بهداشت دهان و دندان در افراد هموفیل و بیماران با اختلالات خونریزی دهنده ارثی

صفحه 1:
بهداشت دهان و دندان در افراد هموفیل و بیماران با اختلالات خونریزی wo)! S OLDS 

صفحه 2:
دهان سالم : دندان هاء از یک تاج از جنس مینا که عاج حساس را احاطه می کند و یک ریشه. که پوشش مینایی ندارد(شکل ۱) تشکیل شده اند. همچنین دارای یک عصب یا پالپ می باشند. که توسط پرده ی پریودنتال. که آنها را به حفره ی استخوانی فكين متصل مى كند , احاطه شده اند obs att obs 6 ay 

صفحه 3:
شکل ۱ دندان های شیری شامل : جهار دندان ثنايا دو دندان نیش چهار دندان آسیا در ِ چهار دندان آسیا در هر فک می شود. ( روی هم بیست دندان ) دندان های دائمی شامل : جهار دندان ثنايا ادودندان نيش چهار آسیای کوچک شش آسبیا 3 اش شش آسیای بزرگ در هر فک می باشند. ( روی هم سی و دو دندان ) 

صفحه 4:
دتدان هایٍ ۱ آولیه ) جدول ۱ فک بالا ۱ _ثنایاهای وسط ۸ ۲ _ثنایاهای کنا ار ۳_نیش ها ۱۶-۳ ‎WAY.‏ ‏۴_آسیاهای اول ۱۳-۹ ۱۳-۹ ۵ _آسیاهای دوم 2۳ ۲۵ ۲۳-۷ ۵ _ آسیاهای کوچک دوم ۱-۲ ع ای اه نک وان ۶-۷ ‎ext cll slay,‏ ۱۲-۳ ۸ شیآهای یی گنسوم ۱۷-۲۱ 

صفحه 5:
رويش دندان ها *شروع تشکیل دندان ها در دوران جنینی روی می دهد. *تشکیل ريشه بعد از رویش دندان اتفاق می افتد. *تعداد دندان های شیری بیست عدد می باشد. *تعداد دندان های دائمی سی و دو عدد است. 

صفحه 6:
مشکلات ناشی از رویش دندان <به ندرت رویش دندان ها باعث خونریزی می شود. ولى در صورت مشاهده ی خونریزی های خفیف لثه. با مرکز درمان هموفیلی تماس بگیرید - در صورتی که یک نوزاد خونریزی های دهانی مداوم داشته باشد. می توان, دارو های آنتی فیبرینولیتیک نظير ترانس 1 بن رأ تجويز نمود. - در حدود نيمى از دندان هاى دائمى تا سن ده سالكى در دهان ظاهر می شوند.در اين برهه از زمان احتمال تجربه ى خونریزی و یا نشت اندكى خون آبه براى كودكان وجود دارد. - متخصصين دندانيزشكى به والدين توصيه مى كنند كه به نرمى فشار ثابتى را در ناحيه ى ايجاد خونريزى وارد كنند و در صورت لزوم از داروهاى آنتى فيبرينوليتيك استفاده نمايند. - غذاهای نرم و خنک مانند ماست و بستنى به كودك بدهند واز دادن غذاهاى كرم و زبر برهيز نمايند. اين اقدامات می تواند به نكه داشتن لخته ی خون تا زمان ترمیم زخم کمک کند. 

صفحه 7:
“در صورت نیاز به ارتودنسی متخصص ارتودنتیک باید از اختلال خونریزی دهنده ی کودک مطلع شود تا بتواند درمان های مخصوصی را در نظر بكيرد و هنكام نصب حلقه ها وسيم ها روی دندان از ایجاد بریدگی در لثه جلوگیری نماید. -معمولاًدندان های عقل و آسیا های سوم. در سن هفده سالگی شروع به رشد می کنند. از آنجایی که این دندان ها لثه را باره مى كتند.در صورت خونريزى مى توان از مواد آنتى فيبرينوليتيك يا دسموپرسین استفاده کرد - گاهی ممکن است دندان ها ردیف و مرتب نباشند و یا فک کوچک باشد. که باعث نهفته شدن بعضى از دندان ها می شوددر این صورت برای تطبیق مناسب دندان ها؛ کشیدن بعضی از آنها لازم است. 

صفحه 8:
*رویش دندان, ممکن است موجب خواب تا آرام. تهریک پذیر شدن. آبریزش دمان 9 افزایش نایز دمای بدن شود. ولی منجر به اسهال و برونشیت نفواهد شد. عدم رویش یک دندان معمولاً در اثر نهفته شدن ایجاد می شود. 

صفحه 9:
خرابی دندان عوامل زیر باعث خرابی دندان ها می شود : * پوسیدگی های دندانی * سائیدن دندان ها ( دندان قروچه ) و یا سفت مسواک زدن * ضربه در اثر افتادن» ورزش, تصادف و یا دعوا * خورده شدن دندان ها توسط نوشیدنی های کربونات دار مانند کوکاکولا آب میوه ها و اسید معده ه هت رس کر بر هی کرت 

صفحه 10:
از دست دادن زودرس دندان -کشیدن دندان در اثر پوسید گی -بیماری های لثه - ضربات در ورزش, دعواء افتادن و یا تصادفات دگیِ در صورتی که یک دندان دائمی در ثر ضربه بیرون بیفتد از ناحیه ی تاج آن را بردارید ( از دست زدن به ريشه ها اجتتاب کنید .) و با آب سرد آن را تمیز کنید و در صورت امکان در شیر قرار دهید. به سرعت به دندان زشک و یا بخش اورژانس مراجعه نمایید . ممکن است دندانپزشک بتواند دندان را دوباره سر جاى خود قرار دهد . در طول مسير با يك كاز تميز روى محل خوتريزى فشار وارد نماييد 

صفحه 11:
*پوسیدگی و بیماری های لثّه از شایعترین بیماری های دهان می باشند. *پلاک دندانی عامل بارز این دو بیماری می باشد. *از بين بردن روزانه ی پلاک مهم می باشد. 

