شرح بیماری و تغذیه پوکی استخوان Osteoprosis
اسلاید 1: شرح بیماری و تغذیه پوکی استخوان Osteoprosisپرستاران دوره 52-گروه1 دانشگاه علوم پزشکی تهراناستاد:دکتر کوروش جعفریان
اسلاید 2: استخوان یکی از بزرگ ترین اعضای بدن استاین بافت زنده قادر به تغییر ساختارخود در نتیجه فشار های موجود است این بافت در طول زندگی نه ثابت می ماند و، نه بدون تغییربلکه ،کاملا فعال بوده و دائما تغییر می کند حتی در سنین پیریاین عضو دارای رگهای خونی ،سلولهای زنده و اعصاب است و در صورتی که فعالیتی نداشته باشد یا فشاری بر آن وارد نشود ،مانند فلج اندامها تحلیل می رو د و ضعیف و شکننده می شود.استخوان
اسلاید 3: وظایف اسکلتاستخوان بندی به طور کلی وظایف زیر را در بدن انسان به عهده دارد1-استوار نگاه داشتن بدن و شکل دادن به آن2- محافظت (protection) از اعضای درونی بدن مانند قلب ، ریه وغیره3-تامین حرکت بدن (movement) 4-ذخیره مواد معدنی (Mineral reservoir) کلسیم و فسفر وتولید سلولهای خونی
اسلاید 4: ماده بنیادی (matrix) این ماده ازدو جزوآلی و معدنی تشکیل شده استنحوه رسوب مواد می تواند باعث تشکیل یکی از دو شکل اسفنجی یا متراکم شود
اسلاید 5: عوامل موثر بر تشکیل توده استخوان سنجنسهورمونها ژنتیکتغذیهفعالیت فیزیکی انواع دارو ها و بیماریها شیوه زندگی ویتامین D
اسلاید 6: پوکی استخوان (استئوپوروز)بیماری است مزمن و غیر واگیر که درآن توده استخوان کاهش می یابد در نتیجه خطر شکستگی استخوان زیاد می گردد.این بیماری در مردان ودر زنان دیده می شود ولی در زنان شایعتر است اين بيماري اگر چه فراگير است اما بيماري خاموش ناميده می شود
اسلاید 7: مرگ و مير اين بيماري بيش از سرطان است، اما متاسفانه عامه مردم از این موضوع بی خبرندپوكي استخوان زماني آغاز مي شود كه به جاي جذب و ذخيره كلسيم، از منابع كلسيم ذخيره شده در اسكلت استخواني بدن استفاده مي شود
اسلاید 8: شكستگي استخوانها ( اولين نشانه اين بيماري )درد پشت كمر خميده شدن پشت درداستخوانی و کاهش قدرت عضلاتنشانه ها
اسلاید 9: شکستگی ها بیشتر در مناطقی از بدن اتفاق می افتند که استخوان اسفنجی دارندمثل مهره ها ،دنده ها ،دسیتال ساعد وپرگزیمال استخوان
اسلاید 10: سازمان بهداشت جهانی پوکی استخوان را اپیدمی خاموش قرن نامیدهشایع ترین بیماری متابولیک استخوان است با توجه به افزایش امید به زندگی شیوع پوکی استخوان رو به افزایش استبیماری سبب ناتوانی ونیاز به مراقبت طولانی دارد20 اکتبر روز جهانی پوکی استخوان است
اسلاید 11: از دست دادن دندان می تواند يک علامت خطر برای تحت تاثير قرار گرفتن استخوان های فک باشد. تقريبا يک سوم زنان آمريکايی تمام دندانهای خود را تا اواخر 60 سالگی از دست می دهند.
