صفحه 1:
THE MITOCHONDRION
۳
صفحه 2:
* وقتی یک سلول مجبور است فرایند غیر خودبخودی . مانند ساختن پروتئین را انجام دهد . معمولً با
آزاد کردن انرژی ذخیره شده در مولکولی ples 4.112 اين كار را انجام مى دهد.
* از آنجا که از ۳ ۸7 برای تأمین بسیاری از کار کردهای سلولی استفاده می شود . برای سلول بسیار
مهم است که بتواند مقادیر زیادی ۸۸۲۴ را تولید کند.
* میتوکندری اندامک غشاداری است که تقریباً در سیتوپلاسم کلیه سلول های یوکاریوتی وجود دارد و
عملکرد اصلی آن تولید مقادیر زیادی انرژی در قالب آدنوزین تری فسفات 1182 است.
صفحه 3:
میتو کندری جیست؟
" نام میتوکندری ترکیبی است از دو کلمه یونانی ۷110 به معنای رشته و 3۳0۲101) به معنی
دانه؛ زیرا این اندامک اغلب رشته ای يا به صورت دانه های کوچک در سیتوپلاسم است.
* میتوکندریها اغلب به عنوان نیروگاههای سلول شناخته میشوند. این اندامکها کمک میکنند تا
آنرژی ورودی حاصل از مواد غذایی به انرژی قابل استفاده برای سلول تبدیل شود.
* میتوکندری در تمام سلول های دارای تنفس هوازی .به جز باکتری ها که آنزيم های تنفسی آنها در
غشای سیتوپلاسمی جایگزین شدهاند , وجود دارد.
صفحه 4:
" ميتوكندريها تقريباً بل از بقیه سلول هستند. به عنوان مثال به جای تکیه بر شبکه آندوپلا اف برای
تز لیپیدها . میتوکندری می تواند لیپیدهای خود را بسازد که اين یک فرایند لازم برای تقسیم میتوکندری ا
* بررسیها نشان میدهد که /204] سازی در میتوکندری صورت میگیرد. همچنین علاوه بر همانندسازی ۷۸۵ و
«<DNA پروتئین سازی نیز در میتوکندری انجام می شود. این فرآیند توسط آنزیم ها و مولکول های خاص خود
اندامک شکل میگيرد.
محصولاتی که توسط 2۸ میتوکندری رمز گذاری میشوند .شامل ۷۷۸/٩اهای ریبوزو توکندری؛
4 ها و برخی از پروتلینهای مسیر تنفس میباشند. بعضی از پروتئین های میتوکندری نیز در رمز
گذاری شده و پس از ساخته شدن در سیتوزول . وارد اندامک میشوند.
صفحه 5:
همچنین توزیع مکانی میتوکندری در یک سلول می تواند کاملا متمایز از یک نوع سلول به سلول دیگر با
ری ها اغلب در اطراف ديده مى شوند. برا یتوکندری ها را میتوان بر حسب عمل آنها
از نظر تأمین اثرژی مطرح کرد به طوری که میتوکندری ها در داخل سلولها جابچا شده و خود رابه جایی
که نیاز به ۸0 بیشتر است » میرسانند.
صفحه 6:
تعداد میتو کندری ها در سلول
تعداد میتوکندریها در لول بسیار متفاوت است. به عنوان مثال» در انسان. گلبولهای قرمز حاوی
يج ميتوكندرى نيستند در حللی که ساولهای کیدی و سلیلهای عاهیچهای سمکن است شامل صدها با
ve ee میتو کندری باشند. سلولهایی که نیاز به انرژی زیادی برای انجام فعالیتهای خود دارند. دارای
اد میتوکندری بیشتری نیز هستند. به عنوان مثال. حدود ۴۰ درصد از فضای سیتوپلاسم سلولهای
عضلانی قلب راء برای تولید sil بيشترء میتوکندریها به خود اختصاص دادهاند.
"همچنین میتوکندری ها در سلول های گیاهی. کمتر از سلول های جانوری می باشند؛ چون بسیاری از
اعمال میتوکندری ها . بوسیله کلروپلاست انجام می شود.
صفحه 7:
شکل میتو کندری و تغییرات آن ها
* اگرچه میتوکندریها اغلب به عنوان اندامکهای پیضی شکل ترسیم میشوند
اما دائماً
در حال تقسیم و جوانه زنی برای تولید میتوکندریهای جدید هستند.
