ساماندهی فعالیت مشاغل خانگی در قالب تعاونی های تأمین نیاز مشاغل

ساماندهی فعالیت مشاغل خانگی در قالب تعاونی های تأمین نیاز مشاغل

اسلاید 1: ساماندهي فعاليت مشاغل خانگي در قالب (تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل)

اسلاید 2: دغدغه اشتغال وبيكاري از جمله مسائل مهم و اساسي جهان است اين مشكل در كشورهاي درحال توسعه بعلت عدم توازن ساختارهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي از موضوعيت بيشتري برخوردار است. برنامه‌اي موجب اشتغال پايدار مي‌گردد كه اشتغال و رشد اقتصادي به همراه عدالت اجتماعي با هم در آن پيش بيني و تنظيم شده باشد.

اسلاید 3: اشتغال از ويژگي دو وجهي برخوردار است. وجه اول آن به ويژگي اقتصادي آن برمي‌گردد (به دليل اينكه باعث توليد خدمات وكالا و در نتيجه درآمد مي‌شود) و وجه ديگر, ويژگي اجتماعي آن است (ازبروز بيكاري وساير معضلات اجتماعي ناشي از آن جلوگيري مي‌نمايد.) اين دو وجهي بودن ويژگي باعث گرديده متولي خاصي نداشته باشدبراي ايجاد اشتغال بايد محيط كسب و كار فراهم گردد.كسب و كار در هر شكلي تابعي از سرمايه, نيروي انساني و بازار كالا و خدمات وقوانين حاكم برآنها ميباشد.كسب و كار خانگي به عنوان راهكاري مهم براي ايجاد اشتغال و درآمد در همه كشورها وجود دارد

اسلاید 4: طبق ماده 2 قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي: مشاغل خانگي آن دسته از فعاليتهايي است كه با عضويت اعضاي خانواده در فضاي مسكوني و در قالب يك طرح كسب و كار مجاز بدون مزاحمت و ايجاد اخلال در آرامش واحدهاي مسكوني همجوار شكل مي گيرد و به توليد خدمت و يا كالاي قابل عرضه به بازار خارج از محيط مسكوني منجر مي‌گردد.

اسلاید 5: زمينه‌هاي كسب و كار در مشاغل خانگي:زمينه‌هاي كسب و كار خانگي را به طور كلي در سه گروه كلي تقسيم بندي مي‌كنند: الف) كسب وكار با نيازهاي ابزاري ب) كسب و كار با گرايش انساني ( آموزشي و مشاوره)ج) كسب و كار با گرايش فن‌آوري واطلاعات بيشترين زمينه‌هاي كسب و كار در مشاغل خانگي از نوع الف بوده كه خود به دو بخش صنايع دستي و توليدي تقسيم مي شوند.در بخش صنايع دستي مشاغل خانگي به انواع نخي و ابريشمي, فلزي, چوبي و حصيري, چرمي, سازهاي سنتي, دريايي, سفال و سراميك, سنگي و ساير دسته بندي شده‌اند و در زمينه توليدي نيز در بخشهاي كشاورزي, صنعتي و خدمات فعاليت دارند.

اسلاید 6:

اسلاید 7: فوائد و مزاياي مشاغل خانگي:ايجاد توازن بين مسئوليت خانوادگي زنان و اشتغال آنان حذف هزينه‌هاي مربوط به خريد، رهن و اجاره كارگاه ، اياب و ذهاب بكارگيري و استفاده از نيروي كار ساير اعضاي خانواده و ايجاد زمينه‌هاي كار خانوادگي امكان انتقال تجارب از طريق آموزش غير رسمي به شيوه استاد شاگردي بين اعضاي خانواده كاهش هزينه‌هاي سربار تغيير، تنوع، سرعت و انعطاف پذيري در فعاليت

