صفحه 1:
تا
The biomechanics of
sports techniques
بیومکانیک فنون ورزشی
مهدی جلالی مجد
ابسارا ||
مهدی جللی مجد
صفحه 2:
منبع درسی:
* کتاب بیومکانیک فنون ورزشی
تالیف: دکتر پرفسور جیمز جی هی
ترجمه دکتر نمازی زاده
انتشارات دانشگاه تهران
* کتاب اناتومی کاربردی(فصلهای صرع)
تالیف: دکتر پرفسور جیمز جی هی
ترجمه دکتر فراهانی» دکتر شجاع الدين
انتشارات دانشگاه پیام نور
مهدی جللی مجد
صفحه 3:
صفحه 4:
فصل اول
انواع حرکت
صفحه 5:
:.هدف كلى اين فصل
" آشنايى دانشجويان با انواع حركات
مهدى جلالى مجد
صفحه 6:
هدفهای رفتاری
:پس از مطالعه اين فصل از دانشجویان انتظار می رود
# حرکات انتقالی را تعریف کنند.
# حرکات انثقالی مستقیم الخط را تعریف کنند.
* حرکات انتقالی منحنی الخط را تعریف کنند.
حرکات چرخشی (دورانی) را تعریف کنند.
* حرکات عام یا متداول را تعریف کنند.
مهدی جللی مجد
صفحه 7:
Bee ترا
حرکات انتقالی مستقیم الخط
حرکات انتقالی
حرکات انتقالی منحنی الخط
انواع حرکات << --حرکات دورانی
حرکات عام
مهدی جللی مجد
صفحه 8:
ا
حرکات انتقالی |
حرکات انتقالی موقعی صورت میگیرد که
جسم طوری حرکت کند که کلیه اجزاء آن
دقيقاً مسافت یکسانی را در جهت و زمان
مشابه طی کرده باشد. حرکات انتقالی به دو
صورت مستقیم الخط و منحنی الخط صورت
5
le
صفحه 9:
الف- حرکات اننقالی مستقیم الخط
در حرکت انتقالی مسیر حرکت روی خط
یک سطح صاف و در مسیر مستقیم یا
حرکت اسکیت بازی که بدون تغبیر
وضعیت قسمتهای مختلف بدنش در مسیر
صفحه 10:
ب - حرکت انثقالی منحنی الخط =
در حرکت انتقالی منحنی الخط مسیر حرکت
منحنی شکل است. مانند رچتر بازی که بدون
اينکه قسمتهای مختلف بدنش تغییر وضعیت
دهد در یک مسیر منحنی شکل سقوط میکند.
مهدی جللی مجد
صفحه 11:
te
حرکات دورانی
حرکت دورانی یا چرخشی موقعی صورت
میگیرد که جسم دریک مسیر دایرهای حول
محوری در فضا طوری حرکت کند که کلیه
اجزاء و قسمتهای آن در یک جهت و زمان
مشابه جابجا شود.
توملا کید
صفحه 12:
صفحه 13:
te
در حرکت دورأنی محور دوران ممکن است خود
قسمتی از جسم adh) حرکت دورانی- دست در
مفصل شانه) یا مجزا از جسم (مانند حمرکت دورانی
ژیمناست حول میله بارفیکس ) باشد. اما در هس
صورت در وضعیت عمود بر صفحه دوران میباشد.
صفحه 14:
حرکات عام یا متداول |
حرکات عام در حقیقت ترکیبی از حرکتهای
انتقالی و دورانی می باشد. مانند دویدن دو و
میدانی که در آن حرکت خود ورزشکار از
نوع انتقالی بوده و حرکت اندامهای وی از
نوع دورانی می باشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 15:
حرکات عام یا متداول
حركت دوجرخه سوار كه در آن حركات مج
ياء ساق يا و ران از نوع دورانى بوده و
حركت بالاتنه وى از نوع انتقالى است.
حركات ورزشكاران در محيطهاى ورزشى
عموماً از نوعاً مى باشد.
مهدى جلالى مجد
صفحه 16:
6 1۱8۲ 10۱۱26 3
صفحه 17:
صفحه 18:
فصل دوم
صفحه 19:
:هدف کلی اين فصل
* آشنایی دانشجویان با حرکت خطی و روابط مربوط به آن
مهدی جللی مجد
صفحه 20:
هدفهای رفتاری
:پس از مطالعه این فصل از دانشجویان انتظار می رود
& مسافت و جابجایی را تعریف کنند.
سرعت متوسط و بردار سرعت متوسط را تعریف کنند.
مفهوم شتاب را بفهمند.
کمیتهای برداری و نرده ای را بشناسند.
روش محاسبه برایند دو بردار را یاد بگيرند.
مولفه های عمودی و افقی یک بردار را تعیین کنند.
معادلات مربوط به حرکات خطی شتابدار و بدون شتاب را
بشناسند.
مهدی جللی مجد
صفحه 21:
= (Kinematics) كينماتيك
هر گاه ویژگیهای حرکت نظیر سرعت حرکت»
مسافت» جابجایی و شتاب حرکت یک جسم را
مورد مطالعه قرار میدهیم در حقیقت به
کینماتیک میپردازيم. به عبارت دیگرء علم
کینماتیک به بررسی ویژگیهای CS ym
میپردازد.
صفحه 22:
te
مسافت* |
همانطور که قبلاً عنوان شد» مسافت یکی از ویژگیهای
حرکت بود و عبارتست از طول راه یا مسیری که یک
جسم طی کرده است. به عبارت دیگر وقتی
ورزشکاران از نقطه 9) به نقطه 9) تغییر مکان
میدهد مساقت طی شده توسط آن ورزشکار طول راه
یا جادهای است که توسط وی طی شده است.
مهدی جللی مجد
صفحه 23:
تس
دوندهای که دور پیست دو و میدانی مسابقه دوی ۲"
0 مر را انجام میدهد. اگر فرض کنیم که
از نقطه استارت حرکت را شروع کرده و در
نقطه پایان متوقف شود» مسافت طی شده توسط
وی 0600 متر است. مسافت یک کمیت
نردهای (غیربرداری) است که فقط اندازه آن
ملاک است و واحدهای اندازهگیری آن معمولاً
متر و کیلومتر است.
صفحه 24:
ا
مسافت در حرکات دورانی: ۱
در حرکات دورانی» مسافت بصورت زاویه طی
شده توسط یک جسم یا یک ورزشکار محاسبه
میشود. به عنوان مثال هنگامیکه ژیمناست حول
میله بارفیکس یک دور حرکت چرخشی انجام
می دهد» مسافت طی شده توسط وی یک دور یا
0 درجه ويا 27۳
مهدی جللی مجد
صفحه 25:
te
موقعی که در حرکات پرتاب وزنه ورزشکار سه
دور و نیم حول محور عمودی خود میچرخد و
سپس وزنه را رها میکند» مسافت زاویهای طی
شده توسط هر بخش از بدن وی (مانند دست
حامل وزنه) سه دور و نیم يا 0900 درجه و
۲ است.
واحدهای اندازهگیری مسافت دورانی یا زاویهای»
دور درجه و رادیان است.
مهدی جلالی مجد
صفحه 26:
صفحه 27:
جابجایی عبارتست از تعیین وضعیت محل یک جسم
نسبت به یک نقطه مرجع (يا مبداء) که با یک خط
مستفیم مشخص میوشد.
به عبارت دیگر کوتاهترین فاصله بین نقطه شروع و نقطه
پایان حرکت یک جسم که با یک خط مستقیم مشخه
مى شود. جابجايى ان جسم ناميده میشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 28:
te
در محاسبه جابجایی» علاوه بر تعیین طول یا
مسافت ثغییر وضعیت جسمء جهت یا راستای
حركت نيز بايد مشخص شود.
بعنوان مثلاً فردى كه از منزل تا محل كار
مسافت 0 کیلومتری را طی کرده» جابجایی وی
اندازه خط مستقیمی است که منزل را به محل
کیلومتر Win) 6 کیلومتر) باشد.
