استانداردهای حسابداری بخش عمومی

استانداردهای حسابداری بخش عمومی

اسلاید 1: استانداردهای حسابداری بخش عمومیاستاندارد حسابداري‌ بخش عمومی شماره‌ 4: درآمدهای حاصل از عملیات مبادله‌ایاستاندارد حسابداري بخش عمومی شماره 5: داراييهاي ثابت مشهوداستاندارد حسابداري‌ بخش عمومي شماره‌ 6: موجودیها1بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: استاندارد حسابداري‌ بخش عمومی شماره‌ 4درآمدهای حاصل از عملیات مبادله‌ای2

اسلاید 3: هدف بنا بر تعریف ارائه شده در مفاهیم نظری گزارشگری مالی بخش عمومی، درآمد عبارت است از افزایش در دارایی، کاهش در بدهی یا ترکیبی از هر دو که منجر به افزایش ارزش خالص طی دوره می‌شود. مفهوم درآمد در بخش عمومی، هر دو گروه ”درآمد حاصل از عملیات مبادله‌ای“ و درآمد حاصل از عملیات غیرمبادله‌ای“ را دربرمی‌گیرد.هدف این استاندارد، ارائه نحوه عمل حسابداری درآمدهای حاصل از عملیات مبادله‌ای است. اقلام دیگری که باید به عنوان درآمد شناسایی گردند در سایر استانداردها مطرح می‌شوند و در دامنه کاربرد این استاندارد قرار نمی‌گیرند.3

اسلاید 4: مبحث اصلی در حسابداری درآمد عمدتاً معطوف به تعیین زمان شناخت آن است. درآمد، زمانی شناسایی می‌شود که جریان منافع اقتصادی یا خدمات بالقوه به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد و این منافع را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد.4

اسلاید 5: دامنه کاربرد این استاندارد باید برای حسابداری درآمدهای حاصل از عملیات مبادله‌ای زیر بکار گرفته شود:الف.ارائه خدمات؛ب.فروش کالا؛ وپ.استفاده دیگران از داراییهای واحـد گزارشگر که مولد سود تضمین شده، درآمد، حق امتیاز و سود سهام است.5

اسلاید 6: ***واحدهای بخش عمومی ممکن است درآمدهای خود را از عملیات مبادله‌ای یا عملیات غیرمبادله‌ای کسب کنند. ***عملیات مبادله‌ای، عملیاتی است که طی آن ارزش مابه‌‌ازاي دریافتی با منافع واگذار شده تقریباً برابر است. ***فروش کالاها یا ارائه خدمات را می‌توان نمونه‌ای از درآمدهای مبادله‌ای دانست. 6

اسلاید 7: ***در تشخیص بین درآمدهای عملیات مبادله‌ای و غیرمبادله‌ای، رجحان محتوای بر شکل، باید مدنظر قرار گیرد. نمونه‌هایی از درآمدهای غیرمبادله‌ای عبارت‌ است از مالیات، عوارض، کمکها و هدایا.7

اسلاید 8: *** ارائه خدمات: معمولاً متضمن اجرای وظیفه‌ای مورد توافق، طی مدتی معین توسط واحـد گزارشگر است. مثالهایی از خدمات ارائه شده توسط واحدهای بخش عمومی که معمولاً در ازای آنها درآمد ایجاد می‌شود می‌تواند شامل خدمات بهداشتی، آموزشی، ثبتی و قضایی باشد.کالا: شامل کالای تولید شده توسط واحـد گزارشگر برای فروش، کالای خریداری شده جهت فروش و همچنین اموال نگهداری شده برای فروش است.8

اسلاید 9: استفاده دیگران از داراییهای واحـد گزارشگر منجر به تحصیل درآمدهای زیر می‌شود:الف. سود تضمین شده: مبالغی که بابت استفاده از وجوه نقد یا معادل وجه نقد واحـد گزارشگر مطالبه می‌شود،ب. درآمد حق امتیاز: مبالغی که بابت استفاده از داراییهای غیرجاری واحـد گزارشگر نظیر امتیاز بهره‌برداری از معادن، ساخت، علایم تجاری و حق انتشار مطالبه می‌شود، وپ. سود سهام: مبالغی از سود توزیع شده واحد سرمایه‌پذیر که متناسب با سهم‌الشرکه واحـد گزارشگر عاید آن می‌شود.9

اسلاید 10: در این استاندارد، درآمدهای عملیات مبادله‌ای حاصل از موارد زیر مطرح نمی‌شود:الف. سود سهام حاصل از سرمایه‌گذاریهایی که به روش ارزش ویژه به حساب گرفته می‌شود؛ب. پیمانهای بلندمدت؛پ. قراردادهای اجاره؛ت. شناخت اولیه تولید کشاورزی و شناخت اولیه و تغییرات ارزش منصفانه داراییهای زیستی غیرمولد مربوط به فعالیت کشاورزی؛ث. استخراج مواد معدنی؛ج. تغییر ارزش سایر داراییهای جاری از قبیل سرمایه‌گذاریها (در مؤسسات تخصصی سرمایه‌گذاری) یا سرمایه‌گذاری در املاک برای واحدهایی که به خرید و فروش املاک اشتغال دارند؛ وچ. درآمد ناشی از فعالیتهای ساخت املاک.10

اسلاید 11: تعاریفارزش منصفانه: مبلغی است که خریداری مطلع و مایل و فروشنده‌ای مطلع و مایل می‌توانند در معامله‌ای حقیقی و در شرایط عادی، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور با یکدیگر مبادله کنند.مبادله: عملیاتی است که به موجب آن دارایی یا خدمت به ارزش منصفانه داد و ستد می‌شود.11

اسلاید 12: اندازه‌گیری درآمد حاصل از عملیات مبادله‌ای درآمد حاصل از عملیات مبادله‌ای باید به ارزش منصفانه مابه‌ازای دریافتی یا دریافتنی اندازه‌گیری شود.در بسیاری حالات، مابه‌ازای دریافتی، به شکل وجه نقد یا معادل آن می‌باشد و مبلغ درآمد همان مبلغ وجه نقد یا معادل نقد دریافتی یا دریافتنی است. در صورتی که مابه‌ازای مربوط به شکل غیرنقدی باشد، درآمد براساس ارزش منصفانه مابه‌ازای دریافتی یا دریافتنی اندازه‌گیری می‌شود. هرگاه جریان ورودی وجه نقد یا معادل آن به آینده موکول شود، به‌گونه‌ای که طبق قرارداد منعقده بین فروشنده و خریدار و یا ضوابط معمول فروشنده، مبلغی اضافه بر بهای فروش نقدی کالا یا خدمات دریافت شود، در این حالت ارزش منصفانه مابه‌ازای مزبور، بهای فروش نقدی است و مبلغ اضافه دریافتی درآمد فروش کالا یا ارائه خدمات محسوب نمی‌شود، بلکه باید با توجه به محتوای معامله تحت عنوان ”درآمد تأمین مالی“ به طور جداگانه نمایش داده شود.12

اسلاید 13: ارائه خدمات: هرگاه ماحصل ارائه خدمات را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر برآورد کرد، درآمد مربوط باید با توجه به میزان خدمات ارائه شده شناسایی شود. ماحصل ارائه خدمات، زمانی به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل برآورد است که همه شرایط زیر احراز شده باشد:الف. جریان منافع اقتصادی به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد؛ب. مبلغ درآمد را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد؛پ. میزان خدمات ارائه شده تا تاریخ گزارشگری به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل اندازه‌گیری باشد؛ وت. مخارجی که در ارتباط با ارائه خدمات تحمل شده یا خواهد شد، به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل اندازه‌گیری باشد.13

اسلاید 14: شناخت درآمد حاصل از عملیات براساس میزان تکمیل کار، اغلب روش درصد تکمیل نامیده می‌شود. برای اعمال روش مزبور، مشتمل بر نحوه تعیین میزان تکمیل کار، از ضوابط استاندارد حسابداری شماره 9 واحدهای انتفاعی ”حسابداری پیمانهای بلندمدت“ استفاده می‌شود.یکی از شرایط شناسایی درآمد حاصل از ارائه خدمات، محتمل بودن جریان ورودی منافع اقتصادی است. با این حال، درصورت وجود ابهام در مورد قابلیت وصول ‌بخشی از درآمد شناسایی شده قبلی، مبلغ غیرقابل وصول یا مبلغی که بازیافت آن دیگر محتمل نیست، به عنوان هزینه و نه به صورت تعدیل درآمد شناسایی شده قبلی، در حسابها منظور می‌شود.14

اسلاید 15: هرگاه ارائه خدمات، متضمن انجام تعداد نامشخصی از عملیات طی یک دوره زمانی معین باشد، درآمد به روش خط مستقیم طی آن دوره زمانی شناسایی می‌شود، مگر اینکه طبق شواهد موجود، روش دیگری که درآمد دوره را بهتر منعکس کند، وجود داشته باشد. هرگاه یک فعالیت خاص در مقایسه با سایر عملیات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، شناخت درآمد تا زمان اجرای آن فعالیت خاص به تعویق می‌افتد.هرگاه ماحصل یک عملیات مبادله‌ای را نتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر برآورد کرد و بازیافت مخارج تحمل شده محتمل نباشد، درآمد شناسایی نمی‌شود و مخارج تحمل شده به عنوان هزینه دوره مورد شناخت قرار می‌گیرد.15

