کارورزی پزشکی اجتماعی

کارورزی پزشکی اجتماعی

اسلاید 1: مشخصات دوره دوره کارورزی پزشکی اجتماعی طول دوره: يك ماه شامل 4 روز کلاس تئوری وبقیه روزهای ماه حضور در فیلد مراکز بهداشتی درمانی با بیتوته فراگيران : دانشجويان پزشكي مقطع کارورزیمدیر مسئول برنامه: مدیر گروه پزشکی اجتماعیآموزش دهندگان: اعضای هیأت علمی گروه پزشکی اجتماعیمتخصصان و کارشناسان ارشد سایر رشته های مرتبطمدیران و معاونین شبکه های آموزشی تابعه

اسلاید 2: هدف كلي مشاركت كارورز در اعمال مديريت مركز بهداشتي درماني جهت آماده شدن براي ايفاي نقش آينده خود

اسلاید 3: اهداف اختصاصیمشاركت كارورز در مدیریت نظام عرضه خدمات بهداشتی درمانی و مدیریت بیماری در جامعه تحت پوششمشاركت كارورزدرارتقائ كيفيت فرايندهاي جاريانجام پژوهش در نظام سلامت وبرنامه ریزی متناسب با وضعیت سلامت تحت پوشش و مدیریت حل مشکلات بهداشتی درمانیبکارگیری خدمات غربالگری و پیشگیری از بیماریها در سطح فرد جمعیتها و جامعهآشنایی با وظایف پزشک و تیم سلامت را در قالب طرح پزشک خانواده و نقد نحوه ارائه خدمت پزشک خانواده در فیلد آموزشی

اسلاید 4: سطوح شبکه بهداشت و درمانخانه بهداشتخانه بهداشتخانه بهداشتخانه بهداشتاصلیقمرمرکز بهداشتی درمانی روستايیمرکز بهداشتی درمانی شهریبيمارستان شهرستانمرکز بهداشت شهرستانمعاونت بهداشتی (مرکز بهداشت استان )مرکز آموزش بهورزیپلی کلينيک تخصصیپايگاه بهداشتپايگاه بهداشتخانه بهداشتضميمه

اسلاید 5: روشهای تشخیص و غربالگری بیماریهای شایع اولویت دارDr. bijariCommunity medicine specialist

اسلاید 6: پدیده کوه یخ الگوی بیماری در بیمارستانها و جامعه متفاوت است.بخش بزرگی از هر بیماری در جامعه مخفی می باشد.بخش زير آب کوه يخ نشان دهنده توده پنهان بيماري است:(بیماران بدون علامت، اشخاص حامل و موارد تشخيص داده نشده)بخش روي آب آن نشانه بخشي از بيماري است كه در عمل پزشكان آن را مشاهده مي كنند.

اسلاید 7: تعریف غربالگری جستجوی فعال برای یافتن بیماری در افراد به ظاهر سالم به وسیله آزمایشهای سریع، معاینات یا دیگر روشها افرادی که در غربالگری داراي نتیجه مثبت يا مشكوك مي باشند بايد براي تشخيص قطعی و در صورت لزوم درمان لازم نزد پزشك فرستاده شوند.

اسلاید 8: آزمون غربالگریبر روی افراد به ظاهر سالم در گروههای جمعیتینتیجه، نهائی نیستنتیجه براساس یک معیار یا یک نقطه مشخص تعیین می شوددقت کمتر ارزاناساس درمان نیستآغاز از سازمانهای ارایه خدمت است

اسلاید 9: آزمون تشخیصیبر روی افراد بیمار یا مشکوک در یک فرد نتیجه، نهائی است نتیجه همراه با ارزیابی علایم و نشانه ها تعیین می شوددقت زیاد گراناساس درمان است آغاز از فرد بیماری است که یک ناراحتی دارد

اسلاید 10: چرا همیشه از Gold Standard استفاده نمی کنیم؟گران است زمان بر است سخت است ( تهاجمی است! )گاهی اوقات امکان ندارد

اسلاید 11: The Natural History of DiseaseTimePrimaryPreventionSecondaryPreventionTertiaryPreventionWellAsymptomaticSymptomaticBiologicOnsetEarly DxPossibleUsualClinicalDxTreatmentOutcome

اسلاید 12: اهداف و مقاصد غربالگری 13آزمون غربالگری طبیعی آزمون غربالگری غیر طبیعی افراد به ظاهر سالم حد وسط سالم غربالگری دوره ای آزمون غربالگریبیمارمراقبتدرمان

اسلاید 13: برنامه های کشوری غربالگری در ایران غربالگری قبل از ازدواج برای پیشگیری از بروز تالاسمی ماژورغربالگری نوزادان از نظر هیپوتیروئیدی ، فنیل کتونوری و G6PDبرنامه غربالگری دیابت ، پرفشاری خون برنامه کشوری غربالگری بیماریهای عصبی روانی

