مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی

مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی

اسلاید 1: مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی

اسلاید 2: تفاوت تفکر عقل‌گرایان با تفکر تجربی:در تفکر عقل‌گرایان روش قیاسی مبنای کار است، بدین معنی که با استدلال و روش منطقی و تحلیل عقلانی فرد می‌تواند حقایق را کشف کند.در تفکر تجربی روش استقرایی مبنای کار است، بدین معنی که با مشاهده و آزمایش و شناخت ماهیت پدیده‌ها می‌توان با شناخت جزئیات و ارتباط آنها با یکدیگر به کلیات پی برد.

اسلاید 3: انواع علم:1)علم حضوری: یعنی اینکه واقعیت معلوم، پیش انسان حاضر باشد و واسطه و صورتی در کار نباشد. مانندعلم به خود و یا علم به ترس.2)علم حصولی: یعنی علمی که بر اساس مفهوم و واقعیت خارجی و با واسطه برای انسان حاصل می گردد. مانند علم به اشیای خارج.

اسلاید 4: دیدگاههای شناختی:1)دیدگاه تجربه گرایی و پوزیتیویسم2)دیدگاه عقل گرایی3)دیدگاه استنباطی

اسلاید 5: دیدگاه تجربه‌گرایی وپوزیتیویسم:این دیدگاه فلسفی در مقابل عقل‌گرایی سنتی و ارسطویی شکل گرفت و سابقه آن به دوره رنسانس علمی(قرن 14 تا 16)باز می‌گردد و بانی این تفکر را فرانسیس بیکن می‌نامند.

اسلاید 6: تجربه‌گرایی نوین:این مکتب فلسفی وسیله شناخت را حواس انسان می‌داند و معتقد است شناختی اعتبار دارد که به وسیله یکی از حواس قابل درک باشد.

اسلاید 7: دیدگاه عقل‌گرایی:این دیدگاه بر اساس روش استقرار قیاسی استوار است و اعتقاد دارد که حواس انسان هیچگاه کلیت و ضرورت اصول و مفاهیم را در نمی‌یابد و لذا منشا دیگری به نام عقل ضرورت دارد.

اسلاید 8: دیدگاه استنباطی:براساس این دیدگاه، فهمیدن زندگی یا استنباط تنها با اندیشه امکان‌پذیر نیست بلکه باید از استنباط و کلیه نیروهای احساسی برای درک آن استفاده نمود.

اسلاید 9: مشخصات تحقیقات علمی:1)برخوردار بودن از آداب و تشریفات خاص2)توسعه قلمرو معرفت3)شناخت حاصل از نتیجه و تحقیق در بیرون ذهن واقعیت و مابه‌ازای خارجی داشته باشد.

اسلاید 10: فلسفه تحقیق علمی:1)نیاز فطری انسان2)پاسخگویی به نیازهای حیاتی

اسلاید 11: خداوندانسانمخلوقات و طبیعت عالم مادهاجتماع بشریرابطه انسان با دنیا و ماوراء الطبیعه

اسلاید 12: عالم مجهولاتعالم مجهولاتعالم مجهولاتعالم مجهولاتدایره مجهولاتبسوی مجهولاتبسوی معلوماتعالم معلوماتحوزه علوم الهیحوزه علوم مادی و طبیعیعالم معلوماتحوزه علوم انسانی و اجتماعیعالم معلوماتدایره معلومات سابقدایره مجهولات سابقدایره مجهولات

اسلاید 13: هدف تحقیق علمی: 1)بررسی و ارزیابی نظریه‌ها 2)به منظور ارائه نظریه جدید 3)برای حل مشکل

اسلاید 14: هدف از آموزش روش تحقیق علمی:1)فراگیری روش وصول به حقایق و کشف مجهولات2)کسب مهارت لازم برای اجرای پروژه های تحقیقاتی3)کسب مهارت لازم برای انجام پایان نامه های تحصیلی

اسلاید 15: ویژگی‌ها و قواعد تحقیق علمی:7)واقعی بودن8)قاعده تجاهل9)صبر طلبی10)جرات طلبی11)نیاز به مدیریت واحد12)رعایت اصل بیطرفی13)اجتهادی بودن تحقیق1)توسعه‌ای بودن2)قابلیت بررسی داشتن3)نظم داشتن4)تخصص طلبی5)قابلیت تعمیم6)دقت طلبی

اسلاید 16: پیش‌نیازهای تحقیق علمی:5)ابزار تحقیقاتی6)فراغت لازم برای محقق7)ضوابط و مقررات مالی و اجرایی1)وجود فرهنگ تحقیق2)محقق3)بودجه4)سازمان لازم

اسلاید 17: جایگاه آمار در تحقیقات علمی: 1)مرحله نمونه‌گیری2)مرحله گردآوری و طبقه‌بندی اطلاعات3)مرحله تجزیه و تحلیل اطلاعات4)برای تبیین و نمایش اطلاعات

اسلاید 18: جایگاه کامپیوتر در تحقیقات علمی:1)مطالعه سوابق و ادبیات موضوع تحقیق2)طبقه‌بندی داده‌ها3)تجزیه و تحلیل داده‌ها4)تنظیم و نگارش گزارش تحقیق

اسلاید 19: تعریف علم:به علم در مفهوم کلی و عام آن knowledge اطلاق می‌شود. ولی از واژه علم مفهوم خاصی نیز تعبیر شده است و آن science است که مقصود آن بخشی از دانستنیها و آگاهیهای نوع بشر است که به روشهای تجربی قابل اثبات و تایید باشد.

اسلاید 20: تعریف علم از دیدگاه انیشتن:علم کوششی است برای تطبیق تجربه حسی نامنظم و متنوع به یک سیستم فکری که منطقا متحدالشکل باشد. در این سیستم تجربیات واحد با جنبه تئوریک یا نظری باید طوری همبسته باشند که هماهنگی آنها متمایز و متقاعدکننده باشد.

اسلاید 21: تقسیم‌بندی علوم از دیدگاه ارسطو:1)علوم نظری2)علوم عملی 3)علوم ابداعی

اسلاید 22: تقسیم‌بندی علوم از دیدگاه اگوست کنت:1)ریاضیات2)هیات3)فیزیک4)شیمی5)زیست شناسی6)جامعه شناسی

اسلاید 23: تقسیم‌بندی علوم از دیدگاه آمپر:1)علوم جهانی که موضوع آنها ماده است شامل علوم ریاضی، علوم فیزیکی، علوم طبیعی و علوم طبی.2)علوم عقلانی که موضوع آنها ذهن انسانی است شامل علوم فلسفی، علوم هنری، علوم تاریخی، نژاد شناسی و علوم سیاسی.

اسلاید 24: تقسیم‌بندی علوم از دیدگاه هربرت اسپنسر:1)علوم انتزاعی؛ شامل منطق و ریاضیات.2)علوم نیمه انتزاعی و نیمه عینی؛ شامل مکانیک، فیزیک و شیمی.3)علوم عینی؛ شامل ستاره شناسی، زمین شناسی ، زیست شناسی، روان شناسی و جامعه شناسی.

اسلاید 25: تقسیم‌بندی علوم از دیدگاه ملویل دیویی:6)علوم مطلق مثل فیزیک،شیمی و طب7)علوم عملی8)هنرهای زیبا9)ادبیات10)تاریخ و جغرافیا1)اطلاعات کلی2)فلسفه3)دین و مذهب4)علوم اجتماعی5)زبان شناسی

اسلاید 26: قلمروها و حیطه‌های شناختی و معرفتی:1)حیطه شناختی علوم طبیعی و مادی2)حیطه شناختی علوم الهی یا الهیات3)حیطه شناختی علوم انسانی

اسلاید 27: حیطه‏شناختی علوم طبیعی و مادی:این حیطه شامل معلومات و معارفی می‌شود که به هر نحو درباره طبیعت و موضوعات طبیعی که دارای خواص مادی و قابل حس است حاصل می‌آید و علوم پایه، علوم پزشکی و علوم مهندسی.

اسلاید 28: حیطه شناختی علوم الهی یا الهیات:این حیطه شامل معلوماتی می‌شود که خارج از عالم ماده و محسوسات قرار دارد که می‌توان از آن به شناخت دینی نیز تعبیر نمود.برای مثال:خدا شناسی، فقه و حقوق.

اسلاید 29: حیطه‌شناختی علوم انسانی:این حیطه شامل معلوماتی است که به خصلتها، ویژگیها، فعالیتها و رفتارهای نوع انسان مربوط می‌شود.

اسلاید 30: علوم انسانی به دو طبقه کلی تقسیم می‌شود:1)گروه اول شامل معلوماتی است که منشا تشکیل آنها را عقل و فکر و احساس انسان تشکیل می‌دهد. فلسفه، منطق، ریاضیات، ادبیات، موسیقی.2)گروه دوم شامل معلوماتی است که منشا آنها را رفتار انسان تشکیل می‌دهد. روان شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، مدیریت، جغرافیای انسانی و علوم سیاسی.

اسلاید 31: تعریف نظریه:یک نظریه مجموعه‌ای از بدیهات، قوانین و فرضیه‌هایی است که چیزی را درباره واقعیت قابل مشاهده تبیین می‌نماید.

اسلاید 32: تعریف نظریه از دیدگاه تجربی:کوششی است عملی در راه جمع‌آوری شواهد و یافته‌های تجربی و برقرار کردن همبستگی بین این یافته‌ها و تبیین آنها از طریق استقراء بدون به کار بردن هر گونه تصورات و تخیلات.

اسلاید 33: ویژگی‌های نظریه علمی:1)مبین ماهیت پدیده یا روابط علت و معلولی بین پدیده ها و متغییرهاست.2)از ترکیب مفاهیم، قضایا و قوانین ویژه خود که به صورت نظام‌یافته درباره یک واقعیت به وجود می‌آید.3)قدرت پیش بینی و آینده‌نگری دارد.4)مفاهیم و قضایای نظری از مصادیق بیرونی برخوردارند.5)نظریه باید چارچوب مفهومی مناسبی را برای انجام تحقیقات ارائه دهد.6)نظریه نباید با سایر نظریه های پذیرفته شده و تائید شده تضاد و تعارض داشته باشد.

اسلاید 34: تعریف قانون علمی:قوانین علمی اصول کلی هستند که از رابطه حتمی، قطعی و دائمی بین متغیرها خبر می‌دهند.مثلا فلزات در اثر حرارت منبسط می‌شوند یا اصطکاک باعث تولید انرژی حرارتی می‌شود.

اسلاید 35: مشخصات قانون علمی:1)قانون علمی باید کلی باشد.2)دقیق، روشن و مشخص بیان شود.3)در کلیه موارد و تمامی زمانها و مکانها قابل اثبات باشد.4)با آزمایشهای متعدد نتیجه واحد و یکسان بدهد.5)بر اساس اطلاعات صحیح، وسیع و استدلال اصولی پایه‌گذاری شده باشد.6)رابطه علت و معلولی بین دو متغیر یا پدیده را بیان نماید.

اسلاید 36: تفاوت علم با فلسفه:1)علم از چگونه بودن و صفات اشیا با استفاده از روش‌های تجربی و آزمایش صحبت می‌کند ولی فلسفه از اصل وجود، موضوع و روش علم با استفاده از روش استدلال و برهان بحث می‌کند.2)دایره شناخت علم به معنی خاص محدود بوده ولی دایره شناخت فلسفه وسیع‌تر بوده است.3)قوانین فلسفی کمی نیستند ولی اغلب قوانین علمی کمی شده‌اند.4)هیچ قانون متافیزیکی و فلسفی را نمی‌توان از راه تجربه ابطال کرد، در صورتی که قوانین علمی از این طریق قابل ابطال می‌باشند.5)علم از فلسفه چارچوب فکری و جهان‌بینی می‌آموزد و فلسفه نیز از مسائل جدید ایجاد شده به وسیله علم استفاده می‌کند.

اسلاید 37: تعریف استدلال:استدلال را تمسک فکر به معلومات به منظور کشف مجهولات تعریف کرده‌اند.

