صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
تهیه و تنظیم : جواد غفاری
صفحه 4:
** رشته ای از روانشناسی جهت مطالعه علمی رابطه میان انسان با کار
** مطالعه رفتار انسان در مراحل تولیده توزیع» مصرف کالا و خدمات
استفاده از اصول روانشناسی در تبیین واقعیت ها و حل مشکلات
انسان در ارتباط با کار او
صفحه 5:
هر فعالیتی که در جهت امرار معاش از انسان سرمی زند.
*** کوشش برای بیان اينکه :
* برای یک کار چگونه فردی مناسب است؟
* چگونه به فرده آن کار را بیاموزیم؟
* از چه شیوه هایی برای بهتر و بیشتر انجام دادن وظیفه شغلی فرد استفاده
* چگونه محیط کار را برای فرد لذت بخش کنیم؟
صفحه 6:
& شناسایی عوامل و شرایطی که در آن شرایط و تحت تأثیر آن عوامل»
فرد بتواند برای معاش خود و فع نبازهای جامعف هر کاری را بهتر و
بیشتر و راحت تر انجام دهد.
صفحه 7:
ار
كار و محيط كا
رو
بطه فرد با
* راب
۰
يعلى :
شغلی؛ ب
ىاش
ها
ليت
Sle
اكز كار و
مرا
S
ها
از
و
یا
ها ی
سازمان
صنعتی
: ۲
ما
ne
مر
5 fe
ای
اكز ادار:
مرا
۰
صفحه 8:
1
3
5
7
ميزان كارايى و جكونكى عملكرد فرد» تابعى از توانايى هاى اوست.
بين خصيصه هاى شخصيتى و موفقيت شغلى فرد همبستكى وجود دارد.
متغیرهای انگیزشی در تغییرات عملکرد کار کنان نقش مهمی دارد.
میان ثمربخشی فعالیت فرد با متفیرهای فیزیکی محیط کارش رابطه
نزدیکی وجود دارد.
صفحه 9:
توانایی های ذهنی يا هوش
توانایی های فیزیکی
توانایی های روانی- حرکتی
۵ هو ۵ مم
توانایی های حسی
صفحه 10:
سا معیارهای توانایی های ذهنی براساس آزمون سنجش هوش
استنفورد_ بینه :
* مهارت های بصری _ حرکتی
*تشابه و تفاوت اشکال
*فهم معانی واژگان
مفاهیم عددی
" استدلال
۲ حافظه
صفحه 11:
O معیارهای توانایی های ذهنی براساس آزمون سنجش هوش
a." 3
* توانایی رم زگردانی
* توانایی تکمیل تصاویر
. دع با قطعات
* قدرت تنظیم تصاویر
* قدرت الحاق قطعات یک شیء
= حافظه طوطی وار
# اطلاعات عمومی
= اطلاعات عملی
* توانایی ارزیابی تجارب قبلی
a استدلال ریاضی
# تشخیص شبامت های اشکال یا
مفاهیم
* معلومات لغوی
صفحه 12:
سا در انجام کارهای ساده؛ توانايى هاى همه افراد تقريياً در يكك حد
است. اما وقتى ياى كارهاى بيجيده به ميان مى يده مى بينيم كه همه از
عهده انجام آنها برنمی آیند؛ بلکه کسانی موفق اند که از توانایی های
ذهنی یا هوش متناسب با آن کارها برخوردار باشند.
آسابرخی از مشاغل مستلزم توانایی های خاص و احباناً در سطح بالایی از
موك Bee
صفحه 13:
بد
سا اگر در مشاغل ساده, حداقلى از هوش براى انجام آن ها كافيست» اين
ن معنا نیست که هرقدر فردی باهوش باشد عملكرد او بهتر خواهد
بود؛ بلكه از يكك حدى به بعد» بين هوش و موفقیت شغلی» رابطه معکوس
بيدا مى شود.
لسأ رابطه مستقيم بين هوش و موفقيت شغلى تنها در مشاغل عالى و يبجيده
و کاملاً تخصصی معنی پیدا می کند.
