صفحه 1:
صفحه 2:
بنام خدا
بیماریهای غدد بزاقی
صفحه 3:
غدد بزاهى
از نظر بالینی سه جفت غده بزاقی وجود دارد :
غدد بناگوشی . غدد تحت فکی و غدد زیر زبانی
غدد بناگوشی تولید کننده اصلی بزاق سروزی و غدد تمت فکی ترشم کننده مایع
سروموسینوس می باشند . غدد زیرزبانی ترشمات مفاطی دارند .
علاوه بر این دو . تعداد زیادی غدد بزاقی کوچک در هلق و هفره دهان وجود دارند .
مجرای غدد بناگوشی به محاذات دومین دندان آسیای بزرگ فوقانی وارد دهان . می
شود و مجرای غدد تحت فکی در کف دهان در مجاورت لگام زبان قرار می گیرد .
کارکرد غدد بزاقی به ویژگی ها و حجم بزاق تولید شده مربوط می باشد .
صفحه 4:
غدد بزاهی ف(عی
صدها (۵۰۰ تا ۱۰۰۰) غده بزاقی فرعی در داغل هفره دهان و هلق وجود دارد . آنها
عمدتاً در كام سفت و كام نرم قرار دارند و ممكن است در نواهی بوکال , لب .
زبان و لوزه نیز یافت شوند . هر غده یک مجرای ساده دارد که مستقیماً به درون
دهان يا حلق باز مى شود . غدد بزاقی فرعی عمدتاً ماوی موکوس می باشند اما
ممکن است دارای سلول های آسینی ترشم کننده سروز نیز باشند .
Gly که ماده ترشمی این غدد اگزهکرین است . از طریق تمریک عصبی ناشی از
اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به درون اوروفارنکس آزاد می شود .
صفحه 5:
Stensen's
|
7
Porotid—-f y
gland 1
3۷۵۶۱۵0۹۰
duct ۱
x
Sublingual
glands
Location af the salivary glands and their ducts.
صفحه 6:
صفحه 7:
غدد بزاقی
وقتی غده پاروتید بوسیله تومور بزرگ می شود . بخش عمقی آن ممکن است
به فضای پارافارنژیال تهامم نموده و بصورت یک توده پری تونسیلار در
اروفارنکس نمود پیدا کند .
صفحه 8:
غدد بزاقی
هنگامی که تومورها از بخش عمقی ده پاروتید منشاء می گیرند . عصب
فاسیال به سطع جابجا شده و مستعد آسیب یاتروژنیک می شود +
صفحه 9:
غدد بزاقی
برفلاف سایر غدد بزاقی. در درون پارانشیم غده پاروئید غدد لنفاوی قرار دارند.
به علت اینکه این گره ها پتانسیل عفونی شدن. درگیری نئوپلاستیک و یا
متاستاز را دارند در صورتی که آنها بخشی از مسیرهای درناژٌ تومورهای سر و
گردن باشند. بایستی جزء لنفادنکتومی جرامی قرار گیرند.
صفحه 10:
غدد بزاقی
مجرای استنسن در مجاورت نزدیک با شاخه بوکال عصب کرانیال 1۱<) هرکت
می کند . به هنگام ترمیم پارگی صورتی که مجرا را گرفتار نموده . باید تلاشی
جدی به عمل آورد تا این شاخه عصب بخوبی مشخص شود .
صفحه 11:
محدودة غدة پاروتید سمت چپد حدرد مجرا با
تقطعجين نمايش داده شفه استد.
صفحه 12:
لفاوی؛ این حالت را ناید با بزوگ
غدد اتهاوى؛ اين حالت را
صفحه 13:
غدد بزاقی
به دلیل اینکه عصب مارژینال ماندیبولار روی ورید فاسیال قرار دارد . در طی
رزکسیون غده ساب ماندیبولار چنانهه ورید در سطم هیوئید لیکاتور شده و
دايسكشن. در عمق وريد انجام كيرد ميتوان از عصب محافظت کرد .
صفحه 14:
غدد بزاقی
عصب لينكوكل و مجراى تحت فكى اكر در هنكام عمل جراحى رانولا مشخص
نشده و حفظ نشوند به آسانى آسيب مى بينند .
