مسیر پیرامیدال و مخچه

مسیر پیرامیدال و مخچه

اسلاید 1: Ventral corticospinal tract و بيشتر مسير corticobulbar tract هم جزء مسيرهاي medial system path است .

اسلاید 2: ساير مسيرهاي مياني از brain stem منشاء مي گيرند . برخي از اينها شامل : lateral , medial , vestibulo spinal tract “ “ و مسيرهاي “pontime , medullary raticulospinal tract” و tectospinal tract است . Lateral vestibulo spinal از هسته هاي lateral vestibular منشاء مي گيرند و به صورت ipsilateral از طريق brain stem به سمت پائين ميرود و آنگاه وارد ناحيه ventral fusiculus طناب نخاعي مي شود و بر روي اينتر نورونهاي medial group سيناپس ميدهد .

اسلاید 3: lateral vestibulospinal موتونورونهايي كه عضلات مربوط به نگاهداري وضعيت بدن را عصب دهي مي كنند تحريك مي نمايد . ورودي به هسته وستبولار جانبي هم از اجسام اتوليت و سمي سيركولار داكت است . در صورت قطع ارتباط مناطق مغزي اين هسته hyperactive مي شود زيرا اثرات مهاري مراكز بالا برداشته مي شود . اين افزايش فعاليت تحريكي باعث hypertonus در اين حيوانات مي شود .

اسلاید 4: مسيرهاي monoaminergic pathway : شامل مسيرهاي نورآدرنرژيك كه از لوكوس سرولئوس منشاء مي گيرند و سيستم سروتونرژيك كه از هسته رافه منشاء مي گيرند * مسير نورآدرنرژيك از طريق lateral funiculi به نخاع مي رود . اثر برجسته اين مسير مهاري مي باشد . مسيرهاي monoaminergic pathway : شامل مسيرهاي نورآدرنرژيك كه از لوكوس سرولئوس منشاء مي گيرند و سيستم سروتونرژيك كه از هسته رافه منشاء مي گيرند

اسلاید 5: مسير raphe spinal سروتونرژيك است اين مسير نيز مهاري است ( بخش dorsal horn ) يعني فيبرهايي كه بر اينتر نورونها در dorsal horn وارد مي شود مهاری است در حاليكه پايانه هاي اين مسير بر نورونهاي حركتي فعاليت تحريكي دارد . The dorsal horn projection ممكن است به كاهش انتقال درد كمك كند در حاليكه the ventral horn projection ممكن است فعاليت حركتي را افزايش دهد . مسيرهاي ديگر منوآمينرژيك شامل دوپامين و اپي نفرين است که اعمال آنها نسبت به اعمال دو مسير فوق كمتر روشن مي باشد . *بطور كلي مسيرهاي منوآمينوژيك احتمالا پاسخ پذيري چرخه هاي نخاعي را تغيير ميدهند كه شامل مدارهاي رفلكسي مي باشد .

اسلاید 6: برخي از عوارض قطع مسير پيراميدال

اسلاید 7: قطع انتخابي مسير پيراميدال در ميمون در ناحيه مدولا سبب ضعيف شدن و كاهش تون در طرح ريزي حركات عضلات و اعمالي كه نياز به اعمال ظريف و منحصر بفرد انگشتان دست و پا دارد ، گردد . دوران بهبودي بعد از گذشت چند ماه انجام مي شود ولي هيچگاه كاملا بهبود نمي يابد .