صفحه 29:
جابجایی در حرکات دورانی: =
در حرکات دورانی» جابجایی زاویهای که توسط
یک جسم یا یک ورزشکار طی شود برابر
کوچکترین زاویه بین وضعیت شروع و خاتمه
حر كت است.
به عنوان مثال زيمناستى كه حولء ميله بارفيكس
ايك بار دور میزند» جابجايى زاويهاى انجام
فته توسط وى صفر درجه است.
مهدی جللی مجد
صفحه 30:
سا
از تعاریف مسافت و جابجایی میتوان استنباط
کرد که هر گاه در حرکات انتقالی حرکت در
مسیر مستقیم صورت گیرد (مانند دو 000
متر) میزان مسافت و جابجایی با هم برابرند.
همچنین در حرکات دورانی هر گاه حرکت در
محدوده زاویهای برابر و کوچکتر از 490
درجه انجام شود مقدار مسافت و جابجایی
زاویهای (یا دورانی) برابر خواهند بود.
صفحه 31:
lige.
همانند مسافت» واحدهای اندازهگیری جابجایی
متر و کیلومتر بوده و واحدهای اندازهگیری
جابجایی زاویهای دورء درجه و رادیان می باشد.
با وجود اينکه جابجایی زاویهای دارای هر دو
ارزش مقدار و جهت میباشد» اما در واقع یک
بردار نیست. چرا که جابجایی زاویهای را
نمیتوان از روش متوازیالاضلاع جمع کرد.
صفحه 32:
6
سرعت متوسط و بردار سرعت: i
در بحث مسافت و جابجایی و کل تغییر وضعیت» سرعت بیانگر آهنگ
تغییر موضع یک جسم یا تغییر وضعیت یک شخص نسبت به زمان
است. بطوریکه سرعت متوسط جسم یا شخص در اين وضعیت از
تقسیم مسافت طی شده بر زمان طی مسافت بدست میآید. به عبارت
دیگر:
x مسافت طی شده
: = 7 یا سرعت متوسط
رابطه(0): Ve ا سمال
مهدی جللی مجد
صفحه 33:
te
به منظور محاسبه بردار سرعت. به جای مسافت طی شده از
جابجایی انجام گرفته استفاده میکنیم. به عبارت دیگرء بردار
سرعت از تقسیم جابجایی انجام گرفته بر زمان جابجایی ببست
میآید. بدین ترئیب که :
رابطه(6):
8 _ مقدار جابجایی
۷ عط ح بردار سرعت
t زمان جابجایی
.واحدهای اندازهگیری سرعت متر بر ثانیه و کیلومتر بر ساعت است
صفحه 34:
te
مثال : یک دوچرخه سوار در یک مسابقه مسافت 9 کیلومتری
را در مدت 9 دقیقه رکاب زده است. در صورتیکه مقدار
جابجایی وی در اين مسابقه 0 کیلومتر باشد الف - سرعت
متوسط و ب - بردار سرعت دوچرخه سوار را در طول این
جواب : چون 9 دقیقه برابر 606060 ثانیه بوده میباشد.
خواهیم داشت»
مهدی جللی مجد
صفحه 35:
te
از مثال و بحثهای بالا مىتوان نتيجه كرفت كه
اگر مقدار مسافت و جابجایی انجام شده توسط
یک جسم برابر باشد (حرکت در مسیر مستقیم
انجام گرفته باشد)» کمیتهای سرعت متوسط و
بردار سرعت برابر خواهند بود.
مهدی جللی مجد
صفحه 36:
صفحه 37:
شتاب: |
هر گاه سرعت یک جسم متحرک در حین حرکت از لحاظ اندازه» جهت
و یا هر دو تغییر کند. در اين صورت گفته میشود که آن جسم دارای
شتاب است. به عبارت دیگرء شتاب یک جسم آهنگ تغییرات آن نسبت
به زمان است. اگر یک دونده در لحظه دارای سرعت در نله 6
باشد و درر لحظه دارای سرعت درنقدل. 0 atl در این حالت
شتاب متوسط در طول مسير از تقسيم تغييرات سرعت بر تغییرات
زمان بدست میآید. به عبارت دیگر :
رابطم(0): _AV 37 3 ادو یا تغییرات سرعت
cd الملل سس ت شتاب متوسط
t-t At تغييرات زمان 7 77
مهدی جللی مجد
صفحه 38:
te
|
چون واحد اندازهگیری سرعت متر بر ثانیه
است» از رابطه (9) میتوان نتیجه گرفت که
واحد اندازهگیری شتاب متر بر مجذور ثانیه
میباشد. شتاب متوسط یک کمیت برداری است
که همواره دارای مقدار و جهت میباشد.
از رابطه (۳) میتوان نتیجه گرفت که ه میتواند
مثبت. منفی و صفر باشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 39:
te
هر گاه سرعت نهایی بزرگتر از سرعت اولیه باشد»
در این حالت ب مثبت خواهد بود. اگر سرعت نهایی
کوچکتر از سرعت اولیه باشد در این صورت ه منفی
بوده و در صورتیکه سرعت اولیه و سرعت نهایی
برابر باشند» ه صفر خواهد بود. یعنی جسم دارای
سرعت یکنواخت و بدون تغییر سرعت است.
به عبارت دیگرء درحرکت مستقیم الخط یکنواخت كه
سرعت همواره ثابت است» شتاب صفر است.
مهدی جلالی مجد
صفحه 40:
te
|
در رابطه (9) اگر به جای ؛ »0-0 قرار دهیم.
در اين صورت خواهیم داشت :
رابطد(©): نم > V-Veat =
که در اين رابطه ۵ر, سرعت نهایی» 0 سرعت
اولیه» هب شتاب و ؛ زمان تغییر سرعت از , به
مر است.
مهدی جللی مجد
صفحه 41:
همچنین از رابطه (9) و )٩( میتوان نتيجه
گرفت که :
۱
x=V, t+—at (6) رابطه
که در اين رابطه م مسافت پیموده شده» )رسرعت
اولیه» هم شتاب و ؛ زمان حرکت جسم است.
مهدی جللی مجد
صفحه 42:
te
علاوه بر اين از روابط Ol sie (GS) 9 (P)
رابطه مستقل از زمان زیر را بدست آورد :
رابطه(6): 2 ۷۲ - ۷
که در اين رابطه صر سرعت نهایی» )
سرعت اولیه» هب شتاب و « مسافت پیموده شده
توسط جسم است.
مهدی جللی مجد
صفحه 43:
te
|
مثال : یک دونده مارلتن که با سرعت عمتربرثانیه میدوبد.
ناگهان به گذرگاهی میرسد که این گذرگاه را در مدت ۲
ثانيه و با شتاب متوسط ۲متربرمجذورثانیه طی می کند.
الف- - طول اين كذركاه را حساب كنيد.
ب - سرعت دونده را در پایان گذرگاه بدست آورید.
\
x=Vi.t+ Yat و< ۲ + ۰-۷۲ xy" =\ym
۲
۷-۷ + اج +۷ =a
مهدی جللی مجد
صفحه 44:
te
i
مثال : یک دونده سرعت (0) متر اول مسیر مسابقه را از
حالت استارت در مدت ۵ ثانیه پیموده است. سرعت این دونده
را در لحظه عبور از نقطه 0 متر مشخص کنید.
حل : چون مسابقه دوی سرعت است لذا حرکت شتابدار است
و به همین دلیل ابتدا باید شتاب حرکت دونده را حساب کنیم :
Vv, جره + دان + لك TY,
مهدی جللی مجد
صفحه 45:
te
کمیتهای برداری و نردهای
کمیتهای برداری» کمیتهایی هستند که علاوه بر اندازه و
مقدارء جهت و راستا نیز دارند. به عبارت دیگر» یک
بردار دارای ویژگیهای اندازه پا مقدار» جهت و نقطه
مبداء و مقصد میباشند. مانند جابجایی» بردار سرعت»
شتابء نيروء اندازه حرکت و گشتاور. از طرفی
کمیتهای نردهای ققط با انازه یا مقدار مشخص میشوند.
مانند سرعت متوسط مسافت» حجم» جرم» زمان و ...