صفحه 12:
*يوسيدكى. مينا و عاج دندان را تخریب می کند. *پوسیدگی نتیجه ی تخمیر قندهاء توسط پلاک باکتریایی می باشد. 

صفحه 13:
*فونریزی از لثه معمولاً در اثر التهاب لثه به وجود می آید. که خود در اثر تجمع پلاک می باشد. *افزایش دفعات مسواک زدن از عوامل کاهش خونریزی های لثّه می باشد. *فونریزی از نثه در بیماری فون ویلیراند و ترومیوسیتوپنی تشدید می شود. 

صفحه 14:
بیماری پریودنتال : دو نوع بیماری پریودنتال وجود دارد *ژنژیویت ژنژیویت نوعی التهاب لثه است که توسط باکتری های .موجود در پلاک ایجاد مى شود * پریودنتیت مزمن در صورت عدم درمان ژنژیویت اتصال دندان ها به فک به مخاطره می افتد. در نهایت موجب التهاب و تخریب پرده ی پریودنتال می شود که پریودنتیت مزمن به این حالت اطلاق می شود امر خود باعت از دست رفتن دندان می شود. 

صفحه 15:
*پلاک ها می توانند باعث التهاب لثه شوند ( ژنژی *در گیری بافت های زیرین موجب پریودنتیت می شود . ادنتیت می تواند منجر به از دست دادن دندان ها شود . 

صفحه 16:
رنک گرفتن دندان ها : - بهداشت پایین دهان, - عادت ‎gla‏ غلطی نظیر سیگار کشیدن - خوردن نوشیدنی هایی نظیر چای و قهوه - استفاده از اروهایی نظیر آهن, کلرهگزیدین - استفاده ی طولانی مدت از دهان شویه های ضد میکروبی سا 

صفحه 17:
حساسیت بالای دندان : حساسیت های دندانی معمولاً در نتیجه ی ساییدگی در اثر مسواک زدن شدید است. در این حالت وقتی دندان با هوای سرد. آب یا آیمیوه در تماس باشد درد می گیرد. در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کرد و از نبودن پوسیدگی مطمئن شد و در صورت نیاز تحت درمان قرار گرفت. استفاده از یک مسواک خوب به همراه یک روش ما و صحیح تمیز کردن دندان احتمال وقوع حساسیت شدید را به حداقل می رساند. درمان حساسبت های شدید دندانی شامل موارد زیر می باشد : * تغییر روش مسواک زدن جهت اطمینان از عدم آسیب رساندن به لثه ها * رعایت موازدی که باعت کاهش:حساسیت می شون * استفاده ى روزانه از دهان شويه هاى حاوى فلورليد ۲ ٩ * استفاده ی مرتب از خمیر دندان های ضد حساسیت 

صفحه 18:
بوى بد دهان : "بوی بد دهان در اثرسولفید های گازی مرکب که توسط باکتری های پلاک دندانی تولید شده اند. ایجاد می شود. - بهبود وضعیت بهداشت دهان . موثر ترین روش کنترل آن است. - بهداشت ضعیف دهان و عفونت ها از عوامل اصلی بوی بد دهان هستند. - بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها نیز می تونند موچب بوی بد دهان شوند -کشیدن سیگار و مصرف موادی شامل نوشیدنی های الکلی .۱ دخيل هستند. وسوربيد دنيترات. ديسولفيرام و .... نيز در اين 

صفحه 19:
دلایل نادری نیز موجب بوی بد دهان می شوند سینوزیت و عفونت های لوزه و بینی * دیابت * مشکلات ریوی و ۱ * بیاری های ‎ea lS‏ * ا على كدق نت بيمارى هاى روانى 

صفحه 20:
پیشگیری از مشکلات دندانی به دلیل مشکلات فراوانی که در خانواده های افراد هموفیل موجود می باشد. رسیدگی به دندان ها معمولاً آخرین چیزی است که مورد اهمیت قرار می گیرد. لذا؛ لازم است که به این امر اهمیت بیشتری داده شود. مهمترین هدف پیشگیری از پوسیدگی دندان ها می باشد. بیماران و بستگان آنها بايد در مورد اهميت بهداشت از بهدرمان های تهاجمی دندانپزشکی و دفعات مراجعه به دندانپزشکی كاهش يابد. در عين حال . مراجعه ى مرتب به دندانيزشك به اين معناست كه نياز به درمان هاى وسیع دندانبزشكى از قبيل عصب كشى اورزانسى يا كشيدن دندان نخواهيد داشت. پوسیدگی های دندانی, بیماری های پریودنتال و بوی بد دهان معمولاًقابل پیشگیری هستندو در افراد مستعد به مناسب دهان آگاهی لازم را پیدا کنند. تا خونریزی این پیشگیری ها ائز اهمیت می باشند. 

