آرایه های ادبی

آرایه های ادبی

اسلاید 1: به نام گیهان خدیو تقدیم می کند:آرایه های ادبی😊

اسلاید 2: واج آرايي ( نغمه ي حروف ) : تكرار يك واج ( صامت يا مصوت ) است ، در كلمه هاي يك مصراع يا يك بيت يا عبارت نثر به گونه اي كه كلام را آهنگين مي كند و آفريننده ي موسيقي دروني باشد و بر تاثير سخن بيافزايد اين تكرار آگاهانه ي واج ها را « واج آرايي » گويند . توضيح : در اين بيت تكرار واج « خ » و « ز » باعث ايجاد موسيقي دروني شده است . توجه : در زبان فارسي بيست و نه واج داريم / ( بيست و سه صامت و شش مصوت ) صامت ها همان حروف الفباي فارسي هستند و مصوت ها « ـــ » و « ا » ، « ي » ، « و » مي باشند . مثال : خيزيد و خز آريد كه هنگام خزان است باد خنـك از جـانب خـوارزم وزان اسـت

اسلاید 3: سجع : آوردن كلماتي در پايان جمله هاي نثر كه در وزن يا حرف يا حرف آخر يا هر دو ( وزن و حرف آخر ) با هم يكسان باشد . مثال 1 : منت خداي را عـزووجل كه طاعتـش موجب قـربت است و به شكر اندرش مزيد نعمت . ( فعل « است » به قرينه ي لفظي حذف شده است . ) مثال 2 : خـلاف راه صواب است و نقض راي اولـوالالباب « است » (حذف لفظي ) ذوالفقـار علي در نيـام ( باشد ) و زبان سعدي در كام « باشد » ( حذف معنوي ) توضيح : فعل « باشد » در دو جمله ي پاياني به قرينه ي معنوي حذف شده است.توجه : به نثر مسجع ، نثر آهنگين نيز مي گويند . نكته 1 : سجع در كلامي ديده مي شود كه حداقل دو جمله باشد يا دو قسمت باشد . نكته 2 : سجع باعث آهنگين شدن نثر مي شود به گونه اي كه دو يا چند جمله را هماهنگ سازد . نكته 3 : سجع در نثر حكم قافيه در شعر را دارد . نكته 4 : اگر در پايان جمله ها كلمات تكراري وجود داشته باشد ، سجع پيش از آن مي آيد . مثال : الهي اگر بهشت چون چشم و چراغ است بــي ديــدار تــو درد و داغ اســتنكته 5 : گاهي در جملات سجع ممكن است افعال به قرينه ي لفظي يا معنوي حذف شوند .

اسلاید 4: «ترصيع» آن است كه كلمات مصراعي با مصراع ديگر يا جمله اي با جمله ي ديگر ، در وزن و حروف پاياني يكسان باشد ( غير از واژگان تكراري بقيه كلمات با هم سجع متوازي دارند . ) مثال 1 : اي منــور بـه تـو نجـوم جـلال وي مقـرر بـه تـو رسـوم كمـالمثال 2 : باران رحمت بي حسابش همه را رسيده و خوان نعمت بي دريغش همه جا كشيده

اسلاید 5: « انواع جناس » الف) جناس تام : آن است كه دو كلمه جناس از نظر شكل ظاهري و تلفظ كاملاً يكسان ، اما از جهت معني با هم فرق دارند . مثال : عشـق شـوري در نهـاد ما نهـاد جـان مـا در بوتــه ي سـودا نهــاد وجود و سرشت قرارداد مثال : بهـرام كه گور مي گرفتي همه عمر ديدي كه چگونه گور بهـرام گرفت. گور خر قبرمثال : كار پاكان را قيـاس از خـود مگير گر چه باشد در نوشتن شيروشير (شير خوردني و نام حيوان)نكته : جناس هم در شعر و هم در نثر به كار مي رود .

اسلاید 6: ب)انواع جناس ناقص جناس ناقص اختلافي جناس ناقص حركتي جناس ناقص افزايشي