علل تعدد زوج های پیامبر

علل تعدد زوج های پیامبر

اسلاید 1: علل تعدد زوجهای پیامبر

اسلاید 2: نگاهی کوتاه به فرهنگ ازدواج در جزیره العرب1- عربهای جاهلی چون در محیطی که دائم مردم به جنگ و خونریزی مشغول بودند ونیز به جهت وضع بد اقتصادی و اینکه دختران به فحشا رو آورند و...به دختر علاقه ای نداشتند،بلکه دخترداری را ضد ارزش می شمردند و بعضاً به زنده به گور کردن دخترا ن رو می آوردند.2- چون جنگ وخونریزی دراین محیط امری متداول بودوعرب جاهلی با اندک بهانه ای یکدیگر را می کشتند گزینه«چند زن داشتن» را برای رهایی از مشکل عدم تعادل جمعیتی پذیرفتند.3ـ درآن وضع نا گوار اقتصادی، زن گرفتن از یک خانواده وقبیله نوعی کمک به آنان محسوب می شد.4ـ در محیطی که نا امنی وجنگ وخونریزش آسایش را از همگان ربوده بود،ازدواج از مهمترین عامل بازدارنده از جنگ به شمار می رفت.5ـ در آن وضع زن بیوه اگر شوهر نمی کرد ،خوشایند نبود،بلکه زشت شمرده می شد.

اسلاید 3: خديجه کبری: او 68 سال قبل از هجرت در يکي از خانواده هاي اصيل و شريف مکه چشم به جهان گشود. پدرش خويلد يکي از اشراف و ثروتمندان قريش به شمار مي رفت و مادرش فاطمه يکي از زنان با عفت و نامدار مکه بود. خديجه رد ايام جاهليت جزيره العرب در اثر پاکي و نجابت به «طاهره» معروف بود. مطابق قول مشهور او قبلا دوبار ازدواج کرده و همسرانش از دنيا رفته بودند و هنگام ازدواج با پيامبر صلي الله عليه و اله، چهل سال داشت. خديجه نخستين زني بود که پيامبر صلي الله عليه و اله در بحبوحه ي جواني و در سن 25 سالگي، يعني در بهار طراوت و شادابي با او ازدواج کرد و قريب 25 سال (پانزده سال قبل از بعثت و ده سال بعد از آن) با وي زندگي کرد. تا وقتي او زنده بود، پيامبر صلي الله عليه و اله همسر ديگري اختيار نکرد. خديجه در سال دهم بعثت (سه سال قبل از هجرت) در مکه از دنيا رفت. همسران پیامبر

اسلاید 4: خديجه نخستين زني بود که به رسالت پيامبر اسلام ايمان آورد و پشت سر آن حضرت نماز خواند و در راه خدمت به اسلام از هيچ کمکي دريغ نورزيد، تا حدي که بعضي از مورخان کمک هاي مالي اين بانوي فداکار را از عوامل مهم گسترش اسلام قلمداد کرده اند. او که شيفته ي خلق و خوي پيامبر صلي الله عليه و اله شده بود، افرادي را فرستاد تا پيامبر را تشويق به خواستگاري از او نمايند. در نهايت نيز اين امر تحقق يافت. البته کسي در مورد اين ازدواج پيامبر شبهه اي وارد نساخته است؛ چون اولين ازدواج پيامبر صلي الله عليه و اله بود و خديجه نيز طبق قول مشهور بيوه زني بود که قبلا دوبار شوهر کرده و پانزده سال بزرگ تر از پيامبر صلي الله عليه و اله بود. اگر اين ازدواج پيامبر صلي الله عليه و اله از روي شهوت بود، به جاي خديجه يک دختر جوان انتخاب و يا در کنار او همسران ديگري اختيار مي کرد، اما پيامبر صلي الله عليه و اله با اينکه حضرت خديجه تمام ثروتش را در اختيار او گذاشته بود و کاملا تسليم او بود و هيچ مشکلي حتي ازدواج مجدد برايش ايجاد نمي کرد، تا وقتي خديجه زنده بود، همسر ديگري اختيار نکرد. همچنين پيامبر هيچ انگيزه و يا منفعت شخصي از ازدواج با خديجه، به خاطر ثروت و سرمايه او نداشت؛ چون از سرمايه ي خديجه جز در راه اعتلاي دين اسلام استفاده نمي کرد.

اسلاید 5: سوده: او دختر زمعه بن قيس از تيره عبدشمس بود. نخست با سکران بن عمرو که مسلمان بوده و به حبشه مهاجرت کرده بود، ازدواج کرد. شوهرش در حبشه، در راه خدمت به اسلام درگذشت. او پس از مرگ شوهرش تنها و بي سرپرست ماند و براي تأمين زندگاني خود در آن محيط غريب، پر تعصب و شرک آلود، چاره اي جز اين نداشت که براي تأمين معاش خود يا از آيين اسلام دست بردارد و به خاندان بت پرست و مشرک خود بپيوندد يا يک همسر مناسبي از مسلمانان پيدا کند. او اگر به اقوامش برمي گشت يا به قتلش مي رساندند و يا شکنجه اش مي کردند و يا به گرويدن به کفر مجبورش مي کردند، بنابراين، پيامبر صلي الله عليه و اله که تنها هدفش ترويج دين و تحکيم مباني آن بود، به عنواني قدرداني از خدمات يک مهاجر اسلامي و به عنوان تقويت و دلداري به مسلمانان مجاهد ديگر، و نيز سر و سامان دادن به زندگي يک زن بيوه با او ازدواج کرد. علاوه بر اينکه هيچ کس نگفته است که سوده جمال يا مال و مقامي داشت که اين ازدواج به خاطر آن رخ داده است. اين ازدواج يک سال پس از رحلت حضرت خديجه، يعني سال 11 بعثت صورت گرفت. سوده در اواخر خلافت عمر در مدينه از دنيا رفت.

اسلاید 6: عایشه: او دختر ابوبکر بود. مشهور است که هفت ساله بود که پيامبر صلي الله عليه و اله در مکه از او خواستگاري کرد. (اين امر از خواسته هاي ابوبکر نيز بوده است.) دو سال در عقد پيامبر، اما در خانه ي پدر بود و بعد از هجرت وارد خانه پيامبر شد. زندگي فردي و اجتماعي عايشه پر از حوادث و داستان هاي گوناگوني است. او يکي از خبرسازترين بانوان تاريخ اسلام است که وقايع و حوادث بسياري رقم زده است. از اين رو، کتاب هاي متعددي درباره ي او نوشته شده است. عايشه در سال 57 هجري از دنيا رفت و در بقيع دفن شد. چنانچه ازدواج پيامبر صلي الله عليه و اله با عايشه به انگيزه ي زناشويي بود، بايد آن حضرت با يکي از دختران بالغ و يا زنان بيوه ي جوان ازدواج مي کرد تا لازم نباشد دو سال صبر کند تا عايشه بالغ شود. از اين رو، مي توان گفت: اموري همانند نزديکي و پيوند با قبيله ي تميم، برداشتن مشکل از سر راه ابوبکر و دلگرم کردن بيشتر او به اسلام علل اين ازدواج بوده است. هيکل درباره ي ازدواج پيامبر با عايشه و همچنين حفصه دختر عمر مي گويد: «عايشه و حفصه دختران ابوبکر و عمر بودند و محمد صلي الله عليه و اله مي خواست به وسيله ي رشته ي خويشاوندي، آنها را با خود مربوط سازد... . علاقه و محبتي که نسبت به عايشه داشت بعد از ازدواج به وجود آمد و در هنگام ازدواج وجود نداشت، از اين جهت نمي توان گفت او را به اقتضاي محبت به زني گرفت؛ زيرا موقعي که از عايشه خواستگاري کرد هفت سال داشت و دو سال پس از آن زفاف رخ داد، نمي توان باور کرد که محمد صلي الله عليه و اله او را در سن هفت سالگي دوست مي داشته است.

