خدمات بهداشتی و درمانی

خدمات بهداشتی و درمانی

اسلاید 1: بخش اول برخورداري از خدمات بهداشتي و درماني

اسلاید 2: برخورداري از خدمات بهداشتي و درماني ، يکي از حقوق مسلم فردي و اجتماعي است و تامين سلامت جسم و روان هم ابزاري براي تکامل انسان است و هم از ديد گاه اقتصادي اهميت دارد باتوجه به اين مهم اين مجموعه در سه بخش تدوين شده است: 1- سياستها و کليات بهداشت عمومي 2- بهداشت فردي 3- بهداشت محيط

اسلاید 3: بهداشت عمومي عبارتست از علم و فن پيشگيري از بيماريها، افزايش طول عمر و ارتقاي سطح سلامتي و توانائي انسان از طريق کوشش هاي دسته جمعي افراد جامعه ، به طوري که هر فردي از جامعه از حق طبيعي خود، يعني سلامتي و عمر طولاني بهرمند گردد.

اسلاید 4: اهداف و دامنه فعاليتهاي بهداشت عمومي : 1- آموزش بهداشت عمومي 2- بهداشت مادر و کودک 3- بهداشت محيط 4- پيشگيري و کنترل بيماريهاي واگيردار و مزمن 5- خدمات آزمايشگاهي 6- خدمات پزشکي و پرستاري 7- خدمات مرتبط با امور جمعيت و تنظيم خانواده 8- نظارت بر مواد خوراکي ، بهداشتي و داروئي 9- خدمات بهداشتي در شرايط اضطراري 10- بررسيهاي آماري ، تحقيقات و ارزشيابي در امور بهداشتي

اسلاید 5: تاريخچه توسعه و تکامل بهداشت عمومي در ادوار مختلف تاريخ تا 3900 سال قبل از ميلاد مسيح ، بيماري صرفا يک بلاي آسماني به شمار مي آمد. اسقلبيوس اولين کسي بود که به فکر افتاد براي بيماران چاره اي پيدا کند و اين نقطه آغاز در تاريخ بهداشت عمومي بود. اما پس از گذشت زماني بس طولاني و رشد بسيار کند در زمينه بهداشت عمومي در سال 1516 توماس مور در اشاعه اين فکر که بهداشت حافظ سلامتي است و طبابت ترميم کننده آن کوشش بسيار نمود

اسلاید 6: براي اولين بار گرانت در سال 1662 مبادرت به تجزيه و تحليل آمار مرگ و مير در انگلستان نمود . در حدود سالهاي 1700 يک پزشک ايتاليائي به نام رامازيني شروع به نوشتن مقالاتي درباره بيماريهاي حرفه اي نمود

اسلاید 7: توسعه و تکامل بهداشت عمومي در قرن نوزدهم نتيجه پيشرفت دانش و احساس مسئوليت اجتماعي جوامع اروپائي بود در اين دوره ادوين چادويک و جان پيتر فرانک در اجراي برنامه هاي بهداشتي کوشش فراوان نمودند

اسلاید 8: در سال 1840 فرانسه اولين شبکه ملي خدمات بيمارستاني را طرح ريزي نمود و در حدود همين دهه ، دانمارک خدمات بيمارستاني را جزو وظايف شهرداريها دانست و برخي ديگر از کشورهاي اروپائي طرفدار سيستم بيمه خدمات درماني شدند

اسلاید 9: اولين كنگره بين المللي بهداشت عمومي در سال 1851 در پاريس تشكيل گرديد. در فاصله بين سالهاي 1849 تا 1854 جان-اسنوکه در لندن طبابت مي کرد اپيدميولوژي وبا را مورد مطالعه قرار داد و در سال 1856 ويليام باد نظير همين مطالعه را در مورد تيفوئيد انجام داد

اسلاید 10: درنيمه دوم قرن نوزدهم مطالعات و آزمايشات پاستور در زمينه ميکروبشناسي، تصويري دقيق از نحوه انتقال بيماريهاي عفوني ارائه داد و با رونق عصر باکتريولوژي و يافتن انواع واکسنها ، اکثر بيماريهاي عفوني قابل کنترل گرديد

اسلاید 11: بذر بهداشت که 3900 سال قبل از ميلاد مسيح کاشته شده بود ، پس از فراز و نشيب هاي بسيار و پيشرفت تدريجي و آرام، در سال 1946 ، عالي ترين ثمرات خود را ببار آورد. در اين سال اساسنامه سازمان جهاني بهداشت به تصويب رسيد و در سال 1948 به مرحله اجرا گذاشته شد .بيش از 150 کشور جهان عضو اين سازمان هستند

اسلاید 12: تاريخچه بهداشت عمومي در ايران : در دوران هخامنشيان رعايت بهداشت همواره مورد نظر بوده . در دين زرتشت ، آتش رمز پاکي و شايسته احترام بوده و آلوده کردن آب و خاک به پليدي ممنوع بوده است همچنين مطالب و دستورات بهداشتي زيادي در دين اسلام وجود دارد.

اسلاید 13: در سال 1320 شمسی، وزارت بهداري تاسيس گرديد در نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران، مسئله سلامت مردم به عنوان يکي از حقوق مسلم آنان مورد توجه است و در اصول سوم ، بيست و نهم و چهل و سوم از قانون اساسي بر ضرورت تامين بهداشت و درمان براي آحاد مردم ايران تاکيد شده است

اسلاید 14: اهميت بهداشت در کنترل بيماريها و تامين سلامت افراد با پيشرفت علم مردم بتدريج از عوامل مولد بيماري و تاثير آنها بر تندرستي آگاه شدند و بشر آموخت با رعايت اصول بهداشتي از مسائلي که تندرستي وي را تهديد مي کند دوري جويد و با به کارگيري اصول پيشگيري افراد سالم را در برابر بيماري مصون سازد

اسلاید 15: تعريف سلامت و بيماري از ديدگاه پزشک ، سلامتي عبارت است از مطابقت با معيارهاي معين نظير شاخصهاي فيزيکي ، هنجارها و ميزانهاي بيوشيميائي ، معيارهاي فيزيولوژيکي و غيره بيماري دلالت بر شرايطي دارد که جسم انسان را مريض کرده و عملکرد طبيعي بدن را بر هم مي زند.

اسلاید 16: عوامل موثر در بهداشت و سلامت انسانها عبارتنداز :1- وراثت2- محيط زيست 3- سبک زندگي 4- وضعيت اقتصادي – اجتماعي (شامل وضعيت اقتصادي، سطح آموزش ، سطح اشتغال- نظام سياسي کشور) 5- خدمات بهداشتي درماني و غيره

اسلاید 17: طيف تندرستي – بيماري اگر افراد جامعه را بر حسب حالت تندرستي يا شدت بيماري گروه بندي کنيم، جدولي ايجاد مي شود که به آن طيف تندرستي- بيماري مي گويند.

اسلاید 18: عوامل موثر در پيدايش بيماريها عبارتند از عوامل ميزبان و عوامل محيطي (محيط زيستي، اجتماعي و فيزيکي) و از ميان مدلهاي متعددي که براي ترسيم چگونگي تاثير عوامل ميزبان و محيطي ارائه شده اند ، مي توان مثلث اپيدميولوژي، شبکه عليت و مدل چرخ را مورد بحث قرار داد.

اسلاید 19: تيم و گروه بهداشت: گروهي از اشخاص که هدف بهداشتي و مقاصد معين و مشترک دارند و در جهت دستيابي به آن ، هر يک از افراد، مطابق با مهارتها و شايستگي هاي خود و با توجه به عمليات ديگران ، همکاري مي کنند.

اسلاید 20: شاخصها و معيارهاي بهداشتي در جامعه براي مقايسه دو وضعيت درزمانها و مکانهاي مختلف بايد سعي کرد تا آنجا که ممکن است اين دو وضعيت را به وسيله اعداد نمايش داد و اين اعداد را با هم مقايسه نمود اينگونه اعداد را شاخص مي گويند و در زمينه هاي بهداشتي بنام شاخص هاي بهداشتي ناميده مي شوند

اسلاید 21: مهمترين شاخصهاي بهداشتي عبارتنداز : 1- شاخصهاي مربوط به مرگ ومير 2- ولادت و باروري 3- وضعيت تغذيه 4- اجراي خدمات بهداشتي 5- ميزانهاي ناتواني 6- ميزانهاي استفاده از خدمات7- بهداشت رواني و اجتماعي 8- زيست محيطي 9- اقتصادي اجتماعي 10- سياست بهداشتي 11- کيفيت زندگي و غيره

اسلاید 22: کاربرد شاخص هابرای اندازه گیری سطح سلامت جامعه وحتی مقایسه باسطح دیگر جوامع بکار می روند .برای ارزیابی نیازهای بهداشتی،تخصیص منابع مالی ،نظارت والرزیابی خدمات ،فعالیت ها وبر نامه های بهداشتی لازم هستند .