اسلاید 38: انواع استدلال:1)استدلال قیاسی: در این نوع استدلال فکر از طریق معلومات کلی، مجهولات جزئی را کشف می‌کند.2)استدلال استقرایی: در این روش فکر با استفاده از معلومات جزئی و برقراری ارتباط بین آنها حکم کلی را استنتاج می‌نماید.

اسلاید 39: تئوری و معلومات کلیتعریف مسئله و ساخت مدلهانتیجه گیری و تعمیمتدوین فرضیه هاتجزیه وتحلیلطراحی روشهای کارطبقه بندی و تلخیصگردآوری اطلاعاتاستدلال قیاسیاستدلال استقرایینمودار فرآیند تحقیق علمی و استدلال قیاسی و استقرائی

اسلاید 40: تعریف تمثیل:تمثیل عبارت است از استفاده از مشابهت یک معلوم برای کشف مجهول؛ یعنی انسان بر اساس اطلاعات و معلوماتی که نسبت به یک فرد یا مورد یا پدیده دارد، مورد یا فرد یا پدیده مشابه را شناسایی و تعریف کند.

اسلاید 41: تعریف متغیر:متغیر به ویژگی یا صفت یا عاملی اطلاق می‌شود که بین افراد جامعه مشترک بوده، می‌تواند مقادیر کمی و ارزشهای متفاوتی داشته باشد.

اسلاید 42: انواع متغیرهامتغیرها براساس ارزشمتغیرها براساس رابطهمتغیرها بر اساس نقشمتغیرهای دو یا چند ارزشیمتغیرهای جانبی

اسلاید 43: متغیرها براساس ارزشمتغیرهای کمی متصل:مقادیری می پذیرند که اعشارپذیرند مانند طول،وزن،ارتفاعمنفصل:مقادیری که می پذیرند اعشار پذیر نیستمانند تعداد دانش موزان،کلاسها،درختانمقادیر عددی به خود نمی گیرند بلکه ارزشهای کیفی را می پذیرندمثل خوش خلقی،کوشا بودن، اطاعتمتغیرهای کیفی:متغیرهای دو وجهی یا اسمی:این متغیرها بین متغیرهای کیفی و کمی قرار دارند مانند جنس،شغل و مدرک تحصیلی

اسلاید 44: متغیرها بر اساس رابطهمتغیرهای مستقل:این متغیرها نقش علت را به عهده دارند و بر متغییرهای دیگر تاثیر می‌گذارند.متغیرهای وابسته یا تابع:این متغیرها تابع تغییرات متغیر مستقل هستند یا در واقع معلول آنها به حساب می‌آیند.متغیرهای میانگر یا واسطه:متغیری است که گاه به عنوان رابطه بین متغیر مستقل و تابع قرار می‌گیرد.

اسلاید 45: انواع متغیرها براساس نقشمتغیرهای علی:این متغیرها در واقع همان متغیرهای مستقل یا غیر وابسته هستند که به عنوان عامل بوجود آورنده یک پدیده مورد مطالعه قرار می‌گیرند.متغیرهای توصیفی:این متغیرها مبین صفات و ویژگیهای یک پدیده هستند و در واقع وضع آن را توضیح می‌دهند.

اسلاید 46: متغیرهای دو یا چند ارزشیمتغیرهای دو ارزشی:متغیرهایی هستند که به آنها فقط دو ارزش داده می‌شود مانند جنس که یا زن است یا مرد.متغیرهای چند ارزشی:متغیرهایی هستند که بیش از دو عدد یا ارزش به خود می‌گیرند مانند سطح تحصیلی که می‌تواند ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، کاردانی تا دکترای تخصصی باشد.

اسلاید 47: متغیرهای جانبیمتغیرهای تعدیل کننده:این متغیر عاملی است که توسط پژوهشگر انتخاب و اندازه‌گیری یا دستکاری می‌شود تا مشخص شود که این تغییر موجب تغییرهمبستگی بین متغیرها می‌شود یا خیر. متغیرهای کنترل:محقق می‌تواند یک یا چند مورد از متغیرها را ثابت نگه داشته و یا اثر آنها را خنثی کند.متغیرهای مزاحم یا مداخله گر:این متغیرها به صورت فرضی و نظری بر متغیر تابع اثر می‌گذارند ولی عملا قابل مشاهده، اندازه گیری و دستکاری نیستند.

اسلاید 48: شرایط لازم برای سنجش و اندازه گیری متغیرهای تحقیق1)متغیرها و مشخصات آنهابه شیوه ای تعریف شوند که مشاهده پذیر و قابل سنجش باشند.2)معیارهای اندازه‌گیری در جمع‏آوری اطلاعات به گونه‌ای به کار گرفته شوند که امکان ارزیابی فرضيه‏ها وجود داشته باشد.

اسلاید 49: گردآوری اطلاعات و داده‌هاگزینش، طراحی و تشریح روشهای کارانتخاب، تحلیل و تبیین مساله تحقیقطبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌هاتدوین گزارش تحقیقمرحله اولمرحله دوممرحله سوممرحله چهارممرحله پنجمفرآیند تحقیق علمی

اسلاید 50: انواع تحقیقات علمیبر اساس هدفبر اساس ماهیت وروشبنیادیکاربردیعملیتاریخیتوصیفیهمبستگیتجربیعلیتجربینظری

اسلاید 51: تحقیقات بنیادی:این نوع تحقیقات در جستجوی کشف حقایق و واقعیت‌ها و شناخت پدیده‌ها و اشیا بوده،که مرزهای دانش بشری را توسعه می‌دهند و قوانین علمی را کشف می‌کنند.

اسلاید 52: مشخصات تحقیقات پایه‌ای:1)وقتگیر بوده و برای کشف مجهول نیاز به زمان طولانی دارد.2)هزینه‌بر است و احتیاج به منابع مالی زیاد دارد.3)معمولا به وسیله مراکز علمی و دانشگاهی انجام می‌شود.

اسلاید 53: تحقیقات بنیادی تجربی: داده‌ها و اطلاعات اولیه با استفاده از روشهای آزمایش، مشاهده، مصاحبه و غیره گردآوری شده و با استفاده از روشهای آماری و معیارهای پذیرفته شده مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

اسلاید 54: تحقیقات بنیادی نظری:اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه‌ای گردآوری می‌شود و سپس به روش‌های مختلف استدلال مورد تجزیه و تحلیل عقلانی قرار گرفته نتیجه‌گیری می‌شود.

اسلاید 55: تحقیقات کاربردی:تحقیقاتی هستند که با استفاده از زمینه و بسترشناختی و معلوماتی که توسط تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی‌های بشر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اسلاید 56: مشخصات تحقیقات کاربردی:1)از نظر زمانی زودتر از تحقیقات بنیادی انجام می‌گیرند.2)درآمدزا هستند و به همین دلیل طرفداران بیشتری دارند3)عمدتا توسط سازمانهای دولتی وخصوصی و کارخانه‌ها انجام می‌پذیرند.

اسلاید 57: تحقیقات عملی:این تحقیقات را باید تحقیقات حل مساله یا حل مشکل نامید، زیرا نتایج آن مستقیما برای حل مساله به کار گرفته می‌شود.

اسلاید 58: مثالهایی از تحقیق عملی1)تحقیق برای رفع خاموشی برق2)تحقیق برای رفع خرابی اتومبیل یا ماشین3)بررسی برای تشخیص بیماری و درمان آن4)پیدا کردن روشهای مقابله با سیل5)یافتن علت افزایش بیکاری و راههای کاهش آن6)کشف علل افزایش ترک خدمت کارکنان یک سازمان

اسلاید 59: خیربلیخیرخیرگزارش تحقیق را بخوانیدشروع کنیدآیا هدف مطالعه یافتن روابط علت معلولی بو دآیا رابطه بوجود می آید؟روشی که به کار رفته یا توصیفی است یا تاریخیتحقیق یا تجربی است یا علیتحقیق،تحقیق همبستگی استآیا مطالعه وقایع گذشته را توصیف می کرد؟تحقیق،تحقیق علی یا پس از وقوع استتحقیق،تحقیق تاریخی استآیا متغیر مستقل دستکاری شده بودتحقیق،تجربی استتحقیق،توصیفی استبلیبلینمایش انواع تحقیقات علمیبلي

اسلاید 60: دلایل ضعف تحقیقات تاریخی:1)محقق در صحنه حضور ندارد و نمی‌تواند متغیرها را شناسایی و کنترل نماید.2)امکان تهیه مدارک کافی برایش وجود ندارد.3)بعضی از منابع کسب اطلاع مانند نقل قولهای سینه به سینه نمی‌تواند از سندیت و اعتبار برخوردار باشد.

اسلاید 61: منابع تحقیق تاریخیمنابع دست اول:منابعی هستند که مستقیما در ارتباط با حادثه یا پدیده قرارمی‌گیرند وممکن است به شکل کتبی، شفاهی، تصویری و مانند آن مشاهده شود.منابع دست دوم:منابعی هستند که به طور غیر مستقیم در ارتباط با حادثه قرار دارند و به اتکای منابع دست اول تهیه می‌شوند مانند نقل قولهای مستقیم یا غیر مستقیم.

اسلاید 62: منابع تحقیق تاریخی:4)منابع ساختمانی5)منابع مادی و ابزاری6)اسناد الکترونیکی1)منابع مکتوب2)منابع شفاهی3)منابع تصویری

اسلاید 63: تعریف نقد سند:به بررسی، نقد و ارزیابی اسناد و مدارک توسط محقق برای تائید اسناد و مدارک گفته می‌شود.

اسلاید 64: انواع نقد سندنقد بیرونی:نقد درونی:حقیقی بودن و اصالت سند مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.محتوای مطالب سند مورد بررسی قرار می‌گیرد.

اسلاید 65: تحقیقات توصیفی:در این نوع ازتحقیقات محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می‌خواهد بداند پدیده،متغیر یا مطلب چگونه است.مانند بررسی:1)وضعیت کارکنان یک اداره2)بررسی وضعیت دانش آموزان یک شهر

اسلاید 66: در تحقیقات توصیفی از ابزار زیر استفاده می‌شود:1)مطالعه کتابخانه‌ای2)بررسی متون3)پرسشنامه4)مشاهده5)مصاحبه

اسلاید 67: انواع تحقیقات توصیفیزمینه یابیموردیتحلیلیقوم نگاری

اسلاید 68: تحقیق توصیفی زمینه‌یاب:به مطالعه ویژگی‌ها و صفات افراد جامعه می‌پردازد و وضعیت فعلی جامعه را در قالب چند صفت یا متغیر مانند سن، جنس، وزن و غیره مورد بررسی قرار می‌دهد.

اسلاید 69: تحقیق توصیفی موردی یا ژرفا نگر:عبارت است از مطالعه یک مورد یا یا یک واحد و کاوش عمیق در مورد آن. برای مثال تحقیق در ویژگی‌ها و رفتار یک دانش آموز ناسازگار یا تیزهوش.

اسلاید 70: تحقیق توصیفی تحلیل محتوا:به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظام‌دار انجام می‌شود. در واقع قلمرو این تحقیق را متنهای مکتوب، شفاهی و تصویری درباره موضوعی خاص تشکیل می‌دهد.

اسلاید 71: تحقیقات همبستگی یا همخوانی:این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می‌پذیرد ولی الزاما کشف رابطه علت و معلولی مورد نظر نیست.

اسلاید 72: انواع همبستگیهمبستگی مثبت:همبستگی منفی:جهت تغییر در یک متغیر با جهت تغییر در متغیر دیگر همسو باشد.جهت تغییرات یک متغیر با جهت تغییرات متغیر دیگر همسو نباشد.

اسلاید 73: فقدانهمبستگی1+1-همبستگی منفیهمبستگی مثبتافزایش شدت همبستگیکاهش شدت همبستگیکاهش شدت همبستگیافزایش شدت همبستگینمایش طیف و دامنه تغییر ضریب همبستگی

اسلاید 74: yxxxyyبدون همبستگیهمبستگی منفیهمبستگی مثبتنمودار انواع همبستگی

اسلاید 75: تحقیقات علی(پس رویدادی):اینگونه تحقیقات کشف علت‌ها یا عوامل بروز یک رویداد یا حادثه یا پدیده مورد نظر است.

