در و پنجره

در و پنجره

اسلاید 1: پنجره در حکم چشم ، دهان ، بيني و گوش بناست و نه تنها نقش تعيين کننده اي در ظاهر بنا دارد ، بلکه واسطه اي است که به ساکنان بنا امکان مي دهد تا مکاني را که جزئي از آن هستند ببينند ، بشنوند و حس کنند.شکل و ابعاد پنجره ها داستان درازي دارد. در کلبه هاي بدوي ، يک باز شوي کوچک نقش ورودي ، چشم انداز به جهان خارج ، منبع نور و تهويه را بازي مي کرد. گاهي يک يا دو بازشوي ساده ي ديگر نيز به آن اضافه مي شد. بعدها پنجره ي شيشه اي آمد که به ساکنان بنا امکان مي داد بدون قرار گرفتن در تاريکي ، بتوانند آن را باز و بسته کنند. تا به امروز ، شکل پنجره ها تا حدودي به فن ساختمان براي تنظيم نور و دماي داخلي ساختمان وابسته بوده است. ميزان نور رساني پنجره در نزديکي سقف چند برابر بيشتر از نور رساني آن در نزديکي زمين است از اين رو ، اگر نيازي به تامين ديد و پيوستگي فضاي داخل و خارج نبود ، با صرفه ترين پنجره ها در نزديک سقف قرار مي گرفتند. باورود اسلام کاربرد در وپنجره بیشتر در حفظ حریم حجاب وعفاف نیز میباشد بدلیل اسلام بودن مذهب درایران معماری ایران نیز اسلامی می باشد. مقدمه

اسلاید 2:

اسلاید 3:

اسلاید 4: شایدکهن‌ترین مدارک و نمونه‌هاى در و پنجره در معمارى ایران را بتوان در نقش قلعه‌هاى مادى در آثار دور شاروقین یافت، که در همهٔ آنها دروازه‌هایى قرار دارد که داراى دولته است که به احتمال زیاد از چوب ساخته و روى آن آهن‌کوب مى‌شده است.

اسلاید 5: . بر روى جام‌هاى ساسانى نقش چند بنا که بعضى از آنها به معبد و بعضى دیگر به دژ مى‌ماند نظیر دروازه‌هاى مادى را مى‌بینیم. با این تفاوت که لنگه‌هاى آن تبدیل به مستطیل شده و هلالى و نالى بالاى آن با نقش خورشید پر شده است. این قسمت در کلیهٔ ادوار معمارى ایرانى تقریباً معمول بوده است. چنان‌که هنوز هم هلالى بالاى در و پنجره را خورشیدى مى‌گویند.

اسلاید 6: از روزگاران کهن معماران ایرانى تلاش مى‌کرده‌اند که درگاه‌ها (به‌خصوص درها) را به صورت مستطیل ساده در آورند، تا باز و بسته شدن در را آسان کند و میان در و روزن بالاى آن کلاف چوبى مى‌نهادند. کلاف‌کشى در کمرکش ساختمان به‌خصوص در کشورى که زلزله‌خیز است، کارى بسیار منطقى و لازم بوده است.

اسلاید 7: در بناهاى عهد اسلامى در ایران هرجا در و دروازه دیده مى‌شود با کلاف چوبى به‌صورت مستطیل ساده درآمده مگر در چند مورد و مى‌توان گفت که چوب در معمارى ایران تنها کار کششى داشته است. کهن‌‌ترین درى که تا چند سال پیش، از آثار آغاز اسلام ایران به‌جاى مانده بود، در دروازه مهریز (معریجرد) یزد بوده. این در با سه در دیگر به امر سرهنگان ابوجعفر کاکویه براى چهار دروازهٔ یزد توسط یک هنرمند آهنگر اصفهانى ساخته شده بود.

