صفحه 1:
اصول تعميرات و نگهداری دستگاه های
راديولوزى
دكتر محمد على عقابيان
www.oghabian.ir
صفحه 2:
-1)- تولید اشعه ایکس
0-0 اجزاء اصلي و خصوصیات لامپ
فیلامان
کاند
آند (ثابت یا دوار)
محفظه شيشهاي
فیلتراسیون
كنترل كرما
کنترل تفکیک پذيري یاقدرت تفکیک
خصوصیات تیوب اشعه ایکس با کنترل گرید
2-0 محافظت از لامپ اشعه ایکس
محافظت در مقابل آسيبهاي حرارتي
آماده سازي اولیه لامپ
محافظت در مقابل آسيبهاي الكتريکي
حفاظت از فیلامان/ حفاظت از آند
ce ۳4 حرارتي تیوب
نمودار خنك شدن تیوب
منحني انبارش حرارتي تیوب
6-0 ژنراتور اشعه ایکس
ژنراتورهاي ولتاژ بالا
قدرت يك ژنراتور ولتاژ بالا
ترانسفورماتور ولتاژ بالا
يكسو كردن
ترانسفورماتورهاي سه فاز
سه فاز یکسو شده تمام موج شش پالسي
سه فاز یکسو شده تمام موج دوازده پالسي
ژنراتورهاي فرکانس بالا
صفحه 3:
کاتد نشاندهنده دو فیلامان و فنجان فوکوس کننده
Top view
Focusing cup
‘Small focal spot Large focal spot
filament filament
‘Side view
To
صفحه 4:
آند دوار و طریقه قرار گرفتن فیلامان در روبروي هدف
‘Sie view of cathode - anode
Target Angle ب 6
صفحه 5:
بوسظله خییشهه أى لاب اشع آتکسی
صفحه 6:
کنترل تفکیک پذيري فضايي یا وضوح تصویر
در صورت امکان استفاده از لکه كانوني کوچک
استفاده از آند دوار بجاي ثابت
زاویه دار کردن آند
افزایش ۲۲0 هنگام پرتونگاري
صفحه 7:
تصوصيات تيوب اشعهایکس با کنترل گرید
١
Focussing effect of the زط
{8} Cylindsical filament opposite
Wehnelt electrode
plane anode
تغییرات خطوط هم پتانسیل (مقادیر نسبي () تا ۵" ولت) و نحوة متمرکز شدن شعاع الکتروني
صفحه 8:
محافظت از لامپ اشعهایکس
محافظت در مقابل آسيبهاي حرارتي
نگهداشتن تولید گرما در حداقل مقدار ممکن
کار کردن در حدود منحني مشخصه لامپ (مطابق با منحني حرارتي)
اطمينان از اينكه تايش اضافي؛ در اكسيوزرهاي يشت سر همء انجام بذير است,
رعايت فاصله زماني بين دو تابش متوالي
كار نكردن در ولتازهاي بسيار يايين
قرار ندادن تیوب در حالت "آماده" براي مدت زیاد 86۵۵ Exposure
آماده سازي اولیه لامپ (گرم کردن تيوب)
صفحه 9:
محافظت از لامپ اشعهایکس
آماده سازي اولیه لامپ
وقتي كه لامب براي مدت طولاني (بيشتر از. يك ماه)
استفاده نشده باشد يا هنكام نصب آنء بايد تعداد زيادي
اكسيوز با فاصله زماني يك دقيقه انجام شود و در هر كدام
با زمان 0/0 ثانيه» ولتاز و .70/8 را از كمترين مقدار به
تدريج (مثلاً ©0 تا ۱/20) افزایش يابد .
صفحه 10:
محافظت در مقابل آسیبهای الکتریکی
بازبيني وضعیت کابل هاي فشار قوي و اطمینان از
سلامت آنها.
شستشوي کامل سر کابل ها با الکل.
تميزكاري دقیق و اطمینان از سلامت پینها و عایق سر کابل.
كريس کاري در هر دوره 0 ماهه ۲[
براي جلوگيري از ایجاد جرقه هنگام جازدن سر کابل هاي
زُ بالاء هم در طرف تيوب و هم در طرف زنراتور» مد
بايست آنها رأ با ماده عايق خاصي مثل كريس سيليكون يوشاند
تا فضاي خالي بين اتصالات را ير كند و سيس آنها را در جاي
خود محكم نمود.
صفحه 11:
حفاظت از فیلامان
به منظور سرعت بخشیدن (کوتاه کردن زمان) در افزايش دماي
فیلامان براي هر تابشي» از یک مدار بوستر استفاده ميشود تا
فیلامان را همواره در دماي پاييني نگاه دارد (جهت جلوگيري
از تبخیر زیاد تنگستن).
