صفحه 1:
تعر یف بهداشت مسکن.
به مجموع شرایط کمی و کیفی گفته می شود که تحت آن
شرايط نياز هاى اساسى جسمى و روانى ساكنين تأمين
کر 0
حوادث تا حذ امکان جلوگیری بعمل آید
مسکن محیط زیست انسان است که دا رای کلیه
سرویسهای ضروریءتسهیلات و تجهیزات و وسائل
OE) ۱
فرد و خانواده است
صفحه 2:
۱/۸۶۱۳
* مسكن بهداشتى حفاظت جسمى و سريناه انسان را فراهم كند
* محل مناسب برا ی آشپزی »غذاخوریشستشو و دفع را فراهم کند
* طوری طرح ریزی مس درس 0
از نها ریز جل کی رگیری نماید
* حفاظت دربرابر خطرات مواجهه با سر و صدا و آلودگی را تأمين كند
ل een
را را
* باعث رشد و ارتقاء روابط اجتماعی افراد شود
eee ie |
* فضای کافی با توجه به تعداد اعضاء خانواده داشته باشد
5 كشى ساختمان و موانع آتش سوزى مورد
رح i pel ae
صفحه 3:
انتخاب محل ساختمان اهميت زيادى دارد:
ا ا 0
بهداشتى بوده مشخصات ساختمانى از نظر نو رتهویه»حرارت»رطربت و سر وصدا آلچنان باشد که
cat ae ee هه و از بروز بیماریهای واگیر و سوانح و حوادث
بيشكيرى
انتخاب محل ساختمان طوری باشد که از کلیه امکانات و تسییلات عمومی بر خوردار باشد
زمین انتخاب شده پست و مرطوب نباشد و در نقاطی که سطحآب زیر زمینی بالا است »اقدامات عایق
LN PS MISS
از مراکز تجاری »صنمتی,ایستگاههای راه آهن,فرودگاتعمیرگاه»خیابانهای شلوخ و پررفت و آمد دور
باشد
* سطح مسكن متناسب با تعداد اف راد خاتواده باشد “طوريكه براى هر نفر 060-09 متر مريع و هر نفر
اسار تر ري در لل كر 3 3
برای هر نفر مساحت کف اتاق 9 متر مربع باشد و کمتر از 0/5 متر نباشد
شرایط ایده آل آنست که هر نفر یک اتاق خواب داشته باشد
۱ 1
PIB Sy ee Ones
در منطقه اى باشد كه باد و دود و بوهاى مختلف و كازهاى مناطق صنعتى بطرف مسكن رائده نشودا
صفحه 4:
een esi ۱۱ ار
نياز هاى بهداشتى هر منطقه است
ا ل ا 0
ab ety ا رز
» در لوله کشی فاضلاب خانه باید توجه داشت که لوله های
فاضلاب در مجاورت لوله آب نباشد ودر صورت لزيوم
زر ار
لوله ها و خم ها و زانوها عایق کاری شود
صفحه 5:
در فد مر Zee Sey
از مدفوع انسان بايد به نكات زير توجه نمود:
© توالك بر اساس اصول بوذاششى ساكته شود
* کف توالتها مو زائیک یا مصالح قابل شستشو باشد
1 gy apes peg
RY Aare PP ere Pa
* در محوطه توالت» دستشوئی با شیر آب و مایع دستشوئی موجود
باشد
* توالت مجهز به مخز ن آب شستشو باشد
* سنك توالت مناسب باشند
۰ تهویه منأسب داشته باشد
صفحه 6:
نور مناسب از Chal ge موتر در بهداشت مسکن است
BY fe TOR: BON TONES. AE OA Te CO ا
۱ ey Ps Tee
ee ee ل ل لا ا he ase)
کف آتاق باشد)
۰ پنجره ها بویژه از طبقه دوم به بالا باندازه کافی بلند و از کف اتاق 26
سانتيمترتا يك متر تفاع داشته باشيد و از سقف (0© سانتيمتر فاصله
Rye ip ee)
