تفکر استراتژیک

تفکر استراتژیک

اسلاید 1: تفکر استراتژیک

اسلاید 2: معرفی موضوعاگر رویکردهای نوین استراتژی نبود ، امروز استراتژی همچون بسیاری از مفاهیم دیگر مدیریتی به تاریخ ادبیات مدیریتی سپرده شده بود .محیط کسب و کار امروز با ویژگیهای همچون تغییرات پیچیده و غیر خطی ، تحولات ناپیوسته و جهشی ، تغییرات پی درپی پارادایم ها و رقابت بدون حیطه بندی قابل تعریف است که این خصوصیت صحت پیش بینی محیط آینده را به شدت تضعیف می کند .

اسلاید 3: با توجه به تغییرات پیچیده محیط کار معاصر برنامه ریزی استراتژیک بر مبنای پیش بینی محیط ( فرصتها و تهدیدات ) آینده است و در جایی که بین پیش بینی ( زمان برنامه ریزی ) و واقعیت ( زمان اجرا ) تفاوت زیادی وجود دارد ، اثر بخشی آن از بین می رود.برنامه ریزی استراتژیک به محیطی با ثبات و پایدار عوامل محیطی در تعادل با تغییرات پیوسته ، کنش و واکنش قابل فهم و قابل پیش بینی نیاز دارد و در فقدان چنین شرایطی از کارکرد موثر باز می ماند.

اسلاید 4: شرایط محیط امروز کسب و کار برای برنامه ریزی استراتژیک مناسب نیست، زیرا : 1- در برنامه ریزی استراتژیک کار بر اساس داده ها ی محیطی و داخلی شکل می گیرد بدون اینکه سنجیده شود که این داده ها تا چه اندازه معتبر و قابل تکیه است .

اسلاید 5: 2- اساس برنامه ریزی استراتژیک پیش بینی روند امور است ، ولی تغییرات ناپیوسته مانند تحولات تکنولوژیک ، اجتماعی و یا سیاسی قابل پیش بینی نیستند .شرایط محیط امروز کسب و کار برای برنامه ریزی استراتژیک مناسب نیست ، زیرا :

اسلاید 6: 3- مبنای برنامه ریزی استراتژیک ( تحلیل ) داده ها ست و این شیوه تفکر همگرا فاقد قدرت لازم برای خلاقیت ( تفکر واگرا) به عنوان درونمایه اصلی استراتژی های تحول بخش است شرایط محیط امروز کسب و کار برای برنامه ریزی استراتژیک مناسب نیست ، زیرا :

اسلاید 7: هنری مینتز برگ : برنامه ریزی های استراتژیک به دلیل ماهیت تحلیل خود ( برنامه ) ایجاد می کنند و نه استراتژی و آنچه استراتژی ها را اثر بخش می سازد سنتز خلاقانه است .

اسلاید 8: 4- برنامه ریزی های استراتژیک نوعی مدل سازی از دنیای واقعی است که با پردازش اطلاعات مربوط به عوامل مهم داخلی و خارجی استراتژی را فرموله می کند ، استراتژی را فرموله میکند . شرایط محیط امروز کسب و کار برای برنامه ریزی استراتژیک مناسب نیست ، زیرا :

اسلاید 9: یان ترنز : استاد دانشگاه برونل دراین خصوص می گویدقابلیت ما در پیش بینی محدود است زیرا حتی یک تغییر کوچک در پدیده های به ظاهر بی ارتباط می تواند به تغییرات عمده ای در کل سیستم منجر شود .چگونه هنگامی که دنیا در حال تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی است و کنترل بر منابع حیاتی مورد نیاز وجود ندارد ، سازمانها می توانند استراتزی را فرموله و پیاده کنند .

اسلاید 10: 5- الگوهای برنامه ریزی استراتژیک با انتخاب برخی از عوامل (محیطی و داخلی ) و رهاسازی سایر عوامل به ظاهر بی اهمیت روش (جزء نگری ) را دنبال می کنند و بدین لحاظ برای مدل سازی تغییرات غیر خطی کسب و کار امروز مناسب نیستند .شرایط محیط امروز کسب و کار برای برنامه ریزی استراتژیک مناسب نیست ، زیرا :

اسلاید 11: در مقابل تنگاهای برنامه ریزی استراتژیک برای محیط کسب و کار امروز (تفکر استراتژیک ) پیشنهاد شده است . تفکر استراتژیک رویکردی است که مبتنی بر اصول استراتژی ، تفکر واگرا و خلاقانه را برای خلق یک استراتژی ارزش آفرین توصیه می کند .تفکر استراتژی بیش از جنبه های فرایندی و متدالوژیک به استراتژی به عنوان یک هنر نگاه می کند .

اسلاید 12: این دو رویکرد ( برنامه ریزی و تفکر استراتژیک ) به دو انتها ی طیف مکاتب دهگانه استراتژی تعلق دارند . برنامه ریزی استراتژیک جزء مکتب طرحریزی است که در محیط قابل شناخت و قابل پیش بینی اثر بخش است و تفکر استراتژیک با مکتب یادگیری تعریف می شود که برای محیط غیر قابل درک و پیش بینی مناسب است بدین ترتیب تفکر استراتژیک در محیط پر تحول و غیر قابل پیش بینی امروز رویکرد مناسب راهبردی سازمان شمرده می شود .

اسلاید 13: آدریان اسلوتسکیبسیاری از اوقات یک شرکت تازه وارد و کوچک با یک استراتژی نوآورانه و قوی همه منافع یک صنعت را از آن خود می سازد .

اسلاید 14: تفکر استراتژیک چیست ؟ تعریف ابزاری برای معرفی مفاهیم و رویکردهاست ، ولی معرفی تفکر استراتژیک از طریق تعریف آن کاری کم ثمر است .

اسلاید 15: از دیدگاه ماهوی تفکر استراتژیک یک بصیرت و فهم است این بصیرت کمک می کند تا در شرایط پیچیده کسب و کار :1- واقعیتهای بازار و قواعد آن به درستی شناخته شود .2- ویژگیهای جدید بازار زودتر از دیگران کشف گردد.3- جهشهای (ناپیوستگیهای ) کسب و کار درک شود .4- برای پاسخگویی به این شرایط راهکارهای بدیع و ارزش آفرینی خلق شود.

اسلاید 16: تفکر استراتژیک مدیر را قادر می سازد تا بفهمد چه عواملی در دستیابی به اهداف مورد نظر موثر است و کدامیک موثر نیست و چرا ، و چگونه عوامل موثر برای مشتری ارزش می آفریند ؟این بصیرت نسبت به عوامل تاثیر گذار در خلق ارزش ، قدرت تشخیص ایجاد می کند .

اسلاید 17: کن ایچی اومی : در کتاب معروف خود با عنوان تفکر یک استراتژیست چنین اضهار می دارد : که اگر موضوعات اساسی را تشخیص ندهید هرقدر به خود و کارمندانتان فشار روحی و فیزیکی وارد کنید سرانجام نتیجه ای جزء سردرگمی و شکست حاصل نخواهد شد.

اسلاید 18: تفکر استراتژیک ( پیش بینی ) آینده نیست .تفکر استراتژیک تشخیص به موقع خصوصیات میدان رقابت و دیدن فرصتهایی است که رقبا نسبت به آن غافل هستند .تفکر استراتژیک از طریق تشخیص و تقویت فعالیتهایی که ارزشهای منحصر به فردی برای مشتری ایجاد می کند ، مزیت رقابتی می آفریند . این کار از طریق فهم قواعد بازار و پاسخگویی خلاقانه به آن انجام می شود . و این امر در محیط ناپایدار و متحول کسب و کار یک رویکرد بی نظیر است .

اسلاید 19: هنری مینتزبرگ تفکر استراتژیک را یک نمای یکپارچه از کسب و کار در ذهن می داند .گری هامل آن را معماری هنرمندانه استراتژی بر مبنای خلاقیت و فهم کسب و کار توصیف می کند .رالف استیسی آن را طرحریزی بر مبنای یادگیری می شناسد .

اسلاید 20: یک الگوی مفهومی برای تفکر استراتژیک الگوهای متعددی ارائه شده است . الگوی پیتر ویلیامسون ، الگوی جین لیدکا و الگوی گری هامل از شناخته شده ترین این الگوها هستند . تاکید الگوی ویلیامسون بر توانمند سازی سازمان از طریق توسعه قابلیتها و شناخت بازار است .گری هامل ایجاد شور و شوق تازه در سازمان را برای خلق دیدگاه های جدید استراتژیک توصیه می کند . لیدا تمرکز انرژی سازمان بر اهداف را امری حیاتی می داند .

اسلاید 21: الگوی استراتژیک ذهنی تفکر استراتژیک جهت گیری کلی ارزشهای سازمانی طرح ریزی سازمانی نحوه تاثیر گذاری تفکر استراتژیک در سازمان

اسلاید 22: در این جا یک الگو که زمینه های بروز تفکر استراتژیک و استراتژیهای خلاقانه را فراهم می سازد ارائه می گردد. این الگو در قالب سه فرمان اساسی معماری شده است : فرمان اول : بیش از اطلاع گیری به دنبال یادگیری از محیط کسب و کار باشید: بسیاری از ابعاد شناخت کسب و کار تنها با تجربه واقعی در محیط بازار قابل فهم است : تشخیص رفتار مشتری و اینکه چگونه می توان برای او ارزش آفرید ، چه عواملی در خلق ارزش برای مشتری موثر است و ...