اسلاید 7: زينب دختر خزيمه: وي نوه ي دختري عبدالمطلب و دختر عمه ي رسول خدا بود. شوهر قبلي او عبيده بن حارث بن عبدالمطلب بود که در جنگ بدر به شهادت رسيد. او در مراحل واپسين زندگي خود به سر مي برد که افتخار همسري پيامبر صلي الله عليه و اله را پيدا کرد. اين ازدواج در سال سوم هجرت و در مدينه صورت گرفت. زينب از نظر ثروت و جمال معروفيتي نزد مردم نداشت، و وقتي زن پيامبر شد دوره ي جواني اش گذشته بود. تنها يتيم نوازي و دلجويي او از بيچارگان و درماندگان، زبانزد مردم بود، به حدي که لقب «ام المساکين» يا مادر بيچارگان به او داده بودند. پيامبر صلي الله عليه و اله از روي دلسوزي و به خاطر حفظ آبرو و حيثيت زينب و نيز براي حمايت از او با وي ازدواج کرد. زينب تقريبا دو سال، يعني تا سال پنجم هجرت، با پيامبر صلي الله عليه و اله زندگي کرد که از دنيا رفت. او تنها زني بود که پس از حضرت خديجه در ايام حيات پيامبر صلي الله عليه و اله درگذشت.

اسلاید 8: حفصه: او دختر عمر و از زناني بود که به مدينه هجرت کرد. همسرش خنيس بن عبدالله در اثر جراحت هاي فراوان در جنگ بدر از دنيا رفته بود. پس از وفات شوهرش، عمر به ابوبکر پيشنهاد کرد او را به همسري بپذيرد، ولي او قبول نکرد و عمر نگران شد. پس از وفات رقيه (همسر عثمان و دختر پيامبر)، عمر او را به عثمان پيشنهاد کرد و او نپذيرفت. اين موضوع عمر را سخت نگران کرد و زبان به شکايت نزد پيامبر گشود. پيامبر صلي الله عليه و اله فرمود: کسي که بهتر از عثمان است با حفصه ازدواج مي کند (که مراد خودش بود). بنابراين، ازدواج پيامبر صلي الله عليه و اله با حفصه به خاطر دلداري دادن به عمر بود، بخصوص با توجه به اينکه ابوبکر و عثمان حاضر به همکاري و حل مشکل عمر نبودند. اين ازدواج در سال سوم هجرت و در مدينه رخ داد. حفصه در سال 45 هجري از دنيا رفت.

اسلاید 9: ام سلمه: نام او هند دختر ابي اميه حذيفه بن مغيره از قبيله مخزوم است. مادرش عاتکه دختر عبدالمطلب بود. بنابراين، ام سلمه دختر عمه ي پيغمبر بود. او يکي از بانوان پاکدامن و پرهيزکار، و طبق احاديث، پس از خديجه کبرا از محترم ترين زنان پيامبر اسلام صلي الله عليه و اله به شمار مي رفت. نخست با پسرعمويش، ابوسلمه مخزومي، ازدواج کرد و فرزنداني نيز از او داشت. شوهرش در جنگ احد جراحت شديدي برداشت و در اثر آن از دنيا رفت. چند ماهي سرپرستي فرزندان خود را به عهده داشت که در اين مدت افرادي مانند ابوبکر و عمر از او خواستگاري کردند ولي او نپذيرفت. ام سلمه پس از خواستگاري پيامبر صلي الله عليه و اله از وي، ابتدا نپذيرفت، ولي سپس قانع شد. وقايع مهمي درباره ي او نقل مي کنند که حاکي از مقام فضيلت و کمال اوست. از جمله فضايل اخلاقي و پسنديده او اين بود که دوست نداشت هيچ گونه مزاحمتي براي ديگران ايجاد کند. يکي از دلايل او بر ازدواج نکردن با پيامبر صلي الله عليه و اله نيز همين مسئله بود؛ چرا که وي داراي چهار فرزند از شوهر سابق خود بود و نمي خواست مزاحمتي براي پيامبر صلي الله عليه و اله ايجاد شود. اما چون پيامبر پدر و رهبر امت اسلامي بود، وظيفه ي خود مي دانست که براي تأمين نيازهاي ام سلمه، دلداري دادن به او و سرپرستي فرزندان يتيمش اقدامي کند، از اين رو، فرزنددار بودن ام سلمه را مزاحمتي براي خود و مانع ازدواج ندانست و او نيز موافقت کرد.

اسلاید 10: پيداست که هدف پيامبر از اين ازدواج، سرپرستي او و فرزندان يتيمش بوده است. آيا ازدواج با زني بيوه و مسن، و نگهداري چهار کودک يتيم او، خود نوعي رياضت نبود؟ دکتر هيکل نيز در اين باره مي گويد: «خاورشناسان گمان مي کنند که محمد صلي الله عليه و اله ام سلمه را به خاطر جمالش به زني گرفت! اگر چنين بود از دختران مهاجران و انصار کساني بودند که در جواني و جمال و ثروت هزار مرحله از ام سلمه پيش بودند و فرزندي نداشتند که بار دوش او شود، مي توانست آنها را به زني انتخاب کند... . به همين جهت، علاقه ي مسلمانان نسبت به او زياد شد زيرا او به حقيقت براي هر بينوا و ناکام و ناتوان و بيچاره و درمانده و يتيمي که پدرش در جنگ کشته شده بود، مانند پدري دلسوز و مهربان بود.» اين ازدواج در سال چهارم هجرت رخ داد. ام سلمه در سال 61 هجري در مدينه درگذشت و در بقيع دفن گرديد. او آخرين همسر پيامبر بود که از دنيا رفت.

اسلاید 11: زينب دختر جحش: مادرش اميمه، دختر عبدالمطلب بود. و از اين رو، او نيز همچون ام سلمه، دختر عمه ي پيامبر صلي الله عليه و اله محسوب مي شد. پيامبر صلي الله عليه و اله او را در سال پنجم هجرت تزويج نمود. او در سال بيستم هجرت از دنيا رفت و در بقيع دفن شد. چون شبهات مربوط به اين ازدواج، با تأکيد بيشتري مطرح شده، و حتي در زمان خود پيامبر نيز منافقان به اين مسئله دامن مي زدند، ما نيز علل اين ازدواج را با تفصيل بيشتري بيان مي کنيم. شوهر سابق زينب، زيد بن حارثه بود. زيد غلام خديجه بود که پس از ازدواج با پيامبر، او را به عنوان خدمتگزار به شوهرش هديه کرد. قبيله زيد براي آزادي اسراي خود به مکه آمدند تا با پرداخت پول، آنها را آزاد نمايند. پدر زيد نيز از پيامبر صلي الله عليه و اله درخواست خريد او را کرد. پيامبر صلي الله عليه و اله بدون هيچ گونه توقع مادي، زيد را بين آزادي و اقامت در مکه مخير گذاشت. روحيات پاک و عواطف عالي و اخلاق نيک پيامبر صلي الله عليه و اله باعث شد زيد اقامت در محضر پيامبر را بر آزادي و رفتن نزد بستگان خود ترجيح دهد. علاقه پيامبر صلي الله عليه و اله نيز به او تا حدي بود که او را به فرزندي برگزيد و مردم به او به جاي زيد بن حارثه، زيد بن محمد مي گفتند.

اسلاید 12: يکي از اهداف پيامبر صلي الله عليه و اله حذف فاصله طبقاتي و و نيز از بين بردن سنت غلط عدم ازدواج دختران آزاد و اشرافي با طبقه ي تهيدست و بنده بود. پيامبر صلي الله عليه و اله براي از بين بردن اين رسم غلط ابتدا از خانواده ي خود شروع کرد و دختر عمه ي خود زينب را به ازدواج غلام سابق خود و آزاد شده ي آن روز درآورد، تا مردم بدانند که ملاک برتري، تقوي و پرهيزگاري است نه مال و ثروت. براي اين کار پيامبر صلي الله عليه و اله خود به خانه زينب رفت و رسما از او براي زيد خواستگاري کرد. او و برادرش در ابتدا ممانعت کردند تا اينکه آيه 36 سوره ي احزاب نازل شد که« هيچ مرد و زن مؤمني در صورتي که خدا و پيامبر او درباره ي آنها تصميمي گرفتند، اختياري از خود ندارد. ايمان زينب و برادرش عبدالله به پيامبر صلي الله عليه و اله و وحي آسماني موجب شد تا زينب رضايت خود را اعلام کند. اما اين ازدواج به عللي منجر به طلاق شد و علي رغم خواسته ي پيامبر، سرانجام آن دو از يکديگر جدا شدند. پس از مدتي پيامبر صلي الله عليه و اله براي باطل کردن سنت غلط ديگري، بر اساس وحي الهي با زينب ازدواج کرد. توضيح آنکه: جامعه ي عرب پسر خوانده را مانند پسر واقعي فرض مي کردند و احکام پسر واقعي، مثل تحريم رابطه ي زناشويي، توارث و مانند آن را، در مورد پسر خوانده نيز جاري مي دانستند. چرا که يک نوع بازي با عامل مهم در اجتماع يعني نسب است. خداوند در آيه ي 4 سوره ي احزاب مي فرمايد که «پسرخواندگان شما پسران واقعي شما نيستند. اين حرفي است که شما از خود گفته ايد ولي سخن حق پيش خداست و اوست که بشر را به راه راست هدايت مي کند.»

اسلاید 13: پيامبر صلي الله عليه و اله مأمور گرديد که اين سنت و روش جاهلي و غلط را همانند سنت هاي خرافي ديگر درهم بکوبد وآن را با عمل، که تأثيرش بيش از گفتار و جعل قانون است، از ميان مردم عرب بردارد. از آن رو که کمتر کسي جرئت داشت اين برنامه را در دنياي آن روز اجرا کند، خداوند پيامبر صلي الله عليه و اله را رسما با نزول آيه ي 37 سوره ي احزاب براي اين مهم دعوت فرمود. اين ازدواج علاوه بر اينکه سنت غلطي را باطل اعلام کرد، مظهر مساوات و برابري نيز قرار گرفت؛ زيرا پيامبر گرامي اسلام به عنوان رهبر امت اسلامي با زني ازدواج کرد که در گذشته همسر بنده ي آزاد شده ي او بود و در دنياي آن روز چنين ازدواجي، مخالف شئون اجتماعي به شمار مي رفت. اين عمل شجاعانه پيامبر صلي الله عليه و اله، موجي از اعتراض و انتقاد را از جانب منافقان و کوته فکران پديد آورد، اما خداوند براي سرکوبي اين افکار آيه 40 سوره ي احزاب را فروفرستاد: «محمد پدر يکي از مردان شما نيست؛ او سمتي جز اينکه رسول خدا و خاتم پيامبران است ندارد و خداوند از همه چيز آگاه است. قرآن حتي پيامبر خدا را در اجراي اين فرمان الهي در آيه هاي 38 و 39 سوره احزاب مورد ستايش قرار مي دهد.»

اسلاید 14: اما مستشرقان و خاورشناسان بي خبر يا مغرض، ابطال يک سنت غلط را رنگ عشق و دلباختگي داده و همچون رمان نويسان آنچه توانسته اند به يک تاريخ مجعول،پر و بال داده و آن را به ساحت مقدس پيامبر نسبت داده اند. دليل آنها، برای ساختگي بودن اين داستان است اینست که روزي چشم پيامبر صلي الله عليه و اله بي اختيار به زينب مي افتد. زيد احساس مي کند که پيامبر به زينب علاقه مند شده است و چون خود علاقه ي زيادي به پيامبر صلي الله عليه و اله داشت او را طلاق مي دهد تا مانعي براي ازدواج زينب با پيامبر نباشد. دلايل ذيل بطلان اين داستان سرايي موهوم و مجعول را روشن مي سازد: الف. آيه ي 37 سوره ي احزاب تصريح دارد که خداوند خود اين ازدواج را ترتيب داده و آن به منظور ابطال يک سنت غلط بوده نه به منظور علاقه مندي و دلباختگي. اين مطلب در صدر اسلام مورد تأييد همه بوده است و حتي يهوديان، مسيحيان و منافقان بر پيامبر به خاطر اين عملش خرده نگرفتند. ب. زينب دختر عمه ي پيامبر صلي الله عليه و اله بود و پيش از ازدواج با زيد، به پيامبر پيشنهاد ازدواج داده بود، ولي پيامبر علي رغم خواسته ي او اصرار ورزيد که با غلامش، زيد ازدواج کند. بنابراين، اگر پيامبر صلي الله عليه و اله علاقه داشت با او ازدواج کند، پيش از ازدواج او با زید،زمانی که او دختر بود مي توانست با او ازدواج کند، در حالي که چنين نکرد.

اسلاید 15: ج. بسيار دور از عقل و جريان طبيعي عرف آن روز بود که پيامبر صلي الله عليه و اله در همسايگي منزل خود تا آن زمان آثار جمال و زيبايي زينب را بي اختيار نديده باشد؛ علاوه بر آنکه دختر عمه ي او نيز بود و خود پيامبر صلي الله عليه و اله مقدمات و لوازم عروسي زينب را فراهم ساخته بود. بنابراين، بسيار بعيد است که نگاه پيامبر به زينب- آنگونه که در آن داستان مجعول آمده است- اولين نگاه بوده باشد. د. «در آن عصر [پيش از بعثت] زنان حجاب نداشتند و زينت خود را آشکار مي ساختند، بعدها اسلام اين کار را حرام کرد. با وجود اين، محمد کسي نبود که به زيبايي زنان فريفته شود و در زندگاني خديجه و پيش از ازدواج با او اين کار از او معروف نبود. به اين ترتيب، عجيب است که پس از پنجاه سالگي ناگهان عوض شود و ... به يک نظر دلباخته دختر جحش شود.»

اسلاید 16: جويريه: او دختر حارث بن ابي ضراره، زن بيوه اي بود که پيش تر با پسرعموي خود به نام مالک بن صفوان ازدواج کرده بود، او که زني پاک، و داراي ادب و متانت بود، در سال ششم هجرت به افتخار همسري پيامبر صلي الله عليه و اله درآمد و درسال 56 هجري در مدينه از دنيا رفت. در غزوه ي بني المصطلق، جويريه به همراه عده اي از زنان و مردان، اسير مسلمانان شدند. هنگام تقسيم غنايم، جويريه که دختر رئيس قبيله بني المصطلق بود، سهم ثابت بن قيس شد. جويره با مولاي خود، ثابت بن قيس، قراردادي نوشت که در قبال پرداخت پول آزاد شود. روزي جويريه به حضور پيامبر اسلام صلي الله عليه و اله رسيد و اظهار داشت: من دختر حارث رئيس قبيله بني المصطلق هستم، بلاها و مصايبي که به من رسيده، بر شما پوشيده نيست. من براي آزادي خود عقد مکاتبه نوشته ام، مرا براي تهيه ي پول ياري کن. پيامبر صلي الله عليه و اله، چون مي خواست بالاتر از کمک مالي به او بشود، به وي پيشنهاد ازدواج داد و او نيز پذيرفت. هنگامي که اين خبر به مسلمانان رسيد، به خودشان گفتند: از اين پس پيامبر داماد قبيله ي بني المصطلق شده است و ما در واقع خويشان و بستگان پيامبر را به اسارت نزد خود گرفته ايم، روا نيست که خويشان رسول خدا در اسارت مسلمانان باشند، از اين رو، همه ي اسرا را، که قريب دويست نفر بودند، آزاد کردند. هنگامي که آزادشدگان به قبيله خود برگشتند، و اين لطف و بخشش مسلمانان را مشاهده نمودند، به آيين اسلام گرويدند و حتي در صف مسلمانان و در رکاب پيامبر صلي الله عليه و اله جنگيدند. اين رفتار رسول خدا صلي الله عليه و اله نه تنها در قبيله ي نبي المصطلق بلکه در سران قبايل ديگر نيز تأثير مثبت گذاشت و دل هاي آنها را نيز به اسلام متمايل کرد. بدين سان، با يک ازدواج هزاران دل به سوي اسلام متمايل گشت.

اسلاید 17: ام حبيبه: نام اصلي او رمله مي باشد. او دختر ابوسفيان، خواهر معاويه و همسر عبيدالله بن جحش اسدي بود. به همراهي شوهرش به حبشه مهاجرت نمود. شوهرش در حبشه در اثر تبليغات مسيحيان از آيين اسلام برگشت و مسيحي شد و در همان جا از دنيا رفت. ام حبيبه که يک زن مسلمان بود و به همراهي اغلب مهاجران حبشه از ترس اذيت و آزار پدرش، ابوسفيان، به آنجا پناهنده شده بود، نمي توانست بي پناه و بي سرپرست بماند، از اين رو، پيامبر صلي الله عليه و اله به حمايت و سرپرستي او اقدام نمود. آن حضرت در سال ششم هجرت، عمرو بن اميه را نزد نجاشي، پادشاه حبشه، فرستاد و از او خواست ام حبيبه را به عقد او درآورد. نجاشي او را به پيامبر تزويج کرد. او تا يک سال بعد در حبشه بود و در سال هفتم هجرت با آخرين گروه مهاجران حبشه به مدينه بازگشت. ام حبيبه که هنگام ازدواج با رسول خدا صلي الله عليه و اله در حدود چهل سال داشت، در سال 44 هجري در مدينه وفات يافت. بنابراين، در زماني که کسي جرئت نگهداري و سرپرستي ام حبيبه را نداشت (چون او دختر ابوسفيان، دشمن درجه يک اسلام بود)، پيامبر صلي الله عليه و اله به حمايت و سرپرستي او اقدام نمود تا بدين وسيله آن بيچاره را از ورطه هلاکت نجات دهد و از سوي ديگر، در جهت پيوند دادن و نرم کردن دل هاي بني اميه که از دشمنان سرسخت و لجوج مسلمانان بودند، گامي بردارد. در نتيجه ي اين وصلت، پيامبر صلي الله عليه و اله با خاندان بني اميه و هند، زن ابوسفيان، و ساير دشمنان خونين خود نسبت فاميلي و خويشاوندي پيدا کرد و ام حبيبه نيز عامل بسيار مؤثري براي تبليغ اسلام در خانواده هاي مکه شد. استاد پيشوايي نيز معتقد است: «اگر انگيزه اي را که خاورشناسان مسيحي ادعا کرده اند، فرض کنيم، چگونه معقول خواهد بود که شخصي، زني را تزويج کند که در کشور ديگر اقامت دارد و وضع بازگشت او هيچ معلوم نيست؟!»

اسلاید 18: صفيه: او دختر حيي بن اخطب رئيس قبيله بني النضير بود و سلسله نسب او به هارون، برادر حضرت موسي عليه السلام مي رسيد. او پيش از ازدواج با رسول اکرم صلي الله عليه و اله، ابتدا با سلام بن مشکم و سپس با کنانه بن ربيع، که در واقعه ي جنگ خيبر به دست مسلمانان کشته شد، ازدواج کرد. پس از فتح خيبر در سال هفتم هجرت، بلال او را نزد پيامبر اکرم صلي الله عليه و اله آورد. چشم حضرت به صورت کبود شده ي صفيه افتاد و علت آن را پرسيد. صفيه جواب داد: شبي در خواب ديدم که ماه در دامان من واقع شده است. صبح خواب را براي شوهرم بيان کردم، او سيلي محکمي به صورتم زد و گفت: مثل اينکه آرزوي محمد در دل مي پروري؟ پيامبر صلي الله عليه و اله فرمود: اگر اسلام را قبول کني، تو را به همسري خود برمي گزينم و اگر بر يهوديت باقي باشي، تو را آزاد مي کنم تا نزد قبيله ات برگردي. صفيه جواب داد: نزد رسول خدا برايم ارزشمندتر است.بدين ترتيب بود که پيامبر در همان سال (سال هفتم هجرت) او را به عنوان همسري برگزيد. صفيه عشق وافري به پيامبر اکرم صلي الله عليه و اله داشت و هنگام فوت آن حضرت بي تابانه گريه مي کرد و از صميم دل از خدا مي خواست که دردهاي پيامبر را به جان او بيندازد و او به جاي پيامبر در بستر مرگ قرار گيرد. صفيه تا دوران حکومت معاويه زنده بود. وي در سال 50 هجري درگذشت و در قبرستان بقيع دفن گرديد. علت اين ازدواج آن بود که خود مسلمانان راضي نبودند صفيه که دختر رئيس قبيله بني النضير بود جز به پيامبر اسلام، به کس ديگري اختصاص يابد. با اين وصلت، شخصيت اجتماعي او و عشق وافرش به اسلام ناديده گرفته نمي شد. ايجاد دوستي ميان يهوديان و مسلمانان و نيز تشويق و ترغيب يهوديان به پذيرش اسلام را از فوايد ديگر اين ازدواج مي توان برشمرد.

اسلاید 19: ميمونه: از او به عنوان آخرين همسر پيامبر صلي الله عليه و اله ياد مي کنند. او دختر حارث هلالي خواهرزاده خالد بن وليد از قبيله ي بزرگ بني مخزوم بود. وي زن بيوه اي بود که پس از درگذشت دومين شوهر خود به نام ابي رهبه، خود را به پيامبر اسلام هبه کرد. اين حادثه در سال هفتم هجرت و در سن 51 سالگي ميمونه رخ داد. او درسال 51 هجري وفات يافت و در «سرف» از نواحي مکه دفن شد. لازم به ذکر است که اين نوع ازدواج- يعني زني خود را بدون مهر و صداق به پيامبر ببخشد و خود را به همسري پيامبر درآورد- طبق آيه ي 50 سوره ي احزاب از احکام اختصاصي رسول خداست و از اين رو، نمي توان بر آن اشکال گرفت. علاوه بر آن، ميمونه از قبيله بني مخزوم (بزرگ ترين قبايل عرب) بود و قرار گرفتن وي در زمره ي همسران پيامبر مي توانست در تحکيم روابط ميان پيامبر صلي الله عليه و اله و قبيله بني هاشم با قبيله بني مخزوم مؤثر باشد. گئورگيو نيز معتقد است که اين ازدواج يک اقدام سياسي برجسته به شمار مي آمد؛ چرا که ميمونه هشت خواهر داشت که هر يک همسر رجال برجسته مکه بودند، و محمد صلي الله عليه و اله بعد از ازدواج با ميمونه گويا خويشاوند تمام سکنه مکه مي شد. از اهداف ديگر ازدواج پيامبر صلي الله عليه و اله اين بود که خالد بن وليد، سردار بزرگ مکه را که نسبت فاميلي با ميمونه داشت، با خود خويشاوند نمايد. تأثير اين ازدواج به قدري بود که خالد بن وليد بالاي کوه رفت و درباره ي پيامبر به اطرافيان خود گفت: اين مرد که چنين ديني آورده است، اهل خدعه و تزوير نيست.

اسلاید 20: ماریه قطبیه: اووخواهرش را حاکم اسکندریه ، درپاسخ به نامه پیامبر (دعوت به اسلام) ، به عنوان هدیه برای پیامبر فرستاد . آنها در سال هشتم هجری ،به مدینه رسیدندوپیامبر خواهر ماریه را به حسان بن ثابت داد وخود ماریه ، کنیز پیامبر شد. منزل او همانند همسران دیگر پیامبر ، درنزدیکی مسجد نبود ، بلکه در باغی اطراف مدینه جای داشت . پیامبر اورا بسیار دوست می داشت ومانند همسران دیگرش به منزل او می رفت. پیامبر بعداز خدیجه ، فقط از ماریه ، صاحب فرزند پسری به نام ابراهیم شدکه چند ماه قبل ازارتحال حضرت ، در 16یا 18 ماهگی ، ازدنیا رفت ؛ اما این مسئله (تولد فرزند پسر) ، سلامت مزاجی پیامبر را مورد کنایه وطعنه برخی بوده ، ثابت کرد.

اسلاید 21: حاکمیت حکمت یا حکومت شهوت:پیامبر گرامی اسلام (ص) همچون بسیاری از سیاستمداران تاریخ ورهبران جوامع بشری ازدواجشان صرفا باانگیزه نایل شدن به لذت نبوده است ، بلکه همگی به فرمان خداوند متعال صورت گرفته ورنگ وبوی دینی وسیاسی و اجتماعی داشته است . آن پیامبر یگانه که حوزه رسالتش سراسر گیتی بودمی بایست در فرصت زمان اندکی که داشت ندای توحید و آزادی وآزادگی وبندگی خدا را به گوش جهانیان برساند لازمه این کار بهره جستن از همه روش ها امکانات مشروع برای رسیدن به این هدف متعالی وبلند بود . لذا باازدواج های خود دلهای زیادی به هم پیوند داد واتحاد مخالفان خود جلوگیری کرد ودر مدت زمان کوتاهی همه قبایل رابا خود همراه کرد رسالت خطیر خویش را به بهترین شیوه ممکن به انجام رسانید .دوازده مرتبه ازدواج نمود وبدین وسیله با بسیاری از قبایل پیوند نسبی برقرار نمود وانگیزه تمامی ازدواج هایش آمیزه ای بود از عبودیت وحکمت وسیاست .

اسلاید 22: دقت در ازدواج های پیامبر به ما می فهماند که از دواج های پیامبر نه در پی ارضای خواهش های نفسانی ، بلکه در جهت اهداف عالی بود که ذیلاً بیان می شود . بی شک پیامبر در ازدواج های متعدد دنبال خوشگذرانی ها نبود ، چون :اولاً : اگر چنین بود َ بایست در سنین جوانی به این امر مبادرت می کرد ، نه در سنین پیری وآن هم در شرایط سخت و دشوار .ثانیاً : اگر خوشگذرانی انگیزه آن حضرت بود ، می بایست جهت گیری هایش در گزینش همسر ، این ادعا را ثابت کند. حضرت به دنبال زنان زیبا و جذاب از جهت امور جنسی و جوانی نبود ، حتی به خواستگاری برخی از زنان مانند امه سلمه رفت و او تعجب نمود دراین سن وسال که کسی حاضر نمی شود با او از دواج کند ، چرا پیامبر به دنبال زنان جوان نمی رود وبه خواستگاری او کسی را فرستاده است .ثالثا : آنانی که با انگیزه کامیابی جنسی به ازدواج های متعدد روی می آورند ماهیت زندکی آنان به گونه ای دیگر است.آنان به زرق وبرق ظاهری زندگی،لباس وزینت زنان و رفاه وخوشگذرانی روی می آورند.در حالی که سیره و زندگی پیامبر اسلام (ص) خلاف این را نشان می دهد.پیامبر (ص) در برابر خواست همسران خویش در مورد زرق و برق زندگی ، آنان را مخیر کرد که یا همین ساده زیستی را بر گزینند وبه عنوان همسر پیامبر باقی بمانند ویا از حضرت طلاق بگیرند وبه دنبال زرق و برق زندگی بروند.

اسلاید 23: ابوهریره توضیح می دهد: تا که فوت کرد،از نان جو سیر نخورد.گاه میدیدی که دو ماه می گذشت و آتشی در منزل وی افروخته نمی شد و در این مدت غذایشان خرما و آب بود.گاه از شدت گرسنگی سنگ بر شکم می بست!رابعا : دو تن از زنان پیامبر (ص) کنیز بودند، اگر هدف پیامبر از ازدواج لذت بردن از آنان بود، این دو چون که کنیز بودند،بدون ازدواج پیامبر،پیامبر می توانست از آنان بهره مند شود. با این تحلیل ازدواج بی فایده بود. خامساً: دربرخی ازتواریخ می خوانیم که پیامبر (ص)با زنان متعددی ازدواج کرد وجز مراسم عقد انجام نشد،حتی در مواردی تنها به خواستگاری بعضی ازقبائل قناعت کردو آنها به همین قدر خوشحال بودندومباهات میکردند که زنی از قبائل آنان به نام همسر پیامبر (ص) نامیده شده واین افتخار برای آنها حاصل گشته وبه این ترتیب رابطه وپیوند اجتماعی آنها باپیامبر(ص)محکمتر ودر دفاع از اومصمم تر می شدند.

اسلاید 24: سادساً:میدانیم که پیامبر مردعقیمی نبود چرا که از خدیجه صاحب شش فرزند به نامهای:1.رقیه،2.زینب ،3.ام کلثوم،4.فاطمه، 5.عبدالله،6.قاسم واز ماریه صاحب یک فرزند به نام ابراهیم شد.به راستی آیا میتوان پذیرفت که سایرهمسران پیامبرهمگی عقیم بوده اند؟در حالی که این زنان (جز عایشه)همگی بیوه بودند واز شوهر سابقشان دارای فرزندانی بودند و این از شگفتی های زندگی محمد است. سابعاً: از جمله عواملی که مرد را به ازدواج مجدد تحریک میکند فزونی اموال وآسودگی خیال وفراغ بال است که پیامبر در دوران رسالتش به ویژه آن زمان که به مدینه هجرت نمود فاقد آن بود.مورخین گفته اند:پیامبر پس از هجرت حدود هشتادوچهارجنگ راپشت سر گذاشت وشدیداٌ مشغول کارهای نظیرساختن مساجد،صلح بین قبایل،وجوب عبادت های شبانه تبلیغ پیام الهی وگسترش پیام اسلام به اغصی نقاط جهان،مبازه با نقشه های منافقان وغیره بود.

اسلاید 25: بنا براین اهداف وحکمت های ازدواج های پیامبر (ص) میبایست در اهداف بلند و ارزشی جست وجو نمود که مهمترین آنها بدین شرح است:1)هدف سیاسی-تبلیغی:حضرت به خاطر دستیابی برموقیعت های بهتر اجتماعی وسیاسی،درتبلیغ دین خداواستحکام آن وپیوند باقبایل بزرگ عرب وجلوگیری از کارشکنی های آنان وحفظ سیاست داخلی وایجادزمینه ی مساعد برای مسلمان شدن قبایل عرب، به برخی ازدواج ها روی آورد.در ان محیطی که جنگ و خونریزی وغارتگری رواج داشت، بلکه به تعبیر ابن خلدون جنگ و خونریزی و غارتگری جزء خصلت ثانوی آنان شده بود ، بهترین عامل بازدارنده از جنگ ها وعامل وحدت و الفت پیوند زناشویی بود.به همین جهت پیامبر(ص) باقبایل بزرگ قریش به ویژه باقبایلی که بیش ازدیگران باپیامبر دشمنی داشتند پیوند ازدواج برقرار کرد گیورگو نویسنده مسیحی می نویسد: محمد (ص)ام حبیبه را به ازدواج خود دراورد تا بدین ترتیب دامادابوسفیان شودو از دشمنی قریش نسبت به خود بکاهد. درنتیجه پیامبر باخاندان بنی امیه و هند زن ابو سفیان وسایر دشمنان خونین خود خویشاوند شدو ام حبیبه عامل بسیار موثری برای تبلیغ اسلام در خانواده های مکه شد.

اسلاید 26: 2 –هدف تربیتی:قرآن مردم را به حمایت از وا ماندگان و محرومان وایتام فرا می خواند.پیامبر (ص) نیز در عمل برای مردان بیچاره و وامانده در کنار مسجد«صفه» را بنا و نهاد وحدود هشتاد نفر از آنان را در آنجا سکنی داد.این حمایت عملی وصفه نشینی مربوط به مردان بود،اما در مورد زنان باتوجه به موقعیت آنان. این گونه راه حل برای رهایی آنان از مشکلات پسندیده نبود، حضرت از فرهنگ مردم وراه حل چند همسر داری که باز تاب شرایط اجتماعی بود ، بهره جست ومردان مسلمان راتشوق نمود که زنان بی سر پرست ویتیم دار را به تناسب حالشان،با پیوند زناشویی به خانه های خویش راه بدهند، تا آنان ویتیمانشان از رنج بی سر پرستی وتنهایی وفقر مالی وعقده های روانی و خود نیز به این کار تن داد تا مسلمانان در عمل تشویق شوند..

اسلاید 27: 4-نجات زن وجلوگیری ازغلتیدن وی در دامن بستگان مشرک وکافربرخی از زنان که مسلمان شده بودندو به جهت مرگ،شهادت ویا ارتداد شوهر، بی سرپرست می شدند وزندگی بر آنان بسیار مشکل بود ودر وضع بسیار اشفته ای به سر می بردند. همانند ام حبیبه، دختر ابو سفیان که بی سر پرست شد نه می توانست در آنجا بماند ونه به مکه نزد پدرش برگردد.3-هدف رهایی کنیزان: اسلام با برنامه ریزی دقیق ومرحله به مرحله در جهت آزادی اسیران گام برداشت. رسول خدا (ص) از شیوه های خوب ومتعدد برای آزادی اسیران بهره جست که ازدواج از جمله آنهاست.جویریه وصفیه کنیز بودند. پیامبر(ص)برای از دواج با جبیریه ، اول اورا آزاد نمود وسپس شریک زندگی قرار داد. در ازدواج با جبیریه تمامی اسیران بنی مصطلق که دویست تن بودند آزاد شدند.

اسلاید 28: 5-طرد سنت غلط وجاهلی: پیامبر(ص) به دستور خدا با«زینب بنت حجش» همسر مطلقه زید بن حارثه ، پسر خوانده پیامبر بود، ازدواج نمود تا حکم جاهلی را در عمل باطل کند ومردم پذیرای نقض حکم جاهلی باشند. اگر این ازدواج صورت نمی گرفت، ممکن بودزیدبن حارثه،یا پسرش اسامه بن زید بعد از رحلت پیامبر به عنوان پسر و وارث پیامبر مطرح میشد ومسیر امامت و وراثت خاندان(ص) دگرگون میشد.

اسلاید 29: قرآن و همسران پیامبر آیه 50 سوره احزابای پیامبر ما بر تو آن همسرانی را که مهرشان را داده ای،حلال کردیم و [کنیزانی] را که خدا از غنیمت جنگی در اختیار تو قرار داده و دختران عمویت و دختران عمه هایت و دختران دایی توودختران خاله هایت که با تو مهاجرت کرده اند و زن مومنی که خود را [ داوطلبانه] به پیامبر ببخشد در صورتی که پیامبر بخواهد او را به زنی گیرد .این ویژه توست نه دیگر مومنان کهَ ما حکم زنان عقدی و کنیزان ملکی دیگران را به علم خود بیان کردیم و این زنان را همه بر تو حلال کردیم که بر وجود تو هیچ حرج و زحمتی نباشد و خدا را بر بندگان رحمت و مغفرت بسیار است.قرآن در این آیه به صراحت بیان می کند که این احکامی که می آید مربوط به توست و برای دیگر مومنان نیست!و البته دلیل قابل توجه است ؛برای اینکه پیامبر به زحمت نیفتد!

اسلاید 30: آیه 51 سوره احزابنوبت هر کدام از آن زنها را که میخواهی به تاخیر انداز و هر کدام را که میخواهی پیش خود جای ده وبر تو باکی نیست که هر کدام را که ترک کرده ای دوباره طلب کنی که این نزدیکتر است برای اینکه چشمانشان روشن گردد و دلتنگ نشوند وهمگی شان به انچه به آنان داده ای خشنود گردند وانچه در دلهای شماست خدا میداند وخدا همواره دانای بردبار است .در این قسمت از آیه حتی خداوند به پیامبرش دستور می دهد که میتوانی نا عادلانه با زنانت برخورد کنی (آنهم دستور برای پیامبری که اسوه حسنه ونشانه عدالت در بین مسلمانان شناخته شده است !) و حتی به زنان پیامبر هم دستور می دهد که باید خشنود هم باشند!

اسلاید 31: آیه 52 سوره احزاباز آن پس دیگر زنان و نیز اینکه به جای آنان زنان دیگری بر تو حلال نیست هر چند زیبایی آنها برای تو مورد پسند افتد به استثنای کنیزان و خدا همواره بر هر چیزی مراقب است.

اسلاید 32: آیه 53 سوره احزابای کسانی که ایمان آورده اید داخل اتاقهای پیامبر مشوید مگر آنکه برای طعامی به شما اجازه داده شود بی آنکه در انتظار پخته شدن آن شوید ولی هنگامی که دعوت شدید داخل گردید و وقتی غذا خوردید پراکنده شوید بی آنکه سرگرم سخنی گردید این رفتار شما پیامبر را می رنجاند و از شما شرم می داردو حال آنکه خدا از حق گویی شرم نمیکند و چون از زنان پیامبر چیزی خواستیداز پشت پرده از آنان بخواهید این برای دلهای شما و دلهای آنان پاکیزه تر است و شما حق ندارید رسول خدا را برنجانید و مطلقا نباید زنان او را پس از مرگش به نکاح خود در آورید چرا که این کار نزد خدا همواره گناهی بزرگ است.دراین آیه نیز در ابتدا خداوند به کمک نبی اش می آید و چیزی را که پیامبر از بیان آن خجالت می کشد ،بیان می کنداما نکته جالب نداشتن حق ازدواج زنان پیامبر در اخر آیه است!و اینکه زنان پیامبر باید تا آخر عمرشان به خاطر اینکه زن پیامبر شده اند ازلطف داشتن فرزند محروم شوند.(آنهم با وجود زنی مثل عایشه که در زمان مرگ پیامبر در اوج جوانی بود!) همه این آیات می تواند مبتنی بر این باشد که این ازدواج ها به امر خدا ودر راستای رسالت آن بزرگوار بوده است.

اسلاید 33: وکلام آخر را از زبان شریعتی نقل کنیم که می گوید:” من هرگاه به یاد خانه و زندگی محمد می افتم که جوانی و کمال را با زنی 50تا73ساله گذراند و در پیری با بیوه زنانی جا افتاده و بچه دار چون ام سلمه وزینب دختر خزیمه (مادر بینوایان )و به خصوص حفصه سر کرد و خانه اش آن بود و خوراکش آن،نمی توانم از افسوس خوداری کنم که محمد می توانست زنانی زیبا تر از آنها داشته باشد و زندگی بهتر از این و نیز هرگاه سخن نویسندگانی را می خوانم که از شوت رانی محمد سخن می گویند و از حرمسرای محمد،نمیتوانم از شرم پریشان نشوم که یک انسان حتی نویسنده ،تا کجاها ننگین شود و به خاطر مصلحتی زشت،سیمای حقیقتی زیبا را که فخر انسان است و سرمایه تاریخ به چنین پلیدی ها بیالاید!

اسلاید 34: قرآن و تعدد زوجاتاموال یتیمان را بدهید و پلید را به جای پاک ندهید و اموال ایشان را با اموال خود نخورید که گناهی بزرگ است و اگرترسیدید که در باره یتیمان عدالت نورزید، پس آنچه می خواهید دو،سه وچهار زن بگیرید و اگر می ترسید که عدالت نورزید پس به یکی اکتفا کنید. (نسا 2و3 )”شما هرگز نتوانید میان زنان به عدالت رفتار کنید و هر چند راغب و حریص بر عدل ودرستی باشید پس به تمام میل خود یکی را بهره مند ودیگری را محروم نکنید تا او معلق وبلا تکلیف ماند واگر سازش کنید وپرهیزگار باشید همانا خداوند بخشنده ومهربان است.“(نسا129)

اسلاید 35: حکم اول در ضمن آیاتی آمده که از سرنوشت یتیمان سخن می گوید. قبل و بعد این آیه به کرات در باره یتیمان صحبت شده (آیات7و8و10.13) وکاملا واضح است که این حکم باید یک ربطی به وضع یتیمان داشته باشد در این آیات قرآن ابتدا مردم را ملزم به اجرای عدالت می کند و بلافاصله اعتراف می نماید که هرگز نمی توانید عدالت ورزید پس به یک تن اکتفا کنید؛ ولی در عین حال چون ممکن است در زندگی اجتماعی حوادثی پیش بیاید که تعدد زنان را ایجاب کند ، داشتن 4زن را به شرط عدالت روا شمرده است.نکته دیگر که غالباً به ذهن نمی آید،این است که اسلام تعدد زوجات را وضع نکرده است.پیش از اسلام هیچ حدی در این باره وجود نداشته است وآنچه اسلام آورده تحدید زوجات است.نه اینکه چهار تا زن بگیرید،بلکه بیش از چهار تا نگیرید.ضمن اینکه این آیه در اواخر سال هشت هجرت نازل شد وتا آن زمان پیامبر تمام زنانش را گرفته بود

اسلاید 36: و اما چه ضرورت های اجتماعی ای ایجاب می کند که تعدد زوجات به عنوان اصل مترقی و متعالی مطرح شود؟خوشبختانه نسل پیش آن را به چشم خود دیده است.پس از جنگ جهانی دوم بحران شدیدی که بر اثر نابودی میلیونها مرد در اروپا و به خصوص آلمان و اتریش و لهستان بوجود آمدو موج فساد و انحطاط و بیماریهای روانی و پریشانی بسیاری که زنان بی شوهرو اطفال بی پدر را رنج می داد،همه و همه مسایلی بود که در روح و اخلاق جامعه اروپایی آثار عمیق و انحرافات شدید به جای گذاشت. موج تظاهرات و اعتراضات زنان مذهب کاتولیک هم به مومنین که اصل تعدد زوجات را راه بازی برای شهوت رانی خود می پندارند و هم به روشنفکران که آن را مطلقا ضد انسانی می شمارند نشان می دهند که معنی و مورد این حکم چیست و کجاست.در سال 1958 جبهه آزادی بخش ملی الجزایر به همه اعضای خود سفارش کرد که مجاهدان به خانواده های برادران شهیدشان بیندیشند و با زنانی که همسرانشان را در راه مبارزه از دست داده اند، ازدواج کنندتا شهادت مایه پریشانی اطفال و بدبختی زنان نگردد و خانواده ی یک شهید به دامن فقرو فساد نیفتد.بر اساس این حکم بسیاری از مجاهدان الجزایری با زنانی که گاه جای مادرشان بودند و پسرانی به اندازه خودشان داشتند،ازدواج کردند.

اسلاید 37: از همه گذشته زنانی هستند که به علل گوناگونی همسران خود را از دست می‏دهند و در یک دوره ی زمانی ممکن است تعداد دختران بیشتر از مردان باشد، که اگر تعدد زوجات نباشد، آنها باید برای همیشه بدون همسر باقی بمانند. با درنظر گرفتن این واقعیت‏ها در این گونه موارد (که تعادل میان مرد و زن به هم می‏خورد) ناچاریم یکی از راه های زیر را انتخاب کنیم: أ. مردان تنها به یک همسر در همه موارد قناعت کنند و زنان بیوه تا پایان عمر بدون همسر باقی بمانند و تمام نیازهای فطری و خواسته‏های درونی و احساسی خود را سرکوب کنند. ب. مردان فقط دارای یک همسر قانونی باشند، ولی روابط آزاد و نامشروع جنسی را با زنانی که بی شوهر مانده‏اند، به شکل معشوقه برقرار سازند. ج. کسانی که قدرت دارند بیش از یک همسر را اداره کنند و از نظر جسمی و مالی و اخلاقی مشکلی برای آنها ایجاد نمی‏شود، نیز قدرت بر اجرای کامل عدالت میان همسران و فرزندان دارند، به آنها اجازه داده شود که بیش از یک همسر انتخاب کنند.

اسلاید 38: حال اگر بخواهیم راه اوّل را انتخاب کنیم، باید گذشته از مشکلات اجتماعی که به وجود می‏آید، با فطرت و غرایز و نیازهای روحی و جسمی بشر به مبارزه برخیزیم. همچنین عواطف و احساسات این گونه زنان را نادیده بگیریم، اما این مبارزه‏ای است که پیروزی در آن نیست. به فرض که این طرح عملی شود، جنبه‏های غیر انسانی آن بر هیچ کس پوشیده نیست. اگر راه دوم را انتخاب کنیم، باید فحشا را به رسمیت بشناسیم. تازه زنانی که به عنوان معشوقه مورد بهره برداری جنسی قرار می‏گیرند، نه تأمین دارند و نه آینده‏ای؛ چنان که شخصیت آنها پایمال شده است. اینها اموری نیست که انسان آگاه آن را تجویز کندبنابراین، تنها راه سوم می‏ماند که هم به خواسته‏های فطری و نیازهای غریزی زنان پاسخ مثبت داده شود و هم از عواقب شوم فحشا و نابسامانی زندگی این دسته از زنان جلوگیری شود و جامعه از گرداب گناه بیرون آید.

اسلاید 39: و ما ینطق عن الهویوپیامبر روی هوی و هوس حرف نمی زند. (نجم/3)

اسلاید 40: اثرات چند همسری:1.از نظر اجتماعی2. از نقطه نظر روحی3. ازنظر تربیتی3. از نظر اخلاقی

اسلاید 41: 1-از نظر اجتماعی: در موارد گوناگون چند همسری باعث بوجود آمدن طلاق و از هم پاشیدگی خانواده ها می گردد . پیامد دیگر آن بی اعتمادی زن به شوهر است و هم چنین باعث افزایش بزهکاری کودکان و نوجوانان می شود لازم و ضروری است برای حفظ نهاد و بنیان خانواده و تأثیرات چند همسری بر روی این نهاد به این موضوع )تعدد زوجات) توجه کافی مبذول نماییم . خانواده هایی که در آنها تعدد زوجات یا چند همسری وجود دارد به علت تعدد زنان و فرزندان، افراد نمی توانند از محبت، عاطفه و امکانات برابر بهره مند شوند، تنها شاهد تنش و نا آرامی، بروز حس حسادت و شکل گیری عقده های روانی که سرمنشأ بسیاری از انحرافات رفتاری خواهد شد هستیم و به نوبه خود تزلزل و فروپاشی بنیان خانواده را به دنبال دارد به گونه ای که نظام اجتماعی نیز دچار آشوب خواهد شد. 2ـ از نقطه نظر روحی: در رابطه زناشویی آنچه عمده و اساس است امور روحی و معنوی است، عشق و عاطفه و احساسات است . کانون ازدواج و نقطه پیوند دوطرف به یکدیگر دل است . عشق و احساسات هرگز در صورت تعداد آنقدر رواج نمی گیرد که در وحدت می گیرد . اوج اعلای عشق و احساسات با تعدد سازگار نیست هم چنانکه با عقل و منطق نیز سازگار نیست هم چنین از نظرات سلامت روانی ـ زنانی که در خانواده های چند همسری هستند عزت نفس همسر اول خانواده بسیار پایین و احساس تنهایی در آنها بسیار بالاست و معمولاً زنان احساس نابرابری را از سوی همسرانشان تجربه می کنند. زنان در خانواده چند همسری سوء رفتار فیزیکی، کلامی ـ جنسی را توسط شوهر و همسر دیگر تجربه می کنند . همچنین تشخیص اختلالات روان پزشکی در خانواده چند همسری بیش از تک همسری است.

اسلاید 42: 3ـ از نظر تربیتی : چند همسری زنان را به قیام و اقدام علیه یکدیگر و احیاناً شوهر وا می دارد و محیط زناشویی را که باید محیط صفا و صمیمیت باشد به میدان جنگ و جدال و کانون کینه و انتقام تبدیل می کند . دشمنی و رقابت و عداوت میان مادران به فرزندان آنها سرایت می کند دودستگیها و چند دستگیها بوجود می آید محیط خانوادگی باید الهام بخش نیکی و مهربانی باشد که به تبدیل به درس آموز نفاق و نامردی می گردد . 4ـ از نظر حقوقی : به موجب عقد ازدواج هر یک از زوجین به دیگری تعلق می گیرد و از آن او می شود . حق استمتاعی که هرکدام نسبت به دیگری پیدا می کنند از آن جهت است که منافع زناشویی طرف را به موجب عقد ازدواج مالک شده است پس آن کس که در درجه اول باید نظرش رعایت شود و اجازه او تحصیل گردد زن اول است . اگر بدون اجازه زن اول ازدواج صورت گیرد قطعاً مستحق مجازات است .

اسلاید 43: چرا چند شوهری برای زنان مجاز نیست؟ 1 - این خلاف طبیعت و روحیات زن است؛ زیرا از نظر روان شناسی تفاوتی اساسی بین ساختار روانی و گرایش‏ها و عواطف زن و مرد وجود دارد. روان‏شناسان معتقداند که زنان به طور طبیعی تک شوهرگرا هستند و فطرتا از تنوع همسر گریزانند و خواستار پناه یافتن زیر چتر حمایت عاطفی و عملی یک مرداند و تنوع گرایی در زنان نوعی بیماری است. ولی مردان ذاتا تنوع گرا و چند زن‏گرا هستند و چنان که می‏دانید احکام اسلام همه متناسب با نیازهای واقعی و ویژگی‏ها و خصلت‏های ذاتی انسان‏ها وضع گردیده است. 2- بدین وسیله بهداشت و سلامت نسل به خطر می‏افتد. 3- شناخت انتساب و تمیز آنها از بین خواهد رفت و یکی از پیامدهای آن ازبین رفتن عواطف خانوادگی و عدم تمایل به تکثیر نسل و زاد و ولد، خواهد بود؛ چون به حسب طبع هر کس فرزند خودش را دوست داشته و برای او سرمایه گذاری می‏کند، اما در قبال کسی که انتسابش به وی مشکوک است، بلکه اصلا معلوم نیست از کیست؟ بی گانه بوده و تعهدی نسبت به او ندارد و از درون نیز چنین انگیزش و تمایلی وجود ندارد

اسلاید 44: منابع:- ترجمه المیزان،جلد4- فراز هایی از اسلام، سید محمد حسین طباطباییمحمد پیامبری که از نو باید شناختتفسیر الکشاف،محمد بن عمر زمخشریتفسیر نمونهبحار الانوارتعدد زوجات و مقام زن در اسلام ،استاد علامه طباطباییسایت های اینتر نتی

اسلاید 45: تهیه کنندگان : ساجده ریاضی، رقیه حسینی، مرضیه ایزدی با تشكر از استاد گرامي حاج آقا دست داده