میتوکندری ها در برخی مراحل عمل خود مى توانند به شكل های دیگری
درآیند. مثلا یک میتوکندری طویل ممکن است در یک انتهای خود متورم
شده و به شکل گرز درآید. یا مثلا در سلولهای کبدی چند ساعت بعد ورود غذا
ممکن است میان تهی شده و شکلی شبیه راکت تنیس به خود بگیرد. گاهی
میتوکندری ها حفره مانند شده و دارای بخضش مرکزی روشنی می شود.
همچنین در سلولهای اسپرم. میتوکندری در قسمت میانی خود به شکل
مارپیچ در میآید ولنرژی لازم برای حرکت دم اسپرم را فراهم میکند.
* ما بعد از مدتی » تمام این تغییرات به حالت اول برمی گردد.
صفحه 8:
خاستگاه پرو کاریوتی میتوکندری
امیتوکندری برخلاف سایر اندامکهای سلولی دو غهای مجرا و یک نوم منحصر به فرد دارند و توسط تقسیم دوتایی تکثیر
میشود. این ویژگیها نشان میدهند که میتوکندریها, گذشته تکاملی مشترکی با پروکاریوتها (موجودات تک سلولی) دارند.
8 @. 5
۱ ۱ W
Py
J Vg
9
Avo! Joe
هه
ميتوكتدرى در يوكاريوتها
باكترى هوازى
أز ورود باكترىهاى هوازى به
وليه و همزيسنى در ين سلولها به وجود أمددائد.
ده مبتوکندریها
صفحه 9:
ژنوم میتو کندری
"اكرجه بیشتر 2۷/۸] هر سلول یوکاریوتی در هسته ن
گهتاری میتود ایا بتوکتیر ها موس 01048
متحصر یه خود را دارند. یک سلول انسانی شامل هزاران
نسخه MUDNA \-tr) MtDNA در هر
میتوکندری) میباشد اما با این همه. DNA Gs
میتوکندری در یک سلول, تنها حدود یک درصد از کل
های یک سلول را شامل ميشود.
* براساس مطالعات انجام شده بر روی ژنوم میتوکندریایی
مشخص شده است که /21] میتوکندری (۲۱۲۲۵0۱۱۸۵)
بیشتر شبیه 0۸1۸ باکتری است.
۲۳ دس تورا ام لت عدادیپ روتلی رو سسایر
لمکاناتحیاتیسلولیا در ۲۷ در خود حملهیک ند
صفحه 10:
تفاوت نوم میتوکندریایی با هسته ای
مقایسه ژنوم هسته سلولی و ژنوم میتوکندری
صفحه 11:
Cal yg میتوکندریایی
* در طول تولید مثل, نیمی 5 ees 9 yes 51 25,8 DNA از مادر حاصل
میشود. با این حال. فرزند هميشه ۲۳۱۸21۸ خود را از مادر دریافت
میکند.
لین امر به لین دلیل است که سلول تخمک مادر مقادپری بیشتری از
سيتويلاسم خود رابه جنین متتقل میکند و میتوکندریی که از اسبرم پدر
جه ارث رسیده است. معمولا از بین میرود. بسیاری از بیماریهای مربوط به
میتوکندری اغلب به صورت ارثی و در مواردی به شکل اکتسایی وجود
دارند. بیماریهای ارشی ممکن است از جهشهای منتقل شده در DNA
هستهای مادری یا پدری یا در wigs olay! yale MEDNA
فرزاندان سالم فرزندان بیمار
mole
صفحه 12:
*میتوکندریها به طور معمول از نظر ظاهری. گرد و بیضی
شکل هستند؛ اندازه آنها متغیر بوده و معمولا برابربا ۰۸۵ 12
۰ میکرومتر است. لين آندامکها در زیر میکروسکوپ قابل
رویت نیستند. مگر این که مورد رنگ آمیزی قرار بگیرندبا
رنگ سبز ژانوس 8). بر خلاف اندامکهای دیگر.
میتوکندریها دارای دو غشاء (داخلی و خارجی) هستند.
وجود این غشا در میتوکندری باعث ایجاد مناطق و
فضاهایی درون این اندامک میشود که هر کدام از این
فضاهاء محل انجام عملکردهای مهمی در سلول هستند.
رییوزوم
كرانول ماتريكس
کریستا
متریکس
آنزمها
غشاى
ژنوم میتوکندری
فسای بین ذوغشا . غشای بیرونی
صفحه 13:
برخی از بخشهای اصلی میتوکندری شامل موارد زیر !
* غشای بیرونی یا خارجی ۷6۲۱۵۲3۲6 6011]6۲: حدود ۷۵ - ۶۰ آنگستروم ضخامت دارد و از نوع
غشاهای زیستی با ساختمان سه لایه ای می باشد. این غشا صاف و فاقد چین خوردگی است و هیچ ریبوزوصی به
آن نچسبیده. گاهی توسط شبکه آندوپلاسمی احاطه می شود اما هیچگاه پیوستگی بین این دو دیده تشده است.
ین غشاه نفود پذیر است و مولکولهای کوچجک میتوانند آزادلنه از غشای حارجی عبور کنند. این غشای بیرونی»
شامل پروتئینهایی به نام «پورین» ۳0۲1]15است که کانالهایی را در غشای خارجی تشکیل میدهند که از طریق
آن. پروتلینها میتوانند به میتوکندری وارد پا از آن خارج بشوند. غشای بیرونی همچنین میزبان تعدادی از آنزیم ها
با عملکردهای متنوع است.
صفحه 14:
" غشای 1510( poles Inner Membrane مثل غشای خارجی است اما ترکیب شیمیایی آن فرة
می کند. این غشا دارای پروتئینهایی است که نقشهای مختلفی دارند. از آنجا که در غشای داخلی هیچ پورینی
وجود ندارده لین غشا نسبت به اکثر مولکولها نفوة ناپذیر است و مولکولها در این غشاء میتوانند فقط از طریق
انتقال دهندههای ویئه غشایی عبور کنند. در LAE داخلی چین خوردگیهایی وجود دارد که باعث افزایش سطح
شا مىشود و به اين جين هاء تاج يا كريستا ©0115]3) (ستيغ. تيغه يا كرت) كفته مى شود. اين جين ها
برخلاف سلول هاى كياهى . در سلول هاى جانورىء منظم قرار گرفته اند.
* غشای داخلی دارای ۲ سمت است به نحوی که قسمتی از آن که به سمت فضای بین دو غشاء قرار گرفته است را
سمت مثبت(00511۷6) و قسمتی که به سمت ماتریکس قرار گرفته را سمت منفی (060311۷6) میگویند.
* غشای داخلی محل فسفوریلاسیون اکسیداتیو است و حاوی ۴ کمپلکس زنجیره ی انتقال الکترون است و همچن,
دارای یک کمپلکس سنتز ۸ نیز میباشد لذا غشای داخلی جایی است که بیشتر ۳ [1/ در فضای داخلی آن
ایجاد میشود.
صفحه 15:
GUI خارجی: زیر غشای خارجی . فضایی در حدود ۲۰۰- ۱۰۰ آنگستروم وجود دارد که به آن اتاق
خارجی گفته می شود که شامل دو بخش است: فضای بین دو غشا و فضای درون تاج ها یا کریستاها.
البته در برخی جاها غشای داخلی و خارجی بهم چسبیده و اندازه لین فضا تقریبا صفر می شود. در اين
مناطق در مجاورت دو غشا . تراکمی از ریبوزوم های سیتوپلاسمی دیده می شود. به خاطر همین در نظر
گرفته شده که لین مناطق . محل عبور پروتلین های مورد نیاز از سیتوزول به میتوکندری می باشند. در
این اطاق ۰ ترکیبانی مثل آب . نمکهای کانی و یون ها . پروتئین ها . قندها و چربیها. .502
ATP 0۵2 و ۳]وجود دارند. مقدار آب . بر اندازه کریستاها و در نتیجه بر ساخت 811 تاثير كذار
أست.
صفحه 16:
ماتریکس 8۳1 : ماتریکس با بستره میتوگنهری: ملیع سیالی است که فضای درونی غشای
داخلی پر کرده است. این فضا جایگاه واکنش های بسیار مهمی همچون چرخه کربس و واکنش های
بتااکسیداسیون اسیدهای چرب میباشد. در ماتریکس, آنزیمهایبی که برای تولید 2۸1 و فرایندهای
تنفس سلولی حائز اهمیت هستند. قرار دارند. 21/0] میتوکندری نیز درون ماتریکس جای میگیرد.
٠ ملام
ريبوزوم
صفحه 17:
میتوکندری چه نقشی در داخل بدن انسان دارد؟
۴ اگرچه شناختهشدهترین نقش میتوکندری تولید اثرفی است. اما این اندامکها کارهای مهم دیگری را نیز در سلول انجام
میدهند. در حقیقت فقط در حدود ۳ درصد از ژنهای سلولی برای ساختن میتوکندری به منظور تولید انروی آن؛ مورد
استفاده قرار میگيرند. بیشتر سلولها از عملکردهای دیگر میتوکندری برای بقا استفاده میکنند که با توجه به نوع سلول اين
عملکردها متفاوت هستند.