مهدی جلالی مجد
صفحه 46:
lige.
ترکیب دو بردار (برآیند دو بردار)
برای ترکیب دو بردار میتوان از رابطه
فیثاغورث استفاده کرد. بدین ترتیب که اگر دو
بردار و) و ) دارای اندازههای مشخص باشند که
زاويه بين آنها برابر » باشدء در اين صورت
برآيند اين دو بردار از رابطه زير محاسبه مىشود
رابطه (م):
۲۵۵+ ۲+ 3۵ جد بيو8.00 + "8+ الك 1
مهدی جللی مجد
صفحه 47:
te
در صورتیکه دو بردار بر هم عمود باشند بر آیند "
آنها از رابطه زیر بدست میآید :
رابطه (6): 8+ 82/۸ ج 8+ 2-۸
مهدی جللی مجد
صفحه 48:
te
|
مثال : دو بردار نیروی 9) و 9) به ترتیب با اندازههای
و 6 نیوتن یک بار تحت زاویه 00 درجه و بار
دیگر تحت زاویه 00 درجه بر جسمی اعمال
میشوند. برآیند اين دو بردار را در هر دو حالت حساب
a= = R=/A'+B' +yA.Boos ۲ “wenn
a=’ = ۲دک اجک ۲+ دح => N
مهدی جللی مجد
صفحه 49:
te
تجزیه یک بردار
اگر یک بردار مشخص مانند 9) تحت زاویه مشخص نسبت به سطح
افق مانند موجود باشد» اين بردار را میتوان به مولفههای عمودی
و افقی آن تجزیه کرد. بدین ترتیب که؛
چون ,4 یرابر 0۸ با یه حتصار AA AY
و — مپوویو 0 زایپ رفن سور سس سس کی
Ay ۱ _
لزه لاح ىل جح مرلو
y ۸
رابطه (9):
مهدی جللی مجد
صفحه 50:
به عبارت ديكرء مولفه عمودی یک بردار برابر حاصل ۱
ضرب أن بردار و 25 زاويه بين بردار و سطح افق میباشد.
جنين:
چون 08 برابر بردار ۸ و ,0۸
وس سس اس HA, BT سا سس هه ح 609
cosy wie = A, =A.cosx
رابطه (40): A x
به عبارت دیگرء مولفه افقی یک بردار برابر حاصل ضرب آن
بردار و دص زاويه بين بردار و سطح افق مىباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 51:
te
مثال : توپی با سرعت اولیه 000 متر بر تانیه تحت زاویه
0 درجه نسبت به افق شوت میشود مولفههای افقی و
عمودی سرعت شوت را حساب کنید.
Vy جح يوون 7ك AV =A /V YK
V, =V.sina مت > جح
مهدی جللی مجد
صفحه 52:
نکته مهمی که در تجزیه بردارها باید به آن توجه کرد اين
است که هر چه زاویه یک بردار نسبت به سطح افق به 60
درجه نزدیکتر شود» مولفه عمودی آن افزایش یافته و مولفه
افقی آن کاهش مییابد. برعکس هر چه زاویه یک بردار نسبت
به سطح افق به صفر درجه نزدیک شود مژلفه افقی آن بردار
افزایش یافته و مولفه عمودی آن کاهش مییابد.
بعنوان مثال در پرش ارتفاع مولفه عمودی سرعت پرش بیشتر
از مولفه افقی آن میباشد. از طرفی در پرش طول مولفه افقی
سرعت پرش بیشتر از مولفه عمودی ان است.
مهدی جللی مجد
صفحه 53:
فصل سوم
حرکات عمودی
صفحه 54:
:هدف کلی اين فصل
* آشنایی دانشجویان با حرکت عمودی و روابط مربوط به آن
مهدی جللی مجد
صفحه 55:
هدفهای رفتاری
:پس از مطالعه این فصل از دانشجویان انتظار می رود
GIS pa " عمودی را تعریف کنند.
* ویژگیهای حرکات عمودی را بشناسند.
* معادلات مربوط به حرکات عمودی را بشناسند.
مهدی جللی مجد
صفحه 56:
صفحه 57:
حرکات عمودی یا قائم:
در حرکات عمودی یا قائم» جسم یا ورزشکار
بصورت عمود بر سطح زمین به سمت بالا یا پایین
حرکت میکند. مانند پرش عمودی. قوانینی که برای
حرکات افقی بکار میروند» برای حرکات عمودی
نیز صادقند. با اين تفاوت که برخلاف حرکات افقی»
حرکات عمودی هميشه دارای شتاب بوده ومقدار آن
برابر 6 متربرمجذورثانیه است که معمولا برابر 40
در نظر گرفته میشود.
صفحه 58:
صفحه 59:
صفحه 60:
البته باید توجه کرد که مقدار ب» در تمام نقاط زمین ثابت
نیست. بطوریکه در نواحی استوایی مقدار آن کم و در
نواحی قطبی مقدار آن زیاد است (البته اين تغییرات
جزئی است). اساسا به همین خاطر است که عملکرد
ورزشکاران پرتابی (مانندپرتاب وزنه» نیزه و ... ) در
نواحی استوایی بهتر از قطبها میباشد. چرا که در استوا
نیروی جاذبه زمين () کمتر بوده و عملکرد ورزشکار را
کمتر تحت تأثیر قرار میدهد
صفحه 61:
زویژگیهای حرکات عمودی
در حرکات عمودی در حرکت به سمت بالاء سرعت کندشونده و
شتاب منفی بوده و درحرکت به سمت پایین» سرعت تندشونده و
در حرکت به سمت بالا موقعی که جسم به بالاترین نقطه (نقطه
اوج) میرسد» برای لحظه کوتاهی متوقف شده و با تغییر جهت
دوباره به سمت پایین حرکت میکند.
درنقطه اوج سرعت برابر صفر است.
در صورتی که جسم از یک سطح به سمت بالا حرکت کند و
دوباره به همان سطح بازگردد» در اين حالت زمان رفت UG (pay)
زمان برگشت (ممردك) برابر خواهد بود.
صفحه 62:
با توجه به اینکه در حرکات عمودی مسافت پیموده شده
را با و شتاب را با > نشان میدهیم واز آنجا که در
حرکت به سمت بالا شتاب (ب) منفی است. بنابراین
معادلات حرکات عمودی بصورت زیر خواهد بود :
رابطه (00): V.=V.- gt
ره 1۳۳ تاو پر h=V,.t-
رابطه (49):
۷ 0 ۷ = ygh
صفحه 63:
صفحه 64:
: هدف کلی این فصل
آشنایی دانشجویان با حرکات پرتابی و روابط مربوط به آن
صفحه 65:
هدفهای رفتاری
:يس از مطالعه این فصل از دانشجویان انتظار می رود
حرکات پرتابی را تعریف کنند.
ویژگیهای حرکات پرتابی را بشناسند.
عوامل موثر در برد پرتابه را بشناسند.
عوامل موثر در اوج پرتابه را بشناسند.
معادلات مربوط به حرکات پرتابی را بشناسند.
صفحه 66:
صفحه 67:
te
* حرکات پرتابی: |
حرکات پرتابی که حرکت در صفحه نیز نامیده میشوند»
ترکیبی از حرکات افقی و عمودی میباشند. به عبارت
دیگر حرکات پرتابی را که در آن جسم در سطح مايل
حرکت میکند» میتوان به دو مولفه افقی «) و عمودی
(م) تجزيه كرد. البته بايد توجه داشت که مولفه عمودی
و افقی حرکت مستقل از یکدیگر بوده و به هیچ وجه
یکی بر دیگری تأثیر نمیگدارد.
مهدی جللی مجد
صفحه 68:
ویژگیهای حرکات پرتابی ۱
* در حرکات پرتابی مولفه افقی باعث پیشروی جسم در
سطح افق می شود ()) و مولفه عمودی باعث حرکت
جسم به سمت بالا شده و باعث اوج گرفتن جسم
میشود ().
" مولفه افقی پرتاب دارای شتاب ثابت (صفر) بوده و
حرکت یکنواخت است.
» مولفه عمودی پرتاب شتابدار بوده که مقدار آن برابر a
است.