اسلاید 76: در یک تحقیق علی مطلوب محقق باید سه دسته متغیر داشته باشد:1)متغیرهای اصلی که نقش موثر و مثبتی در بروز پدیده داشته‌اند.2)متغیرهایی که نقش بازدارنده و منفی در رابطه با بروز پدیده داشته‌اند.3)متغیرهای زمینه ساز که هموارکننده راه برای اثرگذاری متغیرهای اصلی بوده‌اند.

اسلاید 77: تحقیقات تجربی:بر شناخت رابطه علت و معلولی بین متغیرها تاکید دارند و سخن از مطالعه رابطه یک سویه و تاثیر متغیر مستقل(علت) برمتغیر تابع(معلول)است.

اسلاید 78: شرایط ضروری یک تحقیق تجربی:1)کنترل2)انتخاب تصادفی3)تکرار آزمایش4)قابلیت تعمیم

اسلاید 79: نکاتی که باید رعایت شود تا تحقیق تجربی قابل تعمیم باشد عبارتند از:1)از اصل کنترل متغیرها غفلت نکنید.2)در انتخاب افراد نمونه به روش تصادفی اقدام کنید.3)تاثیر اشتباهات آماری را در انتخاب نمونه و تجزیه و تحلیل داده‌ها به حداقل برسانید.4)محیط آزمایش را به صورت طبیعی و عادی نگه دارید.5)در انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و مراحل کار و نتیجه‌گیری و تعجیل نکنید.6)آزمایش‌ها را در موقعیت‌ها و شرایط مشابه تکرار نموده واز یکسانی نتایج اطمینان حاصل کنید.7)از اعتباردرونی آزمایش و نیز اعتبار بیرونی آن مطمئن شوید.

اسلاید 80: روشها و طرحهای اجرای تحقیق تجربی:1)آزمایش با استفاده از یک گروه آزمودنی2)آزمایش با استفاده از دو گروه(مشاهده و آزمایش)3)آزمایش با استفاده از چند گروه4)آزمایش با استفاده از روش تکرار آزمون

اسلاید 81: مراحل انتخاب، تعریف و بیان مساله تحقیق:1)طرح مساله تحقیق و تعیین حدود آن2)مطالعه ادبیات و سوابق مساله تحقیق3)شناسایی و تحلیل مساله تحقیق4)تعیین متغیرها و تدوین مدلهای علی مربوط به صورت نظری5)تشریح مساله تحقیق و نگارش آن

اسلاید 82: موضوع تحقیق برای محقق به دلایل زیر مطرح می‌شود:1)کنجکاوی2)تجارب شخصی3)مطالعه آثار مکتوب4)منابع شفاهی5)متقاضیان تحقیق

اسلاید 83: برای تعیین حدود مساله تحقیق باید نکات زیر رعایت گردد:1)وضعیت عمومی و سپس وضعیت خاص مسئله مشخص شود.2)زمینه‌ای که مسئله در آن قرار دارد معرفی شود.3)حدود زمانی و مکانی و تشکیلاتی آن مشخص شود.4)مسائل جانبی و احتمالی که ممکن است موجب تداخل شوند، شناسایی و مرز آنها با مساله تحقیق تعیین شود.

اسلاید 84: دلایل مطالعه ادبیات و سوابق تحقیق:1)فرد نسبت به موضوع اشراف زیادتری پیدا می‌کند.2)بر اساس آگاهی از معلومات حاصله اقدام به دوباره کاری و تکرار نخواهد کرد.3)از روش کار دیگران آگاهی خواهد یافت.4)به محقق کمک می‌کند تا متغیرهای مورد نظر در مطالعه را بهتر شناسایی و روابط علت و معلولی آنها را تبیین نماید.5)به محقق کمک می‌نماید تا با استفاده از آنها و تصوراتی که از واقعیت در ذهن او شکل می گیرد، ساده‌تر بتواند فرضیه‌های تحقیق خود را تدوین کند.

اسلاید 85: روش دستیابی به منابع و فهرست‌برداری از آنها:6)استفاده از چکیده ها7)استفاده از مجموعه مقالات8)استفاده از روش مصاحبه9)استفاده از آرشیوها 10)استفاده از سیستم اطلاع‌رسانی کامپیوتری1)استفاده از کتابشناسیها2)استفاده از فهرست مقالات3)استفاده از نمایه ها4)استفاده از کتابخانه5)استفاده از فهرست تحقیقات

اسلاید 86: استفاده از سیستمهای اطلاع رسانی کامپیوتری به سه طریق صورت می‌گیرد:1)استفاده از سیستم CD-ROM2)استفاده از سیستم On-line3)استفاده از سیستم شبکه (internet)

اسلاید 87: محقق برای ثبت و ضبط مطالب از روشهای زیر استفاده می‌کند:1)علامتگذاری روی متن و حاشیه اوراق کتاب2)خلاصه‌برداری از متن و نگارش آن3)استفاده از ماشینهای حافظه‌دار الکترونیکی نظیر کامپیوترها

اسلاید 88: عواملی که باید از حیث ارزش کار و عملی بودن محقق باید مورد ارزیابی قرار دهد:1)محقق باید بررسی کند که آیا تحقیق ارزش انجام دادن دارد یا خیر.2)محقق باید بررسی کند که آیا تحقیق از تازگی برخوردار است.3)متغیرهای مسئله کدامند.4)آیا تحقیق ارتباط بین متغیرها را مورد سنجش قرار می دهد.5)آیا تحقیق انجام شدنی است.6)آیا محقق توانایی انجام آن را دارند.7)آیا امکانات لازم را برای انجام تحقیق را در اختیار دارد.8)آیا علاقه و شوق انجام تحقیق را دارد.

اسلاید 89: در بیان مساله و تعریف آن محقق باید به نکات زیر توجه کند:1)صورت مساله را به شکل سوالی بنویسد.2)مساله باید به طور واضح تعریف شده باشد.3)از کاربرد اصطلاحات و واژگان ارزشی خودداری شود.4)اصطلاحات و مفاهیم تعریف شود.5)سوالات ویژه تحقیق نوشته شود.

اسلاید 90: روش نگارش و ارزیابی مساله تحقیق:1)صورت مسئله را به شکل سوالی بنویسد.2)مقدمه‌ای کلی درباره اینگونه مسایل و ضرورت انجام تحقیق مورد خود بنویسد.3)ابعاد، ویژگیها و صفات و حدود مساله مورد مطالعه را شرح دهد.4)ادبیات و سوابق مسئله تحقیق را بیان کند.5)فهرست متغیرها و معرفهای مورد مطالعه را به شرحی که گفته شد ذکر کند.6)سوالات ویژه تحقیق را فهرست کند.7)نتایج و دستاوردهای پیش بینی شده تحقیق را اظهار کند.

اسلاید 91: تعریف فرضیه:عبارتست از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت، چگونگی و روابط بین پدیده ها، اشیاء ومتغیرها، که محقق را در تشخیص نزدیکترین و محتمل‌ترین راه برای کشف مجهول کمک می‌نماید.

اسلاید 92: نقش فرضیه در انجام تحقیق:1)مطالعه منابع و ادبیات مربوط به موضوع جهت‌دار شود.2)پژوهشگر را نسبت به جنبه‌های موقعیتی و معنی‌دار مساله پژوهش حساس‌تر می‌نماید.3)فرضیه باعث می‌شود تا محقق مساله پژوهش را بهتر درک کرده و روشهای جمع‌آوری اطلاعات را بهتر تعیین نماید.4)فرضیه چارچوبی را برای تفسیر اطلاعات جمع‌آوری شده و نتیجه‌گیری از آن ارائه می‌دهد.

اسلاید 93: 93

اسلاید 94: مطالعه چگونگی روابط بین متغیرها در یکی از سه حالت زیر انجام می‌پذیرد:1)محقق به دنبال بررسی و مقایسه تفاوت تاثیر دو یا چند متغیر بر یک یا چند متغیر است.2)محقق در پی مطالعه میزان همبستگی بین دو یا چند متغیر است.3)محقق به دنبال کشف و تعیین رابطه علت و معلولی بین دو یا چند متغیر است.

اسلاید 95: R+E=R+E>0میزان تفاوت=میزان همبستگی=1-+میزان اثر=R+E>0

اسلاید 96: ویژگی‌های یک فرضیه خوب:1)فرضیه باید قدرت تبیین حقایق را داشته باشد.2)فرصیه باید بتواند پاسخ مساله تحقیق را بدهد.3)فرضیه باید قابلیت حذف حقایق نامرتبط با مساله تحقیق را داشته باشد.4)فرضیه باید ساده و قابل فهم باشد.5)فرضیه باید قابلیت آزمون داشته باشد.6)فرضیه نباید با اصول علمی تایید شده مغایرت داشته باشد.7)فرضیه نباید از واژه‌ها و مفاهیم ارزشی استفاده کند.8)فرضیه باید به مطالعه و پژوهش جهت بدهد.9)فرضیه باید به صورت جمله خبری باشد. 10)در یک فرضیه خوب اصطلاحات و واژه‌های اختصاصی تعریف می‌شوند.

اسلاید 97: شماره ردیفشرح سوالبلیخیرملاحظاتآیا فرضیه قدرت سنجش و تبیین حقایق را دارد؟آیا نتیجه حاصل از آزمون فرضیه پاسخ مساله را خواهد داد؟آیا از تداخل مسائل و فرضیه های دیگر در آن جلوگیری شده است؟آیا صورت فرضیه ساده و قابل فهم است؟آیا فرضیه قابلیت آزمون پذیری را دارد؟آیا مفاهیم ومتغیرهای فرضیه تبدیل به تعاریف عملیاتی شده است؟آیا فرضیه با حقایق و قوانین مسلم علمی مغایرت ندارد؟آیا از كاربرد وا‍‍‍‍‍‍‍‍ژه ها و مفاهیم ارزشی پرهیز شده است؟آیا فرضیه به صورت جمله خبری بیان شده است؟آیا واژه ها و اصطلاحات اختصاصی تعریف شده است؟آیا تمام فرضیه های مورد نیاز تحقیق تدوین شده است؟آیا فرضیه های تدوین شده در راستای تحقیق قرار داشته و با یكدیگر هماهنگی دارد؟123456789101112ارزیابی فرضیه تحقیق

اسلاید 98: تعریف جامعه آماری:عبارتست از كلیه عناصر و افرادی كه در یك مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یك یا چند صفت مشترك باشند.

اسلاید 99: استنباط آماری:عبارتست از برآورد پارامترهای جامعه بر اساس شاخص‌های آماری.

اسلاید 100: تعریف نمونه:نمونه عبارتست از تعدادی از افراد جامعه كه صفات آنها با صفات جامعه مشابهت داشته و معرف جامعه بوده از تجانس و همگنی با افراد جامعه برخوردار باشند.

اسلاید 101: انواع نمونه نمونه های احتمالی:نمونه های غیر احتمالی:در این نمونه‌ها كه به نمونه ‌های اتفاقی و نیز تصادفی مشهورند اصل شانس برابر برای انتخاب جامعه جهت عضویت در نمونه رعایت می‌گردد.این نمونه‌ها بر اساس رعایت اصل شانس برابر برای افراد جامعه انتخاب نمی‌گردد، بلكه با نظر محقق برگزیده می‌شود.

اسلاید 102: انواع نمونه‌های احتمالی1)نمونه‌های احتمالی ساده2)نمونه‌گیری احتمالی طبقه‌بندی شده3)نمونه‌گیری گروهی یا خوشه‌ای4)نمونه‌گیری مكانی5)سایر نمونه‌گیری‌ها1)نمونه‌گیری‌های مادر یا پایه2)نمونه‌برداری چند درجه‌ای3)نمونه مختلط

اسلاید 103: نمونه‌های احتمالی ساده:این نمونه بر اساس این اصل انتخاب می‌شود كه كلیه افراد جامعه مورد مطالعه متجانس بوده و مشابهت دارند یا در واقع افراد جامعه یكدست هستند.

