صفحه 1:
صفحه 2:
1
oy
1 اصلال لعمارم ١
اختلال كفتارى يا موانع گفتاری, نوعی اختلالات ارتباطی هستند هنگامی که كفتار
معمولی با مشکل روبرو میشود که میتواند لکنت يا سرزبانی صحبت کردن باشد.
کسی که به خاطر اختلال گفتاری کاملاً قادر به صحبت نباشد, لال است.
در بسیاری از موارد, علت ناشناختهاست اما علتهای مختلفی برای نواقص گفتار وجود دارد مثل " نقص
شنوایی, بیماری عصبی, آسیب مغزی, کم هوشی, استفاده از مواد مضرء نقص فیزیکی مثل شکاف لب و کام؛ يا
ش از حد یا نادرست از تارهای صوتی. آزار کوکان ث
ز در برخی از موارد دلیل اختلال است.
صفحه 3:
1
0 J 0
0 at ati
۲ (صرلا
ی سار ١
يكى از تعاريف جامع براى اختلالات كفتارى توسط "جارلز وان رابير" كه يكى از بهترین آسیبشناسان گفتار - زبان دانست. ارائه شده
است. او معتقد است كفتار را موقعى مىتوان غيرطبيعى تلقى كرد كه با كفتار ساير اقراد جامعه جنان متفاوت باشد که بهخودیخود
جلب توجه كرده و در فرايند ارتباط مزاحمت ايجاد نمايد و يا باعث ناراحتى كوينده و شنونده شود. به اين ترتیب, گفتار نارسا كفتارى
است كه غيرواضح و نامفهوم باشد. اختلالهاى كفتارى از نظر شدت متفاوتند و مىتوان آنها را از سرزبانى صحبت كردن خفيف تا
تردیدهای گفتاری (مانند تولید صداهای گفتاری به صورت اشتباه تولید صدای اضافه در هنگام صحبت کردن, مکثها و لکنتهای
شدید) متفاوت دانست.
انجمن تكلم - زبان - شنوایی آمریکا (۸5۲۱۸), اختلال زبان را چنین تعریف میکند: اختلال در زبان عبارتست از دریافت, فهم و
بيان كلمات كفتارى يا نوشتاری بهصورت غیرعادی یا نابهنجار. اين اختلال ممكن است شامل يك يا جند نارسايى در زميندهاى
شناسايى واجهاء تكوازءهاء تشخيص معانى.
ركيب يا نحوشناسى و درك اجزاى
أ دهنده نظام ز 0
صفحه 4:
۰
ظبم پر
طبقه بندی گفتار به دو نوع نرمال و همراه با
اختلال, در باطن بسیار مشکل سازست. با یک
طبقه بندی منسجم, تنها ۵ تا ۰ درصد مردم
توانایی صحبت کردن به صورت نرمال (با همه
چند اختلال رنج میبرند.
4
پارامترها) و صدای سالم دارند. بقیه از یک یا ۲
/
لکنت و مکت 1
اختلال در صدا
اشتباهات تلفظی و
صداشناسی
صفحه 5:
sated ها
ت تلف رو متام
هرگاه حرکات متقابل اندامهای گفتاری چون زبان, لبها, فكها, دندانها و كام در قردی از نظم و ترتیب عملکردی مناسیی برخوردار نباشد, وی را با اختلال تلقظی
قلمداد مکنند. تلقظهای اشتباه در صداهای گفتاری را میتوان شایترین مشکل ارتباطی در بین دانشآموزان مدارس عمومی دانست. چند شکل عمده از این
اختلال به شرح زیر است:
صفحه 6:
صفحه 7:
"۱.۳
تا
در مرا
1
1
1
1
صفحه 8:
روان صحبت کردن یعنی سیالی و جریان گفتار. شایعترین اختلال در روانی گفتار, لکنت زبان است. تاکنون سه نوع
لکنت یا گرفتگی زبان به شرح زیر شناسایی شده است.
صفحه 9:
اندروز و همکارانش, ویژگیهای مشترك و متعددی را در میان مبتلایان به لکنت زبان پیدا کردهاند که به آتها اشاره میکنیم:
صفحه 10:
اختلالی گیحکننده است. اولا, هر کوشش اضافی برای صحبت کردن بهتر و
یا روانتر حرف زدن را بدتر و سختتر میسازد.
تکلمی, لکنت زبان میتواند رخ بدهد یا رخ ندهد. مثلا تعداد کمی از مردم
هنكام صحبت كردن در حال نجوا و درگوشی, دچار لکنت میشوند و اکثر
افراد لکنتی قادرند با روانی آواز بخوانند. ثالثا بین ترس و اضطراب از يك
طرف و لکنت ز
ترس و اضطراب درباره لکنت زبان آن را بدتر میکند و در عوض بدتر شدن
پس و اضطراب
يا بسته به نوع فعاليت
از طرف دیگر ارتباط وجود دارد. چنین بیان میشود که
ی را باعت میشود.
