آشنایی با بیماری کبد چرب
اسلاید 1: به نام او که عالم سراسر نشانه های اوست
اسلاید 2: کبد چربFATI LIVERدکتر باتوانی
اسلاید 3: آناتومی کبد سالمکبد (Liver) عضوی مثلثی شکلی است که در جلوی معده و در پشت دنده ها در قمست فوقانی و راست شکم قرار دارد . کبد بزرگترین و پیچیده ترین غده بدن است که حدود 1500 گرم وزن دارد و به 4 لوب تقسیم می شود که لایه نازکی از بافت پیوندی هر لوب را در بر گرفته که به داخل لوبها نفوذ می کند و لوب ها را به بخش کوچکترین بنام لوبول تقسیم بندی می کند و هر 2 دقیقه یکبار همه ی خون بدن از این لوبولها عبور می کند.
اسلاید 4: کبد عضوی است که به دلیل مقدار زیاد خون رنگ آن قرمز مایل به سیاه است. خون کبد معمولاً از 2 منبع است : 1. حدود 75% خون از طریق ورید پورت وارد کبد می شود که از دستگاه گوارش تخلیه می شود و غنی از مواد مغذی است . 2. بقیه ی آن به وسیله ی شریان کبدی وارد کبد می شود که غنی از اکسیژن است . این 2 منبع خونرسانی در نهایت شاخه ی انتهاییشان به هم می پیوندند و تشکیل سینوزوئیدهای کبدی را می دهد که این سینوزوئیدها پس از خونرسانی به کبد به درون وریدچه های واقع در مرکز لوبولهای کبدی تخلیه می شوند و ورید مرکزی نامیده می شود .
اسلاید 5:
اسلاید 6: نقش کبد در بدنگرم نگه داشتن خونذخیره کردن غذاخنثی کردن سموم بدنتولید پروتین های مهم بدنتولید صفراخونسازی و انعقاد خونذخیره کردن ویتامین ها ی A-D-E-B-K
اسلاید 7: تعریف کبد چربمنظور از کبد چرب، رسوب چربي (عمدتاً از چربيهاي خنثي مثل تري گليسيريد) در کبد است که در رابطه با مصرف الکل مي تواند باشد که به آن Alcoholic Fatty Liver مي گويند، يا بدون مصرف الکل و يا در حضور ميزان بسيار جزيي از الکل ايجاد مي شود که تحت عنوان کلي Non Alcoholic Fatty Liver Disease (بيماري کبد چرب غير الکلي) گفته مي شود.
اسلاید 8: کبد چرب به دو گروه عمده تقسیم میشود؛ کبد چرب الکلی که ناشی از مصرف طولانی مدت الکل میباشد و جنسیت و نژاد در این مساله دخیل هستند که آسیاییها بیشتر مستعد آسیب ناشی از مصرف الکل و ایجاد کبد چرب الکلی هستند و این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان شایع است.»نوع غیر الکلی در جامعه ما شیوع بیشتری دارد، عوامل زیادی که بسیاری از آنها جنبه ژنتیکی دارند در بروز این نوع کبد چرب موثرند، مطالعات نشان داده عوامل زمینه ساز دیابت و بیماریهای قلبی و برخی بیماریهای متابولیسم با بروز کبد چرب غیر الکلی در رابطه است.»انواع کبد چرب
اسلاید 9: کبد چرب غیر الکلیکبد چرب غیر الکلی یک التهاب کبدی است که در اثر تجمع بیش از اندازه ی چربی خنثی مثل تری گلیریدها در بافت کبد ایجاد می شود.در این بیماری تجمع بیش از حد چربی در کبد، گاه باعث اختلال در فعالیت طبیعی بافت کبد می گردد که می تواند سیر پیشرونده پیدا کند و باعث نارسایی کبد و یا سیروز کبدی گردد.