اسلاید 104: روشهای انتخاب حجم نمونهاستفاده از قرعه‌كشیاستفاده از جدول اعداد تصادفیاستفاده از روش منظم یا سیستماتیك

اسلاید 105: نكاتی را كه در استفاده از قرعه كشی باید رعایت نمود:1)مهره یا شماره هر فرد نمونه را كه از كیسه خارج كرد پس از یادداشت كردن آن باید به كیسه برگرداند.2)برای انتخاب افراد بعدی، شماره مربوط به افراد انتخاب شده قبلی از كیسه بیرون آید و در چنین شرایطی باید آن را پوچ تصور كرد.

اسلاید 106: استفاده از جدول اعداد تصادفی:جدولهای اعداد تصادفی به وسیله كامپیوترهایی كه ارقام را به طور اتفاقی تنظیم می‌كنند، تهیه می‌شود.

اسلاید 107: انواع جدول اعداد تصادفی:1)جدول اعداد اتفاقی شركت رند2)كیمیسیون تجارتی ایالتی3)جدول كندال و اسمیت

اسلاید 108: مثالی از نمونه‌گیری منظم یا سیستماتیك:محققی می‌خواهد از بین افراد یك جامعه دانشجویی 500 نفری نمونه‌ای به تعداد 50 نفر را به روش منظم یا سیستماتیك انتخاب كند.

اسلاید 109: 10500عدد ثابت فاصله بین دو نمونه=kحجم یا تعداد جامعه=Nحجم یا تعداد نمونه=nNnK==50=10+6=16

اسلاید 110: نمونه‌گیری احتمالی طبقه‌بندی شده:افراد جامعه با توجه به صفات درون گروهی خود به طبقات مختلفی تقسیم می‌شوند و افراد نمونه به تناسب از بین تمامی طبقات انتخاب می‌گردند.

اسلاید 111: برای انتخاب نمونه در چنین جوامعی محقق باید نكات زیر را رعایت كند:1)صفات متمایزكننده افراد جامعه را مشخص كند (سن،جنس،شغل و ...).2)بر اساس صفت یا صفات موردنظر جامعه را طبقه‌بندی كند.3)جدول توزیع افراد جامعه را بین هر یك از طبقات تهیه كند.4)نسبت درصد و سهم هر یك از طبقات را در كل جمعیت جامعه محاسبه نماید.5)با توجه به سهم هر طبقه در جامعه نسبت درصد و سهم آن طبقه را در افراد نمونه نیز معین كند.6)با استفاده از روش نمونه‌گیری اتفاقی ساده تعداد افراد نمونه هر طبقه را از بین كل افراد همان طبقه انتخاب نماید.

اسلاید 112: نمونه‌گیری گروهی یا خوشه‌ای:نمونه‌گیری خوشه‌ای عبارت است از انتخاب واحد تحلیل و به عبارتی واحد اصلی مطالعه از طریق طی چند مرحله نمونه‌گیری پیوسته.

اسلاید 113: كاربرد نمونه‌گیری گروهی یا خوشه‌ای:امكان تعیین چهارچوبی برای جامعه آماری وجود نداشته باشد و محقق نتواند نمونه مورد نیاز را به روشهای احتمالی ساده یا طبقه‌بندی شده انتخاب كند.

اسلاید 114: نمونه‌گیری خوشه‌ای و چند مرحله‌ای برای زمانی مناسب است:1)چهارچوب جامعه آماری در اختیار نباشد یا تهیه آن زمان و هزینه زیادی را طلب كند.2)به لحاظ گستردگی جغرافیایی واحدهای تحلیل و مطالعه، امكان گردآوری اطلاعات نباشد.

اسلاید 115: نمونه‌گیری مكانی:این روش بیشتر برای مطالعه پدیده‌ها و ویژگی‌های مكان‌ها و نواحی جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اسلاید 116: انواع مختلف واحدهای نمونه نمونه‌گیری مكانی:1)نمونه نقطه‌ای2)مساحتی یا قطعه‌ای3)نمونه خطی

اسلاید 117: نمونه‏گیری‏های مادر یا پایه:اینگونه نمونه‏گیری‏ها برای جوامع بزرگ كه در بعد زمانی دارای تحقیقات و بررسی‌های تكراری هستند مناسبت دارد.

اسلاید 118: مشخصات نمونه‌گیرهای مادر1)باید از معنادار بودن و اعتبار آن به عنوان نماینده یك جامعه بزرگتر اطمینان حاصل كرد.2)نمونه مادر باید دائما زیر نظر و كنترل بوده و بهنگام شود.

اسلاید 119: نمونه‌برداری چند درجه‌ایاطلاعات مورد نیاز را به طور كامل از نمونه اصلی برگزیده شده نمی‌توان كسب نمود و محقق ناچار است از درون نمونه مزبور نمونه فرعی و كوچكتری را برگزیند.

اسلاید 120: نمونه مختلطنمونه‫‫ای است كه در مراحل مختلف تشكیل آن روشهای متفاوت به كار می‫رود.

اسلاید 121: نمونه‫های غیر احتمالی1)نمونه‫گیری سهمیه‫ای2)نمونه‫گیری اتفاقی3)نمونه وضعی4)نمونه موردی

اسلاید 122: روشهای نمونه‫گیری:1)استفاده از تخمین شخصی2)استفاده از تكنیكها و روشهای آماری

اسلاید 123: در تخمین حجم نمونه بوسیله تخمین شخصی نكات زیر باید رعایت گردد:1)حجم و اندازه جامعه باید مد نظر قرار گیرد.2)میزان تجانس جامعه یا پراكندگی صفت یا صفات در جامعه.3)امكانات، مقدورات و زمان.

اسلاید 124: حد نصابهای نمونه كه محقق باید رعایت كند:در تحقیق همبستگی حداقل حجم نمونه 30نفردر تحقیق علی و آزمایشی حداقل حجم نمونه 15 نفردر تحقیق توصیفی زمینه‫یاب و پیمایشی حداقل حجم نمونه 100 نفر

اسلاید 125: دربرآورد حجم نمونه بوسیله بوسیله آماری از فرمول زیر استفاده خواهد شد: اندازه متغیر در توزیع طبیعیz=tدرصد توزیع صفت در جامعه=pدرصد افرادی كه فاقد آن صفت در جامعه هستند=qتفاضل نسبت واقعی صفت در جامعه با میزان تخمین محقق برای وجود آن صفت=d

اسلاید 126: حجم نمونه برای صفات كمی:

اسلاید 127: مقدار t یا z از جدول زیر استخراج می‌شود:شماره ردیفدرصد احتمال صحت گفتارمقدار T1234563/68%95%5/95%99%7/99%9/99%196/1258/2329/3

اسلاید 128: مثالتعداد نمونه مورد نیاز را در جامعه ای كه صفت x به نسبت 70% پراكنده است،با سطح اطمینان 95% و احتمال خطای 5%محاسبه كنید. 322 =

اسلاید 129: فرمولهای دیگر برای تعیین حجم نمونه:

اسلاید 130: ابزار اندازه‫گیری:ابزار اندازه‫گیری وسایلی هستند كه محقق به كمك آنها قادر است اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت و كمی نماید.

اسلاید 131: طبقه‫بندی ابزار اندازه‫‫گیری1)استاندارد یا میزان شده2)محقق ساخته

اسلاید 132: ابزارهای اندازه‫گیری دارای ویژگی‫ها و صفات زیر هستند: 1)جنبه‫های مختلف آنها بخوبی تعریف شده و راهنمای اجرا، روش‫های كار و وقت مشخصی دارند.2)روش‫های نمره‫گذاری به دقت مشخص شده است.3)اعتبار و پایایی آنها از طریق تجارب زیاد مورد تائید قرار گرفته است.

اسلاید 133: انواع ابزارهای گردآوری اطلاعات: 7)نقشه گنگ و كروكی 8)آزمونهای پیشرفت تحصیلی 9)آزمون استعداد 10)آزمون هوش 11)رغبت سنج 12)آزمون فرافكن1)پرسشنامه2)كارت مصاحبه3)كارت مشاهده4)نظر سنج5)فیش6)فرم

اسلاید 134: مقیاسهای اندازه‫گیری: 1)مقیاسهای اسمی یا عددی 2)مقیاسهای ترتیبی 3)مقیاسهای فاصله‫ای 4)مقیاسهای نسبی

اسلاید 135: مقیاسهای اسمی:این نوع مقیاسها پایین‫ ترین سطح دقت را دارند و به وسیله آنها فقط می‫توان بود یا نبود صفتی را سنجید.گزینه‫های متغیر چند ارزشی دین مسلمانمسیحییهودیزرتشتیبلیبلیبلیبلیخیرخیرخیرخیر

اسلاید 136: مقیاسهای ترتیبی :با این مقیاسها می‌توان علاوه بر تشخیص وجود یا عدم وجود صفت، نسبت به سنجش شدت و ضعف آن نیز اقدام كرد.

اسلاید 137: مقیاسهای فاصله‫ای:علاوه بر دارا بودن صفات مقیاسهای اسمی و ترتیبی؛ دارای این وی‍ژگی است كه می‌تواند فواصل بین نمرات را نیز مشخص كند یا به عبارتی آن را كمی نماید.

اسلاید 138: مقیاسهای نسبی:مقیاس نسبی مقیاس فاصله‫ای است با این تفاوت كه این مقیاس دارای نقطه صفر مطلق است كه به عنوان مبداء سنجش مورد استفاده قرار می‫گیرد.

اسلاید 139: انواع طیف:1)بوگاردوس2)لیكرت3)گاتمن

اسلاید 140: طیف بوگاردوس:در این طیف سه وضعیت با هفت درجه وجود دارد كه فرد می‌تواند تمایل یا عدم تمایل خود را نسبت به فرد یا موضوعی در یكی از درجات طیف مشخص كند.تمایل كامل(پذیرش)تمایل متوسطعدم تمایل(انزجار)

اسلاید 141: طیف لیكرت:این طیف از پنج قسمت مساوی تشكیل شده و محقق متناسب با موضوع تحقیق تعدادی گویه در اختیار پاسخگو قرار می‫‫دهد تا گرایش خود را درباره آن مشخص نماید.كاملا مخالفمخالفمبی نظرموافقكاملا موافق

اسلاید 142: شماره گویهگویه یا عبارتكاملاموافق5موافق4بی‫نظر3مخالف2كاملا مخالف11كودكان سبب نزدیكی زن و شوهر به همدیگر می‌شود2آموزش نحوه انجام كارها به كودكان لذتبخش است3كودكان نیازمندند كه برخی از خبائثهای طبیعی آنان درمان شود4مادری كه فرزندان خردسال دارد كمبود هم صحبتی با بزرگسالان را احساس می كند5روی هم رفته بچه ها بیشتر نعمتند تا زحمت6غالبا دشوار است كه انسان خونسردی خود را در مقابل بچه ها حفظ كندطیف لیكرت

اسلاید 143: طیف گاتمن:این طیف محقق را قادر می‫سازد كه از روی نمره پاسخگو با دقت و با حداكثر ده درصد خطا در كل نمونه، بتواند عبارات مورد تایید پاسخگو را دریابد.

اسلاید 144: عبارات12345شماره پاسخگویانازدواجهمبازیهمسایگیهمكاراداریمیهمان در شهرمجموعنمرات(بلی‫ها)بلیبلیبلیبلیبلیخیرخیرخیرخیرخیر×××××12×××××3×××××4×××××5×××××طیف گاتمن54321

اسلاید 145: روایی ابزار سنجش:منظور از روایی این است كه محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دقیقا متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد.

اسلاید 146: پایایی ابزار سنجش:عبارتست از اینكه اگر یك وسیله اندازه‫گیری كه برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده در شرایط مشابه در زمان یا مكان دیگر مورد استفاده قرار گیرد نتایج مشابهی از آن حاصل شود.

