آشنایی با مفهوم سازمان
اسلاید 1: سازمانOrganizationمحبوبه یعقوبیان کارشناس ارشد آموزش مدیریت پرستاری عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامائی نسیبه ساری
اسلاید 2: هدف‌هاي آموزشيضمن تعريف سازمان، اصول سازمان‌دهي را شرح دهيد.تقسيم كار را تعريف، مزايا و معايب آن را توضيح دهيد.مباني تقسيم كار را بشناسيد.اختيار و مسئوليت را تشريح نموده و مزايا و موانع تفويض اختيار را شرح دهيد.انواع سازمان را نام برده و خصوصيات سازمان غير رسمي را برشماريد.سازمان‌ها را از شكل و اندازه با هم مقايسه نمائيد.انواع سازمان‌ها را شناخته و با هم مقايسه نمائيد.نمودار سازماني مؤسسه‌اي كه در آن كار مي‌كنيد را، ترسيم نمائيد.
اسلاید 3: سازمان* «سازمان عبارت است از وجود هماهنگي معقول در فعاليت گروهي از افراد براي نيل به يك هدف يا منظور مشترك از طريق تقسيم كار و وظايف، و از مجراي سلسله مراتب اختيار و مسئوليت قانوني»
اسلاید 4: سازمان* سازمان عبارت از يك رشته روابط منظم و عقلائي بين افراديكه وظايف پيچيده و متعددي را انجام مي‌دهند، و كثرت تعداد آنان بقدري است كه نمي‌توانند با هم در تماس نزديك باشند،و به منظور تأمين هدف‌هاي مشترك خاصي برقرار مي‌گردند
اسلاید 5: عناصر تشكيل دهنده سازمان براي تشكيل هر سازمان سه عمل صورت مي‌گيرد:1- تقسيم كار2- اختيار و مسئوليت3- روابط
اسلاید 6: 1-تقسيم كار كتاب مشهور آدام اسميت Adam Smith به نام ثروت ملل، با يك عبارت بسيار مشهور دربارة تخصصي كردن كارها در يك كارخانة توليد سنجاق، شروع مي‌شود
اسلاید 7: چرا تقسيم كار موجب افزايش بهره‌وري مي‌شود؟(مزايا) ساده شدن كارتنوع شغلسريع شدن كاركاهش هزينه آموزشكاهش درجه اتكاي سازمان به افرادكاهش حر كات بي فايدهافزايش محصول
اسلاید 8: معايب تقسيم كاربر آورده نشدن احتياجات روانيكاهش امنيت شغلي
اسلاید 9: مباني تقسيم كار و طبقه‌بندي وظايف الف) تقسيم كار بر مبناي هدف فعاليت Purposeبر مبناي اين اصل بايد سازمان به تعداد هدف‌ها و فعاليت‌ها داراي قسمت و يارده باشد
اسلاید 10: مباني تقسيم كار و طبقه‌بندي وظايفب) تقسيم كار بر مبناي نوع فعاليت Function اين اصل پيشنهاد مي‌نمايد كه كلية فعاليت‌هايي كه به يك نوع تخصص و اطلاعات احتياج دارد ،در يك گروه متمركز شود ج) تقسيم كار بر مبناي مشتري Clienteleد) تقسيم كار بر مبناي منطقه جغرافياييPlace
اسلاید 11: 2- اختيار و مسئوليتتحليل وبر، سازمان اداري يا بوروكراسي Bureaucracy بر پاية اصول زير قرار هر سازماني به حكم قانون ايجاد مي‌گردد.اختيارات اداري ناشي از مقام است و صلاحيت و حدود اختيارات هر مقام را قوانين موضوعه و مقررات اداري تعيين مي‌كند.
اسلاید 12: تحليل وبرسازمان اداري براساس سلسله مراتب رسمي قرار دارد و مادون قانوناً ملزم به رعايت دستورهاي مافوق است.دستورات اعم از دستورهاي كلي به صورت بخشنامه يا دستورهاي انفرادي بايد كتبي و جامع باشد، تا هر كارمندي وظايف خود را به طور صريح و روشن بداند، و مجال تعبير و تفسيري در بين نباشد.
اسلاید 13: تحليل وبرمجموعة بخشنامه‌ها و دستورهاي اداري به منزله قوانيني است كه بر دستگاه حكومت مي‌نمايد.اداره تشكيل مي‌شود از افرادي كه در سازمان به طور ثابت كار مي‌كنند به ضميمه لوازم كار و دستورات و مقررات اداري
اسلاید 14: تفويض اختيارDeligation Authority اختيار: حق تصميم‌گيري، حق هدايت كار ديگران، و حق صدور دستور است.اختيار رسمي: قدرت و حق قانوني و اداري موجود در شغل كه شاغل به اعتبار آن اجازه نفوذ در ديگران را پيدا مي‌كند.