* در ادامه به تعدلدی از نقشها و عملکردهای میتوکندری میپردا
v
v
v
v
سنتز اسیدهای چرب
دخالت میتوکندری در گوارش چربی ها
کیره و نس مواد در و تتدری ها
مرگ برنامهریزی شده سلول
صفحه 18:
triphosphate
أ
ام ۱
ار 0 0ج8-وس8-ن-8-وة
ge مايا إل
a, یه یه مه
HO OH base (adenine)
adenosine triphosphate (ATP)
صفحه 19:
تنفس سلولی 77۳6۴ تولید می کند
غذاهایی که می خوریم دارای انریی هستند. انری غذاها در بدن مابه ۲۳/تبدیل می شود. سلول های بدن ما و بیشتر
موجودات زنده از طریق فرآیندی به نام تنفس سلولی که مجموعه ای از واکنش های آنزیمی است. انرٌی موجود در ترکیب های
آلی. مخصوصا قند رابه ۸٩۲۳ تبدیل می کنند . اکسیژن هوای تنفسی کارآیی تولید ۳ /٩[ را افزايش می دهد. البته بدون
حضور اکسیژن نیز مقداری ۸۲/ساخته می شود. فرآیندهای متابولیسمی را که نیازمند اکسیژن هستند. فرآیندهای هوازی می
نامند . فرآیندهای متابولیسمی که نیاز به اکسیژن ندارند. فرآیندهای بی هوازی نام دارند.
الا مومعناا6.
كمه محارت
صفحه 20:
۴ ماد شیمیایی] لوپ بچیده لستکه در همه
اشکا زم وجوطونده ی اف مین ود» FU OUP gue ga
عنولنولحد مولکولیس وخت اولیبه شطر tad زیرا
لیرمولکول لنرژ یلام بسولیف رلیندهایسنابولیکیرا فرلهم
میکسند بسیشترینسیزلن؟ ۸ در میتوکدریاز طریقیسک
سروولکننها تولید مشود که به هچرخه لسید
سیتریکه (۱6 ۷ Citric Acid )یا«چرخه
کربس» (0۷6۱6 Krebs ) معروفهستند توليد
لنرفئيبيشتر در بخشجيرخوردكيهاىغشاىدلخلى
Sete pile ig
میتوکندریها با استفاده از مواد حاصل از واکنشهای
متابولیکی مواد غذایی در بدن و استفاده از آنها در چرخه
کرس آنری مورد نيار سلولها را توليك م كدند.
صفحه 21:
تنفس سلولی
تنفس فرایندی است که انرئی ذخیره شده در مواد انرژی زا
مانند کربوهیدراتها وابه شیوه ای کنترل شده . آزاد می کند. در
طی تنفس انریِی آزاد . رها شده و به شکل ۸٩۲ در می آید که
این شکل از انریٍی می تولند به سهولت برای نگهداری و رشد
جاندار مورد استفاده قرار گیرد.
تنفس سلولی در دو مرحله کلی رخ مي دهد.
۴ مرحله ۱ : گلیکولیز
مرحله ۲: تولید استیل کوآنزیم ۸۵
مرحله ۳: چرخه کربس
مرحله ۴: زنجیره انتقال الکترون
صفحه 22:
)١ گلیکولیز
* با گلوکز شروع می شود.
۴ شامل ۱۰ مرحله می باشد.
* محصولات نهایی شامل:
۴آ۵تا
by "بيروات
۵۲ات
* پیرووات. شکل یونی یک اسیدسه کربنی آلی؛ به نام پیروویک اسید است.
صفحه 23:
پیرووات
۲) تشکیل استیل ک وآنزیم 6
NAD+ co,
* با ورود پیروات به میتوکندری آغاز می شود.
" محصولات نهايى به ازاى هر بيروات: د
“استيل كوآنزيم A
NADHY استیل
CoA
هه
00-۸ استيلكوآنزيم.4
صفحه 24:
۳)جرخه کربس
۴ چرخه با اتصال استیل کوانزیم ۸ به اگزالواستات آغاز ميشود.