صفحه 11:
i
1 a
+ اصال باح
یکی از بحثانگیزترین گروه اختلالات, اختلالات زبانى است كه مشتركات زيادى با اختلالات كويايى دارد. در واقع
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در رابطه با اختلالهای زبانی, یکی از بزرگترین گروههای کودکان استثنایی را تشکیل
میدهند. اگر رشد زبانی يك کودك مبتلا به اختلال یادگیری نسبتا طبیعی به نظر میرسد, ماهیت و میزان اختلال
زبانی تا زمانی که وارد مدرسه نشده است ممکن است ناشناخته باقی بماند.
زبان, زمانی مختل میشود که از نظر شکل, ساختار, محتواء معنا و استعمال اجتماعی با آنچه از نظر سنتی و فرهنگی
انتظار میرود, تفاوت داشته باشد. بهطور کلی, میتوانیم بگوییم که کودکان در هر زمان که تواناییهای زبانیشان
5
دتدأذ
0
فهمى و سطح عملكردى كه از
نتظار میرود باسد:
اختلال زبان می:
صفحه 12:
یرات منفی اجتماعی داشته باشد, مخصوصا بین کودکان کم سنوسال. زیر ممکن است تحقیر شوند,
و این تحقیر, اعتماد به نفس آنه را پایین میآورد. هر چه سن بالاتر می رود و درک مردم بیشتر میشود, تحقیرها کمتر میشوند.
يس 7 آنکه 0 کمك mor ها اختلالات صداي گفتاري در کودك تشخیص داده شد , يك آسیب شناس گفتار و
زبان بايستي متناسب با اهداف درماني خود, روش هاي درماني مناسب را انتخاب نمايد. تا قبل از دهه 1970
آسيب شناسان كفتار و زبان اصلاح اختلال و خطاهاي توليد صدارا از منظر " آموزش يك رفتار حركتي " بررسي
مینمودند اما بعد از آن از منظر" زبان "els به اختلالات واجی نگاه میکردند .
eel
اختالل گفتاری
تهیه و تنظیم:
X
اختالل گفتاری
اختالل گفت اری ی ا موان ع گفت اری ،ن وعی اختالالت ارتب اطی هس تند هنگ امی
ک ه گفت ار معم ولی ب ا مش کل روب رو میش ود ک ه میتوان د لکنت ی ا رسزبانی
ص حبت ک ردن باش د .کس ی ک ه ب ه خ اطر اختالل گفت اری ک امًال ق ادر ب ه
صحبت نباشد ،الل است.
علتها
در بسیاری از موارد ،علت ناشناختهاست اما علتهای مختلفی برای نواقص گفتار وجود دارد مثل " نقص شنوایی،
بیامری عصبی ،آسیب مغزی ،کم هوشی ،استفاده از مواد مرض ،نقص فیزیکی مثل شکاف لب و کام ،یا استفاده
بیش از حد یا نادرست از تارهای صوتی .آزار کوکان نیز در برخی از موارد دلیل اختالل است.
اختالل گفتاری
یكی از تعاریف جامع برای اختالالت گفتاری توسط "چارلز وان راپیر" که یكی از بهرتین آسیبشناسان گفتار – زبان دانست ،ارائه
شده است .او معتقد است گفتار را موقعی میتوان غیرطبیعی تلقی كرد كه با گفتار سایر افراد جامعه چنان متفاوت باشد كه
بهخودیخود جلب توجه ك رده و در فرایند ارتباط مزاحمت ایجاد مناید و یا باعث ناراحتی گوینده و شنونده شود .به این ترتیب،
گفتار نارسا گفتاری است كه غیرواضح ونامفهوم باشد .اختاللهای گفتاری از نظر شدت متفاوتند و میتوان آنها را از رسزبانی
صحبت كردن خفیف تا تردیدهای گفتاری (مانند تولید صداهای گفتاری به صورت اشتباه ،تولید صدای اضافه در هنگام صحبت
كردن ،مكثها و لكنتهای شدید) متفاوت دانست.
انجمن تكلم – زبان – شنوایی آمریكا ( ،)ASHAاختالل زبان را چنین تعریف میكند :اختالل در زبان عبارتست از دریافت ،فهم و
بی ان كلامت گفت اری یا نوش تاری بهصورت غیرعادی ی ا نابهنج ار .این اختالل ممكن است شامل یك یا چند نارس ایی در زمینهه ای
شناسایی واجها ،تكواژهها ،تشخیص معانی ،تركیب یا نحوشناسی و درك اجزای تشكیلدهنده نظام زبانی باشد.