اسلاید 16: فروش کالادرامدحاصل از فروش کالا باید زمانی شناسایی شود که کلیه شرایط زیر تحقق یافته باشد:الف. واحـد گزارشگر مخاطرات و مزایای عمده مالکیت کالای مورد معامله را به خریدار منتقل کرده باشد؛ب. واحـد گزارشگر دخالت مدیریتی مستمر در حدی که معمولاً با مالکیت همراه است یا کنترل مؤثری نسبت به کالای فروش رفته اعمال نکند؛پ. مبلغ درآمد را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد؛ت. جریان منافع اقتصادی مرتبط با فروش به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد؛ وث. مخارجی که در ارتباط با کالای فروش رفته تحمل شده یا خواهد شد را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد.16

اسلاید 17: برای اینکه زمان انتقال مخاطرات و مزایای مالکیت به خریدار را بتوان تعیین کرد، لازم است شرایط مبادله مورد بررسی قرار گیرد. در اغلب حالات، انتقال مخاطرات و مزایای مالکیت با انتقال مالکیت قانونی به خریدار یا تصرف مورد معامله توسط خریدار همراه است. این موضوع در مورد اغلب فروشها صدق می‌کند. مواردی نیز وجود دارد که مخاطرات و مزایای مالکیت در زمانی متفاوت از زمان انتقال مالکیت قانونی یا تصرف توسط خریدار انتقال می‌یابد.اگر واحـد گزارشگر بخش عمده‌ای از مخاطرات و مزایای مالکیت را حفظ کند، معامله مربوط، فروش تلقی نمی‌گردد و لذا درآمدی از بابت آن شناسایی نمی‌شود. برای نمونه:زمانی که واحـد گزارشگر تعهداتی را در ارتباط با عملکرد غیر مطلوب مورد معامله که توسط مفاد ضمانت‌نامه کالای فروش رفته پوشش نیافته باشد، به عهده بگیرد؛زمانی که دریافت درآمد مربوط به یک فروش خاص، مشروط به تحصیل درآمد توسط خریدار از محل فروش کالای مورد معامله باشد؛ و..........17

اسلاید 18: اگر واحـد گزارشگر بخش عمده‌ای از مخاطرات و مزایای مالکیت را حفظ کند، معامله مربوط، فروش تلقی نمی‌گردد و لذا درآمدی از بابت آن شناسایی نمی‌شود. این امر ممکن است در حالات مختلفی اتفاق بیفتد. نمونه‌هایی از مواردی که واحـد گزارشگر ممکن است مخاطرات و مزایای عمده مالکیت را حفظ کند به شرح زیر است:الف. زمانی که واحـد گزارشگر تعهداتی را در ارتباط با عملکرد غیر مطلوب مورد معامله که توسط مفاد ضمانت‌نامه کالای فروش رفته پوشش نیافته باشد، به عهده بگیرد؛ب. زمانی که دریافت درآمد مربوط به یک فروش خاص، مشروط به تحصیل درآمد توسط خریدار از محل فروش کالای مورد معامله باشد؛پ. زمانی که ارسال کالای مورد معامله متضمن خدمات نصب باشد، لیکن خدمات نصب که بخش عمده‌ای از مبلغ قرارداد را تشکیل می‌دهد، توسط واحـد گزارشگر به طور کامل انجام نشده باشد؛ وت. زمانی که خریدار حق فسخ معامله را براساس مفاد قرارداد داشته باشد و واحـد گزارشگر در مورد احتمال برگشت کالای فروش رفته مطمئن نباشد.18

اسلاید 19: چنانچه، واحـد گزارشگر تنها بخش کم‌اهمیتی از مخاطرات مالکیت را برای خود نگه دارد، معامله مورد نظر، فروش تلقی و درآمد شناسایی می‌شود. برای مثال، فروشنده ممکن است تنها به خاطر تضمین قابلیت وصول مطالبات، مالکیت قانونی کالا را برای خود حفظ کند. در چنین حالتی، اگر واحـد گزارشگر مخاطرات و مزایای عمده مالکیت را منتقل کرده باشد، این معامله، فروش تلقی و درآمد آن شناسایی می‌گردد. مثال دیگر از حفظ بخش کم‌اهمیتی از مخاطرات مالکیت، وجود شرطی در فروش کالاست به‌گونه‌ای که در صورت عدم رضایت مشتری، برگشت کالا و استرداد مابه‌ازا به مشتری میسر باشد. در چنین حالتی، به شرط آنکه فروشنده بتواند مبالغ برگشتی آتی را به‌گونه‌ای اتکاپذیر برآورد کند و بدهی ناشی از برگشت کالا را با توجه به تجربیات گذشته و سایر عوامل مربوط شناسایی کند، درآمد در زمان فروش شناسایی می‌شود.19

اسلاید 20: برای شناخت درآمد، محتمل بودن جریان منافع اقتصادی مرتبط با معامله به درون واحـد گزارشگر شرط اساسی است. در برخی موارد، تا زمان دریافت مابه‌ازا یا رفع ابهام در این زمینه، ممکن است جریان ورودی منافع اقتصادی محتمل نباشد. برای مثال، هرگاه خروج مابه‌ازای حاصل از فروش در یک کشور خارجی منوط به صدور مجوز دولت آن کشور باشد، در مورد جریان ورودی منافع اقتصادی مرتبط با فروش مذکور ابهام وجود دارد، لذا تنها پس از صدور مجوز خروج وجوه، ابهام برطرف و درآمد شناسایی می‌شود. با این حال، هرگاه در مورد قابلیت وصول‌ بخشی از درآمد شناسایی شده قبلی ابهام به وجود آید، مبلغ غیرقابل وصول یا مبلغی که بازیافت آن غیرمحتمل است، به جای اینکه به عنوان تعدیل درآمد شناسایی شده قبلی به حساب گرفته شود، به حساب هزینه منظور می‌گردد.20

اسلاید 21: درآمد و هزینه‌های مرتبط با یک معامله یا رویداد به طور همزمان شناسایی می‌شود. این فرایند، عموماً ”تطابق درآمد و هزینه“ نامیده می‌شود. هزینه‌ها، از جمله هزینه تضمین کالای فروش رفته و سایر مخارجی که پس از حمل کالا ممکن است واقع شود، در صورتی که سایر شرایط شناخت درآمد برقرار باشد، معمولاً به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل اندازه‌گیری است. با این حال، هرگاه هزینه‌ها را نتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد، درآمد را نمی‌توان شناسایی نمود. در چنین شرایطی، هرگونه مابه‌ازای دریافتی به عنوان بدهی شناسایی می‌شود.21

اسلاید 22: سود تضمین شده، درآمد حق امتیاز و سود سهام درآمدهای عملیات مبادله‌ای ناشی از استفاده دیگران از داراییهای واحـد گزارشگر که متضمن سود تضمین شده، درآمد حق امتیاز و سود سهام است باید به شرط تحقق شرایط زیر شناسایی شود:الف.جریان منافع اقتصادی عملیات مذکور به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد، وب. مبلغ درآمد مربوطه را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد.22

اسلاید 23: درآمدهای مذکور باید با توجه به مبانی زیر شناسایی شود:الف.سود تضمین شده براساس مدت زمان و با توجه به مانده اصل طلب و نرخ مربوط؛ب. درآمد حق امتیاز طبق محتوای قرارداد مربوط؛ وپ. سود سهام حاصل از سرمایه‌گذاریهایی که به روش ارزش ویژه ثبت نشده است، در زمان احراز حق دریافت توسط سهامدار، به استثنای سود سهام حاصل از سرمایه‌گذاری در واحدهای فرعی و وابسته.23

اسلاید 24: درآمد مرتبط با سود سهام در زمان احراز حق دریافت توسط سهامدار شناسایی می‌شود. در برخی شرایط، مثلاً، در مواردی که سود سهام از محل اندوخته‌ها یا سود انباشته مصوب پیش از تحصیل سرمایه‌گذاری اعلام می‌شود، این‌گونه مبالغ معرف بازیافت بخشی از بهاي تمام شده سرمایه‌گذاری است و درآمد محسوب نمی‌شود.درآمد حق امتیاز طبق شرایط مندرج در قرارداد مربوط تعلق می‌گیرد و معمولاً بر همین اساس شناسایی می‌شود، مگر آنکه با توجه به محتوای قرارداد، شناسایی درآمد برمبنای روشهای سیستماتیک و منطقی دیگری مناسب‌تر باشد.24

اسلاید 25: افشا واحـد گزارشگر باید موارد زیر را در یادداشتهای توضیحی افشا کند:الف. رویه‌های حسابداری مورد استفاده برای شناخت درآمد عملیات مبادله‌ای؛ و ب. مبلغ هر یک از طبقات عمده درآمد عملیات مبادله‌ای شناسایی شده طی دوره ناشی از موارد زیر:- فروش کالا،- ارائه خدمات،- سود تضمین شده،- درآمد حق امتیاز،- سود سهام.25

