مروری بر مدل های خط مشی گذاری

مروری بر مدل های خط مشی گذاری

اسلاید 1: مروری بر مدلهای خط مشی گذاری 1www.phdkar.ir

اسلاید 2: تعریف مدلمدلها برداشتهائی انتزاعی از دنیای واقعیات هستند. مدل یک چارچوب مفهومی ایستا یا پویا میباشد که می تواند ما را در تشریح، پیش بینی، تجویز و بازسازی واقعیت یاری دهد.2www.phdkar.ir

اسلاید 3: ویژگیهای مدل1-مدل باید ساده و خلاصه بوده و قدرت نظم دهندگی داشته باشد؛2-مدل باید گویای جنبه های اصلی و مهم پدیده مورد نظر باشد؛3-مدل باید با واقعیتها هماهنگی و تطابق داشته باشد؛4-مدل باید اثربخش و مفید باشد و در کاربردها، اهل حرفه را یاری دهد؛5-مدل باید به تسهیل امر تحقیقات و بررسیها کمک کند؛6-مدل باید در تبیین و تشریح پدیده ها کارساز و موثر باشد3www.phdkar.ir

اسلاید 4: فواید کاربرد مدلها 1-اندیشه های ما را در مورد خط مشی و سایر مسائل اجتماعی، به طور ساده و روشن بیان می کنند؛2-جنبه های مهم مشکلات خط مشی را شناسایی می کنند؛3-با تاکید بر ویژگیهای اصلی مسائل و مشکلات، ما را قادر به ایجاد ارتباط با یکدیگرمی سازند؛4-با تشخیص مسائل مهم از غیرمهم، ضمن ایجاد درک بهتر از خط مشی عمومی، به ما این توانایی را می دهند که تلاشهای خود را در جهت روشن هدایت کنیم؛5-شرایطی فراهم می کنند تا بتوانیم برای خط مشی عمومی و پیش بینی پیامدهای آن پیشنهادهایی را ارائه دهیم4www.phdkar.ir

اسلاید 5: مدل نهادی: خط مشی به مثابه یک بازده نهادی (Institutional Model) رابطه خیلی نزدیکی بین خط مشی عمومی و نهادهای دولتی وجود دارد. به یک خط مشی، زمانی عمومی گفته می شود که به وسیله چندین موسسه دولتی پذیرفته شده، اجرا و اعمال شود5www.phdkar.ir

اسلاید 6: نقش نهادها در خط مشی گذاریقبل از هر چیز دولت به خط مشی ها مشروعیت می بخشد. این توانایی دولت موجب می گردد تا خط مشی ها ضمانت اجرا بیابند و شهروندان به آنها گردن نهند.دولت با در دست داشتن قدرت اجرائی، خط مشی های متخذه را در سطح جامعه در مورد همگان به اجرا در می آورد؛ در حالی که این توانایی در دیگر موسسات جامعه وجود ندارد.6www.phdkar.ir

اسلاید 7: نقش نهادها در خط مشی گذارینهادها ممکن است آنچنان سازمان یافته باشند که اجرای یک خط مشی را تسهیل کنند و برای اجرای خط مشی دیگر موانعی ایجاد نمایند. این نهادها ممکن است در پی برخی منافع مشخص در جامعه باشند در حالی که دیگران را از آن منفعت محروم سازند.نهادها میتوانند به افراد خاصی در اجتماع مزیتی بدهند و یا مزیتی را از دیگر گروهها دریغ کنند. 7www.phdkar.ir

اسلاید 8: کوتاه سخن اینکه،ساختار نهادهای دولتی ممکن است هم در وضع و هم در اجرای خط مشی نقش فعال و تعیین کننده ای داشته باشد.8www.phdkar.ir

اسلاید 9: مدل فرآیندی: خط مشی گذاری به مثابه فعالیتی سیاسی (Process Model)بر اساس این مدل فرآیند خط مشی را میتوان به مثابه مجموعه ای از فعالیتهای سیاسی در قالب مراحل شناسایی مشکل، تدوین راه حلها، قانونی کردن (جلب حمایت و تائید نهادهای قانونگذاری، اجرایی، قضایی)، اجرا و ارزیابی (تشخیص اینکه آیا راه حلهای منتخب در چهارچوب خط مشی، مشکل را برطرف می کنند و مورد قبول قرارمی گیرند)، در نظر گرفت9www.phdkar.ir