اسلاید 23: ویژگی های نشانگر ها - باید معتبر باشند دقیقا همان چیزی را اندازه بگیرند که برای اندازه گیری در نظر گرفته شده اند.قابل اعتماد باشند نتائج چند نفر با این مقیاس یکسان باشد--حساس به تغییرات باشند -ویژه باشند منعکس کننده تغییرات موقعیت باشند -امکان پذیر باشد جمع آوری داده ها امکان داده ها میسر باشد محرمانه بودن وغیره نباشد مرتبط باشند به فهم پدیده مورد نظر کمک کند

اسلاید 24: نشانگرها -نشانگرهای مرگ ومیرخام -امید زندگی-میزان های دیگر مرگ ومیر - نشانگرهای ابتلا :-شامل بروز وشیوع بیماری ،میزان گزارش -میزان مراقبت در بخش های سرپائی واورژانس -میزان پذیرش وترخیص -مدت اقامت در بیمارستان - دفعات بیماری وغیبت از کار -میزان کشندگی بیماری

اسلاید 25: میزان های ناتوانی -الف – نشانگرهای حادثه ای شامل 1- تعداد روزهای محدودیت فعالیت 2-تعداد روزهای ناتوانی وبستری - تعداد روز های غیبت از کارب-نشانگرهای مربوط به انسان نظیر محدودیت تحرک وبستری شدن وخانه نشین شدن 2- محدودیت فعالیت ها خوردن ولباس پوشیدن و... 3- نشانگرهای تغذیه ای دور بازو وسر ووزن هنگام تولد ...4-نشنگر های ارائه حدمات بهداشتی شامل نسبت پزشک به جمعیت ، ونسبت های پزشک به پرستار وتخت بیمارستنی به جمعیت ونسبت مراکز بهداشتی5- میزان استفاده از خدمات نظیر واکسینه شدن نوزادان ومراقبت های دوران بارداری ودزپرصد استقبال از تنظیم خانواده ومیزان اشغال تخت بیمارستانی (تعدادروزهای بستری به متوسط تخت بیمارستانی 6-نشانگرهای بهداشت روانی واجتماعی 7-نشانگرهای محیطی الودگی هوا واب وتشعشعات واب تصفیه شده 8- نشانگرهای اقتصادی اجتماعی :رشد جمعیت ودرامد سرانه ناخالص ملی وسطح بیکاری ونسبت سر باری ومیزان باسوادی وبعد خانوار ومسکن وسرانه کالری دریافتی 9- نشانگرهای سیاست بهداشتی شامل میزان تولید نا خالص ملی صرف شده برای خدمات بهداشتی وغیره - نشانگرهای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ( health realated quality of life (HRQOL)

اسلاید 26: تعریف سازمان جهانی بهداشت از کیفیت زندگی ادراک افراد از موقعیت خودشان در زندگی ، که براساس فرهنگ ونظام ارزشی که در ان زندگی می کنند واهداف وانتظارات واستانداردها وعائق مورد نظر انان صورت میگیرد .

اسلاید 27: Quaity-adjusted life years (QALYS) سالهای با کیفیت زندگیکیفیت زندگی بالا لزوما به معنی این نیست که افراد در تمام سالهای عمراز زندگی همراه با رضایت وکیفیت مطلوب با شد زیرا بخشی از زندگی هر فرد در شرایط ناتوانی ونا خوشی وکاهش کارائی سپری می شود که معمولا با رضایت خاطر همراه نیست. کالی (QALYS) عبارتست از سالهائی از زندگی که از کیفیت مطلوب برخوردار است برای محاسبه این شاخص ازضرب کردن امید زندگی ونمره سودمندی سالهای باقیمانده زندگی در یکدیگربدست می اورند .که برای ارزشیابی مداخلات درمانی، انالیزهای هزینه – اثر بخشی ودر کارازمائیهای بالینی برای وضعیت هائی که غلاوه بر طول عمر (کمیت) ،کیفیت نیز اهمیت دارد استفاده میشود .

اسلاید 28: سالهای زندگی توام با ناتوانی( (DALY (Disability –Adjusted life years)مجموعه سالهائی از عمر که با مرگ زود رس از بین می رود ویا همراه بانوعی نا توانی ، باشدت وطول مدت معین سپری میشود .یعنی هر دالی معرف از دست دادن یکسال از عمر سالم است برای محاسبه تمام دالی های یک بیماری خاص در جامعه باید سالهای از دست رفته زندگی (YLIS)Years of life lost وسالهائی که همراه ویا توام با ناتوانی با شدت ومدت معین سپری شده است (Year Lived with Dis ability (YLDS را باهم جمع کرد برای مثال در سال 1990 ازبین 10 عامل اول منجر شونده در گروه سنی 44-15سال مربوط به اختلالات عصبی-روانی بوده است برخی نتائج بدست امده درسال 1998 چنین است : 1- 43% دالی ها در سطح جهان مربوط به بیماریهای غیر واگیر بوده وپیش بینی میشود تا سال 2020 به 73% برسد .اختلالات روانی –عصبی مسئول 11% بار بیماری برحسب دالی در کشورهای با درامد متوسط وکم و23% از دالی ها در ممالک با درامد بالا بودند بیماریهای قلبی عروقی به ترتیب مسئول 10 و18 درصد از دالی ها در کشورهای مذکور بوده اند سرطانه ها در کشورهای با درامد کم تا متوسط به ترتیب 5 ال 15% دالی ها را بخود اختصاص داده اند در سطح جهان ،سوانح مسئول 16% کل دالی ها بوده اند .

اسلاید 29: شاخص سولیوان از تفاضل بین امید زندگی وسالهائی که با ناتوانی ومحدودیت در انجام فعالیت های معمول زندگی (کار وتحصیل وفعالیت های روزمره است محاسبه میشود

اسلاید 30: ویژگی های کیفیت زندگی-چند بعدی بودن کیفیت زندگی جسمی و.... - ذهنی بودن( (subjective به انتظارات واحساسات واعتقادات وپندارها ی فرد بستگی داردمکن است افرادی درحالیکه دارای چند بیماری مزمن هستند خودرا سالم بدانند ولی در مقابل افرادی هم هستند که هیچ گونه نشانه بالینی نداشته وخود را بیمار می دانند بنابراین کیفیت زندگی به تفاوت های درک شده توسط افراد بین انچه هست وانچه باید باشد گفته میشود که همان احساس خوب بودن ورضایتمندی فرداست .پویا بودن Dynamic یعنی کیفیت زندگی دارای ساختاری وابسته به زمان است که متاثر از تجربه شخص ودرک وی از زندگی است ودر طول زمان تغییر میکند .

اسلاید 31: عوامل موثر برکیفیت زندگی از دیدگاه فرانس کیفیت زندگی خانوادهوضعیت جسمانیشدت بیماریوضعیت روحی وروانیروشهای مقابلهوضعیت اجتماعی واقتصادی

اسلاید 32: مدل کیفیت زندگی از دیدگاه زاناحساس بهتر بودن از نظر روانیعملکرد بهداشتی یا سلامت رفاه جسمیفاکتورهای اقتصادی اجتماعی رفاه اجتماعیرضایت از زندگی در حیطه های مختلف کیفیت زندگیرضایت از زندگی در حیطه های مختلففاکتورهای بهداشتی ویا وابسته به سلامتفاکتورهای فردی فاکتورهای اجتماعی ،فرهنگی،محیطی

اسلاید 33: سازمانهاي بهداشت بين المللي: اقدامات بهداشت بين المللي شامل حل مسائلي در زمينه بهداشت است که نيازمند توجه و اقدام بيش از يک کشور می باشد مانند کنترل اپيدمي ها ، تبادل بين المللي اطلاعات و تجربيات طبي و بهداشتي و . . . .

اسلاید 34: سازمان جهاني بهداشت World Health Organization (W.H.O) سازماني است تخصصي و غير سياسي مربوط به بهداشت که از ادارات سازمان ملل بوده و مقر آن در ژنو است . اساسنامه آن از هفتم آدريل 1948 به اجرا گذاشته شد (روز جهاني بهداشت)

اسلاید 35: هدف از تشکيل سازمان جهاني بهداشت دستيابي همه مردم به بالاترين سطح سلامت است و هدف فعلي آن دستيابي همه مردم به سطحي از سلامت است که به آنها امکان دهد از نظر اقتصادي و اجتماعي زندگي باروري داشته باشند.

