جهانی شدن اسلام

جهانی شدن اسلام

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمبا سلام و عرض ادب و احترام به پيشگاه شما دوستان بزرگوارتهییه و تنظیم :حمید جداریحسین نیکرو

اسلاید 2: جهانی شدن اسلام

اسلاید 3: اعزام سفیرانبا انعقاد پیمان حدیبیه پس از نوزده سال کشمکش با اعراب متعصب و لجوج فرصتی فراهم شد که رسول خدا رسالت جهانی خود را با ارسال نامه هایی برای روسا سلاطین و شخصیتهای برجسته معنوی و سیاسی وقت در اقصی نقاط دنیا آغاز کند. پیامبر شش نفر از ورزیده ترین نیروهای خود را با نامه هایی به عنوان سفیران هدایت در یک روز مشخص به سرزمینهای ایران مصر حبشه بحرین و حیره اردن اعزام کرد.

اسلاید 4: ایراندر آن روزگار ، جهان در قبضه قدرت دو امپراتوری بزرگ ایران و روم بود که ستیز ونزاع ودرگیری اززمان هخامنشیان تا دوران ساسانیان میان آن دو به کرار به وقوع می پیوست . عراق ،یمن و بخشی ازآسیای صغیر از مستعمرات دولت ایران بود

اسلاید 5: دولت روم نیز به دو حوزه قدرت شرقی و غربی تقسیم می شد. علت این تقسیم نیز اقدام (تئودوزکبیر) امپراتور روم در تقسیم کشور خود میان دو پسرش بود. روم غربی در سال 476 میلادی به دست بربرهای وحشی شمالی اروپا منقرض شد ، اما روم شرقی به مرکزیت (قسطنطنیه) با دراختیار داشتن مصر و شام، همچنان هدایت بخشی از جهان را به عهده داشت تا اینکه در سال 1453 میلادی به دست سلطان محمد دوم، دولت روم شرقی نیز بکلی منهدم ومنقرض گردید. در این میان سرزمین عربستان اگر چه دربین دو قطب قدرتمند آن روز محاصره بود ولیکن به علت هوای سوزان و خشک وحاصلخیز نبودن اراضی، هیچ کدام ازقدرتهای دنیا رغبتی به تسخیر آن نشان نمی دادند.

اسلاید 6: (دحیه کلبی ) سفیر پیامبر (دحیه کلبی ) به عنوان سفیر پیامبر به سوی قیصر روم شتافت ودرشهر (حمص) باوی ملاقات کرد. اعضای دربار قیصر از (دحیه) خواستند هنگام دیدار با امپراتور به او سجده کند، اما سفیر پیامبر گفت : من برای کوبیدن این سنتها غلط این همه راه را برخود همواره کرده ام ... ماموریت دارم به قیصر ابلاغ کنم که بشرپرستی باید ازبین برود و جزخدای یگانه کسی مورد پرستش واقع نشود. با این عقیده و اعتقاد چگونه می توانم در برابر غیرخدا سجده کنم ؟ دحیه،نامه را روی میز قیصر گذاشت ، قیصر نامه را گشود وبا مطالعه آن به تفکر فرورفت . تاثیرکلام رسول خدا آن چنان بود که بعضی ازمورخان می نویسند امپراتور درباطن مسلمان شد اما ازبیم مردم جرئت اظهار نظر نکرد.

اسلاید 7: متن نامه رسول خدا این چنین بود: به نام خداوند بخشنده مهرباننامه ای است ازمحمدبن عبداله به بزرگ روم ، درود برپیروان هدایت ، من تو را به آیین اسلام دعوت می کنم، اسلام آور تا در امان باشی، خداوند به تو دو پاداش می دهد ( پاداش خود و پاداش ایمان کسانی که زیردست تو هستند) . اگر ازآیین اسلام روی گردانی گناه اریسیان نیزبرتو است . ای اهل کتاب! ما شما را به یک اصل مشترک دعوت می کنیم :غیر خدا را نپرستم ، کسی را انباز او قرار ندهیم ، بعضی از ما بعضی دیگر را به خدایی نپذیرد ....

اسلاید 8: نامه شاهنشاه ایران توسط عبداله بن حذافه السهمی به پادشاه ایران تحویل شد. متن پیام چنین بود:به نام خداوند بخشنده مهربانازمحمد فرستاده خدا به کسرای بزرگ ایران ، درود برآن کسی که هدایت پذیرد و به خدا و پیامبر او ایمان آورد و گواهی دهد که جز او خدایی نیست و شریک و همتایی ندارد و معتقد باشد که محمد ، بنده و پیامبر اوست. من به فرمان خدا تو را به سوی او می خوانم. او مرا به هدایت مردم فرستاده است تا همه رااز خشم اوبترسانم وحجت را برکافران تمام کند. اسلام بیاور تا درامان باشی واگراز ایمان سربرتافتی گناه ملت برگردن توست.

اسلاید 9: واکنش خسرو پرویز خسرو پرویز ، پادشاه وقت ایران ، باشنیدن پیام رسول خدا برآشفت فرزند نامه را پاره کرد ودستور داد عبداله را از قصر بیرون کنند. عبداله به مدینه مراجعت ومراتب را به رسول خداگزارش نمود و پیامبر او را نفرین کرد:اللهم مَزَق مُلکَه ُ .(خداوند رشته سلطنت او را پاره کن !)مقوقس ، حاکم مصر ، نامه پیامبر را محترم شمرد واگر چه اسلام نیاورد اما سفیر اسلام را با هدایایی ازجمله ، ماریه قبطیه برای رسول خدا فرستاد .