اسلاید 26: استاندارد حسابداري بخش عمومی شماره 5داراييهاي ثابت مشهود26

اسلاید 27: هدف هدف‌ اين‌ استاندارد، تجويز نحوه‌ حسابداري‌ داراييهاي‌‌ثابت مشهود است تا‌ استفاده‌کنندگان صورتهاي مالي بتوانند اطلاعات مربوط به سرمايه‌گذاري واحد گزارشگر در اين داراييها و تغييرات آن را تشخيص دهند.موضوعات اصلي در حسابداري داراييهاي ثابت مشهود عبارت از شناخت دارايي، تعيين مبلغ دفتري آن و شناخت هزينه‌ استهلاك و زيان کاهش ارزش دارايي‌ است‌.27

اسلاید 28: دامنه‌ كاربرد ***اين‌ استاندارد بايد براي حسابداري‌ تمام‌ داراييهاي‌ ثابت مشهود بكار گرفته‌ شود، مگر اين که:الف. به موجب استانداردي ديگر، نحوه حسابداري متفاوتي مجاز يا الزامي شده باشد؛ب. داراییهای مورد نظر، مرتبط با میراث ملی باشد. با این وجود، الزامات افشای مندرج در بندهای 81، 82 و 85 در مورد داراییهای میراث ملی شناسایی شده کاربرد دارد.28

اسلاید 29: اين استاندارد براي موارد زير کاربرد ندارد:الف. داراييهاي زيستي مولد مرتبط با فعاليتهاي کشاورزي؛ب. حق امتياز معادن، ذخاير مواد معدني مانند نفت و گاز طبيعي و منابع مشابهي که احيا‌ شونده نيست. با اين حال، اين استاندارد براي داراييهاي ثابت مشهود مورد استفاده در توسعه يا نگهداري داراييهاي مندرج در بندهاي ” الف“ و ” ب“ کاربرد دارد.29

اسلاید 30: داراییهای میراث ملی*** این استاندارد واحد گزارشگر را به شناسایی داراییهای میراث ملی که به نحوی متفاوت تعریف و معیارهای شناخت داراییهای ثابت مشهود را احراز می‌کند، ملزم نمی‌نماید. چنانچه واحـد گزارشگر داراییهای میراث ملی را شناسایی کند، باید الزامات افشای این استاندارد را بکار گیرد، اما ملزم به رعایت الزامات اندازه‌گیری این استاندارد نیست.30

اسلاید 31: *** برخی داراییها به دلیل اهمیت فرهنگی، محیطی یا تاریخی آنها به عنوان دارایی میراث ملی شناخته می‌شوند. از جمله این داراییها می‌توان به بناها و آثار تاریخی، اماکن باستانی، مناطق حفاظت شده و آثار هنری اشاره کرد. اغلب، داراییهای میراث ملی دارای ویژگیهای خاصی از جمله موارد زیر هستند:الف. احتمال نمی‌رود که ارزش فرهنگی، محیطی، آموزشی و تاریخی آنها را بتوان صرفاً در قالب مبالغ پولی مبتنی ‌بر قیمت بازار بیان کرد؛ب. اغلب برای فروش آنها، محدودیتها یا ممنوعیتهای شدید قانونی یا کیفری وجود دارد؛پ. اغلب آنها قابلیت جایگزینی ندارند و امکان دارد ارزش آنها طی زمان افزایش یابد؛ حتی اگر کیفیت فیزیکی آنها کاهش یافته باشد؛ت. برآورد عمر مفید آنها غالباً دشوار است؛ وث. به ندرت با هدف ایجاد جریانهای نقدی ورودی نگهداری می‌شوند31

اسلاید 32: *** برخی داراییهای میراث ملی دارای منافع اقتصادی یا خدمات بالقوه آتی نیز هستند. برای مثال، یک بنای تاریخی که به عنوان دفتر اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در چنین مواردی می‌توان آنها را برمبنایی مشابه با سایر اقلام داراییهای ثابت مشهود شناسایی و اندازه‌گیری کرد.32

اسلاید 33: تعاريفارزش‌ اقتصادي‌: ارزش‌ فعلي‌ خالص جريانهاي‌ نقدي‌ آتي یا خالص ارزش خدمات ناشي از کاربرد مستمر دارايي ازجمله جريانهاي نقدي ناشي از واگذاري نهايي آن یا مبلغ مورد انتظار برای تسویه یک بدهی.ارزش‌ باقيمانده: مبلغ‌ برآوردي که واحد گزارشگر در حال حاضر مي‌تواند از واگذاري دارايي پس از كسر مخارج برآوردي واگذاري بدست آورد، با اين فرض که دارايي در وضعيت متصور در پايان عمر مفيد باشد.خالص ارزش فروش: مبلغ وجه نقد يا معادل آن که از طريق فروش دارايي در شرايط عادي و پس از کسر کليه هزينه‌هاي مرتبط با فروش حاصل مي‌شود.33

اسلاید 34: دارايي‌ ثابت مشهود:‌ به‌ دارايي مشهودي ‌اطلاق مي‌شود که:الف. به منظور استفاده در توليد يا عرضه کالاها يا خدمات، اجاره به ديگران يا براي مقاصد اداري توسط واحد گزارشگر نگهداري مي‌شود؛ وب. انتظار مي‌رود بيش از يک دوره مالي مورد استفاده قرار گيرد.زيان‌ كاهش‌ ارزش‌: مازاد مبلغ دفتري‌ يک دارايي نسبت‌ به‌ مبلغ بازيافتني‌ آن.عمر مفيد: عبارت است از:الف‌. مدت‌ زماني‌‌كه‌ انتظار مي‌رود دارايي مورد استفاده واحد گزارشگر قرار گيرد؛ ياب‌. تعداد توليد يا واحدهاي‌ مقداري‌ مشابه‌ كه‌ انتظار مي‌رود در فرايند استفاده‌ از دارايي‌ توسط‌ واحد گزارشگر‌ تحصيل‌ شود.34تعاريف

اسلاید 35: شناخت مخارج مرتبط با يک قلم دارايي ثابت مشهود، تنها زماني به عنوان دارايي شناسايي مي‌شود که:الف.جريان منافع اقتصادي آتي یا خدمات بالقوه مرتبط با دارايي به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد، وب. بهاي تمام شده یا ارزش منصفانه دارايي به گونه‌اي اتکاپذير قابل اندازه‌گيري باشد.35

اسلاید 36: قطعات يدکي و ابزار تعميراتي معمولاً به عنوان موجودي محسوب و در زمان مصرف به‌عنوان هزينه شناسايي مي‌شود. با اين حال، قطعات عمده آماده جايگزيني، در صورتي که انتظار رود بيش از يک دوره مالي مورد استفاده واحد تجاري واقع شود، به عنوان دارايي ثابت مشهود محسوب مي‌شود. همچنين، هرگاه قطعات يدکي و ابزار تعميراتي را تنها بتوان در ارتباط با يک قلم دارايي ثابت مشهود به کار گرفت اين اقلام به عنوان دارايي ثابت مشهود محسوب و طي مدتي که از عمر مفيد دارايي مربوط تجاوز نکند، مستهلک مي‌شود.36

اسلاید 37: واحد گزارشگر براساس معيارهاي شناخت، تمام مخارج داراييهاي ثابت مشهود را در زمان تحمل ارزيابي مي‌کند. اين مخارج شامل مخارج تحمل شده جهت تحصيل يا ساخت داراييهاي ثابت مشهود و همچنين مخارج بعدي بابت اضافات، جايگزيني اجزا يا تعميرات آن، به نحوی که موجب افزایش عمر مفید یا بازدهی آن گردد، می‌باشد.*** تجهیزات نظامی، معمولاً واجد شرایط تعریف داراییهای ثابت مشهود هستند و طبق الزامات این استاندارد، باید به عنوان دارایی شناسایی شوند.37

اسلاید 38: داراييهاي ثابت مشهود ممکن است براي مقاصد زيست‌محيطي يا ايمني تحصيل شود. اگرچه تحصيل اين داراييها، منافع اقتصادي یا خدمات بالقوه آتي هيچ‌ يک از اقلام مشخص داراييهاي ثابت مشهود موجود را به طور مستقيم افزايش نمي‌دهد، اما ممکن است براي تحصيل منافع اقتصادي یا خدمات بالقوه آتي ساير داراييهاي واحد گزارشگر ضروري باشد. در اين حالت، اين داراييها واجد شرايط شناخت است، زيرا تحصيل آن، واحد گزارشگر را قادر مي‌سازد منافع اقتصادي یا خدمات بالقوه آتي که از داراييهاي مربوط کسب مي‌کند بيشتر از حالتي باشد که اين داراييها تحصيل نشده است. براي مثال، يک بیمارستان ممکن است در اجراي مقررات ایمنی در برابر آتش‌سوزی، ملزم به نصب دستگاههاي جديدي براي اطفای حریق شود. اين دستگاهها به عنوان دارايي شناسايي مي‌شود، زيرا اداره بیمارستان بدون آنها ممکن نخواهد بود.38

اسلاید 39: *** داراییهای زیربناییداراییهای زیربنایی معمولاً دارای ویژگیهای زیر هستند:الف. موجب تقویت زیرساختهای اقتصادی و تولیدی کشور می‌شوند؛ب. بخشی از یک سیستم یا شبکه هستند؛پ. دارای ماهیت خاصی هستند به گونه‌ای که برای آنها موارد استفاده جایگزین وجود ندارد؛ت. غیرمنقول هستند؛ وث. محدودیتهایی در خصوص واگذاری آنها وجود دارد.داراییهای زیربنایی واجد شرایط تعریف داراییهای ثابت مشهود هستند و باید طبق این استاندارد با آنها برخورد شود. از جمله این داراییها می‌توان به شبکه راهها، آب و فاضلاب، تأمین برق و نیرو و ارتباطات اشاره کرد.39

