صفحه 1:
حكيم سخن در زبان آفرين
صفحه 2:
صفحه 3:
فیزیوتراپیست رحمان شیخ حسینی
ياييز ©©
صفحه 4:
:منابع حسی برای کنترل فعالیت ها در بدن
sD sere
حسبینایی(2
)somatosensory3)s S22 (
صفحه 5:
:Proprioception
برای اولین بار توسط 6۱06۲ 601015 در مفصل
مچ پا و شانه اندازه گیری شد و در سال 1960
شرینگتون حس عمقی را تعریف کرد.
تعریف: حس عمقی فرآیندی است که در. طی آن CNS
اطلاعات محیطی درباره وضعیت و حرکت مفاصل بخش
های مختلف بدن را در سطح آگاهانه و ناآگاهانه دریافت
صفحه 6:
اجزاء اصلی حس عمقی:
ali L 5 aalalSi S » :Sense of position .O
3. 0۲0۲66 56۳056: درکنیرو با تانسیونعط
. 10651۳6613 با حست شخیصحرکت تشخ
حرکتسرعتو جهتحرکندر مفاصلو هر ‘wel
دفورمیشندر بافتهاویدن
وضعیت مفاصل و سگمان های بدن.
صفحه 7:
مهمترین گيرنده های حس عمقی:
a كير نده های مفصلی
6 گیرنده های مکانیکی جلدی
9 گیرنده های مکانیکی عضلات
صفحه 8:
م2 3 ۰
گیرنده های مفصلی:
> نوع یک یا رافینی: داخل کپسول و لیگامانها هستند» با تطابق آرام
و آهسته پایین. مسئول تعیین عوامل استاتیک و داینامیک مثل زاویه
مفصل» سرعت حرکت و فشار داخل مفصل میباشند.
نوع دوء یا پاچینی: بیشتر در لایه های عمقی کپسول و لیگامان ها
و ساختارهای مفصلی وجود دارند.
نوع سه: بیشتر در تشخیص جهت حرکت مفصل سهیم اند و مسئول
تنظیم تون عضلات واطراف مفصل در شرایط خطرآفرین است.
نوع جهارء يا كيرنده های درد.
صفحه 9:
:كيرنده را
صفحه 10:
‘Muscle Spindles
حاوی 0-10 فیبر داخل دوکی(اسس<-1) می باشد که توسط یک
غلاف کپسولی محاط شده است. طول آنها 1-6) میلیمتربوده و موازی
با فییررهای عضله اند. و به "عقل عضله" معروف است. به هر نوع تغییر
طول فیبرهای عضلانی حساس میباشد.
تنها گیرنده حسی است که دارای وابران یا عصب حرکتی است.
ميزان تراكم اين كيرنده در عضلات» وابسته به نقش آن عضله در
حس عمقی می باشد.
دانسیته 8).() در این عضلات بالا است: لومبریکال دست» روتاتور
COMO «ils اینترترنسورس و روتاتورهای کوچک در فقرات ..
فیبر های آوران این گیرنده های مکانیکی» از نوع یک آ و دو میباشند.
و فیبر حرکتی آنها گاما موتور نورون نام دارد.
صفحه 11:
The Muscle Spindle
Ay dynamic Ay static 0 0
Z ff
Trail
Fig. 47
صفحه 12:
:انواع فیبرهای داخل دوکی
:Nuclesr Bag -(
هسته هادر قسمت مرکزی جمع شده و اين قسمت دارای
انعطاف يذيرى زياد ميباشد.
داراى دو نوع ميباشد:
1 دارای عصب دهى از يك 1[ است و قسمت مركز
انعطاف پذیر تر است. از نوع گیرنده های داینامیک میباث
2 دارای عصب دهی از یک آ و دو میباشد و از نو
گیرنده های استاتیک است.
صفحه 13:
:انواع فیبرهای داخل دوکی
0۳۵1۳ 1۱60۲عرال: هسته ها به صورت یک
طویل در وسط فیبراند و دو طرف shyla خاصیت انق
میباشد. گیرنده استاتیک است و بیشتر. طول ثابت و
عضله را مخابره میکند. آوران مخصوص آن نوع دو
میباشد. گرچه نوع یک آ را نیز دریافت میکند.
صفحه 14:
:گاما موتور نورون
خود دارای دو نوع استاتیک و داینامیک است. نوع
استاتیک مسئول حس تشخیص وضعیت مفصل و نوع
داینامیک مسئول ۱۳65]6512 میباشد.
مهم ترین نقش ۳۱15۳0010۲ هاء تنظیم حساسیت
های حسی اینترا فیوزبال نسبت به تغییر. طول میباشد.
البته نقش استاتیک در این باره بیشتر میباشد.
صفحه 15:
نتايج تحريك :23/5
ل ا
©. تسهيل سينرزيست هاى عضله م32
9. مهار عضله آنتاگونیست(]66107000
(Inhibition
9
صفحه 16:
صفحه 17:
:نقش همزمان فیبرهای حرکتی آلفا و LAS
آلفا موتور نورون گاما موتور نورون
انقباض فعال افزایش افزایش
کوتاه شدن پاسیو بدون تغییر افزایش
عضله
طویل شدن پاسیو بدون تغییر کاهش
طویل شدن اکتیو کاهش کاهش
صفحه 18:
GTO:
یک رسپتور کپسول دار است AS
دسته کوچکی از فیبرهای وتر _
عضله از آن عبور میکنند. معمولاً
19-00 فیبر عضله به طور سری
به اين ارگان متصل اند و 670
بوسیله تانسیون تولیدی این فیبرها
تحریک میشود.
fibers ار
Ib afferent fiber
Collagen
fiber
صفحه 19:
۹
داراى هر دو نوع ياسخ استاتيك و دايناميك است.
فییررهای حسی آن شامل نوع یک بی(قطور) و با قطر
Rees 00
peg eT eee Tae EDS Sur eee)
(@utogesiz ON ea) Perea)
صفحه 20:
لختلاقعمدهم 610 و ۱ ۶
9
OS رت
ولی 6۲0 تانسیون نله 1۳۱ ۱۳
کی
صفحه 21:
صفحه 22:
به آنها الگوهاي سيزژيستي ۴۱ با ۳۲ ۳
مي كويند.
درسطح يايين تر 1015© كنترل مي شوند وأذر اكوا
ne) الل ا
صفحه 23:
سيزژي اکستانسور اندام تحتاني :
((positive surporting reflex
(در 0 ماهگي )
int.rot , add , 6۲ هیپ: "
۴۲ : زانو "
inversion , plant FIX مج:
صفحه 24:
سينرژي فلکسوري اندام فوقاني:
Ext.rot , add , FIX: su"
Supination , FIX: @) 5k ®
Ulnar deviation , FIX مج دست: "
صفحه 25:
mass patterns -©
برخلاف الگوهاي اولیه که طبق مشخصات بیان شده مي
باشد» چند جزء حركتي در آنها ممکن است تغییر کند.
در واقع زمانی اتفاق مي افتند که فرد بتواند الگوي سيزژي
را بشکند و پیشرفت کند .
الگوهاي كاملي نیستند زیرا در آنها Gat زانو Phat
با مچ پا همراه است( چه در سب و چه در 604 و
4 هیپ).
صفحه 26:
:advanced ۵۵۲۵۲۵6 3
برخلاف موارد فوق فرد قادر است با شکستن الگوهاي
اولیه » اجزا حرکت را براساس نيازهاي روزمر ه تعیین
کند افرباد سالم درامور روزمره از این الگوها استفاده مي
الگوهاي ۳۳ درحقیقت مشابه اين الگوها هستند که
فرد در كارهاي روزمره از. آنها استفاده مي کند.
صفحه 27:
تعریف عضلات آگونیست . آنتا گونیست:
آگونیست: به عضلاني که مسنول اجراي یک حرکت باشند
آنتاگونیست: عضلات انتاگونیست به عضلات مقابل عضلات
صفحه 28:
تعریف حرکات :
چرخش خارجي : ۴6۲۱1
rotation
چرخش داخلي : ۱8۴6۲۵۱
rotation (medial)
دورکردن از بدن : 200061101
نزديك كردن به بدن: 20006108
خم کردن : Flexion
بازکردن : ۴6۱5106
چرخش خارجي ساعد : 510۵1010
چرخش ie ساعد : pronation
حركت يشت با به سمت
ساق DotsiFlexion:
حرکت کف پا به سمت پشت
flexion
پشت ساق :
om
چرخش خارجي مج پا : eversion
چرخش داخلي مچ پا : inversion
انحرلف مچ به سمت زند زیرین :
radial deviation
انحرا ف مج دست به سمت زند زا
ulnar dviation
بالا امدن شانه :616۷61100
پایین آمدن شانه :06۳0۲6551010
جلوآمدن شانه :۳۳۵۲۲۵۴10
عقب رفتن شانه :۳6۲۲۵6۲۱۵
انحراف جانبي فترات: ۱36617۱
Flexion
صفحه 29:
صفحه 30:
اهداف کار پرد وشهاي 60002 : بهبود قدرت و تحمل عضلات ؛
تسهیل ثبات » ودرک کنترل عصبي - عضلاني وحرکات هماهنگ وبه
طور كلي برگرداندن عملکرد (و«م#صص)) مي باشد.
نوع كاريرد: از مراحل حاد آسیب صورت ایزومتریک استفاده مي شود
و در مراحل پاياني با اجراي حرکات سریع در برابر مقاومت حداکثر
انجام مي شود.
مشخصات این روشها : استفاده از الگوهاي مایل » بکار گيري علائم
حسي ؛ بخصوص محرک هاي حس عمقي » جلدي ؛ بینایی ومحرک هاي
شنوايي جهت بروز وظاهر شدن پاسخ هاي حرکتي مناسب مي باشد .
صفحه 31:
به نام خداوند جان آفرین
حکیم سخن در زبان آفرین
بر آستان جانان گر سر توان نهادن
گلبانگ سر بلندی بر آسمان توان زد
میالد امام رضا(ع) بر شما مبارک باد
اولین دوره کارگاه آموزش
PNF
ويژه دانشجویان رشته تربیت بدنی
دانشگاه اراک
:تهیه و تنظیم
فیزیوتراپیست رحمان شیخ حسینی
پاییز 86
مقدمه اي بر : PNF
:منابع حسی برای کنترل فعاليت ها در بدن
حس وستیبوالر )1
حس بینایی )2
( حس پیکری ))somatosensory3
:Proprioception
برای اولین بار توسط Golds Cheiderدر مفصل
مچ پا و شانه اندازه گیری شد و در سال 1906
شرینگتون حس عمقی را تعریف کرد.
تعریف :حس عمقی فرآیندی است که در طی آن CNS
اطالعات محیطی درباره وضعیت و حرکت مفاصل بخش
های مختلف بدن را در سطح آگاهانه و ناآگاهانه دریافت
میکنند.
اجزاء اصلی حس عمقی:
Kinesthesia .1یا حس تشخیص حرکت :تشخیص
حرکت ،سرعت و جهت حرکت در مفاصل و هر نوع
دفورمیشن در بافت های بدن.
:Sense of position .2درک آگاهانه و نا آگاهانه
از وضعیت مفاصل و سگمان های بدن.
:Sense of force .3درک نیرو یا تانسیون عضالت
حین انقباض.
مهمترین گیرنده های حس عمقی:
.1
.2
.3
گیرنده های مفصلی
گیرنده های مکانیکی جلدی
گیرنده های مکانیکی عضالت
گیرنده های مفصلی:
نوع یک ،یا رافینی :داخل کپسول و لیگامانها هستند ،با تطابق آرام
وآهسته پایین .مسئول تعیین عوامل استاتیک و داینامیک مثل زاویه
مفصل ،سرعت حرکت و فشار داخل مفصل میباشند.
نوع دو ،یا پاچینی :بیشتر در الیه های عمقی کپسول و لیگامان ها
و ساختارهای مفصلی وجود دارند.
نوع سه :بیشتر در تشخیص جهت حرکت مفصل سهیم اند و مسئول
تنظیم تون عضالت واطراف مفصل در شرایط خطرآفرین است.
نوع چهار ،یا گیرنده های درد.
:گیرنده های عضالنی
(دوک های عضالنی )الف(Muscle spindles
(اندام وتری گلژی )ب (Golgy tendon organ
:Muscle Spindles
حاوی 2-12فیبر داخل دوکی( )Intrafusalمی باشد که توسط یک
غالف کپسولی محاط شده است .طول آنها 10-4میلیمتربوده و موازی
با فیبرهای عضله اند ،و به ”عقل عضله“ معروف است .به هر نوع
تغییر طول فیبرهای عضالنی حساس میباشد.
تنها گیرنده حسی است که دارای وابران یا عصب حرکتی است.
میزان تراکم این گیرنده در عضالت ،وابسته به نقش آن عضله در
حس عمقی می باشد.
دانسیته M.Sدر این عضالت باال است :لومبریکال دست ،روتاتور
کاف ، VMO ،اینترترنسورس و روتاتورهای کوچک در فقرات ...
فیبرهای آوران این گیرنده های مکانیکی ،از نوع یک آ و دو میباشند،
و فیبر حرکتی آنها گاما موتور نورون نام دارد.
:انواع فیبرهای داخل دوکی
:Nuclesr Bag -1
هسته هادر قسمت مرکزی جمع شده و این قسمت دارای
انعطاف پذیری زیاد میباشد.
دارای دو نوع میباشد:
:NB1دارای عصب دهی از یک آ است و قسمت مرکزی آن
انعطاف پذیر تر است .از نوع گیرنده های داینامیک میباشد.
:NB2دارای عصب دهی از یک آ و دو میباشد و از نوع
گیرنده های استاتیک است.
:انواع فیبرهای داخل دوکی
:Nuclear Chain -2هسته ها به صورت یک رشته
طویل در وسط فیبراند و دو طرف دارای خاصیت انقباضی
میباشد .گیرنده استاتیک است و بیشتر طول ثابت و مطلق
عضله را مخابره میکند .آوران مخصوص آن نوع دو
میباشد ،گرچه نوع یک آ را نیز دریافت میکند.
:گاما موتور نورون
خود دارای دو نوع استاتیک و داینامیک است .نوع
استاتیک مسئول حس تشخیص وضعیت مفصل و نوع
داینامیک مسئول Kinestesiaمیباشد.
مهم ترین نقش Fusimotorها ،تنظیم حساسیت گیرنده
های حسی اینترا فیوزال نسبت به تغییر طول میباشد .که
البته نقش استاتیک در این باره بیشتر میباشد.
نتایج تحریک MS:
.1تسهیل عضله )Ag (Autogenic Facilitation
.2تسهیل سینرژیست های عضله Ag
.3مهار عضله آنتاگونیست(Reciprocal
)Inhibition
Knee jerk reflex:
:نقش همزمان فیبرهای حرکتی آلفا و گاما
آلفا موتور نورون
گاما موتور نورون
انقباض فعال
افزایش
افزایش
کوتاه شدن پاسیو
عضله
طویل شدن پاسیو
بدون تغییر
افزایش
بدون تغییر
کاهش
طویل شدن اکتیو
کاهش
کاهش
GTO:
یک رسپتور کپسول دار است که
دسته کوچکی از فیبرهای وتر
عضله از آن عبور میکنند .معموًال
15-10فیبر عضله به طور سری
به این ارگان متصل اند و GTO
بوسیله تانسیون تولیدی این فیبرها
تحریک میشود.
: GTO
دارای هر دو نوع پاسخ استاتیک و داینامیک است.
فیبرهای حسی آن شامل نوع یک بی(قطور) و با قطر
متوسط 16میکرومتر است.
تحریک این گیرنده در نخاع موجب مهار همان عضله
میشود(.)Autogenic Inhibition
اختالف عمده GTOو : MS
MSطول عضله و تغییرات طول عضله را تعیین میکند
ولی GTOتانسیون عضله را تعیین میکند.
تقسيم بندي الگوهاي حرکتي از نظر تکامل
(:)Development
( primitive pattern -1الگوهاي اوليه يا
سيزژيست) :
( Mass pattern -2الگوهاي توده اي ):
( advanced pattern -3الگوهاي پيشرفته )
: primitive patterns )1
به آنها الگوهاي سيزژيستي Flxيا Extاندامها نيز
مي گويند.