صفحه 21:
با اقدامات زیرمی توان از مشکلات دندانی پیشگیری کرد: کاهش دفعات و مقدار مصرف قند در رژیم غذایی * پرهیز از کشیدن سیگار * استفاده از فلوراید ‎cole,‏ بهداشت دهان و مسواک زدن حداقل دو یار در روز ‎ 

صفحه 22:
چهار روش نگهداری از سلامت دهان ودندان 

صفحه 23:
۲ غذاها و نوشیدنی های هاوی قند باید هنگام غذاهای اصلی مصرف شوند. غوراکی ها و نوشیدنی های میان وعده باید بدون قند باشند. "از نوشیدنی های ترش به طور مکرر استفاده ننمایید. ۲ تمیز كردن دندان ها : روزى د 2 خ دندا بين بردن مؤثر يلاك هاى دندانى در پیشگیری از بیماری های له بسیار مهم می با "مسواک زدن به تنهاییی نمی تواند از پوسیدگی جلوگیری نماید. ولی استفاده از خمیر دندان های هاوى فلورايد بسيار مؤثر است. “در مورد راه هاى ديكرى كه به بر طرف كردن يلاك ها به شما كمك مى كند با دندانيزشك فود مشورت كنيد. 

صفحه 24:
‎TT esky‏ جا ‏"از سازمان آب منطقه ی خود درفواست کنید مقدار لازم فلورايد ‎١‏ ‏را به آب مصرفى اضافه نمايد. افزودن فلورايد به آب یک روش مطمئن و بسيار مؤثر براى سلامت دندان هاى عموم مردم مى باشد. ‏برای کودکانی که ریسک بالای پوسیدگی دارند و یا در مناطقی زندگی می کنند که فلوراید به آب مصرفی آنان افزوده نشده است. از فلوراید کمکی استفاده کنید. ‎ ‏۴ مراجعه ی میتب‌به دندانيزشک: سالی یک بار برای ی دندان ها « ‏کودکان و کسانی که ریسک بالای بیماری های دهانی را دارند ( مثل کسانی که بزاق کمی دارند ) و کسانی که بیماری های دهان می تواند ریسک بالایی برای سلامتشان باشد ( مثل افرادی که مشکلات خونریزی دهنده دارند ) باید با فواصل کمتری به دندانپزشک مراجعه کنند. 

صفحه 25:
جدول ۴ : دوز هایفلوراید مکمل جهت کاهش پوسیدگی در كودكان با ريسك بالا( وبستهبه مدار فلورایدآب) فلورايد آب لوله کشی ‎(ppm)‏ تا شش ماهکی شش ماه تا سه سال روزانه ۲۵۰ میکرو گرم سه تا شش سال بعد از شش سالکی روزانه ۱ گرم 

صفحه 26:
فلوراید *فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی ها کمک می کند. *اکثر خمیر دندان ها هاوی فلوراید می باشند. #دهان شویه های هاهی غلوراید به حفاظت از دندان های ریش یافته کمک می کند. * برای کسانی که دهان خشک دارند دهان شویه ها و ژل های حاوی فلوراید توصیه می شود. 

صفحه 27:
جدول ۵ : خمیر دندان های حاوی فلوراید در کودکانی که به دلیل زندگی در مناطقی که آب حاوى فلورايد است, و یا به دلیل دریافت ‎see 3‏ مكمل فلورايد ريسك كم ابتلا به يوسيدكى دندان را دارند, مؤثر است. برای تمام افراد بالای ‏ سال مؤثر مى باشد. ‎loo 1‏ برای افراد بالای ب سال با ریسک ‎UG‏ ‏يوسيدكى مؤثر ‏زیاد ۱۰ می باشد. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 28:
بهداشت دهان : مسواک - خمیر دندان - نخ دندان - دهان شویه 

صفحه 29:
روش های مسواک زدن : بهترین روش مسواک زدن به نوعی است که بدون اینکه به دندان ها و لثه آسیبی برساند. تمام پلاک ها را بزداید موّثرترین روش های مسواک زدن 

صفحه 30:
دهان شويه ها استفاده از دهان شويه ها هنوز در حال بحث می باشند. اکثر دهان شویه های موّثر ضد پلاک را می توان با خیالی آسوده به مدت یک ماه استفاده کرد.دهان شویه ها شامل موارد زیر می باشند : * کلرهگزیدین ۰ لیسترین * تریکلوزان 

صفحه 31:
*برای پیشگیری از بیماری های لثم و بافت های نگهدار (عایت بهداشت دهان و دندان الزامی است. *برای کنترل پلاک هاء هداقل دو بار در روز باید مسواک [ *از فمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده شود. *دهان شویه های حاوی تریکلوزان یا کلرهگزیدین نیز به کامش پلاک ها کمک می کنند. *نخ دندان و برس های بین دندانی به کاهش پلاک ها کمک می کنند. 

صفحه 32:
درمان بیماری های دهان و دندان در افراد با اختلالات خونریزی دهنده اولین قدم این است که دندانپزشک را از هموفیل بودن خود. آگاد کنید. قبل از هر اقدامى. برای کمک به دندانپزشک جهت طرح یک درمان مناسب. اطلاعات زیر را در اختیار وی بگذارید % نوع و شدت بیماری خونریزی دهنده ی خود ‎alah‏ که مصرف مى كنيد ‏”3 _ در صورت لزوم داروهای مورد نیز بل از شروع عملیات دندنپزشکی نظیرفاکتور های انعقادی, دسموپرسین از راه بینی یا یک داروی آنتی فیبرینولیتی ( . ترانگزامیک اسید يا اسيد کاپروئیکاپسیلون آمین ) را همراه داشته باشید. ‏۷ شماره تلفن مرکز جامع درمان هموفیلی ‏اطلاعات در مورد اینکه آیا شما ‎ ‏* مهار کننده دارید ؟ (۱۳[0160۲) بیماری عفونی مانند هپاتیت دارید ؟ * . تعویض مفصل داشته‌اید؟ ‏*. وسیله ى دسترسى به وريد داريد ؟ ( 2916 ) 