مهدی جللی مجد
صفحه 69:
te
معادلات مربوط به حرکات پرتابی:
جه 6]. -».
* رابطه (06): .2۷ 1
با توجه به اينكه ,رومى. 7ك ,7بنابراین خواهیم داشت
(1G) 4415 ۴ .8717.009
که در اين رابطه )٩ برد پرتاب» ؛ زمان کل پرواز پرتاب است.
همچتین در سطح عمودی داریم :
(CO) 415 ®
_Vy _V\sina
=)
(Cd) daly *
g g
مهدی جللی مجد
صفحه 70:
صفحه 71:
تا
* علاوه بر این بر اساس رابطه (40) داریم : i
ب عد وات - دوع ه و۷2
" رابطه (©©): ولد ۷ ح طو۲ - 2۷
My sina)’ ی
* رابطه (60): وس
مهدی جللی مجد
صفحه 72:
te
" باتوجه به روابط (©0) و ((230) خواهيم داشت : |
V, sina _YV,.sino.
ty >t
۲۷, 51۳0 _ sine cose=sine_,
R=V, .cosx.t=V, ۰
۷ :)۵06( رابطه *
g
رابطه (06) زمانی کاربرد دارد که سطح پرتاب و سطح
فرود یکی باشند (مانند شوت توپ فوتبال از سطح زمین توسط
مدافع). به عبارت دیگر هنگامیکه نقطه پرتاب با نقطه فرود هم
سطح باشد» برد پرتاب به دو عامل سرعت پرتاب و زاویه
پرتاب بستگی دارد.
R
مهدی جللی مجد
صفحه 73:
صفحه 74:
در صورتیکه نقطه پرتاب و فرود یکی نباشد» در این حالت ۰ ۱
ارتفاع رهایی پرتابه نیز در برد آن تأثیر دارد که هر چه ارتفاع
رهایی پرتابه بیشتر باشد» برد آن افزايش مییابد (با تابت بودن
سرعت و زاویه پرتاب).
بنابراین در مواقعی که نقطه پرتاب و فرود یکی نباشد» سه
عامل سرعت يرتابء زاویه پرتاب و ارتفاع رهایی پرتابه در
برد آن تأثير دارند كه از بين اين سه عامل» سرعت تأثیر
بسزايى در برد يرتابه دارد.
مهدی جللی مجد
صفحه 75:
صفحه 76:
مثال : فوتبالیستی توپی را از سطح زمین با سرعت 000 متر بر |
ثانیه و تحت زاویه 900 درجه نسبت به سطح زمین شوت
میکند.
برد توپ را حساب کنید.
بلندترین نقطهای که توپ میرسد چقدر است.
" جه مدت زمان طول می کشد تا توپ به نقطه اوج برسد.
حم V sine ye" XSIM+
R= A ays /im
g \e ۷۲۰
(V, sina)’ _(y.xsimr.)" _(re>¢/o)" vee
hoa ee Eee Ee =m
0 ۳۹۰ ۲۰ Ye
رن sing _y+xsinr: _y-/o _)+ 5
g ۱۰ 1۰ ۱۰
مهدی جللی مجد
صفحه 77:
متال : یک ورزشکار پرش جفتی را به آندازه 2 متر در منت 26
0 ثانیه انجام داده است. الف - سرعت پرش وی را حساب ۱
کنید.ب - مشخص کنید در هنگام پرش بلندترین نقطهای که از
سطح زمین رسیده چقدر بوده است.ج - زاویه پرش وی را
محاسبه كنيد R_y
اسبه كنيد. tho رس لا د م8
Shp = - وم د ح - - - حنال - ولا رولا
> ؛/ ك١ حو 0ت ولا
ve ae =(r/vo) +6)" ۱/۰۱۱۰ = Vy 2/۸
Mi ۲
po را
50 >52 ye
R- V\cosx.t = cos: = = a
= _ = ayy
۷ ۹۸/۸ ۸
۶ < (مد/ 9معوتطد ه د مدرد ينوم
مهد Se Din
صفحه 78:
فصل پنجم
حرکات دورانی
مهدی جللی مجد
صفحه 79:
WY
صفحه 80:
.هدف كلى اين فصل
" آشنايى دانشجويان با حركات دورانى و روابط مربوط به آن
مهدى جلالى مجد
صفحه 81:
هدفهای رفتاری
:پس از مطالعه اين فصل از دانشجویان انتظار می رود
* حرکات دورانی یا چرخشی را تعریف كنند.
* ویژگیهای حرکات دورانی را بشناسند.
* عوامل موثر در حرکات دورانی را بشناسند.
* معادلات مربوط به حرکات پرتابی را بشناسند.
* ارتباط حرکات دورانی و حرکات خطی را بفهمند.
مهدی جللی مجد
صفحه 82:
te
حرکات دورانی (زاویهای):
در حرکات دورانی معمولاً جایجایی را با ۰۵ شتاب را با .» و
سرعت را با ر) نشان میدهند. در این حالت معادلات مربوط
به حرکات دورانی بصورت زیر خواهد بود :
© (CS) abut *
که در اين رابطه ررر متوسط سرعت زاویهای» 9) جابجایی
زاویهای و ؛ زمان انجام جابجایی است.
مهدی جللی مجد
صفحه 83:
همچنین شتاب زاویهای از رابطه زیر بدست میآید :
* رابطه (©6): we
از ر ابطه (90) میتوان نتیجه گرفت که :
“as > o,- 0, =at > 0, =, tat (eC?) abil) =
علاوه بر این؛
* رابطه (©6): تت 0-0
کهدر این رابظه تل مسافت زاویهای طی فده: Gis pug
زاویهای اولیه و ؛ زمان حرکت میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 84:
te
از روابط (72©) و (©2) مىتوان نتيجه كرفت كه : |
۴ رابطه (C9) 06> أنه - أ
هميشه بین سرعت خطی و سرعت زاویهای (دورانی) رابطه
زیر برقرار است :
" رابطه (QQ) مت ۷
كه در اين رابطه () سرعت خطى جسم مماس بر مسير دوران
بوده» بن سرعت زاویهای و شعاع دوران است.
مهدی جللی مجد
صفحه 85:
تس
به عبارت دیگرء در حرکات پرتابی (مانند پرتاب چکش؛
دیسک و ..) که ترکیبی از حرکات خطی و دورانی هستند.
تغييرات اعمال شذه در .فر يك از سرحتهاى خطى يا زاوية:
ديكرى را تحت تأثير قرار مىدهد.
بطورى كه هركاه شعاع دوران ثابت باشدء افزايش سرعت
زاويهاى باعث افزايش سرعت خطى شده و كاهش سرعت
زاويهاى باعث كاهش سرعت خطى مىشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 86:
مهدی جلالی مجد
صفحه 87:
تا
علاوه بر اين» در صورتی
که سرعت زاویهای ثابت
باشدء تغييرات شعاع دوران»
سرعت خطى را تحت تأثير
قرار خواهد داد.
بطورى كه افزايش شعاع
دوران باعث افزايش سرعت
خطى شده و كاهش شعاع
دوران باعث كاهش سرعت
خطى مىشود.
صفحه 88:
تا
پرتابکنندگان چکش از اين قانون به نحو مطلوب استفاده |
میکنند. به اين ترتیب که با نزدیک کردن چکش و دستها به
محور عمودی بدن» سرعت زاویهای را به بیشترین مقدار
میرسانند و در لحظه پرتاب (موقعی که در اثر چرخش
ورزشکار سرعت زاویهای به حداکثر مقدار خود رسید) با
بازکردن دستها وچکش شعاع دوران را افزايش داده و به
بیشترین سرعت خطی دست پیدا میکنند.