اسلاید 15: اختيار غيررسمياختيار غيررسمي: توانايي نفوذ در ديگران براي انجام كار الزاماً با شكل رسمي اختيار همراه نمي‌باشد. در اين وضعيت شخصي كه داراي اختيارات غيررسمي است، داراي توانايي نفوذ در ديگران بوده و بدون اينكه اختيار غيررسمي از طريق مقام يا مراجع قانوني سازمان به او تفويض شده باشد
اسلاید 16: تعريف تفويض اختيارتعريف تفويض اختيار: مدير قسمتي از اختيارات خود را به مسئولين انتقال مي‌دهد. بدين معني كه مدير قسمتي از اختيارات خود را به معاونين انتقال مي‌دهد. به همين ترتيب معاونين قسمتي از اختيارات خويش را به رؤساي ادارات تفويض مي‌كنند و رؤساي ادارات نيز برخي از اختيارات خود را به رؤساي دوائر و شعبه‌هاي سازمان واگذار مي‌نمايند.
اسلاید 17: مراحل تفويض اختيارواگذاري وظايف Duty از طرف رئيس به مرئوسين بلاواسطهاعطاي اجازه و حق تصميم‌گيري (اختيار) به منظور انجام تعهدات، استفاده از منابع مالي و انساني و ساير اقداماتي كه براي اجراي وظايف محوله لازم است.تعيين مسئوليت Obligationمرئوسين در مقابل رئيس براي حسن انجام وظايف محوله برحسب معيار و موازيني كه قبلاً انتخاب شده است.
اسلاید 18: اصول تفويض اختيار1- تفويض اختيار نسبت به قسمتي از اختيارات ممكن است، نه نسبت به تمام آن. 2- انتقال اختيارات مسئوليت تفويض كننده را سلب نمي‌نمايد؛ و صاحب اختيار اصلي براي انجام وظايف محوله در مقابل مافوق خود مسئول است،و با تفويض قسمتي از اختيارات خود به مرئوسين مسئوليت وي زايل نمي‌گردد.
اسلاید 19: اصول تفويض اختيار 3- تفويض اختيارات قابل فسخ است. يعني اگر مرئوس از عهده انجام وظايف محوله به نحو مطلوب برنيايد، مافوق مي‌تواند، اختياراتي را كه به او داده است، پس بگيرد.4- تناسب بين اختيار و مسئوليت بايد حفظ گردد. مسئوليت تابع اختيار است، زيرا نمي‌توان كسي را مسئول نتايج عملي دانست كه اختيارات كافي براي انجام آن نداشته باشد. در نظريه‌هاي كلاسيك، مسئوليت مساوي با اختيار تجويز شده است.5- تفويض اختيار بايد توأم با تمركز نظارت باشد. يكي از اصول كلي كه هميشه بايد در تفويض اختيار رعايت گردد، حفظ نظارت مركزي است.
اسلاید 20: گام‌هاي تفويض اختيار موفقگام‌هاي تفويض اختيار موفق از نظر (NCSBN) [1]هنگام تفويض كار به ديگران ،5 نكته زير توصيه مي‌شود:وظيفه درستشرايط درستفرد درستهدايت و ارتباط درستنظارت و ارزشيابي درست( [1]- The National Council of State Boards of Nursing
اسلاید 21: محاسن تفويض اختيار1- افزايش بازدهي 2- ازدياد علاقه نسبت به انجام وظيفه 3- تقويت همكاري دسته‌جمعي 4- تكامل انفرادي 5- جلوگيري از اتلاف وقت مديران 6- استفاده از نيروهاي تخصصي
اسلاید 22:
اسلاید 23:
اسلاید 24:
اسلاید 25: موانع تفويض اختيارتسلط فكر اشتباه «خودم بهتر انجام مي‌دهم» بر مديرانترس از دست دادن كنترل بر كاركنان زيردست و كم شدن اهميت وجودي تفويض كننده به عنوان مديروحشت از ازدياد قدرت كاركنان زيردست و ايجاد دسته‌بندي و مراكز تخريب عليه مديرعدم توانايي مدير در هدايت كاركنان به هنگام تفويض اختيار به آنان
اسلاید 26: موانع تفويض اختيارترس از شكوفايي كاركنان باهوش و فعال ،و به خطر افتادن موقعيت اداري مديربيم از عدم توانايي و كفايت ديگران در اتّخاذ تصميم‌هاي مناسبمصلحت انديشي‌هاي سياسي، اشتباه كاركنان زيردست و خدشه‌دار شدن وجهه اداري مديرنبود كنترل موردي براي آگاهي دادن به مديريت از مشكلات در حال شكل گرفتن
اسلاید 27: 3- روابط سازمان، شبكة پيچيده‌اي از ارتباطات است. هر گروه يا واحد سازماني داراي ارتباطات داخلي فراوان، و با واحدهاي ديگر، داراي ارتباطات معدودي است. شبكه ارتباطي سازمان را مي‌توان از طريق بررسي الگوهاي روابط رسمي و غيررسمي گروه‌ها و اعضاء سازمان تشخيص داد. اين قسمت در فصل ارتباطات به طور كامل توضيح داده خواهد شد.
اسلاید 28: انواع سازمان الف)سازمان رسميFormal organization: در سازمان رسمي، اختيارات مقامات و روابط بين آنها و كاركنان، برحسب مقررات و قواعد وضع شده مي باشد. در سازمان رسمي اين موارد روشن و مشخص است:اختيارات و قدرت سازماني هر مقامنوع مشاغل كاركنان سازمان و محل سازماني آنهاكيفيت سلسله ارتباطات رسمي بين افرادحدود قلمرو وظايف هر يك از مشاغل و صاحبان مشاغل
اسلاید 29: سازمان غير رسميب) سازمان غير رسمي Informal organization سازمان غيررسمي از گروه‌ها و افرادي بوجود مي‌آيد كه در درون يك سازمان اداري يا سازمان رسمي، داراي روابط شخصي و اجتماعي بين خود هستند. اين روابط از طرف مقامات سازمان به رسميت شناخته نمي‌شود.
اسلاید 30: خصوصيات سازمان غير رسمي- از آنجا كه سازمان‌هاي غيررسمي براساس خواسته‌هاي افراد، بخصوص خواسته‌هاي دروني آنها بوجود آمده است، نمي‌توان آنها را با دستورالعمل‌هاي اداري ملغي كرد يا از بين برد. - برخلاف سازمان‌هاي رسمي كه اختيارات از بالا به پائين واگذار مي‌شود، در سازمان‌هاي غيررسمي معمولاً اختيارات به صورت افقي و يا از پائين به بالا جريان پيدا مي‌كند.
اسلاید 31: خصوصيات سازمان غير رسمي- سازمان‌هاي غيررسمي، برخلاف سازمان‌هاي رسمي كه ممكن است خيلي بزرگ و گسترده باشند، غالباً كوچك و محدود هستند، و تعداد آنها از چند نفر تجاوز نمي‌كند.- اختيارات و تفويض آن در سازمان غيررسمي، بيشتر براساس اعتماد است. در حالي كه در سازمان رسمي براساس سلسله مراتب و مشاغل قرار دارد
اسلاید 32: خصوصيات سازمان غير رسميرهبران سازمان غيررسمي، با معيارهايي از قبيل شخصيت، نفوذ معنوي، لياقت، كبرسن و نظاير آن انتخاب مي‌شوند، در حالي كه در سازمان رسمي ممكن است مسئول يا مديري، هيچيك از اين خصوصيات را نداشته باشد.- گروه‌هاي غيررسمي نسبت به تغيير و تحول سازمان رسمي يا غيررسمي مقاومت نشان مي‌دهند.- در محتواي شبكه ارتباطات غيررسمي، شايعات تأثير زيادتري مي‌گذارد و اطلاعات درست نيز سريعتر انتقال پيدا مي‌كند.
اسلاید 33: خصوصيات سازمان غير رسمي- سازمان غير رسمي در كليه سطوح سازماني وجود دارد و عملكرد آن در سطح مديريت به عقيده چستر بارنارد، بسيار پيچيده است.- روابط كاركنان با يكديگر و يا سازمان غيررسمي، كه در عرض و طول و سطوح مختلف سازمان ايجاد مي‌شود، گاه به حال سازمان مفيد و گاهي مي‌تواند مضر واقع شود. چنانچه با درايت و آگاهي مديريت، جهت‌گيري و كنترل نشود و به سمت اهداف موازي با اهداف سازمان رسمي هدايت نگردد، به سادگي در جهت خلاف سازمان رسمي و مقررات و اصول تدوين شده آن عمل خواهد نمود؛ و براي سازمان نتايج تخريبي و مصيبت باري به دنبال خواهد داشت.