طبقه بندی
طبق ه بن دی گفت ار ب ه دو ن وع نرم ال و هم راه ب ا
اختالل زبان
لكنت و مكث
اختالل ،در ب اطن بس یار مش کل سازس ت .ب ا ی ک
طبق ه بن دی منس جم ،تنه ا ۵ت ا ۱۰درص د م ردم
توان ایی ص حبت ک ردن ب ه ص ورت نرم ال (ب ا هم ه
پارامرتها) و صدای سامل دارند .بقیه از یک یا چند
اختالل رنج میبرند.
اختالل در صدا
اختالل
گفتاری
اشتباهات تلفظی و
صداشناسی
.1اشتباهات تلفظی و صداشناسی
هرگاه حركات متقابل اندامهای گفتاری چون زبان ،لبها ،فكها ،دندانها و كام در فردی از نظم و ترتیب عملكردی
مناس بی برخ وردار نباش د ،وی را ب ا اختالل تلفظی قلم داد میكنن د .تلفظه ای اش تباه در ص داهای گفت اری را میت وان
شایعترین مشكل ارتباطی در بین دانشآموزان مدارس عمومی دانست .چند شكل عمده از این اختالل به رشح زیر است:
حذفها
در خطاهای حذف ،تنها بخشهایی از كلمه به تلفظ درمیآیند .مثال حرف "ت" مدام حذف
میشود" .رفم همینه را ببینم" به جای "رفتم تهمینه را ببینم".
جایگزینی
معموال در این خطا ،صداها به هم تبدیل میشود كه اغلب پدیده نوكزبانی خوانده میشود.
"قسنگ" به جای "قشنگ" یا "گرمز" به جای "قرمز".
اضافات
اصوات ممكن است با كلمهای اضافه شده یا به آن الحاق گردد" .او دو دوست من است" به
جای "او دوست من است".
.2اختالل در صدا
-1
صدا
-2
اختال
ل
كیفی
صدا
محصول صوت ایجادشده در حنجره و انتقال و تغییر انتخابی آن صدا از طریق ارتعاش و بلندی است.
تولید صدا به وسیله عبور از بین تارهای صوتی در حنجره و سپس حركت آن از طریق گلو ،حفرههای
بینی و دهان انجام میشود .موقعی كه درباره صدا صحبت میكنیم معموال باید به سه ویژگی كیفیت،
زیر و مبی و بلندی توجه كنیم و این ویژگیها را در رابطه با آنچه از سن ،جنسیت و فرهنگ فرد انتظار
داریم مورد ارزیابی قرار دهیم.
صحبت زیرلبی ،گرفتگی صدا ،بلندی آن و تیزی ،مسائل مربوط به كیفیت صداست .برخی گروه از
كودكان عقبمانده ذهنی دارای گرفتگی صدا هستند .تودماغی صحبت كردن نیز نوعی اختالل صدا
محسوب میشود .تودماغی صحبت كردن(خیشومی) صفت بارز كودكان مبتال به شكاف كام ،فلج
كام و بدكاری حركتی میباشد.
.2اختالل در صدا
-3
زیر و
مبی
نشان میدهد فردی كه مشغول صحبت است ،زن است یا مرد .صداهای دارای زیر و مبی باال و زیر و
مبی متغیر در میان كودكانی كه با نقایص شنوایی شدید و یا فلج مغزی مواجهند ،امری شایع است.
برخی از پرسان نوجوان كه دوران بلوغ را پشت رس گذاشتهاند همچنان از صدای دارای زیر و مبی باال
اس تفاده میكنن د و ب ه علت رش د حنج ره ،ص دای دارای زی ر و مبی پ ایین در این نوجوان ان ب ه وج ود
منیآید.
-4
بلندی
صدا
صحبت كردن با صدای بلند میتواند به علت نقص شنوایی باشد و گاهی به علت عدم اعتامد به
نفس شخص میباشد و گاهی به نوع شخصیت فرد بستگی دارد .بیصدایی یا فقدان كامل صدا،
اختاللی است كه هم به بلندی و هم به تولید صدا بستگی دارد.
.3لكنت و مكث
روان ص حبت ک ردن یع نی س یالی و جری ان گفت ار .ش ایعترین اختالل در روانی گفت ار ،لكنت زب ان اس ت .ت اكنون س ه ن وع
لكنت یا گرفتگی زبان به رشح زیر شناسایی شده است.
كلونیك
عبارتست از تكرار تشنجآمیز یك واج یا هجا قبل از اینكه كلمه یا جمله ادا شود یا ادامه یابد.
مثال آآآ آب بده.
تونیك
عبارتس ت از ح التی ك ه در آن عض الت گوی ایی ب ه م دت چن د ثانی ه ت ا ی ك دقیق ه از ح ركت ب از
میماند و این توقف مانع تكلم میشود یا به اصطالح ،زبان بند میآید و هنگامی كه انقباض
رفع میگردد ،كالم با رسعت و با شتاب به حالت انفجاری ادا میشود.
مكررگویی
یا تكرار
رصف
در این نوع ،فرد برای رشوع سخن گفنت یك واج را ادا میكند كه هیچ ربطی با مفهوم مورد نظر
ندارد .مثال بـ بـ بـ حسین آمد.
.3لكنت و مكث
اندروز و همكارانش ،ویژگیهای مشرتك و متعددی را در میان مبتالیان به لكنت زبان پیدا كردهاند كه به آنها اشاره میكنیم:
1
اكرثیت وسیعی از اختاللهای لكنتی در كودكان بین سن رشوع حرف زدن اولیه در كودكی و همچنین دوره
نوج وانی آغ از میش ود .بیش رتین م یزان ابتال بین س نین 2و 5س الگی رخ میده د .البت ه این مس اله ط بیعی
است و با رشد كودك از بین میرود .به این نوع ،لكنت زبان فیزیولوژیك نیز گفته میشود.
2
كودكان لكنتی به عنوان یك گروه از نظر تحصیلی در حدود شش ماه عقبتر از همساالن خود میباشند.
3
شایعترین مشكالت همراه با این ناراحتی عبارتند از اختالل در تولید كلامت و اختاللهای زبانی.
لكنت زبان
اختاللی گیجكننده است .اوال ،هر كوشش اضافی برای صحبت كردن بهرت
و یا روانتر حرف زدن را بدتر و سختتر میسازد .ثانیا بسته به نوع فعالیت
تكلمی ،لكنت زب ان میتوان د رخ بده د ی ا رخ نده د .مثال تع داد كمی از
مردم هنگام صحبت كردن در حال نجوا و درگوشی ،دچار لكنت میشوند
و اكرث افراد لكنتی قادرند با روانی آواز بخوانند .ثالثا بین ترس و اضطراب از
یك طرف و لكنت زبان از طرف دیگر ارتباط وجود دارد .چنین بیان میشود
ك ه ت رس و اض طراب درب اره لكنت زب ان آن را ب دتر میكن د و در ع وض ب دتر
شدن لكنت ،ترس و اضطراب بیشرتی را باعث میشود.
.4اختالل زبان
یكی از بحثانگ یزترین گ روه اختالالت ،اختالالت زب انی اس ت ك ه مش رتكات زی ادی ب ا اختالالت گوی ایی دارد .در واق ع
كودك ان مبتال ب ه اختالل ی ادگیری در رابط ه ب ا اختالله ای زب انی ،یكی از بزرگ رتین گروهه ای كودك ان اس تثنایی را تش كیل
میدهند .اگر رشد زبانی یك كودك مبتال به اختالل یادگیری نسبتا طبیعی به نظر میرسد ،ماهیت و میزان اختالل زبانی
تا زمانی كه وارد مدرسه نشده است ممكن است ناشناخته باقی مباند.
زبان ،زمانی مختل میشود كه از نظر شكل ،ساختار ،محتوا ،معنا و استعامل اجتامعی با آنچه از نظر سنتی و فرهنگی
انتظار میرود ،تفاوت داشته باشد .بهطور كلی ،میتوانیم بگوییم كه كودكان در هر زمان كه تواناییهای زبانیشان پایینتر
از سطح فهمی و سطح عملكردی كه از آنها انتظار میرود باشد ،دچار اختالل زبان میباشند.
تاثیرات اجتماعی اختالالت گفتاری
این اختالالت ممکن است تاثیرات منفی اجتامعی داشته باشد ،مخصوصا بین کودکان کم سنوسال .زیرا ممکن است تحقیر
شوند ،و این تحقیر ،اعتامد به نفس آنها را پایین میآورد .هر چه سن باالتر می رود و درک مردم بیشرت میشود ،تحقیرها کمرت
میشوند.
روش هاي درماني
پس از آنكه با كمك ارزيايب ها اختالالت صداي گفتاري در كودك تشخيص داده شد ،يك آسيب شناس گفتار و
زبان بايستي متناسب با اهداف درماين خود ،روش هاي درماين مناسب را انتخاب منايد .تا قبل از دهه 1970
آس يب شناس ان گفت ار و زب ان اص الح اختالل و خطاه اي تولي د ص دارا از منظ ر " آم وزش ي ك رفت ار حرك تي " برريس
مينمودند اما بعد از آن از منظر" زبان شناختي" به اختالالت واجي نگاه ميكردند .