صفحه 89:
در حرکات دورانی هميشه دو نیروی جانب مرکز و گریز از |
مرکز نیز تظاهر میکند که برابر هم و در خلاف جهت همدیگر
هستند. بعبارت دیگر» هنگامیکه جسم حول محوری حرکت
دورانی را انجام می دهد تمایل دارد به سمت مرکز دوران و یا
خارج از مرکز دوران حرکت کند. اما چون اين دو نیرو با هم
برابر میباشند» جسم در همان مسير دایرهای خود حرکت
میکند. در این حالت جسم دارای شتاب مرکزی يا شعاعی
(جانب مرکز) میباشد که از رابطه زیر محاسبه میشود :
رابطه (90): ۳2۸
که در این رابطه شتاب شعاعىء م شعاع دوران و ۲
سرعت خطی جبعم است که مماس بر مسیر دوران میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 90:
با توجه به قانون دوم نیوتن و رابطه (90) خواهیم داشت :
mV 1,
F= = موسج
2 3
* رابطه (©6): " «مطصصح 1
در رابطه (98) ۶) نیروی جانب مرکز بوده» مب جرم جسم
در حال دوران» شعاع دوران» () سرعت خطی مماس بر
مسیر دوران و دم سرعت زاویهای است.
مهدی جللی مجد
صفحه 91:
vi
صفحه 92:
صفحه 93:
(Kinetics) 53s
مباحت کینماتیک پا
قبل سی و مطالعه ee =
ae ش مباحث مربو
ث ی به برسی و مطالعه كينمة
=a ۹ پرداخته شد. در این بخش —
a 5 = داده میشود. =
۲ سح
بررسی
مهدی جللی مجد
صفحه 94:
لختی (اینرسی):
خاصیتی که در آن يك جسم تمايل به حفظ وضعیت ومقابله یا
مقاومت در برابر هر نوع تغییر دارد. لختی یا اینرسی نامیده
میشود.
به عبارت دیگر اجسام سکون تمایل دارند در حالت سکون
باشند (مانند وزنههای بدنسازی) و اجسام متحرک تمایل دارند
به حرکت یکنواخت خود ادامه دهند (مانند جسم متحرکی که
در سطح صاف و مستقیم حرکت میکند).
مهدی چللی مجد
صفحه 95:
جرم.
مقدار مادهای که برای تشکیل یک جسم بکار رفته است. توده یا
جرم جسم نامیده میشود. جرم یک جسم ارتباط مستقیمی با
اينرسى ان جسم دارد.
هر جه جرم جسم بيشتر باشد (مانند ماشين بارى) اينرسى
بوشتر بوده و هر جهعجرم لجسم كمتر باشل (ماتند ا
ایترسی آن کم آست.
جرم یک جسم در تمام نقاط زمین ثابت است و واحد
اندازهگیری آن کیلوگرم (69) است.
مهدی چللی مجد
صفحه 96:
JH
لا نيرو خاصیتی است که تمایل به تغییر وضعیت سکون یا
متحرک اجسام دارد. به عبارت دیگر» نیرو تمایل دارد
اینرسی یک جسم را تغییر دهد. واحد اندازهگیری نیرو نیوتن
لا در حرکات ورزشی که توسط ورزشکار انجام میگیرد
نیروی اعمال شده به دو صورت درونی و بیرونی میباشد.
مهدی چللی مجد
صفحه 97:
:تیروی درونی
نیرویی که برای انجام حرکات ورزشی از طرف بدن و
عضلات ورزشکار تامین شود» نیروی درونی نامیده
می شود.
ل] نیروی تولید شده برای انجام حرکات دویدن» راه رفتن»
پریدن و ... که از طرف عضلات ورزشکار تأمین میشود»
نیروی درونی نامیده میشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 98:
صفحه 99:
نیروی بیرونی
در صورتیکه نیروی مورد نیاز برای انجام یک حرکت از
طرف محیط و وسایل ورزشی تأمین شود؛ نیروی بیرونی
نامیده میشود.
تا حرکات اکروبانیکی که ژیمناست روی ترامپلین انجام میدهد
بیشتر در اثر نیروی اعمال شده از طرف ترامپلین است.
صفحه 100:
لا در حرکت شیرجه نمایشی موقعی که شیرجه زننده از روی
دایو به سمت بالا میپرد» مقدار قابل توجهی از نیروی مورد
نیاز از طرف خاصیت ارتجاعی تخته پرش تأمین میشود.
لآ موقعى كه شيرجه زنده به سمت يايين و به طرف استخر
حركت مىكند» نيروى مورد نياز اين حركت از طريق
نيروى جاذبه زمين (نيروى بيرونى) تهيه مىشود.
مهدی چللی مجد
صفحه 101:
صفحه 102:
:قانون اول نیوتن
اجسام وضعیت سکون يا حرکت مستقیم الخط یکنواخت خود
را همواره حفظ میکنند. مگر اینکه مجبور به تغییر وضعیت
از طرف نیروهای خارجی شوند.
به عبارت ديكرء اگر بر جسمی نیرویی وارد نشود یا برآیند
نیروهای وارد بر آن صفر باشد. آن جسم وضعيت سکون
پاحرکت مستقیم الخط یکنواخت خود را حفظ خواهد کرد.
مهدی جللی مجد
صفحه 103:
:قانون گرانش نیون
ذرات ماده همدیگر را جذب میکنند که نیروی جاذبه بین دو
جفت از آنها نسبت مسقیم با جرم آنها و نسبت معکوس با مجذور
فاصله آنها دارد. بر همین اساس» اگر ورزشکار را یک جسم و
زمين را جسم ديكر تلقى كنيم؛ با توجه به قانون گرانش نیوتن به
ورزشکار سنگین نسبت به ورزشکار سبک نیروی بیشتری از
طرف زمین وارد میشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 104:
همچنین اگر دو توپ فوتبال و بسکتبال در شرایط یکسان
=e
فوتبال از طرف زمین نیرو وارد میشود» به همین خاطر
جر وجي أوت ا بقار و 5
رابطه (90): لك لكلل بو
1
فاصله بین دو جسم (|) عامل مهمی در تعیین میزان نیروی
جاذبه بين دو جسم است.
مهدی چللی مجد
صفحه 105:
با توجه به اينکه شعاع زمین در نواحی استوار بیشتر از نواحی
قطبی میباشد. به همین خاطر نیروی جاذبه در استوا کمتر از
قطب بوده و در نتیجه عملکرد ورزشکاران پرتابی در استوا
بهتر از قطب میباشد.
۱ << = 6370km
زمین
/
وام < 0000
مهدی چللی مجد
صفحه 106:
اندازه حر کت"
هر جسم متحرك داراى اندازه حركتى است كه متناسب با
جرم و سرعت حركت آن است. به عبارت ديكرء اندازه
حركت جسم برابر حاصلضرب جرم جسم در سرعت آن
5
میباشد.
2۷9 (OP) 445 0
مهدی چللی مجد
صفحه 107:
صفحه 108:
بنابراین اندازه حرکت صرفاً مربوط به اجسام متحرک
میباشد نه اجسام ساکن. هر قدر اندازه حرکت یک جسم
بیشتر باشد. اثری که در برخورد روی جسم دیگر میگذارد»
بیشتر و بارزتر خواهد بود. استفاده از راکت سنگینتر در
بازی تنیس به منظور ایجاد اندازه حرکت بیشتر میباشد.
مهدی چللی مجد
صفحه 109:
:قانون دوم نیوتن
اگر بر جسمی یک یا چند نیرو اثر کند» در راستای آن نیرو یا
برآیند نیروها شتابی میگیرد که با مقدار نیرو یا برآیند نیروها
نسبت مستقیم و با جرم جسم نسبت معکوس دارد.
یرپ ۷-۷
Fama , a =
t t
2 رابطه (©©):
به عبارت ديكرء تغييرات اندازه حركت ايجاد شده در يك جسم
متناسب با نیروی وارد بر آن میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 110:
صفحه 111:
et
-ومه
نیروی کششی که از طرف جاذبه زمین بر جسم وارد می شود
وزن نامیده میشود. کسی که 20060" نیوتن وزن دارد» نیروی
جاذبهای که از طرف زمین بر وی وارد میشود ۳0 نیوتن
است.
با توجه به اینکه نیروی جاذبه زمین در نقاط مختلف آن متفاوت
است» به همین خاطر وزن یک جسم در نقاط مختلف زمین تغییر
مىكند.
مهدی چللی مجد
صفحه 112:
صفحه 113:
:قانون سوم نيوتن
به نظر مىرسد كه حركت دونده در بيست دو و ميدانى در اثر
نيروى وارد از طرف ياهاى ورزشكار بطرف زمين باشد. اما
در اصل اين نيروى اعمال شده از طرف زمين بر ياهاى دونده
است كه باعث ييشروى او مىشود. هر جند مقدار اين نيرو دقيقاً
برابر نيروى اعمال شده از طرف ياهاى دونده بر زمين مىباشدء
اما جهت آنها مخالف میباشد.
اين موضوع تحت عنوان قانون سوم نيوتن جنين مطرح مىشود
که؛ برای هر عملی عکسالعملی است که مقدارش با آن برابر و
جهتش با آن مخالف میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 114:
:مثالهایی از قانون سوم نیوتن
شناگری که از لبه استخر شیرجه میزند؛ در اصل نیروی
عکس العمل لبه استخر (زمین) بر پاهای او میباشد که باعث
پریدن وی به استخر می شود. در این حالت نیروی اعمال شده
از طرف پاهای شناگر به لبه استخر نیروی عمل و نیرویی که
از طرف لبه استخر بر پاهای وی وارد شده و باعث پریدن وی
به استخر میشود» نیروی عکسالعمل نامیده میشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 115:
نیروی اصطکاک همیشه آزبرخورد دو سطح از دو جسم بوجود
میآید که هميشه مخالف یا عامل بازدارنده حرکت میباشد.
نیروی اصطکاک به دو عامل زیر بستگی دارد :
4 چگونگی سطح تماس (صاف يا ناصاف بودن سطوح
برخورد)
0 نیروی فشارنده دو جسم (وزن)
هر چه سطوح تماس صافتر باشد» نیروی اصطکاک کمتر
است. همچنین هر چه نیروی فشارنده دو جسم کمتر باشد نیروی
اصطکاک کمتر خواهد بود.
مهدی جللی مجد
صفحه 116:
:ویژگیهای نیرروی اصطکاک
یکی از ویژگیهای نیروی اصطکاک اين است که تا زمانی
که حرکت صورت نگرفته است؛ مقدار آن برابر با مقدار
نیرویی است که برای به حرکت در آوردن جسم بکار رفته
است. در اين حالت نیروی اصطکاک اثر نیروی حرکتی را
خنثی کرده و عمل سرخوردن یا حرکت کردن صورت
نمیگیرد.
نیروی اصطکاک در ورزش میتواند تأثبر مثبت یا منفی
داشته باشد؛
مهدی جللی مجد
صفحه 117:
اثرات مثبت نیربوی اصطکاک
تا استفاده از دستکش مخصوص دروازهبانی به منظور
جلوگیری از سر خوردن توپ
لا استفاده زيمناستها از يودر منيزيم به منظور جلوگیری از سر
خوردن دستها از ابزارهاى زيمناستيك
لا يوشيدن كفشهاى ميخدار در دو و ميدانى و فوتبال به منظور
جلوگیری از سر خوردن روی پیست یا چمن
مهدی جللی مجد
صفحه 118:
:اثرات منفی نیرروی اصطکاک
ل] كوتاه كردن جمن در ورزش فوتبال به منظور حرکت روانتر
توب روى ان
لا كوبيدن برفها در اسكى به منظور حركت روانتر اسكى باز
در روی آن
Oo پوشیدن لباسهای مخصوص در شنا به منظور پیش روی
راحتتر در آب
مهدی جللی مجد
صفحه 119:
:اثر نیرروی اصطکاک در کوهنوردی
در سطح شيبدار به منظور جلوگیری از سرخوردن و پیشروی
راحت. کوهنورد نیازمند بالابردن نیروی اصطکاک بین کفشها و
دیواره کوه میباشد. بدین منظور کوهنورد از دو عامل اثرگذار
مىتوائد استفاده كند.
0- استفاده از كفشهاى مخصوص كوهنوردى(تغيير سطح تماس)
0 وضعیت قرار گیری نسبت به کوه است. در صورتی که
کوهنورد عمود بر سطح کوه قرار گیرد» نیروی بیشتری بر آن وارد
کرده و به اين ترتیب میتواند نیروی اصطکاک مضاعفی تولید کرده
و از عمل سر خوردن جلوگیری کند (تغییر در نیروی فشارنده).
مهدی جللی مجد
صفحه 120:
صفحه 121:
صفحه 122:
:نیرروی اصطکاک غلتیدن
لآ در حالت غلتیدن یک جسم روی سطح معین» علاوه بر دو عامل
قبلی اثرگذار بر نیروی اصطکاک» قطر جسم (مانند توپ) نیز
در آن تأثیر میگذارد.
لا ضریب اصطکاک که عموماً به ماهیت یا جنس جسم بستگی
دارد» درحالت سرخوردن بین 0/0 تا 0 بود» در حالت غلتیدن
ox 2000/0 تا 0/60() میباشد.
لا به عبارت دیگرء میزان نیروی اصطکاک غلئیدن عموماً کمتر از
سرخوردن است.
مهدی جللی مجد
صفحه 123:
صفحه 124:
ضربه که آن را نیروی محرک آنی نیز مینامند» برابر
حاصلضرب نیروی اعمال شده بر یک جسم در زمان
اعمال نیرو میباشد که از رابطه زیر محاسبه میشود :
4a # )80( 1 .2 - >
كه در اين رابطه 4 ضربه» ©0) نيروى اعمال شده و ؛ زمان
اعمال نیرو میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 125:
a
با توجه به قانون دوم نیوتن و رابطه (۰)90 میتوان گفت که؛
»< 6.۲ و
701 -
F=ma = F= > Ft=mV- mV (OP) رابطه "
به عبارت ديكر ضربه برابر تغييرات اندازه حركت بوجود آمده
در يك جسم مىباشد.
مهدى جلالى مجد
صفحه 126:
SS ets
انعطاف پذیری اجسام:
موقعی که توپی را از ارتفاع معینی به روی سطح ثابت رها
میکنیم» به مقدار جزئی فشرده شده و چون اکثر. اجسام تمایل
دارند شکل اصلی خود را حفظ کنند» بعد از فشردگی مجدداً
به شکل اولیه خود بر میگردد.
در اصل خاصیت برگشت به حالت اولیه است که باعث
میشود توپ از زمین بلند شود.
این خاصیت که موجب میشود تا اجسام پس از
برخوردکردن و تغیبر شکل جزئی دادن دوباره به شکل اولیه
خود برگردند» خاصیت ارتجاعی یا انعطافپذیری مینامند.
مهدی جللی مجد
صفحه 127:
خاصیت انعطافپذیری یا بازگشت به حالت اولیه اجسام پس
از برخورد کردن و تغییر شکل دادن متفاوت است. به همین
خاطر اجسام از ضریب ارتجاع متفاوتی برخوردار هستند
که بصورت زير محاسبه میشود:
8 اگر دو جسم در حال حرکت به طرف همدیگر باشند:
(QO) ality * ل
۷ - ۷
که در اين رابطه ج ضریب ارتجاع» ,۷ -,۷ اختلاف
سرعتهای دو جسم قبل از برخورد و ۷-۷ اختلاف
سرعتهای دو جسم بعد از برخورد میباشد.
مهدی جللی مجد
سم -
صفحه 128:
اگر یکی از اجسام ثابت باشد (مانند زمین)» در اینصورت:
a gh’ h
-e= -e= -e=/— .)69( رابطه 6
39 heh Vy (09) Ae
به عبارت دیگرء» در صورتیکه جسمی از. ارتفاع مشخصی بر
روی سطح ثابت فرود آید. ضریب ارتجاع آن برابر ريشه دوم
کسر ارتفاع صعود بر ارتفاع فرود میباشد.
