حقوق رزمندگان و غیر رزمندگان (اصل تفکیک)

حقوق رزمندگان و غیر رزمندگان (اصل تفکیک)

اسلاید 1: رزمندگان و غیر رزمندگان (اصل تفکیک)گِرد آورندگان: ابراهیم حسینی و عبدالاحد فرزام

اسلاید 2: نکات مقدماتحقوق بین الملل میان رزمندگان و غیر رزمندگان تفکیک و تمیز اساسی قایل است.وضعیت اولیه افراد در مخاصمات مسلحانه:1.رزمندگان 2. غیر رزمندگاندلایل تفکیک:جایگاه این دو دسته در حقوق بین الملل و وضعیت حقوقی(وضعیت اولیه) فرد در مخاصمات مسلحانه بین المللیوضعیت ثانویه فرد بستگی و ارتباط مسقیم به وضعیت اولیه فرد داردوضعیت اولیه تعیین کننده حمایت های است که حقوق بین الملل از فرد به عمل می آورد. وضعیت اولیه فرد تعیین کننده پیامدهای حقوقی عمل وی در وضعیت ثانویه است.

اسلاید 3: رزمندهنیروهای مسلح طرف مخاصمه:نیروهای مسلح طرف مخاصمه شامل همه نیروهای مسلح سازمانیافته، دسته ها و واحد های مربوط به آن می شود. همچنان این عبارت بر دسته های چریک و داوطلبی که در نیروهای مسلح تلفیق شده اند، اطلاق می شود.شرایط نیروهای مسلح:وجود فرمانده مسئول: تحت فرماندهی مقامی باشند که در برابر آن طرف مخاصمه به علت اقدامات افراد تحت امر خویش مسئول است.نظام انضباطی داخلی: تابع نظام انضباطی داخلی بوده که مطابق با قواعد حقوق بین الملل حاکم بر مخاصمات مسلحانه است.( بند 1 ماده 43 پروتوکول اول)

اسلاید 4: نکات مهم در مورد نیروهای مسلح:تنها دولت ها یا سایر تابعان حقوق بین الملل می توانند طرف مخاصمه مسلحانه بین المللی باشند.یک تابع حقوق بین الملل تنها از طریق نهادی که بدین منظور ایجاد شده است، یعنی نیروهای مسلح می تواند مبارزه کند.دسته های داوطلب و یا چریک در صورتی جزو نیروهای مسلح محسوب می شوند که در نیروهای مسلح رسمی جذب شده باشند.

اسلاید 5: تعریف رزمندهرزمندگان عبارت ازافرادی اند که عضو نیروهای مسلح بوده و در مخاصمات حق شرکت مسقیم داشته باشند.(بند 2، ماده 43 پروتوکول اول الحاقی)کارکنان پزشکی و پیشروان مذهبی از این قاعده مستثنی هستند.عناصر کلیدی تعریف:عضو نیروهای مسلح باشد.حق شرکت مستقیم در مخاصمات را داشته باشند.نیروهای مسلح یک طرف مخاصمه شامل رزمندگان و غیر رزمندگان می شود.

اسلاید 6: زنان و کودکان به عنوان رزمندهزنان و کودکان در صورت تحقق شرایط فوق رزمنده محسوب می گردند.استخدام کودکان قبل از سن 15 سالگی، در خدمت عسکری منع شده است. (ماده 38 کنوانسیون حقوق کودکان و بند 2 ماده 77 پروتوکول الحافی اول)در صورت نقض این قاعده توسط یکی از طرفهای مخاصمه، اطفال از حمایت ماده 77 برخوردار خواهدبود و از جمله به این دلیل که در جنگ مشارکت مستقیم داشته مورد تعقیب عدلی قرار نخواهد گرفت.پذیریش زنان در نیروهای مسلح بستگی به صلاحدید دولت ها دارد.قانون اساسی آلمان، زنان را از خدمت نظامی که شامل استفاده از سلاح می شود، مستثنا کرده است.

اسلاید 7: وظیفه رزمندگان در متمایز ساختن خویش از غیر نظامیان: رزمنده وظیفه دارد در طی حمله و یا آمادگی برای حمله، خود را از غیر نظامیان به طرق زیر متمایز بسازد. (بند 3 ماده 44 پروتوکل الحاقی اول)رزمندگان باید یونیفرم بپوشند.از نشان دایمی که از دور قابل رؤیت باشد، استفاده کنندسلاح خود را به صورت علنی حمل کنند.چریک ها در سرزمین های اشغالی و جنگ های آزادی بخش ملی، در صورت حمل سلاح خود به صورت علنی، می تواند وضعیت رزمنده بودن خود را حفظ کند. (بند3 ماده 44)نقض این قاعده در بد ترین حالت می تواند منجر به دست دادن وضعیت ثانویه اسیر جنگی شود.