اسلاید 10: نامه ی نجاشی توسط (عمروبن امیه ضمری ) بدیار حبشه ارسال شد. رسول خدا برخلاف نامه های قبلی این بار نامه خودرا با سلام آغاز کرده بود : به نام خداوند بخشنده مهرباننامه ای است از محمد پیامبر خدا به نجاشی زمامدار حبشه . درود بر شما، من خدایی را که جزء او خدایی نیست ستایش می کنم ، خدایی که از عیب ونقص منزه است وبندگان فرمانبردار او ازخشم او در امانند و او بحال بندگان، ناظر وگواه است . گواهی می دهم عیسی فرزند مریم ، روحی است از جانب خدا و کلمه ای است که در رحم مریم زاهد وپاکدامن قرارگرفته است .نجاشی با احترام تمام طی نامه ای اعلام داشت :من برای ابلاغ پیام وسلام خود ، فرزندم را رهسپار محضر مقدستان کرده ام و سریعا اعلام می دارم که من جزء خود ضامن کسی نیستم و اگر دستور فرمایید خودم رهسپار خدمت پر فیض شما می شوم ، درود برشما ای پیامبر خدا .

اسلاید 11: ایران پیش از اسلام حکومت :مذهب:سازمان اجتماعی:نظام اجتماعی:خانواده:ازدواج با محارم :علوم فنون:تعلیم و تربیت:

اسلاید 12:

اسلاید 13: ساسانیان خاندان شاهنشاهی ایرانی در سالهای ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بودند. شاهنشاهان ساسانی که اصلیتشان از استان پارس بود بر بخش بزرگی از غرب قارهٔ آسیا چیرگی یافتند. پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود. در آن زمان بغداد نام منطقهٔ کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. خود نام «بغداد» یک نام ایرانی است که در زمان ساسانیان به آن منطقه نهاده شد.تیسفون در سال ۶۵۱ به دست عرب‌ها تسخیر شد و به تاراج رفت. نام عربی تیسفون «مدائن» است. نام تیسفون به سریانی «ماحوزه» بود.نام «ساسانیان» از «ساسان» میآید که آن هم نام پدربزرگ اردشیر پاپکان (پاپک = بابک = نام پدر اردشیر) پایه‌گذار خاندان ساسانیان است. ساسان متولی معبد آناهیتا در استخر فارس بود.ساسانیان رفته‌رفته ناتوان شدند و دستگاه مذهبی زرتشتی در کار پادشاهی و کشورداری نفوذ بسیاری نمود تا جایی که در سده پنجم میلادی دیگر کنترل کشور و دربار بیشتر با موبدان بود تا شاهان.شاهنشاهی ساسانیان با تاختن عربها و ورود اسلام به ایران نابود شد،اگر چه فرزندان و خویشان ساسانیان سالها از مازندران تا فرارود به نبرد در برابر عربهای مسلمان پرداختند تا بلکه پادشاهی از دست رفته خود را باز یابند. بازمانده خاندان ساسانی نیز به کشور چین پناه بردند.

اسلاید 14: حکومتنوع حکومت ایران مانند اکثریت نزدیک به تمام حکومتهای دیگر آن زمان سلطنت و مثل خیلی از حکومت ها کاملا استبدادی بودتخت و تاج ایران را همزمان با طلوع خورشید اسلام خسرو پرویز که از سال 591میلادی به تخت نشسته بود دراختیارداشتموفقیتهای نظامی فراوانی که خسرو پرویز در مرزهای شرق وغرب کشور بدست آورد در روحیه اش اثرنامطلوب گذاشت سلاطین ساسانی خودرا از نژاد خدا وشخصیتی ربانی معرفی می کردند دست آنان در مورد اموال وثروت کشور بکلی باز بود وابداً حسا ب وکتاب وقید وشرطی نداشت خزانه کشور با خزانه شاه یکی بود وشاه بدون احساس کوچکترین مسوولیتی مالیه کشور را حیف و میل می کرد

اسلاید 15:

اسلاید 16: مذهبهنگام ظهور اسلام دین رسمی ایران (دین زردشتی)بود. ولی ادیان ومسالک (نصرانیت)و(یهود)و(مانوی)و(مزدکی ) نیز در ایران هر یک پیروانی داشتند.پیش از ظهور زر دشت ظاهراً ایرانیان همان آین بوداهای هندوستان راداشتندکه بر اساس تقدیس وپرستش عناصر قوای طبیعت قرار داشت.

اسلاید 17: دین زردشتزردشت با همه اختلافاتی که در تاریخ ومحل تولد او وجود دارد به احتمال قوی در حدود هفت قرن پیش از میلاد مسیح درغرب ایران به دنیا آمد وپس از گذراند تحصیلات معمول روز مدتی به ریاضت وانزوا گذراندوسپس بنا بر تواریخ زردشتیان حالت مکاشفه وارتباط با موجودات مجرد جهان برایش پیش آمد. فرشته وهومنه اولین فرشته ای است که با او تماس برقرار کرد و او را معراج داد و بخدمت اهورامزدا برد ودر آنجا به مقام پیامبری برگزیده شد. سپس شروع به پخش افکار خویش کرد.چون در زادگاه خود موفقیتی به دست نیاورد.به مشرق ایران پیش شاه گشتاسب رفت .شاه پس از دیدن معجزات دین اورا پذیرفت واین دین درپی یک سلسه حوادث به صورت دین رسمی کشور و مورد حمایت قدرتهای وقت درآمد

