کهور (کور)

کهور (کور)

اسلاید 1: به نام خالق هستی

اسلاید 2: برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری ست معرفت کردگار

اسلاید 3: کهور (کور) Prosopis spicigra

اسلاید 4: کهوردر زیست شناسی

اسلاید 5:   کهور ایرانی (Prosopis cineraria) گونه درختی بومی و شاخص ناحیه صحارا- سندی است که از نوار ساحلی استانهای بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان تا جنوب استان کرمان پراکنش دارد. حاصلخیزی خاک رویشگاه کهور ایرانی، باعث قطع بی رویه درختان در این عرصه ها می شود و  متاسفانه مردم محلی به سرعت آنها را به زمین های کشاورزی تبدیل می کنند. همچنین حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در اطراف کهورستان ها برای آبیاری زمینهای کشاورزی سبب افت سطح آبهای زیر زمینی شده و آنها را با خطر نابودی مواجه کرده است. همچنین تاج بری یا سرشاخه زنی مستمر برای تامین علوفه دام ها سیر قهقرایی کهورستان ها را تشدید کرده است. مرغوبیت زغال و قطع بی رویه درختان کهور ایرانی توسط روستاییان و تغذیه دام ها و وحوش از میوه های آن، همچنین سخت تر شدن خاک سطحی رویشگاهها، زادآوری و تجدید حیات کهورستان ها را سخت و گاهی پا گرفتن نهال های خودرو را غیر ممکن می کند. به طور کلی، در این شرایط احیا و تجدید حیات کهورستان ها بسیار سخت است. از طرفی، به علت پاکتراشی توده های جنگلی کهور ایرانی و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی، سرشاخه زنی شدید به منظور تغذیه دام، قطع بی رویه به منظور تهیه زغال و نرخ زاد آوری پایین، کهور زارها یا کهورستان ها در بسیاری از مناطق دچار انقراض محلی (local extinction) شده اندحفاظت کهور ایرانی به لحاظ گستردگی منطقه رویشی، اهمیت برگ ها، سرشاخه ها و میوه های مغذی، مرغوبیت چوب، افزایش دادن حاصلخیزی خاک، استقامت نسبت به شرایط خشک و نقش تثبیت کننده ماسه های روان و ایجاد بادشکن باید در اولویت باشد. سرشاخه زنی های بی رویه، تخریب بیش از حد کهورستان‌ها و ایجاد کانون‌های بیابان زایی، بر ضرورت حفاظت و مطالعه کهورستان‌ها می‌افزاید. در ایران سه گونه بومی از جنس کهور (Prosopis) به نام‌های کهور ایرانی، کهور درختچه‌ای (P. koelziana) و کهورک یا جغجغه (P. farcta) وجود دارد.

اسلاید 6: برگ کهور ایرانی کهنوج

اسلاید 7: ارزش درمانی، صنعتی و علوفه ای کهور ایرانی قسمت گوشتی بین دانه ها در غلاف میوه کهور ایرانی مصرف خوراکی و دارویی دارد و برای بیماری های برونشیت، آسم، لکه های پوستی، رماتیسم و عقرب گزیدگی استفاده می شود. گلها به عنوان ماده پاک کننده و مقوی در معالجه نارسایی های پوستی و جلوگیری از سقط جنین استفاده می شود. در لاس بلا هندوستان خاکستر چوب آن را برای از بین بردن موهای زائد به پوست می‌مالند. میزان نمک های پتاسیم در کهور ایرانی به 31 درصد می رسد و خاکستر چوب آن می تواند منبع مهمی از پتاس باشد.  چوب کهور ایرانی در نجاری کاربرد دارد، همچنین به شکل خمیر چوب در صنایع کاغذ سازی استفاده می شود. برگ و میوه کهور ایرانی دارای 68/11 درصد پروتئین است. برگ و میوه کهور ایرانی در مقایسه با یونجه از ارزش غذایی مطلوبی برخوردار است و برای تغذیه شتر، گاو، گوسفند، بز و وحوش علف خوار و سرشاخه خوار بسیار خوشخوراک است.