اسلاید 8: محدوديتها و اشكالات موجود در مشاغل خانگي:عدم دسترسي مطلوب به بازار عرضه كالا و خدمات ( براي دريافت و ثبت سفارشات و عرضه محصولات).عدم توانايي تأمين مواد اوليه مطلوب و ارزان به دليل كوچك بودن مقياس.ضعف بنيه مالي و محدوديت در تأمين منابع مالي و تهيه و ارائه وثايق مورد نياز.محدوديتهاي مربوط به تأمين آب ، برق و دفع پسآب و . . . عدم امكان تدارك حقوقي فعاليت.نداشتن واحدهاي R&d

اسلاید 9: ضرورت ساماندهي و تشكل دارندگان مشاغل خانگي در قالب شركتهاي تعاونيبا توجه به محوريتهاي برشمرده شده و جهت رفع مشكلات عنوان شده, دارندگان مشاغل خانگي نه تنها نياز به تشكل و ساماندهي دارند بلكه بدون ساماندهي و تشكل , در غالب موارد فعاليت آنها غير ممكن است.

اسلاید 10: تأمين نهاده‌هاي مورد نياز و توزيع و فروش محصولات آنها با تأمين حداكثر منافع اعضاء (توزيع كنندگان غير تعاوني با اهداف سوداگرانه مي‌توانند قيمت كالاهاي ناشي از مشاغل خانگي را به دلخواه ثابت نگهدارند و نيز در روزهاي تنگدستي دارندگان مشاغل و يا هنگام خريد نهاده‌هاي مورد نياز با دادن وامهاي با نرخ بالا از آنها بهره‌كشي نموده و سبب استيصال آنها گردند.)ايجاد شخصيت حقوقي براي دارندگان مشاغل خانگيامكان بهره‌مندي از امكانات و تعامل با ساير تشكلهاچگونه تعاونيها مي‌توانند در فعاليت مشاغل خانگي كارساز ‌باشند

اسلاید 11: تأمين منابع مالي مورد نياز با نرخ مناسب.اطلاع رساني بازار, دريافت سفارشات و انتقال آنها به اعضاء.امكان ايجاد فروشگاههاي دائمي, نمايشگاههاي مجازي و نمايشگاههاي موسمي داخلي و بين‌المللي با مشاركت و مطابق با منافع اعضاءامكان توانمند سازي اعضاء در زمينه فني و حرفه‌اي و مديريتي متناسب با نياز مشتريان.كمك به افزايش كيفيت محصولات و رفتار حرفه‏اي اعضاء. امكان ايجاد بِرَند و مارك معين و انجام تبليغات مناسب و استفاده از ارزش افزوده ناشي از بِرَند.ايجاد زمينه حضور مؤثر نمايندگان شاغلين در برنامه ريزي‌ها و سياست گذاريهاي ملي و منطقه‌ايامكان اعطاي هدفمند و نظامند تسهيلات و كمكهاي مالي به شاغلين خانگي

اسلاید 12: كمك به اعضاء در زمينه‌هاي اداري، مالي و حقوقي.اجراي طرحهاي تحقيقات بازار و استقرار واحد R&d مشترك براي اعضاء.بهره مندي از تخفيفات مالياتي و تسهيلات وزارت تعاون . حفظ بازار دارندگان مشاغل خانگي با افزايش قدرت رقابت پذيري آنان.امكان انجام بيمه‌هاي اجتماعي و تكميلي و ساير فعاليتهاي پشتيباني و رفاهي براي اعضاء.امكان ايجاد فضاي مناسب براي ارائه خدمات جانبي مورد نياز مشاغل خانگي نظير سالن مشترك.ايجاد روحيه همكاري و تقويت حس وفاداري و صداقت در دارندگان مشاغل خانگي. امكان استفاده از تسهيلات موضوع ماده 9 قانون اجراي سياستهاي كلي اصل 44 بخصوص قسمت 2بند(ج ) تخفيف حق بيمه براي شاغلين عضو

اسلاید 13: تعاوني وقتي موفق است كه به عنوان يك( بنگاه اقتصادي) با رقباي خود مقابله كند منابع مورد نياز خود را تدارك ببيند ، سرمايه گذاري كند ، نوآوري داشته باشد و در نهايت از قدرت ريسك پذيري لازم برخورداربوده و بعنوان يك (مؤسسه اجتماعي) تابع اصول، ارزشها و دغدغه‌هاي اخلاقي در رابطه با مصالح و منافع اجتماعي باشد.

اسلاید 14: وضعيت تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگي در حال حاضر:تا تاريخ 31/3/1389 در 19 استان كشور تاكنون 919 شركت تعاوني تأمين نياز مشاغل خانگي با عضويت قريب به 25هزارنفر تشكيل شده است , بيشترين تعداد مربوط به استان گلستان با تعداد 310 شركت تعاوني مي‏باشد. از مجموع 919 مورد تعاوني تشكيل شده تعداد 672 مورد مربوط به استانهاي گلستان, سيستان و بلوچستان, قزوين, گيلان, هرمزگان, فارس مي‏باشد.

اسلاید 15: از 919 تعاوني مزبور 757 تعاوني فعال (معادل 82% ) و 162 مورد غيرفعال مي‌باشند.تعاونيهاي موصوف در زمينه خياطي, بافندگي , گلدوزي , بسته بندي و سورتينگ, تهيه انواع عرقيات و ترشيجات, سفال و سراميك, معرق‏كاري, منبت‏كاري, ابريشم بافي, نوغان داري و نيز فرش دستباف و جاجيم بافي فعاليت دارند.

اسلاید 16: تحليل وضعيت تعاونيهاي غيرفعال18% از شركتهاي تعاوني تأمين نياز مشاغل خانگي غير فعال مي‌باشند، اين نسبت برابر با نسبت تعاونيهاي غيرفعال در كل تعاونيها مي‌باشد. البته نسبت تعاونيهاي غيرفعال به فعال كل كشور معادل 32% بوده كه اين نسبت در تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگي 21% است از نظر درصد تعاونيهاي غيرفعال به تعاونيهاي فعال بعد از تعاونيهاي حمل ونقل (كه معادل 20% است) وضعيتي بهتر از ساير تعاونيها دارند.

اسلاید 17: وضعيت تعاونيهاي فعال و غيرفعال تأمين نياز مشاغل خانگي

اسلاید 18: دلائل ناموفق بودن برخي از تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگيتعداد اعضاء زياد (بالاي 100 نفر) (در مواردي كه سنخيت در نوع توليد داشته و بعد مسافت نداشته باشند كثرت عضو مناسب است.)مواردي كه مربوط به گروههاي غيرشغلي بوده‌اند نظير رزمندگان يا دانشجويان. بعد مسافت بين اعضاء مثلاً تشكيل شده در سطح استان . . . برخي از رشته‌هاي كشاورزي نظير دامداران ، كنف بافي و....مواردي كه تنوع در توليدات و يا مواد اوليه مصرفي اعضاء داشته باشند.مواردي كه صرفاً با هدف گرفتن تسهيلات تشكيل شده‌اند نظير خود اشتغالي عملكرد ادارات در برخي از شهرستانها،

اسلاید 19: وظايف وزارت تعاون در رابطه با تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگيالف) سازماندهي و تشكل :در اين بخش انجام امور زير ضروري است:ايجاد سامانه و يا استفاده از سامانه‌هاي موجود جهت ثبت نام دارندگان مشاغل خانگي.ارتباط مؤثر با ستاد ساماندهي مشاغل خانگي .كمك به تشكيل تعاونيهاي جديد متناسب با نوع فعاليت دارندگان مشاغل خانگي.معرفي فعاليتهاي مرتبط با مشاغل خانگي برحسب نوع و پراكندگي.كمك به ايجاد اتحاديه‏هاي تخصصي استاني و سراسري بر حسب گرايشهاي مختلف.انجام مطالعات در خصوص امكانات و ظرفيت هاي بالقوه تشكيل و توسعه تعاوني هاي خانگي ويا فاميلي در راستاي مشاغل خانگي .تشكيل شركتهاي هلدينگ و شهركهاي مشاغل خانگي در كشور با توجه به طرحهاي آمايش صنعتي.