اسلاید 12: تشخیص پوکی استخوانرادیو گرافیبیوپسی از استخوان استفاده از علائم آزمایشگاهی ماننداندازه گیری میزان کلسیم ،فسفر و آلکالین فسفاتاز طبیعی سنجش تراکم معدنی استخوان یا دانسیتومتری(BMD) آلتراسوند(ultrasound) MRI
اسلاید 13: تشخیص پوکی استخوانcDXASXA(Single energy x-ray absorptiometry)
اسلاید 14: رابطه شکستگی استخوان با افزایش دانسیتومتری Bone Density (T-score)Relative Risk for Fracture
اسلاید 15: زمان کاهش استخوان در بزرگسالانزنان کمی پیش از یائسگیمردان در دهه پنجم زندگی زمانی که زنان کاملا یائسه می شوند ،میزان از دست رفتن استخوان چند بار سریع تر می شود .در طی پنج تا ده سال اول پس از یائسگی استخوان اسفنجی سریع تر از استخوان متراکم از دست می رود بطوری که میزان کاهش سالانه آنها 2%تا4% درصداست.در طی ده سال یک زن می تواند 10تا 15در صد از استخوان متراکم و 25 تا 30 درصد استخوان اسفنجی خود رااز دست بدهد به طور طبیعی سالانه کمتر از ./5 درصد از توده استخوان کم می شود که این مقدار به دلیل افزایش سن یا کاهش فشار وارده بر توده استخوانبدی در نتیجه کاهش فعالیت های بدنی است
اسلاید 16: چرا در زنان شایع تر است؟زنان معمولا زندگی خود رابا توده استخوانی کمتری آغاز می کنند.یائسگی)کمبود هورمون های جنسی) کمبود فعالیت های بدنی وکم بودن نقش در جامعه
اسلاید 17: علل مهم پوکی استخواننداشتن اطلاعات کافی در مورد بیماریمیزان پائین هورمون های جنسی ورشدمصرف بیش ازحد مشروبات الکلی استفاده بیش از حد از کورتون(نوعی از داروها)وضد تشنج ، هپارین وداروهای اسید معده بسیاری از بیماریها،انواع سرطان ها و بیماریهای ریوی التهاب کبد ، یرقان سنسیگار یائسگی کلسیم وویتامین Dناکافی در رژیم غذایی
اسلاید 18: علل استئوپوروزوراثت عدم ورزش مداوم ومنظم پرکاری غده تیروئید سندرم های سو تغذیه ورود بعضی از عناصر مانند سرب که می توانند در بدن جانشین کلسیم شوند آرتروزشیمی درمانیاسترسادامه...
اسلاید 19: یپشگیری بهتر از درمان درمان قطعی ندارد می توان روند پوک شدن را کند یا متوقف کرد.توجه...
اسلاید 20: کلسیمدر بدن اشخاص بالغ kg2-1 کلسیم وجود دارد.این ماده به صورت املاح گوناگون با غذا وارد بدن می شود ودرحضور ویتامین D ،50%آن در روده جذب وبه خون وارد و بقیه توسط مدفوع دفع خواهد شد.
اسلاید 21: كلسيم:علاوه بر ساخت استخوانها در انقباض عضلات ، هدايت اعصاب ، طپش قلب ، انعقادخون ، ترشح غدد ، توليد انرژي ودر عملكرد سيستم ايمني بدن نيز نقش دارد. با افزایش سن,بدن کم کم ظرفیت طبیعی خود راجهت جذب کلسیم ازدست می دهدو فرد باید دستگاه گوارش و سیستم های بدن خود را با استفاده از مکمل های کلسیم و ویتامین Dحمایت کند. عملکرد کلسیم تحت تاثیر دیگر مواد مثل منیزیم،پتاسیم،فسفر،منگنز وبخصوص ویتامینD میباشد.
اسلاید 22: عوامل موثر در تنظیم کلسیم خونویتامین Dهورمون پاراتورمون (ترشح از غده پاراتیروئید ) کلسی تونین (ترشح از غده تیروئید) جذب روده ای کلسیم تحت تاثیر رژیم غذایی،سن ،و اختلا لات طبی است با افزایش سن ،جذب کلسیم کم می شودروزانه100 تا 300 میلی گرم کلسیم از طریق ادرار دفع می شود.ترشح کلسیم در شیره معدی باعث دفع اجباری 100 تا 200 میلی گرم در روز از راه مدفوع می گردد.
اسلاید 23: میزان نیاز کلسیم
اسلاید 24: مقادیر کلسیم در بعضی از مواد
اسلاید 25:
اسلاید 26: ادامه...