اسلاید 34: سازمان رسمي وغير رسمي
اسلاید 35: عوامل مؤثر بر حيطه نظارت - هرچه فعاليت‌ها پيچيده‌تر باشند، حيطه نظارت محدودتر - هرچه تنوع وظايف بيشتر باشد، حيطه نظارت محدودتر - هرچه مدير تواناتر باشد، حيطه نظارت وسيع‌تر - هرچه مسئوليت‌پذيري و توانايي كاركنان بيشتر باشد، حيطه نظارت وسيع‌تر
اسلاید 36: عوامل مؤثر بر حيطه نظارت- هرچه قلمرو نظارت در يك سازمان كوچكتر باشد، به همان نسبت تعداد مديران و سرپرستان سطوح سازماني بيشتر- هزينه‌ها افزايش مي‌يابد و ارتباطات سازماني نيز به دليل افزايش سطوح سازماني كمترخواهد شد. - و در نهايت رضايت افراد نيز كاهش خواهد يافت.
اسلاید 37: هرچه قلمرو نظارت در يك سازمان وسيع‌تر باشد: - هزينه ها كمتر- تعداد مديران و سرپرستان حقوق بگير سازمان كمتر- ارتباطات در داخل سازمان راحت تر- و در نهايت رضايت بيشتر خواهد بود
اسلاید 38: سازمان عمودي و بلند Vertical organization & Tall
اسلاید 39: سازمان مسطح يا سازمان افقي Flat organization or Horizontal organization
اسلاید 40: سازمان براساس هدفبسياري از مؤسسات امروزي در كشورهاي مختلف مانند وزارت امورخارجه، وزارت دفاع، وزارت بازرگاني و ... برحسب هدف تشكيل گرديده‌اند
اسلاید 41: سازمان براساس نوع عمليات
اسلاید 42: سازمان برحسب ارباب رجوع
اسلاید 43: سازمان برحسب محل عمليات
اسلاید 44: سازمان براساس نوع محصول
اسلاید 45: سازمان براساس پراكندگي جغرافيايي
اسلاید 46: سازمان براساس روش‌هاي كار روش سري يا پشت سرهم Serial Methodروش موازي Parallel Methodروش هم زمان Simultaneus Method
اسلاید 47: سازمان ماتريسي Matrix organization
اسلاید 48: سازمان چند مليتي
اسلاید 49: سازمان پروژه‌اي سازمان پروژه‌اي فرديطرح پروژه ستاديسازمان پروژه‌اي مختلطسازمان پروژه‌اي جامع
اسلاید 50: سازمان براساس زمان
اسلاید 51: سازمان صف Organization Line
اسلاید 52: سازمان ستاد Staff organizationستاد عمومي General staffستاد شخصي Personal staffستاد تخصصي
اسلاید 53: لئونارد كازمايرلئونارد كازماير ستاد تخصصي را از نظر ارتباط با مديران صف و اختيارات آن، به ستادهاي الف) مشورتيب) خدماتيج) نظارتيد) وظيفه‌اي تقسيم مي‌نمايد.
اسلاید 54: سازمان صف و ستاد
اسلاید 55: روش‌هاي اداره سازمانتمركز عبارت مي‌باشد از جريان سيستماتيك حفظ و نگهداري قدرت و اختيار در دست مديران طراز اول عدم تمركز عبارت از سياست و روشي است كه بخشي از اختيار و قدرت در كليه سطوح سازمان از طرف رئيس به مديران و كاركنان تفويض مي‌شود
اسلاید 56: سازمان و بوروكراسي
اسلاید 57:
اسلاید 58: نمودار سازمان جريان كار Work flowchart و مراحل و مراتبي را كه يك عمل معين از ابتدا تا به انتها طي مي‌كند را، نشان مي‌دهد.- تقسيم كار و طرز توزيع كار را ميان كارمندان مختلف نشان مي‌دهد. - صرفه‌جويي در حركات Time & motionو حركاتي را كه يك نفر براي انجام كار بخصوصي بايد انجام دهد را، ظاهر مي‌سازد.- تقسيم جا و مكان Space & layout و وضع محل و قرار دادن وسايل و ابزار كار را، مجسم مي‌نمايد
اسلاید 59: اما نمودارها موارد زير را نشان نمي‌دهند:- تغييرات سازمان در مسير زمان- تشريح فعاليت‌هاي سازمان - روابط غيررسمي افراد در سازمان - شرح وظايف افراد در سازمان
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.