نوع جنس و ماهیت دو جسم برخوردکننده» درجه حرارت اشیاء و
سرعت برخورد دو جسم از عواملی هستند که ضرب ارتجاع را
تحت تأثیر قرار. میدهند. ضریب ارتجاع اشیاء عموما کوچکتر از
یک میباشد
مهدی جللی مجد
صفحه 129:
2
ضربههای مورب:
ضربههای مورب عموماً از بربخورد مورب یک توپ يا
جسم دیگری با زمین یا هر سطح ثابت دیگر بوجود میآید
(مانند پاس زمینی بسکتبال و ضربات تنیس روی میز). در
صورتیکه نیروی اصطکاک بین توپ و سطح برخورد و
مقاومت هوا ناچیز باشد. ضربههای مورب دارای ویژگیهای
زیر خواهد بود:
مولفه سرعت قبل از برخورد و بعد از برخورد با هم
برابرند.
"" مولفه عمومی سرعت قبل از برخورد کمتر از مولفه عمودی
سرعت بعد از برخورد است (به دلیل ضریب ارتجاع).
* زاویه برگشت بزرگتر از زاویه برخورد میباشد.
مهدی جللی مجد
صفحه 130:
2 2 ۵ با بر سر 4 ۳
در ورزشی مانند تنیس روی میزء توپ ممکن است دارای پیچ
رو» پیچ زیر و پیچ پهلو باشد.
پیچ رو که در آن توپ از بالا به پائین میچرخد (چرخش به جلو)
در اثر اصابت راکت با توپ و به بالا کشیدن قسمت عقب آن
حاصل میشود .
در اين حالت همواره مولفه افقی سرعت بعد از برخورد بزرگتر
از مولفه عمودی سرعت قبل ان برخورد بوده و مولفه عمودی
سرعت قبل از برخورد بزرگتر از مولفه عمودی سرعت بعد از
برخورد است.
همچنین زاویه برگشت بزرگتر از زاویه برخورد است.
صفحه 131:
* در پیچ همواره مولفه افقی سرعت بعد از برخورد بزرگتر
ز مولفه عمودی سرعت قبل از برخورد است.
# مولفه عمودی سرعت قبل از برخورد بزرگتر. از مولفه
عمودی سرعت بعد از برخورد است.
8 زاویه برگشت بزرگتر از زاویه برخورد است.
مهدی جللی مجد
صفحه 132:
"ا در پیچ زیر توپ معمولا به عقب میچرخد.
" اين نوع بيج در اثر ضربه کاتدار که بر زیر توپ وارد
میشود» ایجاد میشود.
مولفه عمودی سرعت بعد از برخورد بزرگتر از مولفه
عمودی سرعت قبل از برخورد است.
" مولفه افقی سرعت قبل از بررخورد بزرگتر از مولفه افقی
سرعت پس از برخورد است.
* زاویه برخورد بزرگتر از زاویه برگشت است.
مهدی جللی مجد
صفحه 133:
صفحه 134:
وقتی نیروبی بر جسم وارد شده و باعث جابجایی آن شود
در این صوت کار انجام شده بوسیله اين نیرو برابر
حاصلضرب نیرو در مسافت طی شده توسط جسم است که
در اثر نیرو حرکت کرده است. به عبارت دیگر:
W =F.dcosx (PO) abi *
که در این رابطه 0) کار انجام گرفته» مقدار نيروى
وارد شده» ل» مسافت طی شده توسط جسم و 0 زاویه بین
راستای نیرو و جابجایی است.
مهدی جللی مجد
صفحه 135:
SS
لا
در حالت خاصی که 0 صفر درجه میباشد در اين
صورت 0 عم بر ابر یک بوده و مقدار کار انجام گرفته از
رابطه زیر محاسبه میشود:
* رابطه (60): 20 ۷
از رابطه (4۳0) میتوان نتيجه گرفت که اگر نیروی
اعمال شده و جابجایی انجام شده در راستای همدیگر باشند.
کار انجام گرفته مثبت و اگر نیروی اعمال شده و جابجایی
انجام گرفته در خلاف جهت همدیگر باشند» کار انجام
گرفته منفی است. واحد اندازهگیری کار ول () است.
مهدی جللی مجد
صفحه 136:
" هنگام بالابردن وزنه توسط وزنهبردار کار انجام شده مثبت
است.
* هنگامیکه وزنه بردار وزنه را بطور کنترل شده به پایین
میآورد» کار انجام گرفته منفی است.
* هنكام بالا رفتن وزنه» کار انجام شده توسط وزنه منفی است.
" هنكام يايين آمدن وزنه؛ كار انجام گرفته توسط وزنه مثبت
اسك
مهدى جلالى مجد
صفحه 137:
صفحه 138:
در تعریف IS زمان انجام آن هیچگونه نقشی ندارد. در
صورتیکه کار انجام گرفته را در واحد زمان محاسبه کنیم»
توان به دست میآید که از رابطه زير محاسبه میشود:
ae (PE) aby
t
که در اين رابطه م توان» () کار انجام گرفته و ؛ زمان انجام
کار است. واحد اندازهگیری توان وات (ربر) است.
مهدی جللی مجد
صفحه 139:
SS با
جسمی که در حال حرکت باشد دارای انرژی جنبشی
میباشد. بنابراین اجسام ساکن فاقد انرژی جنبشی هستند.
توپی که در حال حرکت است. دارای مقدار قابل توجهی
انرژی جنبشی است. انرژی جنبشی از رابطه زیر محاسبه
میشود؛
E, لامح (PO) رابطه *
مهدی جللی مجد
صفحه 140:
جسمی که از. زمین فاصله گرفته و در ارتفاع معینی باشد»
دارای انرژی پتانسیل است که مقدار آن از رابطه زیر
محاسبه میشود:
E, =Wh=mgh (PP) ريابطه
مهدی جللی مجد
صفحه 141:
0 ۳۲۲۲۲۲۲۲ ۲
در حرکات عمودی جسم در لحظه پرتاب و هنگام
برخورد با سطح زمین دارای بیشترین مقدار انرژی
جنبشی و در نقطه اوج دارای بیشترین مقدار انرژی
پتانسیل میباشد. در چنین حرکاتی انرژی جنبشی و
پتانسیل Laila به همدیگر تبدیل میشوند و مقدار
عددی حاصل جمع اين دو نوع انرژی در هر نقطه
مهدی جللی مجد
صفحه 142:
ازرژی کشسانی:
هر گاه جسمی خاصیت ارتجاعی داشته باشد در اثر
كشيده شدن (مانند كشء زه گمان» فتر و ... ) یا فشرده
شدن (مانند فنر و ....) در آن ظرفیت کار تولید
میشود که به آن انرژی کشسانی میگویند. در حرکت
تیراندازی با تیر و کمان انرژی کشسانی موجود در
زه که در اثر کشیده شدن تولید میشود» بصورت
انرژی جنبشی در تیر تبدیل شده و باعث ييشروى تير
میشود.
مهدی جللی مجد
صفحه 143:
- ژیمناستی که روی ترامپلین حرکات آکروباتیک
انجام میدهد از انرژی کشسانی ترامپلین استفاده
میکند.
- انجام پرش عمودی یا افقی در اثر انرژی کشسانی
که در اثر کشیده شدن عضلات اندام تحتانی ایجاد
میشود» صورت میگیرد.
مهدی جللی مجد
صفحه 144:
هنگامیکه دو نیروی برابر در خلاف جهت همدیگر بر
یک جسم وارد شوند» باعث حركت جرخشى در ان
جسم میشوند. از طرفی» نیروبی که در جهت مرکز
ثقل شی بر آن وارد میشود باعث حرکت انتقالی شده
و نیرویی که خارج از مرکز ثقل جسم اثر کند بطور
همزمان حرکت چرخشی و اننقالی در آن ایجاد
میکند.
مهدی جللی مجد
صفحه 145:
صفحه 146:
گشتاور:
اگر نیروی یا برآیند چند نیرو بر جسمی طوری اثر
کند که باعث حرکت چرخشی در آن شود گشتاوری
در جسم ایجاد میکند که مقدار آن برابر حاصلضرب
مقدار نیروی یا برآیند نیروها در فاصله نقطه اثر نیرو
از محور دوران میباشد. به عبارت دیگر؛
0-9 (PS) ably
مهدی جللی مجد
صفحه 147:
که در این رابطه» () نیروی گشتاو ۴) مقدار
نیروی اعمال شده بر جسم و برابر با فاصله
نقطه اثر نیرو از محور دوران میباشد.
