روش های ایجاد انگیزه تحصیلی

روش های ایجاد انگیزه تحصیلی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمروش های ایجاد انگیزه تحصیلی

اسلاید 2: مقدمه بسیاری از دانش آموزان حتی با توانمندی های هوشی و استعداد متوسط و بالا و از تمام طبقات اجتماعی و اقتصادی بنا به دلایل مختلف انگیزة لازم برای ادامة تحصیل ندارند. از طرفی مشکلات تحصیلی نه تنها با افزایش آمار مشکلات اضطرابی، افسردگی، احساس حقارت و درماندگی آموخته شده، بلکه با آمار آسیب های روانی – اجتماعی مانند فرار از مدرسه، اعتیاد، خودکشی و ... در ارتباط است. در حالیکه اگر در شرایط مطلوب، مهارتها و فنون خاص تحصیلی و از جمله مهارت ایجاد انگیزة تحصیلی به دانش آموزان آموزش داده شود می توان از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری بعمل آورد. لذا بر معلمان و مشاوران ضروری است که با پدیدة عدم انگیزه تحصیلی و نحوة صحیح برخورد با آن آشنا شوند.

اسلاید 3: ماهیت و تعریف انگیزة تحصیلیانگیزة تحصیلی، باورهای آموخته شدة فرد دربارة ارزشمندی فردی، توانایی ها و قابلیت های خود (خودپنداره های تحصیلی)، اهداف و انتظارات فرد برای کسب موفقیت یا شکست و احساسات مثبت و منفی (کنجکاوی و اضطراب) ناشی از فرایند خود ارزشیابی است.با شروع هر سال تحصیلی انگیزة تحصیلی دانش آموزان دستخوش تغییر می گردد و تمام عوامل مدرسه و خانواده ] همراه با دانش آموزان باید تلاش کنند تا آسیبی به انگیزة تحصیلی دانش آموزان وارد نشود. نقش مشاور در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است.

اسلاید 4: انواع انگیزة تحصیلی الف: طبقه بندی انگیزة تحصیلی از نظر اهداف: 1- انگیزة تحصیلی بیرونی: بعضی از دانش آموزان برای رسیدن به پاداش های بیرونی مثل نمرات خوب برانگیخته می شوند. استفادة نابجا و تأکید بر این شیوه ممکن است پیامدهای منفی زیادی داشته باشد. عوامل انگیزة تحصیلی بیرونی: - تقویت مثبت بیرونی - کسب موقعیت شغلی خوب - تأیید بزرگسالان - تحسین - ترس از انزوا و تنهایی یا ترس از تنبیه - احترام و توجه - توجه دلسوزانه یا حمایت عاطفی - اقتصاد ژتونی - ترس از محرومیت یا اخراج از مدرسه - احترام اجتماعی یا خانوادگی

اسلاید 5: 2- انگیزة تحصیلی درونی: ارضای نیازهای درونی و اطلاعات و باورهای آموخته شدة دانش آموز دربارة خود نقش اساسی در یادگیری و انگیزة تحصیلی او دارد . مثل ”من در ریاضیات قوی نیستم“ عوامل انگیزة تحصیلی درونی: - خود پندارة مثبت - کنجکاوی و علاقه - خودگردانی و خود مختاری - ترجیح فعالیت های چالش انگیز - ارزشمندی فردی (شایستگی تحصیلی) - شناسایی و انتخاب ب: طبقه بندی انگیزه ها از نظر کیفیت: 1- انگیزه های تحصیلی خوشایند: مثل قبول شدن در دانشگاه، احساس رضایتمندی درونی ، کسب موقعیت اجتماعی و ... 2- انگیزه های تحصیلی ناخوشایند: مثل فرار از تنبیه شدن، ترس از طرد شدن توسط خانواده و جامعه و ...

اسلاید 6: ج: طبقه بندی انگیزة تحصیلی از نظر مدت: 1- انگیزة تحصیلی کوتاه مدت: مدت این انگیزه ها کوتاه و فقط برای مدت کوتاهی دوام داشته و پس از دستیابی به آن و یا با تغییر شرایط از بین می روند. مثل دریافت پاداش وعده داده شده توسط والدین، دوچرخه سواری و ... 2- انگیزه های تحصیلی بلند مدت: بلند مدت بوده و ممکن است سالیان سال دوام داشته باشد. مثل ارضای حس کنجکاوی، دستیابی یه تخصص یا شغل مورد نظر و ...فعالیت: به گروههای سه نفری تقسیم شوید و با مشورت همدیگر فهرستی از انگیزه هایی را که در طی دو ماه گذشته تجربه کرده اید، تهیه نموده و سپس آنها را براساس شدت و فراوانی، مثبت یا منفی، بلند مدت یا کوتاه مدت، درونی یا بیرونی، خوشایند یا ناخوشایندطبقه بندی نمایید.

اسلاید 7: فرایند بی انگیزگی تحصیلی 1- مرحلة اخطار مرحلة اخطار زمانی است که فرد بطور ناگهانی از تلاش و سعی خود برای موفقیت تحصیلی دست برمی دارد و تکالیفش را در حد رفع تکلیف انجام می دهد و خلاقیت دانش آموز کاهش پیدا کرده و خواب آلودگی و بی حوصلگی می کند. 2- مرحلة بی انگیزگی نسبی (بی میلی تحصیلی) در این مرحله دانش آموز تکالیفش را ناقص انجام می دهد و ارتباطش با معلمان و کادر آموزشی ضعیف، حضورش در مدرسه نامنظم، نمراتش در حد متوسط یا پایین، و فرد بین علاقه و عدم علاقه به تحصیل در نوسان است. 3- مرحلة بی انگیزگی کامل (انزجار تحصیلی) کوتاهی در انجام تکالیف، انباشتگی وظایف تحصیلی، بازخواست های والدین و معلمان، درگیری درونی دانش آموز با خود، درگیری با دانش آموزان دیگر، همراه نبردن کتاب در کلاس، ایجاد مزاحمت و درد سر برای معلم، غیبت های مکرر و فرار از مدرسه از علائم این مرحله است.

اسلاید 8: اثرات بی انگیزگی تحصیلیاثرات جسمانی بی انگیزگی تحصیلی اگر بی انگیزگی تحصیلی بصورت طولانی ادامه یابد، بخاطر عدم علاقة تحصیلی از یک طرف و فشار اطرافیان از طرف دیگر، باعث استرس و اضطراب فراوان و واکنش های جسمی شده و اندامها و دستگاه های ضعیف بدن دچار بیماریهای روان تنی می شوند (هم ریشة روانی و هم ریشة جسمانی دارند). مثل زخم معده، فشار خون بالا، ضعیف شدن سیستم ایمنی، دردهای مختلف بویژه کمر درد و غیره.اثرات روانی بی انگیزگی تحصیلی احساس پوچی و بی هدفی، برخی اختلالات روانی مثل افسردگی، اضطراب و ...عوارض اجتماعی بی انگیزگی تحصیلی دانش آموزانی که از نظر تحصیلی در شرایط مطلوبی نیستند و از مهارت های زندگی و مقابله ای ضعیفی برخوردار هستند به رفتارهای ناکارآمد و مخرب زیر اقدام می کنند: - فرار از مدرسه - اعتیاد - نابهنجاریهای رفتاری: رفتارهای ضد اجتماعی همچون درگیری با معلم یا دانش آموزان دیگر، تخریب اموال مدرسه، حمل وسایل ممنوعه در مدرسه و ...

اسلاید 9: فعالیت: با مشورت همکاران فهرستی از شایع ترین مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی ناشی از بی انگیزگی تحصیلی دانش آموزان مدرسة خود تهیه نمائید.

اسلاید 10: منابع بی انگیزگی تحصیلی 1- باورها و عقاید بی انگیزگی روانزاد که در آن هیچ عامل بیرونی باعث ایجاد استرس و فشار نمی گردد بلکه باورهای خود فرد او را بی انگیزه می سازند. مثل باور مربوط به کمالگرایی 2- عدم حمایت توسط عوامل مدرسه توجه دلسوزانه، پذیرش بی قید و شرط، حمایت از سوی معلم و هم کلاسی ها و عوامل مدرسه در تقویت انگیزة تحصیلی دانش آموز تأثیر فراوان دارد. 3- احساس حقارت بعضی دانش آموزان احساس می کنند که همیشه نسبت به دانش آموزان دیگر از توانمندی کمتری برخوردارند، لذا عقیده دارند که تلاش آنان بی نتیجه است. 4- شرایط حاکم بر جو خانواده درگیری والدین، طلاق، کمبود امکانات زندگی و ... باعث کاهش انگیزة تحصیلی دانش آموزان می شود.

اسلاید 11: 5- تعارض ها تعارض زمانی به وجود می آید که فرد باید از میان دو موقعیت با بار یکسان یکی را انتخاب نماید. مثلاً دانش آموز از بین بازی و مطالعه یکی را انتخاب نماید. در دراز مدت تعارضات ممکن است مانع یادگیری و تحصیل شوند. 6- عدم تأیید و دریافت پاداش 7- فشارها مشکلات و فشارهای زندگی روزمره، مدرک گرایی به جای یادگیری و درک آموخته ها باعث می شود که دانش آموز انگیزة کافی برای یادگیری و تحصیل نداشته باشد. 8- حوادث و بیماریها حوادث غیر مترقبه یا بیماریهای طولانی مدت و عدم حضور ناشی از آن در مدرسه، در صورت نبود حمایت های لازم از طرف مدرسه برای جبران، ممکن است باعث سردرگمی، اضطراب و مشکل در فرایند یاددهی – یادگیری شود.

اسلاید 12: راهبردهای افزایش انگیزة تحصیلینظام ارتباطی داشتن روابط حسنه توأم با درک متقابل از طرف معلم و مسئولان مدرسه، فراهم ساختن تجارب یادگیری و آموزشی مثبت بصورت دلسوزانه، با ملاحظه و احترام آمیز از جانب والدین، معلمان و سایر افراد مؤثر در زندگی دانش آموزان جهت تقویت احساس کفایت، رضایت و کنترل بر شرایط بیرونی و درونی در آنان توصیه می گردد.مهارت های مقابله ای بیرونی 1- حمایت اجتماعی حمایت های معلم، عوامل مدرسه، والدین و اطرافیان باعث تقویت اراده و موفقیت تحصیلی دانش آموزان می شود. 2- متناسب نمودن تکالیف با نیازها، علائق اهداف شخصی دانش آموز معلمان می توانند با خلاقیت خود و با طرح پرسش های باز، بارش فکری و ... ارتباط منطقی و هدفدار بین دروس و نیازهای آموزشی دانش آموزان ایجاد نمایند.

اسلاید 13: 3- آگاه سازی دانش آموزان با فرایندهای تفکر خویش باید به دانش آموزان کمک شود تا به نقش مخرب افکار منفی خود در بی انگیزگی تحصیلی پی برده و از طریق جایگزینی افکار ، تغغی باورهای غلط و کنترل افکار منفی احساس رضایت نمایند. 4- انجام صحیح هدایت تحصیلی انتخاب درست رشتة تحصیلی5- کمک به دانش آموزان در انتخاب اهداف درست تحصیلی کمک به دانش آموز تا اهداف خود را واقع بینانه و دور از تخیلات تعیین کند و دچار شکست و ناکامی نشود. 6- آموزش مهارتهای تحصیلی روس های صحیح مطالعه، روش های برنامه ریزی، مدیریت زمان و ... 7- آموزش مهارتهای ارتباطی به معلمان و سایر کارکنان مدرسه روشهای برقراری ارتباط با دانش آموزان و آشنایی با موانع ارتباطی در مدرسه و ... فعالیت: دانش آموزان در گروههای 3 نفری، مواردی از مهارتهای مقابلهای بیرونی در زمینه انگیزة تحصیلی تهیه نمایند.

اسلاید 14: مهارت های مقابله ای درونی 1- تعیین هدف 2- مرتبط کردن هدف با علایق فرد 3- قبول خطر تحصیلی 4- برنامه ریزی تحصیلی هر دانش آموز بهترین برنامه ریز برای تحصیل خود است. درکمک به دانش آموز برای برنامه ریزی خود موارد زیر را مد نظر قرار دهید: - توانمندی ذهنی دانش آموز - شرایط محیط مطالعه - پایة تحصیلی - میزان دشواری دروس - زمان یادگیری - محیط روانی یادگیری و حمایت های والدین 5- مشاورة تحصیلی 6- خود تنظیمی تحصیلی: روشهای تشویقی و تنبیهی معطوف به خود توسط دانش آموز 7- اعتقادات مذهبیفعالیت: دانش آموزان در گروههای 3 نفری، مواردی از مهارتهای مقابله ایدرونی معطوف به خود در زمینة ایجاد انگیزة تحصیلی تهیه نمایند

اسلاید 15: مجموعه فعالیت های نادرست در زمینة بی انگیزگی تحصیلی بعضی از دانش آموزان به جای اینکه تلاش کنند و از طریق روشهای کارآمد بر موانع تحصیلی خود غلبه نمایند دست به اقدامات ناکارآمدی همچون موارد زیر دست می زنند. 1- دست کشیدن از فعالیت های تحصیلی در مدرسه 2- غیبت های مکرر 3- فرار از خانه 4- ترک تحصیل و انجام رفتارهای تکانشیفعالیت: دانش آموزان در گروههای 3 نفری، اقدامات ناسالم در زمینة عدم انگیزة تحصیلی را فهرست نموده و به ارائه راهکار بپردازند

اسلاید 16: اقدامات ناسالم در زمینة عدم انگیزة تحصیلی --------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ارائه راهکارهای مفید ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اسلاید 17: پایانبا آرزوی موفقیت برای شماداریوش پور قاسمپایان