* محصول نهایی در ازای هر مولکول گلوکز:
\s NADH 8”
Us FADH2 2%
Ls ATP 2%
267 تا
* در انتها مجدا اگزالواستات تولید ميشود.
co,
جرخة كريس
صفحه 25:
۴)زنجیره انتقال الکترون
* از یک سری مولکول های غشایی که در غشا داخلی میتوکندری قرلر
گرفته اند تشکیل شده است.
* مولکول های این زنجیره الکترون ها را حمل میکنند.
" به وسيله ی لین زنجیره سلول می تواند انرزی های به دام انداخته خود را
تبدیل به مولکول ۸۲۲۳ کند.
* یون های هیدروژن از ماتریکس به فضای بین دو غشا فرستاده می شوند.
* درنهایت از طریق فرایند تنفس سلولی ۲۰ مولکول ۸٩۲۴ تولید می شود.
صفحه 26:
تجزیه اسید های جرب(بتا اکسیداسیون)
* اسید های چرب به عنولن منبع انرژی اکثر سلول ها عمل میکند.(به جز سیستم عصبی و سلول های قرمز خون)
اسیدهای چرب به طرق زیر برای بافت ها فراهم میشود:
از ذرات لیپوپروتینی بعد از اینکه تری آسیل گلیسرول ها توسط لیپوپروتین لیپاز هیدرولیز شدند.
یا آزاد شدن اسیهای چرب در لثر عمل هورمون ها بر ذخلیر چربی در بافت چربی(اسید هاى جرب در گردش خون متصل به
آلبومین میباشند.)
جایگاه: ماتریکس میتوکندری
صفحه 27:
ذخيره كلسيم
“كلسيم براى انجام تعدادى از فرآیندهای سلولی بسیار اهمیت دارد. بهعنوان مال. آزاد كردن كلسيم به سلول مى تواند آغازكر
فعاليت انتقال دهندههاى عصبى از سلولهاى عصبى يا هورمونهای غدد درون ریز باشد. کلسیم برای عملکرد ماهیچه هاء لقاح
و لخته شدن خون و برخی از فرایندهای دیگر سلولی ضروری محسوب میشود.
"نقشهای دیگری که کلسیم در سلول بر عهده دارد. شامل تنظیم متابولیسم سلولی. سنتز استروئیدها و سیگنالینگ
هورمون هستند. به دلیل اهمیت کلسیم در فرایندهای حیلتی, غلظتهای لين یون در سلول تنظیمات ویژهای دارد. به طوری که
میتوکندری با جذب سریع یون های کلسیم و نگه دلشتن آنها تا زمنی که لازمباشد در تنظیم غلظت کلسیم نقش دارد.
صفحه 28:
مرگ برنامهریزی شده سلول
“مرك برنامه ریزی شده سلولى كه به آن APOPLOSIS «sty نيز كفته تراکم کروموزوس >=
میشود؛ بخش مهمی لز مراحل چرخه ساولی ااست. مقاومت سلولها آغلب با 1
بير شدن, كاهش يافته و غشاى سلولى آنها شكسته شده و از بین میروند.
مسوکدری در تصیم گیری بای این که کنام وله از بس برونده نقع 1
تعیین کنندهای دارد. دی
*میتوکندری پروتنین سیتوکروم -) آزاد میکند. این پروتنین موجب فعالیت
كاسياز م شود. كاسياز يكى از آنزيمهاى اصلى دركير در از بين برهن سلولها
Vise
"از آن جايى كه برخى از بيمارىها مانند سرطان. در فرایندهای آپوپتوز
تداخل ایجاد میکنند.اعتقاد بر اين است كه ميتوكندرىها در اين بيمارئها
col
پتوز
تخریب هسته و مرك phe
نقش مهمی دارند. مراحل مرگ برتامهریزی شده سلولی
صفحه 29:
بیماریهای میتو کندریایی
۴ درونمیتوکدری_سبته بقیه ونوم سلولی» بشتر مستمد آسیرلستلی مر به لیزپلی(استکه رامیکلهاوآزاد که میق وان
باعتآسییسه 2۷۸ شوند در طولسنتز ۸ بسه وجود میند همچنینمیتو کندریفاقد مکانیسمهایحفاظنیموجود در هسته سلول
el
يا لين حال اکثر بیمریهای میتوکندری یه علت جهش در 0848] هستهای ایجاد میشوند که بر محصولاتی که در نهلیت به میتوکندری
میرونده تاثیر میگذارد. این جهشها میتوانند ارتی باشند با یه صورت خودبه ود در فرد ایجاد شوند.
