صفحه 1:
جلسه اول
کار گاه آموزشی تخصصی
اختلالات عصبی _ رشدی
| مدرس : علی اصغر رضائی ( روان شناس بالینی ) ۱
صفحه 2:
Disruptive, Impulse-Control, and Conduct Disorders ........461
‘Substance-Related and Addictive Disorders
Neurocognitive Disorders.
Personality Disorders .......+.00005
Paraphilic Disorders
Other Mental Disorders
Medication-Induced Movement Disorders
and Other Adverse Effects of Medication ..........ss0+4+709
Other Conditions That May Be a Focus of Clinical Attention. .715
Section Il
Diagnostic Criteria and Codes
‘Neurodevelopmental Disorders...
‘Schizophrenia Spectrum and Other Psychotic Disorders.
Bipolar and Related Disorders
Depressive Disorders ...
Anviety Disorders.
Obsessive-Compulsive and Related Disorders
Trauma- and Stressor-Related Disorders,
Dissociative Disorders .
‘Somatic Symptom and Related Disorders .
Feeding and Eating Disorders
Elimination Disorders .....
Sleep-Wake Disorders,
Sexual Dysfunctions ..
Gender Dysphoria
صفحه 3:
اختلالاتیشدی- 1 iB
اختلالانلفسردگی. 4
لختلالاتمر تبط با آسیب 7
و عوامل استرس زا
لختلالاتت غذیه و خوردن.10
اختلالاتجنسی. 13
اختلالاتعصبی- شناختی. 16
اختلالات یزوفرنی. 2
و سایر اختلالات روان يريش
اختلالالضطرلبی. 5
اختلالاق جزیه لی. 8
(eS)
لختلالنسفع .11
اختلالالخلاگر .14
کنترل تکانه و سلوک
اختلال بی تربیت بودن
لختلالاته وقطبى. 3
و اختلالات مربوط
لختلالوسولسفكرى- عملى.. 6
لختلالاتعلايم جسمانى. 9
و اختلالات مرتبط
اختلالاتخولب بیداری. 12
اختلالالعتیاد آور .15
و اختلالات مر تبط با مواد
اختلالاتش خصیت 17
صفحه 4:
ناتولنیهایعقللنی |
اختلالاطرتباط .2
اختالاهیناوتیسم 3۰
اختلالن قصن وجه / بیش A
des
اختلالی اد گیریخاص. 5
اختلالتحر کتی.6
صفحه 5:
ناتوانی عقلانی ( اختلال عقلانی رشدی) -۱
تاخير رشدی کلی سا
ناتوانی عقلانی نامشخص -۳۲
صفحه 6:
ناتوانی عقلانی ( اختلال عقلانی رشدی) -۱
ملاک های ناتوانی عقلی دی اس ام ۵ به سه دسته تقسيم ميشه :
الف : توانایی های عقلی عمومی
EL Ope ee ge ec geen epee CEE Kew EW n) Fee | 11
۱ pe toeel ey re) co Pauper d | | eer) Es pe
۳ نقطه برشبرلیبرآورده ک ردنلیرم لاک هوش۰ ۷ با پ ایبرترلست .
صفحه 7:
ب : عملکرد انطباقی
منظور عملکرد انطباقی نسبت به سن و گروه فرهنگی فرد در انواع فعالیت های روزانه مانند
ارتباط , مشار کت اجتماعی و زندگی مستقل است . این عملکردها نیز از طریق آزمون های
. استاندارد و متناسب از لحاظ فرهنگی سنجیده می شوند
ج) سن شروع
اختلال باید قبل از ۱۸ سالگی شروع شده باشد .
* پس | ناتوانی عقلی . مرحله بعدی ارزیابی میزان شدت است. سطوح شدت eel رت
* در ویراست قبلی طبقه بندی شدت بر اساس نمرات آزمون هوش بود . یی لیا ید تا
* در 5111-5 سطوح شدت بر اين مبنا است كه فرد تا چه اندازه می تواند در سه زمینه مفهومی . اجتماعی و عملی ساز گار با منطبق
شود .
* تقریبا یک درصد جمعیت دنیا ناتوانی عقلی دارند . شیوع در کشورهای فقیر پیشتر است .
* بالاترین شیوع در مناطق فقیرنشین شهری یا محیطهای روستایی شهری مختلط دیده می شود .
صفحه 8:
تشخیمتآخیر رشد عوقتیبرلیلفراد زیر ۵ سللبه کار میرود *
. شد یب انیعاليم به شکلیمعتبر در اولیلک ودک قابل,س نجشسیسیت*
از این طبقه تشخیصی وقتی استفاده میشود که فرد به شاخصهای رشدی مورد انتظار در چند حوزه
عملکرد هوشی نرسیده است و برای کودکانی کاربرد دارد که قادر به انجام ارزيابي جامع عملكرد هوشی نیستند
. مانند کودکانی که خیلی کوچک هستند ( قادر به انجام آزمونها نیستند )
همان نشانه های ناتوانی عقلانی ولی دلیل مشخصی براش پیدا نشده . نامشخص نامگذاری ميشه
صفحه 9:
سبب شناسی تأخیر کلی رشد
تولد زودرس / وزن کم هنگام تولد
مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون , سندروم ایکس شکننده و سندرم رت
مشکلات متابولیک مانند فقدان تیروئید
مشکلات در دوران بارداری مانند خونریزی شدید . سرخجه يا مادران الکلی یا داروهای اضافی
مشکلات در طی پا بلافاصله پس از تولد , مانند خونریزی سنگین یا کمبود اکسیژن
اختلال بصری پا از دست دادن آن / ناشنوایی یا مشکلات شنوایی
مشکلات زبان یا گفتار / عفونت مغز مانند مننژیت یا آنسفالیت
جراحتهای مغز مانند حوادث . سوء استفاده فیزیکی یا ضربه سر
بيمارى مکرر یا مداوم و بستری شدن / فقر و سوء تغذیه
صفحه 10:
اختلال زبان -۱
اختلال صدای گفتار (اختلال آواهای گفتاری . اختلال هجی کردن) -۲
اختلال فصاحت گفتار ( لکنت زبان ) -۳
اختلال ار تباط اجتماعی( عملی ) -۴
اختلال ار تباط نامشخص -۵
صفحه 11:
| ملاکهایت شخیصیاختلالیباندر دیلسرام ۱۱۵
م
الف ) مشکلات مداوم در فراگیری زبان و به کار بردن آن در ابعاد مختلف
: ناشیاز کمبودهاییدر درکیا تسولید مثل( گفتاری نوشتاری زبانلشاید. یا موارد (Sap
کاهشرواژذگان( دلنشو لستفاده از واژد) (۱
ساختار جمله ب ندیم حدود ( تولناییک نارهمق راردادنک ماو پایانه هایک لمه برلی(۲
. تشکیلدادنجملا تب رلساسقولعد دستور زبان)
اختلالاتدر كلام (توناي واستفاده از وژٍگازو متصلک ردنجملاتبب رلیت وضیح یا شرح دادن(۳
یکموضوع یا ی کیشته رویدادها یا داشترگ_فتگو)
صفحه 12:
ب) توانایی های زبان به طور قابل ملاحظه و از لحاظ کیفی پایین تر از حد انتظار
برای سن است که به محدوددیت های کار کردی در ارتباط موثر . مشارکت اجتماعی
. پیشرفت تحصیلی يا عملکرد شغلی . به صورت فردی يا در هر گونه پیوند . منجر می شود
. ج) شروع نشانه ها در اوایل دوره رشد است
د) اين مشکلات را نمی توان به اختلال شنوایی یا حسی دیگر
کژکاری حرکتی يا بیماری جسمانی يا عصبی دیگر نسبت داد
. و با ناتوانی عقلانی ( اختلال عقلانی رشدی ) يا تاخیر کلی رشد بهتر توجیه نمی شوند
صفحه 13:
3
الف ) مشکل مداوم در تولید صدای گفتار که در مفهوم بودن گفتار
. اختلال ایجاد کرده یا از ارتباط کلامی پیام ها جلوگیری می کند
ب) اين اختلال محدودیت هایی را در ارتباط موثر ایجاد می کند که مشارکت اجتماعی
