تئوری X و Y – theory X & Y

تئوری X و Y – theory X & Y

اسلاید 1: تئوری X و Ytheory X & YMGTools.ir

اسلاید 2: عنوانتئوری X و Yنوعنظریهمراحل استفادهتجزیه و تحلیل/ طراحی/ بازنگریموضوعرهبری و مدیریتسطحفردیپیچیدگیکم

اسلاید 3: داگلاس مك گرگور ديدگاهی درباره طبيعت انسان در مواجهه با كار، در دو مجموعه متفاوت از مفروضات خلق نموده و توسعه داد، كه به نظريه X و نظريه Y مشهورند و در كتاب مك گرگور به نام «جنبه انساني سازمان» در سال 1960 منتشر شدند. اين نظريه‌ها نوع رفتار انسان در كار كردن را ترسيم مي‌كنند و مبناي مناسبي براي ايجاد انگيزش و مديريت افراد سازمان ارائه مي دهند.مفروضات نظريه X1- انسانهاي معمولي به صورت ذاتي از كار نفرت دارند و اگر بتوانند از انجام كار خودداري مي كنند.2- به دليل مشخصه نفرت از كار در انسان، بيشتر افراد بايد مجبور، كنترل، هدايت و با تنبيه ترسانده شوند تا براي رسيدن به اهداف سازماني تلاش كافي كنند.3-انسانهاي معمولي ترجيح مي‌دهند توسط شخص ديگري هدايت شوند، تمايل دارند از قبول مسئوليت فرار كنند، بلند همتي و جاه طلبي كمي دارند و از همه اينها گذشته امنيت مي خواهند.رفتار مديران در نظريه X1-مديران به كاركنان اطمينان ندارند و نظارت شديد محدودكننده اعمال مي‌كنند و يك فضاي ترس از تنبيه به وجود مي آورند.2- اين مديران اعتقاد دارند كه هر چيزي بايد به سرزنش يك نفر ختم شود.3-اين مديران فكر مي‌كنند كه تنها هدف كاركنان از كاركردن، پول است.4-اين مديران در مواجهه با بروز هر اتفاق ناخوشايند سازماني، ابتدا كاركنان را سرزنش مي كنند بدون اينكه از خود بپرسند كه آيا ممكن است سيستم‌ها، سياست‌ها، نبود آموزش يا سؤ مديريت خودش سزاوار سرزنش باشد.مفروضات نظريه Y1-كار فيزيكي و فكري به اندازه بازي و تفريح خوشايند هستند.2-كنترل بالادست و ترس از تنبيه تنها ابزار به تلاش واداشتن افراد براي دستيابي به اهداف سازماني نيستند. انسان بر حسب حس تعهد در دستيابي به اهداف محوله، نوعي خودهدايتي و خودكنترلي از خود نشان مي دهد.3- ميزان تعهد به اهداف متناسب با اندازه پاداش هايي (مادي و غيرمادي) كه در دستيابي به آن اهداف ارائه مي شود، افزايش مي‌يابد.4-تحت شرايط مناسب، انسان معمولي ياد مي‌گيرد كه نه تنها مسئوليت قبول كند بلكه خود به دنبال آن باشد.5- ظرفيت استفاده از قوه تخيل، هوش، و خلاقيت در حل مسائل سازماني به صورت گسترده بين همه كاركنان وجود دارد و فقط در اختيار يك عده خاص نيست.6- در شرايط زندگي صنعتي فعلي، تنها بخش كمي از پتانسيل فكري انسان معمولي بكار گرفته مي‌شود.رفتار مديران در نظريه Y1-اين مديران فضاي اعتماد در سازمان به وجود مي‌آورند.2-با زيردستان خيلي راحت و صميمانه ارتباط برقرار مي‌كنند.3-در رابطه مافوق و زيردست، تفاوتها را به حداقل مي‌رسانند.

اسلاید 4: 4- فضايي ايجاد مي‌كنند كه كاركنان بتوانند قابليت‌هايشان را توسعه دهند و از آنها استفاده كنند.5-كاركنان را در تصميم‌گيري مشاركت مي‌دهند به گونه‌اي كه نظرات آنها در تصميم‌گيري نقش داشته باشند.مشخص است كه مجموعه مفروضات نظريه‌هاي X و Y از اساس با هم متفاوتند. نظريه X بدبينانه، خشك و سخت است. اعمال كنترل از بالادست به زيردست است. در مقابل، نظريه Y خوش‌بينانه، پويا و انعطاف‌پذير است و بر خودكنترلي و يكپارچگي بين نيازهاي فردي و سازماني تأكيد دارد. هر يك از اين مجمومه مفروضات، بدون شك بر روش انجام وظايف و فعاليت‌هاي مديريتي مديران تأثير مي‌گذارند.توجه به نكات زير براي جلوگيري از برداشت يا درك اشتباه درباره نظريه‌هاي X و Y ضروري است:1- مفروضات نظريه X و Y، فقط فرض هستند. اين مفروضات چيزي را به عنوان اقدام قابل اتخاذ توسط مديران تجويز يا پيشنهاد نمي‌كنند. اين مفروضات بايد در ارتباط با واقعيت تست شوند. اين مفروضات استنتاج شهودي هستند و مبتني بر تحقيق نمي‌باشند.2-نظريه X و Y به معناي مديريت سخت و نرم نيستند. مديريت سخت ممكن است باعث به وجود آمدن مقاومت و مخالفت شوند. مديريت نرم ممكن است به مديريت عدم دخالت و بي‌قيدي شود كه هيچ سنخيتي با نظريه Y ندارد. مدير اثربخش توانايي‌ها و محدوديت‌ها و شأن افراد را تشخيص مي‌دهد و متناسب با شرايط رفتار خود را تنظيم مي‌كند.3-نظريه‌هاي X و Y دو سر يك طيف نيستند بلكه هر يك طيفي براي خودشان دارند.4- نظريه Y را نمي‌توان چيزي شبيه مديريت مبتني بر اتفاق نظر دانست يا اينكه نمي‌توان بر اساس اين نظريه اعمال قدرت كرد. در نظريهY، اعمال قدرت تنها يكي از روش‌هاي متعددي است كه مديريت مي‌تواند از آن در ايفاي نقش رهبري استفاده كند.5-كارها و شرايط متفاوت نيازمند رويكردهاي مختلفي براي مديريت كردن هستند. گاهي اوقات اعمال قدرت و ايجاد ساختار براي كارهاي خاصي اثربخش هستند.

اسلاید 5: ابزارهای مرتبطنظریه انگیزشی هرزبرگmotivation-hygiene theoryt هرم سلسله مراتب نیازهای مزلو Hierarchy of Needs مزایاتوجه بیشتر به نیازهای اجتماعی و خودشکوفایی افراد در محیط کارکاربردهااین نظریه نوع رفتار انسان در كاركردن را در دو فرض جداگانه ترسيم مي‌كند و مبناي مناسبي براي ايجاد انگيزش و مديريت افراد سازمان به مدیر ارائه مي دهد.معایبمفروضات نظريه X و Y، فقط فرض هستند. اين مفروضات چيزي را به عنوان اقدام قابل اتخاذ توسط مديران تجويز يا پيشنهاد نمي‌كنند. اين مفروضات بايد در ارتباط با واقعيت تست شوند. اين مفروضات استنتاج شهودي هستند و مبتني بر تحقيق نمي‌باشند.

اسلاید 6: زماننیروی کاردانشهزینهمنابع مورد نیاز

اسلاید 7: MGTools.irبرای کسب اطلاعات بیشتر به وب‌سایت ام‌جی‌تولز مراجعه نمایید...