اسلاید 36: خدمات WHO ، شامل خدمات اصلي خدمات اختصاصي و تحقيقات پزشکي است . اين سازمان براي بر آوردن نيازهاي بهداشتي ويژه در مناطق مختلف جهان شش سازمان منطقه اي تاسيس کرده است مثلا منطقه جنوب شرقي آسيا که محل استقرار آن دهلي نو هندوستان است

اسلاید 37: يونيسف (UNICEF) يکي از ادارات سازمان ملل متحد است که از طرف مجمع عمومي ملل متحد به منظور اقدام براي بازتواني کودکان کشورهاي جنگ زده تاسيس گرديده است فعاليتهاي آن در رابطه نزديک با W.H.O و ديگر ادارات تخصصي سازمان ملل است . در حال حاضر توجه يونيسف بيشتر متوجه ”کليت کودک“ است و بسيج معروف GOBI را تشويق مي کند

اسلاید 38: سازمان خواروبار و کشاورزي(F.A.O) در سال 1945 و براي همکاري جهاني در زمينه هايي چون کمک به کشورها براي بالا بردن استانداردهاي زندگي در آنها ، بهبود وضع تغذيه و . . . تشکيل گرديد. سازمان بين المللي کار (I.L.O) در سال 1919 براي بهبود شرايط کار و زندگي جامعه کارگران دنيا تاسيس گرديد

اسلاید 39: صليب سرخ بين المللي (I.R.C) يک سازمان بشر دوستانه غير سياسي و غير رسمي است که علاقمند خدمت به انسانها در زمان صلح و جنگ مي باشد. جمعيت هلال احمر ايران که در سال 1302 با نام جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران تاسيس گرديده است همکار صليب سرخ بين المللي است

اسلاید 40: سيماي بهداشت در جهان و مشکلات کشورهاي در حال توسعه در اين زمينه پس از دوره ي رنسانس در اروپا مرز مشخص و شکافي ژرف بين دو گروه کشورهاي پيشرفته و عقب مانده پديدار گشت . در کشورهاي پيشرفته حدود 6 در صد از توليد ناخالص ملي صرف بهداشت مي شود در حالي که در کشورهاي در حال توسعه اين رقم فقط 2 تا 3 در صد است.

اسلاید 41: وقتي صحبت از مشکلات بهداشت و درمان کشورهاي در حال توسعه پيش مي آيد دامنه وسيعي از مسائل را در بر مي گيرد در اين کشورها از امکانات مادي و منابع انساني موجود استفاده مطلوب نمي شود . به طور کلي مشکلات بهداشت و درمان از سه ديدگاه مورد بررسي قرار مي گيرد: 1- مصرف کنندگان خدمات بهداشتي 2- ارائه دهندگان خدمات 3- برنامه ريزان و سياست گذاران

اسلاید 42: مشکلات بهداشت و درمان از ديد مصرف کنندگان خدمات 1- نقصان امکانات اوليه بهداشتي2- توزيع نادرست منابع انساني ، تجهيزات و خدمات 3- وضعيت نامساعد راهها و کمبود وسايل ارتباطي و حمل و نقل 4- باورهاي اجتماعي و رفتارهاي بهداشتي مردم

اسلاید 43: مشکلات بهداشت و درمان از ديد ارائه دهندگان خدمات 1- توزيع نا متعادل نيروي انساني در مشاغل بهداشتي 2- آموزش نا متناسب نيروي انساني بهداشتي در کشورهاي در حال توسعه 3- فرار مغزها4- بهره گيري محدود از طب سنتي

اسلاید 44: مشکلات بهداشت و درمان از ديد سياست گذاران و برنامه ريزان 1- فقدان خط مشي بهداشتي مشخص و وجود ناهماهنگي با ساير بخش ها 2- فقدان تشکيلات برنامه ريزي موثر و کمبود اطلاعات آماري 3- عدم توازن تخصيص بودجه در شاخه هاي مختلف بهداشت 4- مخالفت با سياستها و طرحهاي بهداشتي جامعه گرا، از سوي افراد و گروههاي ذينفع

اسلاید 45: مشکلات موجود در ارائه خدمات بهداشتي – درماني مطلوب در ايران 1- افزايش سريع جمعيت 2- عدم اطلاع کافي از امکانات درماني 3- عدم تمکن مالي 4- فقدان اعتماد متقابل بين بيمار و پزشک 5- پائين بودن سطح آموزش فردي 6- کمبود نيروي انساني 7- رکود علمي و . . .

اسلاید 46: مراقبتهاي بهداشتي و سطوح مختلف آن گروهي از خدمات ارائه شده براي افراد ، خانواده ها و جوامع که توسط ادارات بهداشت به منظور ارتقاء سلامت افراد انجام مي گيرد، مراقبتهاي بهداشتي نام دارد و در سه سطح سازماندهي مي شود و هر سطح به وسيله سطح بالاتر که بيماران به آن ارجاع داده مي شوند، پشتيباني مي گردد. اين سطوح عبارتنداز : 1- مراقبت اوليه بهداشتي 2- سطح دوم مراقبتهاي بهداشتي 3- سطح سوم مراقبتهاي بهداشتي

اسلاید 47: طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت خدمات اوليه بهداشتي عبارت است از مراقبتهاي اصلي در زمينه بهداشت که براي همه افراد و خانواده هاي جامعه قابل دسترس باشد و شامل خدمات جامع پيشگيري درماني براي افراد ، خانواده ها و کل جامعه است ، هنگامي که نيازي به خدمات تخصصي نباشد.

اسلاید 48: نظامهاي عرضه خدمات بهداشتي درماني در جهان در جهان امروز عمدتا سه سيستم بنيادين مراقبتهاي پزشکي وجود دارد که عبارتنداز معاونت عمومي ، بيمه بهداشتي و طب ملي مي باشد.

اسلاید 49: سيستم شبکه بهداشتي درماني در ايران اين شبکه از خانه بهداشت در روستا شروع و تا بيمارستان تخصصي در مراکز استان گسترش مي يابد . نظام بهداشت و درمان ايران را مي توان در سه سطح شهرستان ، استان و کشور مورد بررسي قرار داد.

اسلاید 50: سطح شهرستان شبکه بهداشت و درمان ايران شامل : خانه بهداشت، مراکز بهداشتي درماني روستائي ، مراکز بهداشتي درماني شهري، مرکز آموزش بهورزي ، مرکز بهداشت شهرستان ، بيمارستان شهرستان ، مديريت شبکه شهرستان و موسسات آموزشي مي باشد.

اسلاید 51: سازمان منطقه اي بهداشت و درمان استان براي نظارت بر فعاليت شبکه هاي بهداشت و درمان شهرستانها و پشتيباني از واحدهاي عرضه خدمات پيش بيني شده است. در سطح کشور وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي ، سياستگذاري ، برنامه ريزي ، هدايت عمليات و نظارت بر کار سازمانهاي منطقه اي بهداشت و درمان استانها و دانشگاههاي علوم پزشکي را عهده دار است.

اسلاید 52: مقصود از برنامه ريزي بهداشتي ، برآورده ساختن نيازها و درخواستهاي بهداشتي مردم است و عمدتا اهدافي شامل : 1- اصلاح الگوهاي تشکيلاتي 2- تسريع در ايجاد خدمات بهداشتي جديد 3- تعيين اولويتها 4- اصلاح کيفيت مراقبتهاي بهداشتي 5- از بين بردن دوباره کاريها و .....را دنبال مي کند.

اسلاید 53: مهمترين پيش شرطهاي برنامه ريزي عبارتنداز:1- علاقمندي دولت 2- وضع قوانين 3- سازمان دهي براي برنامه ريزي 4- توانائي اجرايي مراحل مختلف برنامه ريزي شامل موارد زير می باشد:1- تجزيه و تحليل وضعيت بهداشت 2- تعيين اهداف مقطعي نهائي 3- ارزيابي منابع 4- تعيين اولويتها 5- تهيه برنامه تفصيلي 6- برنامه ريزي خاص و اجرا 7- پايش 8- ارزشيابي

اسلاید 54: مديريت عبارت است از تخصيص صحيح و منطقي منابع براي حصول به اهداف معين ، سازمان دهي و هماهنگ کردن امور براي رسيدن به آن اهداف، ارزشيابي مستمر براي اصلاح روشهاي کار و تطبيق دادن برنامه ها با نتايج ارزشيابيها

اسلاید 55: مديريت خدمات بهداشتي- درماني خدمات بهداشتي- درماني نظير هر سازمان ديگري از اصول کلي مديريت پيروي مي کند لوترگيوليکGulick) (luther يکي از دانشمندان علوم اداري، وظايف مدير را در اصطلاح لاتين POSDCORB خلاصه کرده است که هر يک از حروف آن بترتيب مخفف : برنامه ريزي ، سازماندهي، کارگزيني، رهبري، هماهنگي ، گزارش دادن و بودجه بندي است

اسلاید 56: نقش اقتصاد بهداشت در برنامه ريزي و مديريت خدمات بهداشتي- درماني به کارگيري مطلوب منابع مادي و انساني براي توليد و عرضه موثر خدمات بهداشتي – درماني مستلزم آگاهي از قوانين اقتصادي است . علم اقتصاد در بهداشت براي تعيين چگونگي ترکيب عوامل و منابع توليدي به کار مي رود.

اسلاید 57: معمولا سه نوع انتخاب اصولي ، بنيان عمليات و فعاليتهاي هر سازمان خدمات بهداشتي درماني را تشکيل مي دهد: انتخاب اول : تشخيص و تعيين مبلغي است که بايد صرف تهيه خدمات بهداشتي درماني شود انتخاب دوم : گزينش بهترين روش توليد خدمات بهداشتي درماني است انتخاب سوم : گزينش روش توزيع خدمات بهداشتي درماني است

اسلاید 58: اولويتهاي بهداشتي ايران 1 - پيشگيري و کنترل بيماريها 4- بهداشت شغلي 2- بهداشت مادر و کودک 5 - بهداشت ذيه 3- بهداشت مدارس 6- بهداشت رواني 7- آموزش بهداشت

اسلاید 59: بخش دوم بهداشت فردي

اسلاید 60: بهداشت فردي وقوف به مسائل بهداشتي ، انسان را در استفاده كامل از زندگي آميخته با نشاط و شادابي ، چه به صورت يك فرد و چه به عنوان يك عضو جامعه ، كمك و يار ی می کند. سلامت انسانها بستگي به ميزان مهارت و دانائي آنها در به كار بردن نكات و حقايق بهداشتي دارد

اسلاید 61: ساختمان پوست : پوست از يك طبقه خارجي به نام اپيدرم و يك طبقه داخلي به نام جلد (درم ) ساخته شده است . درم بر خلاف اپيدرم كه عروق خوني ندارد، داراي عروق فراواني است و اپيدرم را تغذيه مي كند(تصوير 2)12

اسلاید 62: مراقبت بهداشتي از پوست شامل استحمام و نظافت پوست است. درجه حرارت آب مورد استفاده براي استحمام بهتر است از درجه حرارت بدن تجاوز نكند . صابون متناسب با نوع پوست انتخاب شود. از تيغ و حوله ، شخصي استفاده شود. هواي تازه و مقدار كمي اشعه آفتاب در تامين بهداشت پوست موثر است

اسلاید 63: مو از دو قسمت ساقه و ريشه تشكيل شده است. ريشه در داخل لوله اي از اپيدرم به نام فوليكول مو قرار دارد. قاعده فوليكول را پياز مو مي گويند در هر واحد مو سه لايه وجود دارد 1- لايه خارجي يا كوتيكول 2- لايه مياني يا كورتكس 3- لايه داخلي مو كه مغز مو ناميده مي شود

اسلاید 64: براي حفظ بهداشت مو رعايت نکات زير ضروری است1- انتخاب ماده ي پاك كننده مناسب مو 2- برس زدن و ماساژ مرتب موها در حد معمول 3- اصلاح موها هر 3-4 هفته در يك آرايشگاه بهداشتي 4- توجه به مسائلي از قبيل شوره سر 5- يادگيري نحوه صحيح خشك كردن موها 6- برنامه غذائي مناسب 7- از بين بردن موهاي زائد بدن 8- حتي المقدور از رنگ كردن موها بايستي خوداري شود

اسلاید 65: ناخن از تغيير و تبديل ياخته هاي شاخي اپيدرم به وجود مي آيد و داراي دو قسمت بدنه و ريشه است. يك ناحيه هلالي بنام ماهك در آن ديده مي شود. بافت زير ناخن كه بستر ناخن ناميده مي شود شامل جلد و لايه هاي عمقي اپيدرم است

اسلاید 66: بهداشت ناخن : اندازه ناخن بايد به اندازه اي باشد كه مانع از كار انگشتان نگردد. پوست اطراف ناخن بايد نرم و بدون ترك نگه داشته شود. ريشه هاي اطراف ناخن نبايد به وسيله دندان يا قيچي بريده شود ناخنها را نبايد جويد

اسلاید 67: بهداشت دست و پا : شستن مرتب دستها با آب گرم و صابون بخصوص قبل از غذا خوردن و بعد از توالت رفتن ضرورت دارد باقيماندن صابون سبب خشكي و خرابي پوست مي گردد. استفاده از دستكش در هنگام كار با مواد پاك كننده سودمند است . در توجه از پاها ، شستشوي روزانه و استفاده از كفش مناسب توصيه مي شود

اسلاید 68: ساختمان دندان : هر دندان از قسمتهاي زير تشكيل شده است: 1- ريشه كه در داخل حفره دنداني جاي دارد 2- تاج قسمتي از دندان است كه در خارج حفره دنداني قرار دارد 3- طوق يا گردن، محل اتصال ريشه و تاج است

اسلاید 69: در برش طولي دندان از داخل به خارج ، قسمتهاي زير را مي توان تشخيص داد: 1- مغز دندان 2- عاج دندان ، عاج دندان را از خارج بافت سخت ديگري مي پوشاند كه اين بافت را در قسمت تاج دندان، مينا و در قسمت ريشه دندان، سيمان مي نامند

اسلاید 70: ساختمان چشم را مي توان به طور كلي به دو قسمت تقسيم كردالف) كره چشم كه عضو اصلي بينائي است ب) ضمائم چشم كه به كار حفاظت ، حركت دادن و تسهيل كار چشم مي آيند ديواره كره چشم از سه لايه خارجي ، مياني و درونی تشكيل شده است.

اسلاید 71: اهم مراقبتهاي بهداشتي از دهان و دندان 1- داشتن رژيم غذائي مناسب 2- خوداري از خوردن مواد خوراكي سفت 3- شستن مرتب و صحيح دندانها 4- خوداري از خوردن غذا غير ساعات معين 5- مراجعه سالي يكبار به دندانپزشك 6- و بسياري موارد ديگر

اسلاید 72: اهم مراقبتهاي مختلف از چشم 1- مراقبت بهداشتي 2- پرهيز از خستگي چشمها 3- پيشگيري از خطرات احتمالي براي چشمها 4- گنجانيدن معاينات چشم در برنامه معاينات پزشكي

اسلاید 73: گوش شامل سه قسمت بيروني ، مياني و داخلي است . گوش بيروني شامل لاله گوش و مجراي شنوائي است گوش مياني محفظه اي استخواني است كه به وسيله دو دريچه بيضي و گرد از گوش داخلي و به وسيله پرده صماخ از گوش خارجي جدا مي شود و همينطور از طريق شيپور استاش به حلق مرتبط است . گوش داخلی شامل دهليز، مجاری نيمدايره و حلزون می باشد

اسلاید 74: اهم مراقبت هاي بهداشتي از گوش 1- قرار نگرفتن در معرض سرو صداي زياد 2- نقص كري كودك بايستي هر چه زودتر تشخيص داده شود 3- بر طرف كردن هر چه زودتر عفونت هاي گلو و بيني 4- هيچگاه نبايد گوش را با وسايل نوك تيز و غير بهداشتي پاك كرد 5- و موارد متعدد ديگر . . . .

اسلاید 75: ساختمان دستگاه تنفس دستگاه تنفس انسان از دو قسمت تشكيل شده است : 1- راههاي هوائي 2- شش ها قسمت بالاي شش را بنام قله و قسمت پائين آن را قاعده ي شش مي نامند. دو لايه نازك به نام پرده جنب ، قسمت خارجي شش ها و سطح داخلي قفسه سينه را مي پوشاند

اسلاید 76: اهم مراقبتهاي دستگاه تنفس 1- عدم اعتياد به دخانيات 2- رعايت مسائل بهداشتي در محل سكونت 3- پيشگيري از بيماريهاي عفوني و درمان بموقع آنها 4- استفاده از رژيم غذايی مناسب 5- رعايت اصول بهداشت فردي 6- و ............

اسلاید 77: دستگاه گوارش از دو بخش لوله گوارش و غدد ضميمه (غدد بزاقي – كبد و لوزالمعده) تشكيل شده است

اسلاید 78: اهم مراقبتهاي دستگاه گوارش 1- خوردن غذاهاي متوازن و سالم 2- جويدن كامل غذا 3- صبحانه بايد كامل ، نهار متعادل و شام سبك باشد 4- غذا متناسب با وضع و شرايط جسماني مصرف شود 5- پرهيز از غذاهاي زياد برشته و سرخ كرده ، سيگار و ...6- اجتناب از نوشيدن مايعات زياد گرم و يا سرد 7- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 79: ساختمان دستگاه گردش خون دستگاه گردش خون از قلب، سرخرگها و سيا هرگها تشكيل شده است قلب عضوي است ماهيچه اي تقريبا به اندازه مشت بسته كه درون كيسه ظريفي به نام آبشامه قرار دارد درون قلب 4 حفره وجود دارد كه دو تاي بالايي دهليز و دوتاي پائيني بطن ناميده مي شود

اسلاید 80: دستگاه گردش خون (blood circulation)ادامه

اسلاید 81: اهم مراقبتهاي بهداشتي از دستگاه گردش خون 1- عدم افراط در مصرف غذاهاي چرب، پر نمك و قندي 2- پرهيز از پرخوري 3- خود داري از مصرف مواد محرك 4- خود داري از عدم تحرك 5- پيشگيري از بيماريهاي عفوني 6- برخورداري از استراحت كافي و مراقبتهاي پزشكي 7- حفظ خونسردی8- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 82: ساختمان دستگاه اداري دستگاه اداري شامل دو كليه ، دو حالب (ميزناي)، مثانه و پيشابراه است دفع مواد زايد مهمترين وظيفه دستگاه اداري است