صفحه 33:
۲ افرادی که اختلالات خونریزی دهنده دارند. به همکاری نزدیک بین پزشک و دندان خطر دندانپزشکی بهره مند شوند. شک نیازمندند تا از یک درمان بی چکاپ دندانپزشکی در کودکان با اختلالات خونریزی دهنده و همچنین آموزش پیشگیری از بیماری های دهان و دندان برای کودکان بايد زمانی که دندان ها شروع به رويش مى کنند. شروع شود از تزريق هاى عميق, عمل هاى جراحی به خصوص آنهایی که استخوان را درگیر می کنند (کشیدن دندان.ایمپلنت) و بی حسی های موضعی تنه ای تا حد امکان اجتتاب کنید. چون ممکن است منجر به حوادث خونریزی دهنده شوند. هر جدوداسین دوازده فا سیاده سالگ بای سینتم فتدافی ارزیاین شود فا بتوان در مورد آزندهبی سیستم دتفانی و چگونگی حل مشکلات ناشی از روی هم آمدن دندان ها و یا دندان های آسیای سوم نا فرم یا دندان های دیگر تصمیم گرفت. v در افرادی که هموفیل خفیف یا متوسط هستند. درمان های دندانپزشکی ( غیر جراحی ) را می توان تحت. ‎ol‏ فیبرینولیتیک انجام داد ولی قبل از نجام هرگونه عمل دیگری بای با یکی از پزشکان مرکز درمان هموفیلی مشورت کرد 

صفحه 34:
۲ برای کسانی که هموفیل ۸ خفیف ( فاکتور ]۷/۱ بالای ده درصد ) و یا فون ویلبراند نوع یک هستند. جرمگیری و برخی جراحی های کوچک را می توان تحت پوشش دسموپرسین (۴ 00/۹۷ انجام داد. در صورتی که حتی در نوع خفیف هموفیلی 00/۹۷۴ ۰ 9 موثر نمی باشد چون میزان فاکتور 1(6 را افزایش نمی دهد. ۷ _در افراد هموفیلی شدید قبل از جرمگیری. جراحی یا تزریقات بی حسی موضعی. تزریق فاکتور انعقادی لازم است. برای مثال بهتراست برای یک فرد هموفیل ‎A‏ قبل از کشیدن دندان ۵۰ واحد بر کیلوگرم وزن بدن فاکتور ۷۱۱۱ تزريق شود و براى يك فرد هموفيل 100 . 8 واحد بر كيلو كرم وزن بدن فاكتور 6( مورد نیز است. BY مناسب و مقرون به صرفه ای جهت کنترل خونریزی می باشند. بعد از کشیدن دندان استفاده ی موضعی از چسب های فیبرین و محلول ترانگزامین اسید. روش های بسیار 

صفحه 35:
بعد از درمان های دندانپزشکی, استفاده ی موضعی از ترانگزامیک اسید به طور معنی داری خونریزی را کاهش می دهد. با ۱۰ ميلى ليتر از اين محلول به مدت دو دقيقه . جهار بار در روز و برای یک هفته دهان را شستشو دهید. این محلول مى توائد به همراه قرص هاى خوراكى ترانكزاميك اسيد تا بنج روز استفاده شود. خوتريزى ممكن است در اثر مصرف مسكن هابى از قبيل آسبرين و ضد التهاب هاى غير استروثيدى ديكر همجون ايندومتاسين تشديد شود. در صورتى كه باراستامول ( استامينوفن ) و استامينوفن كدئين مسكن هاى بى خطرى هستند. ” بعد از كشيدن دندان ‎٠‏ بايد در طول بنج الى ده روز از مايعات و جامدات نرم به عنوان غذا استفاده كرد ۲ هرگونه ورم.بلع دشوار ( ديسفازى ) و كرفتكى صدا بايد بلافاصله به يزشك اطلاع داده شود. _آسیب ها وضربات به سر و گردن در افراد هموفیل منجر به خونریزی های مغزی و گردنی خواهد شد و لذاباید از فاکتور های انعقادی استفاده کرد. ‎le‏ انعقادی 

صفحه 36:
در صورتی که شما تعویض مفصل انجام داده ايد و يا يك وسيله ى دسترسى وريدى داريد. قبل از هر كونه عمل جراحى اورزانس؛ بزشك به شما توصيه مى كند كه آنتى بيوتيك مصرف كنيد. ‎Y‏ غربالكرى مهار كننده هاى فاكتور |/ا قبل از هر كونه جراحى اورزانس كه شامل كارهاى دندانيزشكى فيز مى باشدد ‏لازم است. برای افراد اینهیبیتور درمان جایگزیتی با فاکتور ۷۱2 یا فایبا صورت می گیرد. ‏%“ نقونت.هایی که توسطنقون منتفل.می شونده تباید تأفبری روی ادستزسی به.مرافبت خاق خلنانی خافته باق ایدز در جامعه ی هموفیلی یک معضل بوده و مشکلات دهانی به خصوص عفونتهایی نظیر کاندیدوز و زخم ایجاد می ‏کند. ترومبوسیتوپنی می تواند درمان را دشوارتر نماید که خود احتمال خونریزی را افزایش می دهد. ‏اهباتيت © در افراد هموفيل بسيار شایع است و می تواند به یک زمان بروترومبین افزایش یافته یا 10068 ( نسبت طبیعی شده ی بین المللی ) و ترومبوسیتوینی ربط داده شود. در این موارد با فاکتور 01۲11 و یا( نمی توا از ‏خونریزی جلوگیری کرد و ممکن است به پلاسمای تزه ى بخ زده نياز بيدا كنند. 