هت
صفحه 14:
لس برای بعضی مشاغل مانند:
7 پلیس
۲ نجات. غریق
آتش نشانی
توانایی های فیزیکی يا به عبارتی نیروی جسمانی» اهمیت بیشتری دارد.
صفحه 15:
آسامطالعاتی که توسط روانشناسانی نظیر فلایشمن و دانیل صورت
گرفته» شش مشخصه فیزیکی را نشان داده است:
* قدرت حرکتی : توان تکرار حرکات.
* قدرت بدنی : توان خم و راست شدن بدن
* قدرت استواری : که جنبه تکرار ندارد. (همان قدرت استاتیکك)
" نیروی از جا کندن : توان جهش و پرتاب اشیاء
* ثومیی ح ر کت : در ارتباط با وظیفه عضلات
* تعادا بدن : در ار تاط با حثه در گت
صفحه 16:
برای سنجش توانایی های فیزیکی داوطلبان شغل» به یکی از دو
شیوه زیر عمل می شود:
* انجام عملیات مربوط به شغل توسط داوطلب : مثلاً یک
داوطلب شغل آتش نشانی باید بتواند یکک لوله آب پاش به وزن ۱۰۰ کیلو
را در طول معينى از خيابان با خود بكشاند.
* آزمودن داوطلب با یک سری آزمايشهاى عملى : مثلاً يك
داوطلب شغل پلیس که رفتارش تدافعی است؛ بای از عهده آزمون ها»
ب آبد که تو انا ole نظم قدرت مشت, به بالا ها دادن و ...را ستحجد.
صفحه 17:
لا
ل
ل
اين توانايى ها كيفيت كاركرد اندام هاى ح ركتى ما را در حين
انجام كار تعبين مى كند و در مشاغل بسيارى از قبيل رانند كى»
مکانیک» ساختن ابزار و ماشين نويسى نياز است.
به اين مهارت ها از اين جهت روانى_ح ركتى مى كويند كه هم
جنبه حرکتی دارند و هم جنبه عصبی.
بسیاری از این مهارت ها در جریان تمرین و تکرار زیاده افزايش
و بهبود می یابد.
صفحه 18:
بت ی مک ار ور رو
0 كنترا
سرعت
صفحه 19:
غالبا ه ركدام از حرفه ها با اندام يا اندام های حسی خاصی سرو کار دارند؛
به طوریکه موفقیت فرد در انجام وظایف آن حرفه؛ نیازمند داشتن توانایی
حسی خوب مربوط به آن حرفه است. مثلا برای یکک :
رشئاس صنايع عطرسازى - حس بویایی
نوازنده - حس شنوايى و لامسه
صاف کار - حس بینایی و لامسه
اهمیت دارد.
صفحه 20:
از میان توانایی های حسی مختلف» سنجش حس بینایی در هنكام
گزینش, اهمیت خاصی دارد؛ چون :
اهمیت توانایی این حس در بسیاری از حرفه ها
محدودیت تعداد و نیروی انسانی مورد نیاز مشاغلی که پیشتر به سایر
توانایی های حسی نیاز دارند
هه
صفحه 21:
اجتماع چند خصیصه تیپ های شخصیتی متفاوت را تشکیل می دهد. به
طور کلی هشت تیپ مختلف شخصیتی را بیان کرده اند :
١-كوشا : افراد تندخو دموی مزاج لجوجء سرسخت. منتقد. شجاع. جاه
طلب. سلطه گر صحنه ساز متم ركز كننده توان خود در جهت يكك
خواسته.
۲-تند کار : افراد مثبت» فعال» باحرارت در روابط اجتماعى» خوشبين»
افراطى» تاحدى مقيد به اصول اخلاقیء پی ذوق» مبالغه گر مستعد
رهبری.
صفحه 22:
۳-خونسرد : افراد بلغمی» فاصله گیر: جدی» اهل مطالعه و تحقیق؛ منظم و
دقيق» مقيد به اصول علمی؛ خواستار سیستم های مجرد.
۴سخونگرم : افراد برونگرا مثبت» فعال» بدبین به نظام های علمی» اهل
تشریفات و آداب و رسوم» شوخ طبع» فرصت طلب.
۵-جوشی : افراد دمدمى» هيجان خواه» خوشگذران خوش ذوق» دروغ
پرداز: مبالغه گوء تلقین پذیر کینه توزموقتی.
صفحه 23:
۶-آرزو پرور : افراد مالیخولیائی احساساتی» عاطفی» مردد» منزوی فاقد
توان حل مسائل» عاجز از درک روابط اجتماعی» رویایی و مستعد اعتیاد.
۷-عایق : افراد بی احساس» بی عاطفه» راحت طلب. کم حرف کم
خنده دير آشتى كنء بى ثمرء مقرراتی؛ ناتوان از تحلیل مسائل» پایبند
عادات.
۸-بی رنگ : افراد بی هیجان, دارای خوی یکنواخت. تنبل سهل انگاره
حیف و ميل كنء بدون هدف و برنامه؛ بی توجه به گذشته و آینده آماده
پذیرش عادات ناپسند» به دنبال خواهش های جسمانی.
صفحه 24:
لس هر شغل به الگوهای رفتاری خاصی نیاز دارد. صفات. تعیین کننده
میزان موفقیت فرد در شغل صفات غالب و برجسته و نیرومند آن
فرد است.
صفحه 25:
سا انگیزه ها عواملی غیر دائمی اند که به فرد نیرو و انرژی
می دهند و باعث تکاپو و تلاش او می شوند و رفتار
وی را در جهت خاصی هدایت می کنند.
صفحه 26:
انگیزه ها به دو دسته ته تقسیم می شوند :
۱-انگیزه های فیزیولوژیکی (اصلی) : شامل انگیزه تشنگی, انگیزه
Sa انگیزه ترس انگیزه خواب. انگیزه جنسی» انگیزه مادری و ...
۲-انگیزه های اجتماعی (آموخته) : شامل انگیزه كسب موفقیت. انگیزه
مورد قبول دیگران بودن, انگیزه برتری طلبی انگیزه رقابت. انگیزه تسلط
بر دیگران انگیزه کمک به دیگران و ...
كع
صفحه 27:
در زمینه متغیر های فیزیکی محیط کار دو فرضیه وجود دارد :
۱-اگر فرد بتواند عوامل فیزیکی را در محیط کار خود تحت کنترل و
مهار داشته باشدو آن ها را به دلخواه تغییر دهد» احساس ایمنی بیشتری
میکند.
۲-گر محبط فیزیکی کار بر طبق سلیقه فرد آرایش یافته باشد. وی
احساس لذت و شادی می کند و در نتیجه موجب سهولت کار و لذت.
بخش بودن آن می شود.
صفحه 28:
** اگرچه تفاوت های فردی موجب ظهور گستره وسیعی از سلیقه ها
مى شود اما مى توان لااقل در مقیاس ملی یا منطقه ای به یک سری
اشتراکات سلیقه ای دست یافت که هم در ارتباط با محیط کا
اهمیت دارند و هم در عرضه کالا و خدمات.
صفحه 29:
مهم ترين متغير هاى فيزيكى عبارتند از : صدا ء نور » حرارت ۰
رطوبت و رنكك.
از ميان اين متغير هاء ما فقط به بررسى عامل صدا مى يردازيم.
صفحه 30:
متغیر های مربوط به صدا عبارتند از :
۱-شغل : میزان تاثیر صدا در محیط کار با ماهیت کار (دشواری یا سادگی
_ فکری يا عملی) رابطه دارد.
۲-فرد : میزان تاثیر صدا در محیط کار با شخصیت فرد (مثلا افراد کمرو)؛
معنادار بودن یا نبودن و آشنا بودن يا ناآشنایی صدا رابطه دارد.
۳-عملکرد : مثلا صدا می تواند بر تمرکز فرد» سرعت کار کیفیت عمل
در مشاغل ذهنی و میزان رضایتمندی فرد از کار تاثیر زیادی بگذارد.
۴-سلامت : صدا میتواند اثراتی روی شنوایی» خلق و خو و حتی روحیه
همکاری و مساعدت فرد بگذارد.
صفحه 31:
co
کتاب روانشناسی کار
مرتضی مقدمی پور