اسلاید 23: آنچه یک استراتژی را اثر بخش می کند روش و متدالوژی به کار گرفته شده نیست بلکه این بصیرت نسبت به عوامل کسب و کار است که می تواند یک استراتژی را قوی و ارزش آفرین سازد .بصیرت نسبت به بازار مبنای فهم عمیق قواعد بازی و چگونگی به کارگیری آنهاست .این بصیرت چگونه ایجاد می شود؟پاسخ این سئوال در یک عبارت ؛ یادگیری از محیط کسب و کار است .

اسلاید 24: یکی از ابعاد مهم این یادگیری ، یادگیری از مشتری است .علاوه بر مشتریان رفتار تامین کنندگان و رقبا نیز می تواند الهام بخش و پیام آور مفاهیم ارزشمندی از بازار باشد .تجربه نیز یک ابزار مهم یادگیری از محیط کسب و کار است که عوامل موثر و غیر موثر حوزه مربوطه را آشکار می سازد.

اسلاید 25: سه فرمان اساسیفرمان دوم : بیش از پاسخگویی به نیازهای کشف شده ، به دنبال کشف نیازهای پاسخگویی نشده بازار باشید : خلق ارزش برای مشتری با پاسخ به نیازهای آشکار و پنهان او صورت می گیرد . نیازهای پنهان گنج پر ارزش یک استراتژیست و بستر پیدایش مزیتهای رقابتی است .کشف نیازها ی نهفته یکی از اصلی ترین پیشرانه تحولات عمیق تکنولوژیک تجاری و مدیریتی است .

اسلاید 26: چگونه می توان به نیازهای نهفته بازار پی برد ؟یک شیوه مناسب برای ایجاد این بصیرت به زیر سئوال بردن روشهای متعارف است .ادوین لند ، بنیانگذار شرکت پولاروید نیاز نهفته به عکسبرداری فوری را از سئوال دخترش که چرا نمی تواند عکسی که گرفته است را بلافاصله ببیند الهام گرفت . ذهن کودک هنوز نیاموخته است نامتعارف بیندیشد و بدین جهت قادر است به سادگی روال متعارف رامورد سئوال قرار دهد .

اسلاید 27: گری هامل در الگوی تفکر استراتژیست خود گوش فرادادن به صداهایی جدید را زمینه ساز شکل گیری استراتژی های نا متعارف ذکر می کند و برای این امر توجه به نظر افراد جوان ، تازه واردان و افراد خارج از سازمان را توصیه میکند .کلید واژه اصلی این طرز تفکر چرا است . چرا برای اعلام زمان می بایستی از یک صفحه و دو عقربه استفاده کرد ؟ اگر این سئوالها به نظر ابلهانه می رسد علت آن تمایل به اندیشه متعارف است و حال آنکه مزیتهای رقابتی در اندیشه متمایز نهفته اند .

اسلاید 28: سه فرمان اساسیفرمان سوم : برای رسیدن به هدف بیش از سرعت ، به فکر راههای میان بر باشید : همان گونه که برای رسیدن به یک مقصد راههای متفاوتی وجود دارد ، پاسخ به نیاز مشتری نیز به روشهای مختلفی امکان پذیر است .تنها پاسخ به نیاز مشتری کافی نیست برای کامیابی در رقابت باید راهکارهای بدیع و فوق العاده ای را خلق کرد. خلق راهکارهای بدیع مستلزم شیوه تفکر واگراست . باید برای یک مسئله به دنبال راه حلهای متفاوت بود .راه حلهایی که ناممکنهای دستگاه فکری معمول را در دستگاه فکری جدید امکان پذیر سازد .

اسلاید 29: راههای میان بر به سوی نیازهای بازار ،کلید طلایی دستیابی به منافع نهفته در فرصتهاست .اگر این باور اساسی که ( برای هر کار همواره راه بهتری وجود دارد) پیشرانه جستجوی مستمر راههای بدیع، پاسخ به نیاز مشتری گردد، زمینه اصلی تمایز و مزیت نسبت به رقیب شکل می گیرد.یک راهکار جدید هنگامی اثر بخش است که قادر باشد ضمن حفظ سودآوری سازمان ارزش بیشتری را برای مشتری بیافریند . به هر میزان که یک راهکار جدید مطلوبیت بیشتری برای بازار ایجاد کند و تقلید آن برای رقبا دشوارتر باشد ارزشمندتر است .