اسلاید 18: دین زردشتپس شکست ایران از مسلمانان ونفوذ اسلام دراین کشور و رواج احکام و دستورات ومعارف آن طبعاً اوستای موجود مایه سرشکستگی پیروان زردشت وروحانیون زردشتی بود ولذا توسط خود رزدشتیان جمع آوری شد وسپس در قرن نهم میلادی با تغییرات فراوان بار دیگر تنظیم گردید ایران شناس معروف کریستن سن دانمارکی متعقد است که تقریباً تمام کتب ونوشتجات زردشتیان که به زبان پهلوی باقی مانده د رقرن نهم میلادی تنظیم شده است

اسلاید 19: عیسویان ایران مذهب مسیح در ایران بیشتر توسط اسیران نصرانی که در جنگهای ایران و روم به دست ایرانیان گرفتار وبه نقاط مختلف کشورپراکنده می شدند نفوذ کرده است رفتار دولت ایران با اقلیت مسیحی کاملاً تابع وضع روابط ایران وروم بوده است

اسلاید 20: سازمان جامعهتبعیض و امتیارات فراوان وغلط باززترین خصیصه ای است که در اجتماع ایران آن روز به چشم می خورد همه مردم ایران بر اساس خون و فامیل طبقه بندی از چند نظرو به چندین صورت وجود داشت و وجه مشترک تمام صور عدم مساوات افراد وطبقات است طبق یک طبقه بندی که در اوستا موجود هم شبیه آن وجود دارد مردم به چهارطبقه تقسیم شده بوده اند1- روحانیون (آسروان)2-نظامیان3-کارمندان دولت 4- توده ملت که هر طبقه درداخل خود گروههاو شاخه های متعددی داشتند

اسلاید 21: سازمان جامعهایرانیان معتقد بودند که ( خدا هر کسی را بهر کاری ساخته )که اگر غیر از آن رامتصدی شود موجب فساد خواهد شد حدود سی نوع عوارض در ایران دوره ساسانی برای اخاذی از مردم وجود داشته وحتی طبقات بالا از طبقات پایین جزیه می گرفتنددر حالی که بسیاری از اشراف ودر باریان و روحانیان ثروتمند به بهانه های مختلف ازپرداخت مالیات معاف بودند

اسلاید 22: سازمان جامعهشرکت افراد طبقه روستا درجنگها اجباری وبه عنوان وظیفه بود و مزد و حقوقی دریافت نمی کردند.ولی اشراف ونجبا از زمان انوشیروان به بعد برای سربازی و رفتن به جنگ مقرری دریافت می کردند.درعین حال تبعیض میان روستایان ونجبا درلشکرکشی نیز شدید بود .وضع روستاییان که معمولاً پیاده نظام بودند .بقدری بد وسخت بود که (بلیزاریوس) رومی . پیاده نظام ایران راچنین توصیف می کند:جماعتی دهقانی فقیرند که به دنبال سپاه نمی آیند مگر برای اینکه دیوارها را خراب واجساد کشتگان رابرهنه کنند وسربازان اسبسوار را خدمت نمایند

اسلاید 23: سازمان جامعهبخشی عظیمی از مردم که جز طبقه پست به شمار می رفتند یعنی همه مردم به استثنای موبدزادگان ونجیب زادگان از تحصیل علوم وفنون متداول آن زمان محروم وممنوع بودند وبه هیچ عنوان وقیمتی حق تحصیل نداشتندواستفاده از پزشکان خارجی که مهارت بیشتری درطبابت داشتند برای بعضی از طبقات جایز وبرای طبقات عامه ممنوع بود.

اسلاید 24: نظامات اجتماعی مرجع مقررات وقوانین اجتماعی ایران فقط منابع مذهبی زردشتی بود.قانون مدنی نسبتاًمفصلی به نام ( ماذیگان ی هزار دادستان)که به معنی گزارش هزار فتوای قضایی ازروی مبنای دینی تنظیم شده بود و مسایل قضایی راهم با آن حل وفصل می کردند ودر مساءل که تازه روی می داد هم فتاوای (مغان )را مرجع رسمی می شناختند.

اسلاید 25: خانواده در نظام خانواده ایران ساسانی مر ریاست مطلق داشت و(کذک خوذای) کدخدا نامیده می شد.اصل تعدد زوجات مورد عمل بود. واز لحاظ تعداد زنان یک مرد محدودیتی نداشت .هوان تسانک سیاح چینی : که در اوایل قرن هفتم میلادی از ایران دیدن کرده می نویسد:( ازدواج ایرانیان بسیار آشفته و نامنظم است)رسم حجاب درمیان زنان اشراف به شدت رواج داشت ولی زنان کارگر وطبقات پایین که مجبور بودند کار کنند بدون حجاب با مردها آمیزش واختلاط داشتند وحجاب شدید اشراف ایران به مسلمانان سرایت کرد

اسلاید 26: ازدواج با محارم در زمان ساسانیان وقبل از آن ازدواج با اقارب ومحارم از قبیل دختر وخواهر وخواهر زاده و مانند اینها در نظر زردشتیان امری مستحسن ومورد تشویق بوده وعملا تا اندازه ای رواج داشته است .بعنوان مثال : کمبوجیه دوخواهر خویش را به عقد خود در آورد.واردشیر دو دختر خودرا به زنی گرفت و...درمنابع اصیل زردشتی ازدواج با محارم عبادت بشمار رفته

اسلاید 27: علوم وفنون در اکثر رشته های علوم وفنون متداول آن عصر کشور ایران از ممالک متمدن وبزرگ جهان عقب بوده محققین علت این عقب افتادگی را نفوذ شدید موبدها واستبداد دستگاه حاکمه وانحصاری کردن تحصیل معرفی کرده اند نه بی استعدادی مردم ایران به دلیل اینکه ایرانیان در رشته های که در مسیر خواسته ومیل ولازمه عیاشی ها وخوشگذرانیهای زمامداران بودهازقبیل فنون نظامی – اسلحه سازی – هنرهای موسیقی ورقص وآوازومعماری- ساختن آلات و ابزار تجمل و خوشگذرانی خوب پیشرفت داشته اند

اسلاید 28: تعلیم وتربیتمنبع اکثر ذخایر علمی وفلسفی حتی طب و تشریح ونجوم و طبیعی اوستا وتفاسیر آن بودوطبعاً سررشته علوم وتحصیلات دردست پیشوایان مذهبی قرار می گرفت البته رشته های جنگی و فنی در اختیار متخصصین دیگر قرار داشت ولی روهم رفته هم تحصیل وهم تدریس درافرادوطبقات مشخص ومعینی انحصار داشتحتی دربعضی از علوم بود که با خط مرموزی تدوین وتدریس می شد که تقریباً جنبه سری داشت وتحت انحصار شدید ومرکز آن ریشهریا ریواردشیر بود

اسلاید 29: تعلیم وتربیت به دست مهاجران مسیحی مردم عادی معمولا بی سواد وبه این بی سوادی خرسند بودند .پیشرفتی که در فلسفه وتحصیلات عالیه درجامعه ایران هنگام ظهور اسلام وجود داشت سر رشته آن به دست مهاجران مسیحی بود که از روم آمده بودند .وریشه آن در مکاتب هند ویونان قرار داشت وحتی دانشگاه معروف (گندی شاپور ) که مایه افتخار ایران ساسانی است محصول فعالیت وافکار عیسویان نسطوری است .که در روم تحت تعقیب قرار گرفتند وبه ایران وحکومت انوشیروان پناه آوردند وباعث توسعه طب درایران شدند

اسلاید 30: تعلیم وتربیت واسلام جالب این است که همانها که می نویسند عربها ذخایر ملی ایران راسوزاند ند در جای دیگر کتابهای خود اعتراف می کنند که مسلمانان فرهنگی قوی ونیرومند وپر مایه تحویل ایرانیان دادند وبا ترجمه کتاب ها و الواح و آثار یونان و هندوستان و روم تقریباً تمام علوم وفنون متداول شرق و غرب رادر ایران رواج دادند .کاری که کمتر از یکهزارم آن به صورت ترجمه کلیله ودمنه وتاسیس (گندی شاپور) قبل از اسلام مایه فخر وغرور ایران شده است .

اسلاید 31: جندي شاپورتا آنجا كه مربوط به موضوع تحقيق ما مي شود به جرائت مي توان گفت كه مسلمانان بعد از فتح جندي شاپور نه تنها قتل و ويراني و كتاب سوزي نكردند بلكه با مردم با خوش رفتاري معامله كرده و مدرسه طب را دست نخورده در اختيار استادان مسيحي باقي گذاشتند و حتي نويسنده شهيري چون سيد حسين نصر معتقد به استمرار حركت علمي جندي شاپور در مقياس وسيعتر مي باشد. هرچند كه براي ادعاي خود دليلي ذكر نكرده است :

اسلاید 32: طب در دانشگاه جندي شاپورمقارن ظهور اسلام و حمله عرب به ايران مدرسه در اوج اقتدار علمي خود به سر برده و غناي آن زمينه ساز تحولات بعدي در علم پزشكي شد. گرچه شهر در سال 636 ميلادي به سردار سپاه اسلام تسليم گشت ، ولي دورانديشي مسلمانان و آوازه علمي دانشگاه باعث شد كه از گزند حوادث مصئون بماند تا سالهاي سال همچنان به عنوان پرچمدار علوم پزشكي دنياي قديم و بخصوص علوم يوناني مطرح باشد. گرچه با مهاجرت اساتيد مبرز آن به بغداد كم كم خورسيد پرآوازه آنجا رو به غروب رفت و بغداد جاي آنرا گرفت ولي همواره شهرتش به عنوان زمينه ساز تحولات و پيشرفتهاي علم پزشكي در اسلام باقي ماند.

اسلاید 33: ظهور اسلام ، سكه‌هاي عرب ساساني و عرب طبرستاني پس از فتح ايران توسط مسلمانان در سال 652 ميلادي ، مسلمانان از خود سكه‌اي نداشتند و از سكه‌هاي ساساني و بيزانسي براي تجارت و دادوستد استفاده مي‌كردند. ده سال پس از آنكه به ايران و ميان رودان دست يافتند در سال 10 يزدگردي برابر با سال 31 هجرت ضرب سكه را آغاز كردند. سكه‌هاي اوايل دوران اسلامي به عرب ساساني معروف هستند. اين سكه‌ها با سرسكه‌هاي ساساني بخصوص سر سكه‌هاي خسرو دوم و يزدگرد سوم ضرب مي‌شد و در طرف ديگر سكه نيز مانند سكه‌هاي ساساني نقش آتشدان نقر است. در روي سكه در حاشيه سكه، قسمتي كه جاي خالي وجود دارد شعارهايي چون، لااله‌الاالله و محمدرسول الله، الله ، بسم الله و مانند آن به خط كوفي اضافه مي‌شد، نام خلفا و امراي مسلمان روبروي تصوير به خط پهلوي نوشته مي‌شد،‌ زمان ضرب اين سكه‌ها از 31 هجري تا 79 هجري است. در اين سال به دستور عبدالملك بن مروان حاكم اموي طرح سكه‌هاي اسلامي دگرگون شد، سكه‌هاي خطي و نوشتاري و بدون تصوير جايگزين سكه‌هاي عرب ساساني گرديد و او اولين كسي است كه به تغيير بنيادي در مسكوكات اسلامي پرداخت

اسلاید 34: در روزگارى که مسلمانان با دولت‏ساسانى مى‏جنگیدند در روزگارى که مسلمانان با دولت‏ساسانى مى‏جنگیدند،کشور ایران با همه اغتشاشات و از هم پاشیدگى‏هایى که داشت از نظر نظامى بسیار نیرومند بود.ایران آن روز در مقایسه با مسلمانان آن روز طرف نسبت نبود.در آن زمان دو قدرت درجه اول بر جهان حکومت مى‏کرد: ایران و روم.سایر کشورها یا تحت الحمایه آنها بودند یا باجگزار آنها.ایرانیان آن روز چه از نظر سرباز و اسلحه و وسایل جنگى و چه از نظر کثرت جمعیت و چه از نظر آذوقه و تجهیزات و امکانات دیگر،برترى فوق العاده‏اى نسبت‏به مسلمانان داشتند.اعراب مسلمان حتى با فنون جنگى آن روز در سطحى که ایرانیان و رومیان آشنا بودند،آشنا نبودند.اعراب فنون جنگى را به طور کامل نمى‏دانستند،لهذا احدى در آن زمان نمى‏توانست آن شکست عظیم ایران را به دست اعراب مسلمان پیش بینى کند

اسلاید 35: علت پیروزىمسلمانان در اینجا ممکن است گفته شود که علت پیروزى مسلمانان،شور ایمانى و هدفهاى روشن و ایمان و اعتقاد آنها به رسالت تاریخى‏شان و اطمینان کامل به پیروزى و بالاخره ایمان و اعتقاد محکم آنان نسبت‏به خدا و روز جزا بود. البته در اینکه این حقیقت در این پیروزى خیلى دخیل بوده است‏حرفى نیست.فداکاریها و جانبازیهاى آنان و سخنانى که از آنان در آن اوقات باقى مانده نشان مى‏دهد که ایمان آنان به خدا و قیامت و صدق رسالت نبى اکرم صلى الله علیه و آله و سلم و رسالت تاریخى خودشان کامل بوده است،معتقد بوده‏اند جز خدا را نباید پرستش کرد و مللى را که غیر خدا را به هر شکل و هر صورت پرستش مى‏کنند باید نجات داد،براى خود رسالتى قائل بوده‏اند که توحید الهى و عدل اجتماعى را برقرار کنند،طبقات مظلوم را از چنگ طبقات ستمگر رها سازند

اسلاید 36: جمعیت آن روز ایران را در حدود 140 میلیون تخمین زده‏اند که گروه بى شمارى از آنان سرباز بودند و حال آنکه تمام سربازان اسلام در جنگ ایران و روم به شصت هزار نفر نمى‏رسیدند و وضع طورى بود که اگر مثلا ایرانیان عقب نشینى مى‏کردند این جمعیت در میان مردم ایران گم مى‏شدند،ولى با اینهمه-چنانکه گفتیم-حکومت‏ساسانى به دست همین عده براى همیشه محو و نابود شد. پس علت اساسى شکست ایران را در جاى دیگرى باید جستجو کنیم

اسلاید 37: ناراضى بودن مردم ناراضى بودن مردم حقیقت این است که مهمترین عامل شکست‏حکومت‏ساسانى را باید ناراضى بودن ایرانیان از وضع دولت و آیین و رسوم اجحاف آمیز آن زمان دانست. این نکته از نظر مورخین شرقى و غربى مسلم است که رژیم حکومت و اوضاع اجتماعى و دینى آن روز به قدرى فاسد و خراب بود که تقریبا همه مردم از آن ناراضى بودند.

اسلاید 38: ادوارد براون در جلد اول تاریخ ادبیات ایران،صفحه‏299 مى‏گوید این مساله(آیا اسلام به زور به ایران تحمیل شده یا ایرانیان به رغبت اسلام را پذیرفته‏اند؟)را پروفسور آرنولد،استاد دارالفنون علیگره در کتاب نفیس خود درباره تعلیمات اسلام به وجه بسیار خوبى ثابت نموده است.آرنولد به بى تابى موبدان بى‏گذشت زرتشتى اشاره مى‏کند و مى‏گوید موبدان نه تنها نسبت‏به علماى سایر ادیان بلکه در برابر کلیه فرق مخالف ایران و مانویان و مزدکیان و عرفاى مسیحى(گنوستیک)و امثالهم تعصب نشان مى‏دادند و بدین سبب به شدت مورد بى مهرى و نفرت جماعات زیادى قرار گرفته بودند.رفتار ستمگرانه موبدان نسبت‏به پیروان سایر مذاهب و ادیان سبب شد که درباره آیین زرتشت و پادشاهانى که از مظالم موبدان حمایت مى‏کردند،حس بغض و کینه شدید در دل بسیارى از اتباع ایران برانگیخته شود و استیلاى عرب به منزله نجات و رهایى ایران از چنگال ظلم تلقى گردد

اسلاید 39: ادوارد براون سپس به سخنان خود چنین ادامه مى‏دهد: و مسلم است که قسمت اعظم کسانى که تغییر مذهب دادند،به طیب خاطر و به اختیار و اراده خودشان بود.پس از شکست ایران در قادسیه،فى المثل چهار هزار سرباز دیلمى(نزدیک بحر خزر)پس از مشاوره تصمیم گرفتند به میل خود اسلام آورند و به قوم عرب ملحق شوند. این عده در تسخیر جلولا به تازیان کمک کردند و سپس با مسلمین در کوفه سکونت اختیار کردند و اشخاص دیگر نیز گروه گروه به رضا و رغبت‏به اسلام گرویدند.» قانون و آیین و حکومت ایران مقارن ظهور اسلام طورى بود که قاطبه ملت ایران را وامى‏داشت‏براى متابعت از حکومت و آیین تازه‏اى خود را آماده کنند و به همین جهت‏بود که وقتى ایران به دست مسلمانان فتح شد،مردم ایران علاوه بر اینکه عکس العمل مخالفى از خود نشان ندادند،خود براى پیشرفت اسلام زحمات طاقت فرسایى کشیدند