صفحه 15:
عمل بزاق
لفزنده کردن غذا
تسهيل عمل جويدن و بلع
کمک به تکلم
ضروری برای فهم مزه
کمک به بهداشت دهان
نقش محافظتی (با داشتن ایمونوگلویولین 1)
صفحه 16:
غدد بزاهی
ویروسهای زیادی در بزاق ترشم می شوند و بدون ایجاد سیال آدنیت عفونی
باقی می مانند مانند پولیمیلیت . هیاتیت . (۰,10 هاری . سرخجه و آنفلونزا
صفحه 17:
داروهای موّثر بر عملکرد غدد بزآقی
مقلدهای سمپاتیک : بتاآگونیست ها . ضداهتقان ها . کوکائین
آنتاگونیست های سمپاتیک : فد فشار خون ها . مهار کننده های Gy
مقلدهای پاراسمپاتیک : مهار کننده های استیل کولین استراز (نئوستیگمین) . آگونیست های
کولینرژیک (پیلوکارپین)
آنتاگونیست های پاراسمپاتیک : آنتی هیستامین ها . فد تهوع ها . آنتی کولینرژیک ها
پسیکوتروپیک ها : ممرک ها . آرامبفش ها . ضد پارکینسون ها . فد تشنج ها . آنتی سایکوتیک
ها . ضد افسردگی ها .
صفحه 18:
صفحه 19:
نکات قابل توجه در شرع حال و معاینه غدد بزآقی
۱-ممل : آیا مشکل محدود به یک غده بزاقی اصلی است یا مشکل غده طرف مقابل با سایر غدد
بزاقی را نیز درگیر کرده است ؟
«-مدت : مدت زمانی که افتلال وجود دارد چقدر است. ؟ چند روز . چند هفته یا چند سال ٩
۳-درد و مساسیت در لمس : آیا ناهیه درگیر, به لمس مساس استء؟ درد موضعی است یا
منتشر؟
0999-1 بیماری: آیا بیماری راجعه است ؟ اگر این چنین است . فواصل بین عود بیماری چقدر است ؟
۵-علایم و نشانه های همراه : آیا تب . اختلال در بلع . بوی بد دهان . فلج ناقص یا فلج کامل عصب
صورتی وجود دارد ؟ یا التهاب سبب تریسموس شده است؟
صفحه 20:
صفحه 21:
صفحه 22:
0
ماس oe eet
سره م6
0
صفحه 23:
علل تورم و درد غده بناگوش
نشانه علت
تورم نتويلازى
*شوگرن
*سارکوئیدوز
*بیماری های سیستمیک
*داروها
تورم و درد ياروتيديت ناشى از اوریون
پاروتیدیت باگتریایی
سیالکتازی
نتوپلازی
سنك
صفحه 24:
علل سیستمیک و دارویی بزرگی غده بناگوشی
چاقی علت
بیماری سیستمیک | چاهی
هیپوتیروئیدیسم
سندرم کوشینگ
تقرس
دیابت شیرین
داروها قرصهای استروژتی
ضد بارداری
دکستروپروپوکسی خن
الكل
صفحه 25:
سیال آدنوزیس
سیال آدنوزیس به بزرگ شدن غير التهابی , غیر نتوپلاسمی نس غده بزاقی ثانوی به افتلالات
متابولیک یا ترشمی پارانشیم غده اطلاق می شود . اساساً غده پاروتید درگیر می شود که بصورت
بزرگ شدن دو طرفه بدون علامت می باشد . با این حال . به دلیل ماهیت سیستمیک اين
افتلالات . هر کدام از غدد بزاقی یا تمام آنها ممکن است درگیر شود .
سیال آدنوزیس را ممکن است بر اساس اتيولوبى به كروههاى آندوكرين , متابولیک و دارویی یا
توروژنیک تقسیم کرد . شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه سیال آدنوزیس ناشی از تغییرات حاصل
در ترشم پروتئین از سلولهای آسینی غدد بزاقی می باشد . در نتیجه ۰ تمام این افتللات ممکن
است در اثر اشتباهات سیستم عمبی اتونوم باشد که مسئول تنظیم جریان و ترکیب بزاق است .
هميشه منجر به برفى درجات سيال آد آیس بویژه در غده پاروتید
ميشوند . ديابته شيرين از همه شايع تر است . اكر هه مكائيسم لن شناخته نشده است . ديابت
بى مزه ممکن است از طریق کاستن میزان مایعات , بافت بزاقى را متاثر كند .
بيمارى تيروئيد بويزه هييوتيروئيدى و ميكزدم با سيال آدنوزيس همراهى داشته اند .
