آناتومی و مورفولوژی دندان

آناتومی و مورفولوژی دندان

اسلاید 1: Dr.M.Alipour1

اسلاید 2: Dr.M.Alipour2گروه کارشناسان بهداشت دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی

اسلاید 3: Dr.M.Alipour3

اسلاید 4: Dr.M.Alipour4آناتومی و مورفولوژی دندان

اسلاید 5: Dr.M.Alipour5 ساختمان دندان تاجريشهطوق

اسلاید 6: Dr.M.Alipour6

اسلاید 7: Dr.M.Alipour7میناعاجپالپلثهاستخوانکانال ریشه

اسلاید 8: Dr.M.Alipour8ساختمان دندان

اسلاید 9: Dr.M.Alipour9مینامینا یک پوشش محافظی را به ضخامت مختلف در سطوح بیرونی تاج دندان تشکیل می دهد.مینای از مواد آلی و معدنی تشکیل شده است. مواد معدنی مینا 96درصد وزن مینا را تشکیل می دهد که 90 درصد آن فسفات کلسیم بصورت بلورهای هیدروکسی آپاتیت بوده و بقیه عبارت است از منیزیم ،سدیم ،آهن ،سرب،روی وفلوئور می باشد4 درصد مینا را موادآلی تشکیل می دهد و بصورت داربستی بلورهای معدنی را در برمی گیرد و بنام ماتریکس مینا نام دارد ترکیب مواد آلی مینا عبارت است ازپروتئینها،کربوهیدراتها،لاکتاتها،سیتراتها،لیپیدها

اسلاید 10: Dr.M.Alipour10عاجقسمت اصلي بدنه دندان که بعد از ميناي دندان قرار گرفته و سطح داخلي دندان را مي پوشاند ، عاج دندان نام دارد. ضخامت عمده و جثه هر دندان را عاج تشکیل می دهد عاج از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی بسیار شبیه استخوان است عاج در دندان افراد جوان به رنگ زرد روشن است عاج خاصیت الاستیک و تغییر شکل داشته ،نرمتر از مینا و سخت تر از استخوان و سیمان است.عاج بر خلاف مینا شکننده نیست 18درصد عاج را مواد آلی ،75درصد مواد معدنی ، بقیه آن را آب تشکیل می دهدمواد آلی عاج کلاژنها ،موکوپلی ساکاریدها،لیپیدها ،سیتراتهاعاج دندان در قسمت بيروني لثه يا در قسمت تاج به وسيله مينا و در قست داخل لثه يا در قسمت ريشه به وسيله سمان يا ساروج پوشيده شده است.

اسلاید 11: Dr.M.Alipour11سمان یا سمنتوم یا سیمانسمان عبارت است از یک بافت منیرالیزه شده دندان، که ریشه آناتومیک دندان را می پوشاند ساروج يک لايه آهکي است که ريشه دندان را مي پوشاند. بنابراين ساختمان هايي که مسئول نگهداري دندان در جاي خود است شامل سمان ، استخوان فک ، لثه و رباطي به نام «رباط پريودنتال» است. سمان دندان برعاج خلاف استخوان فاقد عروق و فاقد عصب می باشد سختی سمان کمتر ازعاج است 45 تا 50 درصد سمان را مواد معدنی تشکیل میدهد که مرکب از کلسیم و فسفات بوده و بصورت بلورهای هیدروکسی آپاتیت می باشد 33 درصد وزن سمان را مواد آلی و 12 درصد آن آب می باشد

اسلاید 12: Dr.M.Alipour12 مغز دندان، نوعي نسج بسيار نرم است که مويرگ ها و رشته عصبي دندان در آن قرار دارد. در حفره اي که درون دندان واقع است، مغز دندان قرار دارد و به وسيله عاج احاطه شده است.رشته هاي عصبي دندان تنها از نوع گيرنده هاي درد است

اسلاید 13: Dr.M.Alipour13وظایف کلی دندانهازیباییتکلمجویدنحفظ استخوان فکین

اسلاید 14: Dr.M.Alipour14وظايف اختصاصي دندان ها دندان هاي پيش : بريدن غذا ـ زيبائي دندان هاي نيش : پاره كردن غذا دندان هاي آسيا : له كردن ونرم كردن غذا

اسلاید 15: Dr.M.Alipour15وظایف اختصاصي دندان هاي شيري علاوه بر وظايف کلی دندانها ( جويدن ،تكلم،زیبایی،حفظ استخوان فکین)در سلامت روحي و رواني كودك تامين فضاي لازم جهت رويش دندان هاي دائمي جلوگيري از آسيب به جوانه دندان هاي دائمي كمك به رشد وتكامل صورت

اسلاید 16:

اسلاید 17: Dr.M.Alipour17345 خط وسط فکین

اسلاید 18: Dr.M.Alipour18CDE2456713BA

اسلاید 19: Dr.M.Alipour19

اسلاید 20: Dr.M.Alipour20انواع دندان ها دندان هاي پيش دندان هاي نيش دندان هاي آسيا

اسلاید 21: Dr.M.Alipour21دوره هاي دنداني شيري : از 6 ماهگي تا 6 سالگي مختلط : 12 -6 سالگي دائمي : از 12 سالگي به بعد

اسلاید 22: Dr.M.Alipour22تفاوت دندان شيري و دائمي

اسلاید 23: Dr.M.Alipour23جدول رويش دندانهای شيري

اسلاید 24: Dr.M.Alipour24

اسلاید 25: Dr.M.Alipour25A B D C E A B D C E 7 3 5 4 2 1 6 7 5 4 3 2 1 6 ترتیب رویش دندانهای شیری و دایمی دندانهای شیری دندانهای دایمی

اسلاید 26: Dr.M.Alipour26راهنماي ثبت دندانهاي شيري و دائمي 12345678 87654321 12345678 87654321 EDCBA ABCDEEDCBA ABCDE6124537861234578

اسلاید 27: Dr.M.Alipour27

اسلاید 28: Dr.M.Alipour28چارت ثبت دندانهای شیریچارت ثبت دندانهای دایمیE D C B A E D C B A 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 88 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8نیمه چپ فک بالانیمه راست فک بالانیمه چپ فک بالانیمه راست فک بالانیمه چپ فک پاییننیمه راست فک پاییننیمه راست فک پاییننیمه چپ فک پایینE D C B A E D C B A

اسلاید 29: Dr.M.Alipour29چارت ثبت دندانهای شیریچارت ثبت دندانهای دایمیE D C B A E D C B A 8 7 6 5 4 3 2 1 68 7 6 5 4 3 2 1 6نیمه چپ فک بالانیمه راست فک بالانیمه چپ فک بالانیمه راست فک بالانیمه چپ فک پاییننیمه راست فک پاییننیمه راست فک پاییننیمه چپ فک پایینE D C B A E D C B A

اسلاید 30: انساج پریودنشیوم ( انساج پشتیبان دندان )لثه : التهاب در لثه بنام ژنژیویت ، با آموزش بهداشت و مسواک زدن قابل برگشت می باشد.استخوان الوئول : نفوذ التاب به بافتهای زیرین بنام پریودنتیت ، علاوه بر آموزش بهداشت و مسواک زدن بایستی جراحی لثه هم انجام شود.الیاف پریودنتال سمان Dr.M.Alipour30

اسلاید 31: رنگ لثه : ضخامت لثه ، عروق خونی لثه ، پیگمانتاسیون لثه فرم لثه : فرم دندانها ، فاصله دندانها قوام لثه : الیاف لثه Dr.M.Alipour31

اسلاید 32: بیماریهای لثه ژنژیویت پریودنتیت Dr.M.Alipour32

اسلاید 33: بیماریها و زخم های دهان آفتتب خال ( هرپس سیمپلکس )اناگ اریتم مولتی فورم Dr.M.Alipour33

اسلاید 34: 34

اسلاید 35: 35

اسلاید 36: 36

اسلاید 37: 37

اسلاید 38: 38

اسلاید 39: 39

اسلاید 40: 40

اسلاید 41: 41

اسلاید 42: 42

اسلاید 43: Dr.M.Alipour43شاخص های سلامت دهان و دندان

اسلاید 44: Dr.M.Alipour44شاخص های سلامت دهان و دندانdmft (دندانهای شیری)DMFT (دندانهای دایمی)Caries Free (بدون پوسید گی)CPITN

اسلاید 45: Dr.M.Alipour45D M F TDecay Missing Filling Teeth d m f t دندانهای دایمیدندانهای شیری

اسلاید 46: Dr.M.Alipour46سال 1382

اسلاید 47: شاخص های بهداشت دهان و دندان Dr.M.Alipour47

اسلاید 48: Dr.M.Alipour48اهداف سازمان بهداشت جهانی تا سال 20105 تا 6 سال : 90 درصد بدون پوسیدگی باشند.12 سال :1 باشد.((DMFT100 درصد 18 ساله ها همه دندانهای خود را حفظ کرده باشند.35 تا 44 ساله ها ،بیش از 2 درصد بی دندان کامل نباشند.65 ساله ها کمتر از 5 درصد بی دندان کامل باشند.

