تفسیر گازهای خون شریانی

تفسیر گازهای خون شریانی

اسلاید 1: 1saeed siavoshi

اسلاید 2: تفسیر گازهای خون شریانیسعيد سياوشيكارشناس ارشد مراقبت هاي ويژهدانشجوی دکتری پرستاری2saeed siavoshi

اسلاید 3: ACID-BASE BALANCEBuffer SystemLungs KidneysElectrolyte 3saeed siavoshi

اسلاید 4: سيستم بافري(تامپون)سريعترين و موثرترين پاسخ در اختلالات و ظرف 5-4 ساعت به حداكثر كارايي خود ميرسد.متشكل از يك اسيد ضعيف و يك نمك مي باشد.HCO3 Hb PO4 3 HPO4 2H2CO3 HHb HPO4 2 H2PO4نسبت بيكربنات به اسيد كربنيك 20 به 1 مي باشد.4saeed siavoshi

اسلاید 5: سيستم بافري(تامپون)اسيد قوي + جزء نمكي نمك خنثي + اسيد ضعيف HCl + NaHCO3 NaCl + H2CO3باز قوي + جزء اسيدي نمك + آب NaOH + H2CO3 NaHCO3 + H2O5saeed siavoshi

اسلاید 6: Maintaining Proper pHBicarbonate Buffer SystemCO2 + H2O  H2CO3  H+ + HCO3-H+ + HCO3- + NaCl  HCl + NaHCO36saeed siavoshi

اسلاید 7: Maintaining Proper pHProtein Buffer System7CCROHOHHHNIf pH drops, extra H+ can bind hereIf pH increases, H+ can leave heresaeed siavoshi

اسلاید 8: Maintaining Proper pHPhosphate Buffer SystemH3PO4-  H+ + HPO42-8saeed siavoshi

اسلاید 9: سيستم تنفسيبا دفع يا احتباس CO2 اعمال اثر ميكند .Respiratory CompensationWhen pH drops respiration increasesWhen pH rises respiration decreases9saeed siavoshi

اسلاید 10: تبادل O297% حمل با Hb و 3% محلول در پلاسمابه ازاي هر 1mmHg 0/003 cc در هر 100ccخون O2حل ميشودبه ازاي هر گرمHb 1/34 cc O2 حمل ميشودCaO2=(1.3 ×Hb × SatO2)+(0.003 × PaO2)CaO2=(1.3 × 14 × 0.98)+(0.003 × 100)=18.1cc/100cc18.1 × 10=181cc/Lit 181 × 5=905cc/min (O2 Flax)10saeed siavoshi

اسلاید 11: عوامل موثر در شيفت منحنيO2راست: كاهشPH افزايش PCO2 افزايش T افزايش 2,3 DPGچپ : برعكس بالا11saeed siavoshi

اسلاید 12: حملCO2محلول در پلاسما : 10%باند با هموگلوبين : 90%محلول در پلاسما در تنظيم اسيد و باز موثر ميباشدH2O+CO2 H2CO3 H + HCO312saeed siavoshi

اسلاید 13: نسبت تهويه به پرفيوژنتهويه آلوئولي : Lit/min4پرفيوژن ريوي : Lit/min5نسبت طبيعي : 0/8 الي 1در حالت ايستاده اين نسبت در قله ريه بيشتر و در حالت خوابيده كمتر ميباشد13saeed siavoshi

اسلاید 14: اختلال تهويه و پرفيوژنShunt : آتلكتازي، ادم ريوي، ARDS، پنوموني، آسم، آمفيزمDead space : آمبولي ريه، كاهش برونده قلب، PEEPSilent : ايست قلبي ريوي14saeed siavoshi

اسلاید 15: سيستم كليويدفع NH3 (آمونياك ) يا NH4+ (آمونيوم )به صورت انتخابيدفع يا احتباس NaHCO3Renal compensationRegulation of H+ and HCO3- secretion and reabsorption15saeed siavoshi

اسلاید 16: پارامترهاي ABGpH : 7.35 – 7.45 (6.80-7.80 (محدوده قابل تحملPO2 : [100 – ( Age ×0.3 )]PCO2 : 35-45 mmHgHCO3 : 22-26BE : ± 2Sat O2 : 98%16saeed siavoshi