نیروی گشتاور در ورزشهایی نظیر قایقرانی و
ژیمناستیک کاربرد زیادی دارد.
مهدی جللی مجد
صفحه 148:
تعادل:
یک جسم زمانی در حالت تعادل است که در آن
یچگ نه حركت انتقالی و چرخشی دیده نشود.
به عبارت دیگرء هنگامیکه برآیند گشتاورهای
زارة بر ی :چسمصسثر بات آن جس تر حالت
تعادل است.
Sites
صفحه 149:
صفحه 150:
آهرم:
اهرم میله یا شیء سختی است که در یک نقطه لولا
شده و نیروهایی بر دو نقطه دیگر آن وارد شود. در
اين حالت:
- نقطه لولا شده را نقطه اتكا یا تکیهگاه
- نيروى اعمال شده به اهرم براى به حركت در
آوردن آن را نیروی محرک
- نیرویی که قصد غلبه بر آن را داریم» نیروی مقاوم
نامیده میشوند.
مهدی جللی مجد
صفحه 151:
53 ۳ كك
صفحه 152:
نقش اهرمها:
8 افزایش آثر نیروی محرک (استفاده از اهرم برای
بلندکردن اشیاء سنگین)
۴ افزایش سرعت حرکت جسم (حرکت اهرمی پا در
ضربه زدن به توپ)
مهدی جللی مجد
صفحه 153:
انواع اهرمها:
#ذ اهرم نوع اول: تکیهگاه بین نیروی محرک و نیروی
مقاوم (مانند الاکلنگ)
8 اهرم نوع دوم: نیروی مقاوم بین نیروی محرک و
تکیهگاه (مانند فرقون)
8 اهرم نوع سوم: نیروی محرک بین نیروی مقاوم و
تکیهگاه (استفاده از بیل برای انداختن خاک)
مهدی جللی مجد
صفحه 154:
{a) First-class lever
مهدى جلالى مجد
3
(0) Second-class lever (c) Third-class lever
صفحه 155:
با کی ۲
* هرگاه بازوی محرک بزرگتر از بازوی مقاوم باشد»
اهرم نقش افزایش نیرو را دارد.
Bf هر گاه بازوی محرک کوچکتر از بازوی مقاوم
باشد» اهرم نقش افزایش سرعت را دارد.
مهدى جلالى مجد
صفحه 156:
اهرم نوع اول بسته به اینکه تکیهگاه به نیروی مقاوم
یا نیروی محرک نزدیک باشد» میتواند نقش افزایش
سرعت یا افزایش نیرو داشته باشد (عملکرد عضله
سه سر بازویی در حرکت اکستنشن بازو نمونهای از
اهرم نوع اول است).
مهدی جللی مجد
صفحه 157:
صفحه 158:
با توجه به اينکه در اهرم نوع دوم بازوی محرک
بزرگتر از بازوی مقاوم است. اهرم نقش افزايش
تیرور را دارد (عملکرد عضله دو قلو در بلندشدن
روی پنجه پا).
مهدی جللی مجد
صفحه 159:
صفحه 160:
با توجه به اينکه در اهرم نوع سوم بازوی محرک
کوچکتر از بازوی مقاوم است اهرم نقش افزایش
سرعت را دارد (عملکرد عضلات چهار سر ران در
شوت فوتبال).
مهدی جللی مجد
صفحه 161:
صفحه 162:
رَوَشَهَاىَ تعيين مركز تقل بدن
۶ روشهای واکنش نختهای
و ا
".روش تكداى
صفحه 163:
ار ره
هر گاه بر ایند نیروی واردبر یک جسم برابر صفر
pee ۹ eee
صفحه 164:
eh gl ale:
" تعادل يايدار (مانند كيسه بوكس كه يسن از هر تغبيير
وضعيت تمايل به بركشت به حالت اوليه دارد).
" تعادل نايايدار (مانند راه رفتن روی طناب)
" تعدل خنتی (مانند توب با اجسام کروی که در هر
وصعیت در حال تعادل هستن).
صفحه 165:
صفحه 166:
عوامل موئر در پایدازی یک جسم
). وضعيت و طرز قرار كرفتن خط رل زمين در
ارتباط ۳ محدودة سطلح اتكاع
9وزن جسم
S) بلندی مرکر ثقل جسم در رابطه با سطح انکاء ان
صفحه 167:
تبرره تناررره
هنگامیکه یک جسم یا یک ورزشکار در سطح آب
Tp ee eee: ۱
مىشود كه مقدار اين نيرو برابر وزن آب جابجا شده
است. اين نیروی وارده از طرف آب نیروی شناوری
نامیده میشود.
صفحه 168:
صفحه 169:
Tee SL BE ee سس
برابر و بزرگتر از وزن جسم باشد آن جسم در
سطح آب بصورت شناور مىماند. به عبارت ديكر»
هر كاه وزن مخصوص يك جسم كوجكتر و مساوى
يك باشد ان جسم در سطح اب غوطدور موىماند.
صفحه 170:
۵ وووسا و | ee ea
صفحه 171:
مرکز شتاوری
ال ار رز
بر نقطداى از جسم است كه اين نقطه مركز ۱۵
آب جابجا شده است. اين نقطه را مركز شناورى
nea
صفحه 172:
0
ا ل el ا ۶۳۳
بالاى ديكرى قرار كيردء جسم يا شناكر وضعيت
افقى خود را در آب حفظ مىكند. اكر اين دو نيرو در
راستای ا ا 00
Se e e Ene — |
صفحه 173:
۷
سمت پایین رفته و در نقظءای که نیرو های شناوری
و مرکز ثقل دوباره در راستای هم قرار گیرند
شناكر مجدداً به حالت شناور باقى مىماند.
صفحه 174:
مج رال برتر بر نار ره
ور ۱۳
و 9
3
جنسیت (مرد و زن)
ial لك كت
صفحه 175:
ESET
* نیروی کشش همیشه از برخورند سیال با جسم بوجود
een
" ينروى كشش همواره در راستاى سيال مى باشد.
NTE SECT ee SEL خلاف. جهن سيال. حركت. كند»
rear ا ۱۰
صفحه 176:
وقتى يى شناكر در يك حركت بركشت به ديواره
سر زمه
كه از حركت بيشتر و سرخوردن او در آب مى كاهد
Serre SiMe Kern Tey yy owe} 1 200
فراهم می کند.
صفحه 177:
صفحه 178:
" در اصل همين نيروى كششى است كه بطور موثر از
rere ل 6 Oe eb
ل ا ۱
Oh د ست ۳
صفحه 179:
Shes برد
و
کشش عمل می کند» تحت عنو ان نیروی بالابرنده
شناختة مى سود.
لا در
ey, رل( 9
ene ey را
بالایر نده تاجیر بوده و با اصلا وجود نخواهد داشت.
صفحه 180:
" هركاه اسكى ها نزديك به وضعيت افقى در آب
ties reson yi ates) رك
تاجيز بوده و پا اصلا و جود نخواهد داشت. به همین
rm ee ree RO لخر ارد كد
a9 Gar 4S )1 ان آب بالا کشیده و در سطح اب
فراار گیرد.
صفحه 181:
طم كقتن
هنكاميكه جسمى. در .داخل- هوا (يا آأب) حركت مى كندء .يا
جريان هوا.برخورد كرده و آن .را منحرف مى كند. اين
انتفال هوا از جریان موازی به جریان مخلوط شده که در
هوای محدوده جسم صورت می گبرد و با زير قطر آن
افزوده مى شود و روند كندشدن و مخلوط شدن. هوا را.در
ده ل زر رت
نيرو از طرف جسم به هوا و بالععس است که به این
نيروى واكنشى ناشى از وارد كردن نيرو از طرف جسم به
اك كه
صفحه 182:
Sigs clans )= اتسار ر تک
و
۴ سطح بر خورد جسم با هوا یا آب
ا 060
۶ نوع محیط سیال در گبر در حرکت
صفحه 183: