گفتمان سازی در رسانه های جهانی

گفتمان سازی در رسانه های جهانی

اسلاید 1: همایش "گفتمان سازی در رسانه های جهانی" محور: بررسی انواع تصویرسازیهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی در رسانه های  جهانی تصویرسازی اسلام در گفتمان رسانه ای غرب (مطالعه موردی کاریکاتور) دکتر حسن بشیرعضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)25 آبان ماه 1387

اسلاید 2: 1- نقش رسانه ها در فرایند عملیات روانی و گفتمان سازی جهانی«الوين تافلر»، نظريه پرداز سرشناس آمريكايي در باره نقش رسانه‌ها در فرآيند عمليات رواني در آينده، معتقد است که وسائل ارتباطي عرصه نبرد آينده را مي سازند که: "از گلوله هاي سلاح هاي جنگي بسيار مرگبارترند" (شكرخواه،1383، ص 85)

اسلاید 3: 2- نقش اطلاعاتی و رسانه ای آمریکا”ادوارد كافمن“ در مقاله اي تحت عنوان "استراتژي امريكا در جنگ هاي رسانه اي" تأكيد دارد كه در منازعات بين المللي پس از جنگ سرد، امريكا قصد دارد كه توجه خود را علاوه بر ابعاد نظامي بر نقش اطلاعات و رسانه ها نيز معطوف دارد. (Kaufman, 2002)

اسلاید 4: 3- انگاره سازی رسانه ای «به عنوان مثال مايكل ديور، مسئول انگاره سازي در كابينه ريگان، در اشاره به حمله آمريكا و متحدانش به عراق در ماجراي اشغال كويت، مي گويد:" صحنه اصلي عمليات براي جنگ اطلاعاتي ما، نخست تلويزيون و در مرحله دوم، رسانه‌هاي نوشتاري بود كه البته نتوانستيم به خوبي اين جبهه را كنترل كنيم."» (شكرخواه، 1383، ص 85)

اسلاید 5: 4- نقش کاريکاتور در انتقال پيامکاریکاتور: انتقال ”پیام“.کاریکاتور: نقش ”فرازبانی“ و ”فراملی“کاریکاتور: تاثیرگذاری در ”گسیختگی“ و ”واگرایی“ روابط انسانی و میان فرهنگی. (به خصوص در شرایط توهین به اعتقادات) کاريکاتور: نقش حساس در ”روابط میان مسلمانان و غرب“.

اسلاید 6: هدف و پرسش تحقيقهدف تحقيق: کشف رابطه کاریکاتورهای غربی در تصویر سازی جهان اسلام پرسش اصلي: آیا کاريکاتورهاي غربي چه تصويري از اسلام ومسلمانان عرضه مي كنند و اين تصوير چه نقشي در تبليغات غربي عليه اسلام دارد ؟

اسلاید 7: تحقيقات پيشين2 نمونه غیر ایرانی:1- ادوارد سعید (1379): "پوشش خبري جهان اسلام در غرب" 2- شاهين (1948): ”تصوير اعراب در تلويزيون‌هاي غربي“ 2 نمونه ایرانی:1- مجيد شاه حسيني: "غرب، سينما و آخرالزمان" (شاه حسيني، 1382). 2- حسن بلخاري: مقاله ”فيلمسازان آمريکايي و مهدويت“.

اسلاید 8: مبانی نظری و چارچوب نظریمبانی نظری: 1- ”نظريه برجسته سازي“ Agenda Sitting 2- ”نظريه اقناع و متقاعد سازي“ Persuasion.چارچوب نظری:چارچوب (Frame work)مزبور عبارت است از:1- ”انگاره سازي“، (Image Building)2- ”دروازه باني“ و (Gate Keeping)3- ”نشانه شناسي تصوير“ (Image Semiotics)

اسلاید 9: چیستی تصویر”به طور كلي در مطالعات رسانه‌اي، تصوير، تعريف يك موقعيت است. تعريف يك موقعيت امكانپذير نيست مگر از طريق دروني كردن يك واقعه و درك آن. چنين فرايندي بدون احتساب بينش هاي بنيادين فرد امكان پذير نيست.“ (ميرفخرايي، 1380، ص 5)

اسلاید 10: فرضیه اصلی و روش شناسی (Methodology, Hypothesis)فرضيه اصلي: كاريكاتورهاي غربي با ارائه چهره اسلام به عنوان دشمن غرب به تخريب چهره اسلام كمك مي كنند.روش شناسي: روش کتابخانه ایجامعه آماری: كاريكاتورهاي منتشره در مطبوعات و سايتهاي اينترنتي غربي (در تعريف غربي به آنچه كه امروزه به عنوان كشورهاي طرفدار امريكا ياهمراه سياستهاي اين كشور توجه شد) در مقطع زماني بعد از سپتامبر 2001 است. تعداد: با حذف موارد تكراري تعداد 267 كاريكاتور با موضوع اسلام استخراج شد.نمونه های مورد مطالعه: 38 کاریکاتور که در اینجا 29 کاریکاتور ارائه می شوند.

اسلاید 11: مقوله‌بندي (Categorisation) 9 مقوله:1- «اسلام‌افراطي» (وجود اشارات مستقيم به اسلام راديكال، بنيادگرايي يا عدم وجود اين انگاره)، 2- «تروريسم» (اشارات مستقيم به تروريست بودن مسلمانان، تأكيد بر مقوله جهاد به عنوان تروريسم و مسلمانان به عنوان تروريست يا عدم وجود اين انگاره)، 3- «خشونت» (وجود مظاهر خشونت در اعم از مسلمانان شمشير به دست، مسلمانان با چهره‌هايي خشن و در حال فرياد كشيدن و... يا عدم وجود اين مظاهر)، 4- «بدويت» (مظاهر زندگي ابتدايي، نوع لباس و پوشش مسلمانان ،آرايش چهره‌ها به شكلي ابتدايي يا نهايتاً روستايي و يا عدم اشاره به اين مظاهر)،

اسلاید 12: بقیه مقوله‌بندي5- «حقوق بشر» (پايمال كردن حقوق انسانها به هر نحو، ناديده گرفتن حق آزادي بيان و... يا عدم وجود اين انگاره)، 6- «حماقت» (نشان دادن مسلمانان به عنوان انسانهايي كه اهل فكر و انديشه نيستند يا انجام اعمالشان بر اساس فكر وانديشه نيست وبيشتر بر اساس احساسات و غير عقلاني عمل مي كنند يا عدم وجود اين مظاهر)، 7- منبع (اعم از اين كه در سايتهاي اينترنتي منتشر شده يا در نشريات)،8- تعداد فريم‌هاي كاريكاتورها (به تفكيك تك فريم و چند فريم بودن)، 9- رنگي يا سياه وسفيد بودن كاريكاتورها مورد تفكيك، بررسي و ارزيابي قرار گرفت.

اسلاید 13: يافته‌هاي تحقيق: جداول يك بعدي از 38 کاریکاتور مورد تحقیقجدول (1): «اسلام افراطي»: 26 مورد (4/68 درصد).جدول (2): «تروريسم»: 19 مورد ( 50درصد).جدول (3): «خشونت»: 24مورد (2/63درصد) جدول (4): «بدويت»: 29 مورد (3/76 درصد). جدول (5): «حقوق بشر»: 21مورد (3/55 درصد). جدول (6): «حماقت»: 27 مورد (1/71 درصد).

اسلاید 14: يافته‌هاي تحقيقجدول (7): توزيع كاريكاتورها بر حسب «تك فريم يا چند فريم بودن»تک فریم: 35 مورد (1/92 درصد).چند فریم: 3 مورد ديگر (9/7 درصد).جدول (8): توزيع كاريكاتورها بر حسب «رنگي يا سياه وسفيد بودن»رنگی: 15مورد (5/39 درصد).سیاه و سفید: 23 مورد ديگر (5/60 درصد).جدول (9): توزيع كاريكاتورها بر حسب «منبع»منبع از نشریات: 26 مورد (4/68 درصد). منبع از سایت های اینترنتی: 12مورد ديگر (6/31 درصد).

اسلاید 15: جداول دو بعديجداول دو بعدي بدست آمده از تحقيق نشاندهنده معنادار نبودن روابط متغيرهاي تعريف شده مي باشند.هر مقوله از نظر: تک فریم یا چند فریم بودنسیاه و سفید یا رنگی بودنمنبعمورد بررسی قرار گرفته اند.

اسلاید 16: بحث و نتيجه گيريتصویرسازی از اسلام به عنوان ”دشمن و نافی ارزشهای غربی“تعمیق ”نگاه کلیشه ای در باره اسلام: چهره ای خشن، تروریسم، بدوی و ناقض حقوق بشر“.عدم وجود تفاوت در این نگاه میان کاریکاتوریهای نشریات و سایت ها. گسترش پیوند خون، خونریزی و کشتار با مسلمانان (شمشیر، بمب)برجسته سازی ”اسلام افراطی“. تاکید بر ضد لیبرالیسم، ضد مسیحییت، ضد دموکراسی بودن.

اسلاید 17: بحث و نتيجه گيريایجاد تفکیک میان ”ما“ (سفید پوستان) و ”دیگران“ که ”غریبه“ هستند.برجسته سازی ”دیگر شرقی“ که گزینه معتبر جهان اجتماعی نیست.کاریکاتورها ”زمینه ساز اسلام هراسی“ نه عامل آن.کاریکاتورهای مزبور بجای تبلیغ اسلام هراسی، ”اشاعه باورهای نادرست درباره اسلام و مسلمانان“ را عهده دار می باشند.