اخلاق معاشرت

اخلاق معاشرت

اسلاید 1: سوره بقره آيه 177از اين آيه استفاده مي شود كه در معاشرت كمك به ديگران ، عبادت جمعي ، وفا به عهد و صبر در پستي و بلندي هاي زندگي لازم است

اسلاید 2: فصل ششم :اخلاق معاشرت جلسه دهم و يازدهم

اسلاید 3: الف – دانشي 1-با ويژگي هاي دوست خوب و بد آشنا شويم. 2-با وظايف اخلاقي خود ، در معاشرت با افراد و گروه هاي مختلف آشنا شويم. 3-ضمن آشنايي با فريضه امر به معروف و نهي از منكر ، در اجراي اين وظيفه الهي اقدام كنيم. اهداف اين فصل :

اسلاید 4: ب - رفتاري 1- با توجه به تاثير فوق العاده معاشرت در شكل گيري شخصيت انسان ، در انتخاب معاشران خود ، دقت لازم را را به كار گيريم . 2-در معاشرت ، خود را مقدم بر ديگران ندانيم و هر چه را براي خود مي پسنديم براي ديگران نيز بپسنديم و بالعكس. 3-در حل اختلافات اجتماعي ميان مسلمانان كوشا باشيم. 4-ضمن آشنايي با هدف اصلي معاشرت ،دنبال بهره جويي هاي شخصي نباشيم.

اسلاید 5: سوالات اين فصل : 1- انزوا و دوري از معاشرت بهتر است يا اجتماعي بودن و معاشرت وسيع ؟با اينكه در طول تاريخ افرادي طرفدار گوشه گيري و انزوا بوده اند و فوائدي مانند : دوري از ريا و حسد و غيبت و تكبر و مورد تهمت و سوءظن قرار گرفتن را براي آن شمرده اند.اما معاشرت صحيح و زندگي اجتماعي كه ظرف ظهور و بروز فضايل و شخصيت و هويت انسان است بهتر از انزوا بوده و تكامل بشري را در پي دارد.البته هر يك از اين 2 مضرات و منافعي دارند.اما منافع معاشرت بسيارمهم تر و غير قابل اغماض است.

اسلاید 6: 2- به نظر شما انسان مدني بالطبع است يا مدني بالاجبار؟بعضي خواسته اند اثبات كنند كه انسان براي رفع احتياجات خود مجبور است در جمع بوده و معاشرت داشته باشد .لكن به نظر مي رسد انسان كه به گفته بعضي از نويسندگان از ماده انس گرفته شده طبعا و فطرتا نيازمند انس و الفت است .دليل اين مدعا آن است كه اگر يك انسان را در سلول انفرادي قرار دهند و همه احتياجاتش را برطرف كنند باز راحت نسيت و مي خواهد در جمع و جامعه باشد.3-به تعبير پيامبر اكرم (ص) معاشرت بهتر يا تنهايي؟آن حضرت به ابي ذر فرمودند:همنشين خوب بهتر از تنهايي است و تنهايي بهتر از همنشين بد است.«الجليس الصالح خير من الوحده و الوحده خير من جليس السوء»هم نشين تو از تو به بايدتا تو را عقل و دين بيافزايد.

اسلاید 7: 4- انواع معاشرت هاي يك فرد را بيان كنيد؟الف)معاشرت با عمو م انسان ها . قرآن هم عبارت «يا ايها الناس» را براي عموم آورده . ب)معاشرت با مسلمين و هم دينان = يا ايها الذين امنوا . . . . ج)معاشرت با شهروند و همسايگان امير المومنين فرمودند: الله الله في جيرانكم....... د)معاشرت با دوستان ه)معاشرت خانوادگي با اقوام و نزديكان

اسلاید 8: حلقه هاي معاشرت

اسلاید 9: 5- معيار معاشرت چيست؟نفس خود انسان ، به طوري كه هر چه را براي خود مي پسندي براي ديگران هم بپسندي و هر چه را براي خود نمي پسندي براي ديگران هم نپسندي. امير المومنين مي فرمايند: «يا بني اجعل نفسك ميزانا في بينك و بين غيرك ، فاحبب لغيرك ما تحب لنفسك»6- در معاشرت وظيفه ما نسبت به ديگران چيست؟الف)محبت و مهر ورزي به بندگان خدا. پيامبر اكرم (ص) مي فرمايند: «مردم عيال خداوند اند ،پس محبوب ترين افراد در نزد خداوند نيكو ترين ايشان نسبت به عيال خداوند است.»

