صدا و اثرات آن بر بدن

صدا و اثرات آن بر بدن

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: کارگاه صدا واثرات آن بر بدنواحد بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت شهرستان سرپل ذهاب

اسلاید 3: مقدمه: صدای بلند شایعترین علت کاهش شنوایی است . کاهش شنوایی حسی عصبی در جوامع امروزی به همراه توسعه تکنولوژی وگسترش صنایع مختلف وافزایش آلاینده های زیست محیطی شیوع زیادی یافته است. تاثیرات سوء صداي بلند در قالب تخریب سیستم شنوایی وکاهش شنوایی حسی و عصبی و تاثیر مستقیم بر برقراري ارتباط گفتاري در کنار تاثیرات سوء بر سایر اندامها از جمله سیستم اعصاب ، قلب و عروق ، غدد درون ریز و خون کاملا مشخص شده است .

اسلاید 4: مقدمه: بر اساس شاخصهای آمارواحد بهداشت حرفه ای کشور در مرکز سلامت ومحیط کاردر سال 85 بالغ بر 468840 نفر نیروی کار شاغل در کارگاههای تحت پوشش به صورت جدی در معرض صدای مخاطره آمیز بوده واز 583499 نفر معاینه شده 34714 نفر مبتلا به افت شنوایی ناشی از صدا بوده اند که این آمار در مقایسه با سایر بیماریهای شغلی بسیار بالا است.

اسلاید 5: ازآنجا که صدا رایجترین عامل زیان آور فیزیکی محیط کار است وحس شنوایی از مهمترین حواس انسان وبعنوان زیر بنای گفتار وزبان قلمداد می شود لذا افت شنوایی ناشی از صدا در صدر بیماریهای شغلی در جهان قرار دارد . این بیماري درمان طبی ندارد وهدف از برنامه حفاظت شنوایی پیشگیري از ایجاد افت شنوایی درافراد شاغل است و پنج فاز آن شامل: آموزش، بررسی مواجهه با صدا (پایش فردي ومحیطی)، کنترل هاي مهندسی و مدیریتی صدا، ادیومتري وارزیابی برنامه است که به شرح آن می پردازیم.

اسلاید 6: گوش از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. امواج صوتی مراحل مختلفی را درون گوش طی می‌کنند تا به اعصاب شنوایی تبدیل شوند. هر کدام از اجزای گوش روي این امواج تاثیر گذاشته (تقویت، جمع آوری ، تغییر فرکانس ، انتقال و...) و به اعصاب شنوایی می‌رسند. ساختمان گوش از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. سيستم شنوايي شامل:گوش خارجی ميانیداخلیاعصاب شنوايی و كورتكسمقدمه اي بر آناتومي و فيزيولوژي گوش :

اسلاید 7: بخش های خارجی ومیانی گوش صرفا“ نقش انتقال صوت را دارند در حالی که گوش داخلی همزمان عمل دوگانه تعادل وشنوایی را انجام می دهد. گوش خارجی :يك فضای مستطيل شكل است و شامل لاله گوش ومجرای شنوايی خارجی ميباشد كه جزء اندامهای حفاظتی و هدايتی گوش هستند. لاله گوش لاله گوش در غالب حیوانات متحرک است، و برای جمع کردن و هدایت امواج صوتی و تشخیص جهت صدا بکار می‌رود، ممکن است به طرف منبع صورت متوجه شود. در انسان لاله گوش بی‌حرکت است ولی تا اندازه‌ای جهت صوت را می‌تواند تشخیص دهد.

اسلاید 8: مجرای گوش خارجی لوله‌ایست که تقریبا 2 تا 3 سانتیمتر طول دارد و در حدود یک سانتیمتر مکعب حجم دارد و به پرده صماخ ختم می‌شود.لاله گوش دارای یک سطح داخلی ویک سطح خارجی می باشد ، روی اسکلت آنرا پوست خیلی نازکی پوشانده است که سخت به اسکلت اتصال دارد بنابراین جایی برای باز شدن پوست وجود ندارد وآبسه های این ناحیه دردناک است ( چون پوست آن بویژه در جلو محکم به بافت زیر خود چسبیده وقابل جدا شدن نیست )

اسلاید 9: وظيفه مجرا هدايت صوت به سمت پرده صماخ و همچنين محافظت پرده از آسيبهای مستقيم می باشد. ارتعاشات صوتی تا قسمت انتهایی این لوله بوسیله هوا منتقل شده ، پس از آن بوسیله محیطهای جامد و مایع به گوش میانی انتشار می‌یابد. این مجرا لاله گوش را به گوش میانی وصل می کند ، یک سوم خارجی مجرا غضروفی ودوسوم داخلی آن استخوانی است.سرتاسر مجرای گوش خارجی با پوستی پوشیده شده که بخشی از آن حاوی مو وغددعرق تغییر شکل یافته است ، این غدد ماده چسبناک چربی موسوم به موم یا سرومن ترشح می کند که باعث جذب گردوخاک وحشرات کوچک می شود.

