بیماریهای ناشی از عوامل فیزیکی

بیماریهای ناشی از عوامل فیزیکی

اسلاید 1: بيماريهاي ناشي از عوامل فيزيكي

اسلاید 2: مقدمهعلل توجه به شرائط فيزيكي محيط كارافزايش بازده كار؛جلوگيري از سوانح و حوادث؛تاثير روحي-رواني بر كارگران؛ ”افزايش بهره وري“

اسلاید 3: دماي محيط كاردماي مطلوب محيط كار:21-18 درجه سانتيگراددماي مطلوب بدن در محيط كار:38-36 درجه سانتيگرادعوامل مؤثر بر دماي محيط كار:خصوصيات فردي، نوع پوشش،كيفيت هواي محيط

اسلاید 4: گرماروشهاي مقابله بدن با گرمافيزيكي: (پوست، ريه ها)در دماي متوسط: تشعشع، هدايت،انتقال دما به محيط،در دماي بالا: تعريق، دفع بخار آب؛شيميائي: كاهش سوخت و ساز عضلاني؛

اسلاید 5: نتيجه كمبود آب در بدن8-5 درصد وزن بدن: افت بازده كار(خستگي، تحريك پذيري، خواب آلودگي، عطش، تاكيكاردي)10 درصد وزن بدن:عدم توانائي فعاليت بدني15 درصد وزن بدن:شوك هيپوولميك، مرگ ”دفع نمك از بدن“

اسلاید 6: تاثير گرما مشكلات عمومي:‌بي علاقگي و غيبت، كاهش بازده كار، خستگي و تحريك پذيري، بيماريها: كرامپهاي عضلاني: كار هاي سنگين + محيط گرم دفع آب و سديمكرامپ عضلاني توام با درد، دست و بازو، شكم

اسلاید 7: ادامهگرما زدگي:كار در هواي گرم و زير نور آفتاباختلال در مركز تنظيم حرارت بدنپوست گرم و خشك، سيانوز، بيهوشيآستني: تعريق زياد در حين كارضعف، سرگيجه، خستگي، اسهال و استفراغ،پوست مرطوب، نبض تند و ضعيف، كاهش BP

اسلاید 8: پيشگيريحرارت محيط:ايزوله كردن منبع گرمائي از طريق:سطوح انعكاس دهنده، سطوح جاذب حرارت،...ايزوله كردن كارگران به وسيله:لباسهاي مخصوص، تعبيه اطاقك مخصوص،...گرماي ناشي از كار:استفاده از افراد مقاوم به گرما،استراحت كوتاه مدت در محيطهاي خنك، نوشيدنيهاي خنك، نمك

اسلاید 9: سرمانحوه عمل سرما در بدن:اختلال در گردش خون موضعي،تخريب انتهاهاي عصبي،انجماد مايعات بدن،نتيجه سرما:حرارت مركزي بالاتر از 35 درجه سانتيگرادحرارت مركزي حدود 30 درجه سانتيگرادحرارت مركزي 24 درجه سانتيگراد

اسلاید 10: عوارض و بيماريها”عمومی“ سرمازدگي: لرز و بيقراري، درد عضلاني(پشت گردن)، تشديد رفلكسها، پر فشاري، تاكيكاردي، تاكي پنه، خواب آلودگي، اغماء، ”موضعي“يخ زدگي/ ژلور: (اختلال گردش خون در نسوج جلدی)مرحله اول: رنگ پريدگي، هيپوترمي موضعي، بي حسيمرحله دوم: نكروز نسجي ناشي از تغيير در حالت كلوئيدي سلول

اسلاید 11: موضوعات مهم در ژلورضايعه معمولا از نسوج سطحي شروع ميشود؛ضايعه عموما در انتهاها بروز ميكند؛براي بروز ضايعه به سرماي شديد نياز نيست؛مرحله دوم داراي چهار درجه است:پرخوني ساده، پرخوني + تاول،نكروز كامل پوستي،نكروز نسوج عمقي،

اسلاید 12: پيشگيريبه حد اقل رساندن مواجهه با سرما،به كارگيري كارگران مقاوم به سرما،پوشش مناسب توسط كارگران،استراحت دوره اي در محيط گرم،استفاده از غذاي گرم و حمام آب گرم،

اسلاید 13: تغييرات فشارفشار هوا در سطح دريا: 760 mmhg فشار هواي وارده بر سطح بدن: 20-17 هزار كيلوگرم

اسلاید 14: در فشار هواي عادي بين هواي آزاد بيرون از بدن و گازهاي آزاد و محلول در بدن تعادلي برقرار است.در ارتفاعات به تدريج بدن تطابق يافته، مجددا تعادل برقرار ميشود.

اسلاید 15: كاهش فشار هوافشار هوا در 5500 متري 380 mmhg فشار هوا در 8000 متري 250 mmhg فشار هوا در 16000 متري 76 mmhg كاهش فشار هوا كاهش فشار اكسيژن، كاهش درجه حرارت، افزايش مقدار اشعه UV

اسلاید 16: عوارضتنگي نفس، كرخي و مورمور شدن اندامها، سوزش و خارش پوست، ناراحتي هاي گوارشي، اختلالات گردش خون، شنوائي و بينائي

اسلاید 17: افزايش فشار هوايك اتمسفر افزايش فشار به ازاي 10 متر عمق آب،افزايش فشار افزايش تدريجي قدرت حل شدن گازهاصعود ناگهاني ايجاد حبابهاي گازها

اسلاید 18: عوارضعمدتا ناشي از رفع ناگهاني فشار هوا است.عوارض به دليل آزاد شدن حبابهاي نيتروژن در خون و انتشار آن در نسوج مختلف ايجاد ميشود.درد و بي حسي اطراف مفاصل و استخوانها، درد صورت، سرگيجه، تهوع و استفراغ، وزوزگوش، عدم تعادل، عوارض ناشي از آمبولي گاز

اسلاید 19: پيشگيريانتخاب كارگران مناسب شرائط كار، افراد چاق،الكلي،بيماران قلبي-عروقي، بيش از 35 سال، سينوزيت، ...آموزش و توجیه کارگران،محدوديت ساعات كار متناسب با فشار محيطي،رعايت دقيق مراحل كاهش فشار،استفاده از محفظه Caisson،

اسلاید 20: روشنائيتقسيم بنديمادون قرمز nm 780- mm1نور مرئي nm 380- nm 780ماوراء بنفش nm 100- nm 380

اسلاید 21: بخشهاي اشعه UVناحيه طول موج بلند 315- 400 قابليت عبور از شيشه، تغيير رنگ پوست بدون اريتمناحيه طول موج متوسط 280- 315 سنتز ويتامين D ، ايجاد اريتم پوستيناحيه طول موج كوتاه كمتر از 280 اثرات فتوشيميائي، اثرات ميكروبك كشي قوي

اسلاید 22: خصوصياتامواج IR در صورت تراكم، تاثيرات گرمائي روي پوست دارند.چشم انسان براي طول موج nm550 (سبز-زرد) بيشترين حساسيت را داراست.امواج UV با طول موج كمتر از nm 320 براي نسوج بدن مضر است و روي پوست ايجاد لكه هاي قرمز وتاول مي كند.پرتو فرا بنفش موجود در نور آفتاب يكي از عوامل مهم ايجاد سرطان پوست است.

اسلاید 23: تاثير نور مناسب در محيط كاردقت عمل،سلامت چشم،انجام دقيقتر، باكيفيت تر و راحت تر كار،كاهش ميزان حوادث،جلوگيري از خستگي زودرس،

اسلاید 24: منابع نورروشنائي طبيعي (روز) سالم ترين و ارزان ترين، داراي خواص ضد عفوني كننده،

اسلاید 25: بيماريهاكاتاراكت (آب مرواريد) در نتيجه تاثير اشعه IR به عدسي چشم و افزايش درجه حرارت، تغييرات شيميائي در نسج عدسي اتفاق مي افتد.در صنايع شيشه و ذوب فلزات ديده مي شود.راه پيشگيري، استفاده از عينكهاي ايمني جاذب اشعه IR است

اسلاید 26: ادامهعوارض ناشي از UV سوختگي هاي پوست،درماتيت،سرطان پوست،كراتيت جوشكاري،

اسلاید 27: سر و صداصوتي نامطلوب، ناخوشايند و يا ناخواسته؛مخلوطي از اصوات مختلف با طول موجها و شدتهاي متفاوت كه تركيب مشخص و معيني نداشته، براي گوش ناخوشايند مي باشد؛

اسلاید 28: نكاتهرچه شدت دوام صوت بيشتر باشد، اثرات نامطلوب آن بر انسان زيادتر است؛هرچه صوت زيرتر باشد، زيان آن از صوت بم با همان شدت بيشتر است؛حساسيت افراد به سر و صدا متفاوت است؛هرچه سن بالاتر برود، براثر سر و صداي شديد زودتر دچار عوارض مي شود؛

اسلاید 29: نكات (ادامه)اصوات باشدت 35-55 db صداهاي طبيعي هستند؛حد قابل تحمل سر و صدا در كار فكري 75 و در كارهاي غير فكري 85 db تعيين شده است؛

اسلاید 30: اثرات سر و صدا بر كارگراناثرات فيزيولوژيكي صدا:خستگي شنوائي و حالت ماسكه كردن (از حدود 90 db شروع مي شود)؛اثرات فيزيولوژيكي-رواني صدا:كاهش بازده كاري؛اثرات پاتولوژيكي صدا:كاهش قدرت شنوائي؛

اسلاید 31: اثرات فيزيولوژيكيخستگي شنوائي:به نسبت افزايش شدت صوت زياد مي شود؛ممكن است با وزوز گوش و ياسوت كشيدن همراه باشد؛اثر ماسكه كردن: حالتي كه رسائي و قابليت شنيدن يك صدا وقتي سر و صداي زياد وجود دارد كم شود و حالت هوشياري در شنوائي كاهش يابد؛صداي ماسكه كننده حد قابليت شنوائي بعضي اصوات را تغيير مي دهد (به ويژه اصواتي كه به فركانس صداي ماسكه كننده نزديك باشند)؛وقتي شدت صداي ماسكه كننده زياد شود، اثرات آن پيشرفت كرده، فركانسهاي بالاتر را نيز شامل مي شود؛

اسلاید 32: اثرات فيزيولوژيكي (ادامه)اثرات غير اختصاصي:افزايش تعداد ضربان قلب، افزايش فشار خون، تاكي پنه، باز شدن مردمكها، كم شدن ميدان ديد، كاهش قدرت تشخيص رنگها، شب كوري، تاثر بر ميزان قند خون و هورمونهاي مترشحه داخلي؛

اسلاید 33: اثرات فيزيولوژيكي-رواني صداسر و صدا مي تواند اختلالات خواب ايجاد نمايد، طرز ايفاي كار و وظايف را تغيير دهد و موجب تحريك اعصاب شود؛سر و صدا مي تواند موجب اشكال در تطابق يافتن انسان با محيط كار و يا حتي محيط خانواده و اجتماع گردد؛سر و صدا موجب كاهش بازده كاري مي شود؛كاهش 5/14% از سر و صدا 8/8% افزايش بازده كار 29% كاهش اشتباه ماشين نويسها

اسلاید 34: اثرات پاتولوژيكي صدامهمترين اثر پاتولوژيكي صدا، كاهش شنوائي است؛كاهش شنوائي ممكن است موقت يا دائمي باشد؛افت دائمي در قدرت شنوائي هميشه با افت موقت شروع مي شود؛كري دائمي علاوه بر تاثير قابل توجه بر توانائي شغلي، بر شخصيت و اعتماد به نفس فرد نيز تاثير منفي مي گذارد؛

اسلاید 35: جدول درجه شنوائی برحسب شدت صوت

اسلاید 36: كنترل سر و صداصداي زياد در محيط كار يعني نامناسب بودن طرح و نصب ابزار كار؛كاهش صدا در منبع توليد: (نصب مناسب، تجزيه فركانسهاي صدا و حذف فركانسهاي خطرناك از طريق تعويض قطعات، استفاده از وسايل خنك كننده اي كه صداي كمتري توليد مي كنند، تعمير و نگهداري به موقع و مناسب ماشينها، نصب صدا خفه كن در مسير خروجي هوا، گازها و اگزوز ماشينها، استفاده از پايه هاي فنري،نمدي، چوب پنبه اي، پشمي، لاستيكي و بالشتكهاي هوا به منظور كاهش ارتعاش و صداي توليدي آن، ...)؛

اسلاید 37: جلوگيري از انتقال صدا: (افزايش فاصله بين منبع توليد صدا و كارگر، ايجاد عايق صدا، محصور كردن منبع توليد صدا، محصور كردن محيط كار كارگر، ...)؛حفاظت انفرادي: (Ear Plug, Ear Muff)؛هدف اصلي كنترل صدا كاهش تراز صدا تا حد بيضرر و قابل قبول

اسلاید 38: بيماريها و عوارض ناشي از ارتعاشاتارتعاشات مي توانند بيماريهاي ناشي از كار توليد كنند؛كيفيت و علائم بيماري به محل تماس بدن با جسم مرتعش، فركانس ارتعاشات، عوامل محيطي (سر و صدا، حرارتهاي محيطي بالا، كارسنگين)، وضع بدني نامناسب و... بستگي دارد؛ضايعات استخواني: كاهش كلسيم استخوان، ايجاد كيستهاي استخواني؛ضابعات بافت نرم: لاغري عضلات، آسيب عصبي، درد، تورم، قرمزي؛

اسلاید 39: بيماريها و عوارض ناشي از ارتعاشات (ادامه)ضايعات مفصلي: بيشتر در مچ، آرنج و شانه؛عوارض عمومي: عدم تمايل به كار، بي حوصلگي، عصبي و حساس شدن، اختلال شنوائي، بيخوابي؛بيماري رينو: ايجاد عوارض عروقي، سفيدي كف دست، كبودي كف دست، تضعيف قدرت عضلات انگشتان و دست، لاغري ماهيچه ها؛مهم: به جز تظاهرات عروقي كه اجتناب سريع از ارتعاشات را طلب مي كند، ساير اختلالات مدتها قابل تحمل است؛

اسلاید 40: پيشگيري از بيماريها و عوارض ناشي از ارتعاشاتمحكم كردن پايه هاي ماشين؛حذف قطعات لرزان و آزاد ماشين؛جلوگيري از انتقال ارتعاش (بسترهاي شني، صفحات عايق ارتعاش)؛استفاده از ماشين آلات با ار تعاش كمتر (موتور الكتريكي به جاي ديزلي)؛استفاده از پايه هاي قابل انعطاف‌ (فنر، لاستيك فشرده، كائوچو)؛بازرسي و كنترل مداوم دستگاهها و سفت و محكم كردن قطعات؛تعليم كارگران به منظور استفاده صحيح از دستگاهها؛كاهش مدت كار روزانه، منقطع كردن مدت كار؛حتي المقدور جدا كردن كارگر از محوطه هاي داراي سر و صداي زياد و ارتعاش؛

اسلاید 41: بيماريها و عوارض ناشي از تشعشعات و مواد راديواكتيوانواع اشعه ها:اشعه هاي يونيزان (راديواكتيو): انرژي موجود در اشعه، در اتمهائي كه آنرا دريافت مي كنند توليد يونيزاسيون مي كند (αβγχ)؛اشعه هاي غير يونيزان: قسمتي از طيف الكترو ماگنتيك كه فوتونهاي منتشر در آن قادر نيستند در اتمهاي مولكولهائي كه آنها را جذب مي كنند توليد يونيزاسيون نمايند (اشعه هاي ماوراء بنفش، مادون قرمز و مرئي)؛

اسلاید 42: عناصر و مواد راديو اكتيوعدد اتمي: تعداد پروتونهاي هسته؛عدد جرمي (جرم اتمي): مجموع تعداد پروتونها و نوترونهاي هسته؛ايزوتوپ: اتمهائي كه عدد اتمي مساوي و جرم اتمي متفاوت دارند؛مواد راديواكتيو: ايزوتوپهائي از يك عنصر كه در حال برانگيختگي و حالتي غير ثابت بوده، با جذب يا دفع يك يا چند نوكلئون (مجموع ذرات تشكيل دهنده اتم)، همچنين با تشعشع انرژي زائد، اتم آنها به حالت تعادل در مي آيد (عناصري كه هسته اتم آنها ناپايدار است و به تدريج شكسته شده ذراتي از آنها به خارج پرتاب مي شود)؛اجسام راديواكتيو از خود سه نوع اشعهαβγ منتشر مي كنند؛

اسلاید 43: مواد راديواكتيوراديواكتيو طبيعي: ناشي از تشعشعات كيهاني و ديگر منابع طبيعي؛راديواكتيو مصنوعي: از سه منبع تحقيقات و صنعت، طب و انفجارات هسته اي ناشي مي شود؛نيمه عمر مواد راديواكتيو: مدت زماني كه طي آن تعداد اتمهاي عنصر راديواكتيو نصف مي شود؛نيمه عمر بيولوژيكي: مدت زماني كه شماره كلي اتمهاي راديواكتيو كه در بدن وجود دارد با خارج ساختن آنها به روش بيولوژيك مقدارش به نصف كاهش يابد؛

اسلاید 44: اثرات بيولوژيكي پرتوهاي يونسازسلولهاي تشكيل دهنده اندامهاي مختلف بدن از نظر ميزان حساسيت نسبت به پرتوهاي يونساز با هم تفاوت دارند:قانون برگونيه تريبوندو:حساسيت سلولي با قدرت توليدي و تكثير آن رابطه مستقيم دارد؛هرچه ميزان سوخت و ساز سلول بيشتر باشد مقاومت كمتري در برابر پرتوهاي يونساز نشان مي دهد؛هرچه فعاليت تقسيمي سلول زيادتر و مدت تقسيم (حفظ قابليت تقسيم) آن طولاني تر باشد، سلول حساس تر است؛

اسلاید 45: اثرات پرتوهاي يونساز بر موجود زندهاثرات زودرس (حاد): علائم بيماري و ضايعات به مقدار دوز جذب شده و مدت زمان پرتوگيري بستگي دارد؛ضايعات ناشي از پرتوگيري حاد بر حسب ميزان دوز به سه دسته تقسيم مي شوند:ضايعات مراكز خونساز: پرتوگيري حاد بيش از 200 راد؛ضايعات دستگاه گوارش: بيش از 1000راد؛ضايعات سيستم اعصاب مركزي: بيش از 1500-2000راد؛

اسلاید 46: ضايعات مراكز خونسازحساسترين دستگاه بدن د رمقابل پرتوهاي يونساز؛ضايعه در مغز استخوان ايجاد شده، از سلولهاي خونساز تهي مي شود، كاهش گلبولهاي خون، كاهش قدرت سيستم ايمني، عفونت، اختلالات انعقادي، آنمي؛مرگ در عرض كمتر از يكماه؛

اسلاید 47: ضايعات دستگاه گوارشصدمه به سلولهاي پوششي دستگاه گوارش؛علائم: اختلالات خوني، اسهال شديد، استفراغ، كاهش وزن، عفونت دستگاه گوارش؛مرگ د رعرض يكهفته پس از پرتوگيري؛مهم: اگر موجود زنده بتواند از آسيب دستگاه گوارش نجات پيدا كند (سلولهاي پوششي با تكثير خود مخاط را بپوشانند)، بيمار از آسيب دستگاه خونساز نجات نخواهد يافت؛

اسلاید 48: ضايعات سيستم اعصاب مركزيعلائم: تشنج، اغماء، بيهوشي و مرگ در عرض چند ساعت تا چند روز؛علائم مشترك موجود در هر سه دسته: تهوع و استفراغ، احساس خفگي و افسردگي، افزايش درجه حرارت، تغييرات خوني؛

اسلاید 49: اثرات دیررس (مزمن)علائم سالها پس از پرتوگيري (حاد، مزمن) بروز مي كند؛امكان بروز صدمات ديررس پس از پرتوگيري با دوز كم بسيار بيشتر از پرتوگيري با دوز زياد در مدت زمان كوتاه است؛مهمترين صدمات ديررس عبارتند از: سرطان در اعضاي مختلف، آب مرواريد، صدمات ژنتيكي؛

اسلاید 50: مقادير مجاز پرتوگيريمقدار پرتو دريافتي كه اگر بدن شخص به طور مداوم و يا در مدت معيني آن را جذب كند هيچگونه اثر سوئي در اعضاء و دستگاههاي بدن او ديده نشود؛متوسط پرتوگيري سالانه براي تمام بدن:در شاغلين با پرتوها: كمتر از 5 رم (Rem)؛در افراد عادي: كمتر از 5/0 رم (Rem)؛

اسلاید 51: موفق باشيد