اسلاید 10: ب)يار مظلوم و خصم ظالم باشيم. امير المومنين مي فرمايند: «كونا للظالم خصما و للمظلوم عونا» ج)خدوم و خير باشيم. « لا خير في من لا يحب جمع المال من حلال يكف بهي وجه و يقضي به دينه و يصل به رحمه » سعدي طريقت بجز خدمت خلق نيست به تسبيح و سجاد ه دلق نيست د)به فكر پيشرفت جامعه اسلامي باشيم. پيامبر اكرم مي فرمايند: «من اصبح لا يهتم بامور المسلمين فليس بمسلم»

اسلاید 11: 7- ما در برابر مشكلات و نياز مندي هاي ديگران چه وظيفه اي داريم؟بخاطر خدا در حل مشكلات آنان تلاش كنيم. امام رضا (ع) مي فرمايند: «ان لله عبادا في الارض يسعون في حوائج الناس،هم الآمنون يوم القيامه ومن ادخل علي مومن سرورا فرج الله قلبه يوم القيامه» صد ها فرشته بوسه بر آن دس مي زنند كز كار خلق يك گره بسته وا كند «اما نوئل كانت» هم كمك به ديگران و حل مشكلات ديگران را توصيه مي كند ، اما او اين كار را براي فراگير و قانون عام شدن توصيه مي كند كه اگر خودش هم روزي نيازمند شود ،طبق همان قانون مشكلش حل شود.ولي اسلام مي فرمايند : اگر براي خدا باشد ارزشمند است ، نه اينكه باز هم به فكر خويش باشيم.

اسلاید 12: 8- ما در برابر اختلافات مومنين در جامعه چه مسوليتي داريم؟يكي از بهترين اخلاقيات اجتماعي «اصلاح ذات بين » است و در اين رابطه روايات و آيات فراواني داريم . به عنوان نمونه : پيامبر اكرم مي فرمايند: «آشتي دادن ميان مردم بهتراست از نماز و روزه ساليان زياد» قرآن كريم در اين مورد مي فرمايند:سوره انفال آيه 1اصلاح ذات بين توصيه شده

اسلاید 13: سوره حجرات آيه 9 و10

اسلاید 14: 9- آيا در معاشرت، ما حق دخالت در امور ديگران را داريم؟دخالت بي جا در امور شخصي و پنهان ديگران جايز نيست،اما در امور اجتماعي و مسائل مربوط به جامعه مسلمين وظيفه داريم با دلسوزي و خيرخواهي به مسائل دوستان و هم نوعان خود نظارت كنيم و در موارد لازم تذكر دهيم . اين كار موجب كمال و رفع نواقص جامعه مسلمين خواهد شد و به همين جهت اسلام امر به معروف و نهي از منكر را بر همه مسلمين واجب كرده است. اگر ديدي كه نابينا به چاه است اگر خاموش بنشيني گناه است قرآن كريم در مورد اين و ظيفه الهي مي فرمايد:

اسلاید 15: سوره توبه آيه 71

اسلاید 16: سوره لقمان آيه 17

اسلاید 17: 10 – به فرمايش پيامبر اكرم(ص) ، بهترين فرد از مسلمانان چه كسي است؟وقتي اين سوال از حضرت شد فرمودند: «امرهم بالمعروف و انهاهم عن المنكر و اتقاهم لله و ارضاهم»11- مراتب امر به معروف و نهي از منكر را توضيح دهيد؟كدام مرتبه قابل جلوگيري از سوي هيچ كسي نيست؟امر به معروف داراي 3مرتبه ،قلبي،زباني و عملي است و آن مرتبه اي كه قابل جلوگيري از سوي ديگران نيست ؛ مرتبه قلبي است.