اسلاید 14: غربالگری پیشگیری از بروز تالاسمی ماژوراستراتژي اول: بررسي كليه متقاضيان ازدواج جهت شناسايي زوجين ناقل تالاسمي و مراقبت ويژه تنظيم خانواده بر اساس فلوچارت مراقبتاستراتژي دوم: بررسي والدين بيماران تالاسمي جهت شناسايي زوجين ناقل واجد شرايط باروري و مراقبت ويژه تنظيم خانواده بر اساس فلوچارت مراقبت استراتژي سوم : شناسايي زوجين ناقل تالاسمي در مزدوجين قبل از سال 1376

اسلاید 15: ABC16آزمایش CBC در مردانMCV<80,MCH<27انجام آزمایشات تکمیلی (بررسی ژنتیک وزنجیره گلوبین)آزمایش CBC درزنان 3.5>HbA2 دریکی یا هردو3.5>HbA2>7 با روش کروماتوگرافی ستونی HbA2درمان فقر آهن وبررسیمجدد اندکسهاعدم اصلاح اندکس ها3.5<HbA2درهر دو نفرعدم اصلاح اندکس هادرهردونفر3.5≥HbA2دریکی یاهردواصلاح اندکس هاو3.5>HbA2دریکی یاهردو12345نیازبهاقدامدیگرینیست(زوج ناقل)مشاورهویژهMCV≥80,MCH≥27MCV<80,MCH<27MCV≥80,MCH≥27

اسلاید 16: غربالگری نوزادان از نظر هیپوتیروئیدی ، فنیل کتونوری و G6PD از برنامه هاي ادغام شده در نظام سلامت از سال 1385مي باشد . در اين طرح كليه نوزادان متولدشده در 3 تا5 روز بعد از تولد با مراجعه به مراكز نمونه گيري انجام می شود.TSH :کمتر از 5:طبیعی5 تا 9/9 : 4 هفتگی نمونه وریدی و در مان بعد از دریافت پاسخ10-19/9: 2تا 3هفتگی نمونه وریدی و در مان بعد از دریافت پاسخبیشتر مساوی 20: اخذ نمونه وریدی وشروع درمان

اسلاید 17: برنامه غربالگری دیابت1- اين برنامه در سال 1383 در مراكز بهداشتي در ماني روستايي سراسر كشور به اجرا در آمد . 2- در اين برنامه كليه افراد بالاي 30 سال طي 6ماه از نظر بيماري ديابت نوع 2 غربالگري شدند . 3- بهورزان خانه هاي بهداشت كليه افراد بالاي 30سال را با توجه به آيتمهاي قد ، وزن ، BMI، سابقه ديابت در فرد بالاي 30سال ، سابقه ديابت در خانواده ، سابقه مرده زايي و سقط 2 بار و بيشتر ( نوزاد بيشتر از 4 كيلو گرم ) ، سابقه ديابت در حاملگي هاي قبلي و حاملگي مورد بررسي قرار دادند 4- افرادي كه يك آيتم و بيشتر از عوامل خطر زا را دارا بودند به عنوان در معرض خطر در نظر گفته شدند.

اسلاید 18: 5-افراد در معرض خطر بوسيله بهورزان از طريق فرم ارجاع جهت درخواست آزمايش به پزشك مركز بهداشتي درماني معرفي شدند .6- پس از انجام آزمايش طبق دستورالعمل كشوري :قند خون آنها بين 70تا 110 ميلي : افراد سالمدو نوبت بيش از 126، يا قند خون بيش از 200 ، دو ساعت پس از مصرف 75 گرم گلوكز: افراد دیابتی قند خون بین 110-125 یا تحمل قند199-140:پردیابتی: یکسال بعد آزمایش 7- بهورزان ماهي يكبار مراقبتها و آموزشهاي لازم را به فرد بيمار مي دهند و هر سه ماه يكبار بيماران توسط پزشك معاينه و ويزيت مي شوند . 8- افرادي كه باتوجه به آزمايشات انجام شده ديابت آنها تاييد شده است لازم است براي اولين بار از طريق پزشك مركز بهداشتي درماني به واحد ديابت ارجاع داده شوند . 8

اسلاید 19: ABC20

اسلاید 20: برنامه غربالگری پرفشاری خون 1- اين برنامه در سال 1381در نظام شبكه ادغام شده است. 2- كليه افراد بالاي 30سال در خانه هاي بهداشت توسط بهورزان فشار خون آنها در دو نوبت گرفته مي شود . 3- در صورتي كه ميانگين دو نوبت ماگزيمم و مينيمم فشارخون مساوي يا بيشتر از140و 90 باشد بهورز فرد را به پزشك جهت تاييد نهايي ارجاع مي دهد . 4- در صورتي كه پزشك فشارخون را مساوي يا بيشتر از 140و90 تشخيص داد فرد بيمار شناخته شده و تحت درمان قرار مي گيرد و به خانه بهداشت جهت تشكيل پروند ارجاع داده مي شود5- مراقبت توسط بهورز هر ماه و توسط پزشک هر سه ماه

اسلاید 21: غربالگری بیماریهای شایع و اولویت دار

اسلاید 22: غربالگری بیماریهای شایع و اولویت دار دیابت استئوپروز هیپوتیروئیدی کانسر پستانکانسر سرویکسکانسر کولورکتالکانسر پروستاتکانسر پوست کانسر مری

اسلاید 23: دیابتافراد 45 ساله و بالاتر : FBS اگر کمتر از 110 بود هر 3 سال تکرار در صورت وجود هریک از عوامل خطر : شروع غربالگری در سن پایین تر وغربالگری سالیانهریسک فاکتورها:چاقی- سابقه فامیلی- هایپرتانسیون- هایپرلیپدمی – سابقه دیابت حاملگی یا تولد نوزاد با وزن بیشتر از 4 کیلوگرم-وزن تولد کمتر 3 کیلو بویژه در نوزادان پسر-علائم PCO- عدم فعالیت فیزیکی_بچه های مادران دیابتی- نژاد پرخطر _وجود بیماریهای عروق کرونری یا عروق محیطی- افزایش مارکرهای التهابی

اسلاید 24: استئوپروزDXA: کمتر از1SD :نرمال بین 1-2.4 SD : استئوپنی بیشتر یا مساوی 2.5 SD استئوپرززنان 65 ساله و بالاترمردان 70 ساله و بالاترهر فرد با شکستگی قبلی و سابقه فامیلی مثبتدرمان باعوامل شناخته شده ایجادکننده استئوپروز مثل کورتیکواستروئیدهاهر فرد با شکستگی غیر قابل توجیههر 2 سال در درمان با کورتیکواستروئیدها هر 6-12 ماه

اسلاید 25: هیپوتیروئیدیTSHدر 35 سالگی زن و مرد و هر 5 سالزنان 50 ساله و بالاتر

اسلاید 26: کانسر پستانمعاینه بالینی پستان:هر سه سال از 20 تا 29 سالگی و پس از آن سالیانهخود ارزیابی پستان:از 20 سالگی ماهیانه( در بعضی از دستورالعملها بدلیل مثبت کاذب زیاد توصیه نمی شود.)ماموگرافی :از 40 سالگی سالیانه یا هر یک تا 2 سالسونوگرافی :در ارزیابی توده های قابل لمسFNA:آسپیراسیون توده های قابل لمسCore needle biopsy: توده غیر قابل لمسی که در ماموگرافی پیدا شده.MRI

اسلاید 27: کانسر سرویکسشروع غربالگری:حداقل 3 سال بعد از شروع اینترکورس یا 21 سالگیفواصل انجام غربالگری :سالیانه تا 30 سالگی از 30 سالگی اگر 3 اسمیر منفی داشت، ایمنوساپرسیو نبود هر 2-3 سالخاتمه : 70 سالگی در صورتی که 3 تست منفی داشت ، طی ده سال گذشته تست غیر نرمال نداشت.بعد از هیسترکتومی:اگر بعلل خوش خیم بود ادامه نمی یابداگر بعلل بدخیم بود یا ساب توتال هیسترکتومی ادامه می یابد.

اسلاید 28: کانسر کولورکتالآزمایش خون مخفی مدفوع ( تست گایاک ): سالیانه از 50 سالگیسیگموئیدوسکوپی: هر 5 سالسیگموئیدوسکوپی: هر 5 سال و FOBT سالیانهباریم انما دبل کنتراست بهتر است همراه با سیگموئیدوسکوپی باشد: هر 5 سالکولونوسکوپی :هر 10 سال

اسلاید 29: کانسر پروستاتPSA و DRE سالیانه از 50 سالگی در صورت وجود عوامل خطر : شروع غربالگری از 45 سالگیریسک فاکتورها: سابقه فامیلی، زندگی در غرب، نژاد

اسلاید 30: کانسر پوستخودارزیابی ماهیانه و وزیت پزشک هر 3 سال بین 20 تا 40 سالگی بعد از آن سالیانه

اسلاید 31: کانسر مری مری بارت : مردان سفید پوست بالای 50 سال با سابقه بیش از 5 سال رفلاکسریسک آدنوکارسینوم مری :0/5% در سالآندوسکوپی هر 2-3 سال