صفحه 37:
نتیجه گیری : افراد هموفیل وافراد با افتلالات خونریزی دمنده ی ارثی جهت مراقبت های دمانی و دندانی در اولویت می باشند زیرا خونریزی بعد از درمان های دندانپزشکی می تواند عوارض شديد ويا حتى مركبارى را ايجاد نماید. لذا سالم نگه داشتن دهان و پیشگیری از مشکلات دندانی به علت بهبود کیفیت زندگی و تغذیه و همچنین دوری از خطرات جرامی از اهمیت بسزایی برخوردار است. 

بهداشت دهان و دندان در افراد هموفیل و بیماران با اختالالت خونریزی دهنده ی ارثی دهان سالم : دندان ها ،از یک تاج از جنس مینا که عاج حساس را احاطه می کند و یک ریشه ،که پوشش مینایی ندارد(شکل )1 تشکیل شده اند .همچنین دارای یک عصب یا پالپ می باشند ،که توسط پرده ی پریودنتال ،که آنها را به حفره ی استخوانی فکین متصل می کند ،احاطه شده اند. مینا عاج تاج دندان لثه عصب دندان استخوان مجرای عصب و رگ شکل 1 ریشه ی دندان شکل 1 دندان های شیری شامل : چهار دندان ثنایا دو دندان نیش چهار دندان آسیا در هر فک می شود ( .روی هم بیست دندان ) دندان های دائمی شامل : چهار دندان ثنایا دو دندان نیش چهار آسیای کوچک شش آسیای بزرگ در هر فک می باشند ( .روی هم سی و دو دندان ) دندان های شیری ( اولیه ) سن ( بر حسب ماه ) جدول 1 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 فک پایین 6 - 10 10 - 16 16 – 23 13 - 19 23 - 31 فک باال ثنایاهای وسطی 8 - 13 ثنایاهای کناری 8 – 13 نیش ها 16 - 23 آسیاهای اول 13 - 19 آسیاهای دوم 25 – 33 دندان های دائمی سن ( بر حسب سال ) فک پایین فک باال ثنایاهای وسطی 6-7 7-8 ثنا یا های کناری 7-8 8-9 نیش ها 9 - 10 11 - 12 آسیاهای کوچک اول 10 - 12 10 - 11 آسیاهای کوچک دوم 11 - 12 10 - 12 آسیاهای بزرگ اول 6-7 6–7 آسیاهای بزرگ دوم 11 - 13 12 – 13 آسیاهای بزرگ سوم 17 - 21 17 – 21 رویش دندان ها ‏شروع تشکیل دندان ها در دوران جنینی روی می دهد. ‏تشکیل ریشه بعد از رویش دندان اتفاق می افتد. ‏تعداد دندان های شیری بیست عدد می باشد. ‏تعداد دندان های دائمی سی و دو عدد است. مشکالت ناشی از رویش دندان به ندرت رویش دندان ها باعث خونریزی می شود ،ولی در صورت مشاهده ی خونریزی های خفیف لثه ،بامرکز درمان هموفیلی تماس بگیرید. در صورتی که یک نوزاد خونریزی های دهانی مداوم داشته باشد ،می توان ،دارو های آنتی فیبرینولیتیکنظیر ترانس آمین را تجویز نمود. در حدود نیمی از دندان های دائمی تا سن ده سالگی در دهان ظاهر می شوند.در این برهه از زمان احتمال تجربه یخونریزی و یا نشت اندکی خون آبه برای کودکان وجود دارد. متخصصین دندانپزشکی به والدین توصیه می کنند که به نرمی فشار ثابتی را در ناحیه ی ایجاد خونریزی وارد کنند ودر صورت لزوم از داروهای آنتی فیبرینولیتیک استفاده نمایند. غذاهای نرم و خنک مانند ماست و بستنی به کودک بدهند و از دادن غذاهای گرم و زبر پرهیز نمایند .این اقدامات میتواند به نگه داشتن لخته ی خون تا زمان ترمیم زخم کمک کند.  در صورت نیاز به ارتودنسی متخصص ارتودنتیک باید از اختالل خونریزی دهنده ی کودک مطلع شود تا بتوانددرمان های مخصوصی را در نظر بگیرد و هنگام نصب حلقه ها وسیم ها روی دندان از ایجاد بریدگی در لثه جلوگیری نماید. معموًال دندان های عقل و آسیا های سوم ،در سن هفده سالگی شروع به رشد می کنند .از آنجایی که این دندان هالثه را پاره می کنند،در صورت خونریزی می توان از مواد آنتی فیبرینولیتیک یا دسموپرسین استفاده کرد. گاهی ممکن است دندان ها ردیف و مرتب نباشند و یا فک کوچک باشد ،که باعث نهفته شدن بعضی از دندان هامی شود.در این صورت برای تطبیق مناسب دندان ها ،کشیدن بعضی از آنها الزم است. رویش دندان ،ممکن است موجب خواب نا آرام ،تحریک پذیر شدن، آبریزش دهان و افزایش ناچیز دمای بدن شود .ولی منجر به اسهال و برونشیت نخواهد شد. ‏عدم رویش یک دندان معموًال در اثر نهفته شدن ایجاد می شود. خرابی دندان عوامل زیر باعث خرابی دندان ها می شود : • پوسیدگی های دندانی • سائیدن دندان ها ( دندان قروچه ) و یا سفت مسواک زدن • ضربه در اثر افتادن ،ورزش ،تصادف و یا دعوا • خورده شدن دندان ها توسط نوشیدنی های کربونات دار مانند کوکاکوال ،آب میوه ها و اسید معooده که هنگام ترش کردن بر می گردد. از دست دادن زودرس دندان کشیدن دندان در اثر پوسیدگیبیماری های لثه ضربات در ورزش ،دعوا ،افتادن و یا تصادفات رانندگیدر صورتی که یک دندان دائمی در اثر ضربه بیرون بیفتد از ناحیه ی تاج آن را بردارید ( از دست زدن به ریشه ها اجتناب کنید ).