اسلاید 20: ب) توانمند سازي1- توانمند سازي مديريتي – اجرايي تعاونيها از طريق:برگزاري دوره‌هاي آموزشي مناسب براي اعضاء مديران وبازرساناجراي برنامه هاي استقراروارتقاء مديريت كيفيتاستاتدارد سازي مديريت وبازرسي.اجراي برنامه توسعه بهره وري. معرفي دارندگان مشاغل خانگي و كمك به ارائه محصولات و خدمات آنها.تقويت تعاونيهاي موجود و معرفي آنها به دستگاه‌هاي ذيربط.تهيه لوايح قانوني مناسب و ارائه به دولت و ستاد ساماندهي مشاغل خانگي جهت بهبود و اصلاح فضاي كسب‏وكار . كمك به تعاونيها در برگزاري دوره‏هاي آموزشي و اجراي طرحهاي پژوهشي مربوط به اعضاء.

اسلاید 21: 2- توانمند سازي فني و حرفه‌اي اعضاءبا توجه به تنوع فعاليتها وگرايشهاي شغلي مشاغل خانگي توانمندسازي آنها از طريق يك سازمان، (وزارت تعاون و يا هردستگاه ديگري) به تنهايي ميسر نمي‌باشد. عليهذا اقداماتي كه در اين زمينه مي‌بايد توسط وزارت تعاون صورت پذيرد عبارتند از: دسته بندي و سطح بندي كارجويان بر اساس گرايشهاي مورد نظر.شناسايي مؤسسات و مراكز آموزشي دولتي وغير دولتي مربوطه .پيش بيني بودجه موردنياز جهت كاروزي كارجويان.تخصيص بودجه از محل كمكهاي فني و اعتباري وزارت متبوع و ساير دستگاهها.شناسايي اعتبارات و تسهيلات ساير دستگاهها مرتبط با كارجويان.تنظيم تفاهم‌نامه با دستگاههاي مربوطه جهت كمك به برگزاري دوره‌هاي آموزشي.

اسلاید 22: 3- توانمند سازي مالي دارندگان مشاغل خانگي به سه نوع كمك مالي نياز دارند.كمك جهت توانمندي فني و حرفه‌اي : پيشنهاد مي‌شود اين كمك از طريق طرح اجراي كارورزي انجام گيرد. با توجه به مسئوليت وزارت تعاون در رابطه با ساماندهي اشتغال بهتر است وزارت متبوع مسئوليت اجراء طرح كارورزي و آموزش كليه كارجويان را نيز از نظر بودجه و مديريت در اختيار داشته باشد. بنظر مي‌رسد بودجه موردنظر از محل اعتبارات مربوط به كارورزي قابل تأمين باشد

اسلاید 23: 2- كمك به خريد ابزار كار وتجهيزات: دركسب وكارهاي با نياز ابزاري در قسمت صنايع دستي و نيز كسب و كار با گرايش انساني از قبيل آموزش نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نمي‌باشد و با رقمي معادل سرانه هر نفر دو ميليون ريال قابل انجام است. در كسب و كار ابزاري با گرايش توليدي و همچنين تا حدودي مشاوره‌اي بطور متوسط براي هرنفر رقمي معادل 20 ميليون ريال در قالب تسهيلات براي سرمايه‌گذاري مورد نياز مي‌باشد.