* منايع نور مصنوعى شامل برقءجراغ كازى و نفتى مى باشيد
* بخش نور در تمام جهات يكنواخت ياثد
10101111 1 ee IE Pen et ا ل ا
صفحه 7:
حرارت و رطوبت مناسب در مسكن رعايت شود
ا ل 2
بجه ها و افراد مسن 20 درجه سانتیگراد است
ا ا ا ل ات ا 5
* بطور متوسط درجه حرارت 09-30 درجه سانتیگراد مناسب بوده
ا 0
ا ل ار
* حداقل مقدار اکسیژن را برای احتراق از محیط بگیرد
* حداقل مقدار گازهای نامساعد را به محیط پس دهد
* بهداشتى ترين منابع حرارتى مسكن دستكاههاى حرازتى مركزى
2
صفحه 8:
۱ Sw)
ا ال زر ۱
واسلانت گوش خراش رشد و نم کودکان را دچار
7
ا ار(
قطور كردن ديوارها و يا با دوجداره كردن ينجره
pi irart ee) ا ل 0
مسكونى جلوكيرى كرد
صفحه 9:
۰ ۰ » "1
جلوكيرى از سوانح و حوادث در منازل
‘ بط و حوادث خانكى شامل:آتش سوزىءبرق كرفتكىءخفكى در آبءيرت شدن
ee ۱ OL eS ee ey Ln es,
ee
خرابی های ساختمان مرتبا تعمیر شود
براى جلوكيرى از آتش سوزى از مصالحى استفاده شود كه كمتر قابل اشتعال باثيد
کتک ری طبق اول صتحرع الجام شنود
ت 10
در مناطق رَزله خيز براى مقابله اقدامات مناسى انجام كيرد
OPI yn eae | NN
پنجره ها بالکن و راهرو پله ا نرده گذاری شود
سموم كشاورزى باغبانى در جاى مناسيى نكهدارى شود
اشياء تيز و خطرناك در جاى مناسيى كذاشته شوند
صفحه 10:
syMarome 191111011110 ۵1015 (سندرم.
glia gil cil ph alt 2 وتحزایک و التهاب چشم
وبینی و گلو سرفه »ءگیجی و و .... كه اين علايم بس از ترك
ساختمان کاهش می یابد
ل اا ا ا ۱۳
7 3501
آن دقيقاً مشخص نيست
عوامل زير را در بزو ز آن دخيل مى دانند
۱ py Enns en Ere
ميشود)ءمواد الوده داخل ساختمان(يرده هاءموكت هاءف رشهاءو وسائل
تميي زكنندم) كه حاوى مواد شيميايى هستندءباكتريهاءكرده هاوركيك
هاءسطح بالاويا بابين رطوبتءتهويه ضعيف بويزه در محيط ادازرىق
صفحه 11:
براى ازبين بردن عاديم اين سندرم
*مواد آلوده کننده داخل ساختمان باید شناسایی شده و
سپس ازبین برده شوند
Dye nt te ee eS TEAE W) BE he
طریق تهویه مناسب و يا باز کردن پنجره اتاق
صفحه 12:
از نظر رنك اتاق در مسكن » هرجه رنك اتاق روشن تر
Sen ee eric)
ره رم
ea (Shey OB oR Ve Sees
محل نگهداری دامها es رح رح PEERED Swe DY)
باشد
صفحه 13:
ا Re ge Ue Ope et wp ۱
نكات خيلى مهم است كه شامل :
ea ed
۱ een LTE BE Pa
*داشتن آب سالم
* در مورد بهداشت كرمابه ها : ميتوان بجاى كاشى كارى تا
سقف تا ارتفاع © متر كاشى كرد و بعد از رنك قايل
شستشو (روشن)استفاده نمود
صفحه 14:
Fev actor) eV
e i رل رح
a ee eke ee رد۱
-/, میلیگرم در لیتر باشد
* وجود يك دوش و يك توالت به ازاء هر 600 نفر
و یک نجات غریق به ازاء هر 20 نفر در
۳
صفحه 15:
بهدائشت محبط بيمارستان :
2-00 درصد از افراد بسترى در بيمارستان به
ee eo الا ا ا ا م
در مجارى J) است
