بهره‌وری در سازمان

بهره‌وری در سازمان

اسلاید 1: به نام خدابهره وري در سازمان

اسلاید 2: بهره وري در سازمان Productivity

اسلاید 3: فهرست مطالب1)مقدمه2) تعاريف3)ارزش افزوده4) بهبود بهره وري5) بهره وري (كل و اجزا)6) بهره وري در ساير كشورها 7)بهره وري و كيفيت8)- بهره وري نيروي كار9) جمعبندي

اسلاید 4: 1)مقدمه- هرم مديريتي- مدل تلفيقي- اهداف مهم مدير2) تعاريف- مركز بهره وري ژاپن – اروپا سازمان ملي بهره وري- سازمان ملي بهره وري3)ارزش افزوده- رشد بهره وري كل- تعابير بهره وري- تعريف4) بهبود بهره وري5) بهره وري (كل و اجزا)- عوامل موثر بر بهره وري - بهبود مديريت- نقش مديريت-كيفيت سرمايه-ساير

اسلاید 5: 6) بهره وري در ساير كشورها - تجربه - بهره وري در برنامه هاي توسعه-چشم انداز-ق.ب.ع-مديريت بهره وري- چرخه بهبود بهره وري7)بهره وري و كيفيت- شاخصهاي بهره وري و كيفيت- رابط كيفيت – بهره وري و سود8)-بهره وري نيروي كار- اصول- توصيه ها- ديد گاهها9) جمعبنديسوال

اسلاید 6: سوال؟جوانان بيكار،بدون سرمايه اشتغالضعف بهره وريضعف توليد و تعطيلي واحدهاآزاد سازي و خصوصي سازي؟؟

اسلاید 7: سوال؟ آيا به نظر شما ضرورت دارد که دستگاههای دولتی ارائه کننده خدمات عمومی بفکر افزايش بهره وری باشند، يا خير؟

اسلاید 8: هرم مديريتيمدير موفق : توانايي فني ، انساني ، ادراكي براي طراحي وحل مسايلعاليمياني سرپرستي ( عملياتي )

اسلاید 9: انعطاف پذيری و آزادی عملمکتب سيستمي اقتضائيمکتب روابط انسانیتوجه به محيط درون سازمانیتوجه به محيط بيرون سازمانیمکتب اصول گرايیمکتب عقلانی سازمان کنترل و عدم انعطافمشارکتروحيه ووابستگی سازمانیخلاقيت و نوآوریرشد و جذب منابعکارايی و بهره وريتبعيت از هدفهای مشخصثبات و کنترلتعيين دقيق مسوليتهاو وظايفبسوی عدم تمرکزبسوی توسعه و بهبود منابع انسانیبسوی حفظ نظام موجود سازمانبسوی توسعه و تغييربسوی رقابت با ديگر سازمانهابسوی حداکثر سازی نتايجبسوی تحکيم و استمرار وضع موجودبسوی تمرکزمدل تلفيقی مكاتب مديريت (کوئين و همکاران)R.Quinn etal (1990)-8نوع جهت گيری حاکی از گرايشات مختلف مکاتبات مذکور -گرايش حداکثر سازی نتايج در قالب مکتب عقلانی که با وجود طرحها و اهداف ويژه نتيجه نهائی آن کارايی وبهره وری بالا است

اسلاید 10: مکتب سيستمي اقتضائيمکتب روابط انسانیمکتب اصول گرايیمکتب عقلانی سازمان مشارکتروحيه ووابستگی سازمانیخلاقيت و نوآوریرشد و جذب منابعکارايی و بهره وريتبعيت از هدفهای مشخصثبات و کنترلتعيين دقيق مسوليتهاو وظايفبسوی عدم تمرکزبسوی توسعه و بهبود منابع انسانیبسوی توسعه و تغييربسوی حداکثر سازی نتايجبسوی تحکيم و استمرار وضع موجودمدل تلفيقی مكاتب مديريت (کوئين و همکاران)

اسلاید 11: مکتب سيستمي اقتضائيتوجه به محيط بيرون سازمانیمکتب عقلانی سازمان رشد و جذب منابعکارايی و بهره وريتبعيت از هدفهای مشخصبسوی عدم تمرکزبسوی توسعه و تغييربسوی رقابت با ديگر سازمانهابسوی حداکثر سازی نتايجمدل تلفيقی مكاتب مديريت (کوئين و همکاران)