اسلاید 8: گل کهور ایرانی کهنوج

اسلاید 9: میوه کهور ایرانی کهنوج

اسلاید 10: شرایط بوم شناختی رویشگاه های کهور بررسی انتشار گونه های درختی و ارتباط پراکنش آنها با عوامل محیطی از نظر بوم شناختی اهمیت زیادی دارد و می تواند در حفظ و توسعه گونه های گیاهی مفید باشد. انتشار گونه های گیاهی به نوع رویشگاه آنها بستگی زیادی دارد و از اهم این شرایط اقلیم و وضعیت خاک منطقه است. اقلیم هر منطقه به عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا بستگی زیادی دارد. خصوصیات خاک هر منطقه علاوه بر سنگ مادر به عوامل اقلیمی وابسته است و فعالیت های  انسان نیز در انتشار گونه موثر است. رویشگاههای کهور ایرانی عموما در اقلیم های فرا خشک و خشک گرم تا فرا خشک معتدل گسترش دارد. حداکثر ارتفاع مشاهده شده این گونه تا 20 متر و قطر تاج پوشش تا 18 متر می رسد. تراکم این گونه از 12 تا 300 اصله در هکتار تغییر می کند. میانگین بارندگی سالانه رویشگاه های کهور 45 تا 200 میلیمتر است. این رویشگاه ها از نظر تنوع پوشش گیاهی غنی و از نظر اقلیم، نوع خاک و تراکم پوشش گیاهی نیز گوناگونی زیادی دارند. از نظر زمین شناسی و ژئومورفولوژی اکثر رویشگاه کهور ایرانی در دشت های سیلابی با بافت ریز دانه و سفره آب به نسبت سطحی یا ریز قشری انتشار دارند.

اسلاید 11: سازگاری کهور ایرانی کهور ایرانی دارای ریشه های عمیق و وابسته به آبهای  زیرزمینی است. در واقع، گیاه از طریق ریشه های عمیق آب مورد نیاز خود را از سفره های آب زیر زمینی بدست می آورد  و در اصطلاح «فراتوفیت» (Phreatophyte) نامیده می شود. ریشه های کهور ایرانی معمولا به عمق بیش از 30 متر هم می رسد. همچنین برای سیستم کشت تلفیقی درخت مناسب است. ریشه های کهور ایرانی دارای گرهک های تثبیت کننده ازت جوی در خاک است. برگ، میوه و سرشاخه های کهور ایرانی از منابع مهم تامین علوفه دامهای اهلی و علفخواران وحشی به ویژه در طول فصول گرم و دوران خشکسالی محسوب می شوند . استقامت کهور ایرانی در اراضی بیابانی و ماسه زارها قابل توجه است. به طوری که وسیع ترین کهورستان در محدوده ماسه های روان با مساحت 35 هزار کیلومتر مربع در منطقه شرقیا (Sharqiya) در کشور عمان واقع شده است. در ایران نیز با توجه به استقامت بالا و با دارا بودن انعطاف بوم شناختی به نسبت زیاد تا حواشی کویر لوت رویش دارد. این گونه درختی به شدت نورپسند است و رویشگاه های آن در دشت های حاصلخیز مثل رحمت آباد ریگان بم، جهان آباد فهرج، سنگ سفید و پاتلی جیرفت، مهروییه کهنوج، بمپور، دشت عورکی چابهار، زرآباد چابهار، جگین جاسک، دهنو مراغ در اطراف گاوبندی استان هرمزگان با تراکم به نسبت مناسب وجود دارد. رویشگاه های کهور ایرانی از کرانه های سواحل خلیج فارس و دریای عمان تا ارتفاع 680 متری از سطح دریا امتداد دارند.  

اسلاید 12: ولی تک پایه های آن تا ارتفاعات 1600 متری از سطح دریا در منطقه کوهستانی بشاگرد و مناطق دیگر پراکنده هستند.  با توجه به خصوصیات ویژه ای که کهور ایرانی دارد می تواند از رطوبت نسبی هوا در مواقع شرجی استفاده کرده و کمبود بارندگی را جبران کند. در سال های اخیر با توجه به افت سفره های زیر زمینی اغلب توده های باقی مانده از منابع آبی ناشی از آبیاری اراضی کشاورزی استفاده می کنند. به همین دلیل توده های کهور در اطراف مزارع انبوه تر هستند. کهور ایرانی در هندوستان، پاکستان، افغانستان، ایران، عربستان و عمان بومی است و در هندوستان در ایالت های راجستان، هاریانا، دهلی، گوجارات، کارناتاکا، ماهاراشترا، مادهیا و پرادش وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد که کهور ایرانی تغییرات درجه حرارت را از 6- درجه در زمستان تا 50 درجه سلسیوس در تابستان را تحمل می کند، اما نهال های آن به شرایط یخبندان حساس هستند. امید به زندگی درختان کهور ایرانی به حدود 200 سال و حتی بیشتر می رسد.

اسلاید 13: خاک شناسی رویشگاه های کهور رویشگاه های کهور ایرانی به دلیل محدودیت بارش دارای خاکهای جوان و فاقد تکامل نیمرخ خاک است. بررسی ها نشان می دهد که جنگلهای  کهور ایرانی به طور عمده در خاک‌هایی با شوری کم توسعه یافته اند، اما تحمل این گیاه به خاکهای شور و سدیمی در تعداد معدودی از رویشگاه‌ها نیز قابل توجه و تامل است. کربن آلی خاک از میزان ناچیز تا بیشتر از یک  درصد تغییر می کند. در واقع، خاک رویشگاه‌های آن از نظر کربن آلی فقیر محسوب می شوند. درصد آهک خاک رویشگاهها از متوسط تا خیلی زیاد متغییر است و دارای دامنه 17 تا 72 درصد است. در برخی رویشگاه ها درصد آهک خاک در لایه سطحی بیشتر از لایه عمقی است و در برخی با افزایش عمق مقدار آهک افزایش می یابد. خاک تعداد معدودی از رویشگاه ها نیز دارای گچ است. اسیدیته خاک خنثی تا کمی قلیایی است و در دامنه ای از شوری کم تا شور سدیمی قرار دارد. اسیدیته خاک رویشگاه های این گونه نیز در محدوده 2/7 تا 3/8 تغییر می کند و با افزایش عمق تغییر چشمگیری در آن رخ نمی دهد. هدایت الکتریکی لایه عمقی افزایش محسوسی را نسبت به سطح نشان نمی دهد. از لحاظ کربن آلی، خاک فقیر و دارای مقادیر چشمگیری آهک در لایه های سطحی و عمقی است. همچنین خاک تعداد کمی از رویشگاه ها حاوی گچ است. بافت خاک در اکثر رویشگاه ها لوم- سیلتی و لوم- شنی است.

اسلاید 14: جوامع همراه کهور ایرانی    رویشگاه های کهور ایرانی فقط مختص این گونه نیست و گونه های گیاهی زیادی به عنوان «جوامع همراه» در کنار این گونه می رویند. از گونه های بسیار مهم دیگر همراه کهور ایرانی، درخت کرت (Acacia nilotica) است که در بقای پرندگان بومی جنوب ایران نظیر شهدخور و بلبل خرما نقش کلیدی دارد. گونه مهم دیگر آکاسیای چتری یا گبر (Acacia tortilis) است که زیبایی خاصی دارد. چگرد گونه دیگری از انواع آکاسیا های بومی ایران است که به صورت همراه با کهور ایرانی دیده می شود. گونه بسیار مهم دیگر در رویشگاه های کهور ایرانی گیاه استبرق یا خرگ است که خواص دارویی دارد و در طب سنتی بکار می رود. متاسقانه جمعیت این گونه نیز مانند گونه های دیگر کاهش چشمگیری داشته است. چوچ یا مسواک درختچه ای است به صورت تک پایه های پراکنده در رویشگاه های کهور دیده می شود، این گونه نیز خواص درمانی دارد. کنار، اسکنبیل، دهیر، کهور دره ای، کهورک، گز، رملیک، پچیلوک نیز از دیگر گونه های همراه کهور ایرانی هستند.  

اسلاید 15: حفاظت فرهنگ سازی و آموزش به روستانشینان، کشاورزان، و مروجان و کارشناسان منابع طبیعی یکی از مهمترین پیش نیازهای حفاظت این گونه خواهد بود. کاشت کهور ایرانی در پارک های شهری و جنگلی و محوطه  ادارات دولتی می تواند در فرهنگ سازی آن نیز موثر باشد. حفاظت و احیای کهورستان های تخریب شده با کاشت نهال می تواند به صورت نظام تلفیقی کاشت به جهت زراعت چوب آن هم صورت گیرد. اما حفاظت رویشگاه های مهم این گونه مانند زرآباد چابهار، مرباغ از بخش شبیکوه بندر لنگه و تبدیل آنها به منطقه حفاظت شده اساسی تر به نظر می رسد.  