اسلاید 27: محتاطانه مصرف كنيدگروه چربي ها روغنها قندها شيريني ومربادر حد اعتدال مصرف كنيددر حد اعتدال مصرف كنيدسخاوتمندانه مصرف كنيددر حد نياز مصرف كنيدبراي داشتن يك تغذيه سالم هيچ گروه غذايي از ديگري مهمتر نيست شما به همه آنها نياز داريد آنچه مهم است مقدار مصرف استسخاوتمندانه مصرف كنيد3-536-112-3
اسلاید 28: ویتامین Dبر سلولهای استخوان ساز تاثیر داردباعث جذب کلسیم از روده می شودشکل فعال ویتامین Dدر سه مرحله متوالی در پوست ،کبد و کلیه ها ساخته می شود ودر چربی محلول است AgeVitamin D needed per dayUp to 70 years old15 mcg 70 years and older20 mcg
اسلاید 29: ژانويه 18، 18Dr. Kurosh Djafarian30 Dمنابع ویتامین 10 -15 دقیقه و سه بار در هفته در معرض نور آفتاب قرار بگیریم بیشتر غذاهای حیوانیروغن ماهی غنی ترینمقادیر کمتر در کره، خامه، زرده تخم مرغ، جگرمواد غذایی غنی شده شیر، مارگارین، کره، غلات آماده
اسلاید 30: 31Bone Health Building Blocks
اسلاید 31:
اسلاید 32: بهترين راه به دست آوردن کلسيم ، خوردن غذاهاي پرکلسيم است مانند: لبنيات : شير ، پنير و ماستماهيهاي نرم استخوان : نظير ماهي آزاد ، ساردين ، کيلکاسبزي هاي تازه ، خشکبار ، حبوبات ، سويا بادام، پسته و تخمه آفتابگردان دارای میزان بالای کلسیم هستند.
اسلاید 33: ميوه ها : اگر يک عدد سيب ، يک عدد موز ، يک بشقاب از ميوه هايي مانند توت يا انگور را يک وعده ميوه حساب کنيم بايد روزانه 2-3 وعده ميوه مصرف کرد . ميوه هاي خام بهترند.میوه های مفید(نارنگی،گریپ فرویت) سبزي ها :يک وعده از سبزي ها ، به اندازه ي 100 گرم سبزي خام يا 200-150 گرم سبزي پخته ،50 گرم کاهو يا 100 گرم سالاد مخلوط است . سعي کنيد روزانه 4-3 وعده سبزي بخوريد و حداقل يکي از اين وعده ها به صورت خام باشد-هویج بسیار مفید استنوشيدني ها : روزانه حداقل حدود 1.5 ليتر مايعات(آب،آبمیوه های طبیعی،نوشابه های غیر شیرین و...) بنوشيد ( 7-6 ليوان )
اسلاید 34: چيزهايي كه نبايد بخوريم :
اسلاید 35: انواع نوشابه ها حذف روغن جامدمصرف به اندازه نمک(2-3گرم در روز)روزانه بيش از 2 قاشق مرباخوري كره روي نان صبحانه نماليد. روزانه بيش از يك وعده غذاي چرب و سرخ شده مثل سوسيس ، سس ، كيك و شكلات مصرف نكنيد.
اسلاید 36: احشاي حيوانات ( دل ، جگر ، قلوه ، سيرابي و کله پاچه ) بيش از يکبار در ماه ( 120 -80 گرم ) استفاده نکنيد . کمتر از آن ايرادي ندارد . شيريني ها را به مقدار متعادل مصرف کنيد زیاد چای و قهوه نخورید هرگز الکل مصرف نکنيد . ( الکل دفع کلسيم را از بدن زياد مي کند )
اسلاید 37: درمان پوکی استخوان استفاده از داروها(به عنوان مثال استروژن تراپی وداروهای شل کننده عضلانی)حرارتماساژاستراحتبرنامه صحیح فیزیو تراپیفعالیت هایی که باعث تحمل وزن بدن توسط استخوان می شوند مانند پیاده روی مناسب می باشد.تغذیه مناسب
اسلاید 38: درمان با دارو کلسیم ویتامین Dآلندرونیت (Alendronate) اتیدرونیت(Etidronate) تستوسترون واستروئید های آنابولیکی استروژن کلسیتونینتاموکسی فن Tamoxifen)) ورالوکسی فین (Raloxifen) می باشد که داروهای اخیر ضد سرطان است.بهترین راه جلوگیری از پوکی استخوان ورزش مداوم و منظم و رژیم حاوی میزان مناسب کلسیم و 800تا 500 واحد ویتامین D می باشد.
اسلاید 39: نقش ورزش در پیشگیری از پوکی استخوانافزایش جریان خون ،اکسیژن ومواد غذایی بیشتر به سلولهای استخوان سازافزایش هورمون هایی که ترشح آنها با ورزش تحریک می شود واستخوان سازی و متابولیسم سلولهای استخوانی را افزایش می دهد
اسلاید 40:
اسلاید 41:
اسلاید 42: ورزش وپوکی استخوانتئوری که نقش استخوانساز ورزش را توجیه می کند بدین ترتیب است که با انجام فعالیت ورزشی شکستگی خیلی ریزی در استخوان رخ می دهد که موجب تحریک سلولهای استخوانی شده وبا فعالیت این سلولها ودر پی آن سلولهای استخوان ساز استئوبلاست توده متراکم تری از استخوان ایجاد می شود،به طوری که در برابر فشار پایدار ترمی باشد
اسلاید 43: نحوه شکل گیری استخوان
اسلاید 44: توصیه های برای کودکان و نو جوانانزندگی توام با فعالیت بدنی و ورزش داشته باشنداز فعالیت هایی که وزن بدن تحمل می شود بایستی استفاده گردد،نظیر والیبال ،بسکتبال ،ژیمناستیک و...فعالیت هایی استفاده گرددکه همه عضلات در گیر شوند.اجرا فعالیت هایی که قدرت عضلات را افزایش می دهد مناسب است داشتن یک رژیم سرشار از کلسیم وپروتئین به میزانی که برای رشد وبلوغ نیز کفایت کند.داشتن حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی سه جلسه در هفته
اسلاید 45: سازمان بهداشت جهاني پوكي استخوان را به همراه بيماريهاي سرطان و سكته مغزي و حملات قلبي به عنوان چهار دشمن اصلي بشر معرفي كرده است از هر سه زن بالای 50 سال یک نفر و از هر پنج مرد نیز یک نفربه استئوپروز مبتلا می شوند.
اسلاید 46: علل کمبود ویتامین Dچین وتبت: عرض جغرافیایی زیاد و زمستان طولانی و سردخاورمیانه: رسوم مذهبی و اجتماعی و تغذیه طولانی با شیر مادربدون دریافت مکمل Dدر کشورهای در حال توسعه: مصرف کم لبنیات، شیوع زیاد اسهال و عفونت های روده ایی
اسلاید 47: بررسی دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت سال 1380 زنان باردار 5 ماهه و بالاتر از لحاظ کمبود ویتامین Dکمبود شدید 9/0%کمبود متوسط 3/37%کمبود حاشیه ایی 3/18%
اسلاید 48: سنتمام افراد بالای 80 سال را می توان مبتلا به استئوپروز دانست.افزایش تصاعدی بروز شکستگی ستون فقرات و هیپ با افزایش سن جنسزنان 4 برابر مردان در معرض خطر استئوپروز قرار دارند ولی با سالمندی هردو جنس مستعد می شوند.میزان شکستگی هیپ در زنان 2 برابرمردان است
اسلاید 49: نژاد میزان شکستگی هیپ در سفید پوستان و آسیایی ها بیشتر از سیاهپوستان است ولی کمبود ویتامین D درسیاهپوستان بیشتر وجود دارد.
اسلاید 50: ترتیب شیوع استئوپروزبالاترین بروز درسفیدپوستان اروپای شمالی و نواحی شمال امریکااسیای جنوب شرقیکشورهای افریقایی
اسلاید 51: شیوع استئوپروز200 میلیون در جهان26 میلیون در امریکا7 میلیون در ایراندر امریکای شمالی: 54% زنان 50 سال و بالاترسفید پوست استئوپنی و 3/30% استئوپروز دارند.
اسلاید 52: 70% زنان بالای 80 سال آمریکا استئوپروز دارند.500 هزار شکستگی ستون فقرات و 250 هزار شکستگی هیپ که 25% این افراد در طول یک سال پس از شکستگی به دلیل عوارض ناشی از آن می‌میرند. در امریکا هزینه های استئوپروز 14 بیلیون دلاردر سال است 25% خانم‌های بالای 60 سال در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی مهره‌ها میشوند،
اسلاید 53: 4 برابر شدن بروز تا سال 2050 به علت افزایش تعداد سالمندان در دنیا در انگلستان حدود 23% زنان 50 سال و بالاتر استئوپروز دارند20% میزان مرگ ومیر در یک سال بعداز شکستگیوجود دارد70% موارد به حالت قبل خود برنمی گردند
اسلاید 54: درصد شیوع بطور متوسط در 69-60 ساله ها: استئوپروز استئوپنی مرد زن مرد زن ستون فقرات 4/9 4/32 50 50استخوان ران 1/3 9/5 9/46 50
اسلاید 55: آمارها مي گويند در ايران در طول يک سال، شاهد از دست دادن 36 هزار و 761 سال از عمر کل جامعه به علت اين بيماري هستيمشيوع اين بيماري از کشوري به کشور ديگر يا حتي در مناطق مختل داخل يک کشور متفاوت است و بستگي به نژاد، وضعيت تغذيه ، فعاليت بدني، سبک زندگي، بيماري ها و مصرف داروها و سابقه ابتلا در خانواده به اين بيماري و مصرف دخانيات دارد
اسلاید 56: 25000شکستگی لگن در کانادا که 70٪آن به دلیل این بیماری روی داده 20٪آنها منجر به مرگ و50٪ آنها باعث ناتوانی مادام العمر شده است
اسلاید 57: خطر شکستگی ران در یک زن برابر خطر جمعی بروز سرطان رحم ،سینه وتخمدان است
اسلاید 58: دکتر کمال زاده (عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات وآموزش جهاد کشاورزی):عمر استخوان ایرانی ها وابتلا به پوکی استخوان در زنان ایرانی 20سال کمتر از کشورهای پیشرفته است.زنان ایرانی در 35سالگی دچار قوز کمر میشوند اما این سن در اروپا 55 سال است.سرانه مصرف شیروفرآورده های لبنی در ایران 75 ودر جهان 162 کیلوگرم در سال است
اسلاید 59: طبق آمار سرشماری سال90نزدیک5/4میلیون نفر جمعیت را سالمندان تشکیل میدهند که پیش بینی میشود در2020به 10میلیون نفر برسد
اسلاید 60: در یک پژوهش دانشگاه تهران در 22 پرسش بررسی کننده آگاهی از دختران دبیرستانی فقط دانش 40٪ آنان در سطح مطلوب بود
اسلاید 61: در پژوهش دیگری در مورد دانشجویان پرستاری ومامایی(در زنجان) 56/8از دانشجویان مورد مطالعه در زمینه تغذیه در سطح مطلوب بودندمیانگین دریافت کلسیم دانشجویان خوابگاهی533میلی گرم ودر غیر خوابگاهی ها 721میلی گرم در روزبود89٪فعالیت فیزیکی مطلوب داشتند که نوع فعالیت در83٪آنها پیاده روی بود خوشبختانه در عادت به سیگار و خوردنی های الکلی 98٪در حد مطلوب بودند
اسلاید 62: پژوهشی در کردستان در مورد زنان یائسه:فقط 14/8 از افراد مورد مطالعه تراکم استخوان طبیعی داشتند تحقیق دانشگاه شهید بهشتی:در 21پژوهش کمترین وبیشترین شیوع محاسبه شده در ناحیه فمور به ترتیب 1/5٪و43٪-کمترین وبیشترین شیوع محاسبه شده برای ستون فقرات به ترتیب 3/2٪ و51/3٪ بوده است برآورد شیوع استئوپروز با استفاده از مدل تصادفی در ناحیه فمور وستون فقرات در زنان ایرانی 18/9٪محاسبه گردیده است
اسلاید 63: Pub medتحقیق شمال ایران:نشان داد سطح تحصیلات با سلامت استخوان در زنان یائسه به طور قابل توجهی بالاتر از گروه های اجتماعی با سطح تحصیلات پایین است
اسلاید 64: تحقیق از 2306نفر در استانهای سیستان و بلوچستان بوشهر وگلستان:آگاهی خانواده های شهری نسبت به روستایی در مورد کلسیم به عنوان یکی از موارد پیش گیری کننده از پوکی استخوان بیشتر بود
اسلاید 65: مقادیر پیشنهاد شده کلسیم وویتامینDرا دریافت کنیدفعالیت های منظم داشته باشیددر معرض دود سیگار ومصرف مشروبات الکلی نباشید با پزشک خود در مورد سلامت استخوان ها مشورت کنید اندازه گیری تراکم استخوان ومصرف دارو در مواردی که پزشک تشخیص می دهدبرای پیشگیری فدراسيون جهاني پوكي استخوان 5 قدم ساده را پيشنهاد مي كند
اسلاید 66:
اسلاید 67: منابعمجله غدد درون ریز متابولیسم ایران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شماره3 شهریور90 مجله تحقیقات نظام سلامت شماره 7 –1391مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران دوره 70 شماره 7 مهر91 مجله دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد Magiran.comSid.ir Pubmed.com
اسلاید 68: منابعکتاب درباره پوکی استخوان-محمد مهدی حاجی پروانه کتاب راهنمای تغذیه ورژیم درمانی-دکتر باقرزاده Krause s food & nutrition therapy-l.kathleenکتاب داخلی جراحی برونر-سودارث مرکز تحقیقات استئوپروز-پژوهشگاه علوم غدد ومتابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران دوماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد شماره66 دی 85 فصلنامه توانیاب شماره 41-42 پاییز و زمستان 90
اسلاید 69: Thanks for your attentio
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.