اسلاید 12: مشارکتروحيه ووابستگی سازمانیخلاقيت و نوآوریرشد و جذب منابعکارايی و بهره وريتبعيت از هدفهای مشخصثبات و کنترلتعيين دقيق مسوليتهاو وظايفهر سازماني در درون حيات خود نياز به اين جهت گيري ها داردنقش هاي مدير در ارتباط با گرايشات مختلف سازماني (کوئين و همکاران)نقش ابداع گر و خلاقنقش مذاكره كنندهنقش محرك توليد و خدمتنقش هدايت كننده و برنامه ريزنقش هماهنگ كنندهنقش ناظر و ارزيابنقش تسهيل كننده روابط گروهينقش روحيه آفرين

اسلاید 13: اهداف مهمی که مدير در سازمان دنبال می کند:کيفيت توليد و کيفيت زندگی کاریبهره وری پايدار تغيير و نوآوریمديرسازمانمجموعه فعاليتهای تحت نظردر هر سازمانمديريت

اسلاید 14: مركز بهره وري ژاپني : به حداكثر رساندن استفاده از منابع ، نيروي انساني ، تسهيلات و غيره بطريق علمي و كاهش هزينه هاي توليد گسترش بازار ، افزايش اشتغال ، كوشش براي افزايش دستمزد واقعي و معيارهاي زندگي به نحوي كه سود ، مزدو منافع مديريت و مصرف كنندگان در آن باشد. آژانس بهره وري اروپا : درجه يا ميزان استفاده موثر از هر يك از عوامل توليد تعاريف بهره وري

اسلاید 15: سازمان ملي بهره وري ايران: بهره وري يك معيار اندازه گيري است ، نسبت خروجي ها به ورودي ها را مي سنجد . بهره وري يك فرهنگ ، يك تلاش عقلاني به كار و زندگي است كه هدف آن هوشمند كردن فعاليتها براي دست يابي به زندگي بهتر و متعالی تر است. . ادامه تعاريف:

اسلاید 16: ادامه تعاريف سازمان بين المللي كار (ILO) بهره وري عبارتست از روابط بين ستاده حاصل از يك سيستم توليدي به داده هاي بكار رفته بمنظور توليد آن ستاده

اسلاید 17: بهره وری.کارائی.اثربخشیزيادکمپائيناثربخشیکارائیبالا

اسلاید 18: اصول اساسي:يك فرآيند موقعي اثربخش است كه خروجي آن تامين كننده نياز و انتظارات مشتريان باشديك فرآيند موقعي كارا است كه اثر بخشي آن با حداقل ممكن هزينه بدست آيديك فرآيند موقعي موقعي سازگار است كه در موازنه با خيلي از تغييرات در طول زمان كارا و اثر بخش(بهره ور)باقي بماند

اسلاید 19: بهره وري(يك مدل ساده) مشتريان عرضه كنندگان فروشگاه سايريننيروي كارسرمايهانرژياطلاعات....فرآيندهاي سازمانيكه ارزشافزودهتوليدمي كندكالاخدماتوروديفرآيندخروجيكاراييبهره وريسودآوريمشتريانكيفيت زندگياثربخشيابداع

اسلاید 20: ارزش افزوده : ثروت اضافه اي كه در سازمان از طريق فرآيند توليد يا ارائه خدمات ايجاد مي شود (يعني كل ثروت منهاي نهاده هاي واسطه)ارزش افزوده:

اسلاید 21: ارزش افزوده و هزينه هاي مخفي (H.C) _ عوامل توليد (نيروي انساني ، سرمايه ، انرژي ، اطلاعات و....) قسمتي تبديل به ارزش براي مشتري مي شود كه ارزش افزوده است قسمتي ديگر تلف مي شود كه ارزشي براي مشتري ايجاد نمي كند و گاها مخفي است فقط هزينه توليد را بالا مي برد. _ (H.C) هزينه مخفي در خدمت بيشتر از توليد كالا است .