اسلاید 83: اهم مراقبتهاي دستگاه اداري 1- رعايت بهداشت 2- استراحت، خواب كافي و پرهيز از خستگي و همچنين پرهيز از عدم تحرك 3- اجتناب از مصرف بي رويه پروتئين 4- پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي عفوني 5- مصون نگهداشتن كليه ها از سرما و ضربه

اسلاید 84: ساختمان دستگاه تناسلي دستگاه تناسلي در مرد و زن از دو قسمت خارجي و داخلي تشكيل شده است . دستگاه تناسلي خارجي مردان شامل آلت تناسلي و كيسه بيضه و قسمت داخلي شامل بيضه ها ، يك رشته مجاري و غدد ضميمه مي باشد. قسمت خارجي دستگاه تناسلي زنان را مجموعا فرج مي نامندو قسمت داخلي آن شامل مهبل ، رحم ، لوله هاي رحمي و تخمدان مي باشد دستگاه داخلی تناسلی زنانه دستگاه داخلی تناسلی مردانه

اسلاید 85: ادامه موقعيت دستگاه تناسلی داخلی مردانه موقعيت دستگاه تناسلی داخلی زنانه

اسلاید 86: اهم مراقبتهاي دستگاه تناسلي 1- نظافت شخصي 2- روابط زناشوئي متعادل 3- عدم ازدواج در سن پائين 4- رعايت رژيم غذائي مناسب 5- خواب ، استراحت ، ورزش و تفريحات سالم كافي 6- خود داري از شنا در آبهائي كه احتمال آلودگي آنها مي رود 7- مراجعه سريع به پزشك در صورت مشاهده هر گونه ناراحتي و موارد غير طبيعي اين دستگاه 8- استراحت ، خواب و غذاي مناسب هنگام قاعدگي 9- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 87: ساختمان دستگاه حركتي : اين دستگاه شامل استخوانها ، مفاصل و ماهيچه هاست

اسلاید 88: اهم مراقبتهاي بهداشتي از دستگاه حركتي 1- برخورداري ار رژيم غذائي مناسب و غني از ويتامينها و مواد معدنی مورد نياز بدن 2- داشتن فعاليت جسماني مناسب با سن و اجتناب از بروز خستگي 3- نگهداشتن وزن در حد متعادل 4- خود داري از انجام كارهاي خطر ناك كه احتمال آسيب به اين دستگاه را در پي دارد 5- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 89: ساختمان دستگاه عصبي اين دستگاه مهمترين دستگاه ارتباطي بدن است و بر اعمال ديگر دستگاهها نظارت دارد دستگاه عصبي شامل قسمت مركزي و محيطي است. قسمت مركزي شامل نخاع و مغز و قسمت محيطي شامل اعصاب پيكري (12 جفت اعصاب مغزي ، 31 جفت اعصاب نخاعي) و همينطور اعصاب خودكار (سمپاتيك و پاراسمپارتيك) است

اسلاید 90: واحد ساختماني و فعال سيستم عصبي نورون ناميده مي شود ساختمان نورون

اسلاید 91: اهم مراقبتهاي بهداشتي از دستگاه عصبي 1- پيشگيري از بروز بيماريهاي عفوني و درمان به موقع آنها 2- استفاده از وسايل حفاظت فردي در صنايع 3- درمان به موقع اختلالات متابوليكي 4- خود داري از انجام كارهاي پر خطر 5- استفاده ار رژيم غذايی و خواب و فعاليت بدني مناسب 6- تلاش در برخورداري از روان سالم و متعادل 7- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 92: رعايت اصول تغذيه و بهداشت مواد غذائي با استفاده از غذاي لازم و كافي، جنبش و حيات ، كارآيي و فعاليت ، رضايت خاطر، نشاط زندگي و قدرت مبارزه با مشكلات در انسان تامين مي شود .نوع تغذيه روي ظرفيت تفكر و قدرت عضلاني هم تاثير دارد . در تامين سلامتي علاوه بر استفاده از غذاي مناسب و كافي، رعايت اصول بهداشت مواد غذائي هم حائز اهميت است

اسلاید 93: اهم نكاتي كه در بهداشت مواد غذائي حائز اهميت اند1- خريد از فروشگاههاي مناسب 2- عدم آلودگي مواد غذائي قبل از انبار كردن 3- استفاده از مواد غذائي تازه 4- نگهداري مواد غذائي در ظروف درب دار 5- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 94: خواب بزرگترين تجديد كننده ي قواست . مقدار خواب بايد در حد اعتدال باشد و بهترين ساعت براي خواب رفتن بين ساعت 12-10 شب است ، هنگام شب از مصرف غذاهاي سنگين بايد خودداري شود. گرفتن دوش با آب ولرم و مطالعه به راحت خوابيدن كمك مي كند .

اسلاید 95: در اثر ورزش ، حركات بدن منظم و هماهنگ شده ، خستگي ديرتر ظاهر گشته، عضلات و اندام خوش حالت و ورزيده و همراه با افزايش نيروي عضلاني ، مقاومت بدن زياد تر مي شود. ورزش يك آرام كننده طبيعي و بدون ضرر است و بايد در تمام طول عمر با توجه به سن و جنس و وضع جسماني بدن بطور مداوم و با رعايت اصول بهداشتي انجام گيرد

اسلاید 96: مخدرات و محركات عبارت از موادي هستند كه اثر قابل توجهي روي شخصيت و سلامت انسان گذارده و بتدريج باعث اختلالات جسماني و عقلاني مي گردد. دو نمونه بارز اين تركيبات ،مشروبات الكلي و مواد مخدر مي باشد ، اثر اصلي الكل ، خاصيت تخديري آن روي مراكز عصبي است. طيف مواد مخدر بي اندازه زياد است و شامل ترياك، هروئين و .... مي باشد . معتاد به مواد مخدر عموما شخصيتي وابسته ، متزلزل و غير قابل اعتماد پيدا مي كند.

اسلاید 97: توجه كافي به مسائل بهداشت رواني وسعي در برخورداري از روان متعادل و سالم براي اينكه هر انساني بتواند به طور موثر قادر به انجام كارها باشد، بخوبي با ديگران سازش كند، از زندگي رضايت داشته و واقع بين و منطقي باشد بايد علاوه برتن سالم از روان سالم هم برخوردار باشد. زندگي امروز مردم با گذشته هاي نه چندان دور تفاوت زيادي كرده ، فشارها و ناراحتي ها افزايش يافته، مردم بيشتر در معرض خستگي ، سرو صدا ، چشم و هم چشمي با ديگران و دلهره و اضطراب هستند كه همه ي اينها عامل ناراحتيهاي رواني است و گريز از آنها مي تواند در داشتن روان سالم و متعادل كمك کند.

اسلاید 98: در اين روزگار كه زندگي شهرنشيني باعث افزايش گرفتاريها و ناراحتيهاي شخصي است، اطمينان از اينكه شخص در صورت لزوم ، تحت مراقبت پزشكي قرار دارد، بسيار مهم است و در مواردي كه علائم بيماري تازه اي بروز مي كند مي تواند تشخيص صحيح تري را تضمين نمايد . فاصله معاينات پزشكي بر حسب نياز فرد، امكانات و توانائي اشخاص فرق مي كند. بانوان بار دار بيش از ساير بانوان به معاينات پزشكي نياز دارند.

اسلاید 99: بخش سوم بهداشت محيط زيست و جامعه

اسلاید 100: طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني، بهداشت محيط زيست عبارت است از كنترل عواملي از محيط زندگي كه به نحوي در رفاه و سلامت بدني، رواني و اجتماعي انسان تاثير داشته و يا خواهند داشت“ توارث و محيط دو عامل اصلي در تعيين سرنوشت و سلامت موجودات زنده اند. اما اثر عامل ارث هر قدر هم كه قوي باشد در محيط نامساعد خنثي مي شود. در حالي كه صفات ارثي ضعيف در محيط مناسب پرورش يافته و بارزتر مي گردد و بدين جهت است كه كيفيت محيط از ابعاد مختلف واجد اهميت شايان است كه در اين بخش به آن پرداخته مي شود.