اسلاید 147: عوامل زیر بر پایایی و روایی ابزار سنجش تاثیر منفی دارند:4)تغییر شرایط و زمینه‫های اجرای پرسشگری5)وضعیت ظاهری و درونی ابزار6)عدم تناسب مراحل مختلف فرآیند تحقیق1)تعریف نشدن اصطلاحات2)عدم توجیه پرسشگران3)عدم تجانس و همگونی پاسخگویان

اسلاید 148: محققین برای اطمینان از روایی و پایایی ابزار از روشهای زیراستفاده می‫كنند: 1)استفاده از روشهای دوگانه و موازی 2)استفاده از روش مقایسه با معیار 3)استفاده از روش پیش آزمون

اسلاید 149: فواید پیش‫آزمون1)آگاهی از صفات جامعه مورد مطالعه2)برآورد حجم نمونه یا ارزیابی تعداد نمونه‫های در نظر گرفته شده3)اصلاح روش گردآوری اطلاعات4)اصلاح ابزار سنجش5)اصلاح روش استخراج،طبقه بندی و تجزیه و تحلیل6)اطلاع از پاسخهای مورد انتظار7)اصلاح روشهای مصاحبه و مشاهده

اسلاید 150: استفاده از فیشاستفاده از فیشاستفاده از فیشاستفاده از فیشروش تركیبیروش آزمونروش پرسشنامهروش مصاحبهروش مشاهدهروش صوتیتصویریروشهای میدانیروشهای كتابخانه‫ایروشهای گردآوری اطلاعاتروش تركیبی

اسلاید 151: چند نكته درباره كتابخانه‫ها1)آشنایی با نظامها و سیستمهای طبقه‫بندی كتابخانه‫ها.2)آشنایی با شیوه جستجو یا منبع مورد نیاز در كتابخانه.3)آشنایی با آیین‫نامه‫ها و مقررات خاص كتابخانه.4)عضو شدن در كتابخانه جهت ارائه خدمات به محقق.5)كتابخانه علاوه بر تامین كتاب، سرویس و خدمات جانبی را نيز ارائه مي‏دهد.6)كتابداران ماموریت راهنمایی متقاضیان را دارند.7)محقق ملزم به رعایت آداب و ضوابط حاكم بر كتابخانه است.

اسلاید 152: انواع كتابخانه از نظر دسترسی محقق به منابع:1)كتابخانه‫های باز2)كتابخانه‫های بسته3)كتابخانه‫های نیمه باز

اسلاید 153: انواع اسناد در مطالعات كتابخانه‫ای: 7)نشریه‫های رسمی دولتی 8)اسناد شخصی و خصوصی 9)مطبوعات 10)آمارنامه‫ها 11)اسناد صوتی و تصویری1)كتاب2)مقاله‫ها و مجلات3)میكرو فیلم و میكرو فیش4)دیسكها و دیسكتهای كامپیوتری5)اسناد اصل6)اسناد دولتی

اسلاید 154: انواع گوناگون اسناد تصاویری:5)تصاویر ماهواره‫ای6)عكسهای هوایی7)فیلم‫ها8)گرافیك‫ها1)نقاشی‫ها2)كروكی‫ها3)طراحی‫ها4)عكس‫های معمولی

اسلاید 155: ابزارگردآوری اطلاعات در روش كتابخانه‫ای:1)فیش2)جدول و فرم3)پرسشنامه استخراج اطلاعات4)نقشه و كروكی

اسلاید 156: بخش‫های هر فیش:1)بخش اطلاعات مربوط به منبع یا اثری كه اطلاعات از آن گرفته می‌شود.2)بخش اطلاعات درباره موضوع مورد مطالعه و متن ثبت شده در فیش.3)بخش اطلاعات در مورد فیش.4)بخش ثبت یا الصاق متن.

اسلاید 157: جدول و فرم:این ابزارها برای استخراج داده‫های آماری و اطلاعات كمی و غیركمی از آمارنامه‫ها، كتابها، بایگانی‫ها و سایر منابع، مورد استفاده قرار می‫گیرد.

اسلاید 158: كدعنوان منبع(كتاب)نام مولفنام مترجمشمارهجلدشماره چاپناشرمكان نشرزمان نشرتوضیحاتنمونه جدول كدگذاری منابع

اسلاید 159: نام استانتعداد مدارس ابتداییتعداد دانش آموز پسرتعداد دانش آموزدخترجمع كل دانش آموزانتعداد قبولیتعداد مردودیكل كشوراستاناستاناستانفرم گردآوری اطلاعات

اسلاید 160: پرسشنامه استخراج اطلاعات:نوعی خاصی از ابزارهاست كه حاوی تعداد سوال در مورد یك مساله یا موضوع است كه پاسخ سوالات از طریق سوابق و پرونده‫ها و منابع مربوط به مساله یا موضوع تحقیق بدست می‫آید.

اسلاید 161: نام كشور.................................تاریخ پیدایش.........................موقعیت جغرافیایی.............................نوع حكومت...................................دین........مذهب...............................نژاد.......................جمعیت كشور....................................وسعت...............................................پیدایش كشور چگونه بوده است؟از قدیم وجود داشتهكشور ما تجزیه شده استسایر با ذكر ناماگر كشور دارای قدمت تاریخی نبوده استقلال آن چگونه انجام پذیرفته است؟دخالت كشورهای دیگرضعف حكومت مركزیعدم تجانس با بدنه كشور مادربالا بودن نسبت جمعیت و كشور مادر نقش رهبران سیاسی منطقه‫ایسایر با ذكر نامموقعیت كشور چگونه است؟از مركز كشور مادر فاصله داشته و در حاشیه آن قرار دارددر همسایگی آن كشورهایی هستند كه با آن تجانس فرهنگی و قومی و مذهبی دارنداز نظر ساخت و توپو گرافیك با كشورهای همسایه تناسب دارنداز موقعیت ژئوپلیتیكی ارزشمندی در مسائل جهانی و منطقه‫ای برخوردار استنمونه فرضی فرم پرسشنامه

اسلاید 162: روشهای میدانی:به روشهایی اطلاق می‫شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون برود و با مراجعه به افراد یا محیط، اطلاعات مورد نظر خود را گردآوری کند.

اسلاید 163: انواع سوالات پرسشنامه:1)سوالات باز2)سوالات بسته3)سوالات ترکیبی4)سوالات تعاقبی

اسلاید 164: سوالات باز:سوالاتی هستند که پاسخگو را محدود به انتخاب پاسخ‫های از پیش طراحی شده نمی‫کند بلکه محقق دست پاسخگو را باز می‫گذارد تا هر چه در رابطه با پاسخ لازم می‫داند، ارائه دهد.

اسلاید 165: سوالات بسته:سوالاتی هستند که محقق بر اساس پاسخ‫های فرضی تنظیم می‫کند و پاسخگو از بین آنها پاسخ مورد نظر آن را انتخاب نموده علامت می‫زند.

اسلاید 166: انواع سوالات بستهسوالات دو گزینه‫ایسوالات چند گزینه‫ایسوالات طیفی یا درجه‫بندیسوالات ترتیبیسوالات لفظیسوالات مقایسه‫ای

اسلاید 167: سوالات ترکیبی:پرسشنامه‫هایی هستند که حاوی سوالات گوناگون می‫باشند که از دو گروه سوالات باز و بسته تشکیل شده‫اند.

اسلاید 168: نکاتی را که محقق در تنظیم پرسشنامه باید رعایت کند عبارتند از: 1)از درج سوالات غیر ضروری و خسته‫کننده پرهیز نماید. 2)اصل اختصار و رسایی بیان را در نظر داشته باشد. 3)مجموعه سوالات مربوط به یک متغیر را یک بعد مساله تحقیق را به ترتیب در کنار یکدیگر قراردهد. 4)در شروع پرسشنامه از سوالات ساده و انگیزه‫ساز استفاده نماید. 5)هر پرسشنامه‫ای نیاز به به راهنمایی دارد که هم پرسشگران و هم پاسخگویان با مطالعه آن نسبت به تکمیل پرسشنامه توجیه و ارشاد شوند. 6)در آغاز پرسشنامه به مشخصات پاسخگو اشاره شود. 7)در آغاز پرسشنامه طی برگی جداگانه اهداف و مقاصد تحقیق برای پاسخگو بیان شود. 8)محقق باید به پاسخگو اطمینان دهد که اطلاعات مندرج در پرسشنامه محرمانه باقی خواهد ماند. 9)حساسیت برانگیز نباید مطرح شود یا اگر ضرورت ایجاب می‫نماید، باید به گونه‫ای غیر مستقیم در پرسشنامه درج گردد. 10)از بیان پرسشهایی که جهت‫دهنده و هدایت کننده است، باید پرهیز شود. 11)در پرسشنامه‫های مسبتا طولانی، محقق نباید سوالات کلیدی و اصلی را در پایان قرار دهد. 12)محقق باید ظاهر پرسشنامه را جذاب نماید.

اسلاید 169: سوالات تعاقبی:این سوالات معمولا به صورت پی‫درپی و مرتبط با یکدیگر مطرح می‫شوند.

اسلاید 170: پرسشگران باید از ویژگی‫های زیر برخوردار باشند:1)دارای تحصیلات کافی در حد انجام پرسشگری باشند.2)از تجربه لازم برخوردار باشند.3)از هوش، زیرکی و فراست لازم برخوردار باشند.4)دارای سرعت عمل کافی برای انجام فعالیتهای پرسشگری باشند.5)زبان مردمی را که پاسخگو هستند بفهمند یا بتوانند بخوبی تکلم کنند.6)قدرت برقراری روابط دوستانه و صمیمی با افراد را داشته باشند.7)معتقد به آداب اجتماعی و عامل به آن باشند.8)با مفاهیم اولیه روش تحقیق علمی آشنا باشند.9)آموزش لازم را درباره طرح تحقیق، اهداف پرسشنامه و روش تکمیل آن دیده باشند.

اسلاید 171: برنامه‫ریزی و اجرای پرسشنامه:1)روش اجرا ی پرسشنامه2)پیش‫بینی مرجع و مرکز هدایت کننده و ناظر3)پیش‫بینی نحوه ورود به میدان و محیط پرسشگری4)پیش‫بینی اقدامات بعد از مرحله پرسشگری

اسلاید 172: روش اجرای پرسشنامه:1)تکمیل پرسشنامه توسط پرسشگر2)تکمیل پرسشنامه به وسیله پاسخگو3)تکمیل پرسشنامه از طریق ارتباط تلفنی4)ارسال پرسشنامه با پست

اسلاید 173: در روش ارسال پرسشنامه از طریق پست باید نکات زیر رعایت شود:1)روی پاکت آدرس گیرنده و فرستنده به طور کامل نوشته شود.2)پرسشنامه و راهنمای آن در پاکت قرار داده شود.3)برای سهولت کار عودت پرسشنامه تکمیل شده، پاکت تمبرزده‫ای که روی آن آدرس محقق نوشته شده ضمیمه کند.4)در صورت امکان نامه جداگانه یا کارت یا نشانه‫ای یادگاری به عنوان هدیه برای پاسخگو بفرستد.

اسلاید 174: خلاصه نهایی پاسخها را فراهم سازیدداده‫ها را برای تجزیه و تحلیل آماده نماییداولین نامه یادآوری را به کسانی که پاسخ نداده‫اند پست نماییدپرسشنامه ها، نامه‫های همراه و پاکتهای پاسخ را درون پاکت بیرونی قرار دهید پاکتهای برگشت را تهیه نموده آدرس خود را نوشته و تمبر الصاق نماییدبرچسبهای آدرس و شماره سریال را تهیه کرده و آنها را به پاکت بیرونی الصاق نمایید پرسشنامه‫ها و نامه‫ها همراه را تهیه کنیدشماره سریال را از برچسبها به پرسشنامه‫ها و نامه‫های همراه وارد کنیدپاکت بیرونی را بسته و تمبر الصاق نماییدپست کنیداولین نامه یادآوری را به کسانی که پاسخ نداده‫اند پست نماییدپرسشنامه تکمیل شده را بر اسا شماره سریال ثبت نماییدآغاز

اسلاید 175: پیش بینی نحوه ورود به میدان و محیط پرسشگری:1)قبل از ورود و برقراری ارتباط با پاسخگویان.2)در هنگام ورود و شروع پرسشگری باید آداب و احترامات لازم را مراعات کنند.3)توضیحات لازم درباره تحقیق، اهداف، نتایج و بویژه تاثیراتی که بر جامعه خواهد داشت، ارائه دهند.4)از محفوظ ماندن اطلاعات و داده‫ها به آنها اطمینان بدهند.5)اعتماد و همکاری پاسخگویان را جلب کنند.6)خود را با شرایط فردی و محیطی پاسخگویان هماهنگ کرده.7)ازهمکاری پاسخگویان و نیز مقامات و مسئولین موسسه و مقامات محلی تشکر کنند.