اسلاید 22: بهبود بهره وری AوB منحنی هايی هستند که با ترکيب عوامل توليد ، توليد و بهره وری خاصی را نشان ميدهندQOKILABناشی از بهبود بهره وری*افزایش بهره وری دریک عامل لزوما باعث افزایش بهره وری

اسلاید 23: رشدبهره وري كلABKLرشد بهره وري كلبهره وري كل از طريق تغيير مكان منحني توليد از AبهB اتفاق مي افتد

اسلاید 24: تعابير بهره وري: تعبير فلسفيتعبير علميتعبير عملياتيتعبير فرهنگي

اسلاید 25: تعابير بهره وري: تعبير فلسفي:مقايسه كليه ارزشهاي ايجاد شده(مادي،غير مادي) با كليه ارزشهاي بكار گرفته شده در گستره زمانتعبير علمي:انجام درست كارهاي درست (كارايي+اثر بخش)تعبير عملياتي: مقايسه ستانده به نهادهتعبير فرهنگي: يك ديدگاه فكري است كه همواره سعي در بهبود وضع موجود دارد

اسلاید 26: بهره وريبهره وري ملي نيروي كار ((NHRPبهره وري نيروي كاردر سازمان ((OHRPبهره وري گروهي ((GPبهره وري فردي ((IN.P بهره وري كل بهره وري اجزا(كاروسرمايه و انرژي) (1) (1)نسبت ستانده به يكي از عوامل توليد (نهاده)

اسلاید 27: بهره وري _ بهره وري سود آوري نيست _ بهره وري فقط اثر بخشي نيست _ بهره وري كاهش هزينه نيست _ بهره وري افزايش توليد نيست _ بهره وري فقط بهره وري نيروي كار نيست _ بهره وري مختص صنعت نيست _ بهره وري ..........

اسلاید 28: سطوح بهره وري بهره وري از فرد شروع مي شود ، در گروه و خانواده به بلوغ مي رسد و در اجتماع و سازمان بكار گرفته و نهادينه مي شود . مليسازمانگروهيفردي

اسلاید 29: عوامل موثر بربهره وري كلبهبود در مديريت (BM)تغييرات کيفيت وروديها(Q CH of I)محيط کار بهتر (B W E)محيط اقتصادی و اجتماعی بهتر(B S E E)سيستم توليد بهتر( BPS)شرايط بيرونی(OC)

اسلاید 30: بهبود در مديريتتخصيص مجددنيروی کار(R.A OF P)تغييردرسيستم مديريت(CH M S)تغيير ساختار ( RES)تغييردر بازاريابی (CH IN M)تغيير درسيستم خريد (CH IN PRO)

اسلاید 31: بهبود در مديريتتحصيلات ومهارت(E ,Q)آموزش (JT)شرايط بهداشت و سلامت(HC/H)ترکيب سنی کارکنان/ ميانسال بهره وری بالاتر(AC)ترکيب جنسی کارکنان(SC)نوع کار (O W)رفتار و رويکرد کار(WA)

اسلاید 32: _ بررسي ها نشان مي دهد : _ 35% ضعف بهره وري ناشي از ضعف برنامه ريزي و زمانبندي كار _ 25% ضعف بهره وري دستورات غير شفاف بدون قيد زمان براي كاركنان _ 25 % ضعف بهره وري ضعف هماهنگي در جريان مواد ، زمان ، حمل و نقل و هدايت كاركنان _ 15% ضعف بهره وري ضعف در تعيين اندازه صحيح كاركنان ستادي و اجرائي نقش مديريت در ارتقاي بهره وري

اسلاید 33: كيفيت سرمايهترکيب دارائی ثابت(COFC)تعميرونگهداری بهتر(BM)بهبود مستمر/نظام پيشنهادات(KAIZEN)....

اسلاید 34: محيط اقتصادي و اجتماعي بهترمقررات زدائی (DER)قانون و نظم (L&O)امنيت (SE)ثبات سياسی واجتمائی(S,P.STA)

اسلاید 35: شرايط بيرونينوسانات تجاریشرايط طبيعی مثل آب وهواحوادث....