اسلاید 8:

اسلاید 9: شكل نشان دهنده زنجيره هايي كه از sense organs و از كورتكس مغزي به نورونهاي حركتي می باشد . مسيرهايي كه شامل corticospinal ، vestibulospinal و reticulospinal و فعاليت آنها كه بوسيله basal ganglia و مخچه تعديل مي شوند . فيبرهاي corticospinalدر ناحيه پيراميد مدولا به همراه مسير معادل عملي خود يعني corticobulbar (corticonuclear) fibers، در نزديكي و يا در هسته هاي حركتي اعصاب كرانيال ختم مي شوند ( وارد مي شوند ) . 85درصد اين فيبرها در ناحيه پيراميد به طرف مقابل ميروند و وارد نيمه خلفي فونيكولوس جانبي مي شوند كه به آنها مسير lateral corticospinal tract را ميدهند و 15 درصد باقيمانده فيبرهاي پيراميدال تشكيل ventral corticospinal tract را ميدهند كه به بخش مياني ventral funiculus وارد مي شوند .

اسلاید 10:

اسلاید 11: مخچه ( cerebellum ) مخچه بطور عمده با همگام كردن ، تنظيم كردن و نرم و يكنواخت كردن حركات سر و كار دارد .

اسلاید 12:

اسلاید 13: وزن مخچه فقط 10 درصد وزن مغز است و مساحت سطح آن حدود 75 درصد مساحت سطح قشر مغز است . تشريح مناطق عملي مخچه : مخچه توسط 2 شيار عميق به 3 لوب تقسيم مي شود . لوب قدامي ، خلفي و فلوكولوندولر كه آخري قديمي ترين قسمت مخچه است كه به آن مخچه باستاني يا archicerebellum گويند . قسمت لوب قدامي و بخشي از قسمت مياني لوب خلفي نيز مخچه قديمي يا Paleocerebellum مي نامند و باقي لوب خلفي نيز جديد بوده و Neocerebellum مي نامند .

اسلاید 14: مخچه بر روي قسمتهاي حركتي و حسي عمده در تنه مغزي قرار گرفته كه در هر طرف بوسيله پايك هاي فوقاني ، مياني و تحتاني به تنه مغزي متصل مي شود . كرمينه ياورميس مياني و نيمكره هاي جانبي داراي چين و شيارهاي بيشتري از قشر مغز است . بهمان ترتيبي كه نقشه هايي از قسمتهاي مختلف بدن در قشر حسي و حركتي ، عقده هاي قاعده اي ، هسته قرمز و تشكيلات مشبك وجود دارد ، در مخچه نيز صادق است .

اسلاید 15: در مخچه يك نقشه در لوب قدامي و يك نقشه در لوب خلفي است . بخشهاي محوري بدن در قسمت ورميس مخچه و در حاليكه اندامها و نواحي صورت در نواحي بينابيني دو نيمكره قرار دارد كه اين نقشه ها در واقع فيبرهاي عصبي ورودي را از مناطق مربوطه بدن دريافت مي كند و سيگنالهاي حركتي را به همان نواحي در نقشه قشر مغز ، عقده هاي قاعده اي ، هسته قرمز و تشكيلات مشبك مي فرستد .

اسلاید 16: مسيرهاي مهم آوران از مغز : 1 ) مسير corticocerebellum كه از قشر حركتي شروع ← از طريق ponto cerebellum ← قشر مخچه 2 ) Olivocerebellum از هسته زيتون تحتاني ← به همه قسمتهاي مخچه مخچه. تحريك اين مسير توسط فيبرهاي قشر حركتي مغز ، B.G. ، مناطقي از R.F. و نخاع تحريك مي شود . 3) مسير vestibulocerebellum كه در لوب فلوكولوندولرو هسته فاستژيال مي رود . 4) مسير reticulo-cerebellum 5) مسير tectocerebellar كه در ارتباط با بينائي و شنوائي است . در داخل مخچه و در عمق آن 3 هسته dentate ، inter positus و fastigial قرار دارد .

اسلاید 17: مسيرهاي آوران از محيط به مخچه : از 4 مسير جداگانه سيگنالهاي حسي را دريافت مي كند . 1) dorsal spino cerebellum 2) ventral spino cerebellum كه از قطعات كمري و سينه اي و خاجي ( lumbar- torasic , lumbar ) نخاع سرچشمه مي گيرند . 3) coneocerebellar كه به راه نخاعي مخچه اي خلفي ملحق مي شود . 4) rostral spino cerebrallar كه به مسير نخاعي _ مخچه اي قدامي ملحق مي شود .

اسلاید 18: راههاي خلفي(Dorsal Pathways) : از طريق پايك تحتاني و در همان طرف وارد و دو راه نخاعي _ مخچه اي قدامي از طريق پايك مخچه اي فوقاني وارد و در هر دو طرف مخچه ختم مي شود . مسيرهاي خلفي عمدتا توسط دوكهاي عضلاني و مقداري هم توسط ساير رسپتورهاي پيكري تحريك مي شوند ، مثل رسپتورهاي مفصلي ، رسپتورهاي تماسي و وتري گلژي كه سيگنالهاي حاصله مخچه را از حالت لحظه اي انقباض ، درجه وارد شدن تانسيون بر وتر عضلات و . . . آگاه مي كند. مسيرهاي عصبي قدامي عمدتا بوسيله سيگنالهاي حركتي تحريك شده كه از طريق مغز از طريق راههاي Cortico-spinal و rubrospinal به نخاع مي آيند و لذا اين مسير حركتي به مخچه اطلاع ميدهد كه سيگنالهاي حركتي به نخاع رسيده اند يا نـه ؟ از طريق ستونهاي خلفي و خلفي – جانبي نخاع نيز از طريق brain stem سيگنال به مخچه ميرسد و از طريق مسير spino-reticolum هم سيگنالها به مخچه ارسال مي گردد .

اسلاید 19: سيگنالهاي خروجي از مخچه : 3 راه وابران اصلي وجود دارد . 1) مسيري كه از قشر ناحيه جانبي نيمكره مخچه شروع ← هسته دندانه دار ← هسته هاي تالاموس ventrolateral , ventroanterior ← قشر مغز ( حركتي ) كه نقش مهمي اين مسير در همگام كردن فعاليتهاي حركتي ارادي كه در قشر مغز است ،كمك مي كند . 2) از ورميس شروع ← هسته فاسيژيال ← بصل النخاع و پونز ← در ارتباط با هسته وستيبولار عمل مي كند و در تعادل و كنترل آن شركت كرده و با تشكيلات مشبك به كنترل وضع بدن كمك مي كند .

اسلاید 20: 3) مسيري كه از ناحيه بينابيني نيمكره مخچه بين ورميس و ناحيه جانبي شروع ← هسته واسطه Ventrolateral N. , ventroanterior N. of thalamus → motor cortex Intermediate تالاموس → B.G.Red N. + R.F.كه در هماهنگ كردن انقباضات عضلات آگونيست و آنتاگونيست در قسمتهاي محيطي اندامها بخصوص دستها و انگشتان دست است .

اسلاید 21: مدار نروني مخچه و ساختمان قشر مخچه :

اسلاید 22: داراي 3 لايه مي باشد : لايه مولكولي خارجي ، لايه سلولهاي پوركنژ كه يك لايه تك سلولي است و بالاخره لايه گرانولي يـا دانه دار داخلي . سلولهاي پوركنژ از بزرگترين نورونهاي بدن است كه دندريتهاي آن تا لايه ملكولي هم گسترش يافته آكسون آنها تنها مسير خروجي از قشر مخچه است به هسته هاي عمقي يعني فاستيژيال ، كروي شكل ، آمپولي شكل و دندانه دار مي رود . سلولهاي گرانولي فيبرهاي ورودي خود را از فيبرهاي خزه اي mossy fibers دريافت مي كنند . 3 نوع سلول ديگر كه سلولهاي سبدي يا basket cell ، سلولهاي ستاره اي و سلولهاي گلژي كه سلولهاي واسطه اي مهاري هستند .

