کنترل بیماریها پس از بحران

کنترل بیماریها پس از بحران

اسلاید 1: dad

اسلاید 2: كنترل بيماريها پس ازبحران

اسلاید 3: بررسي سوابق اپيدمي و بيماري هاي عفوني مرگ و مير بالا دارند.بلايا پتانسيل بالقوه در به هم ريختگي اجتماعي و مرگ و مير بالا دارند.اپيدمي هاي همزمان در مواردي كه زير ساخت هاي بهداشتي تخريب مي شود رخ مي دهد.بلاياي طبيعي مي تواند منتهي به اپيدمي وبيماري هاي عفوني شود

اسلاید 4: بیماریها ازلحاظ فازهای بحرانفاز حاد:(4روزاول) بیماریهای ناشی ازتروما(عفونتهای بافت نرم)فاز تحت حاد:(4روزتا 4هفته)بیماریهای منتقله ازهوا،غذاوآبفازبهبودی :(پس از4هفته) بیماریهای منتقله از ناقلین(وکتورها)

اسلاید 5: عوامل تاثير گذار در انتقال بيماري ها بعد از بلاياعوامل محيطيارگانيسم هاي آندميك خصوصيات جمعيتيساختار و وضعيت بهداشت عمومي قبل از بحراننوع و بزرگي بحران

اسلاید 6: ملاحظات محیطی درانتقال بیماریهای واگیردارآب وهواسرما: بیماریهای منتقله از راه هوا گرما: بیماریهای منتقله ازراه آبفصلزمستان: آنفلوانزاتابستان: گاستروآنتریتوضعیت بارانسالهای پرباران: مالاریاکم باران: سوء تغذیه ناشی از خشکسالی

اسلاید 7: ارگانيسم هاي آندميكاحتمال عفونت هاي آندميك منطقه بعد از بلايا بالا مي رودعوامل غير آندميك كه قبل از حادثه ناشناخته بودند ممكن است بعد از حادثه ظاهر شوندبيماري هاي نادر ممكن است پيدا شوندتمهيدات مقدماتي مي تواند اين عوامل را تحت تاثير قرار دهد

اسلاید 8: خصوصيات جمعيتتراكم جمعيتي:جابجايي جمعيتاردوگاه هاي مهاجران و پناهندگانسن :سالخوردگان و كودكانبيماري هاي مزمن :سوء تغذيهديابت و بيماريهاي قلبيپيوند اعضاء

اسلاید 9: خصوصيات جمعيتتحصيلاتدين و مذهبفرهنگ بهداشتيترومااسترس

اسلاید 10: زير ساخت ها و منابع قبل از وقوع بلايامراعات اصول بهداشت، بهسازي – سيستم تخليه فاضلابمراقبت هاي بهداشتي اوليه و تغذيهآمادگي براي مقابله با بلايانظام مراقبت بيماري هاتجهيزات و داروهاحمل و نقل ترابريجاده هازير ساخت هاي بهداشتي درماني

اسلاید 11: فراوان ترين بيماريهايي كه بعد از بروز بلايا رخ مي دهندبيماريهاي گوارشيبيماريهاي منتقله توسط حشراتبيماريهاي قابل پيشگيري با واكسن در كودكان

اسلاید 12: عفونتهای بلافاصله پس ازبحرانعفونتهای ناشی از ضربه ونفوذ جسم خارجیازهم گسیختگی پوست وبافت نرم(استاف مقاوم به متی سیلین)نکروز ماهیچه وبافت نرمبیماری ناشی ازسم میکروبسوختگیهاعفونتهای ناشی ازآبگاستروآنتریتوبادیسانتری غیر وبائی(اسهال خونی)هپاتیتبیماریهای نادر

اسلاید 13: چه عواملي باعث بروز بيماريهای واگیردارپس ازبحران مي شوند.مهمترين دلايل بروز اين بيماريها آلودگي آب و مواد غذايي با مدفوع مي باشند كه منجر به رخداد بيماريهاي گوارشي ميگردند.تراكم جمعيت جابجائي ناگهاني جمعيت انهدام سرويس هاي بهداشتي توقف برنامه هاي بهداشت عمومي

اسلاید 14: عفونتهای بلافاصله پس ازبحرانناشی ازناقلینمالاریاآنسفالیتهای ویروسی(ویروس وست نایل)تب زرد وتب دانگتیفوستنفسیویروسیپنومونی ناشی ازجامعهبیماریهای نادرسایرناشی از انتقال خون

اسلاید 15: غفونتهای فاز ریکاوری(بهبودی)این عفونتها به دوره کمون طولانی تری نیاز دارند:سلشیستوزومیازیسلیشمانیازیسلپتوسپیروزعفونتهای بیمارستانی

اسلاید 16: اصول پيشگيري و مبارزه با بيماريهاي واگير در پي وقوع حوادث طبيعيتوجه به رعايت كليه معيارهاي منطقي بهداشت عموميبررسي و تحقيق در مورد گزارش موارد مشكوك , محتمل و قطعي بيماريهابرقراري سيستم مراقبتي توام با گزارش دهي بموقع و مناسب و اقدامات كنترلي صحيحاجراي اقدامات بهداشت محيطي مناسب در رابطه با بيماريهاي خاص

اسلاید 17: اصول پيشگيري و مبارزه با بيماريهاي واگير در پي وقوع حوادث طبيعي مهمترين بخش تشكيل تيم مراقبت است

اسلاید 18: 18مراقبتSurveillance

اسلاید 19: 19تعريف مراقبت :« مراقبت » عبارت از گردآوري، تجزيه و تحليل، تفسير و انتشار به هنگام، مستمر و منظم داده هاي مربوط به سلامتي. مهم اين است كه از اين اطلاعات براي مداخله هاي لازم در نظام سلامت يك جامعه استفاده شود. اين مداخله مي تواند در زمينه نيازسنجي، برنامه ريزي، اجرا و يا ارزشيابي برنامه هاي سلامتي باشد. موشكافي و دقت مداوم در عوامل تعيين كننده بروز وانتشار بيماريها وساير شرايط ناخوشي

اسلاید 20: 20

اسلاید 21: 21لازم به ذكر است كه در فارسي، واژه مراقبت معادل دو لغت انگليسي Care و Surveillance انتخاب شده است. منظور از مراقبت همان معادل Surveillance مي باشد و اين مفهوم از مبحث مراقبت بيمار ( مترادف با (Care) تفاوت دارد. پايش Monitoring انجام و تحليل روزمره به منظور تعيين تغييرات در محيط يا وضع سلامت جوامع يا اندازه گيري اثر يك مداخله بر روي وضع سلامت يك جمعيت يا محيط كه نبايد با مراقبت اشتباه شود.

اسلاید 22: 22مثالي از مراقبت در زندگي روزمره به عنوان مثال مي توان كنترل وضعيت ترافيك شهر را يك نظام مراقبت دانست. سازمان هاي دست اندركار كنترل ترافيك با ابزارهاي گوناگون ( دوربين هاي مستقر در سطح شهر و يا گزارش واحدهاي راهنمايي و رانندگي) به طور مستمر و منظم اطلاعاتي را ارائه مي كنند كه حاكي از وضعيت ترافيك مي باشد.اندازه گيري هاي منظم وزن افراد، حضور و غياب كلاس هاي درس، امتحانات كلاسي در طول نيمسال تحصيلي و … نمونه هايي از مراقبت در زندگي روزمره افراد مي باشند.

اسلاید 23: 23خصوصيت اصلي نظام مراقبت چيست ؟ مهم اين است كه برپايه اطلاعات حاصل از نظام مراقبت، مداخله هاي لازم (مثلا براي كنترل وضعيت ترافيك) انجام شود. به عنوان مثال با اعلام مسيرهاي شلوغ از طريق راديو، افراد در انتخاب مسيرهاي مناسب راهنمايي شوند.

اسلاید 24: 24استفاده هايي كه از نظام مراقبت مي شود 1 ـ ارزيابي وضعيت موجود 2 ـ تعيين اولويت ها3 ـ پايش و ارزشيابي برنامه ها4 ـ شناسايي مشكلات 5 ـ ايجاد زمينه براي انجام تحقيق مراقبت مي تواند معطوف به يك بيماري مثل سل، مالاريا، سرطان مري و … و يا عوامل خطر مهم همچون مصرف سيگار، رفتارهاي پرخطر جنسي و… باشد.

اسلاید 25: 25اهداف نظام مراقبت 1 ـ پايش روند2 ـ شناسايي اپيدميها3 ـ شناسايي گروههاي در معرض خطر4 ـ تعيين اهداف برنامه 5 ـ ارزيابي پيشرفت برنامه هاي مداخله اي

اسلاید 26: 26معمولاً بسياري از نظام هاي مراقبت، تعداد موارد بيماري را كمتر از حد واقع (Under reporting)گزارش مي كنند. علت اين موضوع مي تواند:الف) مراجعه نكردن كليه بيماران به واحدهاي ارايه خدمات ب) تشخيص داده نشدن همه آنها ج) (درصورت تشخيص) گزارش نكردن همه موارد بيماري به نظام مراقبت باشد. البته در مورد برخي از نظام هاي مراقبت انتظار گزارش بيش از حد واقع (Over reporting)نيز وجود دارد.

اسلاید 27: 27محل گردآوري معمول داده ها براي مراقبت چه مكانهايي هستند؟ منابع گردآوري داده هاي مراقبت، متنوع هستند ولي عمده آنها از مراكز ارائه خدمات دولتي و خصوصي همچون بيمارستان ها، مطب ها، آزمايشگاه ها و… مي باشند. توجه به اين نكته الزامي است كه بيشتر اين داده ها هنگام ارايه خدمات و توسط همان كساني كه خدمات را ارايه مي دهند توليد مي شوند. به علاوه تعداد اين واحدها در سطح كشور بسيار زياد هستند.

اسلاید 28: 28در نتيجه: نظام مراقبت بايد ساده بوده و توسط كاركناني كه آموزشهاي تخصصي نديده اند اجرا شودداده ها به ساده ترين روش ممكن و در حداقل مقدار لازم گردآوري شوندقابليت اجرا و كم هزينه بودن از اصول ايجاد نظام مراقبت مي باشند.

اسلاید 29: 29علل مهمي كه روي توانايي نظام مراقبت تاثير مي‌گذارند عبارتند از:ميزان بهره‌مندي از خدمات ارايه شده تعريف و تشخيص درست بيماري و يا وضعيت مواجهه ثبت و گزارش‌دهي به موقع موارد

اسلاید 30: 30مراحل تكوين نظام مراقبت

اسلاید 31: 31واقعه سلامتي تشخيص منابع گزارشتسهيلات بهداشتيثبت مرگآزمايشگاههاجامعه توسط چه كسي و چگونه؟فرايند گزارش‌دهي: وجود فرم‌هاي مناسب گزارشتكميل فرم‌ها و تصحيح آنهااطمينان از محفوظ ماندن اطلاعات مهممديريت داده‌ها: گرداوري، ورود داده ها و تصحيح ذخيره‌سازي داده هاورود داده‌ها و تصحيح آنهاتجزيه و تحليل و تهيه گزارشانتشار گزارشاطمينان از رعايت امانت در اطلاعاتگيرندگان دادهرا بطين، بهورزان و...مراكز بهداشتي درمانيمركز شهرستانانتقال اطلاعات :ذي نفع هاي سلامتي جريان اطلاعات در نظام مراقبتتهيه پس خوراند در تمامي مراحل

اسلاید 32: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش بین المللیوبا ،طاعون،تب زرد،تیفوس،تب راجعه آندمیک،فلج اطفال ،آنفلوانزای انسانی با زیرگروههای جدید،تب های خونریزی دهنده، آبله و سارس

اسلاید 33: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش فوریفلج شل حاد،سرخک ، سندرم سرخچه مادرزادی،دیفتری، مننژیت، وبا،طاعون، عوارض متعاقب ایمنسازی،تیفوس،مالاریا، بوتولیسم،سیاه زخم تنفسی، کزاز نوزادان، تب زرد، حیوان گزیدگی، تبهای خونریزی دهنده ویروسی و هرگونه افزایش بروز در سایر بیماریهای عفونی

اسلاید 34: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش غیرفوریسل،جذام ، سیاه سرفه، کزاز بالغین،تیفوئید، انواع هپاتیت ویروسی،ایدز و عفونت HIV ،بیماریهای آمیزشی،عوارض متعاقب ایمنسازی، سالک و کالازار، بروسلوز، سیاه زخم جلدی،تب راجعه ،شیگلوز،لپتوسپروز، فاسیولازیس و شیستومیازیس

اسلاید 35: 35انواع اطلاعاتي كه به طور معمول تحت مراقبت قرار مي گيرند 1 ـ موارد ابتلاء و مرگ و مير: به تفكيك سن، جنس و ... 2 ـ نتايج آزمايشگاهي: ازجمله نتايج سرولوژي، باكتريولوژيك، پاتولوژيك، مقاومت به داروها و …3 ـ عوامل خطر4 ـ وضعيت ناقلين: مانند نوع ناقلين منطقه، وفور آن ها و يا حساسيت به حشره كش ها5 ـ شرايط محيطي: دسترسي به آب آشاميدني، سطح آلودگي هوا، بهسازي محيط و …6 ـ مخازن بيماريها: انساني و حيواني 7 ـ خصوصيات جمعيت: مانند سن، جنس، مهاجرت و …8 ـ مداخله هاي صورت گرفته: همچون واكسن هاي مصرف شده، تعداد افراد درمان شده و يا اماكن سمپاشي شده .

اسلاید 36: 36ارزيابي نظام مراقبت شامل دو قسمت كلي مي باشد كه در قالب دو سئوال مطرح مي گردند :الف) آيا وجود نظام مراقبت مورد بررسي ضروري است ؟ب) درصورت ضرورت آيا نظام مراقبت از عملكرد مناسبي برخوردار مي باشد ؟

اسلاید 37: 37در صورت ضرورت داشتن وجود نظام مراقبت مورد بررسي، عملكرد آن طي چهار مرحله ارزيابي مي شود:1 ـ توصيف نظام مراقبت2 ـ تعيين سودمندي 3 ـ بررسي خصوصيات4 ـ ارزيابي منابع

اسلاید 38: 38توصيف نظام مراقبت اين مرحله براي شناسايي كامل نظام مراقبت صورت مي گيرد و خود شامل موارد زير است :انواع وقايع تحت مراقبت (‌اعم از بيماري، علت و يا غيره)تعريف عملي موارد، عامل تشخيص دهنده جمعيت تحت پوشش هدف هاي نظام مراقبت ها (از جمله تشخيص اپيدمي، تعيين روند تغييرات و …) جريان اطلاعات، شامل :      چه كسي فرم را پر مي كند ؟      دركجا تجزيه و تحليل داده ها صورت مي پذيرد؟      آيا پس خوراند تهيه مي شود ؟      گزارش هاي حاصل از مراقبت توزيع مي گردند؟      فواصل گردآوري داده ها چگونه است ؟

اسلاید 39: 392 ـ تعيين سودمندي اهميت نظام مراقبت در استفاده از نتايج آن است. در نتيجه سه سئوال مهم مطرح مي باشد.   چه اقداماتي متعاقب مراقبت صورت مي گيرد؟  استفاده كنندگان از نتايج چه كساني هستند؟  آيا اطلاعاتي كه به تصميم گيرندگان مي رسد كافي و مناسب مي باشند؟

اسلاید 40: 403 ـ بررسي خصوصيات زمان انتظار در هر مرحله(Timeliness) : باتوجه به اهميت مراقبت در تصميم سازي مهم است كه اطلاعات لازم به موقع در دسترس قرار گيرند. حساسيت وارزش اخباري مثبت بعنوان شاخص هاي توانايي نظام مراقبت درتشخيص موارد سادگي(Simplicity) : به طور معمول افراد درگير كار مراقبت آموزش ويژه اي به اين منظور نديده اند. در نتيجه نظام مراقبت، بايستي از سادگي لازمه برخوردار بوده و در عين حال قابليت رسيدن به اهداف خود را نيز دارا باشد.قابليت پذيرش(Acceptability) : تمايل افراد به گزارش دهي و نيز شركت در مراقبت كه ضامن موفقيت آن خواهد بود. انعطاف پذيري (Flexibility) : درصورت ايجاد تغيير در نظام مراقبت بتوان با هزينه و زحمت كم آن را اعمال نمود. به عنوان مثال اضافه كردن بيماري و يا مشخصات فردي جديد به نظام مراقبت قبلي در زمان كم و با صرف منابع انساني ـ مالي اندک قابل انجام باشد.معرف بودن(Representativeness) : اينكه گزارشات حاصل از نظام مراقبت چه گروه هايي از جمعيت را شامل مي شود از جمله توزيع جغرافيايي و يا الگوهاي خاص در دريافت خدمات مثل مراجعين به بخش دولتي، بستري و …ملاحظات اخلاقي(Ethical considerations) : در نظام مراقبت حفظ اسرار افراد از اهميت والائي برخوردار است كه بايستي مورد توجه قرار گيرد.

اسلاید 41: 41-4 ارزيابي منابع در مرحله آخر بايستي مشخص نمود به ازاي عمليات انجام شده چه هزينه هايي صورت گرفته است. اين هزينه در دو قالب هستند.         نيروي انساني         مواد و تجهيزات

اسلاید 42: 42خلاصه : مراقبت عبارتست از گردآوري، تجزيه و تحليل، تفسير مستمر، انتشار به هنگام و منظم داده هاي مربوط به سلامتي وبيماري. اين اطلاعات براي مداخله لازم در نظام سلامتي، مورد استفاده قرار مي گيرد. طراحي هر نظام مراقبت وابستگي شديدي به اهداف آن داشته و بر همين اساس بايستي آن را مورد ارزيابي قرار داد. يكي از مهمترين اركان نظام مراقبت، نحوه تعريف موارد است كه بسته به خصوصيات ارايه خدمات در هر كشور و نيز اهداف برنامه هاي مبارزه و كنترل بيماري ها مي تواند متفاوت باشد.قابليت اجرا و هزينه كم از اصول اساسي ايجاد نظام مراقبت مي‌باشند. نظام مراقبت بايد ساده بوده توسط كاركناني كه آموزش‌هاي ويژه‌اي نديده‌اند اجرا شود.ثبت و گرداوري‌ داده‌ها معمولا همراه با ارايه خدمات صورت مي‌گيرد.داده‌ها به ساده‌ترين روش ممكن و در حداقل مقدار لازم گرداوري مي‌شوند.اطلاعات بدست آمده براي نيازسنجي، برنامه‌ريزي، اجرا و ارزشيابي برنامه‌ها‌ مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

اسلاید 43: چه عوارض و علائمي بايستي پيگيري شوند و از اهميت برخوردارند(مردم بايد بدانند)تب تب و اسهال تب و سرفه ضربه هاسوختگي هابيماريهاي بثوري

اسلاید 44: تيم مراقبت در شرايط اضطراري بايد بيماريهاي زير را گزارش نمايد(گزارش روزانه)تب هاي بدون اسهال و سرفه تب با اسهالتب با سرفه موارد مشكوك به مننژيتحيوان گزيدگي

اسلاید 45: مار گزيدگي ضربه هاموارد مشكوك به سرخك وپولیوومننژیتسوختگي هاموارد مشكوك به مالاريا تيم مراقبت در شرايط اضطراري بايد بيماريهاي زير را گزارش نمايد (گزارش روزانه)

اسلاید 46: تيم مراقبت چه وظايفي داردگزارش به موقع بيماريهاتجزيه و تحليل آمار مربوط به بيماريهابرقراري خدمات آزمايشگاهي مناسب با توجه به امكانات موجودانجام برنامه هاي واكسيناسيون و ايمن سازيتامين و ذخيره واكسن و داروهاي لازم و حفظ زنجيره سرماي واكسنهماهنگي با اعضاي كميته بهداشت محيط در رابطه با كنترل آب آشاميدني, دفع فضولات , كنترل حشرات, كنترل مواد غذايي و مصرف سموم و …..هماهنگي باتيم آموزش بهداشت در رابطه با رعايت بهداشت فردي

اسلاید 47: چه اقداماتي بايستي تحت نظارت كميته بهداشت و درمان باشدشناسائي آسيب ديدگان حادثه فوت شدگان ( سياه ) كساني كه نياز به مراقبت هاي فوري دارند( قرمز) كساني كه نياز به مراقبت با تاخير دارند( زرد) افراد سالم ( سبز)برقراري خدمات در ما ني مناسب ( انتقال مناسب مجروحين , ايجاد بيمارستان صحرائي و …) و امداد رساني فوري انجام اقدامات بهداشتي مناسب

اسلاید 48: چه اقداماتي بايستي تحت نظارت كميته بهداشت و درمان باشدانجام اقدامات بهداشتي مناسبمراقبت از بيماريهابهداشت محيط آموزش بهداشت مراقبت از دفن صحيح اجساد مراقبت از توزيع مناسب مواد غذاييچه نوع غذاهائي بايد مصرف شوندذخيره مناسب و كافي مواد غذاييجلوگيري از ورود فروشندگان دوره گرد به منطقهمراقبت صحيح از مواد غذاييجيره بندي مواد غذايي در مواقع لازم برآورد احتياطات مواد غذائي

اسلاید 49: چه اقداماتي بايستي تحت نظارت كميته بهداشت و درمان باشدانجام اقدامات بهداشتي مناسبتعيين نوع و برآورد ميزان داروهاي مورد نياز (تعيين داروهاي اساسي)برآورد مواد ضد عفوني كننده و سموم مورد نيازارائه در خواست داروهاصورت برداري از داروهاي دريافتيكنترل صحيح داروهاي فاسد شدني و رعايت تاريخ مصرف داروها خدمات بهداشت روان

اسلاید 50: موفق وپیروزباشید