صفحه 26:
علل سیال آدنوزیس
آندوکرین : دیابت ۰ هیپوتیرهئیدی ۰ ماملگی ۰ شیر دمی . کوشینگ ۰ آدیسون
متابولیک : سوء تغذیه , کمبود ویتامین . چاقی . هیپرلیپیدمی . سیستیک فیبروزیس
دارویی : آکونیست ها یا مسدود کننده های پاراسمپاتیک یا سمپاتیک . فلزات سنگین , سایکوتروپیک ها
عصبی : نوروپاتی اتونوم دیابتی « 6298 « افسردگی
سوء تغذیه : الکلیسم . بی اشتهایی . بولمی . بیماری سلیاک , دیسانتری « کانسر مری
کمبودهای ویتامینی : پلاگر (نیاسین) . بربری (,0) تیامین), اسکوروی (0) ۰ کمبود ویتامین )
صفحه 27:
سیالکتا(ی
سیالکتازی به دیلاتاسیون مجاری درون غده بزاقی اطلاق می شود و به مادرزادی (املیه) یا
اکتسابی (ثانویه) تقسیم می شود. سیالکتازی معمولا ناشی ازیک روند انسدادی است مانند
سنگ غدد بزاقی. تنگی مجراء جسم خارجی یا عفونت مزمن یا راجعه. بعلاوه. این وضعیت
ممکن است ناشی از بیماری کاسمال باشد. که در بیماران دهیدراته به دنبال بروز توده های
موکوسی یا فیبرینی در دافل سیستم های مجرایی غدد بزاقی روی می دهد. هدف درمان برطرف
كردن انسداد زمینه ای است. دادن مایعات در سنگ غدد بزاقی و بیماری کاسمال کمک کننده
است. سیالکتازی مزمن اغلب ناشی از استاز بزاق و عفونت مزمن یا راجعه است و ممکن است
فارج کردن غده ضرورت پیدا کند.
سیالکتازی در زمینه پتومویارهتیت به دنبال افزایش فشار دافل دهانی نیز می تواند روی دهد.
اين وضعيت در کسانی که در شيشه می دمند. نوازندگان آلات بادی موسیقی و بیمارانی که راه
هوایی آنها بوسیله ماسک متصل به کیسه حمایت می شود توصیف شده استد
صفحه 28:
غدد بزاهی
تقریبا ٩۰ درصد از سنگهای غده تحت فکی رادیوایاک هستند. اما فقط
هدود 2۱۰ سنگ های غده پاروتید رادیواپاک می باشند.
صفحه 29:
سیالو گرافی
در سیالوگرافی با تزریق آهسته یک ماده رادیو اپاک به دافل سیستم مجرایی اصلی تصویر
رادیهگرافیک مجاری بزاقی بدست می آید. این کار ر می توان ب) استفاده از رادیوگرافی های
ساده یا با 6770 اسکن انجام داد. علیرغم اینکه در گذشته سیالوگرافی برای تشخیص تعداد زیادی
از ياتولوثى ها استفاده ميشد. اما نقش آن در حال حاضر به دليل فقدان اختصاصى بودن و
زحمت زياد محدود شده است.
برفى از صاحب نظران هنوز از سيالوكرافى براى ارزيابى سنك هاء انسداد مجراء بيماريهاى التهابى.
ترومای نافذ و توده های غدد بزاقی همایت می کنند.
صفحه 30:
متگ ده لسحت قکی
صفحه 31:
. Submandibular gland ealeulus in 2 64-year-old woman with intermittent submandibular
swelling, At in the plain film, lateral views 2 1-em ealeulus is evident Below the angle of the mandible
{Grow}. 8: The salogram shows intraglandular ducts surrounding Une calcul (arrow).
صفحه 32:
صفحه 33:
تومورهای غدد بزاقی
آدئوم يلتومرفيك کارسینوم موکواپیدرموئید
آدنوم مونومرفیک کارسینوم آدنوئید سیستیک
تومروارتین آدنوکارسینوم
انکوسیتوم تومور لعن() بدفیم
ضایعه لنفواپیتلیال خوش خیم کارسینوم سلول آسینی
همانژیده اسکواموس سل کارسینوما
آنکوسیتوم بدفیم
gail
متاستاز
صفحه 34:
WIGTOLOEIOC CLOGE1IF1IOOMOD OF GOLICGRY,
PODORG
(90 )سس وی
Qari
@ 0 99.0
tuo 9 لو
Onwworphc Odewwa of
009 ae
06 ©
or
99
5
99
ae
6.0
O22 $$ 011] .ا
Doral dood
صفحه 35:
آدنوم خوش فیم غده بناگوشی
صفحه 36:
تومور غده پاروتید
صفحه 37:
صفحه 38:
بزرگی شدید غده تحت فکی راست . سفتی و نامنظمی در لمس . نبود درد و نداشتن
شواهد راديوكرافيك سنك غده بزاقى همكن دلايلى ب نفع وجود لتويلاسم غده تحت فكى
هستند
صفحه 39:
صفحه 40:
Onqwee cad wocngewed dsewes oP he sdlvary dant
مس217
و6
abe امسا ااه | وی ز معط
j emma | abate Por cane سسوسيح فوا
يك
۳
هه
مه
eect tae
Covi seedy he protec
‘Gare checkers al ror
Dory Pend veer en ne
Dre meer aac وموس
oe meet سم ماوقا و سره موم he
اك ممق مسا uke co pan bd
pad reowrest nude, chore cha proche
oe Phew kona chem: uct
ordeow mun Ped te
Oma) coyroperac mucky
(Parke suc oP بجسفد ماطح een
conv ty senate ade sarin deter
(Bor nun, eur cence ak سمت
|
را عاد مقط معط
|
0
Goa: mga sedis
ماحد مان
سس
nbd
ید سایق evat
رو Ceara
سیم
صفحه 41:
(۸) عط ۸ میت مجرای اروت رین یدهدکه از گس هلب فقای یرسد مجراکسوم نی ین
راغ یکند. شاه کال حصب ال از پل جاور یط 9 کیبور وی اجه و سکم
بخشی لاش حصب فا که د He JF Bt le
صفحه 42:
غدد بزاقی
شایعترین علت تورم دو طرفه غده بناگوشی, اوریون است.
تورم یکطرفه منتشر هاد ده بناگوشی تقریبا همیشه به علت پاروتیدیت باکتریایی است.
تورم موضعی بناگوشی می تواند منشاء نئوپلاستیک داشته باشد.
بیشترین نئوپلاسم های بناگوشی خوش فیم هستند.
بزرگی و تورم پیشرونده. گرفتاری پوست ناهیه و درگیری عصب صورتی نشانه های بدفیمی
بناگوشی هستند.
شایعترین علت تورم و درد در غده تمت. فکی بیماریهای هفره دمان هستند.
شایعترین علت تورم و درد راجعه در غده تحت فکی. سنگ است.
خیمی تلقی می شود مگر آنکه فلافش
تورم موضعی در غده تمت فگی با یا بدون درد
ثابت شود.
صفحه 43:
غدد بزاقی
به عنوان یک قاعده کلی, کشتهای تهیه شده با سواب یا کمترین, امتمال رشد
مثبت بر روی کشت (بوییّه بی هوازی ها) همراه اند. آسپیراسیون یک مایع
تجمع یافته از مساسیت بیشتری برخوردار است.
کشت های باکتریایی, بایستی در تمام بیماران بستری در بیمارستان که دچار
سیال آدنیت شده اند در نظر گرفته شود. چرا که این کشت ها اغلب هاوی
ارگانیسم های مقاوم می باشند.
صفحه 44:
غدد بزاقی
تعریق چشایی یا سندرم ,۳ مشکلی است که اغلب به دنبال پاروتیدکتومی
سطمی پیش می آید و ناشی از استیل کولینی است که از فیبرهای پاراسمپاتیک
آزاد می شود و گیرنده های استیل کولین موجود در غدد عرق را تمریک می
نمايد. اين گیرنده ها بطور طبیعی توسط فیبرهای سمپاتیک تهریک می شوند.
صفحه 45:
بنام خدا
بیماریهای غدد بزاقی
غدد بزاقی
از نظر بالینی سه جفت غده بزاقی وجود دارد :
غدد بناگوشی ،غدد تحت فکی و غدد زیر زبانی
غدد بناگوش*ی تولی*د کننده اص*لی بزاق س*روزی و غدد تح*ت فک*ی ترش*ح کننده مای*ع
سروموسینوس می باشند .غدد زیرزبانی ترشحات مخاطی دارند .
عالوه بر این دو ،تعداد زیادی غدد بزاقی کوچک در حلق و حفره دهان وجود دارند .
مجرای غدد بناگوش*ی به محاذات دومی*ن دندان آسیای بزرگ فوقانی وارد دهان
شود و مجرای غدد تحت فکی در کف دهان در مجاورت لگام زبان قرار می گیرد .
کارکرد غدد بزاقی به ویژگی ها و حجم بزاق تولید شده مربوط می باشد .