اسلاید 24: 3-كمك به تأمين مواد اوليه و ساير هزينه‌هاي جاري: اين موضوع بستگي به نوع فعاليت و طول دوره آن از شروع توليد تا فروش و دريافت مبلغ درآمد ناشي از فروش دارد. اين مبلغ در قالب تسهيلات قابل تأمين مي‌باشد. پيشنهاد مي‌نمايد براي هر يك از فعاليتها بسته مناسبي تهيه گردد .در مورد تسهيلات بانك توسعه تعاون مي‌توان با تنظيم و انعقاد تفاهم نامه با تعاونيهاي ذيربط حسب فعاليت مرتبط جهت تجهيز منابع و اعطاء تسهيلات اقدام نمود.

اسلاید 25: ج ) نظارت وپايش از طريق تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگي:تعاونيها مي‌توانند در نظارت و پايش اعضاء در زمينه‌هاي زير اقدام نمايند.نظارت بر نحوه توزيع و مصرف تسهيلات و كمكهاي مالي نظارت بر اجراي قراردادها و توافقنامه‌هانظارت بر كيفيت محصولات وخدمات ارزيابي سطح مهارت و دانش مورد نيازهمكاري با دستگاههاي اجرايي در جهت اعمال نظارتهاي قانوني مربوطهصدور گواهينامه فني و حرفه‌اي ( دانش ومهارت)نظام مند كردن تسهيلات و كمكهاي مالي به اعضاء

اسلاید 26: قوانين ناظر و مرتبط با تعاونيهاي تأمين نياز مشاغل خانگيقانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلامي ايران قانون نظام صنفي قانون ساماندهي وحمايت از مشاغل خانگي قانون اجراي اصل 44 قانون اساسيقوانين ناظر بر فعاليت مشاغل خانگي حسب مورددرحال حاضر موانع قانوني قابل ملاحظه‌اي كه مانع از رشد و توسعه فعاليت تعاونيهاي موجود و اعضاء آنها باشد وجود ندارد.

اسلاید 27: ماده3- موضوع فعاليت :تأمين نهاده‌هاي مورد نياز و توزيع و فروش محصولات آنها با تأمين حداكثر منافع اعضاء. تأمين منابع مالي مورد نياز با نرخ مناسب.اطلاع رساني بازار, دريافت سفارشات و انتقال آنها به اعضاء.ايجاد فروشگاههاي دائمي, نمايشگاههاي مجازي و نمايشگاههاي موسمي داخلي و بين‌المللي با مشاركت و مطابق با منافع اعضاءتوانمند سازي اعضاء در زمينه فني و حرفه‌اي و مديريتي متناسب با نياز مشتريان.

اسلاید 28: كمك به افزايش كيفيت محصولات و رفتار حرفه‏اي اعضاء.ايجاد بِرَند و مارك معين و انجام تبليغات مناسب و استفاده از ارزش افزوده ناشي از بِرَند.كمك به اعضاء در زمينه‌هاي اداري، مالي و حقوقي.اجراي طرحهاي تحقيقات بازار و استقرار واحد R&d مشترك براي اعضاء. ارائه كمكهاي اداري وحقوقي به اعضاء.انجام بيمه و ساير فعاليتهاي پشتيباني و رفاهي براي اعضاء.ايجاد فضاي مناسب براي ارائه خدمات جانبي مورد نياز مشاغل خانگي نظير سالن مشترك.

اسلاید 29: ايجاد روحيه همكاري و تقويت حس وفاداري و صداقت در دارندگان مشاغل خانگي.كمك به اجراي دوره‌هاي آموزشي عمومي و تخصصي موردنياز اعضاءنظارت‌بر فعاليت و كيفيت محصولات و مصرف تسهيلات اعطايي به اعضاءاخذ تسهيلات مناسب براي تعاوني و اعضاء از طريق عقد تفاهم‌نامه با بانكها و ساير مؤسسات مالي و اعتبارينظارت بر عمليات ايجاد و شكل‌گيري شغلي اعضاء اعمال نظارت‌هاي قانوني واگذار شده از سوي دستگاههاي ذيربط در چارچوب قراردادهاي منعقده

اسلاید 30: با تشكر از توجه شما