اسلاید 36: چرا سازمانهاي دولتي و غير دولتي ما بهره وري مطلوبي ندارند؟اقتصاد متمركز و سهم بالاي بخش دولتيسهم بالاي درآمد نفتي در GDPضعف انگيزه مديران دولتي در ارتقاء بهره وريجبران كسري بودجه از صادرات نفتيضعف صادرات غير نفتي بعلت ضعف رقابت و نداشتن بهره وري كافي

اسلاید 37: بهره وري در برنامه هاي توسعهبرنامه اول: مكانيزمي براي ارتقاء بهره وري لحاظ نشدبرنامه دوم:تبصره 35 لايحه قانون برنامه / آئين نامه برنامه اجرائي بموقع تنظيم نشدبرنامه سوم:مصوبه 8070 هيات وزيران / منابع مالي ديده نشدهبرنامه چهارم:ماده 5

اسلاید 38: منابع رشد اقتصادي مالزي 1971-2010 دوره زمانيمتوسط رشد اقتصاديسهم نيروي كارسهم سرمايهTFP1971-19901991-2002001-20107/64/24/39/077/15/38/15/77/15/32/3ماخذ: گزارش سازمان ملي بهره وري مالزي31 = DC41 = IC1930-1980 سهم بهره وري

اسلاید 39: سهم بهره وري از توليد ناخالص داخلي طي دو دهه گذشته:ژاپن 53هند 24.5كره جنوبي 44.5سنگاپور34.8تايوان32.7مالزي 24تايلند 21ايران1.3- ماخذ : سند ملي فرابخشي ارتقاء بهره وري در برنامه جهارم

اسلاید 40: چشم انداز (اهداف آرماني) در افق 1404ايران كشوري توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي ،علمي،فناوري در سطح منطقه با هويت و مردمي و انقلابي،الهام بخش در جهان اسلام و با تقابل سازنده و موثر در روابط بين الملليبرنامه چهارم

اسلاید 41: چشم انداز در زمينه ارتقاء بهره وريارتقاء فرهنگ بهره وري در كليه سطوح جامعهاستفاده بهينه از منابعسند ملي ارتقاء بهره وري

اسلاید 42: ماده 5 - ق . ب . چهارمالف - رويكرد بهره وري محور بجاي نهاده محور، بمنظور دست يابي به چشم انداز 20 ساله عملكرد ، تراز اول در سطح منطقه الف - تمامي دستگاههاي اجراي ملي و روستايي مكلف به تدو.ين اسناد ملي ، بخشي ، استاني بهره وري الف 1 - هدف گذاري رشد سالانه بهره وري ، نيروي كار ، سرمايه و كل ترتيب 5/3 و 1 و 5/2 الف 2- سهم رشد بهره وري بخشها و زير بخشها از طريق همكاري دستگاه ، انجمن هاي علمي و صنفي و توافق م و ب ب - سهم رشد ، نظارت بر فعاليت و ارزيابي عمليات و عملكرد سازمان و مديران بعهده س . م . ب ج - جايزه ملي بهره وري با استفاده از الگوهاي تعالي ملي سازماني با رويكرد ارتقاء كيفيت ، بهره وري ، آئين نامه اجرائي / چگونگي تدوين شاخصهاي موثر به پيشنهاد س . م . ب و تصويب هيات وزيران - شيوه نامه عملياتي بند الف طي نامه 81261/100 مورخ 15/5/85 توسط معاون رئيس جمهوري و رئيس سازمان م . ب به تمامي دستگاهها ابلاغ شد.

اسلاید 43: شاخص هاي بهره وري نسبت هايي كه صورت كسر ستانده و مخرج آن يك نهاده است روند افزايشي نشان دهنده بهبود وضعيت استشاخصهاي عمومي: با الهام از مفاهيم اقتصاد كلان ،بهره وري سرمايه ، كارو كل (امكان بررسي تطبيقي واحدهاي اقتصادي........)شاخصهاي اختصاصي:در راستاي اهدافي است كه سازمان بخاطر آن تشكيل شده است

اسلاید 44: نظام ارتقاء بهره وري:تلاشهاي سيستماتيك ساختار يافته براي حذف يا كاهش تلفات ناشي از:موادماشين آلات و سرمايهنيروي انسانيتعامل نادرست بين عوامل فوق (مديريت)

اسلاید 45: مديريت بهره وري مديريت بهره وري يك فرآيند مستمر و مداوم است كه 4 مرحله دارد 1 _ اندازه گيري بهره وري : اندازه گيري سطح ، روند ، نرخ رشد ، شاخص ها ، تعيين نيازهاي مالي انساني ، آموزش و....2 _ ارزيابي يا تحليل بهره وري / مقايسه با گذشته يا كشورها ، بخشها و.... و مشخص كردن نقاط قوت و ضعف ، فرصتها و بهبود 3 _ برنامه ريزي بهره وري / تحليل گزينه ها ، تعيين راه حلها ، برنامه ريزي بهبود و افزايش بهره وري 4 _ بهبود و بهره وري

اسلاید 46: چرخه بهبود بهره وري اندازه گيري بهره ورياجرا و بهبودتحليل و ارزيابيبرنامه ريزي براي بهبود MAPD

اسلاید 47: اجرا و بهبودتحليل و ارزيابيبرنامه ريزي براي بهبود اندازه گيري بهره وريتحليل و ارزيابيگذشت زمانچرخه ارتقاءبهره ورياندازه گيري بهره وريبرنامه ريزي براي بهبود

اسلاید 48: M A P D M A P D گذشت زمانچرخه ارتقاءبهره وري

اسلاید 49: برنامه ريزي استراتژيك طراحي و برنامه ريزي PlanاجراDOبررسيCheckاقدام Action

اسلاید 50: اهداف استقرار چرخه بهروري:1 _ ايجاد نظام اندازه گيري بهره وري، بررسي ارزيابي عملكرد سازمان 2 _ شناخت صحيح و درست تنگناهها ، مشكلات و قوت ضعف سازمان 3 _ تصميم گيري درست و بموقع براساس اطلاعات واقعي و صحيح 4 _ برنامه ريزي پويا و كارآمد براي بهبود مستمر بهروري 5 _ ايجاد حركت موثر و ثمر بخش براي مجموعه عوامل مولد 6 _ نظام مند ساختن تلاشها و كوشش ها براي بهبود 7 _ مشاركت هرچه بيشتر نيروي انساني در مسير رشد و ترقي 8 _ ايجاد هم افزايي عوامل توليد براي بازدهي اثر بخش و كارا9 _ تامين انتظارات مشتريان مطلوب و مقرون به صرفه

اسلاید 51: سند بهره وري تدوين سند بهره وريتعيين اهدافراهكارهاي اجراياندازهگيري و ارزيابيدر يك دورهدر چند دورهتدوين پروژه هاي بهسازيفن آوري مديريتمحصول فراينداجرايي پروژه هاي بهسازيمشتري/محصولواحدها/بخش هاشركت/ سازمان

اسلاید 52: . بهره وري يعني استفاده موثر از منابع ، كيفيت ، توليد و ارائه محصول يا خدمات مفيد ، زيبا و مناسب است . . كوشش هاي بكار گرفته شده براي ارتقاء كيفيت همان كوشش هايي است كه براي ارتقاء بهره وري بكار رفته . . زماني كه بهره وري بهبود مي يابد ، كيفيت فرآيندها و كيفيت محصول بهبود يافته و ذينفعان راضي ترند . .معيارهاي بهره وري و كيفيت هر دو در برنامه ريزي استراتژيك سازمان كاربرد دارند. بهره وري و كيفيت

اسلاید 53: بهره وري معياري براي سنجش بازده عوامل موثر بر توليد است- كيفيت : طرح ريزي ، كنترل و بهبود عملكرد تمامي فرآيندهاي سازمان است . بمنظور پاسخگويي موثر و بموقع به خواسته هاي مشتريان بهره وري و كيفيت

اسلاید 54: ستاندهمجموعه نهاده =بهره وري كل (TFP) ستانده=بهره وري نيروي كار (L) نهاده منابع انساني ستاندهبهره وري سرمايه (K) =نهاده سرمايه بهره وري و كيفيت (1)

اسلاید 55: ستاندههزینه کیفیت (خرابی ها)=هزینه خرابی هاهزینه کیفیت(اتلاف)=ستاندههزینه اتلافهزینه کیفیت(پیش گیری)=ستاندههزینه پیشگیریپیش گیری Prevention اتلاف weste و خرابی failure بهره وري و كيفيت (2)

اسلاید 56: درسازمان شما چه اتفاقی می افتد ؟فرايندهای اصلیوروديهای اصلیتامين کنندگان ذينفعان نيازها وانتظاراتعوامل محيطیخروجی اصلیمشتريانارزيابی مشتریاهداف ، سياستهامنابع ، ...pc=psكالا ياخدمات بی نقصyesNo

اسلاید 57: رابطه کيفيت بهره وری وسودرضايت و وابستگی مشتری عرضه خدمات با کيفيتافزايش بهره وری کاهش هزينه هاافزايش سهم بازارکاهش نرخ افزايش سودافزايش درآمد

اسلاید 58: بهره وري نيروي كار در قرن 21 م ارزشمند ترين دارائي هاي يك سازمان ، كاركنان فرهيخته و بهره ور آنان است . پيتر دركر

اسلاید 59: سرمايه انساني فرايندي كه به توسعه دانش،تخصص و بهره وري در كار و رضايت شغلي توجه دارد. تلفيق مقاصد شخصي ،گروهي و سازماني

اسلاید 60: توصيه ها 1 _ بهره وري نيروي كار نبايد به بهانه افزايش اشتغال ، كاهش يابد.2 _ اصلاح قوانين و مقررات مربوط با عنايت به انتظارات كارگر و كارفرما 3 _ انتظارات كارگران (داشتن فرصت شغلي ، امنيت شغلي ، دستمزد مناسب ) 4 _ انتظارات كارفرمايان (داشتن امكان سرمايه گذاري ، امنيت سرمايه ، سود مناسب ) 5 _ قوانين و مقررات و نهادها، مسئول ايجاد تلفيق بهينه بين اين دو انتظار 6 _ حذف اقدامات يكسويه كه تكاليف خاص بر كارفرمايان تحميل مي كند7 _ و.......

اسلاید 61: ديدگاهها ......_ مشكل اشتغال در ايران مسئله تازه نيست و ريشه در نظام اقتصادي كشور دارد . _ اقتصاد نفتي و درآمد حاصله منجر به واردات مي شود كه باعث شكوفايي اشتغال كشورهاي خارجي / تضعيف (اشتغال و توليد داخلي ) _ قانون كار فعلي عامل اصلي پائين بوده بهره وري است (بهره وري نهاده كار و سرمايه پائين است در سالهاي اخير سرمايه گذاري هم بيشتر استفاده از تفاوت نرخ ارز بوده تا توليد و اشتغال _ حضور و دخالت دولت به صورت مختلف باعث كاهش بهره وري مي شود . _ نظام بانكي ناكارآمد _ دستمزد پائين ، يعني بكارگيري نيروي كار و مدير بي كيفيت ، توليد بي كيفيت و كه در داخل و خارج متقاضي ندارد._ و.......

اسلاید 62: سوال؟1 - آيا بدون امنيت سرمايه مي توان با استفاده از بيمه هاي اجتماعي به امنيت شغلي رسيد؟

اسلاید 63: سوال؟2 – دستگاهاي كه خدمات عمومي ارائه مي نمايندچگونه مي توانند در افزايش بهره وري سهم داشته باشند؟(كل،عمومي واختصاصي)

اسلاید 64: داستان قورباغه (تغذيه / تحليل )_ ابوعطا _ چشم درشت و مجهز به رادار / تشخيص حركت حشرات _ گرسنگي _ هرگز شبيه قورباغه نباشيم _ ذهن خود را طوري پرورش و گسترش دهم كه همه علائم و نشانه ها را دريافت كند و با چشم باز مسائل و مشكلات را حل كنيم .

اسلاید 65: تكريم مشتري و ارج نهادن به وي _ گوش دادن با حوصله به صدا و مشكلات مشتريان (توسط كاركنان ) _ هدايت صحيح _ شنيدن مشكل مشتريان توسط فرد مسئول و مدير _ قول حل مشكل . حل مشكل _ تعجب و ناباوري مشتري / وفاداري وي ره آن سازمان و مدير و همكاران وظيفه شناس

اسلاید 66: بهبود بهره وري _ تبسم اوهايو_ ”اگر بر چهره كسي تبسم نديديد، از تبسم خود به او قرض بدهيد“._ ” اگر اشخاص از كار خود لذت نبرند ، موفقيتي حاصل نمي شود.“ جيم بزرگ _ ” تكريم كاركنان : دست تكان دادن ، حرف زدن ، با اسم كوچك نام بردن ، همكاري با اتحاديه هاي كارگري نتيجه :_ افزايش بهره وري و سود (80%) _ كاهش شكايت (از 300 به 20 مورد )

اسلاید 67: نكته _ دكمه لباس و ملكه انگليس / نگهبان گل _ تلاش كنيم در دام عادتها يمان اسير نشويم رهايي از اين دامها موجب بهبود عملكرد مان مي شود .

اسلاید 68: بهره وري در سازمان پايان