اسلاید 40: مخارج بعديمخارج بعدي مرتبط با دارايي ثابت مشهود تنها زماني به مبلغ دفتري دارايي اضافه مي‌شود که مخارج انجام شده موجب بهبود وضعيت دارايي در مقايسه با استاندارد عملکرد ارزيابي شده اوليه آن گردد.مخارج روزمره تعمير و نگهداري داراييهاي ثابت مشهود که به منظور حفظ وضعيت دارايي در مقايسه با استاندارد عملکرد ارزيابي شده اوليه آن انجام مي‌شود، معمولاً در زمان وقوع، به عنوان هزينه شناسايي مي‌گردد. *** براي مثال، مخارج نگهداری يا بازديد کلي و لکه‌گیری جاده‌ها معمولاً به اين دليل که موجب حفظ و نه افزايش استاندارد عملکرد ارزيابي شده اوليه دارايي مي‌گردد، هزينه محسوب مي‌شود.40

اسلاید 41: اجزاي عمده برخي از اقلام دارايي ثابت مشهود ممکن است مستلزم جايگزيني در فواصل منظم باشد. براي نمونه، ممکن است اجزاي يک هواپيما از قبيل صندليها در طول عمر مفيد هواپيما چندين بار نياز به جايگزيني داشته باشد. همچنین ممکن است برخي اجزای ساختمان از قبيل ديوارهاي آن مستلزم جايگزيني در دوره بلندمدت‌تري باشد. واحد گزارشگر مخارج اجزاي جايگزين شده چنين داراييهاي ثابتي را در زمان تحمل در مبلغ دفتري دارايي مربوط منظور مي‌کند. مبلغ دفتري قبلي اجزاي جايگزين شده از حسابها حذف مي‌شود.41

اسلاید 42: در پاره‌اي موارد، ادامه کارکرد يک قلم دارايي ثابت مشهود (مانند هواپيما) ممکن است مستلزم انجام بازرسيهاي عمده به منظور رفع نواقص باشد اعم از اينکه نياز به جايگزيني قطعات باشد يا نباشد. به شرط احراز معيارهاي شناخت، مخارج هر بازرسي عمده در زمان انجام آن به مبلغ دفتري دارايي منظور مي‌شود. هرگونه مبلغ دفتري باقيمانده از بابت مخارج بازرسي قبلي (جداي از قطعات) از حسابها حذف مي‌شود.42

اسلاید 43: اندازه‌گيري در زمان شناخت يک قلم دارايي ثابت مشهود که واجد شرايط شناخت به عنوان دارايي باشد، بايد به بهاي تمام شده اندازه‌گيري شود.*** در مواردی که یک دارایی از طریق عملیات غیرمبادله‌ای تحصیل می‌شود، باید به ارزش منصفانه در تاریخ تحصیل اندازه‌گیری شود.*** ممکن است یک قلم دارایی ثابت مشهود از طریق عملیات غیرمبادله‌ای تحصیل شود. برای نمونه، ممکن است زمینی بدون دریافت مابه‌ازا یا مابه‌ازای ناچیز جهت احداث پارک یا جاده به واحـد گزارشگر اهدا شود. در این شرایط، بهاي تمام شده دارایی مذکور معادل ارزش منصفانه آن در تاریخ تحصیل است.43

اسلاید 44: اجزاي بهاي تمام شدهبهاي تمام شده يک قلم دارايي ثابت مشهود شامل موارد زير است:الف.قيمت خريد، شامل عوارض گمرکي و مالياتهاي غير قابل استرداد خريد، پس از کسر تخفيفات تجاري؛ب. هرگونه مخارج مرتبط که براي رساندن دارايي به وضعيت قابل‌بهره‌برداري تحمل مي‌شود؛ وپ. برآورد اوليه مخارج پياده‌سازي و برچيدن دارايي و بازسازي محل آن از بابت تعهدي که در زمان تحصيل دارايي يا در نتيجه استفاده از دارايي خاص براي مقاصدي غير از توليد کالا (براي مثال بازسازي زمين مورد استفاده جهت استخراج مواد معدني به حالت اوليه در پايان فعاليت) طي آن دوره، تقبل مي‌شود.44

اسلاید 45: شناسايي مخارج در مبلغ دفتري دارايي ثابت مشهود زماني متوقف مي‌شود که دارايي به وضعيت و شرايط لازم براي بهره‌برداري رسيده باشد. بنابراين مخارج تحمل شده از بابت استفاده يا جابجايي يک دارايي ثابت مشهود به مبلغ دفتري آن افزوده نمي‌شود. نمونه‌ اين مخارج به‌شرح زیر است:الف. مخارج تحمل شده براي يک دارايي ثابت مشهود که عليرغم آماده بودن براي بهره‌برداري، هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است يا در سطحي پايين‌تر از ظرفيت کامل فعاليت مي‌کند؛ب. زيانهاي عملیاتی اوليه که قبل از رسيدن به سطح عملکرد برنامه‌ريزي شده دارايي تحمل مي‌گردد؛ وپ. مخارج جابجايي يا تجديد سازمان تمام يا بخشي از عمليات واحد گزارشگر.45

اسلاید 46: موارد زير نمونه مخارجي است که در بهاي تمام شده داراييهاي ثابت مشهود منظور نمي‌شود:الف. مخارج مراسم افتتاح؛ب. مخارج معرفي کالا يا خدمات جديد(شامل مخارج تبليغات و آگهي)؛پ. مخارج آموزش کارکنان در شروع فعالیت؛ت. مخارج اداري؛ وث .ساير مخارج سربار عمومي‌ غيرمرتبط با رساندن دارايي به وضعيت قابل بهره‌برداري.46

اسلاید 47: برخي عمليات در رابطه با ساخت يا توسعه يک دارايي ثابت مشهود صورت مي‌گيرد، اما براي رساندن آن به وضعيت قابل بهره‌برداري ضروري نيست. اين عمليات متفرقه ممکن است قبل از فعاليتهاي دوره ساخت يا توسعه يا حين انجام آنها صورت گيرد. به عنوان مثال، ممکن است قبل از شروع عمليات ساختماني، از محوطه به عنوان پارکينگ جهت کسب درآمد استفاده شود. از ‌آنجا که انجام چنين عملياتي براي ‌رساندن دارايي به وضعيت قابل بهره‌برداري ضروري نيست، درآمد و هزينه‌ مربوط به آن در صورت تغییرات در وضعیت مالی، شناسايي و در سرفصلهاي درآمد و هزينه مربوط منعکس مي‌شود.47

اسلاید 48: در تعيين‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ داراييهايي‌ كه‌ توسط‌ واحـد گزارشگر‌ ساخته‌ مي‌شود، همان‌ قواعدي‌ بكارگرفته‌ مي‌شود كه‌ در رابطه‌ با داراييهاي‌ تحصيل‌شده‌ اعمال‌ مي‌گردد. هرگاه‌ واحد گزارشگر‌ يكي‌ از داراييهايي‌ را كه‌ در روال‌ عادي‌ عمليات‌ توليد مي‌كند، به‌عنوان‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود مورد استفاده‌ قرار دهد، بهاي‌ تمام‌ شده‌ آن‌ معمولاً مشابه‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ داراييهاي‌ توليد شده‌ جهت‌ فروش‌، محاسبه‌ مي‌شود. به‌گونه‌اي‌ مشابه‌، مخارج‌ غيرعادي‌ مربوط‌ به‌ مواد، دستمزد و ساير منابع‌ تلف‌ شده‌ كه‌ در رابطه‌ با ساخت‌ يك‌ دارايي‌ توسط‌ واحـد گزارشگر‌ تحمل‌ مي‌شود، قابل‌ احتساب‌ در بهاي‌ تمام‌ شده‌ آن‌ دارايي‌ نخواهد بود. در ارتباط‌ با احتساب‌ مخارج‌ تأمين‌ مالي‌ در بهاي‌ تمام‌ شده‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ساخته شده توسط واحـد گزارشگر، معيارهاي‌ مربوط‌ در استاندارد حسابداري‌ مخارج‌ تأمين‌ مالي‌ بيان‌ شده‌ است‌.48

اسلاید 49: اندازه‌گيري بهاي تمام شده بهاي تمام شده دارايي ثابت مشهود معادل قيمت نقدي و در مورد اقلام عملیات غیرمبادله‌ای، ارزش منصفانه آن در تاريخ شناخت است.چنانچه‌ مابه‌ازاي‌ يك‌ قلم‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود در مدتي‌ بيش‌ از شرايط‌ معمول‌ خريد اعتباري‌ پرداخت‌ شود، تفاوت‌ بين‌ قيمت‌ نقدي‌ و مجموع مبالغ‌ پرداختي‌ طي‌ دوره‌ اعتبار به عنوان‌ هزينه‌ تأمين‌ مالي‌ شناسايي‌ مي‌شود، مگر اين‌ كه‌ چنين هزينه‌اي، براساس‌ الزامات‌ استاندارد حسابداري‌ مخارج‌ تأمين‌ مالي‌‌ به ‌حساب‌ دارايي‌ منظور شود.49

اسلاید 50: يک يا چند دارايي ثابت مشهود ممکن است در معاوضه با دارايي يا داراييهاي غيرپولي، يا ترکيبي از داراييهاي پولي و غيرپولي تحصيل شود.بهاي تمام شده چنين داراييهاي ثابت مشهودي به ارزش منصفانه اندازه‌گيري مي‌شود مگر اينکه معاوضه فاقد محتواي تجاري باشد يا ارزش منصفانه دارايي تحصيل شده و ارزش منصفانه دارايي واگذار شده به‌گونه‌اي اتکاپذير قابل اندازه‌گيري نباشد.چنانچه دارايي تحصيل شده به ارزش منصفانه اندازه‌گيري نشود، بهاي تمام شده آن براساس مبلغ دفتري دارايي واگذار شده اندازه‌گيري مي‌شود.50

اسلاید 51: واحد گزارشگر با توجه به ميزان تغييرات مورد انتظار جريانهاي نقدي یا خدمات بالقوه آتی در نتيجه معاوضه داراييها، محتواي تجاري معاوضه را ارزيابي مي‌کند. درصورت تحقق شرايط زير، معاوضه محتواي تجاري دارد:الف. وضعيت (ريسک، زمان‌بندي و مبلغ) جريانهاي نقدي یا خدمات بالقوه آتی دارايي تحصيل شده با وضعيت جريانهاي نقدي یا خدمات بالقوه آتی دارايي واگذار شده متفاوت باشد؛ ياب. ارزش اقتصادي بخشي از عمليات واحـد گزارشگر، در نتيجه اين معاوضه تغيير يابد؛ و تفاوت بيان شده در بندهاي (الف) يا (ب) نسبت به ارزش منصفانه داراييهاي معاوضه شده بااهميت باشد.51

اسلاید 52: اندازه‌گيري پس از شناخت واحد گزارشگر بايد يکي از دو روش ” بهاي تمام شده“ يا ” تجديد ارزيابي“ را به عنوان رويه حسابداري خود انتخاب کند و آن را در مورد تمام اقلام يک طبقه دارایی ثابت مشهود به کار گيرد.روش بهاي تمام شدهدارايي ثابت مشهود پس از شناخت بايد به مبلغ دفتري يعني بهاي تمام شده پس از کسر استهلاک انباشته و زیان کاهش ارزش انباشته، منعکس شود.روش تجديد ارزيابيپس از شناخت دارايي ثابت مشهود، چنانچه ارزش منصفانه به‌گونه‌اي اتکاپذير قابل اندازه‌گيري باشد، بايد آن را به مبلغ تجديد ارزيابي يعني ارزش منصفانه در تاريخ تجديد ارزيابي پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته بعد از تجديد ارزيابي، ارائه کرد. تجديد ارزيابي بايد در فواصل زماني منظم انجام شود تا اطمينان حاصل گردد مبلغ دفتري دارايي تفاوت با اهميتي با ارزش منصفانه آن در تاريخ ترازنامه ندارد. پس از انجام تجديد ارزيابي، استهلاک انباشته قبلي حذف و مبلغ تجديد ارزيابي، از هر نظر جايگزين ناخالص مبلغ دفتري قبلي آن دارايي خواهد شد.52

اسلاید 53: چنانچه به دليل ماهيت تخصصي برخی داراييهاي ثابت مشهود و نيز اين امر که اقلام مذکور عمدتاً به صورت بخشي از يک واحـد گزارشگر فعال و نه به صورت جداگانه، فروخته مي‌شود، شواهدي درخصوص ارزش بازار آنها وجود نداشته باشد، آن اقلام به بهاي جايگزيني مستهلک شده، ارزيابي مي‌شود. براي مثال مي‌توان به زمين و ساختمانهاي داراي استفاده خاص مثل پالايشگاهها، نيروگاهها، تأسيسات بندري و اراضي زير سد اشاره کرد.براي تعيين بهاي جايگزيني مستهلک شده بنا بايد بهاي جايگزيني يک بنای جديدالاحداث مشابه را از بابت عمر مفيد ساختمان، شرايط و فرسودگي آن و ساير عوامل محيطي کاهش داد.53

اسلاید 54: تناوب تجديد ارزيابي به تغييرات ارزش منصفانه داراييهاي تجديد ارزيابي شده بستگي دارد. چنانچه ارزش منصفانه داراييهاي تجديد ارزيابي شده، تفاوت با اهميتي با مبلغ دفتري آن داشته باشد، تجديد ارزيابي بعدي ضرورت دارد.هرگاه‌ يك‌ قلم‌ از داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود تجديد ارزيابي‌ شود، تجديد ارزيابي‌ تمام‌ اقلام‌ طبقه‌اي‌ كه‌ دارايي‌ مزبور به‌ آن‌ تعلق‌ دارد، الزامي‌ است.54

اسلاید 55: نمونه‌هايي‌ از طبقات‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود به‌شرح‌ زير است‌:الف‌. زمين‌؛ب‌. ساختمان‌؛پ‌. ماشين‌آلات‌ و تجهيزات‌؛ت. كشتي‌؛ث. هواپيما؛ج. وسايل‌ نقليه‌؛چ. اثاثـه و منصوبات؛ح. تأسيسات‌؛*** خ. جاده‌ها؛*** د. شبکه‌های توزیع و انتقال برق؛*** ذ. تجهیزات نظامی؛*** ر. دکلهای نفتی؛ و*** ز. سدها.55

اسلاید 56: از آنجا که مبالغ دفتري داراييهاي ثابت مشهودي که به مبلغ تجديد ارزيابي در ترازنامه نمايش مي‌يابد، مبتني بر معاملات واقعي واحـد گزارشگر نيست، اعتبار صورتهاي مالي به اين امر بستگي دارد که ارزياب مربوط تا چه حد در زمينه ارزيابي طبقه دارايي ثابت مشهود موردنظر داراي صلاحيت و تجربه است. بدين لحاظ اين استاندارد مقرر مي‌دارد که ارزيابي داراييها توسط ارزيابان مستقل و داراي صلاحيت حرفه‌اي انجام شود.56

اسلاید 57: افزايش‌ مبلغ‌ دفتري‌ يك‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود درنتيجه‌ تجديد ارزيابي‌ آن مستقيماً تحت‌ عنوان‌ مازاد تجديد ارزيابي‌ ثبت‌ و در صورت وضعیت مالی به عنوان‌ بخشي‌ از ارزش خالص‌ جامع طبقه‌بندي‌ مي‌شود. هرگاه‌ افزايش‌ مزبور عكس‌ يك‌ كاهش‌ قبلي‌ ناشي از تجديد ارزيابي‌ باشد كه‌ به‌عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ گرديده‌ است‌، دراين‌صورت،‌ اين‌ افزايش‌ تا ميزان‌ هزينه‌ قبلي‌ شناسايي‌ شده‌ در رابطه‌ با همان‌ دارايي‌ بايد به‌عنوان‌ درآمد دوره شناسایی شود.كاهش‌ مبلغ‌ دفتري‌ يك‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود در نتيجه‌ تجديد ارزيابي‌ آن‌ به‌عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ مي‌شود. هرگاه‌ كاهش‌ مزبور عكس‌ يك‌ افزايش‌ قبلي‌ ناشي از تجديد ارزيابي‌ باشد كه‌ به‌ حساب‌ مازاد تجديد ارزيابي‌ منظور شده‌ است‌، دراين‌صورت، اين‌ كاهش‌ بايد تا ميزان‌ مازاد تجديد ارزيابي‌ مربوط‌ به‌ همان‌ دارايي‌ به‌ بدهکار حساب‌ مازاد تجديد ارزيابي‌ منظور گردد و باقيمانده‌ به‌عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ شود.57

اسلاید 58: مازاد تجديد ارزيابي منعکس شده در سرفصل ارزش خالص جامع، بايد در زمان برکناري دائمی يا واگذاري دارايي مربوط يا متناسب با استفاده از آن توسط واحد گزارشگر، مستقيماً در گردش حساب ارزش خالص منظور شود.58

اسلاید 59: استهلاک چنانچه بهاي تمام شده هر جزء يک دارايي ثابت مشهود در مقايسه با کل بهاي تمام شده آن دارايي با اهميت و عمر مفيد يا الگوي کسب منافع اقتصادي از آن متفاوت از ساير اجزاي با اهميت باشد، آن جزء بايد بطور جداگانه مستهلک شود.در مواردي که واحد گزارشگر برخي از اجزاي يک دارايي ثابت مشهود را بطور جداگانه مستهلک مي‌کند، باقيمانده آن دارايي را نيز به طور جداگانه مستهلک مي‌نمايد. باقيمانده دارايي شامل اجزايي است که بطور جداگانه با‌اهميت نيست. براي مثال آسفالت، کانالها، پیاده‌روها، پل‌ها و تاسیسات روشنایی مورد استفاده در یک سیستم جاده را مي‌توان به طور جداگانه مستهلک و مابقی آن را نیز به طور جداگانه مستهلک کرد.59