اسلاید 16: کاربرد تجاری گونه کهور

اسلاید 17: غلاف گونه کهور از غداهای گزارش شده ماقبل تاریخ می باشد. امروزه غذاهای ساخته شده از آرد غلاف این گونه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در کشور برزیل دانه آن فراوری و به قهوه اضافه می شود. از سایر استفاده های دیگر این گونه می توان استفاده در قنادی ها ، تهیه آدامس ، سقف ساختمان ، استفاده های دارویی شامل بهبود درد شکم ، سرماخوردگی ، ضد تهوع ، رفع خشونت صدا ، خارش ، التهاب های پوستی را نام برد. گفته می شود سرخپوستان دم کرده آن را برای درمان گلودرد استفاده می کنند. لازم به دکر است به علت وجود ترکیبات اسیدی در برگ و چوب آن مواردی از مسمومیت در کشورهایی که از این گونه بسیار استفاده می شود گزارش شده است .  یکی از مهمترین کاربردهای این گونه در ایران بیابانزدایی می باشد که با عنایت به سازگاری خوب این گونه بر روی تپه های ماسه ای نوار ساحلی جنوب در این منطقه با موفقیت خوبی همراه بوده است که در صورت برنامه ریزی بهتر و استفاده های دیگر از این گونه همانند سایر کشورها به بهبود وضع اقتصادی ساکنان این مناطق کمک نمود و هم با کشت و توسعه این گونه در نواحی بیابانی به تثبیت این اراضی کمک نمود

اسلاید 18: کاربرد تجاری چوب کهورمقطع شعاعی چوب کهور ایرانی (کهنوج)

اسلاید 19: مهمترین استفاده کهور در کشتی سازیبدنه کامل یک لنج حاشیه رودخانه بهمنشیر

اسلاید 20: مهمترین صنایع مصرف کننده چوب کهوردر جنوب کشورمان لنج سازی است که در سالهای اخیر تعداد این کارگاهها به خصوص توسط سازمان شیلات در استانهای جنوبی کشور رو به افزایش است. هر قسمت از لنج به تناسب کاری که انجام میدهد و میزان نیروی وارده بر آن و تماس مستقیم و یا غیر مستقیم با آب و امواج از گونه خاصی استفاده می شود که بعضا مانند ساج سالها است که از خارج وارد می شود واخیرا نیز بسیار گران خریداری می شود و برخی دیگر مانند چنار، بلوط ، گردووتوت از شهرها و استانهای دیگر خریداری می گردد.در قسمتهای مهمی از ساختار لنج از چوبهای محلی مانند کهور،آکاسیا و اکالیپتوس استفاده می شود. به عنوان مثال ، در خوزستان، اکالیپتوس و کهور بیش از آکاسیاست و بنابراین کاربرد آنها هم بیشتر است، در حالی که در هرمزگان آکاسیا (کرت) بوفور یافت می شود و بنابراین از این چوب بیشتر از کهور در ساخت لنج در آن سامان استفاده می شود

اسلاید 21: چوبهای دندههای اصلی لنج که بهترین کاربرد انحناها خمیدگی های موجود درتنه چوب کهور ایرانی در این قسمت از ساخت لنج هاست

اسلاید 22: چوب کهور در خراطی

اسلاید 23: مصرف بعدی چوب کهور در صنعت خراطی است   خراطي چوب يكي از صنايع دستي سنتي ايران است كه از زمانهاي قديم در اين مرزوبوم رواج داشته و به طور معمول در مناطقي از كشور كه چوب در آنجا بيشتر يافت ميشود رايج است زيرا ماده اوليه ي عمده ي آن چوب مي باشد چوب هاي مورد استفاده در خراطي شامل گردو، نارون، توسكا، زبان گنجشك ، بيد، چنار، چوب سفيد، كهور گلابي، كيكم و …. مي باشد و در دزفول نوعي چوب به نام جغ نيز مورد مصرف صنعتگران قرار مي گيرد اما امروزه خراطی به یک صنعت تبدیل شده که هم اکنون در استانهای کرمان ، سیستان و بلوچستان ،هرمزگان ، بوشهر و خوزستان این صنعت از چوب کهور به دلیل این که بومی این استانها است بیشتر از دیگر استانها بهره می برد.علاوه بر ساخت انواع پایه های مبلمان ، نرده ها و اقلام تزییناتی از حرفه خراطی برای ساخت لوله وافور بهره گرفته می شود که بهترین نوع لوله وافور از چوب ریشه درخت کهور ساخته می شود

اسلاید 24: منبت کاری دیگر مورد استفاده این چوب منبت کاری است واین به علت ریز بافتی ، خوش نقشی و دوام آن است

اسلاید 25: معرق کاریبه علت درخشش خاص طلایی رنگ در پره های چوبی ، خوش نقشی و خوش رنگی اختصاصی چوب کهور در جاهای به خصوصی در معرق کاری از آن استفاده می شود

اسلاید 26: از این چوب برای ساخت دسته انواع ابزار ، دسته کارد وغیره نیز استفاده می شودیکی از بهترین چوبها برای چرخ دنده سازی ، تیرک ، پارکت ، دسته ابزارهای بسیار محکم و مقاوم ، تهیه افزار ورزشی و همچنین مواردی که نیاز به مقاومت در برابر ساییدگی است به شمار می رود

اسلاید 27: خواص ماکروسکپی چوب کهور

اسلاید 28: این گونه دارای چوب درون مشخص به رنگ قهوه ای تیره و گاهی سیاه ، دارای لکه های طلایی و چوب برون روشن کرم تا زرد رنگ است که قسمت عمده ی مقطع عرضی چوب را چوب درون تشکیل می دهد

اسلاید 29: جرم ویژه نسبی اشباع و خشک چوب کهور ایرانی به ترتیب 1/08 و 0/8 برآورد شده است که میانگین 120 نوبت اندازه گیری است ملاحضه می گردد که چوب کهور از چوبهای سنگین و مقاوم است که به گفته اکثر منابع کهور سنگین ترین چوب ایرانی با وزن مخصوص 1/75 گرم بر سانتیمتر مکعب می باشد

اسلاید 30: میخ خوری بسیار زیاد این چوب با چوبهای مشابه ، قابل مقایسه نیست و در صنایع لنج سازی حرف اول را می زند

اسلاید 31: ارزش گرمایی چوب برون آن حدود 5000 کیلو کالری است و به طور کلی چوب کهور سوخت بسیار عالی با زغال بسیار خوب می دهد از گالهای پوست وبرگ آن برای استخراج تانن استفاده می کنند رزینی که از تنه خارج می شود برای صمغ عربی پیشنهاد شده است.

اسلاید 32: چوب درون آنها حاوی قند پنج فلاوژن ، اسیدهای چرب و تانن هاست . پهنای دوایر رویشی کهور در آرژانتین به طور متوسط 4/05 میلیمتر (5/18-2/11) است که در 32-29 سالگی به حد اکثر خود می رسد . چوب برون حدود 6-2 دایره را اشغال می کند که با افزایش سن و ارتفاع درخت تخفیف می یابد. پوست خزان کننده از نوع فیبری دارد ضخامت کلی پوست 16-1 سابتیمتر و پوست زنده 0/39 و ریتیدیوم 0/74 سانتیمتر است. میزان پوست با افزایش سن ، افزایش و با افزایش قطر برابر سینه درختان کاهش می یابد.

اسلاید 33: تنه درخت کهور با مارپیچ تاری در آبادانمارپیچ تاری یک پدیده رایج در این گونه است پروسه دوام یابی ( (Duraminizationبین سالهای 3و 6 شروع می شود. درختان کهور جزء درختان لگوم بیابانی تثبیت کننده ی ازت می باشند. تانن که برای مصارف چرم سازی و تیمارهای استخراج نفت مورد استفاده است از این درختان به مقدار کم و ناخالص (حدود 10% ) قابل استخراج است.

اسلاید 34: چوب کهور به طور کلی دانسیته زیاد و پایداری بالایی دارد. در آراژانتین با مطالعه بر روی دو گونه P.flexuosa و P.nigra متوجه تفاوت بسیار زیاد بین پایه های این گونه شدند. بین چوب ناحیه کنده و اواسط تنه نیز تفاوت بسیاری یافتند. در پنجاب گونه P.cineraria(L.) Druce (سینونیم) P.spicigera L. (کهور ایرانی) است حاوی چوب درون بسیار سنگین و سختی است که دانسیته 769تا 945 کیلوگرم بر متر مکعب دارد.

اسلاید 35: خواص میکروسکوپی چوب کهور

اسلاید 36: گروهی از الیاف چوب کهور ایرانی در دزفول 100x

اسلاید 37: متوسط طول الیاف سالم وبدون شکستگی در 12 نمونه 30 تایی چوب کهور ایرانی در حدود 0/99 میلیمتر است که آن را در ردیف چوبهای با الیاف متوسط قرار می دهند (میکرومتر L<900 ) همچنین قطر فیبر ، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی الیاف به ترتیب 16، 4 و 6/3 میکرون اندازه گیری شده است که ملاحضه می گردد الیاف بسیار ضخیمی دارد حدود تغییرات طول الیاف سالم چوب کهور در حالت کاملا خشک و اشباع بین 0/43 تا 1/28 میلیمتر و میانگین آن 0/98 میلیمتر است.

اسلاید 38: گروهی از الیاف چوب کهور ایرانی در آبادان 100 x

اسلاید 39: تشریح ساختمان چوب کهور ایرانی

اسلاید 40: - پونکتواسیون پوششی دارد.- روزنه های بین آوند و اشعه ، همانند روزنه های بین آوندی.- آوندها در دو اندازه مختلف ، لیکن چوب بخش روزنه ای نیست.فیبر لیبری فرم دارد.فیبر تقسیم شده ندارند. فیبرها با غشاء بسیار ضخیم.متوسط طول الیاف 980 میکرون است.پارانشیم محوری دورآوندی ، در نوارهای مماسی بین 5تا 8 سلول.

اسلاید 41: -اشعه چوبی تک ردیفه تا چندین ردیفه. -بلندی اشعه چندین ردیفه به بیش از یک میلیمتر میرسد . - اشعه چوبی در دو اندازه ی متفاوت مشخص. - سلول های اشعه چوبی خوابیده. - پارانشیم محوری مطبق. - کریستالهای منشوری در سلولهای پارانشیم محوری که دور کریستالهامحدود شده است وجود دارد ودر زنجیر های بلند. - چوب درون مشخص دارد.

اسلاید 42: عکس های تهیه شده از ساختمان میکروسکپی چوب کهور ایرانی

اسلاید 43: برش عرضی چوب در محل دایره سالیانه ، 100 x

اسلاید 44: برش عرضی چوب نشان دهنده آوند های چند تایی ، 400 x

اسلاید 45: برش مماسی چوب نشان دهنده اشعه چوبی تک ردیفه ، 100 x

اسلاید 46: برش مماسی چوب 100 x

اسلاید 47: برش شعاعی چوب نشان دهنده سلول های اشعه چوبی خوابیده 400 x

اسلاید 48: برش مماسی چوب نشان دهنده کریستال های منشوری در سلول های پارانشیم محوری که دور کریستال ها و در زنجیرهای بلند محدود شده است 400 x

اسلاید 49: برش مماسی چوب نشان دهنده تیغه آوندی ساده و روزنه های بین آوندی متناوب 400 x

اسلاید 50: تصاویر میکروسکپی از مقاطع عرضی ، شعاعی و مماسی موید چوبی با ساختمان فشرده ، سخت و با استحکام است.در آراژانتین که گونه های متعددی از جنس کهور وجود دارد ، 14 گونه از کهور توسط SEM و TEM مطالعه شده است که وجود پونکتواسیون پوششی شاخه دار و زایده دار در سطح داخلی آوندها تأیید شد. مطالعات میکروسکپی با TEM روشن نمود که اینها زوایدی از غشاء ثانویه می باشد که با یک لایه احتمالآ پلی ساکاریدی پوشیده شده اند. البته در نمونه های مورد بررسی ، پونکتواسیون پوششی توسط میکروسکپ نوری تشخیص داده شد لیکن وجود زواید و شاخه دار بودن آنها تأیید نشد.

اسلاید 51: منابعنشریه پژوهش و سازندگی شماره 73 زمستان 1385 www.sid.ir بخش خواص تکنولوژیک چوب کهور ایرانی در خوزستانسایت ویکی پدیاو عکس هایی از گردآورنده