اسلاید 10: گوش ميانی : شامل پرده صماخ و استخوانهای سه گانه (چكشی،سندانی،ركابی) است . اين سه استخوان انتقال مكانيكی و تقويت انرژی صوتی دريافت شده توسط پرده صماخ به دريچه بيضی را بعهده دارند. استخوان چكشی به پرده صماخ وركابی به پرده بيضی متصل است كه رابط اين دو ،استخوان سندانی است. جابجايی پرده صماخ باعث حركت استخوان ها شده و انرژی به دريچه بيضی در حلزون گوش منتقل می گردد.

اسلاید 11: پنجره بیضی استخوان چکشی به پرده صماخ و استخوان رکابی به پنجره بیضی (Ovale) ختم می‌شود که سطح آن 14 مرتبه از پرده صماخ کوچکتر است. چون سطح صماخ 14 مرتبه از سطح بیضی بزرگتر است لذا فشار در پنجره بیضی 14 مرتبه زیاد می‌گردد. این دریچه ، به گوش داخلی باز می شود ودرواقع بین گوش داخلی وگوش میانی قرار دارد.پنجره گرد در گوش میانی ، پنجره دیگری وجود دارد که به پنجره گرد (Round) مرسوم است. پنجره گرد و پنجره بیضی حد فاصل بین گوش داخلی و میانی است. پنجره بیضی ارتعاشاتی را که به پرده صماخ می‌رسد از طریق استخوانهای گوش میانی به گوش داخلی منتقل می‌کند و پنجره گرد سبب می‌شود مایع گوش داخلی که در محفظه غیر قابل ارتعاشی قرار دارد، بتواند مرتعش شود.

اسلاید 12: گوش داخلی: اين بخش از دستگاه شنوايی شامل حلزون، شبكه عصبی انتقالی و درمجاورت آن مجاری نيم دايره تعادلی است كه نقش آن حفظ تعادل اندامهای حركتی می باشد. گوش داخلی امواج منتقل شده از گوش میانی را دریافت و آن را به امواج شنوایی تبدیل می‌کند. گوش داخلی اصلی‌ترین قسمت گوش است و از چندین قسمت تشکیل شده است. مجاری نیم دايره اي: در ساختمان گوش سه مجرای نیم دايره اي واقع شده است که برای حفظ تعادل بدن در فضا بکار می‌رود و در امر شنیدن تاثیر ندارد.

اسلاید 13: کیسه اوتریکول و ساکول: اوتریکول وساکول دو کیسه هستند که همراه با مجاری نیمدایره در تعادل نقش دارند. از بین این دو کیسه اوتریکول بزرگ تر است . این کیسه بیضوی ، کشیده ونامنظم است . ساکول یک کیسه کوچک تر وگردتر است. ساکول در جلو واوتریکول در عقب واقع شده وبه وسیله مجرایی به هم ارتباط دارند.حلزون حلزون اندامی استخوانی و مارپيچ است كه درون آن سه كانال محتوی مايع اندولنف وگيرنده های دستگاه شنوايی قرار دارد. امواج صوتی عبوری از دريچه بيضی در اين سيستم دريافت و به گيرنده های عصبی‌ شنوايی منتقل می‌گردد.

اسلاید 14: صوت وصدا: تفاوت بين صوت (Sound ) وسروصدا(Noise ) ذهنی است. صوت معمولا" به چيزهايی كه خوشايند (موسيقی ) ويا مفيد (گفتگو ) باشد، تلقی می شود در حاليكه سروصدا به چيزهای ناخواسته ،نامطلوب وناخوشايند مانند صدای برش چوب وفلز،دستگاه تراش وريسندگی وبافندگی و... گفته می شود. فيزيك صوت : صوت از ارتعاش سريع محيط های كشسان (Elastic) واجسام (جامد ،مايع وگاز ) بوجود می آيد. (الاستیک یا کشسانی قابلیتی است که با وجود آن ذرات محیط می توانند از وضعیت تعادل خارج شده ونوسان کنند.) امواج صوتی شكلی از امواج مكانيكی طولی هستند كه عموماً در هوا منتشر شده و در تمام محيط های مادی نيز قابل انتشار هستند .

اسلاید 15: امواج مکانیکی طولی امواجی هستندکه از تغییر مکان قسمتی از یک محیط کشسان نسبت به وضعیت تعادل خود ناشی می شود واین امر به نوبه خود سبب نوسان محیط می گردد) مشخصات صوت : طول موج ، زمان تناوب وفرکانس می باشد.طول موج: طول موج يك صوت عبارت است از مسافت طی شده در يك سيكل كامل (با علامت لاندا وبر حسب متر بیان می گردد.)دوره تناوب : مدت زمانی كه لازم است تا يك پريود ونوسان كامل انجام شود. ( با علامت T وبر حسب ثانیه بیان می گردد.)فركانس: ( Sound) صوت عبارت از تعداد نوسانات كامل در واحد زمان می باشد.(با علامت F وبر حسب هرتز بیان می گردد.)فرکانس تا 512 هرتز بم ،512 تا 2048 هرتز متوسط وبیش از 2048 را زیر می نامند.

اسلاید 16: رديف شنوايی : تمام ارتعاشات مكانيكی بوسيله گوش انسان قابل دريافت ودرك نيست وبايد دامنه وفركانس آن در ناحيه معينی باشد، تا شنيده شود. اين ناحيه را رديف شنوايی می نامند. ودر افراد مختلف متغير است وبستگی به سن ، جنس ،كاهش احتمالی شنوايی، شرايط فيزيولوژی وغيره دارد. گستره فركانسی قابل شنيدن توسط گوش انسان در يك فرد جوان با شنوايی طبيعی 20 تا 20 هزار هرتز است. وفركانسهای مكالمه بين 500 تا 4000 قرار دارد.

اسلاید 17: اثرات صدا بر انسان: اثرات صدا بر انسان از چند جنبه مورد توجه می باشد :صدمه به دستگاه شنوايی تداخل با مكالمه: مكالمه درمحيط های كاری بعنوان يكی از راههای ارتباط می باشد كه در صورت وجود صدای زمينه مخصوصاً در فركانس های‌ مكالمه (2000-100هرتز) می تواند ارتباط بين افراد را از طريق كلامی مختل سازد و باعث بروز اشتباه و نيز حوادث گردد. در ارزيابی صدا، تراز تداخل با مكالمه نيز محاسبه می گردد و مورد توجه قرار می گيرد.

اسلاید 18: اثر برروی اندام بينايی : در مواجهه با صدا ، كنترل تطابق و عكس العمل به نور كم می شود .اثر بر سيستم تعادلی :(گيجی ،تهوع،اختلال در راه رفتن)ناراحتی اجتماعی : مانند اثر بر خواب و روابط اجتماعی و خانوادگی خصوصاً هنگامی كه افت شنوايی به ناحيه مكالمه سرايت نموده باشد . افرادی كه دچار افت دائم شنوايی شوند ميل دارند اين عارضه مخفی بماند ،لذا در مناسبات اجتماعی كمتر شركت می كنند.

اسلاید 19: اثرات عصبی : اثر بر دستگاه گوارش شامل :اختلالات و حتی دردهای‌ شكمی و ترشح زياد اسيد معده و تشديد بيماريهای مرتبطاثرات جانبی: شامل كاهش راندمان كار ، افزايش ريسك حوادثاثرات روانی: هيجان،تحريك پذيری و اختلالات روانی .مطالعات نشان داده است كه افرادی كه با صدا مواجهه دارند بيشتر به اختلالات روانی دچار می شوند. اثرات فيزيولوژيك عمومی: صدا می تواند باعث تحريك عصبی شده و ضربان قلب،فشار خون و مصرف اكسيژن وتعداد تنفس را افزايش دهد كه اين تغييرات بر عملكرد دستگاههای بدن اثر نامطلوب دارد. اين عوارض برای كسانی‌ كه بيماريهای قلب وعروق دارند وهمچنين زنان باردار بسيار خطرناك است .

اسلاید 20: کاهش شنوایی بر سه نوع انتقالی ، حسی- عصبی ومختلط می باشد.در کاهش انتقالی ، راه استخوانی سالم وطبیعی است وبا افزایش صدا قابل شنیدن بوده وبا جراحی وسمعک قابل ترمیم است . از جمله علل آن به پارگی می توان اشاره کرد.در کاهش حسی- عصبی ، ضایعه مربوط به گوش داخلی است . در این کاهش ضایعه در راههای هوایی واستخوانی وجود دارد. کری شغلی ، تماس با برق ، مواد سمی ( اوره وCO)، بیماری تیفوس وزوناوقتی کاهش شنوایی در اثر انتقالی وحسی – عصبی باشد آنرا مختلط گویند ودر این ضایعه هر دو راه هوایی واستخوانی دچار اشکال است.

اسلاید 21: صدمات صوتی به دستگاه شنوایی:الف ) افت شنوایی ناشی از صدا که خود شامل دونوع موقت ودایم است : تغيير موقت آستانه شنوايی يا افت موقت شنوايی زمانی اتفاق می افتد كه فرد بطور اتفاقی يا بصورت غير شغلی با امواج صوتی بالاتر ازdB 65 مواجهه داشته باشد. در اين عارضه شخص احساس سنگينی وگرفتگی در گوش دارد .اين آسيب موقتی بوده و با قطع مواجهه با صدا بهبود می يابد. درصورتيكه مواجهه با صدا تكرار گردد و بصورت دائمی درآيد افت موقت به افت دائم تبديل می گردد.اين افت در اثر تخريب سلولهای مژكدارصورت می گيرد واغلب بهبودی‌ به دنبال ندارد.

اسلاید 22: افت دائم شنوايی در اثر صدا عمدتاً از فركانس Hz4000شروع شده و ميزان آن بسته به عوامل مختلف فردی(مثل سن، سابقه كار، نژاد، تغذيه و...) و محيطی متفاوت می باشد. مسموميت با اكسيد كربن، جيوه، فسفر، سرب و برخی داروها مانند استرپتو مايسين ، ساليسيلات ، جنتامايسين نيز می توانند اثر صدا بردستگاه شنوايی را تشديد نمايند. زمانی فرد متوجه افت شنوايی خود می شود كه درمكالمه وارتباط اجتماعی اومحدوديت ايجاد شده باشد، در اين شرايط فرد دچار درجاتی از كری شغلی شده است كه عمدتاً برای بهبودی به درمان جواب نمی دهد.

اسلاید 23: مراحل کری شغلی شامل : شروع ( دراوایل اشتغال فرد خستگی شنوایی ، افت در فرکانس 4000 هرتز، احساس ناراحتی ، گرفتگی گوش ، خستگی عمومی )اختفاء ( ناشنوایی در فرکانس 4000 هرتز ، امکان کاهش در سایر فرکانسها وجود دارد.)نیمه اختفاء ( گسترش در فرکانس 2000و 1000 هرتز ، عدم شنیدن صدای آهسته ) کری واضح ( نقصان در فرکانس بم وزیر ، شنیدن دشوار صدای مکالمه ) می باشد.

اسلاید 24: محدوده های افت شنوایی :بر اساس تقسیم بندی موسسه ملی استاندارد امریکا محدوده زیر برای افت دائم در فرکانسهای 500 تا 2000 هرتز معرفی شده است.الف ) افت شنوایی هردو گوش کمتر از 25 دسی بل ، کم شنوایی تلقی نمی شود.ب ) افت بین 40-25 دسی بل کم شنوایی جزییج ) افت بین 55-40 دسی بل کم شنوایی ملایمد ) افت بین 70-55 دسی بل کم شنوایی متوسطه ) افت بین 90- 70 دسی بل کم شنوایی شدید و ) افت بالاتر از 90 دسی بل ناشنوایی عمیق یا کری دائم

اسلاید 25: ب) ضربه صوتی: اين عارضه منحصراً در اثريك مواجهه يا چند مواجهه نسبی با ترازهای خيلی بالای فشار صدا مانند صدای مربوط به انفجارات بوجود آيد. اين ترازها را ترازهای صدای آسيب رسان می نامند.به محض مواجهه با اين صدا ،صدمه مكانيكی نظير پارگی پرده صماخ يا صدمه به بافتهای متصل كننده قطعات استخوانی وارد می شود.نتايج اين مواجهه شديد بوده و نياز به توجه درمانی فوری دارد . ضربه های مكانيكی به گوش نيز می تواند سبب چنين عوارضی گردد.

اسلاید 26: ج) وز وز گوش: اين عارضه بصورت تواُم با افت شنوايی دائم و ضربه صوتی می باشد وشخص همواره دچار احساس وزوز در يك يا دو گوش گرديده بطوری كه تحمل آن بسيار مشكل می گردد و حتی در ساعات استراحت و سكوت نيز به شدت فرد را مورد آزارقرارمی دهد.اين آسيب ممكن است سبب عوارض روانی گردد.در اين عارضه صداهايی كه فرد در گوش خود احساس میكند متفاوت است ودر دو گروه وزوز فركانس پايين( اصوات بم ) و وزوز فركانس بالا ( اصوات زير)تقسيم می شوندافت شنوایی ناشی از سن (پیر گوشی) تخریب و تحلیل سلول های مویی شنوایی در اثر بالا رفتن سن، باعث افت شنوایی چشمگیری می شود. گاهی اوقات تمامی فرکانس ها دچار اختلال می گردند ولی معمولاً افت شنوایی بیشتر، فرکانس های زیر را درگیر می کند. 

اسلاید 27: عوامل مؤثر در افت شنوايی ناشی از صدا :رنگ چشم و رنگ پوست : افرادی‌ كه دارای چشمان روشن و پوست سفيد هستند بيشترين حساسيت را به صدا دارند. مطالعات نشان داده است كه افراد رنگين پوست مقاومت بيشتری نشان می دهند.جنس: آمار نشان می دهد كه ميزان افت شنوايی در ميان زنان كمتر از مردان است كه البته يكی از دلايل آن حضور كمتر زنان در عرصه صنعت می باشد.سن : تحقيقات نشان داده كه در سنين پائين حساسيت بيشتری به صدا وجود دارد.

اسلاید 28: ضايعات سيستم انتقال گوش ميانی : اين ضايعات بدليل مومی بودن نقش محافظتی داشته و از صدمات می كاهد.محدوده فركانس صوت : تحقيقات نشان داده است نظاميانی‌ كه دررسته توپخانه كار می كنند در معرض اصوات شديدتری هستند ولی افت آنها بيشترازرسته های ديگر نيست زيرا اصوات شليك توپ در ناحيه فركانس بم می باشد.

اسلاید 29: تداوم زمانی صوت:مطالعات نشان می دهد كه اثرات صدای پيوسته ،ضربه ای وكوبه ای يكسان نيست. در اصوات ضربه ای زمان تداوم ضربه ، نوع ضربه ای يا كوبه ای‌ بودن صدا و تعداد ضربه های آنها در واحد زمان ونيز صدای زمينه ای می تواند در صدمات ناشی از آن مؤثر باشد. بعلاوه بهبود افت شنوايی موقت در صدای پيوسته بطور خطی و در صدای كوبه ای بصورت سه مرحله می باشد (مرحله كوتاه تا 2ساعت ، مرحله بازگشت به سطوح بالاتر6-2 ساعت و مرحله بهبود تدريجی كه حتی در مواردی تا چند ماه ممكن است طول بكشد)

اسلاید 30: كنترل صدا : كنترل صدا بمنظور كنترل اثرات آن وراحتی كارگر بوده و شامل روشهای كنترل مديريتی (كنترل زمان مواجهه و پايش سلامتی) و كنترل فنی مهندسی است . بطور كلی كنترل صدا شامل كنترل مهندسی‌ ، جلوگيری از انتقال صدا و كنترل اداری می باشد. كنترل مهندسی : در محيط هايی كه شدت صوت ازdB90تجاوز می كند مؤثرترين و مهمترين روش كنترل در برنامه حفاظت شنوايی ،رعايت اصول كنترل مهندسی يعنی كاهش صدا در منبع توليد است. برای طراحی كنترل های مهندسی از اطلاعات جمع آوری شده در طی بررسی صدا استفاده می شود. مهمترين راهكارهای پيشنهادی توسط طراحان مهندسی عبارتند از :

اسلاید 31: 1-1: طراحی صحيح دستگاه در زمان ساخت 2-1: نصب صحيح دستگاه و كنترل ارتعاش با فونداسيون مناسب 3-1: محصور كردن دستگاههای پر سروصدا 4-1: نگهداری صحيح دستگاه 5-1: تعمير و سرويس بموقع دستگاه 6-1: تغيير فرايند : گاهی اوقات با تغيير در برخی از فرايندها مانند موارد ذيل می توان ميزان سروصدا را در حد قابل توجهی كاهش داد:جوش دادن بجای پرچ كاریاستفاده از پرس بجای كار با چكشاستفاده از سيستم هيدروليك بجای پنوماتيك محكم كردن صفحات و قطعات دستگاههای پر سروصداپوشاندن رويه صفحات تشديد كننده با بعضی ازتركيبات خاصتغيير در اجزاء و كار دستگاهجايگزين كردن واگن های برقی بجای واگن های ديزلی

اسلاید 32: جلوگيری از انتقال صدا: بطور كلی كنترل مهندسی بهترين روش كاهش توليد سروصدا می باشد ولی بعلت هزينه بالا و يا بعلت عدم وجود تكنولوژی لازم هميشه در دسترس نبوده و مورد استفاده كارفرمايان نمی باشد. مهمترين راههای پيشنهادی عبارتند از: 1-2: افزايش فاصله بين منبع توليد صدا و افراد 2-2: قراردادن مانع بين منبع توليد صدا و افراد 3-2: قراردادن ماشين روی پايه عايق 3-2: قراردادن منبع درداخل محفظه و محوطه بسته 4-2: طراحی اتاقك ايزوله 5-2: استفاده از جاذب های صوتی

اسلاید 33: 6-2: اتاقك ضد صدا برای كاربر 7-2: استفاده از مواد جاذب صدا در ديواره و سقف كارگاه 8-2: نصب صدا خفه كن در دستگاها 9-2: نصب دستگاههای كاهنده صدا روی دستگاه 10-2: مجزا نمودن منابع اصلی صدا از ساير منابع 11-2: جداسازی بخش های‌ پرسروصدا از ساير بخش های كارگاه 12-2: محصور كردن كارگران

اسلاید 34: كنترل اداری: درصورتی كه اقدامات كنترل مهندسی بعلت مشكلات اقتصادی و يا دلايل ديگر عملی نباشد لازم است برای كاهش تماس كارگر با سروصدای محيط كار، اقدامات كنترل اداری ذيل را با همكاری مديريت صنعتی بكار گرفت:خريد دستگاههای‌ جديد مناسبممانعت از خريد و نصب ماشين آلات پرسروصدا در كارخانهانتخاب كارگر مناسبچرخشی كردن كارهاكاهش مدت زمان تماس كارگر باسروصدای بيش از حد مجاز با ايجاد شيفت در گردش و تناوب كار

اسلاید 35: تعيين نقاطی از كارگاه كه تراز صوت كمتر از ساير نقاط دارد انجام معاينات قبل از استخدام ادواری بمنظور شناسايی‌ افراد حساس و مستعد به ناشنوايی شغلی درصورت لزوم تغيير محل كارگر به يك محيط با سروصدای كمتر از حد مجازاستفاده از گوشی حفاظتی

اسلاید 36: گوشی های داخل گوش (Ear plug) معمولاً در مقابل اصوات با فركانس های پايين و گوشی های محافظ (Ear muff) در مقابل اصوات با فركانس بالا قدرت حفاظتی بيشتری دارند. برای تعيين ميزان حفاظت گوشی از NRR ( ميزان كاهش صدا) استفاده میشود . اگر از عدد NRR مشخص شده بر روی گوشی 7 واحد كم كنيم عدد بدست آمده بيانگر قدرت كاهش صدا توسط گوشی‌ مربوط خواهد بود. مثلاً چنانچه NRRگوشی 23 باشد ميزان كاهش صدا dB 16در شبكهA خواهد بود.

اسلاید 37: استاندارد صدا : استاندارد مورد پذيرش در ايران بر اساس توصيه كميته فنی بهداشت حرفه ای كشور، تراز فشار صوت dB 85 با قاعده dB 3 است . اندازه گيری صدا : برای اندازه گيری صدا از دستگاهی به نام ترازسنج صوت (Sound level meter ) استفاده ميشود. اين دستگاه دربردارنده ميكروفون، پردازشگر و نمایشگر است که ميزان فشار صدا را برحسب واحد لگاريتمی (dB) نمایش می دهد . بيشتر اين دستگاهها صدا را در سه شبكه A،BوC اندازه گيری می كنند كه در ميان اين شبكه ها ، شبكه dBA در بيشتر صنايع دارای كاربرد گسترده ای است .

اسلاید 38: روشهاي اندازه گیري و ارزیابی صدا:قبل از شروع به اندازه گیري صدا شناخت کامل از روشهاي اندازه گیري _ وسایل اندازه گیري خصوصیات محیط کار و چگونگی مواجهه کارگر ضروري است و کلاً موارد زیر می بایست مورد توجه قرار گیرد:1- هدف اندازه گیري2- گردآوری اطلاعات دقیق از کارگاه ( رسم کروکی و چیدمان دستگاهها )3- گردآوری دقیق اطلاعات نحوه مواجهه کارگر( راههای ترددو توقف کارگران ، شیفت کاری کارگران )4- تعیین روش مناسب اندازه گیری ( ناحیه بندی صوتی ،خطوط همتراز و متوسط تراز فشار صوت)

اسلاید 39: 5- انتخاب وسیله مناسب اندازه گیری ( شبکه A ، شبکه B، شبکه C) 6-کالیبراسیون ( میزان دقت دستگاه )7- شناخت استاندارد مواجهه کارگرهدف اندازه گیري:اندازه گیري صدا می تواند به منظورهاي گوناگونی انجام گردد، مانند:الف. اندازه گیري صداي یک دستگاه معین براي اهداف صنعتی(مثلاً عیب یابی و بازرسی فنی)ب . اندازه گیري به منظور معین نمودن منابع اصلی تولید صداج . اندازه گیري محیطی صدا

اسلاید 40: د . اندازه گیري براي مشخص نمودن میزان مواجهه کارگره . اندازه گیري به منظور آنالیز فرکانسو . اندازه گیري براي تعیین روش و چگونگی کنترل صدادر زیر به توضیح دو روش سنجش صدا می پردازیم:الف. اندازه گیري و ارزیابی محیطی:در این روش محلهاي استقرار کارگران مورد نظر نبوده ولی از نتایج آن براي تعیین ومشخص نمودن توزیع تراز فشار صوت و محدوده هاي خطر در کارگاه و همچنین تعیین منابع اصلی صوت براي کنترل صدا، استفاده میشود و شامل روشهاي زیر است:1- تهیه نقشه ناحیه بندی صوتی2- اندازه گیری تراز کلی صدا در کارگاه

اسلاید 41: 3- متوسط گیری تراز فشار صوتروش تهیه نقشه ناحیه بندياین روش براي مشخص نمودن نواحی مختلف کارگاه براساس محدوده هاي تعیین شده تراز فشار صوت است. در این روش کارگاه به نواحی شطرنجی با ابعاد یکسان تقسیم بندي شده و مرکز هر ناحیه یک ایستگاه اندازه گیري میباشد. طبعاً هرچه مساحت کارگاه بزرگتر باشد تعداد این نواحی بیشتر خواهد بود. هر چند زیادبودن تعداد نواحی براي حصول به نتیجه مطلوبتر است ولی امکانات و نفرات و زمان نیز داراي محدودیت بوده وعملا

اسلاید 42: حاصل کار نقشه ناحیه بندي شده کارگاه با رنگ، هاشور یا کد است که در آن نواحی ایمن،احتیاط و خطر مشخص شده و مهمترین ناحیه آن خطر میباشد. براي کنترل مواجهه کارگر، بایدتوقف یا تردد در نواحی خطر محدود گردد.

اسلاید 43: در این شیوه کارگاههاي تا پنجاه مترمربع به نواحی با ابعاد یک متر، کارگاههاي تا یک صدمترمربع را به نواحی با ابعاد حداکثر 5 متر تقسیم بندي میشود. نقاط اندازه گیري روي نقشه معین یا با کد محلاندازه گیري مشخص شده، سپس در مرکز تمام نواحی تراز فشار صوت در مقیاس dB(A) اندازه گیری می گردد. در مرحله بعد باتوجه به سه محدوده از تراز فشار صوت، با رنگ، هاشور یا کد مربوطه نقشه ساده اي ترسیم می شود:محدوده ایمن با رنگ سفید یا سبزمحدوده احتیاط با رنگ زردمحدوده خطر با رنگ قرمز

اسلاید 44: ب. اندازه گیري به منظور ارزیابی مواجهه کارگردر اندازه گیري به منظور تعیین حدود مواجهه کارگر باید در نظر داشت که اندازه گیري صرفاً در محلهاي توقف یا تردد کارگر و در ناحیه شنوایی وي انجام گردد. ارزیابی مواجهه کارگر با صدا مستلزم اندازه گیري تراز فشار صوت در مقیاس A ومدت زمان مواجهه برای هرکارگر مجزا میباشد. 1- اندازه گیری مواجهه کارگر با صدای ناشی از یک منبع صوتیدر این روش تراز متوسط فشار صوت محاسبه می گردد.

اسلاید 45: 2- اندازه گیری مواجهه کارگر با صدای یکنواخت ( چند منبع صوتی ) : در این روش در ایستگاه توقف یا نقاط تردد کارگرسه بار اندازه گیری را تکرار کرده وسپس تراز متوسط فشار صوت محاسبه می گردد ،آنگاه برای محاسبه تراز معادل 8 ساعته((Leq با توجه به مدت زمان مواجهه مقادیر را ارزیابی می کنیم .

اسلاید 46: 3- اندازه گیری مواجهه کارگر با تراز های فشار صوت معین ومتفاوت در زمانهای مختلف و( مشخص ) با منابع صوتی متعدد: که در این روش برای هر مواجهه مقادیر تراز فشار صوت را اندازه گیری می کنیم وسپس با قرار دادن زمان ومیزان ترازفشار صوت ،تراز معادل 8 ساعته ( Leq (محاسبه می گردد.

اسلاید 47: شنوايی سنجی : در اديومتري ميدان شنوايي از راه هوا يي و استخواني تعيين مي شود و اصول آن تحريك گوش بوسيله دستگاه با ارسال علائم صوتي ، تعيين حساسيت شنوايي نسبت به فركانسها و شدت هاي متفاوت و رسم منحني مربوط مي باشد .اديومتري شامل دو بخش AC سنجش شنوايي از راه هوايي و BC سنجش شنوايي از راه استخواني است كه در روش اول سيستم شنوايي خارجي ، مياني و داخلي ود ر BC گوش داخلي مورد بررسي قرار مي گيرد.

اسلاید 48: قبل از اديو متري فرد را بايد توجيه نمود: از جمله (برداشت عينك ، قرار دادن مناسب گوشي برروي گوش ، روش پاسخ دادن با دكمه يا تكان دادن دست ، نجويدن آدامس ) دليل مراجعه وي ، سوابق مصرف دارو ، بررسي بيماريهاي قبلي بصورت سئوال و بررسي گوش وي از نظر جرم ، همچنين از مكان مناسب ( با ضريب انعكاس كم ديوار ، امواج انعكاسي كم ، سطوح جاذب صوت مناسب ، پوشاندن كف اتاق از جنس نرم و درب پنجره جاذب صوت ) استفاده شود.روش سنجش شنوايي از راه هوا :1- روشن كردن دستگاه2- قرار دادن گوشي بر روي گوش فرد

اسلاید 49: 3- دكمه خروجي بر وضعيتي كه فرد بهتر مي شنود قرار داده شود و در صورت عدم تفاوت بر رویR )گوش راست ) باشد.4- دكمه ورودي TONE5- تعيين دكمه فركانس به ترتيب 1000 – 2000 – 4000 – 8000 - 1000 – 500 و 250هرتزو در گوش بعدي به ترتيب 250 – 500 – 1000 – 2000 – 4000 – 8000 هرتز6- تعيين دكمه شدت ( ابتدا از فركانس1000 هرتز وصداي 40 دسي بل ) 7- ارسال صداي مربوط با زمان 1 – 2 ثانيه با فشار دكمه مربوطه 8- پاسخ فرد به روشهاي ذكر شده

اسلاید 50: 9- كاهش شدت صدا بصو رت 10 دسي بل تا جايي كه فرد پاسخ ندهد ، در اين شدت 5 دسي بل اضافه مي شود.10- تعيين آستانه شنوايي ( حداقل صدايي كه فرد به زحمت قادر است 50 % علائم ارائه شده را تشخيص دهد).11- ثبت نتيجه اديوگرام با علامت دايره قرمز جهت آستانه گوش راست و ضربدر آبي جهت گوش چپ .12- اتصال آستانه ها به هم و ترسيم منحني اديومتري 13- انجام آزمايش براي گوش ديگر ، به روش فوق

اسلاید 51: ادیوگرام ادیوگرام دارای دو ستون است. ستون عمودی شدت صوت را نشان می‌دهد (برحسب دسی بل). در این ستون عدد صفر بیانگر حداقل شدت صوتی است که بیش از نیمی از افراد نرمال می‌توانند بشنوند. اگر فردی قادر به شنیدن یک فرکانس مفروض در 10_دسی بل باشد، یعنی وی می‌تواند فرکانس مذبور را بهتر از یک فرد میانگین بشنود. شنوایی طبیعی وقتی است که آستانه شنوایی گوش از 25 دسی بل بالای صفر بیشتر نباشد. ستونهای افقی فرکانسهای بکار رفته را نشان می‌دهند. معمولا هفت فرکانس از 250 تا 8000 هرتز که بیشتر سر و کار داریم مورد بررسی قرار می‌گیرند.