با کاربرد متداول لامپ» تبخیر تنگستن موجب ميشود AY AS
نازک تنگستن روي سطح محفظه شيشهاي رسوب نماید(آینه اي
شدن).
بمنظور جلوگيري از رسوب تنگستن شدت پرتو باید حتي
الامکان پایین باشد و مدت زماني که فیلامان در دماي Yb نگه
داشته ميشود باید کاهش یابد
صفحه 12:
- ذوب شدن آند ممکن است بدلیل اعمال گرماي بیش از حد مجاز روي دهد. اعمال
ولتازء جريان و زمان هميشه بايد در محدوده منحني هاي حرارتي و تحمل حرارتي
تیوب صورت پذیرد.
©- ترك خوردن أند بدليل اعمال شرایط تولید اشعه بالا در زمان سرد بودن آن ممکن
است اتفاق بیفتد. در ابتداي روز و قبل از کار کردن در شرایط تولید اشعه بالاء باید
اکسپوژرهاي کم توان صورت پذیرد.
2- خوردگي و تموج در سطح آند؛ بدلیل تابشهاي متوالي با فاصله زماني کم و لذا
افزایش بیش از حد دماي آند نیز ممکن است صورت پذیرد. بنابراین فواصل زماني
كافي بين اكسبوزرها بايد رعایت گردد.
لرزش افتادن و یا لنگي روتور و تولید صدا هنگام چرخش و حتي قفل شدن آن
بدلیل گرم شدن بیش از حد یاطاقان یا بلبرینگهاه دور از انتظار نیست.
جهت حفاظت از آند:
- گرم کردن آند قبل از شروع به کار.
- اطمینان از چرخش آند با تمام سرعت آن» پیش از تابش,
- خودداري از انجام تابش» هنگامي که آند نميتواند بچرخد.
صفحه 13:
. ] سه فاز تعام موج یکسو شده
10.0
۰۰۰ دور در دقیقه
لکه کانونی موثر 1.00000
3
47
5.0 1.0 05
(و) زمان تابش
0.05 1
0.01
صفحه 14:
۳ 0
زمان خنک شدن (دقبقه)
FaP here
پا گردش هوا
بدون گردش هوا
صفحه 15:
صفحه 16:
14
13
12
1 50 9 8 7۲ 6 65 4 3 3
(00۸8) زان سپری شده
واحدهای گرمایی ذخبره شده )1000 (X
صفحه 17:
ژنراتور اشعه ایک
ژنراتور اشعه ایکس, به منظور تولید انرژي 6
وظیفه زیر را به عهده دارد:
-ولتاژ بالا (/6) براي لامپ اشعهایکس
-ولتاژ پایین براي فیلامان
-ولتاژ متغییر براي هردو فیلامان و لامپ
-ولتاژ یکسو شده براي لامب
صفحه 18:
ژنراتورهاي ولتاژ بالا
عایق باشد.
از بروز جرقه الكتريكي بین قسمتهاي مختلف جلوگيري کند (ضد
شوک باشد).
لبریز از روغن باشد و هواگيري شود.
ژنراتور باید براي يكسوسازي با استفاده از دیود طراحي گردد.
طراحي با استفاده از خازنها به منظور اولاء نرم كردن شکل
موج ولتاژ (وقتي با لامپ موازي قرار ميگیرد) و ثانیا؛ ذخیره
شارژ تا ولتاژ ماکزیمم لازم براي تهیه انرژي كافي نیز ضروري
است
صفحه 19:
انسفور
م يك ترانسفورماتور تك فاز (سمت راست) و يك
ماتور سه فاز (سمت چپ)
دیاگرا
صفحه 20:
صفحه 21:
صفحه 22:
ترانسفورماتورهاي سه فاز شش پالسی
|
طرح یاک ژتراتورسهفز وت بالای شش پالسی یکسوشده.(د این طرح مدار اوه درای دو سیم بندی؛ یکی ستاره ای است)
صفحه 23:
سه فاز یکسو شده تمام موج دوازده پالسي
طرح یک ژنراتورسهفاز ولا بلای دوازدهپالسی یکسوشد». (ر این طرح مدار نویه درای دو سیم بندی» یکی ستاره و دیگری مثلث است)
صفحه 24:
شکل موجهاي حاصل از خروجي يکسوكنندههاي تمام موج:
الف) دو پالسی»
ب) شش پالسي. whee . 00 دوپالی
ج) دوازده پااسي . 13596 ١ 10096
د) فركانس بالا ۱
بج وهو 1/60
دوازده
oils پالسی
صفحه 25:
Saw | سم
ژنراتورهاي فرکانس بالا
1
بكسوسازى ل بمكوس
سغورد/لكا
حر
کنده فرم كردن
T
يكسوسازى
ری