اسلاید 49: Dr.M.Alipour49 نحوه مراقبت از دهان و دندان

اسلاید 50: Dr.M.Alipour50روشهای پیشگیری از بیماریهای دهان و دندانمسواک و نخ دندانفلوراید و روشهای مختلف استفاده از آنفیشور سیلانت (شیار پوش)تغذیه

اسلاید 51: Dr.M.Alipour51بهترین زمان برای مشاوره با دندان‌پزشک ، قبل از دوران بارداری است.به ویژه اگر کودکِ اول باشد. شرایط بهداشت دهان و دندان مادر در رشد ، تکامل ، سلامت دندان‌ها و لثه‌های کودک اهمیت زیادی دارد.مراقبت های بهداشت دهان و دندان پیش از بارداری

اسلاید 52: Dr.M.Alipour52از تولد تا 1 سالگیتمیز کردن دندان‌های کودکتان را از 6 ماهگی همزمان با رویش اولین دندان شیری آغاز کنید می‌توانید از یک تکه پارچه تمیز و مرطوب استفاده کنید و روزی یک مرتبه دندان‌های نوزاد را تمیز کنید. توجه کنید از 6 ماهگی تا 12 ماهگی، لازم است نوزاد را برای اولین مشاوره دندان‌پزشکی به مطب ببرید.

اسلاید 53: Dr.M.Alipour53دندانهاي نوزادي ممكن است هنگام تولد يك يا دو دندان داشته باشد يا تا يك ماهگي دندان در بياورد هنگام شير خوردن ممكن است پستان مادر يا زبان كودك را زخمي كند ممكن است دندان كنده شده داخل حلق بيفتد و خطر جدي ايجاد كند البته شيوع كمي دارددر 85% موارد دندان پيش شيري فك پائين مي باشد درصورت برخورد با دندانهاي نوزادي كودك را به مركز بهداشتي درماني ارجاع دهيد

اسلاید 54: Dr.M.Alipour54برای کمک به رویش دندان و تسکین کودک،میتوانیم با انگشت تمیز لثه او را با ملایمت ماساژ دهیم.قبل از این کار دستهای خود را با آب صابون کاملا بشوییم. اگر یک قاشق سرد کوچک به آرامی روی لثه های کودک کشیده شود. خارش و درد کودک را کاهش میدهد.هم چنین می توانیم نان و یا میوه های سفت مثل هویج و سیب برای ماساژ لثه به کودک بدهیمباید مراقب باشیم اشیایی که کودک به داخل دهلن می برد ،کثیف نباشند،زیرا این کار سبب بروز بیماریهای مثل تب و اسهال در او می شود.

اسلاید 55: Dr.M.Alipour55حدود 6 ماهگي ، اولين دندان در دهان نوزاد رويش مي يابد معمولاً دندان پيش پائين است.

اسلاید 56: Dr.M.Alipour56مراقبت از دندانها در دوران شیرخوارگیدندانهای کودک شیرخوار مثل افراد بزرگسال نیاز به مراقبت و تمیز کردن دارد. بنابراین از هنگام در آمدن دندانها،بعداز شیر دادن یاهر غذایی به کودک،باید دندانهای او را تمیز کنیم.بعد ازهرنوبت شیردادن به کودک،بخصوص در هنگام شب،می توانیم مقدار کمی آب به او بدهیم تا دهانش تمیز شود.حداقل روزی دو بار ،پارچه تمیز و مرطوبی را به دور انگشت اشاره پیچیده و با دقت و ملایمت روی لثه و دندانهای شیرخوار می کشیم .تمیز کردن دندانها باید از آغاز رویش اولین دندان در دهان کودک باشد.

اسلاید 57: Dr.M.Alipour57تمیز نگه داشتن لثه نوزاد با گاز مرطوب

اسلاید 58: Dr.M.Alipour58مراقبتهای لازم در هنگام رویش دندانهای شیریکودکان معمولااز شش ماهگی شروع به دندان در آوردن می کنند.در موقع دندان در آوردن ،کودک معمولا ناآرام و گریان بوده،آب ریزش از دهان داشته و دچار بی خوابی می گردد. در این زمان کودک به علت خارش لثه ،اشیاء اطراف خود را به داخل دهان میبرد.اگر کودک در این زمان دچار علایم نظیر اسهال ،تب و تشنج شود.بیماری او ارتباطی به دندان در آوردن نداشته ، بلکه ممکن است در اثر کثیف و آلوده بودن اشیایی است که کودک به دهان خود می برد.

اسلاید 59: Dr.M.Alipour59 علایم رويش دندان در کودکان قرمزي و التهاب لثه در ناحيه رویش دندان برجستگي و خارش لثه در همين ناحيه افزايش بزاق و آبريزش از دهان نوزاد ناراحتي و گريه زياد بي خوابي نوك زدن دندان از لاي لثه علائمي مانند تب ، دل درد يا اسهال بعلت بردن اشياء آلوده در زمان خارش ايجاد مي شود توصيه : تميز نگهداشتن لثه توسط پارچه يا گاز تميزو مرطوب – استفاده از دندانكهاي نرم ، تميز و سرد جهت گاز گرفتن

اسلاید 60: Dr.M.Alipour60نحوه تميز كردن لثه ودندانهاي نوزادكودك را بطوريكه سرش بطرف مادر و پاهايش از او دور باشد بغل كندبراي باز كردن دهان انگشت سبابه را به گونه كودك به آرامي فشار دهند تا فك پائين باز شوديك تكه گاز تميز دور انگشت سبابه پيچيده و لثه بالا و پائين را به آهستگي تميز كننددر صورت دسترسي به مسواك انگشتي آنرا روي انگشت اشاره قرار داده وبا حركات ملايم تميز شودفشار به اندازه اي باشد كه تا پلاك ميكروبي برداشته شود روزي دو بار بعد از اولين و آخرين دفعه تغذيه انجام شود

اسلاید 61: Dr.M.Alipour61رویش اولین دندانهای کودک همیشه با درد و ناراحتی همراه نیست

اسلاید 62: Dr.M.Alipour62مسواک انگشتی وسیله ای جهت کمک به رعایت بهداشت دهان و دندان نوزادان

اسلاید 63: Dr.M.Alipour63نحوه استفاده از مسواک انگشتی برای نوزاد

اسلاید 64: Dr.M.Alipour64کودک در سن 1 تا 3 سالگی باید با مسواک زدن آشنا شود

اسلاید 65: Dr.M.Alipour65 هدف از مسواک زدن : هدف اصلی از مسواك زدن برداشتن و پاك كردن پلاك ميكروبی از روی دندانها و لثه می باشد.( پلاک میکروبی : عامل بیماریهای لثه و پوسیدگی دندانها می باشد). بهتر است مسواک کردن در فرصت مناسب و با زمان کافی و توام با آرامش صورت پذیرد.البته ایده آل آن است که بعداز هر بار مصرف مواد غذایی یا مواد قندی ،دندانهایمان را مسواک کنیم . اگر نشد،در دو نوبت مسواک کردن دندانها حتما باید صورت گیرد:شب قبل از خواب:به دلیل اینکه در زمان خواب ،جریان بزاق و حرکات زبان جهت تمیز کردن محیط دهان کاهش می یابد و دندانها مستعد پوسیدگی می شوند.صبح بعد از صبحانه

اسلاید 66: Dr.M.Alipour66روش مسواک زدن در کودکان زیر 3 سالبا رویش دندانهای شیری والدین باید نسبت به تمیز نگهداشتن دندانهای فرزند خود اهمیت دهند. در کودکان زیر 3 سال با استفاده از مسواک انگشتی پس از هر وعده شیر یا غذا باید دندانهای کودک را تمیز کرد. در کودکان زیر 3 سال والدین باید دندانهای کودک را مسواک کنند.در صورت نبودن مسواک انگشتی میتوان به دور انگشت اشاره پارچه تمیز و مرطوب پیچانده و دندانهای کودک را تمیز کرد. حرکت مسواک در سطوح بیرونی و سطوح جونده دندانها به صورت افقی( رفت و برگشت)می باشد.حرکت مسواک جهت تمیز کردن سطوح داخلی دندانها به صورت عمودی ( حرکت مسواک از لثه به طرف سطح جونده دندانها) می باشد.والدین جهت تمیز کردن سطوح بین دندانها باید از نخ دندان استفاده کنند(از زمانی که تماس بین دندانی ایجاد می شود).

اسلاید 67: Dr.M.Alipour67در سنین 2 تا 5 سالگی کودک قادر نیست بدرستی مسواک بزند.

اسلاید 68: Dr.M.Alipour68استفاده نابجا از قطره آهن باعث تغییر رنگ دندانهای جلوی دهان کودک خواهدشد

اسلاید 69: Dr.M.Alipour69تأثير قطره آهن بر روي دندانها در صورت استفاده بتدريج تغيير رنگ سياهرنگي در روي دندانهاي جلو خواهيم داشت براي جلوگيري : حتماً قطره آهن در قسمت عقب دهان چكانده شود وپس از آن به كودك آب داده شود

اسلاید 70: Dr.M.Alipour70ميزان آهن موجود در شير مادر کم است و به همين علت، مصرف قطره آهن در شيرخواراني که از شير مادر تغذيه مي کنند توصيه مي شود. اما اين قطره مفيد در صورت بي توجهي باعث ايجاد مشکلاتي در دندان کودک مي شود. آهن با ميناي دندان ترکيب شده و آن را سياه مي کند و مقاومت طبيعي آن را از بين مي برد. بنابراين بايد موقع دادن قطره آهن آن را به ته حلق بچکانيد تا حتي الامکان با دندان ها برخورد نکند و نيز پس از خوردن قطره آهن، به کودک آب خورانده شود تا آهن از دندان هاي کودک پاک شود

اسلاید 71: Dr.M.Alipour71

اسلاید 72: Dr.M.Alipour72مسواك انگشتي

اسلاید 73: Dr.M.Alipour73مسواك انگشتي استفاده از مسواك انگشتي سرد (قرار دادن 30 دقيقه در فريزر) براي ماساژ لثه در ناحيه رويش دندان با حركات ملايم چرخشي باعث كاهش درد مي شود مسواك انگشتي را پس از استفاده مي توان با مايع ظرفشوئي شستشو دادمسواك انگشتي در آب جوش استريل شده و قابل فريزكردن مي باشد مسواك انگشتي حجم كمي دارد و براحتي قابل حمل مي باشد

اسلاید 74: Dr.M.Alipour74نقش مواد قندی در ایجاد پوسیدگیکودکانی که به طور مرتب از شیشه آب قند،آب میوه یا شیر شیرین شده استفاده می کنند. وقتی بزرگتر می شوند، دندانهایشان دچار پوسیدگی میگردد.به ویژه کودکانی که هنگام خواب هم شیشه به دهان دارند. دندانهایشان بیشتر از بقیه کودکان پوسیده می شود.اگر سر پستانک را به مواد شیرین مثل عسل آغشته کنیم ،دندانهای کودک شدیدا دچار پوسیدگی می گردد.وقتی شربتهای دارویی یا تقویتی به کودک می دهیم،به علت وجود مواد قندی در این داروها ،باید دهان و دندانهای کودک را تمیز کنیم.تا آنجا که ممکن است از دادن مواد و مایعات شیرین مثل آب قند و ،ب نبات داغ،آب میوه شیرین و ... به کودک بخصوص در شب خودداری کنیم .هنگام دادن قطره آهن ،برای جلوگیری از بد رنگ شدن دندانهای کودک،باید قطره آهن را در قسمت عقب دهان بچکانیم و پس از دادن قطره آهن،باید دندانها را با آب تمیز کنیم.

اسلاید 75: Dr.M.Alipour75

اسلاید 76: Dr.M.Alipour76از حدود 2 سالگی یک مسواک مخصوص کودک برای فرزندتان تهیه کنید و به اندازه «یک نخود» روی آن خمیردندان بگذارید.فرزندتان می‌تواند خودش مسواک زدن را تمرین کند ولی وظیفه اصلی را در مسواک زدن دندان‌هایش شما بر عهده دارید.

اسلاید 77: Dr.M.Alipour77مراقبت از دندانها تا سن پنج سالگی مسواک کردن دندانهای کودک را می توانیم از دو یا سه سالگی شروع کنیم .برای این کار باید مسواک مناسب و کوچکی برای او انتخاب کنیم .وقتی والدین در حضور فرزندشان مسواک بزنند،کودکان بهتر آموزش دیده و تمایل بیشتری به مسواک کردن دندانها پیدا می کنند.روش صحیح تمیز کردن دندانها در این گروه سنی این است که مسواک را بطور افقی روی سطح بیرونی ،داخلی و سطح جونده دندانها بکشیم.

اسلاید 78: Dr.M.Alipour783 تا 6 سالگی فراموش نکنید در این سنین نیز مسؤولیت اصلی مسواک زدن دندانهای کودک با والدین است. البته بهتر است به کودک اجازه دهید خودش نیز مسواک زدن را به تنهایی تمرین کند. اگر بین دندان‌های شیری کودکتان فاصله وجود ندارد و کاملاً به هم چسبیده‌اند، باید بین دندان‌هایش را نخ دندان بکشید.اگر پوسیدگی‌های زیادی در دندان‌هایش وجود دارد زیر نظردندان‌پزشک از ژل‌ فلوراید استفاده کنید. ژل فلوراید باعث مقاوم شدن دندانها در برابر پوسیدگی میگردد.برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها را فیشورسیلانت کنید.

اسلاید 79: Dr.M.Alipour79برای سالم نگه داشتن دندانهای کودک چه باید کرد ؟1 - از آنجا که یکی از موارد بسیار شایع پوسیدگی دندان در کودکان زیر سه سال ، استفاده مکرر از شیشه شیر یا حتی شیر مادر قبل از خواب ویا هنگام خواب کودک است می بایست از دادن شیر یا محلول آب قند به کودک هنگام خواب خودداری کنید .2- کودکان نیز مانند بزرگسالان باید با دندان های تمیز به خواب بروند .3- هنگام دادن قطره آهن به کودک، از کودک بخواهیم دهانش را کاملا باز کند و قطره آهن را با قطره چکان در حلقش بچکانیم تا با دندان هایش تماسی نداشته باشد . جهت اطمینان ، پس از چکاندن قطره آهن با یک دستمال مرطوب و تمیز دندان های کودک را تمیز کنید .

اسلاید 80: Dr.M.Alipour80برای تغذیه کودک خود بین وعده های اصلی غذا ، به جا ی تنقلات و شیرینیها از سبزیجات و میوه های تازه ، پسته ، بادام ، پنیر و گردو میتوانید استفاده کنید . 5- کودکتان را هر شش ماه یکبار برای استفاده ازژل فلوراید نزد دندانپزشک ببرید . ژل فلوراید به صورت موضعی بر روی دندان های کودک مالیده می شود و از پوسیدگی دندان ها پیشگیری می کند . 6- اگر دندان شیری کودکتان زودتر از مو عد افتاد ، او را نزد دندانپزشک ببرید تا در جای خالی دندان شیری وسیله ای به نام فضا نگهدار قرار دهد این وسیله به دندان های مجاور اجازه حرکت به این فضار ا نمی دهد و فضا را برای رویش دندان دائمی زیر لثه حفظ می کند . 7- هنگامی که اولین دندان آسیای دائمی در سن شش سالگی در دهان فرزندتان پیدا شد او را نزد دندانپزشک ببرید تا در صورت نیاز برای او درمان فیشور سیلانت انجام دهد .

اسلاید 81: Dr.M.Alipour81فیشور سیلانت ماده ای همرنگ دندان است که دا خل شیار های عمیق سطح جونده دندان را پر و مسدودمی کند و مانع گیر افتادن با قیمانده مواد غذایی در این شیارها شده و از پوسیدگی دندان پیشگیری می کند .

اسلاید 82: Dr.M.Alipour82اهمیت و نحوه مراقبت از دندان آسیای اول دایمی دندان 6دندان 6 را بشناسیم

اسلاید 83: Dr.M.Alipour83چرا به این دندان، (دندان شش) می گویند؟چون اولین دندان آسیای بزرگ دایمی است که معمولاً در سن 6 سالگی رویش می کند .و از طرفی اگر از خط وسط فکین به طرف عقب دندانها را شمارش کنیم در ردیف ششم قرار گرفته است. تعداد آنها چهار عدد (دوعدد در فک بالا و دو عدد در فک پایین) قراردارد

اسلاید 84: Dr.M.Alipour84CDE2456713BA

اسلاید 85: Dr.M.Alipour85345 خط وسط فکین

اسلاید 86: Dr.M.Alipour86دندانهای شش به عنوان آسیب پذیرترین دندانها شناخته شده اند.از نظر تمام پژوهشگران دندان 6 به عنوان آسیب پذیرترین دندان بشمار می آید. بطوریکه در سن شش سالگی 63%در سن 7 سالگی 75%در سن 8 سالگی 93%دچار پوسیدگی می شوند.

اسلاید 87: Dr.M.Alipour87اهمیت دندان ششداشتن دندانهای شش در دوران کودکی نقش بسزایی در عمل جویدن ایفا می نماید. وجود این دندان تاثیر مهمی در طبیعی نگه داشتن اسکلت و نهایتاً زیبایی چهره دارد.از دست دادن این دندان موجب اختلال در ردیف شدن دندانها و گاهی ناهنجاری فکین شده و ممکن است درمان های پرهزینه و طولانی مثل عمل جراحی و ارتودنسی را ایجاب نماید

اسلاید 88: Dr.M.Alipour88دندان 6، دندان شیری نیست!بعلت رویش دندان 6 یا( آسیای بزرگ اول دایمی ) پشت دندان های شیری عموما والدین با فرض اینکه آنها دندان شیری می باشند اهمیتی به پوسیدگی و بهداشت آن نمی دهند و متاسفانه در سنین پایین گاه چاره ای نمی ماند جز کشیدن آنها.این دندان بسیار مهم بوده و رشد مناسب استخوان،رویش مرتب دندانها،جویدن غذا و...را بر عهده دارد.Eدندان 6 در پشت دندانهای آسیای شیریD6

اسلاید 89: Dr.M.Alipour89اهميت دندان 6 اولين دندان آسياي دائمي محل رويش : پشت آخرين دندان آسياي شيري جايگزين هيچ دندان شيري نمي باشد . عدم جايگزيني درسنين پايين ( باورهاي غلط ) حفظ فضا و جويدن غذا 6ED خط وسط فکین

اسلاید 90: Dr.M.Alipour90

اسلاید 91: Dr.M.Alipour91اهمیت دندانهای شیری کمتر از دندانهای دائمی نیست.بایست مراقبت های بهداشتی از سنین پایین شروع شود .اگر بیش از 6 ماه تا افتادن دندان شیری پوسیده مانده باشد بایست ترمیم گردد .دندان شیری در تغذیه کودک، نگهداری فضای مناسب جهت دندان دائمی،زیبایی و حس اعتماد به نفس کودک و ... نقش دارد.

اسلاید 92: Dr.M.Alipour92دلایل آسیب پذیری دندان 61) چون رویش این دندان همزمان با وجود دندانهای شیری در حفره دهان می باشد، اکثر والدین آن را با دندان شیری اشتباه گرفته و برای بهداشت و نگهداری آن اهمیتی قایل نیستند. در حقیقت این دندان چوب همنشینی با کوچکتر از خود را می خورد.2) مینا که قسمت خارجی ساختمان دندانها را می پوشاند در این سن کمتر تکامل یافته و مقاومت چندانی در برابر میکروبهای پوسیدگی زای دهان ندارد.3) در این سنین کودکان تمایل فراوانی به مصرف مواد قندی و شکلاتهای چسبنده دارند.4) بعلت نداشتن مهارت و دقت کافی در مسواک کردن، بهداشت دندانها بخوبی رعایت نمی شود.5) چون در سطح جونده این دندانها معمولاً شیار و فرورفتگی های عمیق وجود دارد، جایگاه خوبی برای گیرکردن موادغذایی و موادقندی خواهدبود که این خود باعث افزایش میزان تعداد پوسیدگی ها خواهدشد

اسلاید 93: Dr.M.Alipour93توصیه های لازم جهت حفظ دندان 61 – کودکان خود را هر شش ماه یکبار برای معاینه و مشاوره به نزد دندانپزشک ببرید.2 – در مورد اهمیت دندانها با آنها صحبت کرده و به طرق مختلف آنها را به مسواک زدن تشویق نمایید.(حداقل روزی 3 بار بعد از هر نوبت غذا)3 - آنها را ترغیب نمایید تا با مربی بهداشت مدرسه در امر استفاده از دهانشویه فلوراید همکاری خوبی داشته باشند زیرا دهانشویه فلوراید موجب استحکام ساختمان دندان وبالا رفتن مقاومت در برابر پوسیدگی می شود.4 – چون کشیدن این دندان باعث جابجایی دیگر دندانهای دایمی می شود در صورت وجود پوسیدگی به توصیه دندانپزشک معالج عمل کرده و تا حد ممکن سعی شود آن را نگهداشته و از کشیدن آن خودداری نمایید.5 – اگر دندانهای شش کودکانتان شیار و فرورفتگی عمیق دارد به توصیه دندانپزشک آن را پر نمایید.(فیشورسیلانت تراپی)

اسلاید 94: Dr.M.Alipour94فیشور سیلانت یا شیار پوشفیشور سیلانت یکی از روشهای پیشگیری از پوسیدگی دردندانپزشکی است.همه دندانها ( به خصوص دندانهای تازه رویش یافته) به طور طبیعی در سطح خود شیارها و سوراخ های ریزی دارند که در این مکان ها باکتریها و خرده های غذایی گیر می کنند و پوسیدگی ها معمولا از این ناحیه شروع می شوند.

اسلاید 95: Dr.M.Alipour95ساختار سطح جونده دندان

اسلاید 96: Dr.M.Alipour96

اسلاید 97: Dr.M.Alipour97Fissure SealantP.R.R (Preventive Resin Restoration) دندانهای فیشورسیلانت شده

اسلاید 98: Dr.M.Alipour98مسدود کردن شیارهای دندانی توسط شیارپوش (فیشورسیلانت)

اسلاید 99: Dr.M.Alipour99حتی اگر کودک شما به خوبی از مسواک و نخ دندان استفاده کند باز هم نمی تواند این شیارها و سوراخ های ریز را به خوبی تمیز کند.فیشور سیلانت با پر کردن این شیارها ، دندان را محافظت کرده و از طرفی موهای مسواک به راحتی می توانند این مناطق را تمیز کنند.

اسلاید 100: Dr.M.Alipour100حتی اگر کودک شما به خوبی از مسواک و نخ دندان استفاده کند باز هم نمی تواند این شیارها و سوراخ های ریز را به خوبی تمیز کند.فیشور سیلانت با پر کردن این شیارها ، دندان را محافظت کرده و از طرفی موهای مسواک به راحتی می توانند این مناطق را تمیز کنند.

اسلاید 101: Dr.M.Alipour101چه دندانهای باید فیشورسیلانت شونددندانهای 6 سالگی (اولین دندان آسیای دایمی)دومین دندان آسیای دایمی( رویش در سن 12 سالگی )دندانهای آسیای شیری

اسلاید 102: Dr.M.Alipour102فیشور سیلانت چه میزان در حفظ و سلامتی دندانها موثر می باشدتحقیقات مختلفی در این زمینه انجام شده استو حدود 60تا 80 درصد اثر پیشگیرانه برای فیشور سیلانت ارایه گردیده است و مشخص سده است که اگر اولین دندان آسیای بزرگ ( دندان 6 ) فیشور سیلانت شود 22 بار کمتر از دندان آسیای فیشور سیلانت نشده دچار پوسیدگی می شود.

اسلاید 103: Dr.M.Alipour103مراحل انجام کار چگونه استخیلی سریع و بدون نیاز به بی حسی و تراش دندان و بذون هیچگونه ناراحتی در یک جلسه انجام می شود.دندانپزشک ابتدا دندان را به خوبی شسته ( می شوید ) سپس آن را خشک می کند.بعد از آن با کمک یک اسید مخصوص ، سطح دندان را آماده قرار دادن ماده فیشور سیلانت می کندسپس ماده فیشور سیلانت روی سطح دندان در جایی که لازم است گذاشته می شودماده فیشور سیلانت یا پس از مدتی خودش سفت می شود یا با کمک نور مخصوصی این کار انجام می شود. کودک بلا فاصله پس از اتمام کار می تو اند تغذیه کند

اسلاید 104: Dr.M.Alipour104فیشورسیلانت چه مدت زمان در دهان دوام میآوردتحقیقات نشان داده که فیشورسیلانت می توانند برای سا لها در دهان باقی بمانند به شرط آنکه کودک بهداشت دهانی خوبی داشته باشد .دندانپزشک هر شش ماه یک بار دندانهای کودک را معاینه کرده فیشورسیلانت های آسیب دیده را تعویض می کند.

اسلاید 105: Dr.M.Alipour105اگر دندانهای کودک فیشورسیلانت شده ،آیا مسواک زدن و نخ دندان هنوز هم لازم استفیشورسیلانت تنها یک حلقه از زنجیره مراحل پیشگیری از پوسیدگی دندانها می باشد.مسواک زدن مرتب ،استفاده از نخ دندان، تغذیه مناسب ،مصرف کمتر مواد قندی و معاینات مرتب توسط دندانپزشک همگی برای سلامتی دندانها لازم و ضروری هستند.

اسلاید 106: Dr.M.Alipour106آیا بزرگسالان هم می توانند از فیشورسیلانت استفاده کنند.به علت آنکه پوسیدگی سطوح جونده در کودکی و نوجوانی بیشتر شایع است این گروه سنی در اولویت هستند .

اسلاید 107: Dr.M.Alipour107فیشور سیلانت چه میزان در حفظ و سلامتی دندانها موثر می باشدتحقیقات مختلفی در این زمینه انجام شده استو حدود 60تا 80 درصد اثر پیشگیرانه برای فیشور سیلانت ارایه گردیده است و مشخص سده است که اگر اولین دندان آسیای بزرگ ( دندان 6 ) فیشور سیلانت شود 22 بار کمتر از دندان آسیای فیشور سیلانت نشده دچار پوسیدگی می شود.

اسلاید 108: Dr.M.Alipour108مراحل انجام کار چگونه استخیلی سریع و بدون نیاز به بی حسی و تراش دندان و بذون هیچگونه ناراحتی در یک جلسه انجام می شود.دندانپزشک ابتدا دندان را به خوبی شسته ( می شوید ) سپس آن را خشک می کند.بعد از آن با کمک یک اسید مخصوص ، سطح دندان را آماده قرار دادن ماده فیشور سیلانت می کندسپس ماده فیشور سیلانت روی سطح دندان در جایی که لازم است گذاشته می شودماده فیشور سیلانت یا پس از مدتی خودش سفت می شود یا با کمک نور مخصوصی این کار انجام می شود

اسلاید 109: Dr.M.Alipour109 شكاف كام و لباز شايعترين ناهنجاريهاي مادرزادي بسيار جدي مي باشد. از هر 400 زايمان يك نوزاد مبتلا به شكاف كام همراه يا بدون شكاف لب مي شود والدين بايد بدانند كه با كودكي پر دردسر و پيچيده روبرو مي باشند و درمان آن مستلزم صبر فراوان مي باشد

اسلاید 110: Dr.M.Alipour110مشكلات نوزادان مبتلا به شكاف كام و لب مشكلات اوليه : مشكلا ت راه هوائي و تغذيه كودك (كه با جراحي قابل درمان مي باشد) – مشكلات روحي و رواني والدين مشكلات ثانويه : اختلالات گفتاري ، شنوائي ، دنداني و نواقص ظاهري و زيبائي

اسلاید 111: Dr.M.Alipour111شكاف كام و لب

اسلاید 112: Dr.M.Alipour112خصوصيات سرشيشه در كوكان مبتلا به شكاف كام و لب سر شيشه يا پستانك حتي الامكان بلند باشد پستانك نرم و بقدر كافي ضخيم باشد سوراخ نوك پستانك بايد قدري پائينتر، بطرف زبان باشد شيشه محتوي شير از جنس پلاستيك نرم و مدرج باشدنكته : شيراز طريق پستانك به عقب دهان نوزاد رانده شود – و موقع شير دادن نوزاد در وضعيت زاويه 30 تا 45 درجه باشد

اسلاید 113: Dr.M.Alipour113مراقبت در كوكان مبتلا به شكاف كام و لب مهمترين مسئله آموزش روش مناسب تغذيه بعلت ارتباط غير طبيعي بين دهان وبيني( قسمتي از شير مكيده شده به بيرون رانده مي شود) والدين بايد بدانند اگر مي خواهند نوزاد هر چه سريعتر و بهتر تحت جراحي قرار گيرد بايد نوزاد به وزن كافي و لازم برسد بهترين روش دوشيدن شير مادر و ريختن آن در شيشه شير مي باشد

اسلاید 114: Dr.M.Alipour114آشنائي با سندرم شيشه شير

اسلاید 115: Dr.M.Alipour115آشنائي با سندرم شيشه شير در كودكان زير 3 سال بدليل استفاده از روش نامناسب تغذيه ايجاد مي شود وقتي كودك مي خوابد اثر تميز كنندگي بزاق كاهش مي يابد اگر در خواب شيشه شير يا سينه مادر در دهان كودك باقي بماند دندانهاي جلوئي (پيشين)فك بالا بمدت طولاني غرق در شيرمي شودچون دهان بسته است زبان روي دندانهاي پيش پائين قرار گرفته و معمولاً فقط دندانهاي بالا دچار مشكل مي شوند

اسلاید 116: Dr.M.Alipour116نمای سندرم شیشه شیر

اسلاید 117: Dr.M.Alipour117پيشگيري از سندرم شيشه شير هنگام خواب سينه يا شيشه شيررا در دهان نوزاد قرار ندهند پستانك كودك را به عسل و مواد شيريني آغشته نكنند خطر ايجاد پوسيدگي در اثر مواد قندي موجود در شير خشك بمراتب بيشتر از شير مادر مي باشد از دادن آب قند و چاي شيرين به كودك خودداري شودهنگام شير دادن تا حد امكان كودك را بصورت عمودي بنشانندپس از 6 ماهگي پس از هر بار شير دادن در شب مقدار كمي آب به كودك داده شود تا دهانش تميز گردداگر با نظر پزشك كودك از شيشه استفاده مي كند سوراخ سر شيشه تنگ باشد تا هنگام مكيدن عضلات و ماهيچه هاي كودك تقويت گردد هر چه زودتر كودك نوشيدن شير با استكان را يا فنجان را آموزش يابداز شيشه شير جهت گول زدن يا آرام كردن كودك استفاده نشودحداقل دو بار در روز با پارچه نرم يا مسواك انگشتي دندانهاي نوزاد تميز گردد

اسلاید 118: Dr.M.Alipour118در این سن می توان از کودک خواست تا خود در حضور والد مسواک بزند.

اسلاید 119: Dr.M.Alipour119آموزش نحوه مسواک زدن به کودک

اسلاید 120: Dr.M.Alipour120روش مسواک زدن در کودکان زیر3 تا 5 سالنقش اصلی در این گروه سنی به عهده والدین بوده ولی کودک باید با مسواک و مسواک زدن آشنا یی پیدا کرده و عادت به مسواک زدن کند..والدین هنگام مسواک زدن دندانهای کودکان 3 تا 5 سال باید پشت سر او باشند.حرکت مسواک در سطوح بیرونی، سطوح جونده دندانها به صورت افقی (رفت و برگشت)و حرکت مسواک در سطوح داخلی دندانها به صورت عمودی ( از لثه به طرف سطح جونده دندانها ) می باشد.چون در گروه سنی 3 تا 5 سال تماس بین دندانی وجود دارد والدین جهت تمیز کردن سطوح بین دندانی باید از نخ دندان استفاده نمایند.

اسلاید 121: Dr.M.Alipour121روش مسواک زدن در کودکان زیر6 تا 12 سالکودکان در این سنین باید به صورت مستقل بتوانند مسواک بزنند. اما والدین باید نظارت داشته باشند.سعی شودکودکان بلا فاصله پس از صرف غذامسواک بزنند.حرکت مسواک در سطوح بیرونی دندانها :مو های مسواک با زاویه 45 درحه نسبت به محور طولی دندانها و به صورت لرزشی از لثه به طرف دندانها می باشد. حرکت مسواک در سطوح جونده دندانها به صورت افقی ( رفت و برگشت) می باشد. حرکت مسواک در سطوح داخلی دندانها به صورت عمودی (از لثه به طرف سطح جونده دندانها) می باشد. چون در کودکان 6 تا 12 سال تماس بین دندانی وجود دارد جهت تمیز کردن سطوح بین دندانی کودکان و والدین باید از نخ دندان استفاده نمایند.

اسلاید 122: Dr.M.Alipour122

اسلاید 123: Dr.M.Alipour123دستورالعمل تكميل فرم مراقبت دهان و دندان كودكان زير 6 سالمراقبت از كودك زير 6 سال به چند دوره تقسيم مي‌شود:1- اولين مراقبت دهان نوزاد در طي اولين بار مراقبت عمومي او (تا روز دهم) انجام مي‌گيرد.2 - در اين مراقبت دهان او را به دقت معاينه كنيد و اگر ناهنجاري در دهان او باشد (شكاف لب، شكاف كام يا دندان نوزادي) او را به مركز بهداشتي درماني ارجاع دهيد.3 - نحوه تميز كردن لثه كودك را تا پيش از دندان در آوردن به مادر آموزش دهيد.4 - آموزشهاي مخصوص اين دوران شامل تغذيه با شير مادر و اثرات مثبت آن بر روي فك و دندانها، عدم استفاده از آب قند ،مايعات شيرين، شيشه شیر، پستانك و ... را توضیح دهيد.5 - از ماه سوم تولد کودک در باره دندان در آوردن کودک ،به مادر آموزشهای لازم را بدهید.6 - از هنگام رويش اولين دندان شيري كودك كه معمولا در حدود 6 ماهگي است، نحوه تميز كردن دندانهاي كودك را به مادر آموزش دهيد اين كار را بايد به طور عملي انجام دهيد تا مادر آنرا بخوبي ياد بگيرد. دقت كنيد كه دستهاي شما در هنگام معاينه كودك و آموزش دادن، كاملا تميز باشد.

اسلاید 124: Dr.M.Alipour1247- همچنين از ماه ششم تولد كودك به بعد، در هنگام پايش رشد، رويش دندانها را بررسي و با جدول رويش دندانها مقايسه كنيد.8 - اين جدول شما را در يافتن زمان تأخير رويش دندان كمك مي‌كند. مثلا دندان پيش مياني پايين كه بايد در سن 6 تا 8 ماهگي رويش كند. اگر تا 17 ماهگي رويش نكرده باشد (يعني از 8 ماهگي، 9 ماه تاخير داشته است) نياز به ارجاع دارد. همينطور در مورد ساير دندانهاي شيري، حداكثر زماني را كه شما مي‌توانيد منتظر رويش دندان باشيد، در جدول نوشته شده است.9 - اگر تا اين زمان هنوز دندان كودك رويش نكرده، در مربع سمت راست همان دندان، علامت ضربدر(×) گذاشته، كودك را به مركز بهداشتي درماني داراي واحد بهداشت دهان و دندان ارجاع دهيد.10 - در قسمت پايين صفحه، 4 شكل دنداني وجود دارد كه لازم است از دو سالگي تا پنج سالگي، سالي يكبار معاينه دقيق دهان و دندانهاي كودك بعمل آيد و وضعيت دنداني وي در فرم ثبت گردد. دندان پوسيده را با مداد مشكي كاملا سياه كنيد و دندان كشيده يا افتاده را علامت ضربدر (×) بزنيد.11 - در صورت وجود پوسيدگي دندان، كودك را به مركز ارجاع دهيد. طبق دستور عمل ارجاع ، وضعيت را پيگيري كنيد. توصيه‌هاي لازم در مورد اهميت دندانهاي شيري، مسواك زدن، نخ كشيدن، تغذيه صحيح، اثر مكيدن انگشت، اهميت دندان 6 و ... را در طي اين سالها به والدين و سپس به خود كودك آموزش دهيد.

اسلاید 125: Dr.M.Alipour125

اسلاید 126: Dr.M.Alipour126دستورالعمل تكميل فرم مراقبت دهان و دندان كودكان 6 تا 11 سالاين فرم تقريبا شبيه فرم كودكان زير 6 سال است. در بالاي صفحه جدول تأخير در رويش دندانهاي دائمي بر حسب سال قرار دارد. اگر دنداني ديرتر از زمان مشخص شده رويش كند، نياز به ارجاع دارد. به عنوان مثال دندان پيش مياني پايين كه بايد در 6 تا 7 سالگي رويش كند، ا گر تا 9 سالگي رويش نكرد باشد. در قسمت مربع سمت راست مربوط به همان دندان علامت ضربدر(×) بگذاريد و كودك را ارجاع دهيد.شکلهای زیر جدول ،وضعیت دندانهای شیری و دایمی را نشان میدهد.وضعیت دندانهای دایمی را بيرون و دندانهاي شيري را در قسمت داخل ثبت كنيد. دندان پوسيده را كاملا سياه، دندان كشيده شده يا افتاده را هم با علامت ضربدر(×) مشخص كنيد. در صورت وجود پوسيدگي در دندانهاي شيري و دائمي كودك را به مركز بهداشتي درماني ارجاع دهيد.چون در اين دوران، دندانهاي شيري كودك در حال افتادن و دندانهاي دائمي در حال رويش است، وضعيت هر دو سري دنداني بايد ثبت شود. اگر دندان شيري افتاده و دندان دائمي رويش كرده، وضعيت آنرا بر روي شكل بيروني علامت بزنيد.. اگر هنوز دندان شيري نيفتاده و دندان دائمي هم بيرون نيامده، وضعيت دندان شيري را بر روي شكل داخلي مشخص كنيد. اگر هم دندان شيري و هم دندان دائمي موجود است، مثلا دندان شماره 1 از طرف داخل دهان در آمده و دندان پيش مياني شيري هم هنوز در دهان باقيمانده، مشخصات هر دو را ثبت كنيد و كودك رابه مركز بهداشتي درماني جهت كشيدن فوري دندان شيري ارجاع دهيد.پس از برگشت برگه ارجاع، خدمت درماني انجام شده را برروي فرم كودك وارد كنيد. جهت ثبت دندان پر شده، كنار دنداني كه علامت پوسيده خورده است، كلمه ترميم شده درج كنيد.براي مراقبت از كودكان در اين گروه سني لازم است از 6تا11 سالگي، سالي يكبار معاينه دهان و دندان بعمل آيد و وضعيت دنداني در فرم به ثبت برسد.

اسلاید 127: Dr.M.Alipour127آموزش نحوه مسواك زدن كودكان 2-1 ساله بهترين روش افقي است ، مسواك روي سطوح خارجي،داخلي و جونده قرار گيرد و با حركات مالشي به جلو و عقب حركت داده شود در حدود 2 سالگي اگر كودك بتواند خمير دندان را در دهان نگه دارد كمي استفاده شود وگرنه بدون خمير دندان مسواك گردد آشنائي كودك با مسواك و كمك كردن به او در موقع مسواك كردن ضروري مي باشد

اسلاید 128: Dr.M.Alipour128مراقبت دهان و دندان كودكان5-3 سالدفعات مصرف مواد قندي خطرناكتر از حجم ماده قندي مي باشد ( كاهش دفعات مصرف)تشويق كودكان جهت مسواك زدن بعد از هروعده غذايي يا حداقل شستشو با آب عدم استفاده از شيريني و شكلات بعنوان جايزه خوردن غذاهاي سفت حاوي فيبر جهت تحريك غدد بزاقي و كمك به تميز شدن دندانها شيريني هاي چسبنده حتي الامكان حذف گردند توجه مادران به شيريني هاي موجود درشربتهاي دارويي مصرف شيريني جات بهمراه وعده اصلي غذا

اسلاید 129: Dr.M.Alipour129کودکان 3 تا 5 سالفلوراید تراپی دندانها ( با ژل فلوراید)فیشور سیلانت دندانهای شیری تر میم به موقع دندانهای پوسیده درصورت کشیدن دندان زودتر از موعد مقرر ،استفاده از فضا نگهدارجلوگیری از عادات دهانی

اسلاید 130: Dr.M.Alipour130نحوه مسواك زدن كودكان پيش دبستاني ( 5-3 سال )بهترين روش افقي است ، مسواك روي سطوح خارجي،داخلي و جونده قرار گيرد و با حركات مالشي به جلو و عقب حركت داده شودشروع استفاده از نخ دندان براي نواحي تماس بين دنداني اگر كودك خمير دندان را قورت نمي دهد استفاده از خمير دندان حاوي فلورايد توصيه مي شود

اسلاید 131: Dr.M.Alipour131

اسلاید 132: Dr.M.Alipour132مراقبت دهان و دندان كودكان11-6سال ضرورت روش درست مسواك كردن و نخ كشيدن دندانها مصرف صحيح مواد قندي معاينه ، كنترل و ثبت وضعيت دهان و دندان حداقل سالي يكبار

اسلاید 133: Dr.M.Alipour133روش مسواک زدن در بزرگسالان( بالای 12 سال)تفاوت زیادی بین روش مسواک زدن کودکان 6 تا 12 سال و بزرگسالان وجود ندارد. بزرگسالان علاوه بر دندانها و لثه باید برای جلوگیری از بوی بد دهان روی زبان را هم مسواک بزنند. حرکت مسواک در سطوح بیرونی دندانها :مو های مسواک با زاویه 45 درحه نسبت به محور طولی دندانها و به صورت لرزشی از لثه به طرف دندانها می باشد. حرکت مسواک در سطوح جونده دندانها به صورت افقی ( رفت و برگشت) می باشد. حرکت مسواک در سطوح داخلی دندانها به صورت عمودی (از لثه به طرف سطح جونده دندانها) می باشد.

اسلاید 134: Dr.M.Alipour134نحوه مسواک زدن

اسلاید 135: Dr.M.Alipour135مسواک نامناسب با موهای خمیده که باید تعویض گردد

اسلاید 136: Dr.M.Alipour136

اسلاید 137: Dr.M.Alipour137مسواک را با زاویه 45 درجه بین لثه و دندان قرارمی دهیم.

اسلاید 138: Dr.M.Alipour138مسواک را با زاویه 45 درجه بین لثه و دندان قرارمی دهیم.

اسلاید 139: Dr.M.Alipour139دندانهای فک پایین را با حرکت مسواک به سمت بالا تمیز می کنیم.

اسلاید 140: Dr.M.Alipour140با عمودی گرفتن مسواک و بالا و پایین بردن آن سطح داخلی دندانهای جلوی فک بالا و پایین را مسواک می کنیم.

اسلاید 141: Dr.M.Alipour141با عمودی گرفتن مسواک و بالا و پایین بردن آن سطح داخلی دندانهای جلوی فک بالا و پایین را مسواک می کنیم.

اسلاید 142: Dr.M.Alipour142سطح جونده دندانهای فک پایین را با عقب و جلوبردن مسواک تمیزمی کنیم.

اسلاید 143: Dr.M.Alipour14380 تا 90 درصد بوی بد دهان مربوط به دهان و دندانها است.قسمت خلفی زبان بیشترین نقش را دارد.دسترسی کمتردر حین مسواک زدنوجود پرزهای زبان وسعت بیشتر زبان در مقایسه با سایر قسمتهای دهانوجود شیارهای وسیع در بعضی از افراد

اسلاید 144: Dr.M.Alipour144

اسلاید 145: Dr.M.Alipour145

اسلاید 146: Dr.M.Alipour146نحوه استفاده از نخ دندان

اسلاید 147: Dr.M.Alipour147برای نخ کشیدن دندانها، حداقل 30تا 45 سانتی متر نخ جدا کنید.

اسلاید 148: Dr.M.Alipour148با بستن سه انگشت آخر، انگشت نشانه و شست دو دست آزاد مانده و قدرت مانور بالایی به شما می دهد.

اسلاید 149: Dr.M.Alipour149طول نخی که بین انگشتان دست آزاد باقی می ماند 2 تا 5/2 سانتی متر طول دارد.

اسلاید 150: Dr.M.Alipour150نخ به آرامی با حرکتی شبیه اره کشیدن به فضای بین دندانها وارد می شود.

اسلاید 151: Dr.M.Alipour151نخ را به کناره یکی از دندانها تکیه داده و به زیر لبه لثه ببرید و سپس به دیواره دندان کناری بچسبانید و چندبار به طرف بالا وپایین حرکت دهید. مواظب باشید به لثه فشاری توسط نخ وارد نشود.

اسلاید 152: Dr.M.Alipour152نحوه استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید

اسلاید 153: Dr.M.Alipour153دهانشویه سدیم فلوراید و روش استفاده از آن در دانش آموزان ابتدایی

اسلاید 154: Dr.M.Alipour154بطری 250 سی سی دهانشویه که در مدارس به طور رایگان استفاده می شود

اسلاید 155: Dr.M.Alipour155نام و نام خانوادگی دانش آموز روی بطری نوشته می شود.

اسلاید 156: Dr.M.Alipour156مسواک کردن قبل از استفاده از دهانشویه ضروری است.

اسلاید 157: Dr.M.Alipour157خم کردن سر به سمت جلو باعث پیشگیری از قورت دادن دهانشویه می گردد.