اسلاید 10: اولین زنگ خطر در آغاز آسیب کبدکبد چرب
اسلاید 11: 4رسوب چربي در کبد از نظر شکل ذرات چربي و از نظر اهميت باليني و فيزيوپاتولوژي به دو نوع Micro Vesicular و Macro Vesicular تقسيم مي شود. آنچه مورد بحث فعلي است نوع Macro Vesicular است، يعني رسوب ذرات درشت چربي در سلولهاي کبد که به جابجا شدن ارگانهاي داخل سلولي منجر مي شود، اما فعاليت آنها را مختل نمي سازد. اين عارضه در حال حاضر نسبتاً شايع بوده و روز به روز ارزش بيشتري در بيماران مزمن کبدي (که علت خاصي براي بيماري شان پيدا نمي شود) پيدا مي کند.
اسلاید 12: تغیرات پاتولوژیک از سالم تا سیروز جبرانی پایدار و نهایتا سیروز غیر جبرانی
اسلاید 13:
اسلاید 14:
اسلاید 15: شیوع بیماری کبد چرب با افزایش سن، سیر صعودی می یابد. شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد که با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می شود، به ویژه پس از یائسگی، شیوع بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده ای دارد
اسلاید 16: شيوع کبد چرب در جوامع مختلف گوناگون است. براساس آماري، شيوع کبد چرب غير الکلي 9- 7 درصد در کشورهاي غربي و 2/1 درصد در ژاپن گزارش شده است. البته اين آمار بيان گر درصد واقعي کبد چرب نمي تواند باشد. احتمال پيدايش کبد چرب غيرالکلي با وزن بيمار ارتباط مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف از جمله ايران، شيوع اين عارضه نيز رو به افزايش است.
اسلاید 17: شیوع و جنسیتقابل ذکر است بيماري کبد چرب در هر سني ديده مي شود، اما بيشترين شيوع آن بين 60- 40 سالگي است. همچنين Non Alcoholic Steatohepatitis (کبد چرب غيرالکلي همراه با التهاب در نسج کبد) در خانمها شايعتر است.
اسلاید 18: علائم بيماري کبد چرب چيست؟ کبد چرب ساده معمولا به شکل اتفاقی کشف میشود و 70 تا 80 درصد بیماران مبتلا به آن نشانهای ندارند و برای بیماریهای دیگر به پزشک مراجعه میکنند و پزشک بر حسب اتفاق متوجه کبد چرب آنها میشود، اما گاهی احتمال دارد بیمار علاوه بر احساس خستگی، دردهایی در ناحیه کبد داشته باشد.
اسلاید 19: ميزان شيوع بيماري کبد چرب تا چه حد است؟شيوع کبد چرب در جوامع مختلف گوناگون است. براساس آماري، شيوع کبد چرب غير الکلي 9- 7 درصد در کشورهاي غربي و 2/1 درصد در ژاپن گزارش شده است. البته اين آمار بيان گر درصد واقعي کبد چرب نمي تواند باشد. احتمال پيدايش کبد چرب غيرالکلي با وزن بيمار ارتباط مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف از جمله ايران، شيوع اين عارضه نيز رو به افزايش است.
اسلاید 20: تشخیص « یکی از ساده ترین و ارزانترین روش تشخیص کبد چرب روش تصویربرداری میباشد که می تواند به تشخیص کبد چرب در بیماران کمک کند و در کنار آن انجام آزمایشها برای آنزیمهای کبدی در تشخیص التهاب ناشی از کبد چرب به ما کمک میکند و در موارد کمتر سی تی اسکن یا سایر روش تصویربرداری هم در تشخیص این بیماری استفاده میشود.»
اسلاید 21: تشخیصدر مواردي نيز هيچ علت يا بيماري زمينه اي براي کبد چرب پيدا نمي شود. بنابراين در کسي که داراي آنزيمهاي کبدي Alanine aminotransferease (ALT), aspartate aminotransferase (AST) افزايش يافته در آزمايش مي باشد و هيچ علتي براي آن پيدا نمي شود، بايد به فکر کبد چرب بود.