درسطح پايين تر CNSکنترل مي شوند و در کودکان
يا افراد CVAو ...ظاهر مي شوند.
: سيزژي اکستانسور اندام تحتاني
))positive surporting reflex
) ماهگي6 (در
int.rot , add , Ext :• هيپ
Ext : • زانو
inversion , plant FlX :• مچ
:سينرژي فلکسوري اندام فوقاني
Ext.rot , add , FlX : شانه
Supination , FlX : ساعد و آرنج
Ulnar deviation , FlX :مچ دست
: mass patterns -2
برخالف الگوهاي اوليه که طبق مشخصات بيان شده مي
باشد ،چند جزء حرکتي در آنها ممکن است تغيير کند.
در واقع زمانی اتفاق مي افتند که فرد بتواند الگوي سيزژي
را بشکند و پيشرفت کند .
الگوهاي کاملي نيستند زيرا در آنها Extزانو و Plant
Flxمچ پا همراه است( چه در Int.rotو چه در Addو
Abdهیپ).
: advanced patterns -3
برخالف موارد فوق فرد قادر است با شکستن الگوهاي
اوليه ،اجزا حرکت را براساس نيازهاي روزمر ه تعيين
کند افراد سالم درامور روزمره از اين الگوها استفاده مي
کنند.
الگوهاي PNFدرحقيقت مشابه اين الگوها هستند که
فرد در کارهاي روزمره از آنها استفاده مي کند.
تعريف عضالت آگونيست ،آنتا گونيست:
آگونیست :به عضالني که مسئول اجراي يک حرکت باشند
مثال ...
آنتاگونیست :عضالت انتاگونيست به عضالت مقابل عضالت
آگونيست مي گويند
تعريف حرکات :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
چرخش خارجي External :
rotation
چرخش داخلي Internal :
)rotation (medial
دورکردن از بدن abduction :
نزديک کردن به بدنadduction :
خم کردن Flexion :
بازکردن Extension :
چرخش خارجي ساعد Supination :
چرخش داخلي ساعد pronation :
حرکت پشت پا به سمت
ساق ِDotsiFlexion:
حرکت کف پا به سمت پشت ساق :
Plantar flexion
•
•
•
•
•
•
•
•
•
چرخش خارجي مچ پا eversion :
چرخش داخلي مچ پا inversion :
انحراف مچ به سمت زند زيرين :
radial deviation
انحرا ف مچ دست به سمت زند زيرين :
ulnar dviation
باال امدن شانه elevation:
پايين آمدن شانه depression:
جلوآمدن شانه protraction:
عقب رفتن شانه retraction:
انحراف جانبي فقراتlateral :
Flexion
مقدمه اي بر : PNF
Proprioceptive Nenromuscular facilitatoin
يا تسهيل عصبي عضالني از طريق حس عمقي
تعريف :
يک روش تمرين درماني است که براساس الگوهاي حرکتي فانکشتال يا عملکردي بوده
و باعث تسهيل عصبي عضالني و بهبود کنترل نوروماسکوالرمي شود.
استفاده گسترده از اين روش در سالهاي 1940و 1950توسط & kabat
knott,vossرواج يافت .تکنيک هاي PNFاستفاده گسترده اي براي بيماران عضالني
اسکلتي دارد زيرا دراين بيماران ،کنترل عصبي عضالنی اندام ها ،تنه و ستون فقرات
گردن تغيير کرده است .
مقدمه اي بر : PNF
اهداف کاربرد روشهاي : PNFبهبود قدرت و تحمل عضالت ،
تسهيل ثبات ،ودرک کنترل عصبي – عضالني وحرکات هماهنگ وبه
طور کلي برگرداندن عملکرد ( )Functionمي باشد.
نوع کاربرد :از مراحل حاد آسيب صورت ايزومتريک استفاده مي شود
و در مراحل پاياني با اجراي حرکات سريع در برابر مقاومت حداکثر
انجام مي شود.
مشخصات اين روشها :استفاده از الگوهاي مايل ،بکار گيري عالئم
حسي ،بخصوص محرک هاي حس عمقي ،جلدي ،بينایی ومحرک هاي
شنوايي جهت بروز وظاهر شدن پاسخ هاي حرکتي مناسب مي باشد .