می
غدد بزاقی فرعی
ص*دها ( 500ت*ا )1000غده بزاق*ی فرع*ی در داخ*ل حفره دهان و حل*ق وجود دارد .آنه*ا
عمدت ًا در کام س*خت و کام نرم قرار دارن*د و ممک*ن اس*ت در نواح*ی بوکال ،ل*ب ،
زبان و لوزه نی*ز یاف*ت شون*د .ه*ر غده ی*ک مجرای س*اده دارد ک*ه مس*تقیم ًا ب*ه درون
دهان ی*ا حل*ق باز م*ی شود .غدد بزاق*ی فرع*ی عمدت ًا حاوی موکوس م*ی باشن*د ام*ا
ممکن است دارای سلول های آسینی ترشح کننده سروز نیز باشند .
بزاق ک*ه ماده ترشح*ی ای*ن غدد اگزوکری*ن اس*ت ،از طری*ق تحری*ک عص*بی ناش*ی از
اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک به درون اوروفارنکس آزاد می شود .
غدد بزاقی
وقت*ی غده پاروتی*د بوس*یله تومور بزرگ م*ی شود .بخ*ش عمق*ی ان ممک*ن اس*ت
ب**ه فضای پارافارنژیال تهاج**م نموده و بص**ورت ی**ک توده پری تونس**یالر در
اروفارنکس نمود پیدا کند .
غدد بزاقی
هنگام*ی ک*ه توموره*ا از بخ*ش عمق*ی غده پاروتی*د منشاء م*ی گیرن*د ،عص*ب
فاسیال به سطح جابجا شده و مستعد آسیب یاتروژنیک می شود .
غدد بزاقی
برخالف س*ایر غدد بزاق*ی ،در درون پارانشی*م غده پاروئی*د غدد لنفاوی قرار دارند.
ب*ه عل*ت اینک*ه ای*ن گره ه*ا پتانس*یل عفون*ی شدن ،درگیری نئوپالس*تیک و ی*ا
متاس*تاز را دارن*د ،در ص*ورتی ک*ه آنه*ا بخش*ی از مس*یرهای درناژ تومورهای س*ر و
گردن باشند ،بایستی جزء لنفادنکتومی جراحی قرار گیرند.
غدد بزاقی
مجرای اس*تنسن در مجاورت نزدی*ک ب*ا شاخ*ه بوکال عص*ب کرانیال VIIحرک*ت
م*ی کن*د .ب*ه هنگام ترمی*م پارگ*ی ص*ورتی ک*ه مجرا را گرفتار نموده ،بای*د تالش*ی
جدی به عمل آورد تا این شاخه عصب بخوبی مشخص شود .
غدد بزاقی
ب*ه دلی*ل اینک*ه عص*ب مارژینال ماندیبوالر روی وری*د فاس*یال قرار دارد ،در ط*ی
رزکس*یون غده س*اب ماندیبوالر چنانچ*ه وری*د در س*طح هیوئی*د لیگاتور شده و
دایسکشن* در عمق ورید انجام گیرد میتوان از عصب محافظت کرد .
غدد بزاقی
عص*ب لینگوآ*ل و مجرای تح*ت فک*ی اگ*ر در هنگام عم*ل جراح*ی رانوال مشخ*ص
نشده و حفظ نشوند به آسانی آسیب می بینند .
عمل بزاق
لغزنده کردن غذا
تسهیل عمل جویدن و بلع
کمک به تکلم
ضروری برای فهم مزه
کمک به بهداشت دهان
نقش محافظتی (با داشتن* ایمونوگلوبولین آ)
غدد بزاقی
ویروس*های زیادی در بزاق ترش*ح م*ی شون*د و بدون ایجاد س*یال آدنی*ت عفون*ی
باق*ی م*ی مانن*د مانن*د پولیومیلی*ت ،هپاتی*ت ، HIV ،هاری ،س*رخجه و آنفلونزا
.
داروهای مؤثر بر عملکرد غدد بزاقی
مقلدهای سمپاتیک :بتاآگونیست ها ،ضداحتقان ها ،کوکائین
آنتاگونیست های سمپاتیک :ضد فشار خون ها ،مهار کننده های بتا
مقلدهای پاراس**مپاتیک :مهار کننده های اس**تیل کولی**ن اس**تراز (نئوس**تیگمین) ،آگونیس**ت های
کولینرژیک (پیلوکارپین)
آنتاگونیست های پاراسمپاتی*ک :آنتی هیستامین ها ،ضد تهوع ها ،آنتی کولینرژیک ها
پس*یکوتروپیک ه*ا :محرک ه*ا ،آرامبخ*ش ه*ا ،ض*د پارکینس*ون ه*ا ،ض*د تشن*ج ه*ا ،آنت*ی س*ایکوتیک
ها ،ضد افسردگی ها .
نکات قابل توجه در شرح حال و معاینه غدد بزاقی*
-1مح*ل :آی*ا مشک*ل محدود ب*ه ی*ک غده بزاق*ی اص*لی اس*ت* ی*ا مشک*ل غده طرف مقاب*ل ب*ا س*ایر غدد
بزاقی را نیز درگیر کرده است ؟
-2مدت :مدت زمانی که اختالل وجود دارد چقدر است* ؟ چند روز ،چند هفته یا چند سال ؟
-3درد و حس*اسیت در لم*س :آی*ا ناحی*ه درگی*ر ،ب*ه لم*س حس*اس اس*ت* ؟ درد موضع*ی اس*ت ی*ا
منتشر ؟
-4دوره بیماری :آی*ا بیماری راجع*ه اس*ت ؟ اگ*ر ای*ن چنی*ن اس*ت ،فواص*ل بی*ن عود بیماری چقدر اس*ت ؟
-5عالی*م و نشان*ه های همراه :آی*ا ت*ب ،اختالل در بل*ع ،بوی ب*د دهان ،فل*ج ناق*ص ی*ا فل*ج کام*ل عص*ب
صورتی وجود دارد ؟ یا التهاب سبب تریسموس شده است؟
Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands
Noninfectious , inflammatory disease
Sialolithiasis
Chronic sialadenitis
Sjogren syndrome
Benign lymphoepithelial lesion
Kimura disease
Necrotizing sialometaplasia
Adenomatoid hyperplasia
Sarcoidosis
Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands
Infectious disease
Mumps virus
Coxsackie virus
Influenza virus
Echovirus
Human immunodefdeficiency virus
Bacteria
Granulomatous infections
Nonneoplastic benign diseases of the salivary glands
Noninflammatory disease
Sialadenosis
Branchial cleft cysts
Dermoid cysts
Congenital cysts
Mucoceles
علل تورم و درد غده بناگوش
نشانه
علت
تورم
نئوپالزی
•شوگرن
•سارکوئیدوز
•بیماری های سیستمیک
•داروها
تورم و درد
پاروتیدیت ناشی از اوریون
پاروتیدیت باکتریایی
سیالکتازی
نئوپالزی
سنگ
علل سیستمیک و دارویی بزرگی غده بناگوشی
چاقی
علت
بیماری سیستمی*ک
چاقی
هیپوتیروئیدیسم
سندرم کوشینگ
نقرس
دیابت شیرین
داروها
قرصهای استروژنی
ضد بارداری
دک*ستروپروپوکسی فن
الکل
سیال آدنوزیس
س*یال آدنوزی*س ب*ه بزرگ شدن غی*ر التهاب*ی ،غی*ر نئوپالس*می نس*ج غده بزاق*ی ثانوی ب*ه اختالالت
متابولی*ک ی*ا ترشح*ی پارانشی*م غده اطالق م*ی شود .اس*اس ًا غده پاروتی*د درگی*ر م*ی شود ک*ه بص*ورت
بزرگ شدن دو طرف*ه بدون عالم*ت م*ی باش*د .ب*ا ای*ن حال ،ب*ه دلی*ل ماهی*ت س*یستمیک ای*ن
اختالالت ،هر کدام از غدد بزاقی یا تمام آنها ممکن است درگیر شود .
س*یال آدنوزی*س را ممک*ن اس*ت* بر اس*اس اتیولوژ*ی ب*ه گروههای آندوکری*ن ،متابولی*ک و داروی*ی ی*ا
نوروژنی*ک تقس*یم کرد .شواهدی وجود دارد مبن*ی بر اینک*ه س*ی*ال آدنوزی*س ناش*ی از تغییرات حاص*ل
در ترش*ح پروتئی*ن از س*لولهای آس*ینی غدد بزاق*ی م*ی باش*د .در نتیج*ه ،تمام ای*ن اختالالت ممک*ن
اس*ت در اث*ر اشتباهات س*یستم عص*بی اتونوم باش*د ک*ه مس*ئول تنظی*م جریان و ترکی*ب* بزاق اس*ت .
اختالالت آندوکری*ن تقریب ًا همیش*ه منج*ر ب*ه برخ*ی درجات س*یال آدنوزی*س بویژ*ه در غده پاروتی*د
میشون*د .دیابت* شیرین از هم*ه شایع تر اس*ت ،اگ*ر چه مکانیس*م آ*ن شناخت*ه نشده اس*ت .دیابت
بی مزه ممکن است از طریق کاستن میزان مایعات ،بافت بزاقی را متاثر کند .
بیماری تیروئید بویژه هیپوتیروئیدی و میکزدم با سیال آدنوزیس همراهی داشت*ه اند .
علل سیال آدنوزیس
آندوکرین :دیابت ،هیپوتیروئیدی ،حاملگی ،شیر دهی ،کوشینگ ،آدیسون
متابولیک :سوء تغذیه ،کمبود ویتامین ،چاقی ،هیپرلیپیدمی ،سیستیک فیبروزیس
دارویی :آگونیست ها یا مسدود کننده های پاراسمپاتیک یا سمپاتیک ،فلزات سنگین ،سایکوتروپیک ها
عصبی :نوروپاتی اتونوم دیابتی ،فوبی ،افسردگی
سوء تغذیه :الکلیسم ،بی اشتهایی ،بولمی ،بیماری سلیاک ،دیسانتری ،کانسر مری
کمبودهای ویتامینی :پالگر (نیاسین) ،بربری ( B1تیامین) ،اسکوروی ( ، )Cکمبود ویتامین A
سیالکتازی
س**یالکتازی ب**ه دیالتاس**یون مجاری درون غده بزاق**ی اط*الق م**ی شود و ب**ه مادرزادی (اولی**ه) ی**ا
اکتس*ابی (ثانوی*ه) تقس*یم م*ی شود .س*یالکتازی معموال ناش*ی ازی*ک رون*د انس*دادی اس*ت مانن*د
س*نگ غدد بزاق*ی ،تنگ*ی مجراء جس*م خارج*ی ی*ا عفون*ت مزم*ن ی*ا راجع*ه ،بعالوه ،ای*ن وضعی*ت
ممک*ن اس*ت* ناش*ی از بیماری کاس*مال باش*د ،ک*ه در بیماران دهیدرات*ه ب*ه دنبال بروز توده های
موکوس*ی ی*ا فی*برینی در داخ*ل س*یستم های مجرای*ی غدد بزاق*ی روی م*ی ده*د ،هدف درمان برطرف
کردن انس*داد زمین*ه ای اس*ت .دادن مایعات در س*نگ غدد بزاق*ی و بیماری کاس*مال کم*ک کننده
اس*ت .س*یالکتازی مزم*ن اغل*ب ناش*ی از اس*تاز بزاق و عفون*ت مزم*ن ی*ا راجع*ه اس*ت و ممک*ن اس*ت
خارج کردن غده ضرورت پیدا کند.
س*یالکتازی در زمین*ه پتوموپاروتی*ت ب*ه دنبال افزای*ش فشار داخ*ل دهان*ی نی*ز م*ی توان*د روی دهد.
ای*ن وضعی*ت در کس*انی ک*ه در شیش*ه م*ی دمن*د ،نوازندگان آالت بادی موس*یقی و بیماران*ی ک*ه راه
هوایی آنها بوسیله ماسک متصل به کیسه حمایت می شود توصیف شده است*.
غدد بزاقی
تقریب*ا 90درص*د از س*نگهای غده تح*ت فک*ی رادیواپاک هس*تند ،ام*ا فق*ط
حدود %10سنگ های غده پاروتید رادیواپاک می باشند.
سیالو گرافی
در س*یالوگرافی ب*ا تزری*ق آهس*ته ی*ک ماده رادی*و اپاک ب*ه داخ*ل س*ی*ستم مجرای*ی اص*لی تص*ویر
رادیوگ*رافی*ک مجاری بزاق*ی بدس*ت م*ی آید .ای*ن کار را م*ی توان ب*ا اس*تفاده از رادیوگراف*ی های
س*اده ی*ا ب*ا CTاس*کن انجام داد .علیرغ*م اینک*ه در گذشت*ه س*یالوگرافی برای تشخی*ص تعداد زیادی
از پاتولوژ*ی ه*ا اس*تفاده میش*د ،ام*ا نق*ش آ*ن در حال حاض*ر ب*ه دلی*ل فقدان اختص*اصی بودن و
زحمت زیاد محدود شده است.
برخ*ی از ص*احب نظران هنوز از س*یالوگرافی برای ارزیاب*ی س*نگ ه*ا ،انس*داد مجرا ،بیماریهای التهاب*ی،
ترومای نافذ و توده های غدد بزاقی حمایت می کنند.
سیالو گرافی
تومورهای غدد بزاقی
خوش خیم
بد خیم
آدئوم پلئومرفیک
کارسینوم موکواپیدرموئید
آدنوم مونومرفیک
کارسینوم آدنوئید سیستیک
تومروارتین
آدنوکارسینوم
انکوسیتوم
تومور Mixedبدخیم
ضایعه لنفواپیتلیال خوش خیم
کارسینوم سلول آسینی
همانژیوم
اسکواموس سل کارسینوما
آنکوسیتوم بدخیم
لنفوم
متاستاز
HISTOLOGIC CLASSIFICATION OF SALIVARY
TUMORS
Tumor
Benign
Pleomophic Adenoma
Warthin’s tumor
Monomorphic Adenoma
oncocytoma
Incidence(%)
52.0
5.0
3.4
1.4
Malignant
Mucoepidermoid
Acinic cell
Adenocarcinoma
Adenoid cystic
Malignant mixed
Squamous cell
Others
Total
12.4
6.4
6.2
4.3
2.3
1.6
5.0
100
آدنوم خوش خیم غده بناگوشی
تومور غده پاروتید
بزرگی شدید غده تحت فکی راست .سفتی و نامنظمی در لمس ،نبود درد و نداشتن
شواهد رادیوگرافیک سنگ غده بزاقی همگی دالیلی به نفع وجود نئوپالسم غده تحت فکی
هستند
Diagnosis and management diseases of the salivary gland
Disease
Viral
Acute suppurative sialadenatis
Features
Chronic sialadenatis
Acute onset : associated symptoms
Acute onset : postoperative or debilated patient purulent saliva
from duct diffusely swollen and painful gland
painful recurrent swelling , decreased saliva production
Tuberclusis
Acute inflammatory lesion or chronic swelling
Actinomycosis
Sarcoidosis
Saorgen syndrome
Painless swelling often with drainage
Usually asymptomatic swelling
Painless swelling of multiple salivary glands
may be associated with another autoimmune disease
Painful swelling , usually associated with eating
Repeated acute suppurative swelling
Obvious defect with appropriate history
Asymptomatic swelling
Sialolithiasis
First branchial cleft cyst
Penetrating injury
Sialadenosis
Management
Symptomatic
Hydration ; massage ; antistaphylococcal antibiotic
Sialagogues ; massage ; antibiotics for acute
exacerbations
Antituberculous drugs if organism is susceptibel
excision otherwise
Long – term antibiotics
Symptomatic
Symptomatic
Removal of calculus
Excision ,usually with parotidectomy
Careful evaluation and repair
Workup to find underlying cause
غدد بزاقی
شایعترین علت تورم دو طرفه غده بناگوشی ،اوریون است.
تورم یکطرفه منتشر حاد غده بناگوشی تقریبا همیشه به علت پاروتیدیت باکتریایی است.
تورم موضعی بناگوشی می تواند منشاء نئوپالستیک داشته باشد.
بیشترین نئوپالسم های بناگوشی خوش خیم هستند.
بزرگ*ی و تورم پیشرونده ،گرفتاری پوس*ت ناحی*ه و درگیری عص*ب ص*ورتی نشان*ه های بدخیم*ی
بناگوشی هستند.
شایعترین علت تورم و درد در غده تحت* فکی بیماریهای حفره دهان هستند.
شایعترین علت تورم و درد راجعه در غده تحت فکی ،سنگ است.
تورم موضع*ی در غده تح*ت فک*ی ب*ا ی*ا بدون درد ،بدخیم*ی تلق*ی م*ی شود ،مگ*ر آنک*ه خالف*ش
ثابت* شود.
غدد بزاقی
ب*ه عنوان ی*ک قاعده کل*ی ،کشتهای تهی*ه شده ب*ا س*واب ی*ا کمتری*ن* احتمال رش*د
مثب*ت بر روی کش*ت (بویژ*ه ب*ی هوازی ه*ا) همراه اند .آس*پیراسیون ی*ک مای*ع
تجمع یافته از حساسیت بیشتری برخوردار است.
کش*ت های باکتریای*ی ،بایس*تی در تمام بیماران بس*تری در بیمارس*تان ک*ه دچار
س*یال آدنی*ت شده ان*د در نظ*ر گرفت*ه شود ،چرا ک*ه ای*ن کش*ت ه*ا اغل*ب حاوی
ارگانیسم های مقاوم می باشند.
غدد بزاقی
تعریق چشایی یا سندرم Freyمشکلی است که اغلب به دنبال پاروتیدکتومی
سطحی پیش می آید و ناشی از استیل کولینی است که از فیبرهای پاراسمپاتیک
آزاد می شود و گیرنده های استیل کولین* موجود در غدد عرق را تحریک می
نماید .این* گیرنده ها بطور طبیعی توسط فیبرهای سمپاتیک تحریک می شوند.