*هنگامی که میتوکندریها کار خود را متوقف میکنند» سلولها در معرض کمبود انروسی قرار میگیرند. بنایرایمن» علاتم عدم کارکرد
میتوکندریهاء بسته به نوع سلول. میتوانند تا حد زیادی متفاوت باشند. سلولهایی که به مقادیر بالایی از انری نیاز دارند. مانتد سلولهای
ماهیچهای قلب و سلولهای عصبی. از اختلال در عملکرد میتوکندریها بیشتر آسیب میبیتند.
* از آنجلیی که متوکندر
را در بدن ايجاد كند.
در بافتهاى مختلف عملكردهاى متفاوتى را انجام میدهد. اختلال در عملکرد آن میتولند صدها بیماری مختلف
HONDRIAL Di
صفحه 30:
علائم بیماریهای مربوط به میتو کندری بسیار متفاوت هستند. برخی از انواع این علائم شامل موارد زیر است:
*هماهنگی و ضعف عضلات
*مشکلات بینایی یا شنوایی
*ناتوانیهای یادگیری
*بیماریهای قلبی. کبدی یا کلیوی
"مشکلات دستگاه گوارش
"مشکلات عصبی از جمله زوال عقل
صفحه 31:
برخی از اختلالات میتوکندری در ایجاد آنها نقش دارند. عبارتند از:
*بیماری پارکینسون 0156356 ۳۵۳۱850۴۳5
*بیماری آلزایمر 0156356 ۸۵۱2۳61۳06۳5
*اختلال دو قطبی 0150۳06۲ 810012۲
*اسکیزوفرنی یا روان گسیختگی Schizophrenia
*ستدرم خستگی مزمن 5۷۳۵۲۵۳06 6او۴۵۲ 0۳۲۵۴۱6
*بیماری هانتینگتون 56856 ۲۱۵۸۳۵۱۴9۲۵۳۳5
Diabetes "ديابت
Autism *اوتیسم
مقایسه میتوکندری در فرد سالم نسبت بهمیتوکندری در فرد دچارآلزیمر
که به دليل افزايش اكسيزنهاى فعال. میتوکندری دچار آسیب شده است.
صفحه 32:
رابطه میتو کندری و بیری
*طی سالهای اخیر. محققان ارتباط بین عملکرد میتوکندری و پیری را
تثوری پیرامون پیری وجود دارد و نظریه «رادیکال آزاد میتوکندری» در مورد پیری در بیش از یک دهه اخیر بسیار رواج یافته
بر مطالعات مختلف مورد پررسی قرار دادهاند. چندیین
"این نظریه به لین صورت بیان میشود که گونههای اکسیژن فعال (8605]) در میتوکندری به عنوان محصول فرعی تولید انرئی
ساخته میشوند. این ذرلت که بار الکتریکی بالایی دلرند. به ۰0۷/۵ چربیها و پروتئینها آسیب میرسانند.
*به دلیل آسیبهای ناشی از گونههای اکسیژن فعال. قسمتهای عملکردی میتوکندری آسیب میبینند. هنگامی که میتوکندری
دیگر نتواند به درستی عملکرد خود را انجام دهد. گونههای اکسیژن فعال بیشتری تولید میشود و آسیبهای بیشتری را در
بخشهای مختلف میتوکندری ایجاد میکنند.
اگرچه تاکنون وجود همیستگی بین فعالیت میتوکندری و پیری مشخص شده است. اما همه دانشمندان به نتیجهگیری یکسانی در
این مورد نرسیدهاند و نقش دقیق میتوکندریها در روند پیری هنوز مشخص نیست.
صفحه 33:
منابع:
#زیست شناسی سلولی مولکولی آلبرتس» ب و همکاران. (۲۰۱۴).
*فیزیولوژی گیاهی. جلد لول. تالیف تایز وزایگر ترجمه دکتر محمد کافی؛ لاهوتی زند. شریفی» گلدلنی: انتشارات جهاد دانشگاهی
مشهد. (۱۳۷۸).
"فیزیولوژی گیاهی. جلد دوم؛ تالیف تایز وزایگر ترجمه دکتر محمد کافی؛ لاهوتی» زند. شریفی؛ گلدلنی. انتشارات جهاد دانشگاهی
مشهد. (۱۳۷۸).
*فصلنامه پژوهشی خون. دوره ۰۱۶ شماره ۲:تابستان ۹۸ مقاله مروری بیوژنز میتوکندریایی و دفاع سلولی» عصمت نوشادی,.اصفر
ote اسماعیل محمودی و همکاران.