اسلاید 23: فيبرهاي آوران ورودي به مخچه 2 نوع است . 1) فيبرهاي بالا رونده يا climbing fibers 2) فيبرهاي خزه اي شكل يا mossy fibers يك فيبر بالا رونده در مقابل هر 10 سلول پورکنژ وجود دارد منشاء همگي آنها در هسته زيتون تحتاني است در حاليكه فيبرهاي آوران مخچه از تمام منابع ديگر تقريبا بطور كامل از نوع خزه اي است .

اسلاید 24:

اسلاید 25:

اسلاید 26: اعمال مخچه :

اسلاید 27: 1) باعث موزون شدن اعمال حركتي مي شود .

اسلاید 28: 2) در عمل تعادل دخالت دارد كه در تعادل بين عضلات آگونيست و آنتگونيست در جريان تغييرات سريع دخالت دارد .

اسلاید 29: 3 ) داراي عمل پيش بيني كننده يا predictive است يعني در هر لحظه پيش بيني مي كند كه لحظه بعد عمل حركتي چگونه بايد انجام شود .

اسلاید 30: 4 ) عمل تخفيف دهنده يا damping كه سبب كاهش اعمال حركتي شده ← تنظيم اعمال موزون كننده مي شود . افرادي كه مخه تخريب شود ، بيماري dysmetria يا هيپرمتريا ايجاد مي شود .

اسلاید 31: 5 ) در خرابي مخچه فرد دچار intention tremor يا لرزش در حال انجام كار مي شود زيرا كنترل روي عضلات آگونيست و آنتاگونيست ندارد .

اسلاید 32: 6 ) حركات چشم را كنترل مي كند . خرابي مخچه ← نيستاگموس مخچه اي يعني چشم به صورت پاندولي حركت كرده و حركات لرزشي و جهش دار چشمها مشاهده مي شود .

اسلاید 33: 7 ) حالت adiado kokinesia ديده مي شود كه در افراد بيماري مخچه اي قادر به انجام حركات پي در پي و پشت سر هم نيستند لذا صحبت كردن اين افراد مختل و دچار اختلال در تكلم مي شوند .

اسلاید 34: 8 ) كنترل خطاي اعمال حركتي ارادي : كه وضعيت عضله از طريق مسير spino cerebellar دريافت و فرمانهاي حركتي صادره از مخچه را از طريق مسيرهاي ورودي دريافت و اين دو را بررسي و در نتيجه فرمان تعديل و تصحيح عمل حركتي از طريق V.L. تالاموس به كورتكس فرستاده تا حركت تصحيح و تعديل شود .

اسلاید 35:

اسلاید 36: 9 ) در شروع اعمال حركتي سريع سلولهاي .... ؟؟ فعال مي شوند مثل دويدن _ تايپ كردن _ صحبت كردن و لذا پيشنهاد مي شود كه مخچه داراي يك motor memory است كه اعمال ياد گرفته شده را در حافظه خود نگهداري مي كند مسيرهاي olivo cerebellum كه همان فيبرهاي climbing است در اينحافظه دخالت دارد . خرابي اين مسير حافظه مخچه را از بين مي برد . N.T.I. مترشحه از ... ؟؟ GABA و از فيبرهاي موازي گلوتاميك اسيد است .

اسلاید 37: 10 ) در صورت تخريب مخچه ، بيماران مخچه اي دچار ataxia مي شوند يعني كج و معوج راه مي روند و حركت اندامهاي حركتي آنها موزون نمي باشد .

اسلاید 38: از مهمترين قسمتهاي مربوط به اعمال مخچه : 1- تست Romberg : كه پاشنه ها را به هم چسبانده و 7 سانتي متر پنچه ها را از هم دور مي كنيم . اگر فرد توانست بايستد ، مخچه اشكال ندارد وگرنه مخچه اشكال دارد و اگر با چشم بسته فقط نتوانست بايستد ، مسير proprioceptive خراب است .

اسلاید 39: مخچه به همراه B.G. در كنترل اعمال حركتي دخالت دارد كه مدار نروني آن قبلا گفته شد . ولي بطور كلي :