دستگاه عصبی مغز و نخاع

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:


صفحه 4:
؟ رستكاه عضي 

صفحه 5:


صفحه 6:
د قسیم‌بندی دستگاه عصبى 292 

صفحه 7:
۳ 

صفحه 8:
* دیدگاه کارکردی ‎yy |)‏ ا تقسيم ‎ 

صفحه 9:
* سامانه عصبی خودگردان رشته‌های عصبى سمپاتیک رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک 

صفحه 10:


صفحه 11:
* وظیفه رای عصبی نورونهاء كليا. سينايسها 55 

صفحه 12:


صفحه 13:


صفحه 14:
* جنین‌شناسی دستگاه عصبی ‎cl) 8‏ اكتودرم 

صفحه 15:
* دستگاه عصبی مرکزی مغز نخاع A Cee ees ‏حفره‎ ‎Cul Li] stalin‏ و ماده 

صفحه 16:


صفحه 17:


صفحه 18:


صفحه 19:


صفحه 20:


صفحه 21:


صفحه 22:
* محافظت از دستگاه عصبی مرکزی 

صفحه 23:


صفحه 24:


صفحه 25:


صفحه 26:
مر ای را * اعصاب مغزی : 

صفحه 27:


صفحه 28:
ocks clasl © 

صفحه 29:


صفحه 30:


صفحه 31:
* دستگاه عصبی پیرامونی ۰ 

صفحه 32:


صفحه 33:
* اعصاب معزی در دستگاه عصبی محیطی * دوازده زوج عصب مغزی عبارتند از: ف 

صفحه 34:


صفحه 35:
RAVE PINUS (31ers 5) 5 ots Claes 

صفحه 36:
RN Ee Vane Coll (Gani epi ‏ا‎ 

صفحه 37:


صفحه 38:
* دستگاه عصبی مرکزی 

صفحه 39:
كزى عصبی مر و زر 2 لت عصبى مر ۹ ۲ ‎[ore Tin‏ Ey. 7 

صفحه 40:


صفحه 41:


صفحه 42:


صفحه 43:
* پیاز مغز : 

صفحه 44:


صفحه 45:


صفحه 46:


دستگاه عصبی مغز و نخاع ‏LOGOکننده :مهندس محمد جواد عبدالهی تهیه ‏Company ¨ دستگاه عصبی دس تگاه عص بی ی ا س یستم عص بی ی ا س امانه عصبی )Nervous (Systemدر بدن جانوران ب ه هماهنگ ی فعالیت‌های ماهیچه‌ها پرداخت ه ،اندام گوناگون را تح ت نظارت درآورده ،و ایجاد و توق ّف ورودی‌های مربوط به حواس مختلف را باعث می‌شود .وظیفه کنترل اعمال بدن بر عهده دو سامانه عصبی و غده‌ای درونی می‌باشد، که از این میان ،سامانه عصبی ،از یاخته‌های عصبی و یاخته‌های کمکی تشکیل شده‌است. به این ترتیب دستگاه عصبی ،با ساختار و کار ویژه‌ای که دارد ،در جهت ایجاد هماهنگی بین اعمال سلول‌ها و اندام‌های مختلف بدن تمایز و تکامل یافته‌است .خواص ویژه آن عبارت اند از تأثیرپذیری نسبت به محرک‌های خارج ی ،ایجاد ی ک جریان عص بی ک ه نمایانگ ر تأثیر محرک است ،هدایت جریان عصبی از یک نقطه دستگاه به نقطه دیگر و سرانجام انتقال آن از یک واحد عصبی به یک واحد دیگر ¨ قسیم‌بندی دستگاه عصبی تقسیم‌بندی دستگاه عصبی معموالً بر دو مبنای کالبدشناختی (آناتومیک) و کارکردی صورت می‌گیرد. ¨ دیدگاه کالبدشناختی دستگاه عصبی را از دیدگاه کالبدشناختی به دو بخش تقسیم می‌نمایند ،که عبارت‌اند از: ¨ دستگاه عصبی مرکزی :از مغز و نخاع تشکیل گردیده‌است. ¨ دستگاه عصبی محیطی :از ۱۲جف ت رشته‌های عص بی مغزی و ۳۱جفت رشته‌های عص بی نخاع تشکی ل گردیده‌اس ت ک ه مغ ز و نخاع را ب ه سایر قسمت‌های بدن ارتباط می‌دهند .دستگاه عصبی محیطی شامل دو بخش اصلی حسی و حرکتی است .بخش حسی اطالعات اندام‌های حس را به دستگاه عصبی مرکزی هدایت می‌کند (حس پیکری و حس احشایی) ،و بخش حرکتی ارسال پیام عصبی را به اندام‌های حرکتی بر عهده دارد و خود شامل دو دستگاه مستقل می‌شود :دستگاه عصبی پیکری و دستگاه عصبی خودمختار. ¨ دیدگاه کارکردی ¨ از دیدگاه کارکردی سامانه عصبی را به دو بخش تقسیم می‌نمایند: ¨ دستگاه عصبی پیکری :بخش ارادی سامانه عصبی بوده و به ماهیچه‌های اسکلتی و همچنین ماهیچه زبان عصب‌دهی می‌نماید .برخی از فعالیت‌ها در این دستگاه همچون انعکاس‌های نخاعی ،غیر ¨ س1امانه عص1بی خودگردان و یا خودمختار :همانطور که از نام آن مشخص است ،سامانه عصبی کام ً ال غیر ارادی بوده که بر اعمال اندام درونی بدن ،غده‌ه ا و ...نظارت دارد و شام ل دو گروه رشته‌های عصبی س1مپاتیک و رشته‌های عص1بی پاراس1مپاتیک می‌باشد که حالت پایدار بدن را حفظ می‌کنند .عمل این دو بخش به طور معمول برخالف یک‌دیگر است. ¨ وظیفه دستگاه عصبی ¨ سامانه عصبی سه وظیفه اصلی دارد :دریافت پیامهای حواس ،ترکیب داده‌ها واعمال حرکات .این فعالیت‌های عصبی به طور کل ی در دو جهت انجام می‌گیرند :تنظیم فعالیت‌های درونی بدن و تنظیم موقعیت جانور نسبت به محی ط اطراف .البت ه در اغل ب موارد ،ه ر دو نوع تنظی م عص بی داخلی و خارجی با هم کار می‌کنند .دریافت حواس هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن از راه نورون‌ها ،گلیا و سیناپس‌ها به گردآوری اطالعات و داده‌ها می‌پردازد .دستگاه عصبی از سلولهای عصبی قابل تحریک و سیناپس‌هایی پایه ریزی می‌گردد که سلول‌ها را به یکدیگر یا به مراکز سراسری و یا به دیگر نورونها متصل می‌کنند .کارکرد این نورونها بر پایه تحریک و بازدارندگی است .روش ارتباط میان سلولهای عصبی است که تعیین کننده کارکرد آنها می‌باشد. ¨ رشته‌های عصبی آوران محرک‌های عصبی را از گیرنده‌های حسی به مغز و نخاع هدایت می‌کنند .پردازش اطالعات درنهایت با ترکیب داده‌ها و فقط درمغز صورت می‌پذیرد .پس از پردازش اطالعات درمغز ،فرمان‌های عصبی ازطریق مغز و نخاع به ماهیچه‌ها و اندامها هدایت می‌شوند که به این فرایند اعمال حرکت گفته می‌شود .سلول‌های گلیا داخل بافت عصبی یافت می‌شوند و قابل تحریک نیستند. ¨ جنین‌شناسی دستگاه عصبی ¨ در هفته سوم پس از لقاح ،در ناحیه پشتی جنین ،نوار طولی از اکتودرم ظاهر شده که دارای دو پایانه سری و دمی می‌باشد ،این صفحه ،صفحه عصبی گفت ه می‌شود ،از آنجایی ک ه رش د اطراف صفحه بی ش از نواحی مرکزی آن می‌باشد پس از مدتی صفحه بصورت ناودان مانند موسوم به ناودان عصبی و با ادامه روند رشد ،سرانجام بصورت لوله در امده که به آن لوله عصبی گفته می‌شود. ¨ دستگاه عصبی مرکزی دستگاه عصبی مرکزی از دو قسمت مغز و نخاع ()medulla spinalis تشکیل شده‌است .مغز در داخل حفره جمجمه‌ای جای دارد و توسط کپسولی استخوانی محافظت می‌شود .نخاع نیز در داخل حفره نخاعی جای دارد و توسط ستون مهره‌ها حمایت می‌شود .هم مغز و هم نخاع در داخل پوششی بنام مننژ قرار دارند و مایع مغزی نخاعی نیز فضای بین این اعضا و مننژ را پر کرده است .دستگاه عصبی مرکزی از دو بخش ماده سفید و خاکستری تشکیل یافته‌است .ماده خاکستری حاوی سلول‌های عصبی و قسمت ابتدایی زواید آنها است و ماده سفید ¨ مغز مغز در داخل حفره جمجمه‌ای جای دارد و از راه سوراخ ماگنوم به نخاع متصل می‌شود .قسمت پایینی مغز را که به طناب نخاعی متصل می‌شود را بنام ساقه مغز ( )Brain Stemمی‌شناسند و قسمت جلویی مغز را پیشامغز )پروزانسفالون) ( )Prosencephalonمی‌نامند .در رویان ۵ هفته‌ای پیشامغز از دو قسمت تشکیل شده‌است :تالنسفال ( )Telencephalonو دیانسفال(.)Diencephalon تالنسفال که نیمکره‌های مغزی را می‌سازد و دیانسفال که چشم‌ها ،هیپوفیز ،تاالموس ،هیپوتاالموس ¨ ساقه مغز از دو تشکیل شده‌است :مغز میانی مزانسفالون Mesencephalonو مغز پسینرومبانسفالون .Rhombencephalon ¨ رومبانسفالون نیز از دو بخش تشکیل شده‌است :متانسفالون که در آینده پل مغز ( )Ponsو مخچه ( )Cerebellumاز آن منشامی‌گیردومیالنسفالونکه در آینده پیاز مغزرا می‌سازد. ¨ وزن مغز :وزن مغز در انسان‌ها بطور متوسط بین ۱۲۵۰تا ۱۶۰۰گرم می‌باشد .وزن مغز با وزن بدن نیز ارتباط دارد و معموالً افراد سنگین وزن تر دارای وزن مغز بیشتری می‌باشند .متوسط وزن مغز در مردان ۱۳۵۰گرم و در زنان ۱۲۵۰گرم می‌باشد .در سن ۲۰سالگی وزن مغز ب ه حداکث ر میزان خود می‌رس د .در س نین پیری وزن مغ ز ب ه علت آتروفی وابسته به سن کاهش می‌یابد .باید توجه داشت که میزان وزن مغز افراد با میزان هوش آنها ارتباطی ندارد. ¨ نخاع ¨ نخاع درون ستون مهره‌ها از پیاز مغزتا کنار پایینی اولین مهره کمری امتداد دارد و مغز را به دستگاه عصبی محیطی متصل می‌کند .نخاع در کودکان بلند تر بوده و تا کنار باالیی سومین مهره کمری امتداد دارد .نخاع عالوه بر انتقال اطالعات حسی به مغز و پیام‌های عصبی به ماهیچه‌ها ،مرکز برخی از انعکاس‌های بدن است .انعکاس ،پاسخ ناگهانی و غیر ارادی ماهیچه‌ها در پاسخ به محرک‌هاست.  31جفت عصب نخاعی به نخاع متصل است .هر عصب شامل یک ریشه پشتی و یک ریشه شکمی است .ریشه‌های پشتی محتوی نورون‌های حسی‌اند که اطالعات را از گیرنده‌های حسی به دستگاه عصبی مرکزی انتقال می‌دهند .ریشه‌های شکمی محتوی نورون‌های حرکتی اند که پاسخ حرکتی را از دستگاه عصبی مرکزی به ماهیچه‌ها و غده‌ها منتقل می‌کنند. در برش عرضی نخاع دو بخش دیده می‌شود :بخشی در وسط که از جنس ماده خاکستری است و شامل جسم سلولی نورون‌هاست ،و بخشی از جنس ماده سفیدکه محتوی آکسون و دندریت نورون‌هاست و بخش خاکستری را دربر گرفته‌است .همچنین در بخش خاکستری نخاع ،نورون‌های رابط وجود دارند که باعث ارتباط نورون‌ها با یک‌دیگر می‌شوند. ¨ محافظت از دستگاه عصبی مرکزی ¨ الیه‌های مننژ دستگاه عصبی مرکزی پستانداران به چند روش محافظت می‌شود .نخستین عامل ،استخوان‌های جمجمه و ستون مهره‌ها هستند که جعبه‌ای محکم و استخوانی برای محافظت از مغز و نخاع به وجود می‌آورند .افزون بر آن ،مغز و نخاع را پرده‌ای سه‌الیه‌ای به نام مننژ می‌پوشاند .پرده بیرونی مننژ از نوع بافت پیوندی محکم است و سخت‌شامه نام دارد .در زیر آن الیه عنکبوتیه قرار دارد ،و الیه درونی مننژ نرم‌شامه است که دارای مویرگ‌های خونی فراوان است و بافت مغزی را تغذیه می‌کند .میان الیه عنکبوتیه و نرم‌شامه فضایی هست که از مایعی به نام مایع مغزی نخاعی پر شده‌است و نقش ضربه‌گیر را دارد. ¨ هم‌چنین ،سلول‌های پوششی دیواره مویرگ‌های مغزی ،فاقد منافذی هستند که در سایر بافت‌ها دیده می‌شود .در نتیجه بسیاری از مواد که در متابولیسم سلول‌های مغز نقشی ندارند و نیز میکروب‌ها معموالً نمی‌توانند وارد مغز شوند .به این عامل حفاظت‌کننده سد خون مغزی می‌گویند .نورون‌های دس تگاه عص بی مرکزی بوس یله انواعی از سلول‌های غیر قابل تحریک که نوروگلی نامیده می‌شوند حمایت می‌شوند . ¨ نوروگلی این دسته از سلول‌ها وظیفه حمایت از سلول‌های عصبی یا همان نورون‌ها را بر عهده دارند و غیر عصبی هستند .گرچه این سلول‌ها کوچکتر از نورون‌ها هستند ولی از لحاظ تعداد ۵تا ۱۰برابر نورون‌ها هستند به طوری که نصف حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند .این سلول‌ها به ۴دسته کلی تقسیم می‌شوند . ¨ آستروسیت‌ها ¨ الیگودندروسیت‌ها ¨ سلول‌های میکروگلی ¨ سلول‌های اپاندیم ¨ دستگاه عصبی محیطی دستگاه اعصاب محیطی از اعصاب مغزی ( ،)Cranial nervesاعصاب نخاعی ( )Spinal nervesو عقدههای مربوط به آنها تشکیل شده‌است. ¨ اعص1اب مغزی :اعصاب مغزی ۱۲جفت می‌باشند .اگرچه دو جفت اول را نمی‌توان واقعاً جزئی از دستگاه اعصاب محیطی به‌شمار آورد .تا هفته چهارم تکامل جنینی هسته‌های همه ۱۲عصب مغزی تشکیل شده‌اند .همه اعصاب مغزی بجز عصب بویایی و عصب بینایی از ساقه مغز منشا می‌گیرند .