اسلاید 40: نفوذ آرام و تدریجىنفوذ آرام و تدریجى هر چه روزگار مى‏گذشت،بر علاقه و ارادت ایرانیان نسبت‏به اسلام و بر هجوم روز افزون آنان به اسلام و ترک کیشها و آیینهاى قبلى و آداب و رسوم پیشین افزوده مى‏شد. بهترین مثال،ادبیات فارسى است.هر چه زمان گذشته است،تاثیر اسلام و قرآن و حدیث در ادبیات فارسى بیشتر شده است.نفوذ اسلام در آثار ادبا و شعرا و حتى حکماى قرون ششم و هفتم به بعد بیشتر و مشهودتر است تا شعرا و ادبا و حکماى قرون سوم و چهارم.این حقیقت از مقایسه آثار رودکى و فردوسى با آثار مولوى و سعدى و نظامى و حافظ و جامى کاملا هویداست.

اسلاید 41: از اواخر قرن چهارم که فرهنگ اسلامى انتشار تمام یافتو مدارس در نقاط مختلف تاسیس شد و دیانت اسلام بر سایر ادیان غالب آمد و مقاومت زرتشتیان در همه بلاد ایران با شکست قطعى و نهایى مواجه گردید و فرهنگ ایران به صبغه اسلامى جلوه‏گرى آغاز نهاد و پایه تعلیمات بر اساس ادبیات عربى و مبانى دین اسلام قرار گرفت،بالطبع توجه شعرا و نویسندگان به نقل الفاظ و مضامین عربى فزونى گرفت و کلمات و امثال و حکم پیشینیان(قبل از اسلام)در نظم و نثر کمتر مى‏آمد.چنانکه به حسب مقایسه،در سخن دقیقى و فردوسى و دیگر شعراى عهد سامانى و اوایل عهد غزنوى نام زرتشت و اوستا و بوذرجمهر و حکم وى بیشتر دیده مى‏شود تا در اشعار عنصرى و فرخى و منوچهرى که در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم مى‏زیسته‏اند.» نیز تاریخ نشان مى‏دهد که هر چه استقلال سیاسى ایرانیان بیشتر شده،اقبال آنها به معنویات و واقعیات اسلام فزونى یافته است

اسلاید 42: طاهریان و آل بویه طاهریان و آل بویه و دیگران که نسبتا استقلال سیاسى کاملى داشتند،هرگز به فکر این نیفتادند که اوستا را دوباره زنده کنند و دستورات آن را سر مشق زندگى خود قرار دهند،بلکه بر عکس با تلاشهاى پیگیر براى نشر حقایق اسلامى کوشش مى‏کردند.

اسلاید 43: ایرانیان پس از صد سال که از فتح ایران،نیروى نظامى عظیمى به وجود آوردند.دستگاه خلافت اموى در اثر اجحافات و انحرافات از تعلیمات اسلامى مورد بى علاقگى عموم مسلمانان-بجز اعرابى که روى تعصب عربى گام برمى‏داشتند-واقع شد. ایرانیان با قدرت و نیروى خود توانستند خلافت را از خاندان اموى به خاندان عباسى منتقل کنند.قطعا در آن زمان اگر مى‏خواستند حکومت مستقل سیاسى تشکیل دهند و یا آیین کهن خویش را تجدید کنند،براى آنان کاملا مقدور بود ولى در آن وقت نه به فکر تاسیس حکومت مستقل در برابر دستگاه خلافت افتادند و نه به فکر تجدید آیین کهن و دور افکندن آیین جدید.تا آن وقت تصور مى‏کردند با تغییر خلافت از دودمانى به دودمان دیگر مى‏توانند به آرزوى خود که زندگى در ظل یک حکومت دینى اسلامى در پرتو قرآن کریم بود نایل گردند

اسلاید 44: دوره استقلال سیاسى ایراناما در عین حال تنها به استقلال سیاسى قناعت کردند و نسبت‏به آیین مقدس اسلام سخت وفادار ماندند.اغلب ایرانیان در دوره استقلال سیاسى ایران مسلمان شده‏اند.استقلال سیاسى ایران از اوایل قرن سوم هجرى شروع شد و تا آن وقت هنوز بسیارى از مردم ایران به کیشها و آیینهاى قدیم از قبیل زرتشتى و مسیحى و صابى و حتى بودایى باقى بودند.سفرنامه‏هایى که در قرن سوم و چهارم نوشته شده حکایت مى‏کند که تا آن زمانها در ایران آتشکده‏ها و کلیساهاى فراوان وجود داشته است،بعدها کم‏کم از عدد آنها کاسته شده و جاى آنها را مساجد گرفته است. تاریخ نویسان اسلامى خاندانهاى چندى را از ایرانیان نام مى‏برند که تا قرنهاى دوم و سوم، بلکه تا قرن چهارم هجرى همچنان به دین زرتشت‏باقى بوده‏اند و در اجتماع مسلمانان، محترم مى‏زیسته‏اند و سپس آن دین را ترک کرده‏اند.مى‏گویند:سامان جد اعلاى سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانى است و خود از بزرگان بلخ بوده است در حدود قرن دوم،و جد اعلاى خاندان قابوس که آنها نیز حکومت و فرمانروایى یافتند در قرن سوم،و مهیار دیلمى شاعر زبر دست و معروف ایرانى در اواخر قرن چهارم هجرى به دین اسلام گرویدند

اسلاید 45: مردم طبرستان و قسمتهاى شمالى ایران مردم طبرستان و قسمتهاى شمالى ایران تا سیصد سال پس از هجرت هنوز دین جدید را نشناخته بودند و با دولت‏خلفا به دشمنى بر مى‏خاستند.بیشتر مردم کرمان در تمام مدت خلافت امویها زردشتى ماندند و در روزگار اصطخرى(صاحب کتاب المسالک و الممالک) زردشتیان فارس اکثریت را تشکیل مى‏داده‏اند. مقدسى صاحب در کتاب احسن التقاسیم نیز که از مورخان و جغرافى نویسان بزرگ جهان اسلام است و خود به ایران مسافرت کرده است،در صفحه‏39 و 420 و429 کتاب خود از زردشتیان فارس و نفوذ بسیار آنها و احترام آنها نزد مسلمانان که از سایر اهل ذمه محترم‏تر بوده‏اند یاد کرده است

اسلاید 46: ایرانیان مسلمان از اعراب مسلمان تعصب بیشترى علیه زردشتى‏گرى ابراز مى‏داشتنداینها همه مى‏رساند که-چنانکه گفتیم-ایرانیان تدریجا اسلام را پذیرفته‏اند و اسلام تدریجا و مخصوصا در دوره‏هاى استقلال سیاسى ایران بر کیش زرتشتى غلبه کرده است.عجیب این است که زرتشتیان در صدر اسلام که دوره سیادت سیاسى عرب است،آزادى و احترام بیشترى داشته‏اند از دوره‏هاى متاخرتر که خود ایرانیان حکومت را به دست گرفته‏اند.هر اندازه که ایرانیان مسلمان مى‏شدند اقلیت زردشتى وضع نامناسبترى پیدا مى‏کرد،و ایرانیان مسلمان از اعراب مسلمان تعصب بیشترى علیه زردشتى‏گرى ابراز مى‏داشتند و ظاهرا همین تعصبات ایرانیان تازه مسلمان سبب شد که عده‏اى از زرتشتیان از ایران به هند مهاجرت کردند و اقلیت پارسیان هند را تشکیل دادند

اسلاید 47: امپراطوری روم شرقی

اسلاید 48: امپراطوری روم شرقی وراث عظمت واعتلای کهن امپراطوری روم بود، که دوران علم و فلسفه وتمدن یونان و روم را پشت سر گذاشته بود. رم مرکز امپراطوری پیشین روم صحنه مبارزات اقوام مختلف و غارتگری وتهاجمهای این وآن و قسطنطینیه – استانبول فعلی –عظیمترین ومجللترین شهرجهان ، با همه ساختمانها وکلیساهای معظم و حمامها وآبراهه ها ، ودر راس همه ، کلیسای (ایاصوفیا ) که الحق عظیمترین کلیسای جهان بود. مرکز امپراطوری شرق شده بود . این امپراطوری که درعین حال کشورهای غربی اروپا را تا اسپانیا هم ازآن خود می دانست سراسر رومیه الصغری – یونان و ترکیه کنونی ، شام ، فلسطین ، مصر – وقسمتهای ازآفریقا را در تصرف داشت وگاه وبیگاه به قلمرو پادشاهان ساسانی تجاور میکرد.

اسلاید 49: جانشینیان (قسطنطین) تا یازده قرن بعد دراین شهر ماندند تا سال 1453 میلادی که این شهر به تصرف عثمانیهای مسلمان درآمد.امپراطور معروف بیزانس درقرن ششم میلادی (یوستینیانوس ) بود ، که باید گفت وی به کمک ملکه وهمکار ومشاور معروفش (تئودورا ) – که سابقه روسبی گری او قرنها افسانه های ساخته بود – نزدیک چهل سال حکومت کرده است .

اسلاید 50: (یوستینیانوس ) وی در طول حکومت 38 ساله خود بیش از پنجاه جنگ کرد و شهرهای زیادی را با خونریزی فراوان به چنگ آورد وسعی بسیار کرد که سراسر روم و متصرفات خود را متحد کند . در آغاز سلطنت او خزانه پر بود (حدود 000/320 پوند طلا) اما به هنگام مرگ آن را خالی گذارد.حکومت او با فساد اداری ومالیاتهای گزاف وعفو ومجازاتهای هوس بازانه ، آلوده شده بود. از این رو پس ازمرگ او ، مردم ناراضی ، ارتش تحلیل رفته ، خزانه تهی و خرابیهای ناشی از جنگهای پی درپی موجبات انحلال امپراطوری را فراهم کردند.

اسلاید 51: چنانکه گذشت (قسطنطین ) امپراطور روم به سال 312 میلادی مسیحی ، وکمی پس ازآن دین رسمی امپراطوری روم ، مسیحیت شد. دیری نپایید که سراسر آن امپراطوری و کشورهای تابعه آن به مسیحیت گرائیدند. این حادثه بزرگ را می توان مبدء قرون وسطی معرفی کرد، چون خاصیت قرون وسطی رکود علم و فلسفه اروپایی است و انحصار علم درکلیسا و اختناق فکری و جلوگیری از هرگونه تحقیق وفکرآزاد و جهانشناسی وکشف اسرار طبیعت و حاکمیت مطلق کلیسا وحکومت ، وقتل عامهای مذهبی ، ومناقشات بی اساس و ...