. پیشرفت تحصیلی ء پا عملکرد شغلی را به صورت فردی پا در هر گونه پیوند ؛ مختل میکند
ج) شروع نشانه ها در اوایل دوره رشد است
د) این مشکلات نمی توانند ناشی از بیماری های مادرزادی یا اکتسابی . مانند فلج مغزی . شکاف کام
. ناشنوایی یا فقدان شنیدن ۰ صدمه مغزی آسیب زا . یا بیماری های جسمانی یا عصبی دیگر باشند
صفحه 14:
وير كى های تشخیصی اختلال صدای گفتار
تولید صدای گفتار . طرز بیان روشن واج ها ( یعنی صداهای تکی ) را توصیف می کند
. که وقتی با هم ترکیب می شوند . کلمات گفتاری را تشکیل می دهند
تولید صدای گفتار به دانش واج شناختی صداهای گفتار و توانایی هماهنگ کردن حر کات اندام های تولید گفتار
. همرله با تنفسرو توليد صدا برلىكفتار نياز دارد ( مثلآرواید. زبان و لسبها)
كودكان مبتلا به مشكلات توليد كفتار ممكن است در رابطه با دانش واج شناختى صداهاى كفتار
يا توانايى هماهنى كردن حركات براى كفتار , به درجات مختلف دچار شوند . بنابراين . اختلال صداى كفتار از
ا اك
اختلال صداى ككتار زهاني تشخيص جاده مى شود جه توليد صبداى ۲
مورد انتظار نباشد . و همجنين زمانى كه اين كمبودها حاصل اختلال جسمانى . ساختارى . عصبى . يا شنوايى نباشد .
كفتار كلى در کودکانی که در ۴ سالگی به طور عادی رشد می کنند , بايد قابل فهم باشد
. در حالی که در ۲ سالگی , فقط ۵۰ درصد ممکن است قابل درک باشد
صفحه 15:
| ملهایت شخیصیاختاللف صاحتسیانا لکنتیبان در دعاسم ۳(۵|
2
الف) اختلالات در فصاحت عادى و الكويى زمانى كفتار كه با سن و مهارت هاى زبان فرد تناسب ندارند
: با گذشت زمان ادامه می یابند , و با وقوع مکرر و محسوس یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر مشخص می شوند
تکرارهای صدا ( اصوات ) و هجا ( سیلاب ) ۱۰
طولانی کردن صدای حروف صدادار و بی صدا ۲۰
. کلمات بریده بریده ( مثل مکث های داخل کلمه ) ۳۰
. وقفه های قابل شنیدن یا ساکت ( مکث های کامل شده یا ناکامل در گفتار )۴۰
درازگویی ها ( جایگزین کردن کلمه برای اجتناب از کلمات مشکل آفرین ) ۵۰
. تکرارهای کلمه تک هجایی (« من-من-من-من او می بینم »)۶۰
. کلمات را با فشار زیاد ادا میکند ۷۰
صفحه 16:
ب) اين اختلال موجب اضطراب در مورد صحبت کردن می شود یا محدودیت هایی را برای ارتباط
. مشار کت اجتماعی , با عملکرد تحصیلی پا شغلی , به صورت فردی یا در هر گونه پیوند . ایجاد می کند
. ج) شروع نشانه ها در اوایل دوره رشد است
توجه : موارد شروع ديرتر به صوردلختلا لف صاح سا شروع بز ركسا ىت شخيص جاده مى)
( شوند
د) این اختلال ناشی از کمبود گفتاری - حرکتی پا حسی . عدم فصاحت مرتبط با صدمه عصبی
یابیماریجسمانیدیگر نیستو با لختلالوولنیدیگر بسهتر توجیه نمی ( مثلسکته , تومور . آسيبل
.شود
صفحه 17:
: الف) مشکلات مداوم در استفاده اجتماعی , ارتباط کلامی و غیر کلامي به صورتی که با علائم زیر آشکار مي شوند
۴
کمبودهایی در استفاده از ارتباط برای مقاصد اجتماعی . مانند احوال پرسی و خوشامد گویی ۱۰
. و در میان گذاشتن اطلاعات , به شیوه ای که برای موقعیت اجتماعی مناسب باشد
اختلال در توانایی تغییر دادن ارتباط برای جور شدن با موقعیت یا نیازهای شنونده۲۰
مانند صحبت كردن در كلاس به صورت متفاوت با زمین بازی . حرف زدن با کودک به صورت متفاوت با بزر گسال
. و اجتناب از به كار بردن زبان پیش از حد رسمی
مشکلاتی در رابطه با پیروی کردن از قواعد برای گفتگو با داستان سرایی .۳
مشکلاتی در رابطه با فهمیدن آنچه به صورت آشکار بیان شده است ( مثل ارجاع دادن ها )
. و معانی بی دقت یا مبهم زبان ( مثل اصطلاحات , شوخی , استعاره ها . معانی متعددی که برای تعبیر به زمینه بستگی دارند)
صفحه 18:
ب) این کمبودها به محدودیت های کار کردی در ارتباط موثر
مشارکت اجتماعی . روابط اجتماعی پیشرفت تحصیلی . یا عملکرد شغلی
. به صورت فردی يا در هر گونه پیوند . منجر می شوند
(e شروع نشانه ها در اوایل دوره رشد است
لما لمکاندارد تا زیمانیکه ضرورتهایارتباط لجتماعیاز تولناییهایمحدود )
۰ ( فولتر نرفته بساشد کمبودها بسه طور کامل]شکار نشوند
د) نشانه ها ناشی از بیماری جسمانی یا عصبی دیگر یا توانایی های کم در زمینه های
ساختار کلمه و دستور زبان نیستند , و با اختلال طیف اوتیسم , ناتوانی عقلانی
تخیر کلیرشد. یا لختلالرولنیدیگر بسهتر توجیه نمی (لختلللعقللنییشد)
شوند
صفحه 19:
این طبقه در مورد جلوه هایی به کار برده می شود که در آنها
نشانه های مخصوص اختلال ارتباط که موجب ناراحتی با اختلال قابل ملاحظه بالینی_
در عملکرد اجتماعی . شغلی . يا زمینه های مهم دیگر عملکرد می شوند غالب باشند
اما ملاک های کامل را برای اختلال ارتباط یا هر گونه اختلالات در طبقه تشخیصی
اختلالات عصبی- رشدی . بر آورده نکنند . طبقه اختلال ارتباط نامشخص در موقعیت
هایی به کار برده می شود که متخصص بالینی تصمیم بگیرد دلیل برآورده نشدن
ملاک ها برای اختلال ارتباط یا اختلال عصبی- رشدی مشخص را ذکر نکند . و جلوه هایی
. را منظور کند که در آنها , اطلاعات برای دادن تشخیص مشخص تر , ناکافی باشند
صفحه 20:
١ لختلالليفلوتيسم(
. نوعیاختلالیشدیلسنکه در سه ساللولزند گیک ود کظاهر میشود ۴
. بر رشد عادیمغز و تعاملانلجتماعیلثر میگنارد %
ایتیسماختلللی بچیده رشد میباشد که معمولا در ۳ ساللولزند گیخود را نشانمی:
. دهد
. تولنايىهاىك فتارى اريتباطىكودكوا تحنقاثير قرار میدهد +
. امتيسمدر پسرلن۲ تا ۴ بار شایع تر از دخترلنلسد
صفحه 21:
: الف) وجود نقایصی در ارتباطات و تعاملات اجتماعی در زمینه های گوناگون به صورتی معیارهای زیر
نقايصىدر تقاب[اجتماعىو عاطفى رفتارهااجتماعىغير عادىو شكسيه ركفتكوهائرو در رو كاهش ١
. بافترمللیقم شترک عولطفها لحساسات شکسنهر شروع ت-عاملاناجتهاعیو یا پاسخبه آن
ae در رفتارهای ارتباطى غير کلامی مورد استفاده برای تعاملات اجتماعی . برای مثال ۲۰
کمبود یکپارچگی ارتباطات کلامی و غیر کلامی ؛ ناهنجاری هایی در تماس چشمی و زبان بدن
ایصی در فهم و کاربرد ایما و اشارات , نبود کامل حالات چهره و ارتباطات غیر کلامی
۳. های 1 es
اجتماعی گوناگون ؛ مشکلاتی در مشارکت در بازی های تخیلی یا در دوست یابی . فقدان تمایل به همسالان .
صفحه 22:
: ب) الگوهای علایق . فعالیتها و رفتارهای تکراری و محدود
فعالیتهایحر کتیتکراریو کليشه لی لستفادد کلیشه لعو غیر معمولاز لشیاء یا گفتار ۱۰
( حرکتهایسادد کليشه لی ببه خط کردزلسبابیسازییها و حر کتهایپرولنه لی اکولیلیا و تعابیر شخصی)
پافشاری بر یکنواختی . پیروی بدون انعطاف از امور روزانه یا الگوها یا رفتار های کلامی یا غیر کلامی .۲
تشریفاتی ( برای مثال پریشانی شدید در اثر کوچکترین تغییر . مشکلات با تغیبرات . الگوهای فکری جامد
( مراودات تشریفاتی , ن ba > ی ثابت در امور روزانه و يا خوردن یک غذا هر روز
. داشتن علایق ثابت و محدود که در شدت پا مر کز توجه بودن غیر عادی هستند ۳۰
٠ براىمثللولبستكى و تمايلاتشديد به لشياء غير معمول علايقافرلطىمحدود يا ثابن»
بیش واکنشی یا کم واکنشی به درون داد حسی يا علایق غیر معمول در جنبه های حسی در محیط .۴
نشاندادنبیت-فاهتوبه درد یافشار. پاسخهایمغایر به صدها. پاسخ لفرلطیبه بوها یالسق
شدن
r® ود جر
صفحه 23:
ج) بیشتر نشانه ها می بایستی در نوزادی و خردسالی مشاهده شود
اما ممکن است تا زمانی که نیاز های اجتماعی . ظرفیتهای محدود در این زمینه را نمایان سازد
به طور کامل آشکار نگردد . یا اینکه ممکن است به وسیله راهبردهای یاد گرفته شده
در مراحل بعدی زندگی پوشیده شده باشد
د) علائم موجب آسیبهای مهم در امور اجتماعی . حرفه ای یا دیگر زمینه های مهم در عملکرد فعلی فرد گردیده باشد
«) این اختلالات به واسطه نقص در عملکرد هوش يا تاخیر در رشد کلی نمایان نمی شود
ناتولنیهوشو اختلا لیف انتیسم!غلپا همیخ میدهد . (اختلالاتیشدیهوشم)
و هردو همزمان نمایان می گردد . برای تمایز بین این اختلال و اختلالات همزمان
. تعامل اجتماعی باید در تمام مراحل رشد مورد نظر قرار بگیرد
ها از اوایل کودکی وجود دارند و عملکرد ر
صفحه 24:
یک اختلال روانپزشکی است که کودکان پیشدبستانی . کود کان . نوجوانان و بزرگسالان سراسر جهان را مبتلا کرده و مشخصه آن
. الگوی کاهش پابدار توجه و افزايش تکانش گری و بیشفعالی است
اما همچنان دوپامین کانون پژوهشهای مربوط به علائم پیش فعالی است
به دلیل مصرف بالای دوپامین در قشر جلو پیشانی و پیوندهای متقابل آن با سایر نواحی مغز
در گر در توجه » تصمیمگیری . مهار پاسخ . حافظه کاری و گوشبهزنگی
نقش این ناحیه مطرحشده است . بیش فعالی حدود ۸۵-۸ کودکان سنین مدرسه را مبتلا میکند
صفحه 25:
. اغلب نمی تواند به جزئیات توجه دقیق کند با در تکالیف درسی . در محل کار . پا هنگلم فعللیت های دیگر یا از دست می دهد . كار بى دقت است
. اغلب در حفظ کردن توجه در تکالیف یا فعالیت ها مشکل دارد ( مثلاً در متمر کز ماندن هنگام سخنرانی ها , گفتگوها یا روخوانی طولانی مشکل دارد )
وقتی مستقیماً با او صحبت می شود گوش نمی دهد ( مثلا به نظر می رسد که ذهن جای دیگر است . حتی در غیاب هرگونه حواسپرتی واضح )
دستورالعمل ها را دنبال نمی کند و نمی تواند تکللیف درسی را درست انجلم دهد ( مثلاً تکالیف را شروع می کند . به سرعت تمر کز را از دست می دهد )
در سازمان دادن به تکالیف و فعللیت ها مشکل دارد ( به سختی می تواند تکالیف پشت سر هم را مدیریت کند . اشیا را زود گم می کند)
از پرداختن به تکالیفی که به تلاش ذهنی مداوم نیاز دارند اجتنلب می کند. از آها بیزار است. یا مایل به انجام دادن آنها
(مثل تکالیف درسی )
اغلب لوازم لازم برای تکللیف و فعالیت ها را گم می کند (مثل لوازم مدرسه , مدادها , کتاب ها ء ابزارها , کیف ها . کلیدها . دفترچه , عینک )
اغلب به وسیله محرک های نلمربوط به راحتی حواسپرت می شود ( در مورد نوجوانان بزر گتر و بزر گسالان . می تواند افکار نامربوط بلشد )
اغلب در فعلیت های روزمره فراموشکار است (مثل انجام دادن کارهای روزمره. پی فرمان کسی رفتن
صفحه 26:
انه زیر دستکمبه مدت ماد ادلمه میبابند + با سطح رشد ناهماهنگهستند + بر ف عا لتهایاجتماعیو تحصیلی شغلیت أثیر منفیمیگ ذارند ۶
east [ ¥ تکانشگری |
در موقعیت هلیی که نشسته ماندن انتظار می رود . اغلب صندلی خود را ترک می کند ( مثلاً محل کار خود را در ull اداره یا محل کار دیگر)
. اغلب در موقعیت هلی نامناسب . می دود یا از چیزها الا می رود .(توجه : در نوجوانان ی بزرگسالان, ممکن است به احساس بی قراری محدود باشد)
اغلب نمی تواند ساکت بازی کند یا به فعالیت های اوقات فراغت بپردازد / اغلب دست ها و پاها بی قرارند و در صتدلی خود وول می خورند
اغلب درحال جنب و جوش است مثلاً نمى تواند برای مدت طولانی آرام باشد یا از آرام بودن ناراحت است
. اغلب قبل از اینکه شوالی کامل شده باشد پاسخ را از دهان می پراند ( مثاً جملات افراد را کامل می کند؛ نمی تواند در گفتگو منتظر نوبت بماند)
اغلب مزاحم دیگران می شود ( وسط گفتگوها . بازی ها . یا فعالیت ها می پرد . ممکن است از لوازم دیگران بدون اجازه گرفتن استفاده کند)
اغلب بیش از اندازه صحبت می کند و خسته نمیشوند . جوری که دپگران عصبانی می شوند
صفحه 27:
صفحه 28:
صفحه 29:
صفحه 30: