صفحه 1:
صفحه 2:
مدل های
اپیدمیولوژیک
مثلث اپیدمیولوژی
شبکه علیت (تار عنکبوت)
53 های اکولوژیک و کنترل بیماریها
صفحه 3:
مثلث اپیدمیولوژی
Epidemiologic Triangle
صفحه 4:
سالها مورد استفاده بوده است.
عامل بیماریزا جدا از محیط
در گذشته بیشتر برای بیماریهای عفونی
برای بیماریهای مزمن مناسب نیست.
لذا مدلهای جدید ارائه شده است.
صفحه 5:
شبکه علیت(تار عنکبوت)
Web of Causation
اين مدل نخستین بار بوسیله مک ماهان ارائه شد و می گوید که
هیچگاه یک معلول بوسیله یک علت ایجاد نمی شود بلکه بوسیله
زنجیری از علل که مانند تار عنکبوت در هم تنیده اند ایجاد می
.شود
مثال: معالجه سيفليس و ايجاد يرقان
صفحه 6:
خصوصيات
* نمى توان يكك عامل معين (حتى ويروس هياتيت) را به عنوان تنها
علت بیماری دانست.
*میتوان زنجیره های علل را در نقاط مختلف قطع و از بروز بیماری
جلوگیری کرد.
* هيج الزامى بين شناسایی کامل رابطه علیت و پیشگیری و درمان
موفقیت آمیز بیماریها وجود ندارد.
صفحه 7:
این مدل بر عوامل خطر چند گانه(۳۵۲0۲ wb (Multiple Risk
دارد
عوامل خطر : به عواملی گفته میشود که حضور آنها احتمال پیدایش بیماری
را در زمانهای بعد افزایش میدهد
* عوامل خطر قابل تغییر: میتوان شبکه در هم تنیده را در نقاط خاصی قطع
و از بروز بیماری حلو گیری کند
* عوامل خطر غیر قابل تغییر: با شناخت این عوامل خطر از این نظر که
میتوان افدامات پیشگیری را در حیطه خاصی متمرکز کرد سودمند است
صفحه 8:
CH
The Wheel
این مدل بر هماهنگی و تعامل ژن هاء و میزبان با محیط تاکید دارد. دارای یک هسته
م رکزی است که حاوی ساختار ژنتیکی میزبان که در بروز بیماری نقش دارد؛ میباشد. در
اطراف آن عوامل مربوط به میزبان و حول آن عوامل محیط اجتماعی. عوامل
شیمیایی و فیزیکی و عوامل بیولوژیک محیط قرار دارند. اندازه نسبی اجزای چرخ با توجه
به نقش هر عامل در رخداد بیماری های مختلف فرق می کند. برای مثال در مورد بیماری های
SBS اسهالی هسته چرخ بسیار کوچک ولی در مورد بیماری هموفیلی یا تالاسمی که عامل
نقش مهمی در رخداد بیماری دارد هسته مر کزی به نسبت بسیار بز رگ خواهد بود. . روی هم
افتادن منطقه مربوط به اجزای محیط تاکید بر رجحان مطلق آنها دارد. این مدل نیز برای تفسیر
ساده تر علت. کاربرد دارد و ابتدابرای بررسی علّت بماری فنل کنرنوریا که کف بماری
نو ومال (غ واسته ه حنست) است از آن استفاده شلد
صفحه 9:
تا کید بر وجود عوامل چند گانه نه یک عامل مخصوص(شباهت با
شبکه علیت)
یک محور مر کزی:میزبان یا انسان که ساختمان ژنتیکی هسته آن
است.
اطراف میزبان ۲ محیط 00 0
سهم نسبی هر قسمت بسته به پیماری متفاوت است. مر
تفاوت با شبکه علیت؟ ۱
مثال:مسمومیت با سرب
صفحه 10:
مدلهای اکولوژیک و کنترل بیماریها
* برای پیشگیری موفق از بروز بیماریها لزومی به
دانستن تمام مکانیسمهای ایجاد بیماری نیست.
(Pellagra)
* حتی اگر عامل بیماریزا را کاملا هم بشناسیم,می
توان با تغییر سایر جنبه های محیط و انسان از
بیماری پیشگیری کرد.(مالاریا)
صفحه 11: