تضمین کیفیت در آزمایشگاه خون شناسی

تضمین کیفیت در آزمایشگاه خون شناسی

اسلاید 1: به نام خدا تضمین کیفیت در آزمايشگاه خون شناسیدکتر کتایون خداوردیان اداره مديريت تضمين کيفيت آزمايشگاه مرجع سلامت

اسلاید 2: فرايند قبل از آزمايش

اسلاید 3: فرايند قبل از آزمايشجمع آوری نمونه استفاده از ضدانعقاد مناسبنمونه خون برای آزمایش های روتین هماتولوژی (CBC,Differential,….) به منظور به حداقل رساندن تغییرات شکل سلولی باید با ضد انعقاد نمک های پتاسیم جمع آوری گردد. اگزالات می تواند تغییرات نامناسب مورفولوژی مانند واکوئل سیتوپلاسمی، کریستال های سیتوپلاسمی و لبولاسیون نامنظم هسته ایجاد نماید. هپارین میتواند کلامپ سلولی ( بخصوص پلاکتها) ، لکوسیتوز کاذب و ترومبوسیتوپنی کاذب و همچنین زمینه آبی رنگ در گسترشهای رنگ شده با رایت ایجاد نماید. سیترات در در مواقعی اگریکاسیون پلاکتی وجود دارد می تواند با احتساب ضریب رقت به کار برده شود

اسلاید 4: آيا نسبت ضد انعقادEDTA به خون رعايت ميگردد؟ * مقدار ضد انعقاد باید به گونه ای باشد که غلظت 1/5 میلیگرم در هر لیتر رعایت شود.( توصیه کمیته کشوری هماتولوژی تهیه محلول6% و به کاربردن 50 میکرولیتر برای 2 میلیلیتر خون میباشد). آيا تمام نمونه های انعقادی با سيترات سديم(109 mmol/L) 3/2 % جمع آوری می گردد ؟  * برای آزمایش های انعقادی سیترات سدیم با دو مولکول آب 3.2% توصیه می گردد . استفاده از سیترات سدیم 3/8% باعث طولانی شدن زمان آزمایش ها می گردد.

اسلاید 5: آيا تمامی نمونه های خون جمع آوری شده با ضد انعقاد برای آزمايشهای هماتولوژی به طور کامل قبل از آزمايش مخلوط می شوند ؟ * باید مستندات دقیقی مبنی بر نحوه مخلوط شدن خون با ضدانعقاد موجود باشد.در صورت استفاده از میکسر حد اقل 5-2 دقیقه و در غیر این صورت باید حد اقل 8 بار توسط دست سروته گردد تا از هموژن شدن نمونه و تکرار پذیری نتایج CBC مطمئن شد.

اسلاید 6: شرايط نگه داری نمونه آيا در آزمايشگاه شرايط نگهداری نمونه جهت انجام آزمایش های رایج هماتولوژی به صورت روشن تعريف شده است ؟ پایداری نمونه ها به شرح زیر می باشد:*نمونه خون کامل برای آزمایش CBC در دمای 24-18 درجه تا 4 ساعت پس از نمونه گیری و در دمای 4-2 درجه تا 24 ساعت*نمونه برای آزمایش PT سانتریفوژ شده یا نشده در لوله درب بسته در دمای24-18 درجه سانتیگرادبه مدت 24ساعت ( اما توصیه می گردد بیشتر از 4 ساعت نباشد )*نمونه برای آزمایش APTT در بیماران nonheparinized سانتریفوژ شده یا نشده در لوله درب بسته در دمای24-18یا 4-2 درجه سانتیگراد به مدت 4ساعت

اسلاید 7: *نمونه برای آزمایش APTT در بیماران infractionated heparin باید ظرف مدت یک ساعت سانتریفوژ شده و پلاسما جدا گرددو در دمای24-18یا 4-2 درجه سانتیگراد به مدت 4ساعت*نمونه برای آزمایش ESR در دمای 25-20 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت* برای تعیین گروه خونی تا یک هفنه در دمای یخچالجهت شمارش رتیکولوسیت خون کامل تا 6 ساعت در دمای 25-20 درجه سانتیگراد

اسلاید 8: کاليبراسيون و کنترل کيفی شمارنده سلولیشمارشگر سلولی جدید خریداری شده استبرای کاليبراسيون آن چه بايد کردبرای کنترل کيفی چه بايد کرد چگونه از صحت عملکرد آن مطمئن می شويم

اسلاید 9: در چه مواقعی بايد دستگاه را کاليبر نمود-هنگام راه اندازی -تغییر نوع محلول ها یا کمپانی سازنده آن - هر زمانی که اطلاعات کنترل کیفی نشان بدهد کالیبراسیون بهم خورده است - بعد از سرویس یا نگهداری ماژور - در هر زمانی که سازنده دستگاه توصیه کرده است -حد اقل هر شش ماه یکبارمستندات آن بايد موجود باشد

اسلاید 10: نحوه کاليبراسيوناستفاده از کاليبراتوراستفاده ازحداقل 3 نمونه فرد طبيعی (به كمك روش مرجع)کنترل کيفی1-استفاده از خون کنترل و رسم چارت کنترلیاز نمودار کنترل کيفی چه استفاده ايی می گردد؟2-در صورت عدم دسترسی به خون کنترل :-استفاده از آزمون آماری T-BritinCheck test -Duplicate Test --Delta Check Patient Mean-

اسلاید 11: در مميزی آزمايشگاه هماتولوژی جهت اطمينان از دقت و صحت کار دستگاه شمارشگر سلولی چه مواردي مطرح مي گردد؟

اسلاید 12: روش های دستیاندازه گيری هموگلوبين -استفاده از استاندارد تاييد شده با تاريخ انقضای معتبر-تهيه منحنی استاندارد با حداقل 4 رقت-استفاده از وسايل شيشه ای کلاس A ، ابزار وتجهيزات کاليبره ضروری می باشد .هماتوکريت دور سانتريفوژ، عملكرد تايمر،حداكثر توان فشردگي سلولهاشمارش گلبول هاي سفيدو پلاكتاستفاده از لام نئوبار

اسلاید 13: آزمون هاي انعقادي -استفاده از پلاسماي كنترل تجاري يا پولد جهت كنترل كيفي-كنترل و ثبت دماي بن ماري 0/2±37-انجام آزمايش ها بصورت دوتايي در روش دستي-توجه به ISIبا تعويض نوع كيت ،سري ساخت ثبت نتايج