اختلالات و بیماری های سیستم ادراری

اختلالات و بیماری های سیستم ادراری

اسلاید 1: اختلالات و بیماری های سیستم ادراری Urinary System

اسلاید 2: کلیه هاحالب هامثانهمجرای ادراریقسمت های مختلف سیستم ادراری

اسلاید 3: محل و مشخصات کلیه هاابعاد کلیه هاحدودا 12-10سانتیمتر طول در 7-6سانتیمتر عرض و 4 سانتیمتر ضخامت می باشد. وزن کلیه ها در فرد بالغ حدود 120تا 180 گرم می باشد.

اسلاید 4: ساختمان داخلی کلیه هابافت کلیه ها از دوقسمت تشکیل شده است:1-کورتکس(ناحیه جداری):که بعلت وجود مویرگ های بسیار زیاد ارغوانی رنگ بنظر می رسد.2-مدولا(ناحیه مرکزی):که از15الی 16 توده هرمی شکل به نام هرم های کلیوی (Renal Pyramids)تشکیل شده است.راس این هرم ها بطرف مرکز قرار دارد. و مجاری آن ها به داخل کالیس ها بازمی شود.Fig 26-3

اسلاید 5: لایه های محافظت کننده کلیه ها.کپسول کلیه (Renal Capsule)کلیه ها از غشاء نازکی به نام کپسول پوشیده شده اند.کپسول کلیه آن را به دیواره شکم متصل نگاه می دارد.پوشش چربی(Adipose Capsule):عمل حفاظت از کلیه ها را بر عهده دارد.فاسیای کلیه(Renal Fascia):یک لایه فیبری محافظت کننده می باشد.

اسلاید 6: خونرسانی به کلیه- شریانهای کلیوی از آئورت جدا شده و از ناحیه ناف وارد کلیه ها می شوند

اسلاید 7: Two Types of NephronsCortical nephrons (85%) کوتاهتر بوده و بیشتر در ناحیه کورتکس قرار داشته و تولید ادرار بر عهده آنهاستJuxtamedullary nephrons (15%), juxta=next-to نزدیکتر به مدولا بوده و به ((هورمون آنتی دیورتیکADH پاسخگو میباشند.از این رو تغلیظ ادرار را بر عهده دارند.هرکلیه حدود 1میلیون نفرون دارد.

اسلاید 8: نفرون ها

اسلاید 9: حالب ها Uretersدو لوله باریک هستند که در طرف راست و چپ به کلیه ها مربوطند.در بالا قیفی شکل بوده و به لگنچه کلیه متصل می شوند.طول آنها 30-24سانتی متر می باشد.

اسلاید 10: پیشابراه Urethraمجرایی است که از گردن مثانه تا انتهای آن در خارج ادامه دارد و ادرار را به خارج تخلیه می نماید.این مجرا مخاطی شبیه به مخاط مثانه دارد و در محل اتصال آن به مثانه عضله حلقوی وجود دارد که اسفنکتر مجرای ادرار را می سازدو در هنگام بسته بودن آن ادرار از مثانه خارج نمی شود.در مردان طول این مجرا 18-15سانتی متر می باشد. در زنان طول مجرا 3.5-2.5 سانتیمتر می باشد.

اسلاید 11: دیورتیک هادیورتیک های تیازیدی(هیدروکلروتیازید)دیورتیک های قوس هنله(فورزماید)دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم (اسپیرونولاکتون)

اسلاید 12: یكی از شایع ترین گروه های مورد استفاده دارویی می ‏باشند‎.‎‏ این داروها سبب دفع مایع و سدیم اضافی از طریق ادرار می‌شوند و در نتیجه حجم خونی که قلب باید پمپ کند، کاهش پیدا می‌کند. در بیشتر موارد، درمان افراد مبتلا به فشارخون‌بالا با یک داروی ادرارآور به تنهایی یا همراه با یک داروی دیگر آغاز می‌شود. ادرارآورها گاهی همراه با سایر داروهای ضدفشارخون برای افزایش اثرات ضدفشارخونی آنها بکار می‌روند. نمونه‌های این داروهای ادرارآور عبارتند از: فورزماید، اسپیرونولاکتون، کلروتيازید، هیدروکلروتيازید، تریامترنH، آمیلوراید، بومتانید، کلرتالیدون، اینداپامید و متالوزون. عوارض جانبی این داروها ممکن است شامل افزایش دفعات دفع ادرار و تغییر سطح پتاسیم باشد.

اسلاید 13: تنظیم میزان مصرف شده توسط پزشك كاملاً ضروری است. ‏چراكه مهمترین عارضه این داروها كاهش آب بدن (اصطلاحاً دهیدراتاسیون) ممكن ‏است در برخی افراد به ویژه سالمندان مشكل ساز شود. تكرر ادرار در اوایل شروع درمان ‏آزار دهنده است ولی به مرور زمان این عارضه كمتر می شود. به دلیل این عارضه بهتر ‏است این دارو قبل از خواب مصرف نشود. سرگیجه وضعیتی، تعریق و ضعف و بی حالی ‏از عوارض دیگر داروهای مُدر است و ممكن است ناشی از ایجاد كم آبی بدن باشد و در ‏صورت ایجاد باید به پزشك اطلاع داده شود. با توجه به تغییرات ایجاد شده در ‏الكترولیتهای خون ممكن است آزمایشات دوره ای لازم باشد. عارضه دیگر این داروها ‏ناتوانی جنسی در مردان می باشد.

اسلاید 14: کارکرد کلیه و دستگاه ادراری1-تشکیل و ذخیره ادرار: فیلتراسیون، بازجذب و ترشح2- هورمون ضد ادراری: ADH یا وازو پرسین3- تنظیم دفع آب: اسمولاریته و اسمولالیته4- تنظیم دفع الکترولیتها و تعادل اسید-باز6-خودتنظیمی فشارخون7- تنظیم تولید سلولهای قرمزخون8- ساخته شدن ویتامینD و ترشح پروستاگلاندین

اسلاید 15: سیستم رنین-آنژیوتانسین (RAS) سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) یک سیستم هورمونی است که فشارخون و همچنین تعادل آب (مایعات) را در بدن تنظیم می‌کند. هنگامی که حجم خون پایین میاید، سلول‌های جنب گلومرولی (ژوکستاگلومرولی) در کلیه، با فعال کردن ملکول‌های پرورنین (Prorenin) , رنین را به طور مستقیم به خون ترشح می‌کنند. سپس رنین به نوبه خود، آنژیوتانسینوژن ترشح شده از کبد را به آنژیوتانسین I تبدیل می‌کند. آنژیوتانسین I به وسیله آنزیم مبدل آنژیوتانسین که در ریه‌ها وجود دارد به آنژیوتانسین II تبدیل می‌شود. آنژیوتانسین II یک پپتید تنگ کننده رگ هاست که با تنگ کردن رگ‌ها باعث افزایش فشارخون می‌شود. آنژیوتانسین II همچنین باعث تحریک ترشح هورمون آلدوسترون از بخش قشری غده فوق کلیه می‌شود. آلدوسترون باعث افزایش جذب سدیم و آب از توبول‌های کلیه‌ها می‌شود. با جذب بیشتر آب و سدیم و درنتیجه افزایش حجم خون، فشارخون افزایش می‌شود. اگر سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون به طور غیرطبیعی فعال شود، فشارخون بیش از حد افزایش میابد. داروهای بسیاری هستند که با مهار مراحل گوناگون این سیستم، فشارخون را می‌کاهند. این داروها یکی از روش‌های اصلی کاستن از فشار خون، درمان نارسایی قلبی و عوارض مخرب دیابت هستند.

اسلاید 16: تمام مواد تصویه شده توسط گلومرول ها به عنوان ادرار تلقی نمی شود، بلکه 99% آن دوباره بازجذب می شود و فقط 1%آن به صورت ادرار دفع می گردد.برون ده ادراری افراد بالغ 1500-1600 میلی لیتر در روز می باشد. اما بستگی به میزان دریافت مایعات و دما بدن دارد.برون ده ادراری کمتر از 30 میلی لیتر در ساعت نشان مشکل کلیوی می باشد.18

اسلاید 17: GFRپزشکان برای تعیین شدت بیماری مزمن کلیوی از سیستم مرحله بندی استفاده می کنند که در آن از GFR استفاده شده است:مرحله ی ۱: GFR90 و یا بالاتر ( عملکرد طبیعی کلیه ها )مرحله ی ۲: GFR 60 تا ۹۰ ( افت خفیف عملکرد کلیه ها )مرحله ی ۳: GFR 30 تا ۵۹ ( افت متوسط عملکرد کلیه ها )مرحله ی ۴: GFR 15 تا ۲۹ ( افت شدید عملکرد کلیه ها )مرحله ی ۵: GFR کم تر از ۱۵ ( نارسایی کلیوی، معمولا فرد نیاز به دیالیز دارد )

اسلاید 18: جهت افزایش GFR بیشتر سبزیجات و مواد غذایی گیاهی مصرف کرده و کمتر گوشت استفاده کنید:افزایش میزان کراتینین در خون و کاهش سطح GFR با یکدیگر رابطه ی مستقیم دارد و اگر یکی را بتوان بهبود بخشید و کنترل کرد به طبع آن دیگری نیز به سطح عادی خود باز می گردد . محصولات حیوانی غالبا شامل کراتین و کراتینین در خود هستند ، بنابراین شما باید در رژیم غذایی خود مصرف مواد غذایی که شامل پروتئین های حیوانی هستند را تا حد ممکن کاهش دهید و در مصرف آنها به صورت جدی به خود سخت بگیرید . از طرف دیگر مصرف مواد غذایی که شامل سبزیجات و میوه ها هستند علاوه بر اینکه کراتین و کراتینین ندارند بلکه می توانند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های کلیوی و دیابت و فشار خون شوند .