اسلاید 8: غیر رزمندهتعریف: غیر رزمندگان افرادی اند که عضو نیروهای مسلح بوده اما به موجب قوانین ملی هیچ ماموریت جنگی ندارند، نظیر قضات، مقامات ملکی دولتی، کارگران و...در صورت دستگیری افراد غیر رزمنده توسط طرف مقابل، همانند رزمندگان، اسیر جنگی تلقی می شوند. (بند 1 ماده 4 الف کنوانسیون سوم ژنو)مشخصات افراد غیر رزمنده:عضو نیروهای مسلح باشند.مشارکت مستقیم در جنگ نداشته باشند.کارکنان طبی و پیشروان مذهبی همراه نیروهای مسلح نیز غیر رزمنده هستند، و در صورت دستگیری، اسیر جنگی قلمداد نشده اما از همان حمایت های قانونی برخوردار می باشند. (28 و30 کنوانسیون اول ژنو)

اسلاید 9: نکته نهائینکته قابل ذکر: مفهوم غیر رزمندگان از غیر نظامیان متفاوت است:غیر نظامیان افرادی اند که هیچ نقش و رابطه ای با نیروهای مسلح، گروپ های داوطلب و چریک ندارند.غیر رزمندگان افرادی هستند که در نیروهای مسلح عضویت دارند اما در مخاصمات مستقیما شرکت ندارند.

اسلاید 10: سوم: افرادی که نیروهای مسلح را همراهی می کنند چهارم: نیروهای ویژه پنجم : جاسوسان ششم : ابعاد خاص جنگهای هوایی و دریایی

اسلاید 11: سوم: افرادی که نیروهای مسلح را همراهی می کنندافرادی که نیرو های مسلح را بدون آنکه عضو آن باشند، همراهی می کنند همانند خبر نگاران جنگی، اعضا واحد های کاری یا خدمات مسؤول رفاه سربازان، رزمنده تلقی نمی شوند، اما در صورت دستگیری توسط طرف مقابل، اسیر جنگی خواهند بود. ( شماره 4 ماده 4 – الف کنوانسیون سوم ژنو،)

اسلاید 12: افرادی که نیروهای مسلح را همراهی می کنندشماره 4 ماده 4 – الف کنوانسیون سوم ژنوخبر نگاران جنگیاعضا واحد های کاری خدمات مسؤول رفاه سربازانضمیمه 4- الف کنوانسیون سوم ژنومدارک شناساییچنانچه فرد همراهی کننده نیروهای مسلح بر طبق وضعیت غیر نظامی خود عمل کند، خطر صدمات جانبی را باید تحمل کند

اسلاید 13: سوم: افرادی که نیروهای مسلح را همراهی می کنندجمله دوم بند 1 ماده 50 کنوانسیون اول ژنو«در صورت هر گونه تردید در غیر نظامی بودن فرد، وی غیر نظامی تلقی می شود»ماده 57 به ویژه، قسمت الف بند 2 تدابیر احتیاطی به منظور به حد اقل رساندن صدمات وارده بر غیرنظامیانی که نیروهای مسلح را همراهی می کنند، توسط فرمانده مسؤول نظامی که به اهداف نظامی که در آن غیرنظامیانی نیروهای مسلح را همراهی می کنند، اتخاذ گردد.

اسلاید 14: نکته نهائیتنها دسته ای از غیرنظامیان که بدون داشتن وضعیت رزمنده از وضعیت اسیر جنگی برخوردار می شوندخدمه کشتی هوا پیمای غیرنظامی

اسلاید 15: چهارم: نیروهای ویژهبرای رزمندگان که قابل شناسایی هستند ( از طریق یونیفورم، هر گونه علامت مشخصه و غیره) شرکت در حمله، سابوتاژ (خرابکاری) و سایر حمله های که توسط نیروهای ویژه در داخل سرزمین دشمن یا مناطق فتح شده انجام می شود، مجاز است. رزمندگان که چنین اعمال با لباس ساده یا نونیفورم دشمن انجام می دهند، مجازات می شوند. با این حال این افراد از حق رسیدگی قضایی قانونی برخوردار خواهند بود ( مواد 82 به بعد کنوانسیون سوم ژنو، بند 4 ماده 75 پروتکل اول الحاقی)

اسلاید 16: نیروهای ویژهرزمندگان قابل شناسایی شرکت رزمندگان چه از طریق یونیفورم و یا هرگونه مشخصه دیگر در حمله های سابوتاژ و سایر حمله ها در داخل سرزمین دشمن یا مناطق فتح شده صورت گیرد مجاز است. رزمندگان غیر قابل شناسایی شرکت رزمندگان با لباس ساده یا یونیفورم دشمن مجاز نیست و مجازات را نیز در پی دارد. با این حال این افراد از حق رسیدگی قضایی قانونی برخوردار خواهند بود

اسلاید 17: در طول جنگ جهانی دوم استفاده از موارد ذیل منع و از سوی همه دولتها ممنوع شده بود. ( ماده 33 مقررات لاهه)مسأله استتار که برخی کشور ها مدافع بدون هیچ استثنایی بوده، در حالی سایر دولتها بر این عقیده بودند که صرفاً استفاده از یونیفورم دشمن یا سایر نشان ها برای استتار و تسهیل عملیات باید ممنوع شود دسته های تجسس از راه دوراستفاده از لباس ساده استفاده از یونیفورم دشمن(مثال تبرئه شدن Skorzeny مغایر ماده 23 مقررات لاهه)