اسلاید 18: 12- شرايط امر به معروف و نهي از منكر چيست؟الف)از شرايط امر به معروف و نهي از منكر،شناخت معروف و منكر است و الا تا شخص معروف و منكر را نشناسد،حق امر و نهي ندارد. ب)احتمال تاثير بدهد. ج)بداند كه شخص عامل ، تصميم بر تكرار و ادامه دارد. د)خود آمر و ناهي عامل به گفته هاي خود باشد. چون قرآن مي فرمايد: «لم تقولون مالا تفعلون» 13- راه هاي مثبت و منفي اجراي امر به معروف ونهي از منكر را توضيح دهيد؟

اسلاید 19: راه هاي مثبت اين است كه با زبان نرم و لين ،همراه با دلسوزي و همدلي و مدارا اقدام كنيم. قرآن در اين رابطه مي فرمايد: اينكه قرآن مي فرمايد:«بگو من از اين كارتان بيزارم، نه از خودتان» احترام به شخصيت طرف و بسيار آموزنده است . راه هاي منفي آنست كه با قدرت و قوه ي قهريه جلو منكرات گرفته شود و اين قسمت بيشتر بر عهده ي حكومت و دولت اسلامي است.البته مردم هم مي توانند گاهي با ترك مراوده و روي گرداني و امثال آن ،از راه هاي منفي اقدام كنند. لا كن تا راه مثبت باز است نبايد از راه منفي اقدان كرد.سوره شعرا آيه 214 تا 216

اسلاید 20: 14- آسيب هاي معاشرت با ديگران كدامند؟الف)دخالت در امور خصوصي و پنهان ديگران. البته نظارت و دخالت در امور مديران و روساي سازمان هاي دولتي وظيفه حكومت و مقامات بالاتر است؛چون مربوط به كل جامعه و بيت المال است. ب) شايعه پراكني ج)نگرش انتفاعي و سوءاستفاده از ديگران15- آيا شايعه پراكني در اجتماع گناه است؟البته جايز نيست كه انسان هرچه را شنيد منتشر كند،بلكه بايد تحقيق كند.اگر خلاف است حق ندارد منتشر كند. پيامبر اكرم (ص) مي فرمايند: «يا اباذر كفي بالمرء كذبا ان تحدث بكل ما يستمع» قضيه امام زاده يعقوب در اين بحث مناسب است

اسلاید 21: 16- نگرش انتفاعي چيست؟ وچگونه در معاشرت آسيب ساز است؟اينكه انسان هدفش از دوست شدن يا وصلت با ديگران سودجويي براي خود باشد.آسيب بزرگي است و بنيان بسياري از معاشرت ها و دوستي ها را خراب مي كند. در معاشرت اگر هدف صحيح نباشد و معيار معاشرت رعايت نشود،مصداق اين بيت است: «اين دغل دوستان كه مي بيني مگسانند گرد شيريني»17- ويژگي هاي دوست خوب كدامند؟

اسلاید 22: امام صادق مي فرمايند: دوست خوب كسي است كه الف)ظاهر و باطنش يكسان باشد. ب)زينت دوستش را زينت خود و ننگ او را ننگ خود بداند. ج)ثروت و قدرت ،رفتارش را تغيير ندهد. د)چيزي را از دوستش دريغ نورزد. ه)در سختي ها ، دوست خود را رها نكند. در روايت ديگري ،پيامبر اكرم(ص) نشانه هاي دوست خوب را چنين بيان مي فرمايند: «الف)ديدن او انسان را به ياد خدا بيندازد. ب)گفتارش بر دانش انسان بيفزايد. ج)رفتارش انسان را به ياد آخرت بيندازد.»

اسلاید 23: 18- ويژگي هاي دوست بد كه بايد از او برحذر باشيم، كدام است؟امير المومنين (ع) فرمودند: «بدترين دوستان كسي است كه گناه را در چشم انسان زيبا جلوه دهد .» امام سجاد نيز در بياني مي فرمايد: «از دوستي با 5 گروه پرهيز كنيد: 1)دروغ گو 2)فاسق 3)بخيل 4)احمق 5 كسي كه رابطه اش را با خويشان خود قطع كرده.»

اسلاید 24: قرآن كريم زبان حال كسي را كه با افراد ناباب دوست شده ،چنين مي فرمايد: سوره فرقان آيه 27 تا 29