اسلاید 176: پيش‏بيني اقدامات بعد از مرحله پرسشگری:1)گردآوری و تمرکز پرسشنامه‫ها.2)بازنگری پرسشنامه‫های تکمیل شده.3) بسته‏بندي و انتقال پرسشنامه‫ها از شهرها و استانها.4)ارسال پرسشنامه‫ها به گروه کدگذار برای بررسی و کدگذاری.5)ارسال نامه‫های تشکر برای افراد.6)پرداخت حق الزحمه‫ها و هدایای مربوط به پرسشگران.

اسلاید 177: ملاحظات مربوط به پرسشگری:1)تمایل شدید پاسخگو به دادن پاسخهای مشابه.2)هاله‫افکنی یک رفتار بر سایر رفتارها.3)تمایل به استفاده از حد متوسط مقیاسها.4)بروز اشتباه در ثبت داده‫ها در پرسشنامه.

اسلاید 178: نقاط قوت پرسشنامه:1)با پرسشنامه اطلاعات وسیع و حجیمی را با سرعت زیاد گردآوری می‫کنند.2)به زمان کمتری برای پاسخگویی و تکمیل نیاز دارد.3)هزینه‫های آن نسبتا پایین است.4)افراد زیادتری را می‫توان مورد پرسش قرار داد.5)امکان تبدیل داده‫ها به کمیت و سپس تجزیه و تحلیل و سنجش همبستگی گوناگون بین آنها را می‫دهد.

اسلاید 179: نقاط ضعف پرسشنامه:1)این روش برای مطالعات عمیق کارآمد نیست.2)احتمال بازنگشتن پرسشنامه زیاد است.3)احتمال عدم درک مفاهیم و محتوای سوالات و بروز ابهام برای پاسخگو وجود دارد.4)امکان خطا و اشتباه وجود دارد که باعث کاهش درجه اعتبار و اعتماد این روش می‫شود.

اسلاید 180: مصاحبه:روشی است که اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق ارتباط مستقیم بین پرسشگر یا محقق با پاسخگو گردآوری می‫شود.

اسلاید 181: مصاحبه‫گر در جریان مصاحبه باید به نکات زیر توجه کند:1)مصاحبه نباید برای تندرستی و مناعت طبع مصاحبه‫شونده تهدیدی به حساب آید.2)مصاحبه‫گر باید مصاحبه‫شونده را از اهداف مصاحبه آگاه کند.3)مصاحبه‫گر باید تلاش خود را به کار برد تا اعتماد مصاحبه‫شونده را جلب نماید.4)مصاحبه‫شونده باید از روش ثبت و ضبط داده‫ها مطلع باشد.5)مصاحبه‫گر باید تلاش کند تا جو حاکم بر محیط مصاحبه صمیمانه، دوستانه و شوق‫انگیز باشد.6)مصاحبه‫کننده باید در جریان مصاحبه هوشیاری و زیرکی و بی‫تفاوتی خود را نسبت به مسائل مطرح شده حفظ کند.7)مصاحبه‫کننده باید از دادن پاسخ مستقیم و صریح که مبین عقیده‫اش در خصوص مورد سوال مصاحبه‫شونده باشد، پرهیز کند.

اسلاید 182: ابزار سنجش مصاحبه:1)ابزار استاندارد شده 2)ابزار محقق ساخته یا غیر استاندارد

اسلاید 183: ابزار استاندارد شده:این ابزار که روایی و پایایی آنها تائید شده و حاوی تعدادی سوال برای مطالعات خاص است؛ این ابزار کار تحقیق را ساده‫تر می‫سازد.

اسلاید 184: ابزار محقق ساخته یا غیر استاندارد:این ابزار در صورت نبودن ابزار میزان شده و استاندارد به کار گرفته می‫شود.این سوالات را محقق طراحی، تعریف، سازماندهی می‫کند یا می‫سازد که باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشند.

اسلاید 185: انواع روشهای مصاحبه:1)مصاحبه منظم 2)مصاحبه نامنظم

اسلاید 186: ملاحظات اجرایی در روش مصاحبه:1)از روایی و پایایی ابزار سنجش مطمئن شود.2)شرایط مساوی را از هر حیث برای مصاحبه‫شوندگان رعایت نماید.3)سعی کند از ابزارهای کمکی برای ثبت و نگهداری اطلاعات استفاده کند.4)همانند روش پرسشنامه باید مصاحبه‫گران در دوره توجیهی شرکت نمایند.5)محقق بهتر است ابزار سنجش را قبلا تست نماید.6)برای ورود به میدان و صحنه مصاحبه باید پیش‫بینی‫های لازم صورت پذیرد.

اسلاید 187: محاسن روش مصاحبه:1)برای مطالعات عمیق، ژرفانگر و موردی روش مناسب است.2)برای مطالعه افراد جامعه‫ای که سواد لازم را ندارند بسیار مفید است.3)مصاحبه باعث می‌شود که مصاحبه‫شونده یا پاسخگو بخوبی نسبت به اهداف و اغراض و مقاصد پرسشها و نیز تحقیق آگاه شود.4)محیط مناسب و فضای صمیمانه‫ای بین مصاحبه‫گر و مصاحبه‫شونده فراهم می‫شود.5)مصاحبه باعث می‫شود که پاسخگو یا مصاحبه شونده اندیشه‫اش را با آزادی و علاقه زیادتری بیان کند.

اسلاید 188: معایب روش مصاحبه:1)این روش وقتگیر و پر خرج است و زمان زیادی را طلب نموده.2)اطلاعات بدست آمده از طریق روش مصاحبه را نمی‫توان همانند روش پرسشنامه به جامعه بزرگتری تعمیم داد.3)قابلیت تعبیر و تفسیر اطلاعات بویژه در مصاحبه آزاد پایین است.4)به مصاحبه‫گران مجرب و کارآزموده نیاز است.5)تماسهای شخصی که بین مصاحبه‫کننده و مصاحبه‫شونده برقرار می‫شود باعث توسعه روابط عاطفی می‫گردد.

اسلاید 189: ابزار مشاهده:1)ابزار استاندارد2)ابزار محقق ساخته

اسلاید 190: انواع روشهای مشاهده:1)طرحهای مشاهده کنترل نشده2)طرحهای مشاهده کنترل شده3)طرح مشاهده مشارکتی4)طرح مشاهده غیر مشارکتی5)طرح مشاهده فردی6)طرح مشاهده گروهی یا جمعی7)طرح و مشاهده علنی8)طرح و مشاهده غیر علنی

اسلاید 191: از یادداشتهای خود،داده‫ها را برای تجزیه و تحلیل آماده نماییدبلافاصله بعد از رخداد از مشاهده خود یادداشت برداریدهمدم و سازگار آنان شوید؛ خود را ناپیدا سازید تا در جو و طرز کار عادی آنها مداخله ننمایندجدول مشاهده را تهیه کنیدبرای مشاهده اجازه کسب کنیدخود را به اشخاصی که رفتار آنها را مورد مشاهده قرار خواهید داد، معرفی کنیدمشاهده را انجام دهیداز علامتهایی که گذاشته‫اید ، داده‫ها را برای تجزیه و تحلیل تهیه نمایید

اسلاید 192: محاسن روش مشاهده:1)بهترین روش در بین سایر روشهای گردآوری اطلاعات است.2)حجم اطلاعات وسیع‫تری به دست محقق می‫رسد.3)این روش برای شناخت افرادی که قادر به بیان وضعیت خود از طرق دیگری نیستند، نظیر کودکان، بیماران روانی روش مناسبی است.4)این روش می‫تواند به عنوان روش کنترلی برای سایر روشهای گردآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.5)کار جمع‫آوری واقعی‫تر اطلاعات و فهم مستقیم رفتارها و رویدادها با این روش بیشتر امکان پذیر است.6)در مشاهده بویژه اگر غیر علنی باشد،مقاومت و جدل و ممانعت احتمالی بر سر راه گردآوری اطلاعات وجود ندارد.

اسلاید 193: محدودیتهای روش مشاهده:1)در جامعه‫ای محدود در مطالعات موردی کاربرد دارد و برای مطالعات وسیع‫تر متناسب نیست.2)امکان ثبت فوری مشاهدات مقدور نیست.3)وجود محقق و مشاهده‫گر باعث می‫شود که شرایط عادی و طبیعی آن تغییر نماید.4)مشاهده برای تحقیقات تداومی روشی مقرون به صرفه نیست.5)محدودیت قلمرودید مشاهده‫گر مانع از این می‫شود که تمام صحنه و میدان را مشاهده کند.

اسلاید 194: منظور از کدگذاری:اختصاص دادن شماره یا عددی خاص به هر یک از اقلام مندرج ابزار گردآوری اطلاعات اعم از صفحات، سوالات، گزینه‫ها وغیره است تا به کمک آن امکان انتقال اطلاعات به کامپیوتر فراهم آید.

اسلاید 195: آنچه باید محقق در زمان طراحی پرسشنامه و قبل از اجرای عملیات میدانی کدگذاری نماید:1)پرسشنامه2)منطقه و ناحیه3)صفحات4)سوالات5)گزینه‫ها6)ستون کد پاسخ‌ها

اسلاید 196: استخراج داده‫هااستخراج داده‫ها به شیوه دستیاستخراج داده‫ها به شیوه ماشینیسوالات بازسوالات بستهسوالات بازسوالات بسته

اسلاید 197: درامر خلاصه‫سازی پاسخها، محقق باید به نکات زیر توجه داشته باشد:1)به هدف و فرضیه‫ها و سوالات ویژه تحقیق توجه داشته باشد.2)پاسخهای خلاصه شده باید از یکدیگر متمایز بوده و تداخل نداشته باشند.3)عنوان کلی‫تر در بر گیرنده عناوین جزئی‫تر بوده پاسخی ازقلم نیفتد.4)گزینش عناوین کلی آنقدر وسیع و فراگیر نباشد.5)فراوانیهای عناوین جزئی را با همدیگر جمع کند و مجموع را به عنوان کلی درنظر بگیرد.

اسلاید 198: شماره ردیفشرح پاسخهای مربوط به سوال شمارهشماره پرسشنامه‫هافراوانیدرصد توزیعاستخراج سوال باز

اسلاید 199: شماره ردیف سوالشرح سوالبلیخیرآیا سواد داریدآیا شاغل هستید12نمونه جدول استخراج مرحله اول پاسخهای سوالات دو گزینه‫ای(بسته)

اسلاید 200: انواع شیوه‫های تجزیه و تحلیل داده‫ها1)تجزیه و تحلیل کیفی2)تجزیه و تحلیل کمی

اسلاید 201: تحلیل منطقی و عقلانی در موارد زیر کاربرد موثر دارد:1)در تجزیه و تحلیل داده‫های تحقیق کیفی که در واقع تنها روش و موثرترین روش تجزیه و تحلیل است.2)در کنترل نتایج تحلیلهای آماری.3)در مطالعات مقدماتی طرحهای تحقیق به منظور سازماندهی کار و تعریف مساله، فرضیه‫ها و مانند آن.

اسلاید 202: شیوه تجزیه و تحلیل کمی: 1)تجزیه و تحلیل با استفاده از آمار توصیفی 2)تجزیه و تحلیل با استفاده از آمار استنباطی

اسلاید 203: آمار توصیفی:مفاهیمی از قبیل:1)جدول توزیع فراوانی و نسبتهای توزیع.2)نمایش هندسی و تصویری توزیع.3)اندازه‫های گرایش به مرکز.4)اندازه‫های پراکندگی.

اسلاید 204: روشهای متداول برای نمایش تصویری نحوه توزیع صفت در جامعه عبارتند از:1)روش هیستوگرام یا نمودارهای ستونی ساده و ترکیبی.2)روش پلی کون یا نمودارهای چند ضلعی ساده و ترکیبی.3)روش منحنی برای داده‫های تراکمی و تجمعی.4)روش قطاعی یا شعاعی و دایره‫ای ساده و ترکیبی.5)روش نمودار مثلثی.6)روش منحنی نمایش سریها%ی زمانی.7)روش نمایش فضایی و پراکندگی پدیده در فضا.

اسلاید 205: اندازه‫های گرایش به مرکز عبارتند از:1)میانگین2)میانه3)نما

اسلاید 206: میانگین:از تقسیم حاصل جمع نمره‫ها بر تعداد آنها به دست می‫آید:

اسلاید 207: معدل نمره‫های طبقه‫بندی شده: =fiفراوانی هر طبقه= نمره هر طیقه یا نقطه میانی هر طبقه

اسلاید 208: مد یا نما:به عنوان یک اندازه گرایش به مرکز در یک توزیع نمره‫ای است که بیشتر از بقیه نمره‫ها تکرار شده باشدکرانه پایین طبقه‫ای که نما در آن قرار دارد.=Lمد یا نما=mo=تفاضل فراوانی مطلق طبقه نمادار از طبقه مابعد=فاصله طبقاتc=تفاضل فراوانی مطلق طبقه نمادار از طبقه ما قبل

اسلاید 209: میانه:فراوانی مقادیر یا توزیع نمره‫ها را به دو گروه تقسیم می‫کند و خود نمره میانی را تشکیل می‫دهد.تعداد داده‫ها=Nمیانه=Md= فراوانی مطلق طبقه‫ای که میانه در آن قرار داردکرانه پایین طبقه‫ای که در آن قرار دارد=Lفاصله طبقات=Cفراوانی تجمعی ماقبل طبقه‫ای که میانه در آن قرار دارد=FC

اسلاید 210: انحراف استاندارد یا انحراف معیار:پراکندگی است که به موقعیت نسبی هر نمره در توزیع فراوانی بستگی دارد.

اسلاید 211: برای جامعه:برای نمونه:

اسلاید 212: واریانس جامعه:به مجذور انحراف معیار واریانس جامعه گفته می‫شود.

اسلاید 213: برای نمونه:برای جامعه آماری:

اسلاید 214: منحنی طبیعی:منحنی قرینه‫ای است که شکلی شبیه زنگ یا زنگوله دارد؛ یعنی اکثر نمره‫ها در وسط انباشته شده به طوری که در انتهای دو طرف، دنباله نسبتا طویلی به وجود می‫آورد.

اسلاید 215: تجزیه و تحلیل با استفاده از آمار استنباطی:همواره نظر بر این است که نتایج حاصل از مطالعه گروه کوچکی به نام نمونه چگونه به گروه بزرگتری به نام جامعه تعمیم داده می‫شود.

اسلاید 216: همبستگی:به بررسی ارتباط بین دو یا چند متغیر پرداخته ضریب آن را محاسبه می‫نماید. همبستگی بین متغیرها ممکن است مثبت یا منفی باشد.

اسلاید 217: +++++++++++همبستگی مثبت و کاملهمبستگی کامل و منفیهمبستگی مثبتنمایش انواع مدلهای همبستگیyyyxxx

اسلاید 218: ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++نمایش انواع مدلهای همبستگیفاقد همبستگیفاقد همبستگیهمبستگی منفیxxxyyy

اسلاید 219: آزمون همبستگی پیرسون:این آزمون یکی از متداول‫ترین آزمونهای تعیین ضریب همبستگی بین متغیرهای دارای اندازه‫های فاصله‫ای و نسبی است.

اسلاید 220: برای محاسبه ضریب همبستگی از فرمول زیر استفاده می‫شود:=همبستگی بین متغیرهای x و y=تعداد آزمودنیهاN=انحراف استاندارد نمره‫های x=انحراف استاندارد نمره‫های y=مجموع حاصلضرب تفاضل نمره‫ها از میانگین

اسلاید 221: برای محاسبه ضریب همبستگی پیرسون می‫توان از فرمولهای زیر نیز استفاده کرد:

اسلاید 222: آزمون رو یا ضریب همبستگی اسپیرمن: این آزمونی زمانی به کار می‫رود که داده‫ها از نوع رتبه‫ای است و اندازه‫های متغیر به صورت رتبه‫ای تنظیم شده است.

اسلاید 223: برای تعیین ضریب همبستگی اسپرمن از فرمول زیر استفاده می‫شود: = Dتفاضل رتبه x از y N =تعداد جفت آزمودنیها است.

اسلاید 224: آزمون یا ضریب همبستگی فای(Ø):این آزمون برای محاسبه ضریب همبستگی بین متغیرها و داده‫هایی استفاده می‫شود که از نوع اسمی یا کیفی و ارزشی هستند.

اسلاید 225: برای محاسبه ضریب همبستگی فای:1)جدول دو بعدی تشکیل داده می‫شود.2)آزمون خی دو یا مجذورکا یا کای اسکوئر محاسبه می‫شود.3)پس از محاسبه مجذور کا می‫توان ضریب همبستگی فای را محاسبه کرد.

اسلاید 226: محدودیتهای آزمون خی دو:1)تنها در مورد اطلاعات مربوط به فراوانی می‫تواند مورد استفاده قرار گیرد و نه در مورد نمره‫ها.2)باید رویدادها و اندازه‫گیریهای فردی از یکدیگر مستقل باشند.3)به طور کلی هیچ فراوانی مورد انتظار نباید از 5 کمتر باشد.مگر تحت شرایط خاص و آن اینکه از تصحیح استفاده شود.

اسلاید 227: برای محاسبه خی 2 از فرمول زیر استفاده می‫شود:=فراوانی مشاهده شده که واقعیت دارد.= فراوانی مورد انتظار

اسلاید 228: برای محاسبه خی 2 با تصحیح ییتس از فرمول زیر استفاده می‫شود:

اسلاید 229: برای محاسبه ضریب همبستگی فای از فرمول زیر استفاده می‫شود:

اسلاید 230: داده‫هایی که کامپیوتر با استفاده از برنامه SPSSدر اختیار محقق قرار می‫دهد عبارتند از: 7)درجه آزادی. 8)سطح معنی دار. 9)حداقل فراوانی مورد انتظار. 10)تعداد خانه‫های با مقادیر مورد انتظار کمتر از پنج مورد فراونی. 11)تعداد فراوانی فاقد اطلاعات.1)فراوانی مشاهده شده.2)فراوانی مورد انتظار.3)درصدهای سطری(افقی).4)درصدهای ستونی(عمودی)5)خی 2 بدون تصحیح ییتس.6)خی 2 با تصحیح ییتس.

اسلاید 231: رگرسیون:کاربرد یک متغیر برای عمل پیش‌بینی در خصوص متغیر دیگر را رگرسیون گویند.

اسلاید 232: فرمول رگرسیون:=Xمقادیر مستقل.=مقادیر متغیر تابع و وابسته.y.=ضرایبی هستندa,b

اسلاید 233: محاسبه ضریب رگرسیون:

اسلاید 234: آزمون T:از آزمون T برای مقایسه و تشخیص تفاوت و رابطه علی استفاده می‌شود.

اسلاید 235: کاربرد آزمون T:1)آزمون فرض درباره میانگین جامعه.2)آزمون T برای مقایسه میانگین‌های دو جامعه.3)آزمون T برای گروه‌های همبسته.

اسلاید 236: آزمون فرض درباره میانگین جامعه:هدف از آزمون فرضیه صفر درباره نبود تفاوت بین میانگین نمونه یا میانگین جامعه‌ای است که از آن برگزیده شده است.

اسلاید 237: آزمون Tبرای مقایسه میانگین‌های دو گروه مستقل:هدف مطالعه تاثیر متغیرهای آزمایشی بر دو گروه آزمایش است که بدین وسیله تفاوت تاثیر متغیرها سنجیده می‌شود.

اسلاید 238: آزمون T برای گروه‌های همبسته:از آزمون T برای مطالعه تاثیر یک متغیر مستقل بر متغیر تابع استفاده می‌شود در حالی که متغیر تابع در دو زمان یا تحت شرایط مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد:

اسلاید 239: آزمون F:برای تشخیص تفاوت و اثرگذاری چند متغیر یا انتخاب بهترین آنهاست. و در تشخیص تفاوت‌های معنی‌دار بین گروه‌ها و تاثیر متغیر بر آنها کمک می‌نماید.

اسلاید 240: ارزیابی نظریه‌ها:1)در تحقیقات تاریخی، توصیفی، نظری، موردی و تحقیق محتوا.2)در تحقیقات همبستگی.3)تحقیقات علی و تجربی.

اسلاید 241: در تحقیقات تاریخی، توصیفی، نظری و موردی و تحلیل محتوا محقق از روش:1)استدلال و تحلیل عقلانی.2)روشهای آمار توصیفی.3)آزمون خی2.

اسلاید 242: در رابطه با تحقیقات همبستگی محقق از روش: در این تحقیقات محقق از آزمون‌های همبستگی به تناسب نوع مقیاس استفاده می‌نماید.

اسلاید 243: در رابطه با تحقیقات علی و تجربی محقق از روش:محقق از آزمون T وF استفاده می‌کند و نتایج حاصل از محاسبه با جداول مربوط مقایسه می‌شود.

اسلاید 244: آزمون‌های آماری شامل:1)آزمون‌های همبستگی.2)خی 2.3)آزمون‌های T وF.

اسلاید 245: اظهار نظر و پیشنهادات:محقق باید با در نظر داشتن هر یک از هدف‌های مزبور و براساس نتایج حاصل از تحقیق، نظریه خود را اعلام دارد.

اسلاید 246: عناصر و ساختار گزارش تحقیق: 3)عنصر متن4)عنصر کتابنامه 1)عنصر مقدمات 2)عنصر فهرستها5)عنصر پیوستها

اسلاید 247: عنصر مقدمات:5)صفحه تائیدها6)پیشگفتار7)چکیده به زبان اصلی1)جلد2)صفحه بسم الله الرحمان الرحیم3)صفحه عنوان4)صفحه تقدیم و تشکر

اسلاید 248: عنصر فهرستها:1)فهرست مطالب2)فهرست پیکرها(جدولها، نمودار، نقشه، عکس)

اسلاید 249: عنصر متن:4)بیان داده‫ها و اطلاعات5)تجزیه و تحلیل داده‫ها6)نتیجه‫گیری و اظهار نظر1)مقدمه2)روش تحقیق3)ادبیات و سوابق موضوع

اسلاید 250: عنصر کتابنامه:1)کتب(فارسی، عربی، لاتین)2)مقالات(فارسی، عربی، لاتین)

اسلاید 251: عنصر پیوستها:5)داده‫ها و گزارشهای تفضیلی آماری و کامپیوتری6)چکیده به زبان خارجی7)سایر1)طرح تحقیق2)پرسشنامه یا ابزار گردآوری اطلاعات3)نقشه و تصاویر خارج از متن4)اسناد و مدارک

اسلاید 252: نگارش و ویرایش:رعایت نکات ویرایشی و نگارشی باعث می‌شود که نوشته روان و همراه با رعایت قواعد و مطالعه آن برای خواننده راحت باشد.

اسلاید 253: شماره ردیف1ویرگول یا درنگ نما،علامتنشانه مکث کوتاه است و تابع لحن کلام.مثالنقش و کارکرد اصلینام نشانهامام، اسلام را زنده کرد.2نقطه ویرگول یا جدائی نما؛نشانه مکث طولانی است و حدفاصل ویرگول و نقطهالهی،در جلال رحمانی؛در کمال سبحانی3نقطه یا ایست‌نما.نشانه مکث کامل است ودر پایانجمله‌های خبری و امری می‌آید.امروز به مسافرت می‌رویم.4دو نقطه یا هشدار نما::نشانه توضیحات پس از آن است.تنها ره سعادت:ایمان، جهاد، شهادت5نشانه عاطفی یا هیجان‌نما:!نشانه بیان حالت‌های احساسی و عاطفی موکد.عجب همتی!6نشانه پرسش یا پرسش‌نما؟نشانه حالت سوال و پرسش که در پایان جمله می‌آید.چرا وظیفه‌ات را انجام ندادی؟7نشانه حذف یا افتادگی نما...نشانه حذف کلمه، عبارت یا جمله یا بخشی از متن.فقر و بیکاری و... از عوامل فساد جامعه است.8گیومه یا برجسته‌نما(( ))نشانه مشخص کردن عبارت و متنی نظیر نقل و قولاو پرسید((آیا کتابخانه ملی را دیده‌اید)).

اسلاید 254: شماره ردیف9پرانتز یا دو کمان( )علامتنشانه جدا کردن توضیح‌های نسبتا اضافی استمثالنقش و کارکرد اصلینام نشانهای شهید(ای-ش-هید)،شهادتت مبارک.10قلاب یا کروشهشما[خانواده شهدا] چشم و چراغ این ملتید11خط فاصله-نشانه اضافه کردن مظلبی یا توضیحی در ضمن نوشته یا سخن مشخص دیگری استممیزنشانه جداسازی جمله یا عبارت معترضه از متن اصلی استحضرت محمد- صلی الله و علیه وآله وسلم-خوشخوی و خوشروی بود.1213پیکان/نشانه اعشار در ریاضی و ((یا)) نوشته‌هاست45/12 –حروف ایرانیک/ایتالیکنشانه ارجاع استبه کتاب...

اسلاید 255: شیوه استفاده از آثار دیگران:محقق ناگزیر است از آثار و نوشته‌های دیگران استفاده نماید یا حاصل زحمت و دسترنج سایرین را مورد بهره‌برداری قرار دهد.

اسلاید 256: ذکر استفاده از منابع دیگران از این رو ضرورت دارد:1)ارزش کار تحقیق بالا می‌رود.2)عناوین مربوط به یک موضوع تحقیق را گردآوری می‌نماید و نشان می‌دهد که محقق بر تحقیق خود مسلط بوده است.3)احترام به حقوق دیگران است.

اسلاید 257: نقل و قول مطالب1)نقل و قول مستقیم.2)نقل و قول غیر مستقیم.

اسلاید 258: نقل و قول مستقیم:عبارت است از انتقال بخشی از متن یا نوشته، منبع مورد نظر به گزارش تحقیق، بدون کم و کاست.

اسلاید 259: نکاتی در مورد نقل و قول مستقیم:1)اگر نقل و قول در حد یک یا دوجمله باشد.2)اگر نقل و قول بیش از دو جمله باشد.

اسلاید 260: اگر نقل و قول کمتر از دوجمله باشد:محقق آن را در متن نوشته می‌آورد ولی باید ابتدا و انتهای آن را به وسیله گیومه یا برجسته نما ببندد.

اسلاید 261: اگر نقل و قول بیشتر از دوجمله باشد:1)محقق ممکن است آن را با حروف کوچکتر بنویسد.2)ممکن است طول خطوط آن کمتر از خطوط گزارش باشد.3)ممکن است محقق در پایان نقل و قول و بالای سمت چپ آخرین حرف از آخرین کلمه نشانه ارجاع بگذارد.

اسلاید 262: نقل و قول غیر مستقیم:در نقل و قول غیر مستقیم محقق ناچار نیست عین مطلب را که از منبع یا اثر برگرفته ذکر کند. بلکه برداشت خود را از مطلب به رشته تحریر در می‌آورد.

اسلاید 263: مشخصات منبع یا مرجع در پاورقی یا پایان فصل:1)مقاله‌ها:نام خانوادگی و نام پدید آورنده یا نویسندگان؛ نام یا عنوان مقاله؛نام مترجم یا مترجمین؛نام مجله؛دوره یا سال؛شماره مجله(تاریخ)؛شماره صفحه. 2)کتاب‌ها:نام خانوادگی و نام پدید آورندگان یا صاحب کتاب؛نام و عنوان کتاب؛نام مترجم یا مترجمین؛عنوان سلسله انتشارات و شماره آن؛شماره جلد؛شهر محل انتشار اثر؛ناشر؛نوبت چاپ؛ تاریخ نشریه؛ شماره صفحه.3)نشریه‌ها:نام موسسه، عنوان نشریه، شماره نشریه، تاریخ نشر، محل انتشار، شماره صفحه.4)پایان‌نامه‌های تحصیلی و گزارش‌های تحقیق:نام خانوادگی و نام نویسنده؛عنوان رساله یا گزارش؛نام ناظر یا استاد راهنما؛وضعیت گزارش از حیث انتشار یا علوم انتشار؛مقطع تحصیلی،نام دانشگاه یا موسسه مجری تحقیق،محل موسسه، تاریخ انجام تحقیق، شماره صفحه.5)جزوه‌های درسی:نام خانوادگی و نام نویسنده، عنوان جزوه، وضعیت انتشار، نام دانشکده یا دانشگاه مربوط، محل ان؛ تاریخ انتشار؛ شماره صفحه.6)یادداشتهای درسی در کلاس:نام خانوادگی و نام استاد؛ عنوان درس, نام دانشکده یا دانشگاه مربوط،تاریخ.

اسلاید 264: مشخصات منبع یا مرجع در پاورقی یا پایان فصل:7)نامه‌ها:نام خانوادگی و نام نویسنده؛ سمت و عنوان نویسنده؛ تاریخ تحریر؛ محل تحریر.8)اسناد و مدارک:نام موسسه مربوط، نوع سند و مدرک؛ شماره ثبت؛ تاریخ تحریر؛ محل تحریر.9)اخبار رسانه‌های جمعی:نام و عنوان رسانه(رادیو و تلویزیون)؛ساعت پخش خبر؛ روز پخش خبر.10)مصاحبه‌ها:نام خانوادگی و نام مصاحبه شونده؛ سمت مصاحبه شونده؛ نام مصاحبه‌گر؛ عنوان مصاحبه؛ تاریخ مصاحبه؛ محل مصاحبه.11)مقاله چاپ نشده سمینارها:نام و نام خانوادگی نویسنده, عنوان مقاله یا تحقیق چاپ نشده؛ وضعیت ارائه در سمینار علمی؛محل سمینار، مجری سمینار، تاریخ برگزاری سمینار.

اسلاید 265: دلایل توجیهی تهیه طرح تحقیق:1)تسهیل برنامه‌ریزی اجرایی تحقیق.2)کسب حمایت دیگران.3)آگاه کردن کسانی که در تصویب طرح موثرند.

اسلاید 266: دلایل تسهیل برنامه‫ریزی اجرایی تحقیق1)ترتیب زمانی هر فعالیت را مشخص می‫کند.2)مشخص می‫کند که چه فعالیتهایی در عرض یکدیگر و به موازات هم باید انجام پذیرد.3)طرح باعث می‫گردد که محقق تصویری کامل از مجموعه اقدامات و امور مربوط به پژوهش علمی را تهیه کند.4)باعث می‫شود تا فهرست کاملی از کلیه نیازهای بودجه‫ای، نیروی انسانی، وسایل و امکانات که برای تحقیق لازم است فراهم شود.5)از سرگردانی و بلاتکلیفی در انجام بعضی از مراحل و امور مربوط به طرح جلوگیری به عمل می‫آورد.

اسلاید 267: کسب حمایت دیگران:محقق در هر نوع تحقیق نیازمند مساعدت و کمک افراد یا موسسات دیگر است. این کمکها ممکن است مالی و بودجه‌ای یا صدور مجوز و مساعدتهای گوناگون باشد.

اسلاید 268: آگاه کردن کسانی که در تصویب طرح موثرند:معمولا اکثر طرح‌های تحقیق نیاز به تصویب و تائید مقامات ذی‌صلاح دارد.مثلا طرح‌های کاربردی و عملی را موسسات بخش خصوصی و دولتی پیشنهاد می‌کنند.

اسلاید 269: دلایل تصویب طرح‌های اساتید و دانشجویان توسط مقامات ذی صلاح دانشگاه:1)زیرا دانشگاه می‌خواهد اعتبار و بودجه مورد نیاز را تامین کند.2)می‌خواهد از سرمایه معنوی دانشگاه استفاده کند و این طرح به نام دانشگاه انجام یا نتایج آن منتشر شود.3)می‌خواهد حاصل کار استاد را در سرنوشت استخدامی و ارتقای مرتبه وی دخالت دهد.

اسلاید 270: انواع طرح‌های تحقیق:1)بر اساس ماهیت و اهمیت تحقیق.2)بر اساس مراحل پیشرفت کار تحقیق.

اسلاید 271: بر اساس ماهیت و اهمیت تحقیق:1)طرح‌های کوچک.2)طرح‌های بزرگ.3)طرح تحقیق پایان‌نامه تحصیلی.

اسلاید 272: ویژگی طرح‌های کوچک:1)در تحقیقات کوچک و موردی و عموما در تحقیقات عملی از اینگونه طرح‌ها استفاده می‌شود.2)هدف از تهیه آن آگاه کردن افرادی است که به نحوی در تحقیق مشارکت خواهند داشت.3)این طرح‌ها نیاز به توضیح و تفصیل زیاد ندارد.4)اندازه آنها کوچک است(بین 10 تا 15 صفحه).

اسلاید 273: ویژگی طرح‌های بزرگ:1)از این طرح‌ها به منظور انجام تحقیقات بزرگ استفاده می‌شود.2)هدف از تهیه طرح کسب حمایت‌های مالی و موافقت‌ها و صدور مجوز است.3)در این طرح‌ها نظریات کارفرما و یا موسسه مهم است.4)اندازه آن زیاد است و ممکن است بین 15 تا حتی 100 صفحه را شامل شود.

اسلاید 274: ویژگی طرح تحقیق پایان‌نامه:1)اینگونه طرح‌ها اختصاص به مراکز علمی و دانشگاهی دارد.2)هدف طرح انجام یک تکلیف تحصیلی و به منظور فارغ التحصیل شدن دانشجو.3)اندازه اینگونه طرح‌ها بین 10 تا 25 صفحه است.

اسلاید 275: بر اساس مراحل پیشرفت کار تحقیق:1)طرح تحقیق مقدماتی.2)طرح تحقیق تفصیلی.3)طرح تحقیق واقعی و نهایی.

اسلاید 276: طرح تحقیق مقدماتی:طرحی است که محقق اعم از طرح‌های کوچک یا بزرگ، دانشجویی و غیر دانشجویی تهیه می‌کند. این طرح‌ها براساس مطالعات اولیه و تصورات محقق به رشته تحریر در می‌آید.

اسلاید 277: طرح تحقیق تفصیلی:پس از آنکه طرح مقدماتی به تصویب رسید، محقق به تهیه طرح تحقیق تفصیلی می‌پردازد.این طرح به صورت مفصل و دقیق نوشته می‌شود.

اسلاید 278: طرح تحقیق واقعی و نهائی:محقق در پایان کار تحقیق باید نسبت به اصلاح طرح پیش‌بینی شده و واقعی کردن آن اقدام کند. چنین طرح اصلاح شده را طرح نهائی و واقعی گویند.

اسلاید 279: عناصر و ساختار طرح تحقیق: 10)روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 11)زمان و طول اجرای مدت تحقیق. 12)مدیر و عوامل اجرایی تحقیق. 13)هزینه‌های تحقیق. 14)ابزارها،وسایل و شرایط مورد نیاز تحقیق. 15)مشکلات و تنگناهای احتمالی تحقیق. 16)تعریف واژگان و اصطلاحات اختصاصی طرح. 17)فهرست منابع و ماخذ تحقیق. 18)ضمایم. 1)سوال اصلی تحقیق و بیان مسئله. 2)سوابق و ادبیات مربوط. 3)اهداف تحقیق. 4)فرضیه‌ها. 5)نوع تحقیق. 6)جامعه آماری. 7)حجم نمونه و روش نمونه‌گیری. 8)روش گردآوری اطلاعات. 9)ابزار گردآوری اطلاعات.