لیست اعصاب مغزی به شرح زیر می‌باشد. ¨ زوج :۱عصب بویایی ()olfactory nerve ¨ زوج : ۲عصب بینایی ()optical nerve ¨ زوج : )۳عصب حرکتی چشم (اوکولوموتور ()oculomotor nerve ¨ زوج :) ۴عصب قرقره‌ای (تروکلئار ()trochlear nerve ¨ زوج : )۵عصب سه‌قلو (تریجمینال ()trigeminal nerve ¨ زوج ( : ۶عصب ششم مغزی (ابدوسنس ()abducens nerve ¨ زوج : )۷عصب چهره‌ای یا عصب فاشیال ()facial nerve ¨ زوج : )۸عصب دهلیزی-حلزونی (وستیبولوکوکلئار (vestibulocochlear )nerve ¨ زوج : )۹عصب زبانی-حلقی (گلوسوفارینژیال ()glossopharyngeal nerve ¨ زوج : )۱۰عصب واگ (عصب جمجمه‌ای دهم ()vagus nerve ¨ زوج (: ۱۱عصب فرعی (اکسسوری ()accessory nerve ¨ ¨ اعصاب نخاعی ¨ در انسان ها ۳۱جفت عصب نخاعی وجود دارد که از راه سوراخ‌های بین مهره ای ستون مهره‌ها بیرون می‌آیند .اعصاب نخاعی به صورت زیر تقسیم بندی و نامگذاری می‌کنند: ¨ اعصاب گردنی ( :)cervical nervesاین اعصاب ۸جفت هستند که از C۱ تا C۸نامگذاری شده‌اند .اولین زوج از بین استخوان پس‌سری (occipital )boneو مهره اطلس خارج می‌شود . ¨ اعصاب سینه‌ای ( :)thoracic nervesاین اعصاب ۱۲جفت می‌باشند که از T۱تا T۱۲نامگذاری شده‌اند.. ¨ هر عصب نخاعی توسط دو ریشه به نخاع متصل است :ریشه پیشین ( )Anterior rootو ریشه پسین ( .)Posterior rootریشه‌های پیشین و پسین پس از خروج از طناب نخاعی به طرف سوراخ بین مهره‌ای خود رفته و به هم متصل می‌شوند و تشکیل عصب نخاعی را می‌دهند .ریشه پیشین حاوی الیاف وابران ( )Efferent fibersاست در حالی که ریشه پسین حاوی الیاف آوران ( )Afferent fibersاست .ازآنجا که الیاف آوران، اطالعاتی از قبیل حس المسه ،درد ،حرارت و ارتعاش را منتقل می‌کنند به آنها الیاف حسی ( )Sensory fibersهم می‌گویند .عصب نخاعی پس ¨ از گذشتن از سوراخ بین مهره‌ای به دو شاخه تقسیم می‌شود: ¨ شاخه بزرگ پیشین ( )Anterior ramusو شاخه بزرگ پسین ¨ این شاخه‌ها هم الیاف حسی و هم الیاف حرکتی دارند .شاخه‌های پیشین در ابتدای اندام مربوطه به هم می‌پیوندند و شبکه عصبی را در همان طرف اندام ایجاد می‌کنند .شبک ه گردنی و شبک ه بازوی ی در ابتدای اندام فوقان ی شکل می‌گیرن د و شبک ه کمری و شبک ه خاج ی ی ا شبک ه ساکرال (Sacral )Plexusدر ابتدای اندام تحتانی ایجاد می‌شوند. ¨ دستگاه عصبی پیرامونی ¨ دستگاه عصبی پیرامونی یا سامانه عصبی محیطی ( )PNSبخشی از دستگاه عصبی است که خارج از مغز و نخاع قرار دارد .دستگاه عصبی پیرامونی به دو بخش سامانه عصبی خودگردان (خودمختار) و سامانه عصبی سوماتیک (ارادی) تقسیم می‌شود. دستگاه عصبی پیرامونی دربرگیرنده ۱۲جفت عصب مغزی و ۳۱جفت عصب نخاعی و گره‌های عصبی متعدد است. ¨ دستگاه عصبی پیرامونی شبکه گسترده‌ای از رشته‌های عصبی نخاعی و مغزی است که به مغز و نخاع متصل می‌باشند .این دستگاه دربرگیرنده سامانه عصبی پیکری (سوماتیک) ،سامانه عصبی خودگردان و گیرنده‌های حسی است که به پردازش تغییرات پیرامون درونی و بیگانه کمک می‌کنند. ای ن اطالعات از طریق رشته‌های عصبی حسی درونی به رشته‌های عصبی مرکزی گسیل می‌شود. سامانه عصبی خودگردان (رشته‌های عصبی خودمختار سمپاتیک ،پاراسمپاتیک و احشای ی) کنترل غیرارادی اندام‌های درون ی ،رگ‌ه ا ،ماهیچه‌های قلبی و ماهیچه‌های صاف را بر دوش دارند .رشته‌های عصبی سوماتیک (پیکری) حس و حرکت ارادی پوست ،استخوان‌ها ،مفص ل‌ها و ماهیچه‌های استخوانی را بر عهده دارند .دستگاه عصبی پیرامونی مسیر ارتباطی بین دستگاه عصبی مرکزی و بقیه بدن می‌باشد که با تحریکات عصبی فعالیت‌های بدن را تنظیم می‌کند. ¨ اعصاب مغزی در دستگاه عصبی محیطی از دوازده زوج عصب مغزی ،زوج یکم (عصب بویایی) و دوم (عصب بینایی) جزو دستگاه عصبی مرکزی هستند. ¨ دوازده زوج عصب مغزی عبارتند از: ¨ .۱عصب بویایی ¨ .۲عصب بینایی ¨ .۳عصب اوکولوموتور برای نگاه کردن به اطراف (حرکات عضالت چشم) ¨ .۴عصب تروکله آر برای حرکت دادن ماهیچه مایل فوقانی چشم ¨ .۵عصب تری ژمینال برای احساس تماس روی صورت ¨ .۶عصب ابدوسنس برای حرکت دادن ماهیچه رکتوس خارجی چشم ¨ .۷عصب چهره‌ای )فاسیال) برای خندیدن ،چشمک زدن و برای کمک به چشایی ¨ .۸عصب وستیبولوکوکله آر برای کمک به حفظ تعادل ،سکون و شنیدن ¨ .۹گلوسوفارنژیال عصب برای بلعیدن و قورت دادن ¨ .۱۰عصب واگ برای بلعیدن ،صحبت کردن ،فعالیتهای پاراسمپاتیک و هاضمه ¨ .۱۱عصب نخاعی فرعی )اکسسوری) برای باال انداختن شانه‌ها ¨ .۱۲عصب هایپوگلوسال برای تقسیم بیشتر زبان به ناحیه‌های ماهیچه‌ای از این ۱۲عصب ۱۰تای آن‌ها از ساقه مغزآغاز می‌شوند ،و به استثنای چند مورد ،بیشتر کنترل فعالیت سازه‌های آناتومی سر را به عهده دارند. عصب شماره ۱۰اطالعات حسی درونی را از شکم و سینه دریافت می‌کند و عصب شماره ۱۱مسئول عصب‌دهی به ماهیچه‌های استرنوکلیدوماستوئید و تراپزیوس می‌باشد. ¨ اعصاب نخاعی در دستگاه عصبی محیطی 31جفت عصب نخاعی در انسان وجود دارد که از نخاع منشعب می‌گردند. ¨ عصب محیطی در دستگاه عصبی محیطی اعصاب نخاعی و مغزی ،اعصاب محیطی مربوط به خود را جهت انتشار به اندام‌های فوقانی و تحتانی ،تنه و سر و گردن به وجود می‌آورند .به عنوان نمونه اعصاب نخاعی شبکه‌های عصبی زیر را ایجاد می‌کنند: ¨ شبکه گردنی ¨ شبکه بازویی ¨ شبکه کمری ¨ شبکه خاجی از شبکه‌های عصبی فوق ،اعصاب محیطی ایجاد می‌شوند که به اندا ‌م های هدف مربوطه می‌روند. یک عصب محیطی ممکن است حسی ،حرکتی و یا حسی-حرکتی باشد .اعصاب محیطی اندام‌های فوقانی و تحتانی حاوی رشته‌های عصبی سمپاتیک نیز هستند.عصب واگ که یک عصب محیطی حسی-حرکتی اس ت ب ه تنهای ی دارای ٪۷ ۵رشته‌های پاراس مپاتیک است.عصب فرعی)زوج یازدهم مغزی) فقط یک عصب محیطی حرکتی است.عصب رادیال یک عصب محیطی بوده که عالوه بر رشته‌های حسی و حرکتی حاوی رشته‌های عصبی سمپاتیک است. ¨ دستگاه عصبی مرکزی دستگاه عصبی مرکزی یا سامانه عصبی مرکزی بزرگترین بخش دستگاه عصبی است و دربرگیرنده مغز و طناب نخاعی است .مغز و نخاع توسط سازه‌های استخوانی و غشایی محافظت می‌شوند .مغز در محفظه درونی جمجمه نگهداری می‌شود و از مخ، مخچه و ساقه مغز تشکیل می‌گردد .رشته‌های عصبی مربوط به سامانه عصبی مرکزی، رشته‌های عصبی نخاعی و مغزی هستند. دستگاه عصبی مرکزی را می‌توان به دو بخش مراکز زیرین (دربرگیرنده نخاع و ساقه مغز( و باالیی مغز بخش کرد .مراکز زیرین با مغز از راه رشته‌های عصبی در پیوند هستند. ¨ کارکرد دستگاه عصبی مرکزی دستگاه عصبی مرکزی به همراه دستگاه عصبی پیرامونی ،نقش بنیادینی در کنترل رفتار انسان دارد .دستگاه عصبی مرکزی پردازش اطالعات و محاسبه حرکت مناسب در پاسخ به دریافت ورودی را بر عهده دارد. ¨ بخش‌های دستگاه عصبی مرکزی ¨ مغز : مغز در داخل کاسه جمجمه جای دارد .داخل مغز (در پیش‌مغز( مراکز عصبی باالیی جای گرفته‌اند که وظیفه هماهنگ کردن دستگاه‌های حسی حرکتی بدن را بر دوش دارند .ساقه مغز مکان مراکز عصبی پایینی است. ¨ مخ : مخ یا قسمت باالیی مغز با ترک عمیقی که بنام شیار طولی خوانده می‌شود ،به دو بخش تقسیم می‌گردد .شیار طولی مخ را به دو نیمکره چپ و راست تقسیم می‌کند .در داخل این دو نیمکره پوسته مغزی ،گانگالیای بنیانی و سیستم لیمبیک قرار دارند .دو نیمکره بدست یک رشته فیبرهای عصبی که جسم پینه‌ای )کورپس کالوسم) نامیده می‌شوند به هم متصلند. نیمکره سمت راست مسوول سمت چپ بدن است و درباره نیم‌کره چپ عکس این قضیه صادق است .هرکدام از دو نیمکره به چهار بخش مجزا تقسیم می‌شوند: بخش پیشین مهار حرکات ویژه ،یادگیری ،برنامه ریزی و قدرت بازگو را بر دوش دارد ،بخش جداری (پاریتال) که مهار فعالیتهای حسی جسمی را بر دوش دارد ،بخش اسیپتال که مهار قوه بینایی را به عهد دارد و لب گیجگاهی که از مراکز شنوایی و بخشی از گویایی پایه ریزی شده‌است. اینسوال در اعماق لب گیجگاهی در مخ قرار گرفته‌است. ¨ پل مغز: پل مغزی یا پونز مراکز مهار تنفسی و بازدارندگی را دربرمی‌گیرد و با مخچه در ارتباط می‌باشد. ¨ مخچه : مخچه بخشی از مغز است که پشت مدوال و پل مغز قرار دارد .مخچه ماهیچه‌های اس تخوان‌ها را مهار می‌کن د و مای ه ایجاد حرکات نرم و متوازن می‌گردد .مخچه چگونگی کنونی بدن را از چشمان ،گوشها ،ماهیچه‌ها و مفاصل دریافت می‌کند. مخچه ازخروچی پوسته مغز را که در بر گیرنده محل دلخواه این اعضا می‌باشد ،را نیز دریافت می‌کند .پس از پردازش این اطالعات ،مخچه فرمانهای حرکتی را از ساقه مغز به ماهیچه‌های استخوان‌ها ارسال می‌کند .وظیفه اصلی مخچه هماهنگ کردن اندامهای حرکتی است .افزون بر آن مخچه وظیفه تعادل و روش ایستادن را بر دوش دارد .مخچه به انسان در آموختن مهارت‌های جدید حرکتی ،مانند ورزش و نواختن سازهای موسیقی کمک می‌کند. ¨ پیاز مغز : پیاز مغز (بصل‌النخاع ،مدوال) پایین‌ترین مرکز عصبی واقع در استخوان جمجمه‌است .انتهای پیاز مغز به نخاع مرتبط است .بیشتر پیاز مغز از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده‌است که میان نخاع و مغز قرار دارد .پیاز مغز مرکز تنظیم فعالیتهای تنفس ،قلبی و گوارش می‌باشد .به همین دلیل یکی از مهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد. ¨ طناب نخاعی ¨ نخاع (طناب نخاعی) بخشی از دستگاه عصبی مرکزی است که در داخل ستون مهره‌ها قرار دارد .طناب نخاعی از سوراخ پس‌سری ( )Foramen magnumتا سطح اولین یا دومین مهره کمری امتداد می‌یابد. ¨ منابع ¨ آرتور گایتون ،جان ادوارد هال« .فیزیولوژی عصبی» .در فیزیولوژی پزشکی گایتون .ترجمه احمدرضا نیاورانی .سماط .۱۳۸۶ ،شابک ۹۶۴- ۵۷۸۹-۹۸-۲ ¨ تونی اسمیت ،سو دیویدسن .مغز و سیستم عصبی .ترجمه عباس تیرگانی، بیژن معصوم .نشر سنبله .۱۳۸۴ ،شابک ۲-۰۷۱-۳۹۲-۹۶۴ ه علی حائری روحانی. ¨ پ .الژه .بیولوژی و فیزیولوژی عصبی .ترجم ٔ انتشارات دانشگاه تهران.۱۳۷۵ ، ¨ میناگر ،علیرضا و وثوق آزاد ،ژاک .ترجمه :نوروآناتومی پایه و کاربردی پروفسور فیتزجرالد .انتشارات دانش‌پژوه. پایان