و با آب سرد آن را تمیز کنید و در صورت امکان در شیر قرار دهید .به سرعت به دندانپزشک و یا بخش اورژانس مراجعه نمایید .ممکن است دندانپزشک بتواند دندان را دوباره سر جای خود قرار دهد .در طول مسیر با یک گاز تمیز روی محل خونریزی فشار وارد نمایید . پوسیدگی و بیماری های لثه از شایعترین بیماری های دهان می باشند. ‏پالک دندانی عامل بارز این دو بیماری می باشد. ‏از بین بردن روزانه ی پالک مهم می باشد. پوسیدگی ،مینا و عاج دندان را تخریب می کند. ‏پوسیدگی نتیجه ی تخمیر قندها ،توسط پالک باکتریایی می باشد. خونریزی از لثه معموًال در اثر التهاب لثه به وجود می آید ،که خود در اثر تجمع پالک می باشد. ‏افزایش دفعات مسواک زدن از عوامل کاهش خونریزی های لثه می باشد. خونریزی از لثه در بیماری فون ویلبراند و ترومبوسیتوپنی تشدید می شود. بیماری پریودنتال : دو نوع بیماری پریودنتال وجود دارد . •ژنژیویت ژنژیویت نوعی التهاب لثه است که توسط باکتری های .موجود در پالک ایجاد می شود •پریودنتیت مزمن در صورت عدم درمان ژنژیویت ،اتصال دندان ها به فک به مخاطره می افتد ،در نهایت موجب التهاب و تخریب پرده ی پریودنتال می شود که پریودنتیت مزمن به این حالت اطالق می شود .این امر خود باعث از دست رفتن دندان می شود. پالک ها می توانند باعث التهاب لثه شوند ( ژنژیویت ) ‏در گیری بافت های زیرین موجب پریودنتیت می شود . ‏پریودنتیت می تواند منجر به از دست دادن دندان ها شود . رنگ گرفتن دندان ها : بهداشت پایین دهان، عادت های غلطی نظیر سیگار کشیدن خوردن نوشیدنی هایی نظیر چای و قهوه استفاده از داروهایی نظیر آهن ،کلرهگزیدین -استفاده ی طوالنی مدت از دهان شویه های ضد میکروبی حساسیت باالی دندان : حساسیت های دندانی معموًال در نتیجه ی ساییدگی در اثر مسواک زدن شدید است .در این حالت وقتی دندان با هوای سرد ،آب یا آبمیوه در تماس باشد درد می گیرد .در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کرد و از نبودن پوسیدگی مطمئن شد و در صورت نیاز تحت درمان قرار گرفت .استفاده از یک مسواک خوب به همراه یک روش مؤثر و صحیح تمیز کردن دندان احتمال وقوع حساسیت شدید را به حداقل می رساند. درمان حساسیت های شدید دندانی شامل موارد زیر می باشد : • تغییر روش مسواک زدن جهت اطمینان از عدم آسیب رساندن به لثه ها • رعایت مواردی که باعث کاهش حساسیت می شوند • استفاده ی روزانه از دهان شویه های حاوی فلوراید • استفاده ی مرتب از خمیر دندان های ضد حساسیت بوی بد دهان : بوی بد دهان در اثر سولفید های گازی مرکب که توسط باکتری های پالک دندانیتولید شده اند ،ایجاد می شود. بهبود وضعیت بهداشت دهان ،مؤثر ترین روش کنترل آن است. بهداشت ضعیف دهان و عفونت ها از عوامل اصلی بوی بد دهان هستند. بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها نیز می توانند موجب بوی بد دهان شوندکشیدن سیگار و مصرف موادی شامل نوشیدنی های الکلی ،ایزوسوربید دنیترات ،دیسولفیرام و ....نیز در این امردخیل هستند. دالیل نادری نیز موجب بوی بد دهان می شوند • سینوزیت و عفونت های لوزه و بینی • دیابت • مشکالت ریوی • بیماری های کلیوی • بیماری های کبدی • بیماری های روانی پیشگیری از مشکالت دندانی : به دلیل مشکالت فراوانی که در خانواده های افراد هموفیل موجود می باشد ،رسیدگی به دندان ها معموًال آخرین چیزی است که مورد اهمیت قرار می گیرد .لذا ،الزم است که به این امر اهمیت بیشتری داده شود. مهمترین هدف پیشگیری از پوسیدگی دندان ها می باشد .بیماران و بستگان آنها باید در مورد اهمیت بهداشت مناسب دهان آگاهی الزم را پیدا کنند ،تا نیاز به درمان های تهاجمی دندانپزشکی و دفعات مراجعه به دندانپزشکی کاهش یابد .در عین حال ،مراجعه ی مرتب به دندانپزشک به این معناست که نیاز به درمان های وسیع دندانپزشکی از قبیل عصب کشی اورزانسی یا کشیدن دندان نخواهید داشت. پوسیدگی های دندانی ،بیماری های پریودنتال و بوی بد دهان معموًال قابل پیشگیری هستندو در افراد مستعد به خونریزی این پیشگیری ها ائز اهمیت می باشند. با اقدامات زیرمی توان از مشکالت دندانی پیشگیری کرد: • کاهش دفعات و مقدار مصرف قند در رژیم غذایی • پرهیز از کشیدن سیگار • استفاده از فلوراید • رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن حداقل دو بار در روز چهار روش نگهداری از سالمت دهان ودندان دهید. .1تغذیه :مقدار و تعداد دفعات مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی قنTTTد را کTTTاهش