اسلاید 158: Dr.M.Alipour158چرخاندن دهانشویه به مدت 1 دقیقه در داخل دهان.

اسلاید 159: Dr.M.Alipour159پس از مصرف دهانشویه به مدت 30 دقیقه چیزی نخورید و نیاشامید.

اسلاید 160: Dr.M.Alipour160فلوروزیس شدید

اسلاید 161: Dr.M.Alipour161فلوروزیس متوسط

اسلاید 162: Dr.M.Alipour162فلوروزیس خفیف

اسلاید 163: Dr.M.Alipour163موارد ارجاع كودكان 6 تا 12 سالباقي ماندن دندان شيري يا تأخير بيش از 2 سال در رويش دندان شيري وجود ضايعه مشكوك در لبها،گونه ها يا دهان وجود پوسيدگي در دندانهاي آسياي شيري يا دائمي وجود علائم بيماري لثه وجود جرم دنداني وجود درد دنداني (پس از دادن مسكن طبق جدول داروئي)

اسلاید 164: Dr.M.Alipour164موارد ارجاع به مركز بهداشتي درماني درد شديد تورم روي صورت يا داخل دهان ( با درد يا بدون درد ) بد بودن حال عمومي ( تب، لرز، رنگ پريدگي وضعف) درد در زمان خوردن يا نوشيدن غذاهاي سرد، گرم،ترش يا شيرين و يا در هنگام فشار دندانها بر روي هم خونريزي وجود جرم دنداني

اسلاید 165: Dr.M.Alipour165عادات غلط دهانی در کودکان

اسلاید 166: Dr.M.Alipour166عادات غلط دهاني در كودكان محل قرار گيري دندانها توسط چندين عامل كنترل مي شود نيروي ناشي از زبان كه به دندان فشار مي آورد نيروي عضلات لب كه دندان را سرجايش نگاه مي دارد حركت عضلات گونه و فشار دندان مقابل

اسلاید 167: Dr.M.Alipour167عادات غلط دهاني در كودكان گاز گرفتن لب سبب كج شدن دندان مي شود عدم توجه والدين در مدرسه به حساب تمركز و توجه بيشتر دانش آموز گذاشته مي شود براي تشخيص بايد به لب پائين نگاه كردمعمولا حاشيه لب نامشخص لب پائين قرمزتر از لب بالامحل فشار دندانهاي بالا بر روي لب مشخص مي باشد خشكي لب پائين بعلت پاك شدن چربيهاي نرم كننده لب توسط زباناستفاده از كرمهاي مرطوب كننده جهت ترك عادت كودك

اسلاید 168: Dr.M.Alipour168عادات غلط دهاني در كودكان قرار دادن زبان بين دندانها اگر در سن پائين اصلاح شود خيلي از مشكلات ارتودنسي بعدي ايجاد نمي شود توجه به زبان و لب پائين و چانه در هنگام بلع ( قرار گرفتن زبان بين دندانها در هنگام بلع )جهت ترك عادت: كودك در جلوي آئينه تمرين كند كه در موقع بلع زبان بين دندانها قرار نگيرد

اسلاید 169: Dr.M.Alipour169عادات غلط دهاني در كودكانجويدن ناخن شروع از دو سالگي والدين زماني متوجه مي شوند كه كودكان نياز به كوتاه كردن ناخن ندارندترك عادت : آگاه كردن كودك – يادآوري كافي – تشويق و استفاده ازدوستان ومعلمين

اسلاید 170: Dr.M.Alipour170گاز گرفتن لب در کودک سبب کج شدن دندانهای او در دراز مدت می شود.

اسلاید 171: Dr.M.Alipour171عادت قراردادن زبان بین دندانها سبب بروز ناهنجاریهای مختلف در قرارگرفتن دندانها می گردد.

اسلاید 172: Dr.M.Alipour172جویدن ناخن ها از عادات مضر در کودک است.

اسلاید 173: Dr.M.Alipour173مکیدن انگشت شست، آسیبهای جدی به رشد فک و دندانها وارد می کند.

اسلاید 174: Dr.M.Alipour174

اسلاید 175: Dr.M.Alipour175

اسلاید 176: Dr.M.Alipour176

اسلاید 177: Dr.M.Alipour177

اسلاید 178: Dr.M.Alipour178عادات غلط دهاني در كودكانجويدن گونه معمولا والدين دير متوجه آن مي شوند جلوي لب تغيير حالت پيدا مي كند توجه به داخل دهان و قسمت داخل گونه ( وجود يك خط برجسته و بر افروخته در ناحيه ) ترك عادت : آگاه كردن كودك – يادآوري كافي – تشويق

اسلاید 179: Dr.M.Alipour179عادات غلط دهاني در كودكانسائيدن دندانها روي هم (دندان قروچه) بعلت انقباض عضلات جونده سبب سايش دندانها مي شود در دوره دندان شيري سبب تأخير و اشكال در رويش دندانهاي دائمي مي گردد ارجاع به مركز بهداشتي درماني

اسلاید 180: Dr.M.Alipour180عادات غلط دهاني در كودكانمكيدن انگشت

اسلاید 181: Dr.M.Alipour181عادات غلط دهاني در كودكانمكيدن انگشت بيشتر در كودكان محروم از شير مادر بعد از سن 4 سالگي درصورت عدم توجه باعث عوارض زيادي در شكل گيري و رشد دندانها وفكين و فرم صورت مي شود جهت تشخيص : تميز بودن انگشت مكيده شده – وضعيت كودك هنگام خواب ترك عادت : ارجاع به دندانپزشك

اسلاید 182: Dr.M.Alipour182عادات غلط دهاني در كودكانجويدن اشياء اشيائي مانند : خودكار،آستين پيراهن يا اسباب بازيهاي خود را جايگزين مكيدن انگشت يا پستانك مي كند در صورت عادت ، در دراز مدت عوارضي در سيستم دهان ودندان ايجاد مي كند

اسلاید 183: Dr.M.Alipour183عادات غلط دهاني در كودكان پستانك تا سن 3 الي 4 سالگي معمولاّ مشكلي ايجاد نمي كند اگر با زور جهت ترك اقدام شود باعث مشكلات ديگري از قبيل شب ادراري مي گردد ترك عادت : بالا بردن سطح آگاهي كودك ( يادآوري نبايد بيش از حد باشد ) ارجاع به مركز بهداشتي درماني در صورت ادامه داشتن عادت پس از سن 4 سالگي

اسلاید 184: Dr.M.Alipour184عادات غلط دهاني در كودكانپستانك

اسلاید 185: Dr.M.Alipour185آسیبها و شکستگیهای دندانی

اسلاید 186: Dr.M.Alipour186آسيب ديدگي و شكستگي دندانها عوامل ايجاد آسيب به دندانها ضعف بينائي دعواكفشهاي بزرگتر از پا كودكان نوپا ورزشهاي پر برخورد دوچرخه سواري تصادف /نبستن کمربند ایمنی

اسلاید 187: Dr.M.Alipour187عوارض آسيب ديدگي و شكستگي دندانها درد و ناراحتي بهم خوردن ظاهر كودك بيشتر در پسرها در سن 9 تا 10 سالگي صدمات وارده به دندانهاي شيري ممكن باعث آسيب به دندانهاي دائمي زيرين گردد

اسلاید 188: Dr.M.Alipour188

اسلاید 189: Dr.M.Alipour189بيرون آمدن وفرورفتن دندان

اسلاید 190: Dr.M.Alipour190تاج دندانهای جلویی کودک در اثر ضربه شکسته شده است.

اسلاید 191: Dr.M.Alipour191بيرون افتادن دندان از دهان

اسلاید 192: Dr.M.Alipour192بيرون افتادن دندان از دهانگاهي اوقات بر اثر ضربه به دندانهاي جلو رخ ميدهدبهترين كار در دندان دائمي تاج دندان با دست گرفته و ريشه با آب يا آب جوشيده سرد شسته مي شود به هيچ عنوان با پارچه يا دست پاك نشود سپس در يك محيط مرطوب مانند : سرم شستشوي نمكي- شير-آب جوشيده سرد- يا زير زبان كودك قراردهيد وبلافاصله (حداكثر زمان نيم ساعت) به مركز بهداشتي درماني ارجاع گردد

اسلاید 193: Dr.M.Alipour193بيرون افتادن دندان از دهان نكات قابل توجه : ابتدا دندان را شستشو داده وسپس به آرامي وبه درستي در محل خود قرار داده و يك تكه گاز نمدار روي دندان گذاشته و به بيمار توصيه شود در با فشار دست يا دندانها آنرا نگه دارد در صورتيكه واكسيناسيون كامل نباشد و زخم آلوده نباشد يك نوبت واكسن كزاز تزريق شود اگر ضربه باعث شكستگي تاج دندان شده قطعه شكسته را با خود نزد دندانپزشك ببرد

اسلاید 194: Dr.M.Alipour194قطعه دندان شکسته خیلی با ارزش است

اسلاید 195: Dr.M.Alipour195موارد ارجاع به مركز بهداشتي درماني در محل شكستگي دندان حساس به سرما باشد خونريزي در قسمت شكستگي لقي دندان پارگي ،له شدگي يا خونريزي لثه كبودي دهان بهم خوردن رديف شدن دندانها ( جفت نشدن با دندان مقابل) فرو رفتگي يا بيرون زدگي دندانها بيرون افتادن دندان از دهان

اسلاید 196: Dr.M.Alipour196بهداشت دهان و دندان در سالمندان

اسلاید 197: Dr.M.Alipour197سالمندان در اثر بالا رفتن سن تغييرات مهم عملكردي در بدن رخ مي دهد درحال حاضر بيش از 4 ميليون سالمند بالاي 60 سال در كشور وجود دارد شناخت تغييرات جسمي و رواني در سالمندان و تأثير اين تغييرات بر مراقبتهاي بهداشت دهان ودندان به بهورزان كمك ميكند تا خدمات بهتري ارايه كنند

اسلاید 198: Dr.M.Alipour198 تغييرات جسمي سالمندانازدست دادن موها كم شدن قدرت بينائي ، شنوائي وچشائي تغيير در ميزان وكيفيت بزاق(بعلت مصرف دارو) افزايش پوسيدگي ريشه ، بيماري لثه واز دست دادن دندان تحليل استخوان فك به دليل پوكي استخوان افزايش بروز سرطان دهان ( استفاده از دخانيات ) بيماري پاركينسون( لرزش اندامهاو...) ضايعات متعدد سفيد رنگ التهاب مخاط دهان (ناشي از كمبود ويتامين B12- نيكوتين سيگار-) صاف شدن و براق شدن سطح زبان (كمبود ويتامينB)عفونت هاي قارچي ( در افراديكه دست دندان دارند ) واريس وريدهاي زبان

اسلاید 199: Dr.M.Alipour199 تغييرات رواني سالمندان تغييرات رفتاري و شخصيتي همراه با بالا رفتن سن بيماري كه از افسردگي و اضطراب رنج مي برد در اجراي دستورات بهداشتي دچار مشكل مي شود از دست دادن دندانها همراه با از دست دادن قدرت چشائي و اشتها سبب تضعيف روحيه مي گردد بيماري هاي مزمن مثل التهاب مفاصل – افزايش فشار خون – ديابت – بيماري هاي قلبي ، تنفسي ومغزي عروقي علاوه بر اختلال در عملكرد ارگانها بر بافتهاي داخل دهاني بخصوص لثه اثر گذاشته و آنها را مستعد خونريزي و عفونت مي كند

اسلاید 200: Dr.M.Alipour200 خشكي دهان در سالمندان ( بعلت اختلال در عملكرد غدد بزاقي) علل اختلال در عملكرد غدد بزاقي استفاده از بعضي از داروها اشعه درماني شيمي درماني بعضي از بيماريها

اسلاید 201: Dr.M.Alipour201 خشكي دهان در سالمندان عوارض ايجاد شده در اثر خشكي دهان سوزش دهان اشكال در جويدن و بلعيدن اشكال در نگهداشتن دست دندان تغييرات در حس چشائي كاهش اشتهاء افزايش پوسيدگي دندانها

اسلاید 202: Dr.M.Alipour202 خشكي دهان در سالمندان راههاي كاهش عوارض خشكي دهان استفاده از مسواك و نخ دندان حداقل دو بار در روز ( حتماً يكبار قبل از خواب ) استفاده از فلورايد محلولهائي بعنوان بزاق مصنوعي مصرف حداقل 6 تا 8 ليوان مايعات ساده در روز عدم استفاده از سيگار و ساير انواع دخانياتاستفاده از محلول آب نمك رقيق چندين بار در روز استفاده از آدامس بدون قند

اسلاید 203: Dr.M.Alipour203پروتز هاي دندانيپروتز يك جانشين براي عضو يا بافت از دست رفته است كه به منظور تأمين زيبائي يا كارائي آن عضو يا هر دو استفاده مي شود پروتز دنداني جانشين مصنوعي براي يك ، چند يا تمام دندانهاي از دست رفته ميباشد كه جهت تأمين كار دندانها و زيبائي فك وصورت استفاده مي شود

اسلاید 204: Dr.M.Alipour204انواع پروتزهاي دندانيپروتزهای متحرك بيمار ميتواند آنرا از دهان خارج كند) دو نوع دارد: كامل -- ناكامل ( پارسيل – زمانيكه تعدادي از دندانها را از دست داده ) دست دندان : وقتي بيمار كليه دندانهاي هر دو فك را از دست داده باشد

اسلاید 205: Dr.M.Alipour205انواع پروتز هاي دندانيپروتزهای متحرك

اسلاید 206: Dr.M.Alipour206

اسلاید 207: Dr.M.Alipour207انواع پروتزهاي دندانيپروتزهای ثابت بيمار نميتواند آنرا از دهان خارج كند جهت جايگزيني تعدادي از دندانهاي از دست رفته از دندان مصنوعي نوع ثابت استفاده مي شود روكش دنداني در اين گروه قرار مي گيرد

اسلاید 208: Dr.M.Alipour208انواع پروتز هاي دنداني پروتزهای ثابت

اسلاید 209: Dr.M.Alipour209 مراقبت از دندانهاي طبيعي در سالمندانتميز كردن پلاك ميكروبي مهمترين اصل مراقبت در منزل كه علاوه بر جلوگيري از ايجاد پوسيدگي دنداني و بيماري هاي لثه اي سبب خوشبو شدن دهان نيز مي گردد مسواك نرم جهت افراد مسن توصيه گردد استفاده از خمير دندان حاوي فلورايد با توجه به مزايا ي آن

اسلاید 210: Dr.M.Alipour210 مراقبت از دندانهاي مصنوعي پروتز كامل ( دست دندان) بعد از هر وعده غذائي خارج كردن دست دندان از دهان و شستشو با آب سپس با مسواك و خمير دندان تمام سطوح بخصوص سطوح در تماس با مخاط دهان تميز گردد روش ديگر استفاده از مسواك به همراه صابون غير معطر يا مايع ظرفشوئي پس از خارج كردن دندان مصنوعي بايد دهان را بطور كامل با آب نمك رقيق ولرم شستشو داد و با يك مسواك نرم لثه ها را تميز كرد همچنين با انگشت لثه ها را ماساژ داد

اسلاید 211: Dr.M.Alipour211 مراقبت از دندانهاي مصنوعي پروتز متحرك ناكامل ( پارسيل)بعد از هر وعده غذائي خارج كردن دست دندان از دهان و شستشو با آب سپس با مسواك تمام سطوح بخصوص سطوح در تماس با مخاط دهان تميز گردددندانهاي باقيمانده با مسواك و نخ دندان تميز گردداين افراد بايد دو مسواك داشته باشند يكي براي تميز كردن دندانهاي طبيعي و يكي براي تميز كردن پروتز

اسلاید 212: Dr.M.Alipour212 مراقبت از دندانهاي مصنوعي پروتز ثابتبعد از هر وعده غذائي پروتز هاي ثابت با استفاده از برس ، نخ دندان و مسواك مخصوص تميز گردد حتماً با دندانپزشك مشورت گردد

اسلاید 213: Dr.M.Alipour213 نكات مهم در سالمندان در موقع تميز كردن و شستن دندان مصنوعي مراقب افتادن از دست و شكستن آن باشند علاوه بر تميز كردن معمول دست دندان را ميتوان درمحلول ضد عفوني كننده( يك قاشق چايخوري وايتكس در نيم ليتر آب) بمدت نيم ساعت قرار دادمحلول وايتكس به هيچ عنوان جهت پروتز پارسيل فلزي استفاد نشود (كدرشدن فلز)استفاده از قرصهاي پاك كننده (با نظر دندانپزشك)در خارج از منزل وسايل پاك كننده همراه داشته باشنددر طول شبانه روز جهت استراحت بافتي حدود 8 ساعت دست دندان از دهان خارج شوددر شب دست دندان در ظرف آب قرار گيرد تا تغيير حجم ندهد ( داخل آب گرم يا شستشو با آب گرم ممنوع گردد) در صورت تورم ، درد و تحريك بافت زير پروتز دست دندان خارج شده و به مركز بهداشتي درماني ارجاع گردداستفاده از سمباده و وسايل ساينده و چسبهاي آماده ممنوع است تمام افراد داراي دست دندان حتي آگر از نظر خودشان مشكلي نباشد حداقل 12-6 ماه يكبار به دندانپزشك جهت معاينه مراجعه كنند

اسلاید 214: Dr.M.Alipour214 موارد ارجاع به دندانپزشك اگر دندان مصنوعي لق است اگر دندان مصنوعي به لثه ها فشار مي آورد اگر در هر قسمتي از دهان زخم ايجاد شود اگر قسمتي از دندان مصنوعي شكسته شده باشد اگر بيمار نمي تواند با دندان مصنوعي غذا بخورد اگر پس از خارج كردن آن احساس كند كه لثه زير آن برجسته شده

اسلاید 215: Dr.M.Alipour215 موارد ارجاع به دندانپزشك

اسلاید 216: Dr.M.Alipour216 مراقبت دهان و دندان در بيماران ناتوان و بستري در اين افراد اقدامات بهداشتي توسط شخصي كه از آنها نگهداري ميكند انجام شود استفاده از مسواك و نخ دندان در صورت خشكي لب و ترك حتماً با وازلين چرب شود

اسلاید 217: Dr.M.Alipour217