اسلاید 10: 10www.phdkar.ir

اسلاید 11: مدل گروهی: خط مشی به مثابه حاصل تعادل و تعامل بین گروهها (Group Model) نظریه خط مشی گذاری گروهی بر این فرض مبتنی است که :«تعامل بین گروهها، عامل اصلی تعیین خط مشی است».11www.phdkar.ir

اسلاید 12: نظریه دیوید ترومن David Trumanهر گروه ذینفع ضمن بروز رفتار مشترکی با دیگر گروههای موجود در جامعه، خواسته خود را مطرح می کند؛ زمانی که چنین گروهی از یک نهاد دولتی درخواست می کند تا کاری را انجام دهد یا نیازی را برایش برآورده سازد، به یک گروه سیاسی تبدیل می شود.12www.phdkar.ir

اسلاید 13: نقش افراد در خط مشی گذاری نقش افراد زمانی موثر خواهد بود که فقط به منزله بخشی از یک گروه یا مثابه نماینده آن برای کسب منافع گروه مذکور اقدام کنند .گروه به منزله یک حلقه ارتباطی بین افراد و دولت عمل میکند. در واقع هدف گروهها از تلاش و کشمکش، نفوذ در فرآیند خط مشی گذاری عمومی است. 13www.phdkar.ir

اسلاید 14: نظام سیاسی می تواند اختلاف گروهی را به شیوه های ذیل حل و فصل کند: 1-ایجاد نظم و ضابطه در تعامل گروهی؛2-ایجاد مصالحه و موازنه میان منافع گروهها؛3-تسری مصالحه و سازش گروهها به جریان شکل گیری خط مشی های عمومی؛4-محقق ساختن و اجرای توافق ها و مصالحه نامه ها14www.phdkar.ir

اسلاید 15: رابطه تعادل مبارزات گروهی و خط مشی گذاری خط مشی عمومی همیشه حاصل تعادل و توازن مبارزات گروهی است.نقطه تعادل مزبور از طریق تغییر گرایش خط مشی به سوی منافع برخی از گروههای ذینفع، تعیین می شود. این انتظار وجود دارد که تغییر میزان نفوذ هر گروه ذینفع، تغییراتی را درخط مشی عمومی به وجود آورد. به این ترتیب معمولاً خط مشیها، همسو با مواضع گروههایی هستند که از نفوذ بیشتری برخوردارند و از مواضع و دیدگاههای گروههایی که موقعیت خوبی ندارند، دور می شوند.15www.phdkar.ir

اسلاید 16: 16www.phdkar.ir

اسلاید 17: ارل لاتم (Earl Latham) خط مشی عمومی را از دیدگاه خط مشی گذاری گروهی به صورت ذیل تعریف می کند. در جریان مبارزه گروهها، هنگامی که بر سر جایگاه نقطه تعادل، توافق شود خط مشی براساس آن تنظیم خواهد شد، بنابراین خط مشی نشان دهنده تعادلی است که گروهای متخاصم دائماً برای دستیابی به آن سعی دارند. قانونگذار، داور این مبارزه گروهی است و با داوری خود، تلاشهای موفقیت آمیز گروههای پیروز را تائید می کند و شرایط تسلیم شوندگان و مصلحت جویان را ثبت می نماید و آن را از طریق قوانین موضوعه، اعلام می دارد.17www.phdkar.ir

اسلاید 18: عوامل موثر بر میزان نفوذ گروهها مراتب نفوذ گروهها، به تاثیر عواملی چون توانائیهای اعضا، امکانات مالی، قدرت سازماندهی و رهبری، میزان دسترسی به تصمیم گیرندگان و هماهنگی قبلی با آنها، بستگی دارد.18www.phdkar.ir

اسلاید 19: مدل عقلایی بر اساس این مدل دولتها بايد خط مشيهايي را انتخاب كنند كه نسبت منافع اجتماعي آن براي جامعه، در مقايسه با هزينه هاي اجراي آن به بالاترين حد برسد در واقع مسئولان بايد از پذيرش خط مشيهايي كه هزينه اجراي آنها از منافع آنها بيشتر است، خودداري كنند . در تعريف فوق ، دو نكته مهم ملاحظه مي شود. اول اينكه هر خط مشي ، فقط در صورتي پذيرفته مي شود كه هزينه اجراي آن از منافع حاصل از اجراي آن بيشتر نباشد، دوم اينكه ، تصميم گيرندگان بايد از ميان خط مشيهاي پيشنهادي، گزينه اي را انتخاب كنند كه در مقايسه با هزينه ها، بيشترين منافع را در برداشته باشد.19www.phdkar.ir

اسلاید 20: خط مشی گذاری بر اساس مدل عقلایی هزینه های خط مشی>منافعخط مشی 20www.phdkar.ir

اسلاید 21: عوامل مورد بررسی درخط مشی گذاری عقلاییخردگرائي را نبايد با نگرشي محدود به بازدهي مالي و واحد پولي، ارزيابي كرد، زيرا در اين صورت ارزشهاي مهم اجتماعي ، در مقايسه با كارايي مالي و منافع اقتصادي ، كم اهميت تر ارزيابي خواهند شد. در برخورد عقلايي ، علاوه بر بررسي متغير هاي قابل اندازه گيري با واحد پولي، بايد ارزشهاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي نيز در ارتباط با موضوع خط مشي ، مورد ملاحظه قرار گيرند.21www.phdkar.ir

اسلاید 22: براي انتخاب يك خط مشي عقلايي، خط مشي گذاران بايد: 5- كاراترين گزينه را به عنوان خط مشي مطلوب انتخاب كنند.4- نسبت منفعت به هزينه را براي همه گزينه ها محاسبه كنند.3- همه پيامدهاي ممكن را براي هر گزينه خط مشي پيش بيني كنند2- با همه گزينه هاي موجود خط مشي آشنا باشند.1- بر همه اولويتهاي ارزشي جامعه و اهميت آنها واقف باشند.22www.phdkar.ir

اسلاید 23: 23www.phdkar.ir

اسلاید 24: 24www.phdkar.ir

اسلاید 25: مدل احساس :ادراک درفرایند عقلائی تعریف مساله شامل دو مرحله متمایز از هم می باشد 1-احساس مشکل 2-ادراک مشکل در مرحله احساس خط مشی گذاران عارضه ها ورویه های بیرونی مشکل رادر می یابند ودرمرحله ادراک به ریشه یابی مشکل اقدام می کنند .مدل ساده احساس مشکل –ادراک مشکل برای تحلیل خط مشی گذاریها مفید بوده وخط مشی گذاران وتحلیلگران خط مشی را یاری می دهد تابه نتایج موثرتری درتصمیم گیریها وتحلیلهایشان دست یابند. 25www.phdkar.ir

اسلاید 26: موانع خط مشي گذاري عقلايي 1- معمولاٌ هيچ منفعت اجتماعي وجود ندارد كه در مورد آن توافق كلي وجود داشته باشد، بجز منافع افراد و گروههاي معدود كه بسياري از آن منافع نيز با هم در تعارض هستند.2- منافع و هزينه هاي بي شماري را كه با هم سازگار نيستند نمي توان مورد بررسي قرارداده.26www.phdkar.ir

اسلاید 27: موانع خط مشي گذاري عقلايي 3- خط مشي گذاران براي اتخاذ تصميمات بر مبناي اهداف اجتماعي انگيزه اي ندارند در عوض آن ها سعي مي كنند كه پاداشهاي خود يعني قدرت، موقعيت، انتخاب(انتصاب) مجدد، امكانات مالي و غيره را افزايش دهند و در نظر گيرند.4- خط مشي گذاران جز اينكه به رفع نيازها براي پيشرفت امور بپردازند ، انگيزه براي افزايش نفع خالص اجتماعي ندارند، آنها به تحقيق خود براي يافتن« بهترين راه ادامه نمي دهند و زماني كه راهي را بيابند كه « عملي باشد» جستجو براي يافتن ديگر گزينه ها را متوقف مي كنند،27www.phdkar.ir

اسلاید 28: موانع خط مشي گذاري عقلايي 5- سرمايه گذاري عظيم در مورد برنامه ها و خط مشيهايي كنوني، خط مشي گذاران را بازبيني گزينه هايي كه در جريان تصميم گيريهايي قبلي ، مورد قبول واقع نشده اند، باز میدارد.6-در جریان خط مشی گذاری موانع بیشماری نظیر هزینه جمع آوری ، دسترسی به اطلاعات و زمان لازم برای جمع آوری اطلاعات وجود دارد 7- توانايي پيش بيني در علوم رفتاري و اجتماعي و همچنين علوم زيستي و فيزيكي به حدي نيست كه خط مشي گذاران قادر باشند تا همه منافع و هزينه هاي احتمالي حاصل از اجراي هر گزينه ( خط مشي) را كاملاً درك كنند.28www.phdkar.ir

اسلاید 29: موانع خط مشي گذاري عقلايي 8- زماني كه ارزشهاي مختلف سياسي ، اقتصادي و فرهنگي دخالت دارند ، خط مشي گذاران حتی به کمک پیشرفته ترین فنون تحلیلی و روشهای پردازش رایانه ای قدرت کافی برای محاسبه دقیق هزینه ها ومنافع را نخواهند داشت. 9- براي كاهش احتمال پيامدهاي ايذائي و غير قابل پيش بيني ، به دليل عدم قطعيت در مورد نتايج گزينه هاي مختلف خط مشي، خط مشي گذاران مجبورند تا آنجا كه ممكن است به خط مشيهاي قبلي متكي باشند،10- ماهيت تقسيم كار و تخصصي شدن خط مشي گذاري عمومي در ديوان سالاريهاي بزرگ، هماهنگي در فرايند تصميم گيري را مشكل مي نمايد، زيرا در موقع تصميم گيري نمي توان نظر همه متخصصان را در زمينه هاي مختلف در اختيار داشت.29www.phdkar.ir

اسلاید 30: نظريه بازي: خط مشي گذاري به عنوان انتخابي عقلايي در شرايط رقابتي نظريه « بازي» به بررسي تصميمات عقلايي در محيطي رقابتي بين دو يا چند نفر (گروه) مي پردازند. شرايط رقابتي به گونه اي است كه بازده هر گزينه براي يك طرف ، مرتبط به نتايج گزينه طرف ديگر است. در اين نظريه از خط مشي گذاري ، بهترين پيامد را به عملكرد تصميم گيرنده مقابل وابسته مي سازد.در تئوري «بازي» نظر بر اين است كه تصميم گيران در مورد گزينه هايي به انتخاب مي پردازند كه با هم ارتباط خيلي نزديك دارند. خط مشي گذاران بايد به نحوي رفتار خود را تعديل كنند كه نه تنها بيانگر علايق و توانايي خودشان بلكه همچنين انتظارات و عملكرد اشخاص ديگر نيز باشد. 30www.phdkar.ir

اسلاید 31: ویژگیهای نظریه بازینظريه بازي يك الگوي ذهني و استقرائي خط مشي گذاري است. اين تئوري توضيح نمي دهد كه افراد و اقعاً چگونه تصميم بگيرند، ولي نشان مي دهد كه اگر افراد كاملاً عقلايي تصميم بگيرند، در وضعيتهاي رقابت آميز به چه صورت خواهند گرفت بدين ترتيب نظريه بازي شكلي از شيوه عقلايي است، اما در وضعيتهاي رقابتي به كار مي رود، زماني كه پيامد تصميم گيري به عملكردهاي دو شركت كننده يا بيشتر بستگي پيدا مي كند.نظريه «بازي» روش جالبي را از تفكر دقيق در مورد خط مشيهايي ناسازگار و متعارض ارائه مي دهد.31www.phdkar.ir

اسلاید 32: اصطلاح ”کم- زیاد“ در مدل نظریه بازی صرف نظر اینکه حریف چه کاری را انجام میدهد خط مشی گذار بایستی به دنبال بازده بهینه باشد.دستیابی به این هدف میتواند از طریق کاهش حداکثر زیان یا افزایش حداقل سود باشد. ”کم- زیاد“ اكثر نظريه پردازان «كم-زياد» را به عنوان بهترين استراتژي عقلايي مي شناسد .32www.phdkar.ir

اسلاید 33: “کاهش ”حداکثر زیان“افزایش ”حداقل سوداهداف نظریه بازیاصطلاح ”کم- زیاد“ در مدل نظریه بازی 33www.phdkar.ir

اسلاید 34: مدل سيستمي: خط مشي به عنوان بازده سيستم (system model) خط مشي عمومي مي تواند به عنوان عكس العمل سيستم به نيروهايي در نظر گرفته شود كه از محيط بيرون بر آن تاثير مي گذارند . نيروهايي كه در محيط، سازمان يافته و بر سيستم خط مشي گذاری اثر مي گذارند به عنوان دروندادهاي سيستم در نظر گرفته مي شوند. محيط به شرايط يا وضعيتي اطلاق مي شود كه در داخل تشكيلات و محدوده سيستم نباشد، ولي با آن مرتبط باشد. سيستم سياسي مجموعه اي از ساختار ها و فرايندهاي مرتبط است كه منابع جامعه را با اقتدار به بخشهاي مختلف اختصاص مي دهد. بازداده سيستم، منابع تخصيص يافته و به صورت تصميمات و اقداماتي است كه به صورت خط مشي پديدار مي شوند.34www.phdkar.ir