اسلاید 52: بت پرستی و مسیحیت : پیش ازآنکه مسیحیت دین رسمی روم گردد ، سراسر امپراطوری بشدت آلوده به بت پرستی بود. بتکده ها و انواع بتهادر یونان و روم وجود داشت ، بطوریکه تعدد خدایان رومی ضرب المثل است.با مسیحی شدن قسطنطین ، امپراطوری روم به مسیحیت گرائید.نه بدان معنی که بت پرستی در برابر خداپرستی مسیحیت خاضع شود، بلکه مسیحیت تسلیم بت پرستی عمیق شد.

اسلاید 53: ماهیت عیسی مسیح: مهمترین و عظیمترین مساله فلسفی و مذهبی مسیحیت که قرنهای متمادی توجه علمای بزرگ کلیسا ومجامع و شوراهای جهانی مسیحی را به خود مشغول داشته بود، واساس ایجاد فرقه های گوناگون و حتی کشمکشها و کشتارهای فراوان شد ، بحث درباره حقیقت ذات (عیسی ) بود .

اسلاید 54: در انجیل ( مرقس ) : عیسی موجودی مافوق بشر و (فرزند انسان) است که خدا او را درهنگام تعمید به فرزندی برگزید در انجیل های(مَتی ) و (لوقا) : زمینه برای اعتقاد به تجسم ربوبیت در پیکر عیسی آماده می شود. و روایاتی چند ا دوشیزگی مریم عذرا و حوادث فوق طبیعی درهنگام طفولیت عیسی و نزول از آسمان واینکه وی همان منتظر موعود انبیاء عبرانی و پسر انسان است مندرج است .انجیل ( یوحنا) : از طبیعت الوهی عیسی به وضوح بحث کرده .

اسلاید 55: نویسندگان تربیت یافته مدارس یونان و روم وآشنا با حکمت (ارسطو ) و( فیثاغورث) و (افلاطون ) وفلسفه (رواقیون) بودند .( ما ایمان داریم به خدای واحد، پدر قادر مطلق خالق همه )جمعی هم (مریم) را خدا دانستند ، همانگونه که (مسیح ) را خدا می دانستند

اسلاید 56: تفکیک دین از قانون و حکومت: ملل قدیم حقوق را پیرو مذهب می دانستند ، و در ایران و هند و یونان و روم و نیز در بین یهود، همیشه قانون رااز کتب دینی استنباط می کردند. ازحدود پنج قرن پیش از میلاد روابط حقوق و قانون با مذهب سست شد. پیدایش افکار نو و نضج فلسفه ، عقاید دینی قدیم را متزلزل کرد و می رفت که بربنیان تزلزل عقاید مردم ، حقوق وسیاست استقلال یابد.

اسلاید 57: عقاید مردم هر کس به زنی شهوت اندازد ، هماندم در دل خود با او زنا کرده است. هیچ چیز در ذات خود نجس نیست ، جز برای آن کسیکه آن را نجس پندارد برای او نجس است . نزد یکدیگر بگناهان خود اعتراف کنید و برای یکدیگر دعا کنید تا شفا یابیدمزدگناه مرگ است اگر دشمن تو گرسنه باشد او را سیرکن واگر تشنه است سیرابش نما، زیرا اگر چنین کنی اخگرهای آتش برسرش خواهی انباشت دشمنان خود را دوست دارید و با کسانی که ازشما نفرت کنند احسان کنید. کسی محبت بزرگتر ازاین ندارد که جان خود را به جهت دوستان خود بدهد.

اسلاید 58: تمدن روم شرقی

اسلاید 59: تجارت وصنعتاز قرن پنجم به بعد قسطنطینیه بزرگترین بازار و مرکز کشتیرانی جهان بود و (یوستینیانوس) برای حفظ این موقعیت و جلوگیری از رقابت ایران به ایجاد روابطی با حمیریان جنوب غربی عربستان و حبشه دست زد و بدنبال آن دخالت درامور داخلی این کشورها پیش آمد.دهقاناندرزمان یوستینیانوس دهقانان می توانستند مالک زمین باشند، اما املاک وسعت می گرفت و بسیاری ازدهقانان به علل گوناگون ازقبیل خشکسالی و سیل و رقابت ومالیاتهای سنگین یا جنگ تدریجا به تابعیت زمین داران بزرگ درمی آمدند.

اسلاید 60: بردگان و کارگرانبیشتر کارگران صنعتی آزاد بودند. یعنی برای فراز ازگرسنگی جبرا تن به کار با مزدکم می دادند. بردگان در کار داخلی خانواده ها وصنعت نساجی به کار گمارده می شدند . زن و روابط جنسی روابط نامشروع جنسی شایع بود، بطوری که بعضی ازمورخین تقریبا همه زنان آن زمان را فاسد می دانند.نظربه کثرت بارداری نامشروع مطالعات فراوانی برای پیدا کردن داروهای ضد آبستنی انجام می گرفت ، و گاهی متوسل به کارهای جادویی می شدند. زن از نظر آزادی روابط ودخالت درحکومت تا آن زمان به آن حد نرسیده بود.

اسلاید 61: تعلیم وتربیت– تعلیمات ابتدایی بویسیلهی معلمین انجام می گرفت که مزد ناچیزی از اولیای محصلین می گرفتند . تعلیمات عالیه توسط مردسان مستقل و استانداری که حقوق خود را از شهرداری یا دولت دریافت می کردند اجرا می شد .دانشگاههای بزرگ امپراتوری شرق در اسکندریه و آتن و قسطنطینیه و انطا کیه قرار داشتند و با تربیت مخصوصی طب و فلسفه و ادبیات وعلم بیان تدریس می کردند .