اسلاید 18: پنجم : جاسوسانجاسوس کسی است که بطور مخفیانه با ظاهر سادگی ( هویت غیر واقعی) یعنی بدون پوشیدن یونیفورم نیروهای مسلح خویش، اطلاعات در سرزمینی کنترول شده توسط مقابل جمع آوری کند. این افراد حتی اگر عضو نیروهای مسلح باشند، حق برخورداری از وضعیت اسیر جنگی را ندارد. افراد که در همگان عملیات جاسوسی به دست طرف مقابل اسیر می شوند، مجازات خواهد شد ( مواد 31، 29 مقررات لاهه)

اسلاید 19: جاسوسانویژه گی های جاسوسبطور مخفیانه با ظاهر سادگی( هویت غیر واقعی) بدون پوشیدن یونیفورم جمع آوری اطلاعات در سرزمینی کنترول شدهاین افراد حتی اگر عضو نیروهای مسلح باشند، حق برخورداری از وضعیت اسیر جنگی را ندارد. در هر عمل جاسوسی که به دست طرف مقابل اسیر گردد مجازات می شود

اسلاید 20: از مواد 31 و 29 مقررات لاهه میتوان دریافت، که سه دسته از افراد شامل این وضعیت می شوندافرادی که وضعیت اولیه آنها غیر نظامی است و حتی در صورت دستگیری وضعیت جنگی را به دست نخواهند آورد.غیرنظامیانی که از وضعیت غیر نظامی برخوردارند اما در صورت دستگیری توسط دشمن مطابق ماده 4-الف کنوانسیون سوم ژنو وضعیت اسیر جنگی به دست خواهند آوردافرادی که عضو نیروهای مسلح بوده اما بدون پوشیدن یونیفورم طرف مقابل مخاصمه شرکت داشته اند.

اسلاید 21: ( ماده 30 مقررات لاهه، بند 4 ماده 75 پروتکل اول الحاقی)چنانچه جاسوس در عین ارتکاب عملیات جاسوسی دستگیر شود بدون صدور حکم محکومیتی که از محکمه قضایی ایجاد شده بر اساس قانون، صادر شده باشد، مجازات نمی شود

اسلاید 22: (ماده 31 مقررات لاهه، بند ماده 46 پروتکل اول الحاقی) جاسوسی که پس از پایان ماموریت خود و پیوستن دوباره به نیروهای مسلح خود یا نیروهای مسلح دول متحد، متعاقباً توسط طرف مقابل دستگیر شود، از وضعیت اسیر جنگی برخوردار خواهد بود و برای اقدامات جاسوسی قبلی خود مسؤول نخواهد بود.

اسلاید 23: ( بند 2 ماده 29 مقررات لاهه، بند 2 ماده 46 پروتکل اول الحاقی)رزمندگان همچون اعضای واحد های تجسس از راه دور که دارای نشان هستند و منطقه عملیات طرف مقابل را شناسایی می کنند، جاسوسی تلقی نمی شوند.

اسلاید 24: ششم : ابعاد خاص جنگهای هوایی و دریاییبرخلاف وسایل نظامی زمینی ،هواپیماهای نظامی نفر برها و ناو ها باید علایم خارجی که بیانگر تابعیت و ماهیت نظامی شان است، داشته باشند. اعضای نیروهای مسلح بدون یونیفورم که با استفاده از هوا پیماهای نظامی یا ناو های که به درستی علامت گذاری شده اند در مخاصمات شرکت می کنند. رزمنده باقی می مانند و در صورت دستگیری توسط دشمن وصف نظامی خود را با کارت شناسایی اثبات خواهند کرد.

اسلاید 25:

اسلاید 26: (بند 1 ماده 16 مقررات لاهه جنگ هوایی 1923)هیچ هوا پیمای بجز هواپیمایی نظامی طرف های مخاصمه مسلحانه بین المللی نمی تواند در هیچ گونه مخاصمه شرکت کند

اسلاید 27: ( ماده 14 مقررات لاهه جنگ هوایی 1923)هوای پیمای نظامی باید تحت فرمان فرد نظامی باشد که به این سمت گماشته شده است. خدمه تحت انضباط نظامی قرار دارند

اسلاید 28: ( ماده 32 مقررات جنگ هوایی 1923)با هوا پیماهای عمومی غیر نظامی همانند هوا پیمای خصوصی رفتار خواهد شد ( ماده 5 و 6 مقررات لاهه در خصوص جنگ هوایی 1923). هوا پیما عمومی که برای حاکمیت مورد استفاده قرار می گردد. (گمرک، پولیس) باید دارای نشانه ها و علایم خارجی باشد که در وصف غیر نظامی آنرا آشکار کند. ( ماده 4 مقررات لاهه جنگ هوای 1923). هوای پیمای عمومی را میتوان توقیف کرد. هوا پیما خصوصی را می توان در روند رسیدگی دادگاه غنایم قرار داد