Gili ie Noso Comical Infection *
* عفونتهایی که بیمار در حین پذیرش » بستری و يا ترخیص به آن
مبتلا میشود و علایم بیماری 620-20 ساعت بعد ظهور میکند
ا ا
we Yee eye ep oe 00
* بهترین شیوه دفع زیاله در بیمارستانها رجود دستگاه سوزآندن زیاله
در بیمارستان است
بهداشت مسکن – اماکن عمومی
تعریف بهداشت مسکن:
به مجموع شرایط کمی و کیفی گفته می شود که تحت آن
شرایط نیازهای اساسی جسمی و روانی ساکنین تأمین
گردد و از بروز و انتقال بیماریهای واگیر و سوانح و
حوادث تا حد امکان جلوگیری بعمل آید
مسکن محیط زیست انسان است که دارای کلیه
سرویسهای ضروری،تسهیالت و تجهیزات و وسائل
مورد نیاز برای سالمت جسمی و روانی و اجتماعی
فرد و خانواده است
•
•
•
•
•
•
•
•
•
معیارهای مسکن بهداشتی از نظر کمیته
کارشناسی WHO
مسکن بهداشتی حفاظت جسمی و سرپناه انسان را فراهم کند
محل مناسب برای آشپزی ،غذاخوری،شستشو و دفع را فراهم کند
طوری طرح ریزی ،ساخته،نگهداری و بکار گرفته شود که از انتشار
بیماریهای واگیر جلوگیری نماید
حفاظت دربرابر خطرات مواجهه با سر و صدا و آلودگی را تأمین کند
بدون اشکاالت ساختمانی نامطمئن برای بدن و بدون مواد سمی و
خطرناک باشد
باعث رشد و ارتقاء روابط اجتماعی افراد شود
نور کافی و پنجره مناسب داشته باشد
فضای کافی با توجه به تعداد اعضاء خانواده داشته باشد
مسائل ایمنی در سیستم سیم کشی ساختمان و موانع آتش سوزی مورد
توجه قرار گیرد
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
انتخاب محل ساختمان اهمیت زیادی دارد:
یک مسکن مناسب باید از نظرموقعیت و ساختمان ،وضعیت آب آشامیدنی ،دفع مدفوع و فاضالب
یک مسکن مناسب باید از نظرموقعیت و ساختمان ،وضعیت آب آشامیدنی ،دفع مدفوع و فاضالب
بهداشتی بوده مشخصات ساختمانی از نظر نور،تهویه،حرارت،رطوبت و سر وصدا آنچنان باشد که
سالمت جسمی و روانی ساکنین را تأمین نموده و از بروز بیماریهای واگیر و سوانح و حوادث
پیشگیری نماید
انتخاب محل ساختمان طوری باشد که از کلیه امکانات و تسهیالت عمومی بر خوردار باشد
زمین انتخاب شده پست و مرطوب نباشد و در نقاطی که سطح آب زیرزمینی باال است ،اقدامات عایق
کاری و جداسازی انجام گیرد
از مراکز تجاری ،صنعتی،ایستگاههای راه آهن،فرودگاه،تعمیرگاه،خیابانهای شلوغ و پررفت و آمد دور
باشد
سطح مسکن متناسب با تعداد افراد خانواده باشد ،طوریکه برای هر نفر 14-15متر مربع و هر نفر
اضافی 8-10مترمربع در نظر گرفته شود
برای هر نفر مساحت کف اتاق 9متر مربع باشد و کمتر از 5/5متر نباشد
شرایط ایده آل آنست که هر نفر یک اتاق خواب داشته باشد
فاصله تخت خوابها حداقل 1 /5متر باشد
تقریبا ً 100متر از محل دفع زباله دور باشد
در منطقه ای باشد که باد و دود و بوهای مختلف و گازهای مناطق صنعتی بطرف مسکن رانده نشود
داشتن آب سالم بهداشتی از ضروری ترین
نیازهای بهداشتی هر منطقه است
• فاضالب و دفع مدفوع و زباله منشأ مناسبی برای
انتشارانواع بیماریها است دفع صحیح آن یکی از مسائل
اساسی و مهم بهداشت مسکن است
• در لوله کشی فاضالب خانه باید توجه داشت که لوله های
فاضالب در مجاورت لوله آب نباشد ودر صورت لزوم
برای جلوگیری از نشت فاضالب به محیط خارج اطراف
لوله ها و خم ها و زانوها عایق کاری شود
برای جلوگیری از انتشار بیماریهای واگیردار روده ای
از مدفوع انسان باید به نکات زیر توجه نمود:
•
•
•
•
•
•
•
•
توالت بر اساس اصول بهداشتی ساخته شود
کف توالتها موزائیک یا مصالح قابل شستشو باشد
شیب کف توالت بطرف سنگ توالت باشد
توالت دارای درب سالم و مناسب باشد
در محوطه توالت ،دستشوئی با شیر آب و مایع دستشوئی موجود
باشد
توالت مجهز به مخزن آب شستشو باشد
سنگ توالت مناسب باشد
تهویه مناسب داشته باشد
نور مناسب از عوامل مؤثر در بهداشت مسکن است
•
•
•
•
•
•
نور طبیعی در یک واحد مسکونی اثری مستقیم در سالمت ساکنان آن دارد
برای تأمین نور طبیعی به حد کافی وسعت پنجره ها بایستی متناسب با
سطح کف اتاق باشد (سطح نورده پنجره 15تا 20درصد یا یک پنجم
کف اتاق باشد)
پنجره ها بویژه از طبقه دوم به باال باندازه کافی بلند و از کف اتاق 75
سانتیمترتا یک متر ارتفاع داشته باشد و از سقف 20سانتیمتر فاصله
داشته باشد
منابع نور مصنوعی شامل برق،چراغ گازی و نفتی می باشد
پخش نور در تمام جهات یکنواخت باشد
از نصب اشیاء صیقلی که باعث انعکاس نور شود در اتاق خودداری گردد
حرارت و رطوبت مناسب در مسکن رعایت شود
• حرارت مناسب 18 / 3درجه سانتیگراد با لباس معمولی و برای
بچه ها و افراد مسن 21درجه سانتیگراد است
• مناسبترین درجه 20درجه سانتیگراد و رطوبت 40درصد
• بطور متوسط درجه حرارت 18-20درجه سانتیگراد مناسب بوده
و نباید از 24درجه سانتیگراد بیشتر شود
• برای تأمین گرما با استفاده از وسائل گرمازا بدو اصل توجه شود :
• حداقل مقدار اکسیژن را برای احتراق از محیط بگیرد
• حداقل مقدار گازهای نامساعد را به محیط پس دهد
• بهداشتی ترین منابع حرارتی مسکن دستگاههای حرارتی مرکزی
هستند (شوفاژ)
از ویژگیهای یک مسکن بهداشتی دور بودن از
مراکز پرسروصدا است
• آرامش خانه در سالمت اعضاء خانواده مؤثر بوده
واصوات گوش خراش رشد و نمو کودکان را دچار
اختالل می کند
• برای کم کردن صدا وتأمین آسایش بیشتر میتوان با
قطور کردن دیوارها و یا با دوجداره کردن پنجره
ها و سقف از انتقال سر و صدا به داخل واحد
مسکونی جلوگیری کرد
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
جلوگیری از سوانح و حوادث در منازل
سوانح و حوادث خانگی شامل:آتش سوزی،برق گرفتگی،خفگی در آب،پرت شدن
از بالکن و پشت بام و پله ها و سقوط در چاه ریزش چاه و ......