اسلاید 22: عوارض و عواقبدر اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب، مشکل جدی برای کبد ایجاد نمیشود. کبد چرب از نظر بالینی یک اختلال پایدار و ساکت شناخته شده و در بیشتر موارد سبب اختلال شدیدی در کبد نمیشود و با درمان بهبود مییابد. ولی در تعداد اندکی از بیماران با گذشت زمان بافت جوشگاهی و فیبروز در کبد ایجاد شده و در نهایت سیروز و نارسایی کبد ایجاد میشود. چون پیش بینی مسیر بیماری در یک فرد و این که در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد، مشکل است، درمان و کنترل آن برای همه مبتلایان الزامی است
اسلاید 23: دیابت یک علت مهم و شناخته شده در ایجاد کبد چرب میباشد و هر چه طول مدت ابتلا به دیابت طولانی باشد و یا درمان آن ناقص انجام گیرد احتمال ابتلا به کبد چرب در این افراد بیشتر است و در آنها ابتلا به التهاب ناشی از کبد چرب بیشتر از افراد عادی است.»عوامل ژنتیکی در کنار دیگر عوامل در ایجاد کبد چرب غیرالکلی دخیل است، در برخی بیماران افزایش چربی خون جزء LDL کلسترول در بیماران مبتلا رویت میشود که در درمان این افراد کم کردن LDL نقش موثری خواهد داشت. برخی افراد هستند که در آنها بیماریهای زمینه منجر به ابتلای آنها به کبد چرب غیر الکلی میشود مثل اختلال در متابولیسم و برخی هپاتیتهای مزمن هم ممکن است همرا با کبد چرب دیده شود مثل هپاتیت Bو C.»
اسلاید 24: 5انجام بعضی از جراحیهای شکم شامل برداشتن کیسه صفرا، برداشتن قسمتی از روده یا معده، جراحی روی لوزالمعده و مصرف بعضی از داروهای خاص شامل قرصهای ضدبارداری، هورمون استروژن، کورتون (استروئیدها، آمیودارون، تاموکسی فن، والپروات سدیم) نیز از علل زمینه ساز کبد چرب هستند . در کودکان اختلالات مادر زادی شامل سوء جذب چربیها، سیستیک فیبروزیس وبیماری ویلسون با کبد چرب همراه هستند.[نیازمند منبع]به طور کلی می توان عوامل ایجاد این بیماری را به شرح زیر عنوان کرد: رژیم غذایی نادرست ، استرس درونی و نهفته، مصرف دارو بیش از حد معمول، مصرف لووستاتین ها و غذاهای فست فودی ( سوسیس، کالباس، سس، پیتزا و...)[۱][نیازمند منبع بهتر]
اسلاید 25: عوامل دخیل در پیش آگهی در کبد الکلی 6جنسیتمیزان مصرفعوامل اجتماعی عوام تغذیه ای عوامل ایمونولوژیکی میزبانی بعضی بیماری های همراه مانند هپاتیت سی
اسلاید 26: توجه« چاقی به تنهایی میتواند زمینه ساز کبد چرب باشد
اسلاید 27: 7مهمترین نکات برای بر طرف کردن حالت کبد چرب : مصرف محدود مواد نشاسته ای-کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده-نان-ماکارونی-کیک ها- بیسکویت ودسرها توصیه میشود. افزایش مقدار سبزی ها ومیوه های خام وفیبر ها استفاده از آب سبزیجات اجتناب از غذا های سرخ شده و آماده وهر گونه مارگارین اجتناب از مواد لبنی که شامل:شیر-پنیر-خامه-بستنی- ماست استفاده از محصولات سویا شیر و بنیر سویا برای جبران کلسیم شیر اجتناب از مصرف نوشابه ها نوشیدن دو لیتر یا ۸ لیوان آب در روز استفاده از منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم (یک توضیح اضافه این که مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.)
اسلاید 28: کدام مواد غذایی برای کبد مفید هستند ؟1- سیر و پیاز: سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی اکسیدان) است که یک ترکیب سولفوردار است و برای سم زدایی بهتر و موثرتر کبد لازم است. سیر به کبد کمک می کند تا بدن را از آلودگی جیوه، بعضی مواد افزودنی موجود در غذاها و هورمون استروژن پاک کند.2- انواع کلم (مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل):کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد هستند. این سبزیجات دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می کنند؛ مثل نیتروزامین های موجود در دود سیگار ، و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی.همچنین انواع کلم دارای موادی بنام «گلوکوزینولات» هستند که باعث می شوند کبد آنزیم هایی را تولید کند که برای انجام فرآیند سم زدایی لازم هستند.
اسلاید 29: 3- آب لیمو ترش تازه در آب داغ:آب لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید(البته اگر ناراحتی معده ندارید). این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد.همچنین تولید صفرا را تحریک می کند، معده و روده را پاک می کند و حرکات روده ای را افزایش می دهد.4- چغندر:چغندر، تصفیه ی خون را تقویت می کند و فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.5- میوه های غنی از آنتی اکسیدان:بر اساس مطالعاتی مشخص شده که میوه های زیر بیشترین مقدار آنتی اکسیدان ها را دارند که به ترتیب غنای آنتی اکسیدانی عبارتند از:آلو- کشمش- زغال اخته- شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی.در طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد ، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.
اسلاید 30: 6- سیب:سیب دارای پکتین است که می تواند به فلزات سنگین موجود در بدن متصل شود (به خصوص در روده بزرگ) و باعث دفع آنها از بدن شود. این کار بار کبد ی را کاهش می دهد و ظرفیت سم زدایی آن. 7- آرتیشو (کنگر فرنگی):آرتیشو تولید صفرا را افزایش می دهد. یکی از کارهای صفرا این است که سموم بدن را از طریق روده پاک می کند.30 دقیقه بعد از خوردن یک گلوله آرتیشو(ترشح صفرا تا صد درصد افزایش می یابد. 8- سالاد سبزیجات برگی شکل تند:این سالاد ترشح و جریان صفرا را در داخل کبد افزایش می دهد و تحریک می کند؛ مثل اندیو و کاسنی تلخ.
اسلاید 31: ورزش روزانه و مصرف مرتب میوه و سبزیجات اثرات مفیدی بر روی این بیماری دارند. کاهش تدریجی وزن در افراد چاق لازم و مفید است، ولی کاهش ناگهانی وزن، این اختلال را تشدید میکند. در کبد چرب مقاومت به انسولین شایع بوده وداروهایی که مقاومت به انسولین را درمان میکنند مانند :متفورمین موجب بهبود آنزیمهای کبدی میشوند .ویتامین E با دوز ۴۰۰میلی گرم در روز باعث کاهش آسیب به سلولهای کبدی و بهبود آنزیمهای کبدی میشود، ولی چون با خطر افزایش بیماری های قلبی همراه است، مصرف دراز مدت آن توصیه نمیشود .در کودکان علل زمینهای شامل دیابت، سوء جذب چربی، چاقی، کواشیورکور، بیماری ویلسون، سیستیک فیبروزیس، باید مهار و درمان شود
اسلاید 32: طب سنتیدرمان طب سنتی برای کبد چرب عبارت است از:سرکه انگبین روزی یک لیوان[۲]حجامت عام دو تا سه نوبت در ایام پر فشار (فواصل بین حجامت 25 روز یک بار) [۳]سالادی مخلوط از: کلم، هویج، ترب، روغن زیتون تصفیه نشده، آبغوره، سرکه سیب، عرق کاسنی و عرق بید[۴]میوه سیب با پوست - صبح ناشتا و شب
اسلاید 33: افزايش مصرف غذاهاي چرب و آماده، و عدم فعاليت مناسب يا گسترش زندگي ماشيني، بيماريهاي مختلفي به همراه آورده است. درگيري کبدي، از جمله مضرات مصرف مواد غذايي نامناسب مي باشد. امروزه متاسفانه بيماري کبد چرب که نسبتاً شايع شده است، با وزن بيمار ارتباطي مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف (از جمله ايران) نيز رو به افزايش است
اسلاید 34: رژیم غذایی مناسب تعدیل عوامل خطرساز از جمله: برطرف نمودن چاقی و اضافه وزن ، کنترل چربیهای خون، کنترل قند خون و افزایش فعالیت بدنی به کنترل این بیماری کمک شایانی می نماید. قطعا یک رژیم غذایی متعادل برای تخفیف و درمان بیماری کبد چرب ضروری است. کبد یک عضو حیاتی در بدن است چرا که هر آنچه که می خورید (چه خوب و چه بد ) رهسپار کبد می گردد و اگر رژیم غذایی شما نامناسب باشد سلامت کبد شما را در مخاطره قرار می دهد. یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب باید بر اعتدال و میانه روی تکیه داشته باشد و باید موادی با ارزش غذایی بالا را مصرف کنید و در مصرف هیچ ماده غذایی خاصی افراط نکنید. ویتامین و مواد معدنی: ویتامین ها و مواد معدنی می بایست یک جزء مهم از برنامه غذایی بیماری کبد چرب باشند، چرا که آنها برای متابولیسم، رشد، تکامل و فرآیندهای تولید انرژی از درشت مغذی های چربی و پروتئین و کربوهیدرات ضروری می باشند. آنها همچنبن در تولید هورمونها و گلبول های قرمز خون دخیل هستند. دریافت بیش از حد تمام انواع ویتامین ها و مواد معدنی برای سلامت افراد مبتلا به کبد چرب توصیه نمی شود. نمونه هایی از ویتامین ها و مواد معدنی خوب که دوستدار کبد هستند عبارتند از: فولات ، ویتامین های ب1، ب2،ب6 و ب12، منگنز و سلنیوم. ویتامینها و مواد معدنی ای که نمی بایست به مقدار زیاد مصرف شوند و مستعد آسیب رساندن به کبد هستند عبارتند از: بیوتین، ویتامین های آ، دی و ای. چربی: از آنجا که بیماری کبد چرب شامل تجمع چربی در کبد است لذا به نظر می رسد که در یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب باید مصرف غذاهای پر چرب محدود گردد. و تا حد امکان از مصرف چربی های اشباع اجتناب گردد و به جای آن غذاهای حاوی چربی غیر اشباع (آن هم در حد اعتدال و محدود) مصرف شوند. البته نباید روغنهای سالم به طور کامل از رژیم شما حذف شوند.
اسلاید 35: پروتئین: افراد مبتلا به بیماری کبد چرب می بایست از مصرف بیش از حد پروتئین اجتناب کنند، چرا که مصرف زیاد پروتئین ممکن است به کبد استرس و فشار اضافه ای را تحمیل کند. پروتئین می بایست از طریق مصرف غذاهایی نظیر: غذاهای دریایی، گوشت لخم و عاری از چربی، حبوبات و منابع گیاهی تامین گردد. مصرف گوشت مرغ و ماهی بر مصرف گوشت های قرمز ارجحیت دارد. قبل از طبخ و مصرف چربی های اضافه گوشت را از آن جدا کنید و تا حد امکان غذایتان را با روغن کمتر و اندکی طبخ نمایید. میوه و سبزی: یک رژیم غذایی مناسب برای تخفیف بیماری کبد چرب می بایست غنی از میوه و سبزیجات باشد . سبزیجات برگ دار و میوه جاتی که حاوی اسید فولیک هستند برای سلامت کبد اهمیت دارند. میوه ها همچنین غنی از ویتامین ث هستند. فیبر و کربوهیدرات پیچیده: رژیم غذایی کبد چرب باید غنی از فیبر باشد و کربوهیدراتهای پرفیبر بخش اعظم انرژی دریافتی را تشکیل می دهند. غلات کامل، برنج قهوه ای و نان های سبوس دار و ... از منابع خوب کربوهیدرات های پرفیبر هستند. همواره به یاد داشته باشید که منابع کربوهیدرات دریافتی شما می بایست از نوع پیچیده و سبوس دار باشند و نه از نوع ساده و باید از مصرف شیرینی جات و شکلات و شکر و نانهای تهیه شده از آرد ساده و بدون سبوس اجتناب نمایید. الکل: در این بیماری باید از مصرف الکل اجتناب شود به ویژه اگر بیماری کبد چرب از نوع کبد چرب الکلی باشد.
اسلاید 36: الکل: در این بیماری باید از مصرف الکل اجتناب شود به ویژه اگر بیماری کبد چرب از نوع کبد چرب الکلی باشد. حفظ تناسب اندام: از آنجا که بسیاری از افراد مبتلا به کبد چرب از چاقی و اضافه وزن رنج می برند و حفظ تناسب اندام در روند بهبود این بیماری بسیار مهم است لذا افرادی که دچار اضافه وزن هستند می بایست باید در جهت رسیدن به وزن مناسب تلاش نمایند. در ضمن یک رژیم غذایی مطلوب برای بیماری کبد چرب باید با فعالیت بدنی مکفی و اصلاح الگوی زندگی ادغام گردد تا توانایی کاهش تجمع چربی در کبد به حداکثر برسد. اجزای یک الگوی غذایی خوب برای بیماری کبد چرب عبارت است از: 20-30% پروتئین، 60-50% کربوهیدرات و 20-30 % چربی (دریافت چربی مهم ترین جزء است و نباید هیچ وقت بیشتر از 30% شود ). در واقع یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب چندان متفاوت از یک رژیم غذایی سالم برای یک فرد عادی نیست و راه حل کلیدی عبارتست از : کاهش محتوای چربی و اجتناب از مصرف کربوهیدراتهای ساده و تلاش در جهت مصرف کامل انرژی دریافتی و پیشگیری از تجمع بیش از حد چربی و کربوهیدرات در بدن. لازم نیست که برای کسب آمادگی برای یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب، ذائقه و لذت از طعم ها را در خود نابود کنید و فقط باید از ماهیت آنچه که می خورید و روش طبخ آن آگاه باشید و انتخاب های غذایی خود را آگاهانه کنترل کنید
اسلاید 37: 7غذاهای مفید برای کبد به دو گروه عمده تقسیم می شوند:1- مواد غذایی که فرآیند سم زدایی و تصفیه کبد را افزایش می دهند.2- مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان که در طی فرآیند سم زدایی از کبد محافظت می کنند.
اسلاید 38: درمان کبد چربرژیم غذایی ، کاهش وزن و ورزش را موثرترین راه های درمان کبد چرب ناشی از بیماری زمینه اعلام و خاطر نشان کرد:«عملا شناخته شدهترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشتهاند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است و در آخر استفاده از داروهای کاهنده قند خون در بیماران دیابتی و استفاده از داروهای کاهنده LDL در بیماران مبتلا به کلسترول از راههای مفید در کنار ورزش و کاهش وزن برای درمان کبد چرب است.»
اسلاید 39: درمان در طب نوين : در طب نوين درمان اختصاصي براي کبد چرب وجود ندارد، ولي شما با کنترل بيماري هاي زمينه اي از قبيل کاهش وزن، چربي هاي خون، ديابت و يا قطع نمودن داروهاي مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) مي توانيد از پيشرفت اين بيماري جلوگيري نماييد.
اسلاید 40: تاکید:شناخته شدهترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشتهاند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است.
اسلاید 41: با سپاس از توجه خوب شما
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.