اسلاید 30: یادگیری از محیط ، کشف نیازهای بی پاسخ بازار و خلق راهکارهای بدیع و ارزش آفرین برای پاسخ به آنها سه فرمان اصلی برای موفقیت در محیط کسب و کار امروز است .مدیران برای دستیابی به این موفقیت می بایستی فرامین را در رفتار تصمیم گیری خود نهادیه و ساز و کارهای لازم را در سازمان ایجاد کنند .تفکر استراتژیک یک رمز جادویی برای تصاحب ارزشهای نهفته در بازار نیست . بهره گیری از این مفاهیم به برنامه ریزی ، حرکت ، پشتکار و مهمتر از همه باور و اعتقاد راسخ نیاز دارد .

اسلاید 31: گری هامل در کتاب رقابت برای آینده می نویسد:بر اساس تجربه ما از مواردی که مشاهده شده است ، برای دستیابی به یک چشم انداز متفاوت و متمایزکننده ، تیم ارشد مدیریت می بایستی برای یک دوره چنده ماهه 20 تا 50 درصد وقت خود را صرف کند .

اسلاید 32: تفکر استراتژیک یا برنامه ریزی استراتژیک آیا در دوران جدید ، عصر برنامه ریزی استراتژیک به سر رسیده و نقش آن به تفکر استراتژیک سپرده شده است ؟ تفکر و برنامه ریزی استراتژیک می توانند در کنار هم نقش مکمل داشته باشند . دراین رویکرد تفکر استراتژیک چشم انداز می آفریند و برای تبیین و پیاده سازی آن از ابزار برنامه ریزی استراتژیک استفاده می شود .

اسلاید 33: هنری مینتزبرگ «متفکران» را از «برنامه ریزان » استراتژیک جدا می داند . وی برای برنامه ریزان استراتژیک نقشهای موثری همچون گردآوری داده ، همراهی متفکر استراتژیک در خلق استراتژی و مشارکت در پیاده سازی چشم اندازهای استراتژیک ذکر می کند ولی خلق چشم انداز و معماری استراتژی را حاصل تفکر استراتژی می داند.تفکر استراتژی جهت گیری مناسب سازمان را مشخص می سازد و برنامه ریزی استراتژیک سازمان را در جهت مشخص شده به پیش می برد.بدین ترتیب ابعاد تحلیلی و عقلانی استراتژی با ابعاد خلاقانه و هنری آن پیوند می خورد و یک رویکرد

اسلاید 34: تیم اوشاناسی این تلفیق را یک فرایند دیالتیک ذهنی بین تفکر واگرا و همگرا می داند. وی می گوید: در عین خلاق بودن باید خلاقیت را در دنیای واقعی پیاده کرد و عین بهره گیری از قدرت سنتز می بایستی از قدرت تحلیل نیز استفاده کرد و بکارگیری پی در پی تفکر و برنامه ریزی استراتژیک راه دستیابی به استراتژیهای بدیع و خلاقانه در عمل است .

اسلاید 35: برای یک مدیر هیچ ادراکی مهمتر از فهم کسب و کار نیست . این بصیرت تنها به درک عوامل موثر و روابط بین آنها محدود نمی شود ، بلکه کشف شهودی زوایای ناشناخته این فضا و خلق ایده هایی برای بهره برداری از آنها تجلی ارزش آفرینی از این بصیرت است .تفکر استراتژیک رویکردی است که زمینه شکل گیری و توسعه این بصیرت را فراهم می سازد . تفکر استراتژیک مدیران را به سوی یادگیری سریع از محیط کسب و کار و بکارگیری خلاقیت برای خلق ارزشهای جدید فرا می خواند .

اسلاید 36: اگر کارکرد استراتژی خلق مزیت رقابتی دانسته شود ، تفکر استراتژیک برای بقاء و رشد سازمان در محیط پر رقابت امروز امری اجتناب پذیر خواهد بود .مزیت رقابتی مستلزم تمایز جهت گیری نسبت به رقیب است و تمایز در جهت گیری به دیدگاهها ی متفاوت و تازه ای نیاز دارد.برای دستیابی به چنین دیدگاهی الگوهای متعددی پیشنهاد شده است . یکی از الگوهای مورد نظر الگوی سه فرمان است .این الگو یک دستور العمل اجرایی گام به گام نیست . آنچه پیام اصلی این الگوست ، شیوه متفاوتی از نگرش به محیط کسب و کار است .

اسلاید 37: می بایستی رابطه مدیران با محیط بازار را مجدداً تعریف کرد و ساز و کارهای مدیریتی سازمان را مورد بازنگری قرار داد . آنچه مطرح است ماهیتاً یک نوع دانش مدیریتی نیست ، منظور از این تعریف مجدد ، تغییر باورهای بنیادین مدیران است .