برای پیشگیری باید :
خرابی های ساختمان مرتبا ً تعمیر شود
برای جلوگیری از آتش سوزی از مصالحی استفاده شود که کمتر قابل اشتعال باشد
سیم کشی برق طبق اصول صحیح انجام شود
گاز ،نفت و مواد سوختنی همیشه در محل مناسبی نگهداری شود
در مناطق زلزله خیز برای مقابله اقدامات مناسبی انجام گیرد
در مورد چاه و یا استخر حفاظ مناسبی در نظر گرفته شود
پنجره ها ،بالکن و راهرو پله ها نرده گذاری شود
سموم کشاورزی باغبانی در جای مناسبی نگهداری شود
اشیاء تیز و خطرناک در جای مناسبی گذاشته شوند
( Sick Building Syndromeس ندرم
س اختمانب یمار)
شامل خواب آلودگی،خستگی ،سردرد مکرر وتحریک و التهاب چشم
وبینی و گلو سرفه ،گیجی و منگی و ....که این عالیم پس از ترک
ساختمان کاهش می یابد
وضعیتی است که در آن افراد عالیمی را تجربه می کنند که بنظر می
رسد مربوط به ماندن بمدت طوالنی در یک ساختمان می باشد و دالیل
آن دقیقا ً مشخص نیست
عوامل زیر را در بروز آن دخیل می دانند:
مواد آلوده خارج ساختمان(هوای آلوده که از طریق در و پنجره وارد
میشود)،مواد آلوده داخل ساختمان(پرده ها،موکت ها،فرشها،و وسائل
تمییزکننده) که حاوی مواد شیمیایی هستند،باکتریها،گرده هاوکپک
ها،سطح باالویا پایین رطوبت،تهویه ضعیف بویژه در محیط اداری
برای ازبین بردن عالیم این سندرم
پیشنهاد میشود
• مواد آلوده کننده داخل ساختمان باید شناسایی شده و
سپس ازبین برده شوند
• بهبود جریان هوای محیط کار و داخل ساختمان از
طریق تهویه مناسب و یا باز کردن پنجره اتاق
و .....
از نظر رنگ اتاق در مسکن ،هرچه رنگ اتاق روشن تر
باشد نور بیشتری منعکس میشود
میزان انعکاس نور برای رنگ سفید 90-92درصد،رنگ
خاکستری کمرنگ 30درصد(حداقل) است
محل نگهداری دامها حداقل 25پا دورتر از مسکن روستایی
باشد
بهداشت اماکن عمومی
• در کلیه اماکن عمومی سه مسئله عمده بهداشتی از جمله
نکات خیلی مهم است که شامل :
• دفع صحیح فاضالب
• جمع آوری و دفع بهداشتی زباله ها
• داشتن آب سالم
• در مورد بهداشت گرمابه ها :میتوان بجای کاشی کاری تا
سقف تا ارتفاع 2متر کاشی کرد و بعد از رنگ قابل
شستشو (روشن)استفاده نمود
بهداشت استخر
• تعویض آب استخر هر 6-8روز انجام شود
• در آب استخر مقدار کلر باقی مانده در آب به میزان
./6-1میلیگرم در لیتر باشد
• وجود یک دوش و یک توالت به ازاء هر 40نفر
و یک نجات غریق به ازاء هر 70نفر در
استخرها الزم است
بهداشت محیط بیمارستان :
2-10درصد از افراد بستری در بیمارستان به
عفونتهای بیمارستانی مبتال میشوند که یک سوم عفونتها
در مجاری ادرار است
ی
• Noso Comical Infectionعفونتب یمارستان :
• عفونتهایی که بیمار در حین پذیرش ،بستری و یا ترخیص به آن
مبتال میشود و عالیم بیماری 48-72ساعت بعد ظهور میکند
• در اتاق عمل ،بخش های آی سی یو و سی سی یو کشت ماهیانه
از محیط بخش و وسائل فرستاده شود
• بهترین شیوه دفع زباله در بیمارستانها وجود دستگاه سوزاندن زباله
در بیمارستان است