غذاها و نوشیدنی های حاوی قند باید هنگام غذاهای اصلی مصرف شوند. خوراکی ها و نوشیدنی های میان وعده باید بدون قند باشند. از نوشیدنی های ترش به طور مکرر استفاده ننمایید. .2تمیز کردن دندان ها :روزی دو بار با دقت دندان ها را مسTTواک زده و از نخ دنTTدان و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده نمایید. از بین بردن مؤثر پالک های دندانی در پیشگیری از بیماری های لثه بسیار مهم می باشند. مسواک زدن به تنهایی نمی تواند از پوسیدگی جلوگیری نماید ،ولی استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید بسیار مؤثر است. در مورد راه های دیگری که به بر طرف کردن پالک ها به شما کمک می کند با دندانپزشک خTTود مشورت کنید.  .3استفاده از فلوراید : ‏از سازمان آب منطقه ی خود درخواست کنید مقدار الزم فلوراید را به آب مصرفی اضافه نماید .افزودن فلوراید به آب یک روش مطمئن و بسیار مؤثر برای سالمت دندان های عموم مردم می باشد. ‏برای کودکانی که ریسک باالی پوسیدگی دارند و یا در مناطقی زندگی می کننTTد کTTه فلورایTTد بTTه آب مصرفی آنان افزوده نشده است ،از فلوراید کمکی استفاده کنید. .4مراجعه ی مرتب به دندانپزشک :سالی یTTک بار بTTرای معاینTTه ی دنTTدان ها بTTه دندانپزشک مراجعه کنید. ‏کودکان و کسانی که ریسک باالی بیماری های دهانی را دارند ( مثل کسانی که بزاق کمی دارند ) و کسانی که بیماری های دهان می تواند ریسک باالیی برای سالمتشان باشد ( مثل افرادی کTTTه مشکالت خونریزی دهنده دارند ) باید با فواصل کمتری به دندانپزشک مراجعه کنند. جدول : 4دوز های فلوراید مکمل جهت کاهش پوسیدگی در کودکان با ریسک باال( وابسته به مقدار فلورایدآب ) فلوراید آب لوله کشی ()ppm تا شش ماهگی شش ماه تا سه سال سه تا شش سال بعد از شش سالگی کمتر از 0/3 - روزانه 250میکرو گرم روزانه 500میکروگرم روزانه 1گرم 0/3 – 0/7 - - روزانه 250میکروگرم روزانه 500میکروگرم بیشتر از 0/7 - - - - فلوراید ‏فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی ها کمک می کند. ‏اکثر خمیر دندان ها حاوی فلوراید می باشند. ‏دهان شویه های حاوی فلوراید به حفاظت از دندان های رویش یافته کمک می کند. • برای کسانی که دهان خشک دارند دهان شویه ها و ژل های حاوی فلوراید توصیه می شود. جدول : 5خمیر دندان های حاوی فلوراید مقدار فلوراید موجود در فلوراید موجود بر حسب خمیردندان ( ) ppm توضیحات در کودکانی که به دلیل زندگی در مناطقی که آب حاوی فلوراید است ،و یا به دلیل دریافت مکمل فلوراید ریسک کم ابتال به پوسیدگی دندان را دارند ،مؤثر است. کم >600 متوسط 1000 برای تمام افراد باالی 6سال مؤثر می باشد. زیاد 1500 برای افراد باالی 6سال با ریسک باالی پوسیدگی مؤثر می باشد. بهداشت دهان : مسواک خمیر دندان نخ دندان -دهان شویه روش های مسواک زدن : بهترین روش مسواک زدن به نوعی است که بدون اینکه به دندان ها و لثه آسیبی برساند ،تمام پالک ها را بزداید مؤثرترین روش های مسواک زدن الف .روش چرخشی () ROLL ب .روش َبس ( ) BASS دهان شویه ها استفاده از دهان شویه ها هنوز در حال بحث می باشند .اکثر دهان شویه های مؤثر ضد پالک را می توان با خیالی آسوده به مدت یک ماه استفاده کرد.دهان شویه ها شامل موارد زیر می باشند : • کلرهگزیدین • لیسترین • تریکلوزان برای پیشگیری از بیماری های لثه و بافت های نگهدارنده، رعایت بهداشت دهان و دندان الزامی است. ‏برای کنترل پالک ها ،حداقل دو بار در روز باید مسواک زد. ‏از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده شود. ‏دهان شویه های حاوی تریکلوزان یا کلرهگزیدین نیز به کاهش پالک ها کمک می کنند. ‏نخ دندان و برس های بین دندانی به کاهش پالک ها کمک می کنند. درمان بیماری های دهان و دندان در افراد با اختالالت خونریزی دهنده اولین قدم این است که دندانپزشک را از هموفیل بودن خود ،آگاه کنید. قبل از هر اقدامی ،برای کمک به دندانپزشک جهت طرح یک درمان مناسب ،اطالعات زیر را در اختیار وی بگذارید : نوع و شدت بیماری خونریزی دهنده ی خود داروهایی که مصرف می کنید در صورت لزوم داروهای مورد نیاز قبل از شروع عملیات دندانپزشکی نظیر فاکتور های انعقادی ،دسموپرسین از راه بینی یا یک داروی آنتی فیبرینولیتی ( ترانگزامیک اسید یا اسید کاپروئیکاپسیلون آمین ) را همراه داشته باشید. شماره تلفن مرکز جامع درمان هموفیلی اطالعات در مورد اینکه آیا شما : • مهار کننده دارید ؟ ( ) Inhibitor • بیماری عفونی مانند هپاتیت دارید ؟ • تعویض مفصل داشته اید ؟ • وسیله ی دسترسی به ورید دارید ؟ ( ) Port  افرادی که اختالالت خونریزی دهنده دارند ،به همکاری نزدیک بین پزشک و دندانپزشک نیازمندند تا از یک درمان بی خطر دندانپزشکی بهره مند شوند. چکاپ دندانپزشکی در کودکان با اختالالت خونریزی دهنده و همچنین آموزش پیشگیری از بیماری های دهان و دندان برای کودکان ،باید زمانی که دندان ها شروع به رویش می کنند ،شروع شود. از تزریق های عمیق ،عمل های جراحی به خصوص آنهایی که استخوان را درگیر می کنند (کشیدن دندان ،ایمپلنت) و بی حسی های موضعی تنه ای تا حد امکان اجتناب کنید ،چون ممکن است منجر به حوادث خونریزی دهنده شوند. در حدود سن دوازده تا سیزده سالگی باید سیستم دندانی ارزیابی شود تا بتوان در مورد آینده ی سیستم دندانی و چگونگی حل مشکالت ناشی از روی هم آمدن دندان ها و یا دندان های آسیای سوم نا فرم یا دندان های دیگر تصمیم گرفت. در افرادی که هموفیل خفیف یا متوسط هستند ،درمان های دندانپزشکی ( غیر جراحی ) را می توان تحت پوشش آنتی فیبرینولیتیک انجام داد ولی قبل از انجام هرگونه عمل دیگری باید با یکی از پزشکان مرکز درمان هموفیلی مشورت کرد.  برای کسانی که هموفیل Aخفیف ( فاکتور VIIIباالی ده درصد ) و یا فون ویلبراند نوع یک هستند، جرمگیری و برخی جراحی های کوچک را می توان تحت پوشش دسموپرسین ( )DDAVPانجام داد .در صورتی که حتی در نوع خفیف هموفیلی B ، DDAVPمؤثر نمی باشد چون میزان فاکتور IXرا افزایش نمی دهد. در افراد هموفیلی شدید قبل از جرمگیری ،جراحی یا تزریقات بی حسی موضعی ،تزریق فاکتور انعقادی الزم است. برای مثال بهتراست برای یک فرد هموفیل Aقبل از کشیدن دندان 50واحد بر کیلوگرم وزن بدن فاکتور VIII تزریق شود و برای یک فرد هموفیل B ، 100واحد بر کیلو گرم وزن بدن فاکتور IXمورد نیاز است. قبل و بعد از کشیدن دندان استفاده ی موضعی از چسب های فیبرین و محلول ترانگزامین اسید ،روش های بسیار مناسب و مقرون به صرفه ای جهت کنترل خونریزی می باشند.  بعد از درمان های دندانپزشکی ،استفاده ی موضعی از ترانگزامیک اسید به طور معنی داری خونریزی را کاهش می دهد .با 10میلی لیتر از این محلول به مدت دو دقیقه ،چهار بار در روز و برای یک هفته دهان را شستشو دهید .این محلول می تواند به همراه قرص های خوراکی ترانگزامیک اسید تا پنج روز استفاده شود. خونریزی ممکن است در اثر مصرف مسکن هایی از قبیل آسپرین و ضد التهاب های غیر استروئیدی دیگر همچون ایندومتاسین تشدید شود .در صورتی که پاراستامول ( استامینوفن ) و استامینوفن کدئین مسکن های بی خطری هستند. بعد از کشیدن دندان ،باید در طول پنج الی ده روز از مایعات و جامدات نرم به عنوان غذا استفاده کرد. هرگونه ورم ،بلع دشوار ( دیسفاژی ) و گرفتگی صدا باید بالفاصله به پزشک اطالع داده شود. آسیب ها وضربات به سر و گردن در افراد هموفیل منجر به خونریزی های مغزی و گردنی خواهد شد و لذا باید از فاکتور های انعقادی استفاده کرد.  در صورتی که شما تعویض مفصل انجام داده اید و یا یک وسیله ی دسترسی وریدی دارید ،قبل از هر گونه عمل جراحی اورزانس ،پزشک به شما توصیه می کند که آنتی بیوتیک مصرف کنید. غربالگری مهار کننده های فاکتور VIIIقبل از هر گونه جراحی اورژانس که شامل کارهای دندانپزشکی نیز می باشد، الزم است .برای افراد اینهیبیتور درمان جایگزینی با فاکتور VIIaیا فایبا صورت می گیرد. عفونت هایی که توسط خون منتقل می شوند ،نباید تأثیری روی دسترسی به مراقبت های دندانی داشته باشند. ایدز در جامعه ی هموفیلی یک معضل بوده و مشکالت دهانی به خصوص عفونتهایی نظیر کاندیدوز و زخم ایجاد می کند .ترومبوسیتوپنی می تواند درمان را دشوارتر نماید که خود احتمال خونریزی را افزایش می دهد. ‏هپاتیت Cدر افراد هموفیل بسیار شایع است و می تواند به یک زمان پروترومبین افزایش یافته یا ( INRنسبت طبیعی شده ی بین المللی ) و ترومبوسیتوپنی ربط داده شود .در این موارد با فاکتور VIIIو یا IXنمی توان از خونریزی جلوگیری کرد و ممکن است به پالسمای تازه ی یخ زده نیاز پیدا کنند. نتیجه گیری : افراد هموفیل وافراد با اختالالت خونریزی دهنده ی ارثی جهت مراقبت های دهانی و دنTTTدانی در اولTTTویت می باشند زیرا خونریزی بعد از درمان های دندانپزشکی می تواند عوارض شدید ویا حتی مرگباری را ایجاد نماید. لذا سالم نگه داشتن دهان و پیشTTگیری از مشTTکالت دنTTدانی بTTه علت بهبTTود کیفیت زنTTدگی و تغذیTTه و همچنین دوری از خطرات جراحی از اهمیت بسزایی برخوردار است.