اسلاید 8: از سده‌‌هاى میانه هجرى نمونه‌هاى زیبا و متعددى از در و پنجره‌هاى چوبى‌ و فولادى وجود دارد که اغلب ‌آنها زینت‌بخش موزه‌هاى جهان هستند. در میان آ‌نها در بقعه‌ٔ سید ابوجعفر ابیض واقع در چابکسر، که در قرن نهم بدست درودگرى تهیجانى ساخته شده، از نظر تناسب بى‌نظیر است. در خانه‌ها و باغ‌ها علاوه بر درهاى دولته، در یک لته نیز زیاد به‌چشم خورده است. در دروازه‌ها و قلعه‌ها از جمله همان چهار در کهن یزد یک لته بوده است. درهاى ورودى اتاق‌ها و بقعه‌ها و در و پنجره‌هاى مشبک، اغلب دولتهٔ متقارن بوده و سعى مى‌شده است که لته‌ها زیاد پهن نباشند، تا موقع باز شدن فضاى اتاق را اشغال نکنند، و اغلب رویه بیرون باز مى‌شده‌اند. به استثناى درهاى ورودى که رو به درون باز مى‌شده‌اند.

اسلاید 9: در بقعه‌ٔ سید ابوجعفر ابیض

اسلاید 10: . درها و پنجره‌هاى دولته در هر طرف به سه قسمت تقسیم مى‌شده است، در بالا و پایین قابى چهارگوش و در میان قابى مستطیل و عموى قرار داشت و در بوسیلهٔ یک پاشنه، در چوب یا سنگ یا آجرى که در پشت چارچوب قرار داشته (پاشنه‌گرد) و شاخى که از کلاغپر (چوبى که در بالاى چارچوب قرار داشته) مى‌گذاشته است، میگشته و به دیوار تکیه مى‌داده است. چارچوب داراى آستانه‌اى بلند بوده و در پشت لته‌هاى در کار گذاشته مى‌شده؛ گاهى پاشنه‌گردها و کلاغپرها نیز بدان چسبیده و پیوسته بوده است. قاب‌ها در درهاى ورود، گاه با خاتم و منبت‌کارى و گاه با نقاشى و رسم سادهیش مى‌شده و در و پنجره‌ها مشبک بوده است.

اسلاید 11: در و پنجره‌ها و روزن‌هاى مشبک چوبى و سفالین و گچین، در زمستان‌ها با کاغذ روغن زده مسدود مى‌شد، و تابستان‌ها مجدداً باز مى‌شده است.

اسلاید 12: در دهه‌هاى آغازین قرن بیستم، دورانى که مى‌توان از آن به‌عنوان دورهٔ انتقال در معمارى ایرانى یاد کرده انواع عناصر و تزئینات ایرانى و فرنگى به‌گونه‌اى التقاطى به‌کار رفتند بسیارى از ترکیبات معمارى و تزئینات این دوران که امکان غنى شدن و ارتقاى کیفى داشتند، در برابر موج مدرنیسم و در کنار آن، سلیقه و نحوهٔ فعالیت‌هاى گروهى از سازندگان سنتى مسکن از میان رفت و نوعى ساده‌گرایى تهى از غنا و ارزش‌هاى بصری، بسیارى از بناهاى کشور را در بر گرفت.

اسلاید 13: اکنون چند دهه است که سلیقهٔ این گروه از سازندگان و برخى تولیدکنندگان مصالح ساختمانى بر معمارى ایران تأثیرى قابل توجه و غالباً ناخوشایند برجاى نهاده است.

اسلاید 14:  هر لته در از اجزاء زیر تشکیل یافته است: 1- دو قطعه چوب عمودى که در دو طرف در بکار رفته و بدان باهو مى‌گویند. ۲. قطعه چوبى به ارتفاع چهارگره در پایین لته به‌وسیلهٔ کام و زبانه به باهوها پیوسته که در اصطلاح درودگرى به آن پاسال مى‌گویند و همان جاى پا و پاخور و صحیح آن پاسار است. ۳. قطعات افقى چوب که باهوها را در سه جا بهم وصل مى‌کند، بنام کش و میانکش معروف است. ۴. دماغه، چوب نازکى است که در روى درز میان لته‌ها کوبیده شده و به‌وسیله گلمیخ به یک لته پیوسته است. دماغه معمولاً داراى چیزى شبیه به سرستون و پایه‌اى نظیر ته ستون است. اجزای در

اسلاید 15: ۵. قاب که گاهى پر و گاهى مشبک است. ۶. چارچوب که از پنج قطعه چوب تشکیل شده که دوتاى آن عمودى و سه تاى آن یکى در بالا و دو تا در آستانه به‌طور افقى به‌کار رفته و میان دوپاره چوب افقى پایین آستانه کوبیده شده و قطعه چوب افقى بالاى چارچوب دو شاخک دارد که در دیوار استوار مى‌شود. ۷. کلاغپر معمولاً از یک قطعه چوب یا تخته افقى تشکیل شده که پشت شاخ‌ چارچوب‌ جاى مى‌گیرد. ۸. پاشنه‌گرد که یک قطعه چوب افقى است که در پشت آستانه کوبیده شده و جاى پاشنه‌ها را در آن بریده‌اند. ۹. چفت هر لته در بالا با یک یا دو رشته زنجیر ظریف مجهز شده که ته آن با قبه‌اى روى پولک به لته و سر آن به سفت چارچوب بسته مى‌شود. ۱۰. پا چفت، چفت کوچکى است که لته‌ها را در پایین چارچوب مى‌بندد. ۱۱. سفت حلقه‌اى فلزى است ه در پایین و بالاى چارچوب کوبیده مى‌شود و از زبانه چفت بیرون مى‌آید.  

اسلاید 16: درهاي سرمياندرها و دروازه ها اغلب با كلون و تزه و شب بند و حلقه و كوبه مجهزند و نوعي از آنها كه با تخته ها و الوارهاي باريك افقي ساخته شده اند ، در دو جا كلاف و بست بندي چوبي دارند ، كه با گلميخهاي زيبا استوار شده است .گاهي پاشنه از فلز (معمولاً فولاد) ساخته مي شود تا مقاومت بيشتري داشته باشد . علاوه بر اينها بر فراز درها ، بخصوص در اماكن متبرك ، زنجيرهايي مي آويزند تا از ورود احشام پيش گيري كنند و همچنين براي نگهداري بهتر لته ها گاهي با زنجيرهاي كوچكي باهوي در را به چارچوب مي بندند .

اسلاید 17:

اسلاید 18:

اسلاید 19:

اسلاید 20:  1) کارکردهای پنجره : تأمین نور : هر فضای ساخته شده ، توسط عناصری مانند دیوار و سقف از فضای باز و طبیعی ، متمایز و جدا می شود . حد و اندازه ی این تمایز همیشه به یک مقدار نیست و از این لحاظ می توان فضاهای ساخته شده را به سه گروه : 1) فضاهای بسته 2) فضاهای نیمه بسته و 3) فضاهای نیمه باز طبقه بندی کرد . فضاهای بسته انواع فضاهایی هستند که از فضای باز کاملاً متمایز و جدا شده اند و تنها یک ورودی به ساده ترین شکل یا یک چند روزن برای تأمین حداقل نور با آن ها را با فضای بیرون مرتبط می سازد . مثل فضاهای آب انبارها، اصطبل ها، مطنج و ... تأمین نور تهویهمنظرتزئین بنا

اسلاید 21: فضاهای نیمه بسته نوعی از فضاهایی هستند که به طور متوسط یک جبهه از آن ها توسط ردیفی از درها، پنجره ها یا در – پنجره ها با فضای باز مرتبط هستندفضای نیمه باز مانند ایوان ها و رواق ها فاقد پنجره هستند

اسلاید 22: تهویه :هیچ فضای ساخته شده ای بدون تهویه مناسب قابل زندگی نیست. حجم و مقدار تهویه مورد نیاز برای انواع فضاهای ساخته شده یکسان نیست ، بلکه به عوامل گوناگونی همچون دمای هوای محیط، مقدار رطوبت و سایر خصوصیات محیط طبیعی بستگی دارد . همچنین جنس و نوع مصالح ، یعنی خشت و آجر نیز تبادل دمای بین فضاهای مزبور را به حداقل ممکن کاهش می داد.  

اسلاید 23: منظر :فراهم آوردن امکان بهره گیری از منظر یا منظره ای مصنوع و طبیعی واقع در بیرون فضاهای بسته را می توان به عنوان یکی دیگر از کاربردهای مهم پنجره مورد توجه قرار داد.  

اسلاید 24: تزئین بنا :پنجره، نقشی مهم در تزئین و زیباسازی بنا ایفا می کرد به نحوی که در در بسیاری از انواع فضاهای معماری، بصورت مهم ترین عامل در طراحی و تزئین نماهای درونی و بیرونی به کار می رفت . به همین سبب ، شکل انداز موقعیت و سازماندهی آن در نما با دقت مورد توجه قرار داشت . البته اندازه و شکل و موقعیت همگی به اقلیم و منظر و جنس مصالح و نوع سازه بستگی داشت .

اسلاید 25:

اسلاید 26:  2) انواع پنجره :پنجره – در – پنجره – پنجره اُرسی – روزن – نتباک – جامخانه .  پنجره :معمول ترین نوع پنجره نوع دولته (دو لنگه) آن است . البته پنجره های کوچک را به صورت یک لته نیز می ساخته اند. هر لته پنجره که غالباً روی پاشنه ای چوبی می چرخید . به قطعه هایی تقسیم می شد که در بعضی موارد قسمتی از سطح پایینی آن با صفه هایی چوبی پوشیده می شد و تنها سطوح بالاتر آن شفاف بود. لنگه های پنجره غالباً به سمت درون فضای ساخته شده باز می شد مگر در موارد نادر که به قسمت بیرون گشوده می شد .

اسلاید 27: در- پنجره : انواعی از پنجره ها بودند که به صورت همزمان کارکرد پنجره و در ورودی داشتند یا حتی اگر به عنوان ورودی مورد استفاده قرار نمی گرفتند ، از لحاظ اندازه و سایر خصوصیات کالبدی، همانند انواعی از در –پنجره بودند که کارکرد ورودی نیز داشتند. در پنجره ها از لحاظ ویژگی های کالبدی تنها تفاوت بارزی که نسبت به درها داشتند، وجود سطحی شفاف در تمام یا قسمتی از سطح در-پنجره بود که نور از آن ها به فضای درونی راه می یافت .  

اسلاید 28:

اسلاید 29: پنجره ارسی :پنجره ارسی نوعی پنجره چوبی مشبک است که لنگه های آن به جای این که بر روی پاشنه گرد حرکت کند، در داخل یک چارچوب به سمت بالا حرکت می کند. پنجره های ارسی عموماً‌به گونه ای ساخته می شد که تمام سطح بیرونی یک اتاق را در بر می گرفت . هر پنجره ارسی علاوه بر شبکه تشکیل دهنده چارچوب ، از دو سطح ثابت و متحرک تشکیل می شد که سطح ثابت کارکرد یک عنصر جدا کننده مانند دیوار را نیز ایفا می کرد و از سطح متحرک برای مشاهده بهتر منظر فضای باز و تهویه هوا استفاده می شد . .

اسلاید 30: سطح مشبک پنجره های ارسی چندین کارکرد داشت : اول اینکه نور فضای درون را تأمین می کرد و دید و منظر بیرون را در معرض تماشای افراد درون قرار می دادو همچنین از شدت تابش نور آفتاب و گرمای حاصل از آن برای فضاهای درونی در فصل تابستان می کاست . یکی دیگر از کارکردهای مهم این پنجره ها، حفظ حریم و محرومیت فضای درون اتاق ها و تالارها نسبت به فضاهای بیرونی بود، زیرا شبکه زیر این پنجره ها اغلب موجب می شد که کسی به سادگی نتواند از بیرون، فضای درونی را ببیند. سطح پنجره های ارسی را نیز، گاه با استفاده از نقش های گوناگون گره سازی و شیشه های رنگین و ساده می آراستند و ترکیب هایی بدیع پدید می آورند

اسلاید 31:

اسلاید 32: روزن : نوعی پنجره غالباً کوچک بود که در بیشتر موارد برای نورگیری یا تهویه در فضاهای اصلی ، نقش فرعی و کمکی داشت، هر چند در برخی از فضاهای خدماتی نقش مهمتری برای نورگیری یا تهویه بر عهده می گرفت . معمولاً در فضاهای اصلی و مهم، روزن را در بالا یا اطراف پنجره یا در-پنجره قرار می دادند .

اسلاید 33: شباک :سطح مشبک که از دو فضای پر و خالی تشکیل شده باشد، به نحوی که از یک سو بتوان سوی دیگر آن را دید، شباک یا شبکه نامیده می شود. شباک به دلیل های گوناگون از جمله محدود کردن دید از بیرون به درون یک فضا، تأمین سایه برای فضایی که در معرض آفتاب قرار دارد، تأمین دید از یک فضا به بیرون به شکلی محدود، ایجاد سطحی محصور کننده اما مشبک که مانع از عبور جریان هوا نباشد، احداث می شده است

اسلاید 34:

اسلاید 35:  جامخانه جامخانه را می توان نوعی پنجره دانست که بر فراز برخی از پوشش های گنبدی شکل، به ویژه در حمام ها و برخی دیگر از انواع بناها، مورد استفاده قرار می گرفت . جامخانه غالباً از یک سط سفالین کروی شکل یا به شکلی دیگر تشکیل شده بود که تعدادی حفره مدور در آن ایجاد می شد که بر روی هر یک از آنها یک جام یا شیشه به کمک نوعی ماده بتونه مانند که آن را از ترکیب موادی مانند خاک رس و موم یا نوعی روغن به دست می آورند، قرار می دادند. این ماده که به بتونه شباهت داشت ، قرار دادن یا بردشاتن سهل و ساده جام ها یا شیشه ها را امکان پذیر می ساخت. از جامخانه بیشتر در فضاهایی استفاده می کردند که با برداشتن تعدادی از جام ها در فصل های مختلف بتوانند حرارت یا رطوبت فضا را به اندازه مطلوب برسانند.

اسلاید 36:  3- نحوه تأمین سایه :گشودن بخشی از دیوار برای تأمین نور، منظر و تهویه، زمینه را برای ورود آفتاب به درون فضا مهیا می کند که این عمل در زمستان و هنگام سرما مطلوب است اما در فصل تابستان خوشایند نیست، به همین سبب با روش ها و طرح های گوناگون از ورود نور خورشید به درون فضا در مواقع نامناسب جلوگیری می کردند . برخی از وسایل، روش ها و عناصر مورد استفاده برای تامین سایه به شرح زیر است :تابش بند، سایبان ، پرده و سطوح مشبک

اسلاید 37: تابش بند :در برخی از واحدهای مسکونی ، به ویژه خانه های واقع در نواحی گرم ، پنجره یا در-پنجره را به نحوی در داخل بدنه یا دیوار مجاور در حیاط قرار می دادند که پنجره ها تقریباً به طور متوسط به اندازه 50 تا 70 سانتی متر عقب تر از لبه بیرونی دیوار واقع می شدند . معمولاً در این حالت بین پنجره ها نیز تیغه هایی عمومی با عمقی در حدود 50 تا 70 سانتی متری قرار می دادند این تیغه ها که در برخی مناطق، تابش بند نامیده می شد، نفوذ آفتاب به درون فضا را محدود می کرد.

اسلاید 38:

اسلاید 39: سایبان :روش دیگر برای ایجاد سایه ، کاربرد عناصری به شکل های گوناگون برای جلوگیری از نفوذ آفتاب از سمت بالا به درون اتاق بوده است . نخستین روش، استفاده از سطوح و تیغه های افقی در بالای پنجره هاست که در مواردی با افزودن عناصری به بنا حاصل می شده است . همچنین در مواردی که پنجره نسبت به سطح بیرونی دیوار به شکل تو رفته ساخته می شد، طبعاً تو رفتگی بالای پنجره ورود آفتاب را از سمت بالا به درون فضا محدود می کرد.

اسلاید 40:

اسلاید 41:

اسلاید 42: پرده : از دیگر روش های معمول برای ایجاد سایه ، استفاده از پرده یا تجیر بود. این پرده ها غالباً از جنس کرباس سفید و ساده بود که گاه در مواردی با نقش و نگار نیز همراه می شد و آن را با طناب و قرقره از بیرون در جلوی پنجره های بزرگ قرار می دادند. که از این روش بیشتر در بسیاری از انواع بناها، از جمله کاخ ها، استفاده می کردند.

اسلاید 43: سطوح مشبک :یکی از دلایل استفاده از سطوح مشبک تأمین سایه برای فضای مورد نظر است . پنجره های ارسی را می توان یکی از نمونه های خوب این موضوع به شمار آورد که ضمن برخورداری از طرح و نقشی زیبا، مقدار ورود نور به درون فضا را نیز محدود می کرد.

اسلاید 44:  4- نقش پنجره در نمای ساختمان :1) نقش پنجره در طراحی نما 2) نحوه تقسیم بندی بنا 3- مقدار سطح پنجره نسبت به سطح یک دهانه  1- نقش پنجره در طراحی نما :پنجره به عنوان یک عنصر معماری، مهمترین نقش را در طراحی و ترکیب نمای بسیاری از انواع ساختمان ها، به خصوص بناهای طراحی شده ایفا می کند. بسیاری از انواع طاق نماها را می توان نوعی پنجره کور به شمار آورد که هدف اصلی طراحی و ساخت آنها غالباً تزیین نمای یک دیوار است . نمای « طاق کسری » را می توان نمونه خوبی در این زمینه دانست . سراسر نمای مزبور به چند طبقه تقسیم شده، سپس نمای هر طبقه به تعدادی دهانه و هر دهانه به تعدادی طاق یا پنجره کور تقسیم شده است .

اسلاید 45:

اسلاید 46:

اسلاید 47:  2) نحوه تقسیم بندی نما :در معماری سنتی ایران، عموماً سطح یک نما متناسب با اندازه اتاق ها یا سایر فضاهای واقع در پشت آن تقسیم بندی می شده، به این ترتیب که ضخامت بیشتر جرزها یا محل تقاطع دیوارهای باربر نسبت به دیوارهای محصور و جدا کننده به گونه ای در نما بازتاب می یافت و چنانچه تمام سطح نما با آجر پوشیده می شد، جرزها و سطوح یاد شده را به طور متوسط به اندازه ده سانتی متر ضخیم تر می ساختند. در نتیجه این اقدام در نمای ساختمان نوعی تقسیم بندی سطح نما، بر پایه نظام سازه ای بناست .  c

اسلاید 48: 3- مقدار سطح پنجره نسبت به سطح یک دهانه:نسبت بین مقدار سطح پنجره به سطح کامل یک دهانه در ساختمان های گوناگون بسیار متنوع است و از عواملی گوناگون تأثیر می پذیرد مانند کارکرد اصلی هر فضای محصور و بسته، موقعیت قرار گیری یک فضای محصور و پنجره آن در ساختمان نسبت به جهت های اصلی، نوع اقلیم و ...

اسلاید 49: نحوه شکل گیری پنجره : 1- نقش هندسه در شکل گیری پنجره ها 2- شکل پنجره 3- شیشه 1- نقش هندسه در شکل گیری پنجره ها :ناپسند دانستن تقلید از نقش ها و صورت های انسانی و حیوانی در نقاشی و سایر هنرهای تصویری و تجسمی، به تدریج موجب شد که تقلید از طبیعت ، در فرهنگ بسیاری از هنرهای اسلامی چندان مورد توجه قرار نگیرد و جایگاه بالایی نیابد : به همین جهت هنرمندان به ترکیب های هندسی و انتزاعی توجه بسیار کردند.

اسلاید 50:

اسلاید 51: شکل پنجره : پنجره های قدیمی و سنتی غالباً به شکل مستطیل یا گاه مربع بود. در دوره قاجار تحولی در شکل درها، پنجره ها و به ویژه روزن های بالای درها و پنجره ها پدید آمد. این دگرگونی در واقع تغییر شکل ضلع بالای بعضی درها و پنجره های بازشو بود. این عناصر در گذشته غالباً به شکل مستطیل بودند ، در حالیکه در این دوره برای تبدیل شکل ضلع بالای این عناصر به قوس یا هلال، گرایش بسیاری به ویژه از سوی اعیان اشراف نشان داده شد . حتی بسیاری از روزن هایی که در گذشته به شکل مربع یا مستطیل یا با قوس خباغی می ساختند به شکل دایره و بیضی ساختند.

اسلاید 52:

اسلاید 53:  3- شیشه :پیدایش صنعت شیشه سازی به سومری هاو مصری ها نسبت داده شده است . صنعت شیشه سازی در ایران پیشینه ای بسیار کهن دارد و آثاری از تمدن های قبل از میلاد مبنی بر وجود صنعت شیشه سازی معرفی شده است .  

اسلاید 54:  4- پنجره های سنتی از نگاه جهانگردان :بسیاری از جهانگردان و دیگر افراد خارجی که مدتی در دوره قاجار، در تهران زندگی کرند، به برخی از انواع پنجره ها ، به ویژه پنجره های ارسی، اشاره کردند، زیرا ترکیب زیبای آن ها در نگاه نخست جلب توجه می کرد . یا کوب ادوارد پولاک که از 1851 تا 1860 (1268 تا 1277 ق.م.) در ایران زندگی می کرد و مدتی نیز پزشک ویژه ناصر الدین شاه بود درباره یک پنجره ارسی چنین اظهار داشته است: « دیوار جلو از پنجره ای بزرگ تشکیل شده که به آن «ارسی» می گویند. در ساختن این ارسی هنر و دقت بسیار به کار رفته ، قیمت آن اغلب 200 تا 300 تومان براورد می شود. قسمت فوقانی ارسی با مشبکی ظریف که به قلابدوزی خیلی شباهت دارد پر شده و به اشکال گوناگون هندسی، ستاره ، کثیر الاضلاع و طرحهای سبد بافت از اصیل ترین انواع ممکن درآمده . هنرمند همِّ خود را مصروف آن می دارد که همواره نقوش جدیدی اختراع کند تا هیچگاه ارسی یک خانه به ارسی خانه ی دیگر شبیه نباشد و ...

اسلاید 55: طرحی از نوع پنجره

اسلاید 56: معماری فرنگی :معماری فرنگی / پنجره های پالادین / سنتوری / پیکره /معماری ایرانی کجایش همزمان با گسترش روابط سیاسی و فرهنگی ایران و اروپا در برخی از زمینه ها به تدریج مورد بی توجهی قرار گرفت و تقلید از معماری فرنگی، خصوصاً در مورد کاخ ها و برخی از عمارت ها در تهران و برخی از شهرهای بزرگ گسترش یافت .

اسلاید 57:

اسلاید 58:

اسلاید 59: پنجره های پالادین :در دوره رنسانس ترکیبی نسبتاً جدید از چند دهانه ابداع شد به این ترتیب که دهانه وسط دارای کافی قوسی شکل بود، در حالی که هر یک از دو دهانه واقع در دو سوی آن ، دارای طاقی مسطح و افقی بودند. این ترکیب بارها توسط سرلیو و پالادیو مورد استفاده قرار گرفت و به همین مناسبت به نام پنجره سلیویی و پلادین نیز شهرت یافت .

اسلاید 60: تهران ، میدان 31 شهریور

اسلاید 61: سنتوری : سنتوری، سطح مثلثی شکل ابتدای بام معابد یونانی بود که معمولاً ورود به معبد از طریق آن صورت می گرفتسنتوری ها لزوماً مثلثی شکل نیستند، بلکه برخی از آن ها در بالا یک قوس واحد یا ترکیبی (ترکیب چند قوس) دارند. خیابان لاله زارنو، شماره

اسلاید 62: تهران، خیابان فردوسی، کوچه برلن، نمونه دیگری از کاربرد سنتوری به شکلی تقلیدی

اسلاید 63: میدان امام خمینی ، خیابان فردوسی ، شماره 548

اسلاید 64:

اسلاید 65: خیابان جمهوری اسلامی

اسلاید 66:

اسلاید 67: خیابان لاله زارنو، شماره 233

اسلاید 68: چند نمونه پنجره مدرن متاثر از معماری اسلامی ایران

اسلاید 69:

اسلاید 70:

اسلاید 71: پنجره در معماری مدرن

اسلاید 72:

اسلاید 73:

اسلاید 74: منابع : 1- پیر نیا- محمد کریم - سال 1390- آشنایی با معماری اسلامی – تهران- سروش دانش.2- سلطان زاده – حسین – 1375 – پنجره های قدیمی تهران – تهران – دفتر پژوهش های فرهنگی. 3- سایت های مربوطه : Arch.3de.irwww.architect.rzb.com