اسلاید 17: پارامترهاي اصلي جهت تفسير گازهاي خون شريانيعلاوه بر PaO2 و O2 Sat، ساير مقادير لازم براي تفسير اختلالات اسيد و باز شامل PH، PaCO2، HCO3، Base Excess (BE)، Total CO2 Conent ، BD و Anion Gap است.PHPH طبيعي خون بين 7.35 تا 7.45 است. PH بالاتر از 7.45 آلكالمي و PH زير 7.35 اسيدمي گفته ميشود. بطور متوسط ميزان آن 7.40 در نظر گرفته مي شود.17saeed siavoshi

اسلاید 18: PaCO۲ نمايانگر ميزان دي اكسيد كربن موجود در خون شرياني است. ميزان طبيعي آن 35-45 ميلي متر جيوه است. افزايش بيش از 45 mmHg اسيدوز تنفسي و كاهش آن از 35mmHg آلكالوز تنفسي ناميده مي شود.HCO۳ميزان طبيعي يون بيكربنات بين 22 تا 2۶ ميلي اكي والان در ليتر است. افزايش آن از۲۶ ميلي اكي والان در ليتر بيانگر آلكالوز متابوليك و كاهش آن از 22 ميلي اكي والان درليتر بيانگر اسيدوز متابوليك است.18saeed siavoshi

اسلاید 19: افزايش باز (Base Excess) (BE) در شرايطي كه PaCO2 در حرارت 37 درجه سانتيگراد، معادل 40 mmHg بوده و كمبود اكسيژن نيز وجود نداشته باشد، BE به مقدار اسيد يا بازي اطلاق مي گردد كه براي حفظ PH در حد طبيعي و نيز حفظ بيكربنات به ميزان 24 ميلي اكي والان در ليتر مورد نياز است. مقدار طبيعي BE بين 2+ و2- متغيير بوده و بر حسب ميلي اكي والان در ليتر بيان مي شود. افزايش BE از 2+ نمايانگر احتباس باز غير فرار و يا به عبارت ديگر آلكالوز متابوليك و كاهش BE از 2- نمايانگر احتباس اسيد غير فرار و يا به عبارت ديگر اسيدوز متابوليك است.19saeed siavoshi

اسلاید 20: باز بافری (Buffer Base) (BB) يك معيار تشخيصي براي تغييرات متابوليك اسيد و باز است. BB حاصل جمع آنيونهاي پلاسما يعني بيكربنات، پروتئين، هموگلوبين و فسفاتها بوده و مقدار آن معادل 42 ميلي مول در ليتر است (BB = BE +42). از آنجا كه BE پلاسما در حال تعادل تقريبا برابر با صفر است، BB = 42 خواهد بود كه در صورت آلكالوز متابوليك مقدار آن افزايش يافته و در صورت اسيدوز متابوليك، از ميزان آن كاسته مي شود. تغييرات CO2 شرياني بر BB بي تاثير مي باشد.20saeed siavoshi

اسلاید 21: میزان کل دی اکسیدکربن CO2 TCO2 (total co2) عبارتست از مجموع یون بیکربنات ، اسید کربنیک و دی اکسید کربن می باشد. چون 95% میزان کل CO2 را بی کربنات تشکیل می دهد ، این میزان تقریباً برابر یون بیکربنات یعنی حدود 2/25 میلی اکی والان در لیتر است.21saeed siavoshi

اسلاید 22: شکاف آنیونی(Anion Gap) طبق قان.ن الکترو شیمیایی ، همواره تعداد کل آنیون ها با تعداد کل کاتیون ها برابر و در حال تعادل است .کاتیون های قابل اندازه گیری سدیم و پتاسیم و آنیون های قابل اندازهگیری کلر و بی کربنات استAG عبارتست از تفاضل کاتیون و آنیون ها و به عنوان کمک در تشخیص علت اسیدوز متابولیک به کار برده می شود.ANION GAP= NA-[CL+HCO3]22saeed siavoshi

اسلاید 23: روش تفسير برگه آزمايش گازهاي خون شرياني (ABG) مرحله اولمشاهده مقدار PaO2 و O2 Sat : ابتدا به PaO2 توجه شود كه آيا بيمار دچار هايپوكسمي است؟ PaO2 به اكسيژن محلول در خون بر ميگردد و در حالت طبيعي مقدار آن بين 100 - 80 ميلي متر جيوه است. PaO2 بين 60 تا 79 ميلي متر جيوه را هايپوكسي خفيف، بين 40 تا 59 ميلي متر جيوه را هايپوكسي متوسط و كمتر از 40 ميلي متر جيوه را هايپوكسي شديد مي نامند. مقادير زير 40 ميلي متر جيوه بسيار مخاطره آميز است. O2 Sat يا درصد اشباع هموگلوبين از اكسيژن مي باشد كه به مقدار PaO2 و عوامل موثر بر منحني شكست اكسي ـ هموگلوبين وابسته است. بجز در افراد مبتلا به COPD ميزان O2 Sat زير 80% احتمال خون وريدي را مطرح مي نمايد.23saeed siavoshi

اسلاید 24: مرحله دومبا توجه به PH مشخص مي شود كه در وضعيت نرمال يا اسيدي يا بازي قرار داريم. PH زير 7.40 اسيدي و پايين تر از 7.35 اسيدوز خوانده مي شود همچنين PH بالاي 7.40 قليايي و بالاتر از 7.45 آلكالوز تلقي مي شود.مرحله سومبا توجه به PaCO2 مشخص شود كه اسيدوز تنفسي يا آلكالوز تنفسي يا حالت نرمال وجود دارد. PaCO2 كمتر از 35 آلكالوز تنفسي و بالاتر از 45 اسيدوز تنفسي است.24saeed siavoshi

اسلاید 25: مرحله چهارمبه يون بيكربنات HCO3- توجه مي شود تا مشخص گردد كه اسيدوز متابوليك يا آلكالوز متابوليك يا حالت نرمال وجود دارد. مقادير بيش از 28 ميلي اكي والان در ليتر نمايانگر آلكالوز متابوليك و كمتر از 22 ميلي اكي والان در ليتر نشان دهنده اسيدوز متابوليك است.مرحله پنجمبه مقدار BE توجه شود، اين معيار براي تفسير اسيدوز و آلكالوز با منشا متابوليك دقيق تر از يون بيكربنات است. در صورتيكه بيش از 2+ باشد نمايانگر آلكالوز متابوليك و اگر كمتر از 2- باشد نمايانگر اسيدوز متابوليك است.25saeed siavoshi

اسلاید 26: مرحله ششمآيا PH جبران شده است يا بدون جبران؟ در بدن مكانيزمهاي جبراني (بافري، تنفسي، متابوليك) در زمان اختلالات اسيدو باز فعال ميشوند پس يكي از سه حالت زير وجود دارد : الف) بدون جبران در اين حالت PH غير طبيعي بوده، PaCO2 يا HCO3 نيز غير طبيعي هستند. در اين حالت با توجه به PH. نوع اختلال (اسيدوز يا آلكالوز) مشخص مي گردد و PaCO2 بيانگر اختلال تنفسي و HCO3 نمايانگر اختلال متابوليك خواهد بود. مثال: PaO2 = 60mmHg PH = 7.25 , PaCO2 = 50mmHg , HCO3 = 22meq/l با توجه به PH و بر اساس PCO2 تشخيص اسيدوز تنفسي جبران نشده ميباشد. 26saeed siavoshi

اسلاید 27: قانون I : اگر تغييرات PH و PaCO2 در جهت مخالف يكديگر باشد، يك بيماري تنفسي وجود دارد : PH = 7.32 PaCO2 = 50 mmHg HCO3 = 24 meq/l 27saeed siavoshi

اسلاید 28: قانون II :اگر تغييرات PH و HCO3- هم جهت باشند، يك بيماري متابوليك وجود دارد : PH = 7.32 PaCO2 = 40 mmHg HCO3- = 18 meq/l ب ) جبران ناقص در اين حالت PH ، HCO3 و PaCO2 هر سه غير طبيعي هستند. بدين معني كه مكانيسمهاي جبراني فعال شده اند اما موفق به اصلاح كامل PH نشده اند. براي تشخيص اختلال اوليه و مكانيسم جبراني، ابتدا به مقادير HCO3 و PaCO2 توجه مي شود و سپس PH مد نظر قرار مي گيرد و قانون سوم مطرح ميشود : 28saeed siavoshi

اسلاید 29: قانون III :اگر تغييرات PaCO2 و HCO3- هم جهت باشند، بدن در حال جبران عدم تعادل است : PH = 7.30 PaCO2 = 25 mmHg HCO3- = 12 meq/l در اين مثال يك بيماري متابوليك وجود دارد. كاهش PaCO2 يك مكانيسم جبراني است و تشخيص اسيدوز متابوليك با جبران ناقص سيستم تنفسي مي باشد. 29saeed siavoshi

اسلاید 30: ج ) جبران كامل در اين حالت PH طبيعي، ولي PaCO2 و HCO3- هر دو غير طبيعي هستند. 30saeed siavoshi

اسلاید 31: قانون IV :در وضعيت جبران كامل، براي تشخيص اختلال اوليه و مكانيسم جبراني ابتدا با نگاه كردن به مقادير HCO3- BE و PaCO2 نوع اختلال را مشخص كرده، سپس به مقدار PH توجه مي كنيم: 1ـ در صورتيكه ميزان PH بين 7.35 – 7.40 بود، علت اوليه اسيدوز است. 2ـ در صورتيكه ميزان PH بين 7.40 – 7.45 بود، علت اوليه آلكالوز است. مثال : PH = 7.42 PaCO2 = 50 mmHg HCO3- = 32 meq/L تشخيص : آلكالوز متابوليك، اسيدوز تنفسي، جبران كامل بيماري اوليه : آلكالوز متابوليك (با جبران كامل)31saeed siavoshi

اسلاید 32: Acid/Base Imbalance DisordersAcidosisRespiratoryMetabolicAlkalosisRespiratoryMetabolic32saeed siavoshi

اسلاید 33: 33Respiratory Alkalosis   Hyperventilation saeed siavoshi

اسلاید 34: Clinical manifestation Tachypnea,, dizziness, syncope, convulsions, coma, weakness, paresthesia, tetany34saeed siavoshi

اسلاید 35: Lab findings PH greater than 7.45PaCO2 lesser than 35 mmHgHypokalemia,Hypocalcemia35saeed siavoshi

اسلاید 36: Management Increase CO2 retention through CO2 rebreathing & sedation and mechanical hypoventilation36saeed siavoshi

اسلاید 37: 37Respiratory acidosis Hypoventilation& excessiveCO2 production saeed siavoshi

اسلاید 38: DefinitionIt is a clinical disorder in which the pH is less than 7.35 and the paCO2 is greater than 45mmHg 38saeed siavoshi

اسلاید 39: CausesCOPD, neuromuscular disorder, Guillian-Barre syndrome, Myssthenia gravis, Respiratory center depression, Drugs, late ARDS, Hypoxemia, impaired lung expansion , Chemical stimulation of respiratory center, traumatic stimulation of respiratory center39saeed siavoshi

اسلاید 40: Clinical manifestation Dyspnea , disorientation, coma40saeed siavoshi

اسلاید 41: Lab findingsPH lesser than 7.35Paco2 greater than 45mmHg, Hyperkalemia, Hypoxemia41saeed siavoshi

اسلاید 42: Management1.Treat underlying cause 2.Support ventilation 3.Correct electrolyte imbalance 4.Intravenous NaHCO342saeed siavoshi

اسلاید 43: درمان الكالوز تنفسيعلت: اضطراب،ترس،تب،اختلال CNS،درد،تنظيم غلط دستگاه،مصرف ساليسيلات .اقدامات : - بدون ونتيلاتور : تنفس در كيسه، افزايش مسير تنفس - با ونتيلاتور : افزايش فضاي مرده،تنظيم زمان تنفس43saeed siavoshi

اسلاید 44: درمان اسيدوز تنفسيعلت : خفگي، نارسايي تنفسي، كاهش تبادلات گازي، اختلال CNS .مداخلات - بدون ونتيلاتور : فيزيوتراپي تنفسي، دميدن در دستكش . - با ونتيلاتور: افزايش تعداد،حجم،زمان بازدم در تنفس44saeed siavoshi

اسلاید 45: 45Metabolic Alkalosis saeed siavoshi

اسلاید 46: DefinitionIt is a clinical condition in which PH is raised 46saeed siavoshi

اسلاید 47: causesHypokalemia, gatric fluid loss, massive correction of whole blood, Overcorrection of acidosis with NaCO347saeed siavoshi

اسلاید 48: Clinical manifestation Hypoventilation Dysrythmias48saeed siavoshi

اسلاید 49: Lab findings PH >7.45HypokalemiaHypocalcemiaPaCO2 normal or increased49saeed siavoshi

اسلاید 50: Management1.Treat the underlying cause2.Administer KCL3.intravenous acidifying salts[NH4CL]4.Administer acetazolamide50saeed siavoshi

اسلاید 51: درمان الكالوز متابوليكعلت : تجويز زياد بيكربنات، استفراغ، ساكشن معده،هيپر آلدسترونيسم ( موجب هيپوكالمي ميگردد)اقدامات: - تجويز سرم نمكي همراه KCl و NaCl و ديورتيك .H2O+CO2 H2CO3 H + HCO351saeed siavoshi

اسلاید 52: Metabolic Acidosis52saeed siavoshi

اسلاید 53: Definition It is a clinical condition in which the HCO3 & pH is decreased 53saeed siavoshi

اسلاید 54: causes Renal failure, Diabetic ketoacidosis, Lactic acidosis, ingested toxins, renal tubular acidosis54saeed siavoshi

اسلاید 55: Clinical manifestation Hyperventilation confusion, drowsiness, coma, headache55saeed siavoshi

اسلاید 56: Lab findings PH< 7.35,HCO3< 22mEq/L 56saeed siavoshi

اسلاید 57: Management 1.Treat the underlying cause2.Intravenous NaHCO33.correct electrolyte imbalance57saeed siavoshi

اسلاید 58: 58درمان اسيدوز متابوليكعلت: افزايش متابوليسم، تب،‌مصرف مواد اسيدي،هيپر تيروئيديسم ( موجب هيپركالمي ميگردد)اقدامات: - تزريق بيكربنات 1 ميلي ليتر به ازاي هر كيلو وزن بدن يا BE×W ÷ 3 كه نصف ميزان محاسبه شده تزريق و پس از 20 دقيقه ABG كنترل و در صورت نياز مابقي تزريق ميشود.saeed siavoshi

اسلاید 59: pHNormal pH is 7.35-7.45Value <7.35 is acidoticValue >7.45 is alkaloticAcidosis & Alkalosis can be caused by a problem with the respiratory system or a metabolic causeCan also have combined respiratory/metabolic states59saeed siavoshi

اسلاید 60: Is it Respiratory or Metabolic?Respiratory AcidosisRespiratory AlkalosisMetabolic AcidosisMetabolic AlkalosisIncreased pCO2 >50Decreased pCO2<30Decreased HCO3 <18Increased HCO3 >3060saeed siavoshi

اسلاید 61: Compensated or Uncompensated—what does this mean?Evaluate pH—is it normal? YesNext evaluate pCO2 & HCO3pH normal + increased pCO2 + increased HCO3 = compensated respiratory acidosispH normal + decreased HCO3 + decreased pCO2 = compensated metabolic acidosis61saeed siavoshi

اسلاید 62: Compensated. UncompensatedIs pH normal? NoAcidotic or. AlkaloticRespiratory or. MetabolicpH<7.30 + pCO2>50 + normal HCO3 = uncompensated respiratory acidosispH<7.30 + HCO3<18 + normal pCO2 = uncompensated metabolic acidosispH>7.50 + pCO2<30 + normal HCO3 = uncompensated respiratory alkalosispH>7.50 + HCO3>30 + normal pCO2 = uncompensated metabolic alkalosis62saeed siavoshi

اسلاید 63: Assessing OxygenationNormal value for arterial blood gas 80-100mmHgNormal value for venous blood gas 40mmHgNormal SaO2 Arterial: 97%Venous: 75%63saeed siavoshi