اسلاید 60: مبلغ استهلاک هر دوره بايد در صورت تغییرات در وضعیت مالی منعکس شود مگر اينکه در مبلغ دفتري دارايي ديگري منظور گردد.استهلاك‌‌ دوره معمولاً در صورت تغییرات در وضعیت مالی منعکس مي‌شود. بااين‌حال‌ در برخي‌ شرايط‌، منافع‌ اقتصادي یا خدمات بالقوه آتی‌ دارايي‌ صرف توليد ساير داراييهاي‌ واحد گزارشگر‌ مي‌گردد. در اين ‌حالت‌، استهلاك،‌ بخشي‌ از بهاي‌ تمام‌ شده‌ دارايي ديگر را تشکيل مي‌دهد و در مبلغ دفتري آن منظور مي‌شود. براي ‌مثال‌، استهلاك‌ ماشين‌آلات‌ و تجهيزات‌ بکار گرفته شده در احداث یک سد در بهای تمام شده آن منظور مي‌گردد. به‌گونه‌اي‌ مشابه‌، استهلاك‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود مورد استفاده‌ در فعاليتهاي‌ توسعه‌ ممكن‌ است‌ طبق استاندارد حسابداري مربوط به‌ حساب‌ دارايي‌ نامشهود منظور ‌شود.60

اسلاید 61: مبلغ استهلاک‌پذير يک دارايي‌ بايد برمبنايي سيستماتيک طي عمر مفيد آن تخصيص يابد.ارزش باقیمانده و عمر مفيد يک دارايي بايد حداقل در پايان هر دوره مالي بازنگري شود. چنانچه تفاوت قابل ملاحظه‌اي بين پيش‌بينيهاي فعلي و برآورد‌هاي قبلي وجود داشته باشد، اين تغييرات بايد به عنوان تغيير در ‌برآورد حسابداري محسوب و طبق استاندارد حسابداري مربوط شناسايي شود.61مبلغ استهلاک‌پذير و دوره استهلاک

اسلاید 62: استهلاک دارايي تا زماني شناسايي مي‌شود که ارزش باقيمانده از مبلغ دفتري کمتر باشد، حتي اگر ارزش منصفانه دارايي بيش از مبلغ دفتري آن باشد. تعمير و نگهداري دارايي ضرورت استهلاک آن را نفي نمي‌کند.استهلاک دارايي از زمان آماده شدن آن براي استفاده، يعني زماني که دارايي در مکان و شرايط لازم براي بهره‌برداري است، شروع مي‌شود و تا تاریخ برکناری آن ادامه می‌یابد. بنابراين در زماني که دارايي بلااستفاده يا غيرفعال گردد و یا برای واگذاری نگهداری شود، استهلاک آن متوقف نمي‌شود مگر اينکه کاملاً مستهلک شده باشد. با اين حال، براساس روشهاي استهلاک مبتني بر کارکرد، در صورتي که توليدي وجود نداشته باشد، هزينه استهلاک مي‌تواند صفر باشد.62

اسلاید 63: عمر مفيد يك‌ دارايي‌ برحسب‌ استفاده‌ مورد انتظار واحـد گزارشگر‌ از دارايي‌ تعريف‌ مي‌شود. خط‌مشي‌ مديريت دارايي در واحـد گزارشگر‌ ممكن‌ است‌ متضمن‌ واگذاري‌ دارايي پس از مدتي‌ معين‌ يا پس از مصرف‌ بخش‌ مشخصي‌ از منافع‌ اقتصادي یا خدمات بالقوه آتی‌ آن‌ باشد. بنابراين‌ عمر مفيد يك‌ دارايي‌ ممكن‌ است‌ كوتاهتر از عمر اقتصادي‌ آن‌ باشد. زمين‌ و ساختمان‌، داراييهاي‌ مجزا هستند و حتي‌ اگر باهم‌ تحصيل‌ شوند، جداگانه‌ به‌حساب گرفته مي‌شوند. زمين به استثناي مواردي نظير معادن و محلهاي دفن زباله معمولاً عمر نامحدود دارد و لذا مستهلک نمی‌شود. ساختمان‌ عمر محدود دارد و بنابراين‌ دارايي‌ استهلاك‌پذير است‌. افزايش‌ در ارزش‌ زميني‌ كه‌ ساختمان‌ در آن بنا شده‌ است‌ بر مبلغ استهلاک‌پذير ساختمان‌ اثر نمي‌گذارد.63

اسلاید 64: روش استهلاک روش استهلاک مورد استفاده، بايد منعکس‌کننده الگوي مصرف منافع اقتصادي یا خدمات بالقوه مورد انتظار دارايي توسط واحـد گزارشگر باشد.روش‌ استهلاك‌ مورد استفاده‌ براي‌ دارايي‌ بايد حداقل در پايان هر دوره مالي بازنگري شود. در صورت‌ تغيير قابل‌ ملاحظه‌ در الگوي‌ مصرف‌ منافع‌ اقتصادي‌ یا خدمات بالقوه مورد انتظار دارايي‌ مربوط‌، جهت‌ انعكاس‌ الگوي‌ جديد، روش‌ استهلاك‌ بايد تغيير يابد. چنين‌ تغييري‌ بايد به عنوان تغيير در برآورد حسابداري محسوب و طبق استاندارد حسابداری مربوط شناسايي شود.64

اسلاید 65: کاهش ارزش مبلغ دفتری یک قلم دارایی ثابت مشهود باید به طور ادواری بررسی شود. هرگاه کاهشی در ارزش یک دارایی مشاهده شود و بازیافت بخشی از مبلغ دفتری آن غیرممکن به نظر رسد، مبلغ کاهش باید به عنوان هزینه دوره شناسایی و مبلغ دفتری دارایی از طریق ایجاد یک حساب کاهنده، به مبلغ بازیافتنی برآوردی کاهش داده شود، مگر آنکه کاهش مزبور عکس یک افزایش قبلی ناشی از تجدید ارزیابی باشد، در این صورت این کاهش باید به حساب مازاد تجدید ارزیابی منظور و در گردش حساب ارزش خالص نیز منعکس شود.برای تعیین مبلغ بازیافتنی یک دارایی ثابت مشهود، خالص ارزش فروش آن با ارزش اقتصادی دارایی مقایسه و رقم بزرگتر به عنوان مبلغ بازیافتنی انتخاب می‌شود.65

اسلاید 66: افزایش بعدی در مبلغ بازیافتنی یک دارایی ثابت مشهود که براساس مندرجات بندهای فوق به کمتر از بهاي تمام شده شناسایی شده است، به شرط آنکه شرایط و رویدادهایی که منجر به کاهش یا حذف مبلغ دفتری آن دارایی شده، برطرف گردد و شواهد متقاعدکننده‌ای حاکی از ادامه شرایط و رویدادهای جدید در آینده قابل پیش‌بینی وجود داشته باشد، باید از طریق برگشت کاهش قبلی شناسایی شود. مبلغ برگشت شده باید به میزان استهلاکی که با فرض عدم وقوع کاهش یا حذف، به عنوان استهلاک شناسایی می‌شد، کاهش داده شود.66

اسلاید 67: جبران خسارتجبران خسارت وارده به داراييهاي ثابت مشهود توسط اشخاص ثالث بايد در صورت تغییرات در وضعیت مالی دوره‌اي منعکس گردد که قابل دریافت باشد.67

اسلاید 68: برکناري دائمی و واگذاري‌ يك‌ قلم‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود در زمان‌ واگذاري‌ يا هنگامي كه منافع‌ اقتصادي یا خدمات بالقوه‌ آتي ناشی‌ از بکارگیری یا واگذاري‌ آن‌ انتظار نمي‌رود، بايد از صورت وضعیت مالی‌ حذف‌ شود.سود يا زيان‌ ناشي از بركناري‌ يا واگذاري‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود بايد در زمان حذف، در صورت تغییرات در وضعیت مالی منظور شود، مگر در رابطه با فروش و اجاره مجدد که رعايت استاندارد حسابداري اجاره‌ها الزامي مي‌باشد.68

اسلاید 69: افشاموارد زير بايد براي‌ هرطبقه‌ از داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود در صورتهاي‌ مالي‌ افشا شود:الف‌. مباني‌ اندازه‌گيري‌ مورد استفاده‌ جهت‌ تعيين ناخالص مبلغ‌ دفتري؛ب‌. روشهاي‌ استهلاك‌ مورد استفاده‌؛پ‌. عمر مفيد يا نرخهاي‌ استهلاك‌ مورد استفاده‌؛ت. ناخالص مبلغ‌ دفتري‌‌، كاهش‌ ارزش‌ انباشته و استهلاك‌ انباشته‌ در ابتدا و انتهاي‌ دوره؛ وث. صورت تطبيق مبلغ دفتري در ابتدا و انتهاي دوره به گونه‌اي که موارد زير را نشان دهد:- اضافات؛- واگذاریها؛- تحصيل‌ دارايي‌ از طريق‌ تركيب‌ واحدهاي‌ گزارشگر‌؛- افزایش یا کاهش ناشی از تجدید ارزیابی مؤثر بر ارزش خالص؛- زیانهای کاهش ارزش شناسایی شده در صورت تغییرات در وضعیت مالی؛- برگشت زیانهای کاهش ارزش شناسایی شده در صورت تغییرات در وضعیت مالی؛- استهلاك‌ دوره‌؛ و- ساير تغييرات.69

اسلاید 70: در صورتهاي‌ مالي‌ همچنين‌ بايد موارد زير افشا گردد:الف‌. وجود مبلغ و ميزان‌ محدوديت‌ در رابطه‌ با مالكيت‌ داراييها و نيز داراييهايي‌ كه‌ وثيقه‌ بدهيهاست، (از قبیل داراییهای امانی، موقوفات و ...)؛ب. مخارج‌ منظور شده به حساب داراييهاي‌ در جريان‌ ساخت‌ طي دوره؛پ. مبلغ‌ تعهدات‌ قراردادي مربوط‌ به‌ تحصيل‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود؛ت. مبلغ جبران شده توسط اشخاص ثالث بابت خسارتهاي وارده به داراييهاي ثابت مشهود که در خالص تغییر در وضعیت مالی منظور گرديده اما بطور جداگانه در متن صورت تغییرات در وضعیت مالی افشا نشده است؛ث. مانده داراییهای در جریان ساخت، در راه، نگهداری شده در انبار و نیز پیش‌پرداختهای سرمایه‌ای در ابتدا و انتهای دوره؛ وج. مبلغ دفتری داراییهای بلااستفاده (به تفکیک موقت و دائمی).70

اسلاید 71: چنانچه‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود به‌ مبلغ‌ تجديد ارزيابي‌ انعكاس‌ يابد، موارد زير بايد افشا شود:الف‌. تاريخ‌ مؤثر تجديد ارزيابي‌،ب. استفاده‌ از ارزياب‌ مستقل‌ يا ارزياب‌ داخلي‌ واحد گزارشگر؛پ . روشها و مفروضات با اهميت بکار رفته در برآورد ارزش منصفانه؛ت. ميزان استفاده از قيمتها در بازار فعال يا معاملات حقيقي اخير، يا انجام برآورد يا بکارگيري ساير روشهاي ارزش‌گذاري براي تعيين ارزش منصفانه؛ث. مازاد تجديد ارزيابي‌ شامل‌ تغييرات‌ طي‌ دوره‌؛ وج. دوره‌ تناوب‌ تجديد ارزيابي‌ به‌ تفكيك‌ هرطبقه‌ از داراييها.71

اسلاید 72: استاندارد حسابداري‌ بخش عمومي شماره‌ 6موجودیها72

اسلاید 73: هدف هدف این استاندارد تشریح نحوه حسابداری موجودیها است. این استاندارد رهنمودهایی جهت تعیین بهاي تمام شده و شناخت بعدی به عنوان هزینه، از جمله هرگونه کاهش ارزش و روشهای تعیین بهاي تمام شده موجودیها ارائه می‌کند.73

اسلاید 74: دامنه‌ كاربرد اين‌ استاندارد، نحوه‌ ارزشيابي‌ و انعكاس‌ موجوديها در صورتهاي‌ مالي‌ را تشريح‌ مي‌كند و موارد زير را دربر نمي‌گيرد:الف‌.كار در جريان‌ پيشرفت‌ پيمانهاي‌ بلندمدت‌؛ب‌. ابزارهاي‌ مالي‌؛پ‌. موجودي محصولات جنگلي‌ و معدني؛ وت. تولیدات کشاورزی در زمان برداشت و داراییهای زیستی غیرمولد مربوط به فعالیت کشاوزی.74

اسلاید 75: تعاريفموجوديها‌: به‌ داراييهايي‌ اطلاق‌ مي‌شود كه‌:الف. در‌ فعاليت‌ واحد گزارشگر‌ مصرف‌ مي‌شود؛ب. به منظور ساخت‌ محصول‌ يا ارائـه‌ خدمات‌، خريداري‌ شده‌ و نگهداري‌ مي‌شود؛پ‌. به منظور ساخت‌ محصول‌ يا ارائـه‌ خدمات‌ در فرايند توليد قرار دارد؛ یات. براي‌ فروش‌ در روال‌ عادي‌ عمليات‌ واحد گزارشگر‌ نگهداري‌ مي‌شود.خالص‌ ارزش‌ فروش‌‌: عبارت‌ است‌ از بهاي‌ فروش‌ پس‌ از كسر:الف‌. مخارج‌ برآوردي‌ تكميل؛ وب‌. مخارج‌ برآوردي‌ بازاريابي‌، فروش‌ و توزيع‌. بهاي‌ جايگزيني‌: عبارت‌ است‌ از مخارجي‌ كه‌ بايد براي‌ خريد يا ساخت‌ يك‌ قلم‌ موجودي‌ كاملاً مشابه‌ تحمل‌ شود.75

اسلاید 76: موجوديها*** موجودیها شامل کالای خریداری شده و نگهداری شده جهت فروش مجدد، کالای ساخته شده، کار در جریان ساخت، و مواد و ملزومات آماده برای مصرف در تولید است. همچنین موجودیها شامل کالای خریداری شده یا تولید شده جهت توزیع به سایر بخشها و واحدها، بدون مطالبه بها یا مطالبه بهای ناچیز می‌باشد. برای مثال کتابهای آموزشی که توسط بخشی از دولت جهت فروش به مدارس منتشر می‌شود. در بسیاری از واحدهای بخش عمومی، موجودیها به جای آنکه جهت فروش یا تولید نگهداری شوند، جهت ارائه خدمات نگهداری می‌شوند.76

اسلاید 77: *** موجودیها در بخش عمومی عمدتاً شامل موارد زیر است:الف. مهمات؛ب. ذخایر کالاهای مصرفی؛پ. لوازم و قطعات یدکی؛ت. ذخایر استراتژیک (برای مثال ذخایر انرژی)؛ث. موجودی ملزومات پستی (مانند تمبر)؛ج. کار در جریان ساخت مانند بسته‌های آموزشی؛ وچ. املاک نگهداری شده برای فروش.77

اسلاید 78: *** از آنجا که دولت امتیاز انتشار داراییهایی نظیر اسناد رسمی دولتی را در اختیار دارد، این اقلام طبق این استاندارد جزء موجودیها منظور می‌شوند. این اقلام به ارزش اسمی گزارش نمی‌گردند بلکه به بهاي تمام شده اندازه‌گیری می‌شوند.*** در مواردی که دولت ذخایر استراتژیک مختلف (از قبیل ذخایر نفت) را برای استفاده اضطراری یا دیگر وضعیتها (برای مثال بلایای طبیعی) نگهداری می‌کند، طبق این استاندارد به عنوان موجودی شناسایی می‌شوند.78

اسلاید 79: موجودیها به جز 2 مورد زیر باید بر مبنای اقل بهاي تمام شده و خالص ارزش فروش تک‌تک یا گروههای اقلام مشابه، اندازه‌گیری شود.*** موجودیهای تحصیل شده از طریق عملیات غیرمبادله‌ای، به ارزش منصفانه در تاریخ تحصیل اندازه‌گیری می‌شوند.*** موجودیهای نگهداری شده جهت مقاصد زیر باید برمبنای اقل بهاي تمام شده و ارزش جایگزینی اندازه‌گیری شوند:الف.توزیع بدون مطالبه بها یا مطالبه به بهای ناچیز؛ یاب. مصرف در فرایند تولید کالا جهت توزیع بدون مطالبه بها یا مطالبه به بهای ناچیز.79اندازه‌گیری موجودیها

اسلاید 80: بهاي تمام شده موجودیها بهاي تمام شده موجودیها باید در برگیرنده: 1- مخارج خرید: بهای خرید و هرگونه مخارج دیگری از قبیل حقوق و عوارض گمرکی، هزینه حمل و مالیاتهای غیر قابل برگشت.2- مخارج تبدیل: مانند كار مستقيم‌ و سربار توليد اعم‌ از ثابت‌ و متغير.3- سایر مخارجی باشد که واحـد گزارشگر در جریان فعالیت معمول خود، برای رساندن کالا یا خدمات به مکان و شرایط فعلی آن متحمل شده است.80

اسلاید 81: موارد مندرج در زیر، نمونه‌هايي‌ از مخارجي‌ است‌ كه‌ در بهاي‌ تمام‌شده‌ موجوديها منظور نمي‌شود و در دوره‌ وقوع‌ به عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ مي‌گردد:الف. ضايعات غیرعادی‌ مواد، دستمزد و ساير مخارج‌ توليد (ضايعات‌ قابل‌ كنترل‌)؛ب‌. مخارج‌ انبارداري‌ باستثناي‌ مخارجي‌ كه‌ در فرايند توليد براي‌ انبارداري‌ محصولاتي‌ كه‌ نياز به‌ پردازش‌ بيشتر دارند، انجام‌ مي‌شود؛پ‌. سربار اداري‌ كه‌ در رساندن‌ موجوديها به‌ مكان‌ و شرايط‌ فعلي‌ نقشي‌ ندارد؛ وت. مخارج‌ فروش‌. 81

اسلاید 82: بهاي تمام شده تولیدات کشاورزی برداشت شده از داراییهای زیستیطبق استاندارد حسابداری فعالیتهای کشاورزی، تولیداتی که توسط واحد گزارشگر از داراییهای زیستی برداشت می‌شود، در شناخت اولیه به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی فروش در زمان برداشت اندازه‌گیری می‌شود. برای بکارگیری این استاندارد، این مبلغ، بهاي تمام شده موجودی در آن تاریخ است.82

اسلاید 83: تکنیکهای محاسبه بهاي تمام شدهتکنیکهایی مانند روش هزینه‌یابی استاندارد یا روش خرده‌فروشی برای محاسبه بهاي تمام شده موجودیها، هنگامی می‌تواند به خاطر سهولت‌کار مورد استفاده قرار گیرد که نتایج حاصل همواره نزدیکترین تقریب ممکن را برای بهاي تمام شده فراهم می‌آورد. *** موجودیها ممکن است از طریق معاملات غیرمبادله‌ای تحصیل شود. برای مثال ممکن است در زمان وقوع بلایای طبیعی، یک سازمان بین‌المللی مقداری ملزومات پزشکی را در اختیار یک بیمارستان دولتی قرار دهد. در چنین شرایطی بهاي تمام شده موجودیها برابر با ارزش منصفانه در تاریخ تحصیل است.83

اسلاید 84: روشهای محاسبه بهاي تمام شده بهاي تمام شده موجودیهایی که معمولاً قابل داد و ستد نیستند و کالاها و خدماتی که برای یک پروژه خاص تولید و تفکیک شده‌اند، باید به روش شناسایی ویژه محاسبه شود.شناسایی ویژه، روشی است که در آن مخارج مختص هر یک از اقلام موجودی به آن قلم اختصاص می‌یابد. این روش برای اقلامی مناسب است که صرف ‌نظر از خرید یا تولید، برای پروژه‌های خاصی در نظر گرفته شده‌اند. اما کاربرد این روش در مواردی که تعداد زیادی از اقلام موجودی غیرقابل تفکیک وجود دارد، مناسب نیست. در این موارد جهت محاسبه بهاي تمام شده می‌توان از روشهای دیگری استفاده کرد.84

اسلاید 85: واحـد گزارشگر باید از روشی یکسان برای محاسبه بهاي تمام شده تمام موجودیها با ماهیت و کاربرد مشابه استفاده کند. برای موجودیهایی با ماهیت و کاربرد متفاوت (برای مثال استفاده از کالاهای مشخص در قسمتهای متفاوت یک واحـد گزارشگر) می‌توان از روشهای متفاوت محاسبه بهاي تمام شده استفاده نمود.بهاي تمام شده موجودیها به جز موارد مندرج در بالا، باید به روش اولین صادره از اولین وارده و یا میانگین موزون محاسبه شود. واحـد گزارشگر باید از روشی یکسان برای محاسبه بهاي تمام شده برای تمام موجودیهای با ماهیت و کاربرد مشابه استفاده کند. برای موجودیهایی با ماهیت و کاربرد متفاوت می‌توان از روشهای محاسبه متفاوت استفاده نمود.با توجه به شرایط واحـد گزارشگر، می‌توان از سیستم دائمی یا ادواری نگهداری موجودی برای میانگین موزون استفاده کرد.85

اسلاید 86: خالص ارزش فروشممکن است بهاي تمام شده موجودیهایی که دچار آسیب‌دیدگی یا فرسودگی جزئی یا کلی، یا کاهش قیمت فروش شده است، قابل بازیافت نباشد. همچنین در مواردی که مخارج برآوردی تکمیل یا مخارج برآوردی فروش، معاوضه یا توزیع افزایش می‌یابد، ممکن است بهاي تمام شده، قابل بازیافت نباشد. کاهش ارزش موجودیها به خالص ارزش فروش مبتنی ‌بر این دیدگاه است که داراییها نباید به مبلغی بیشتر از خدمات بالقوه و منافع اقتصادی مورد انتظار حاصل از فروش، معاوضه، توزیع یا استفاده آنها، در صورتهای مالی منعکس شود.86

اسلاید 87: مقایسه بهاي تمام شده و خالص ارزش فروش معمولاً باید به طور جداگانه در مورد هر یک از اقلام موجودی انجام شود. اما در برخی موارد باید گروههای کالا و یا کالاهای مشابه را جمعاً در نظر گرفت. برای مثال، اقلامی از موجودی که اهداف یا کاربرد مشابه داشته باشد و نتوان آن را عملاً جدا از سایر اقلام خط تولید ارزیابی کرد، نمونه‌ای از اقلامی است که به طور گروهی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ارزیابی گروهی مبتنی ‌بر طبقه‌بندی موجودیها مثلاً موجودیهای کالای ساخته شده یا کل موجودیهای یک عملیات یا قسمت جغرافیایی خاص، مناسب نخواهد بود.87

اسلاید 88: هدف از نگهداری موجودیها باید در برآورد خالص ارزش فروش در نظر گرفته شود. برای مثال، خالص ارزش فروش موجودیهای نگهداری شده برای قراردادهای فروش یا خدمات برمبنای قیمت قرارداد تعیین می‌شود. اگر میزان موجودی واحـد گزارشگر بیشتر از موجودی مورد نیاز برای اجرای قراردادهای فروش باشد، مازاد موجودیها برمبنای قیمتهای عمومی فروش ارزیابی می‌شوند.88

اسلاید 89: در مواردی که خالص ارزش فروش موجودی موادی که برای تولید نگهداری شده‌اند کمتر از بهاي تمام شده باشد، به شرطی که کالاهایی که از مواد مزبور ساخته می‌شود، انتظار رود با سود به فروش برسد یا معاوضه و توزیع شود، مبلغ دفتری مواد کاهش نمی‌یابد.اما در صورتی که کاهش در قیمت مواد اولیه بیانگر آن باشد که بهاي تمام شده کالایی که از آن مواد ساخته می‌شود، بیش از خالص ارزش فروش است، مبلغ دفتری مواد باید کاهش داده شود. 89

اسلاید 90: در هر دوره، خالص ارزش فروش مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد. هرگاه شرایطی که قبلاً منجر به انعکاس ارزش موجودیها به مبلغی کمتر از بهاي تمام شده گردیده است، دیگر برقرار نباشد، یا در صورت وجود مستنداتی مبنی بر افزایش خالص ارزش فروش به دلیل تغییر در شرایط اقتصادی، ارزش موجودی انتقالی از دوره قبل باید تا مبلغ خالص ارزش فروش جدید (حداکثر تا حد میزان کاهش قبلی) افزایش داده شود. این وضعیت در شرایطی رخ می‌دهد که بهاي تمام شده یک قلم موجودی که به علت کاهش قیمت فروش به خالص ارزش دفتری کاهش داده شده است، همچنان در دوره‌های بعد موجود است و قیمت فروش آن افزایش یافته است.90

اسلاید 91: توزیع کالا بدون مطالبه بها یا مطالبه بهای ناچیز*** ممکن است واحـد گزارشگر موجودیهایی را نگهداری کند که خدمات بالقوه و منافع اقتصادی آتی آن مستقیماً به توانایی ایجاد خالص جریانهای ورودی نقد مرتبط نباشد. این نوع از موجودیها در مواردی مصداق دارد که واحد گزارشگر کالاهایی را بدون مطالبه بها یا مطالبه بهای ناچیز توزیع می‌کند. در این موارد، منافع اقتصادی آتی یا توان بالقوه خدمت‌رسانی موجودیها از نظر اهداف گزارشگری مالی به مبلغی منعکس می‌شود که واحد گزارشگر باید برای تحصیل منافع اقتصادی یا توان بالقوه خدمت‌رسانی مزبور بپردازد. در صورتی که منافع اقتصادی آتی یا خدمات بالقوه را نتوان از طریق بازار اندازه‌گیری کرد، برآورد بهای جایگزینی ضروری است. 91

اسلاید 92: شناخت‌ موجودیها به عنوان‌ هزينه‌مبلغ‌ دفتري‌ موجودیهاي‌ فروخته، معاوضه یا توزیع‌ شده‌ بايد در دوره‌اي‌ كه‌ درآمد مربوط‌ شناسايي‌ مي‌گردد، به عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ شود. اگر درآمدی وجود نداشته باشد، هزینه هنگام توزیع کالا یا ارائه خدمات شناسایی می‌شود. مبلغ‌ كاهش‌ ارزش‌ موجودیها ناشي‌ از اعمال‌ قاعده‌ ” اقل‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ و خالص‌ ارزش‌ فروش‌“ و كليه‌ زيانهاي‌ مرتبط‌ با موجودیها را بايد در دوره‌ كاهش‌ ارزش‌ يا وقوع‌ زيانهاي‌ مربوط‌ به عنوان‌ هزينه‌ شناسايي‌ كرد.92

اسلاید 93: افشا الف. رویه‌های حسابداری مربوط به اندازه‌گیری موجودیها، شامل روش تعیین بهاي تمام شده؛ب. مبلغ دفتری کل موجودیها و مبلغ دفتری هر یک از طبقات عمده موجودیها؛پ. مبلغ دفتری موجودیهایی که به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج فروش اندازه‌گیری شده است؛ت. مبلغ موجودیهایی که طی دوره به عنوان هزینه شناسایی شده‌اند؛ث. مبلغ هزینه کاهش ارزش موجودیها طی دورهج. مبلغ بازیافت هزینه کاهش ارزش طی دوره در صورت تغییرات در وضعیت مالی چ. شرایط یا رویدادهایی که منجر به بازیافت کاهش ارزش موجودیها طبق الزامات بند 39 شده‌اند؛ وح. مبلغ دفتری موجودیهایی که در وثیقه بدهیهای واحـد گزارشگر است.93