اسلاید 101: بهداشت هوا هوا مايه زندگي است و نياز به آن بيش از نياز به آب و غذا است انسان بدون هوا بيش از چند دقيقه قادر به ادامه حيات نيست . اما همين هوا در اثر عوامل طبيعي و نيز در اثر فعاليتهاي آدمي همواره در معرض انواع آلودگيهاست

اسلاید 102: آلودگي هوا آلودگي هوا عبارت است از وجود يك يا چند ماده آلوده كننده در هواي آزاد به مقدار و مدتي كه كيفيت آن را به طوري كه مضر به حال انسان، حيوان ، گياه و يا آثار و ابنيه باشد تغيير دهد. منابع عمده آلودگي هوا عبارتنداز منابع طبيعي و منابع مصنوعي

اسلاید 103: منوكسيد كربن ، اكسيدهاي گوگرد، اكسيدهاي ازت، اكسيد كننده هاي فتو شيميائي ، هيدروكربورها ، ذرات معلق و مواد راديواكتيو از اهم عوامل آلاينده هوا به شمار مي روند اسموگ و اينورژن از پديده هاي مهم آلودگي هوا محسوب مي شوند

اسلاید 104: اثرات آلودگي هوا بر انسان بستگي به غلظت آلوده كننده ها و حساسيت مردم دارد و عوارض آن به صورتهای زير ظاهر می شود:1- بيماريهاي حاد 2- بيماريهاي مزمن 3- دگرگوني اعمال فيزيولوژيك 4- عوارضي چون احساس تحريك 5- احساس ناراحتي در مواقع كاهش ديد 6- عوارضي چون كند ذهني و اختلال رشد و نمو

اسلاید 105: صدمات ناشي از آلودگي هوا در گياهان را مي توان به طور كلي به سه حالت صدمات حاد و مزمن و اثرات فيزيولوژيكي مشاهده نمود در اغلب حوادث شوم ناشي از آلودگي هوا تعدادي از حيوانات نيز تلف شده اند و علاوه بر تاثير مستقيم آلاينده هاي هوا بر حيوانات ، در اغلب موارد آلاينده هاي هوا از طريق تغذيه حيوانات از گياهان آلوده ، بطور غيرمستقيم روي حيوانات اثرات سوء دارند.

اسلاید 106: هدف كلي در مبارزه با آلودگي هوا، كاهش مواد آلاينده و تطابق آنها با استانداردهاي تعيين شده است تا بدين وسيله بهداشت و سلامت افراد جامعه تامين گردد.براي كاهش دادن ميزان آلودگي هوا تا حد استانداردهاي قابل قبول روشهاي چندي وجود دارد از قبيل رفع نقص اتومبيل ، جايگزين كردن وسايل نقليه عمومي به جاي وسايل نقليه شخصي و ......

اسلاید 107: تامين آب آشاميدني بهداشتي و رضايت بخش به عنوان يكي از عوامل اصلي در حفظ سلامت و پيشرفت اقتصاد اجتماعات مطرح مي باشد. زيرا بسياري از مشكلات بهداشتي كشورهاي در حال توسعه ، به طور عمده به علت نبودن آب آشاميدني سالم بوده و بدون تامين آن سلامت و رفاه جامعه به خطر مي افتد

اسلاید 108: تعريف آلودگي آب آبي را آلوده مي نامند كه داراي عوامل بيمار يزاي عفوني يا انگلي، مواد شيميائي سمي، ضايعات و فاضلابهاي صنعتي و غيره بوده و ميزان مواد خارجي موجود در آن به اندازه اي باشد كه استفاده از آن، سبب بروز اثرات زيان آور به راههاي مختلف گردد

اسلاید 109: منابع آلوده كننده آبها عبارتنداز : 1- آلودگي ناشي از فاضلابهاي شهري 2- آلودگي ناشي از فاضلابهاي صنايع 3- آلودگي ناشي از فاضلابهاي كشاورزي اثرات آلودگي آب بر انسان : الف) اثر مستقيم ب) اثر غير مستقيم ج) نقش توام مستقيم و غير مستقيم د) نقش مساعد كننده ي شرايط انتقال

اسلاید 110: پارامترهاي مورد نظر در بررسي خواص آبهاي آشاميدني1- درجه حرارت 2- رنگ 3- كدورت4- بو5- مزه6- خواص بيولوژيكي هر كدام از پارامترهای فوق بايد در حد استاندارد هاي موجود باشد

اسلاید 111: مهمترين روشهاي تصفيه براي آبهاي معمولي عبارتنداز :1- گرفتن مواد درشت به كمك آشغالگير 2- ته نشين كردن مواد خارجي معلق در آب 3- تصفيه آب به وسيله صافيها 4- حذف برخي از مواد اضافي موجود در آب 5- گند زدائي

اسلاید 112: تعريف فاضلاب و انواع آن فاضلاب مخلوط رقيقي است از انواع آبهاي دور ريختني حاصل از فعاليتهاي انسان كه با توجه به منشاء تشكيل و خواص آنها ، عمدتا در سه گروه فاضلابهاي خانگي، صنعتي وسطحي تقسيم بندي مي گردند

اسلاید 113: شناسائي كيفيت فيزيكي ، شيميائي و بيولوژيكي فاضلاب ، كمك موثري در طرح جمع آوري و روشهاي تصفيه آن می کند از جمله به رنگ، بو، درجه حرارت، درجه اسيدي، ميزان اكسيژن محلول، ميزان مواد جامد و انواع موجودات زنده مي توان اشاره كرد

اسلاید 114: مهمترين روشهاي تعيين درجه آلودگي فاضلابها عبارتنداز: 1- تعيين B.O.D 2- تعيين C.O.D 3- تعيين T.O.C 4- تعيين S.S 5- تعيين D.O

اسلاید 115: اهميت جمع آوری و تصفيه فاضلابها: الف) تامين بهداشت همگاني ب) حفظ نظم در محيط زيست ج) كاربرد دوباره فاضلاب به طور كلي تصفيه فاضلاب در سه مرحله مقدماتي ، بيولوژيكي و پيشرفته انجام می شود.

اسلاید 116: مشكل ترين مسئله در تشكيلات تصفيه فاضلاب ، دفع نهائي پساب فاضلاب تصفيه شده، لجن حاصله و مواد آلوده كننده جمع آوري شده از تصفيه خانه هاست. پساب فاضلاب قبل از دفع بايد ضد عفوني شود. پساب فاضلاب معمولا به روشهاي رقيق كردن (در آب رودخانه) ، استفاده در زمين به صورت آبياري كشاورزي و تخليه در چاهها ، دفع مي شود.

اسلاید 117: عمل تصفيه لجن كه در مراحل مختلف تصفيه فاضلاب جمع آوري مي شود ، معمولا در حوضچه های تغليظ لجن و مخازن هاضم انجام می گيرد. درضمن تجزيه و هضم لجن ، گازهای مختلفی توليد می شود كه در شرايط مساعد 70 در صد آن متان و 30 در صد انيدريدكربنيك است كه گاز متان از نظر انرژي حرارتي، از سوختهاي بسيار مناسب است

اسلاید 118: دفع فاضلاب در مناطق كم جمعيت از طريق روشهائي از قبيل سپتيك تانك و ايمهاف تانك و تصفيه خانه هاي فشرده انجام مي شود.

اسلاید 119: تعريف زباله مجموعه اي از مواد غير قابل استفاده كه ضمن فعاليتهاي انسان به وجود مي آيد (به جز موادي كه از بدن دفع مي شود) را زباله مي گويند كه از منابع مختلف خانگي ، اماكن عمومي، موسسات ، واحدهاي صنعتي، كارهاي ساختماني و غيره توليد مي گردند.

اسلاید 120: اجزاي تركيبي زباله مواد فساد پذير و فساد ناپذير مي باشد كه در گروههائي شامل پس مانده ، آشغال، خاكستر، خاكروبه هاي خياباني ، لاشه هاي حيوانات و مواد زايد صنعتي طبقه بندي مي شوند

اسلاید 121: از بين بردن و دفع زباله معمولا شامل سه مرحله نگهداري موقت ، جمع آوري و دفع مي باشد امروزه روشهاي مختلفي جهت دفع زباله نظير تلنبار كردن در محيط باز، سوزاندن در هواي آزاد ، دفن بهداشتي، سوزاندن در دستگاههاي زباله سوز و .....در سطح جهان مورد توجه بوده و اعمال مي گردد و موفق ترين مطالعات جهت بدست آوردن انرژي از زباله بيوگاز است

اسلاید 122: بهداشت مسكن و اماكن عمومي بيشتر مردم بيش از ده ساعت از اوقات شبانه روز را در خانه مي گذرانند و رشد سريع جمعيت به ويژه در شهرهاي بزرگ نياز به مسكن را بيشتر كرده و در عين حال باعث شده كه بيش از هر زمان ديگر واحدهاي مسكوني غير استاندارد و نا سالم به وجود آيند.

اسلاید 123: معيارهائي را که به عنوان اصول اساسي مسكن بهداشتي مي توان توصيه نمود عبارتنداز : 1- ساختمان بايد استحكام داشته باشد 2- عاري از رطوبت باشد 3- داراي سيستم تهويه خوب و روشنائي كافي باشد 4- جاي مناسب براي آشپزخانه ، غذا خوري ، شستشو و دفع را تامين نمايد 5- فضاي آن مناسب با تعداد افراد ساكن در آن باشد 6- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 124: عوارض مسكن ناسالم : در محلات كثيف و مساكن ناسالم، انواع بيماريها از قبيل فلج، نرمي استخوان، مرض سل، سيفليس و انحرافات شديد اجتماعی مانند الكليسم ، بيكاري، جنايت، دزدي ، بيسوادي و امراض رواني بيش از ساير نقاط شهري مشاهده مي گردد.

اسلاید 125: بهداشت حرفه اي تامين سلامت و فراهم ساختن آسايش و رفاه كارگران و تطبيق وضع كار با مقتضيات جسمي و رواني آنان، امروزه ديگر يك امتياز به شمار نمي آيد بلكه يك وظيفه انساني ، يك احتياج و يك شرط امكان انجام كار و فعاليت ثمر بخش است

اسلاید 126: اهداف بهداشت حرفه اي 1- حفاظت و ارتقا سلامت جسمي ، رواني و اجتماعي كارگران 2- پيشگيري از عوامل سوئي كه مي تواند در محيط كار وجود داشته باشد 3- حفاظت كارگران از نظر عوامل نامساعدي كه در تمام دوران اشتغال آنها وجود دارد.4- به كار گماشتن كارگر در محيطي كه از نظر فيزيولوژيكي و روانشناسي براي او مناسب باشد.

اسلاید 127: از نقطه نظر روانشناسي، سروصدا عبارت است از يك صوت نا مطلوب، ناخوشايند و يا ناخواسته و از نظر علمي ، سروصدا مخلوطي است از صوتهاي مختلف با طول موجها و شدتهاي متفاوت كه تركيب مشخص و معيني نداشته و براي گوش ناخوشايند مي باشد.

اسلاید 128: عوامل موثر در تاثير پذيري انسان نسبت به سروصدا : شدت و دوام صوت، زير يا بم بودن آن و سن.اصواتي كه شدت آنها 35 تا 55 دسي بل است، صداهاي طبيعي مي باشند. حد قابل تحمل سروصدا در كارهاي فكري 75 دسي بل و در فعاليتهاي غير فكري 85 دسي بل است

اسلاید 129: اثرات سروصدا سروصدا يك عامل خستگي بوده و ظرفيت كار انسان را چه در مشاغل فكري و چه در شغلهاي بدني كاهش مي دهد و بعلاوه روي وضع رواني هم اثر مي كند. خستگي شنوائي و حالت ما سكه كردن، مهمترين اثرات مستقيم فيزيولوژيكي سرو صدا هستند

اسلاید 130: روشهاي مبارزه با آلودگي صوتي1- تجديد نظريه در طراحي موتورها و دستگاههاي پر سروصدا 2- بهتر كردن ترافيك 3- انتخاب محل مناسب براي ساختمانها 4- محصور كردن محلهائي كه در آنها سروصدا زياد است 5- درختكاري در فاصله بين منازل و شاهراهها 6- و موارد متعدد ديگر

اسلاید 131: برنامه هاي بهداشت شغلي همواره در جهت ارتقاي سطح بهداشت كارگران و حفاظت آنان در برابر بيماريها و حوادث ناشي از كار رو به گسترش مي باشد كه اساس اين برنامه ها را در سه مرحله شامل: مرحله به كار گماشتن، مرحله پيشگيري و مرحله سازندگي مي توان مورد مطالعه قرار داد.

اسلاید 132: عوامل موثر در بروز سوانح و حوادث از نظر بررسيهاي اپيدميولوژي1- عوامل حادثه گرا شامل عوامل فيزيكي ، شيميائي و بيولوژيكي 2- عوامل مربوط به ميزبان شامل سن، جنس، شغل و عوامل ارثي 3- عوامل محيطي از قبيل محل سكونت، تراكم جمعيت، وجود كارخانجات و وسايط نقليه و ....

اسلاید 133: تقسيم بندی حوادث1- حوادث و سوانح ناشي از كار و صنعت 2- حوادث و سوانح خانگی شامل مسموميتها، آتش سوزي، خفگي در آب ، سقوط و برق گرفتگي 3- حوادث و سوانح خارج از منزل بويژه سوانح رانندگي

اسلاید 134: در پيشگيري از حوادث بايد سه اصل : پيش بيني ، پيشگيري ، انجام كمكهاي اوليه و عمليات نجات مورد توجه قرار گيرند. براي نيل به اين اصول، بايد همكاري همه جانبه اي بين مسئولين ، مقامات رسمي كشور، كارفرمايان، كارگران و كميته هاي ايمني و حفاظت فني وجود داشته باشد. پيشگيری از حوادث

اسلاید 135: ميزان حوادث ناشي از كار را مي توان با يك مديريت صحيح به طور قابل ملاحظه اي كاهش داد و لذا نكات زير بايستي مورد توجه قرار گيرد: 1- در محيط كار نظم و ترتيب و تقسيم عادلانه كار وجود داشته باشد 2- حدود مسئوليت افراد دقيقا معلوم گردد 3- سرپرستان و سركارگران از بين افراد با تجربه و معتقد به اصول ايمني انتخاب شوند 4- و چندين مورد ديگر

اسلاید 136: پيشگيري شامل كليه اقداماتي است كه از آنها براي قطع يا آهسته كردن سير بيماري استفاده مي شود براي پيشگيري درجات مختلف مي توان قائل شد كه عبارتنداز: 1- پيشگيري نوع اول 2- پيشگيري نوع دوم 3- پيشگيري نوع سوم روشهاي اصلي پيشگيري و كنترل بيماريها در مورد بيماريهاي واگير و غير واگير مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد

اسلاید 137: مسائل و مشكلات در بررسي بيماريهاي غيرواگير1- فقدان عامل بيماريزاي اختصاصي 2- دخالت عوامل متعدد در ايجاد بيماري 3- طولاني بودن دوره نهفته بيماري 4- نامشخص بودن مرحله شروع يا حمله بيماري

اسلاید 138: اقدامات مربوط به پيشگيري و كنترل بيماريهاي غير واگير معمولا در دو مرحله انجام مي گيرد: مرحله اول : در اين مرحله كوشش مي شود تا افراد جامعه در معرض تاثير عوامل بيماريزا قرار نگيرند مرحله دوم : هدف اين مرحله، تشخيص زودهنگام و درمان مناسب براي جلوگيري از پيشرفت بيماري و ناتواني است

اسلاید 139: بهداشت رواني عبارت از پيشگيري از پيدايش بيماريهاي رواني و سالمسازي محيط رواني – اجتماعي است تا افراد جامعه بتوانند با برخورداري از تعادل رواني با عوامل محيط خود رابطه و سازگاري صحيح بر قرار كرده به هدفهاي اعلاي تكامل انساني برسند

اسلاید 140: خدمات بهداشت رواني جامعه نه تنها بر تشخيص زودرس و درمان بيماريها ی روانی توجه دارد، بلكه بر حفظ سلامت رواني و ارتقاي آن و پيشگيري از بيماريهاي رواني نيز اهميت ويژه اي قائل است

اسلاید 141: برنامه ها و خدمات بهداشت رواني1- تشخيص زودرس و درمان 2- بازتواني 3- روان درماني انفرادي و گروهي 4- آموزش بهداشت رواني 5- استفاده از داروهاي گوناگون در روان درماني 6- خدمات پيگيري و مراقبت

اسلاید 142: خدمات بهداشت رواني در چرخه ي زندگي انسان1- دوران قبل از تولد 2- دوران كودكي 3- در سنين مدرسه 4- زمان بلوغ 5- بالغين 6- دوران كهولت

اسلاید 143: گروههاي آسيب پذير بخشي از افراد جامعه مي باشند كه بيش از سايرين به مراقبتهاي بهداشتي و خدمات پيشگيري و درماني نياز دارند چرا كه بيش از ديگران ، در معرض خطر بيماريها و آسيبها قرار دارند. زنان، كودكان، سالمندان و معلولين از مهمترين گروههاي آسيب پذير از ديد مسائل بهداشتي – درماني به شمار مي روند.

اسلاید 144: بهداشت مادر و كودك يكي از زمينه هاي مهم و اساسي خدمات بهداشتي است كه تمام ويژگيهاي انتخاب اولويت در برنامه هاي اجرايي را دارا مي باشد زيرا مادران و كودكان آنها بيش از ديگران تحت تاثير عوامل مخاطره آميز محيطي قرار دارند

اسلاید 145: خدمات بهداشت مادر و كودك دامنه فعاليت بسيار گسترده اي داشته و تحت عناوين زير قابل مطالعه و بررسي اند: 1- مراقبتهاي پيش از ازدواج 2- مراقبتهاي دوران بارداري 3- مراقبتهاي دوران زايمان و پس از آن 4- مراقبت از كودكان در سنين مختلف 5- تنظيم خانواده

اسلاید 146: پيري تغييرات بيولوژيكي است كه در نحوه ي زيست ارگانيسم در طول زمان ظاهر مي شود و با كاهش نيروي حياتي و تطبيقي همراه بوده و بتدريج دگرگونيهائي را در ساختمان و عمل اعضاء مختلف فرد به وجود مي آورد در واقع پيری پديده اي زيست شناختي هنجار و اجتناب ناپذير است.

اسلاید 147: براي تامين و حفظ سلامت سالمندان خانواده، با توصيه و آموزش برخي نكات بهداشتي از قبيل تغذيه مناسب، خواب و استراحت كافي، پرهيز از چاقي، عدم استعمال مواد الكلي و دخانيات ، خود داري از عدم تحرك ، پياده روي در هواي آزاد، انجام ورزشهاي مناسب با سن، اشتغال فكري نشاط انگيز ، دوري از استرسها و برخورداري از مراقبتهاي پزشكي مي توان گامهاي موثري برداشت

اسلاید 148: خانواده بهترين مكان براي تضمين رفاه مادي و روحي افراد مسن است . بايد سعي شود ضمن احترام كامل به شان و مقام ، عقايد، نيازها، علايق و زندگي خصوصي سالمندان، آنان دوران پيري را در كنار خانواده خود بگذرانند

اسلاید 149: معلوليت عبارتست از مجموعه اي از عوامل جسمي ، ذهني و اجتماعي و يا تركيبي از آنها كه به نحوي در زندگي شخص اثر سوء بر جاي گذارده و مانع از ادامه زندگي وي به صورت طبيعي مي گردد. چنين فردي معلول ناميده مي شود و نيازمند توانبخشي مي باشد

اسلاید 150: توانبخشي عبارت است از مجموعه تدابير و اقدامات پيگير و هماهنگ از خدمات پزشكي ،پيراپزشكي، اقتصادي ، اجتماعي و حرفه اي كه به قصد درمان و بهبود و نيز ارتقاي سطح كارآئي معلولين تا بالاترين حد ممكن، به منظور دستيابي به يك زندگي مستقل در جامعه عرضه مي گردد.

اسلاید 151: تكنيك هائي كه در توانبخشي مورد استفاده اند عبارتنداز: 1- فيزيوتراپي 2- كاردرماني3- گفتار درماني 4- استفاده از وسايل و لوازم كمكي

اسلاید 152: انسان در برابر بلاهاي طبيعي مانند سيل، طوفان، آتشفشان و زلزله كه در مراكز تجمع جمعيت ايجاد مي شوند و ناراحتي ها و خسارتهاي جاني و مالي فراوان به وجود مي آورند درمانده است لذا بهترين كاري كه در چنين مواقع مي تواند انجام دهد اينست كه با استفاده از آموزش هاي قبلي خود را حفظ كند

اسلاید 153: بلاهاي طبيعي اصولا تغييراتي است در شرايط محيطي كه سبب گسسته شدن روند زندگي طبيعي مردم و قرار گرفتن آنها در معرض عناصر مضر و خطر ناك محيط مي گردد.

اسلاید 154: اهميت ابعاد بلاهای طبيعی 1- تعداد تلفات وصدمات انساني و حيواني 2- قطع خدمات عمومي 3- از بين رفتن يا آسيب ديدن اموال عمومي 4- انتشار بيماريهاي واگير 5- اختلال در فعاليتهاي عادي

اسلاید 155: اقدامات بهداشتي در شرايط اضطراري1- اقدامات پيش از وقوع بلا 2- اقدامات هنگام وقوع بلا 3- اقدامات پس از وقوع بلا4- بازسازي و تجديد بنا

اسلاید 156: آموزش بهداشت عبارت از دانسته هاي زيستي ، بهداشتي، اجتماعي و تربيتي است براي كار با مردم و به منظور ايجاد تغيير رفتار آنان در جهت بهبود سلامت جسمي ، رواني و اجتماعي

اسلاید 157: كليه مراحلي كه جهت قبولاندن معيارهاي بهداشتي و رد كردن معيارهاي غلط طي مي شود بنام آموزش بهداشت ناميده مي شود.

اسلاید 158: اهداف آموزش بهداشت سازمان جهاني بهداشت هدفهاي آموزش بهداشت را به شرح زير بيان مي نمايد: 1- اطمينان از اينكه جامعه تندرستي را ارزشمند بداند 2- مجهز كردن افراد به دانشها و مهارتهاي لازم و نفوذ در گرايشهاي آنان به نحوي كه بتوانند مسائل بهداشتي خويش را حل كنند3- فراهم آوردن شرايط لازم جهت رشد خدمات بهداشتي

اسلاید 159: مراحل آموزش بهداشت1- تجزيه و تحليل 2- حساس سازي 3- تبليغات 4- آموزش 5- انگيزش آموزش بهداشت

اسلاید 160: در جامعه شناسي به مطالعه در آگاهيها، گرايشها و رفتار افراد جامعه، KAP گفته مي شود و براي ما روشن مي سازد كه در مواردي خاص، مردم چه مي دانند و احساس و رفتارشان چيست. لذا قبل از آموزش بهداشت ، بررسي و مطالعه KAP ضرورت دارد.

اسلاید 161: آموزش بهداشت به اشكال زير مي تواند انجام شود: 1- آموزش انفرادي2- آموزش گروهي رسانه هاي آموزشي جزئي تفكيك ناپذير از فرايند آموزش و يادگيري هستند

اسلاید 162: رسانه به كليه امكاناتي اطلاق مي شود كه مي توانند شرايطي را در محيط آموزشي به وجود آورند كه تحت آن شرايط يادگيرندگان قادرند اطلاعات ، رفتار و مهارتهاي جديدي را با درك كامل به دست آورند.

اسلاید 163: نقش مواد و تجهيزات آموزشي در فرايند آموزش 1- اساس قابل لمسي را براي تفكر و ايجاد مفاهيم به وجود مي آورند 2- توجه و علاقه فراگيران را جلب مي كنند 3- يادگيري را سريعتر ، موثرتر و پايدارتر مي كنند 4- تجارب واقعي، عيني و حقيقي را در اختيار فراگيران قرار مي دهند 5- موقعيتهائي را در اختيار قرار مي دهند كه كسب آنها از راههاي ديگر امكانپذير نيست

اسلاید 164: انواع برنامه هاي آموزش بهداشت 1- برنامه هاي بلند مدت كه هدف آن رسوخ در عوامل ايجاد كننده رفتار فرد، گروه و جامعه است . 2- برنامه هاي كوتاه مدت كه براي هدف خاص و بنابه احتياجات بهداشتي اجرا مي شود 3- برنامه هاي فوري كه با توجه به همه شرايط و امكانات ، از راه وسايل ارتباط جمعي، آموزشي خاص را به مردم مي دهد

اسلاید 165: منظور از ارزشيابي، مطالعه اي است درباره ي اينكه يك برنامه به هدفهاي مورد نظر رسيده است يا خير. معمولا نتايج برنامه هاي آموزش بهداشت آني نيست از اين رو ارزشيابي آن، كار نسبتا مشكلي است

اسلاید 166: براي اينكه ارزشيابي برنامه هاي آموزش بهداشت به طور صحيح و موثر صورت گيرد، بايد به نكات مهمي چون هدف برنامه ، روشهاي اجرائي، وسائل كمك آموزشي مورد استفاده در برنامه، طول مدت برنامه ، افراد مورد نياز براي اجراي برنامه و ....... توجه كامل معطوف گردد كه مي تواند قبل از اجرا، ضمن اجرا و پس از اجراي برنامه صورت پذيرد.

اسلاید 167:

اسلاید 168: طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت ، بهداشت مدارس مجموعه ي اقداماتي است كه به منظور تشخيص، تامين، حفظ و ارتقاي سلامت جسمي ، رواني و اجتماعي در دانش آموزان و كاركنان مدارس كه به نحوي در ارتباط با دانش آموزان قرار دارند، تحت راهنمائي و سرپرستي مسئولان آموزشگاه به اجرا در مي آيد.

اسلاید 169: اهم اهداف بهداشت مدارس: 1- ارتقاي سطح سلامت دانش آموزان 2- آماده كردن كودكان و نوجوانان براي يك زندگي توام با نشاط و سلامت 3- آموزش صحيح اصول بهداشت 4- تدارك محيط زيست سالم و پاكيزه

اسلاید 170: اهم برنامه هاي بهداشت مدارس1- ارزشيابي سطح سلامت دانش آموزان 2- پيش بيني خدمات بهداشتي ويژه 3- نظارت بر بهداشت محيط آموزشگاهها 4- پيشگيري و كنترل بيماريهاي واگير 5- تغذيه و برنامه ريزي غذائي در آموزشگاهها 6- بهداشت رواني و راهنمائي دانش آموزان7- و بسياري موارد ديگر

اسلاید 171: اصول كلي خدمات بهداشت مدارس را در سه محور كلي و مستقل از هم مشتمل بر آموزش بهداشت، ارائه خدمات بهداشتي درماني لازم و توجه به بهداشت محيط مدارس، مي توان مطرح و مورد بررسي قرار داد.