اسلاید 35: 35www.phdkar.ir

اسلاید 36: سيستم ، خود را از طريق مبادرت به فعاليتهاي ذيل، حفظ مي كند: - ارائه بازداده هاي رضايتبخش و معقول،2- اتكا به نیروهاي دروني خود،3- استفاده از قدرت و اقتدار36www.phdkar.ir

اسلاید 37: سوالهای مربوط به ارزش واعتبار سیستمالف- ابعاد مهم محيط كه نيازها را محسوس ساخته و در مقابل نظام سياسي قرار مي دهند كدام اند؟ب- خصوصيات مهم سيستم كه آنرا قادر مي سازد نيازها را به خط مشي عمومي تبديل سازد و در بلند مدت خود را حفظ نمايد، كدام است؟ج- داده هاي محيطي چگونه بر خصوصيت سيستم اثر مي گذارند؟د- ويژگيهاي سيستم چگونه بر محتواي خط مشي عمومي تاثير مي گذارند؟ه- دادهاي محيطي، چگونه بر محتواي خط مشي عمومي تاثير دارند؟ز- تاثير خط مشي عمومي بر محيط و خصوصيت سيستم از طريق بازخورد،به چه نحوي صورت مي گيرد؟ 37www.phdkar.ir

اسلاید 38: مدل رضايت بخش: ( بسنده كردن به حد بهينه به جاي حداكثر و حداقل (satisfying model) درارائه مدل رضايتبخش ، هربرت سايمون و جميز مارچ تصميم گيري را از جنبه رفتاري مورد تجزيه و تحليل قرار دادند . آنها بر جنبه هاي رواني، اجتماعي تصميم گيري در سازمان تاكيد ويژه اي داشته اند. براساس الگوي سايمون، كيفيت رضايتبخش ، مهمترين كيفيتي است كه تصميم گيرندگان به طور واقعي به آن دست مي يابند.بر اساس این مدل تصمیم گیرندگان به جای جستجوی راه حلهای حداکثر و حداقل بدیلهایی را انتخاب خواهند کرد که اهداف تصمیم گیرندگان را در حد رضایت بخش محقق سازد.38www.phdkar.ir

اسلاید 39: فرضیه های اصلی مدل رضایت بخش جستجویی است برای گزینه ها بر اساس 1- جستجوي بديلها بر مبناي عملكردهاي گذشته بوده و ارزيابي آنها بر مبناي درجه رضايتبخشي خواسته ها صورت مي گيرد، 2- زماني كه معلوم شد هيچ بديلي ارضاء كننده نيست، جستجوي مدير ادامه پيدا كرده و بديلهاي جديد مطابق سطوح مختلف رضايتبخشي و خواسته هاي جديد ارزيابي مي شوند.39www.phdkar.ir

اسلاید 40: محاسن مدل تصميم گيري رضایت بخش از محاسن اين مدل تصميم گيري اين است كه براساس نظريه رواني- اجتماعي، سازمان نسبت به مسائل و مشكلات، واقع بينانه برخورد مي كند. 40www.phdkar.ir

اسلاید 41: فرایند مدل تصميم گيري رضایت بخش خط مشی گذاران، بدیلهای مشخص را براساس تجارب اخیر خط مشی گذاری تشخیص داده و نتایج مورد نظر را از لحاظ کیفیت ارضاء ارزیابی می کنند. اگر آنها نتیجه مورد نظر را رضایت بخش بیابند آنرا بدون در نظر گرفتن جایگزین های دیگر که ممکن از بازپرداختهای بهتری را نیز نتیجه دهد به اجرا می گذارند. جستجو برای یافتن جایگزین های دیگر ادامه می یابد تا اینکه یک راه حل رضایت بخش انتخاب شود یا خط مشی گذار از جستجوی بیشتر مایوس شده و سطح توقعات را به آنچه که رضایت بخش باشد پایین آورد. 41www.phdkar.ir

اسلاید 42: نارسایی های مدل تصميم گيري رضایت بخش در خط مشی گذاری روش رضایت بخش، تلاش نهایی، دستیابی به کیفیت رضایت بخش است نه کیفیت بهینهنارسایی عمده این روش تصمیم گیری زمانی روشن می شود که سئوال کنیم براساس چه ضوابطی سطح رضایت بخش معین می شود و چه کسی آنرا مشخص می کند؟شاید چنین تصور کنیم که سایمون و مارچ از این مسائل آگاه بوده اند، اما بحث آنان بر این فرض مبتنی است که توانائیهای عقلی انسان مستقیماً تحت تاثیر ارزشهای اجتماعی، اوضاع و عملیات گذشته، دانش، تجربه، عادات و غیره است که به تصمیم گیرنده مربوط می شود. رفتار انسان در جهت خردگرایی است ولی این عقلانیت و محدودیت خود را دارد42www.phdkar.ir

اسلاید 43: نارسایی های مدل تصميم گيري رضایت بخش با توجه به فرضیه های الگوی رضایت بخش مدیر به جستجوی یک گزینه یا بدیل می پردازد به طوری که در وضعیت حاضر رضایت او را حاصل کند. اما اگر بعد از مدتی معین، جستجو برای یافتن بدیل موفقیت آمیز نبود، مدیر سطح انتظارات خود را پایین می آورد. از سوی دیگر گهگاه می توان یک بدیل ارضاء کننده را یافت اینکه مدیر ممکن است با جستجو برای گزینه های دیگر سطح انتظارات خود را بالا ببرد. بنابراین یکی از نقاط ضعف جایگزین کردن شقوق رضایت بخش به جای بدیلهای بهینه این است که مدیر در این روش برای جستجوی شقوق دیگر و تلاش در ابداع، روی آوردن به نوآوری و خلاقیت نیاز شدیدی احساس نمی کند.43www.phdkar.ir

اسلاید 44: مدل جزئی-تدریجی: خط مشی به عنوان اعمال تغییرات در فعالیتهای گذشته بر اساس مدل جزئی-تدریجی خط مشی عمومی به عنوان تداوم فعالیتهای گذشته دولت با اعمال تغییراتی جزئی میباشد.44www.phdkar.ir

اسلاید 45: علل ارئه مدل جزئی -تدریجی چارلز-لیندبلوم (Charles E.Lindblom) اولین بار این مدل را در ارتباط با نقد مدل عقلایی تصمیم گیری، معرفی کرد. براساس نظریات وی، مسئولان تصمیم گیرنده هر ساله تمامی جزئیات خط مشی های موجود و پیشنهاد شده را بررسی نمی نمایند، اهداف اجتماعی به وسیله آنها شناسایی نمی شود، هزینه و منافع خط مشی گزینه در رسیدن به این اهداف مورد بررسی قرار نمی گیرد، اولویتها برای هر گزینه خط مشی از لحاظ حداکثر منفعت خالص آن به ترتیب تنظیم نمی شود و در نهایت انتخاب و تصمیم نهایی براساس تمامی اطلاعات مرتبط انجام نمی گیرد.45www.phdkar.ir

اسلاید 46: علل ارئه مدل جزئی -تدریجی (ادامه)از سوی دیگر، محدودیتهای زمان، اطلاعات مورد نیاز، و هزینه، خط مشی گذاران را از شناسایی تمامی گزینه های خط مشی و پیامدهای آن باز می دارد. محدودیت های سیاسی نیز مانع فراهم شدن زمینه لازم برای هدف گذاری اجتماعی روشن و محاسبات دقیق هزینه و منفعت است46www.phdkar.ir

اسلاید 47: مزیت اصلی روش جزئی تدریجی . مدل“ جزئی-تدریجی“ ماهیت غیرعملی و اجرائی مدل جامع عقلایی خط مشی گذاری را آشکار می کند و روش محافظه کارانه تری از تصمیم گیری را ارائه می دهد.47www.phdkar.ir

اسلاید 48: علل گرایش خط مشی گذاران به مدل جزئی تدریجی 1-خط مشی گذاران به دلیل عدم قطعیت پیامد خط مشیهای کاملاً جدید یا متفاوت، مشروعیت خط مشیهای قبلی را می پذیرند. آنها ترجیح می دهند که با برنامه و خط مشیهای حاضر همراه و همگام باشند تا اینکه به استقبال برنامه های جدید با پیامدهای نامشخص و غیرقطعی بروند. تحت شرایط جدید و غیرقطعی، خط مشی گذاران ترجیح می دهند با وجود عدم اثربخشی برنامه های گذشته و موجود آنها را تدارم بخشند.2- ممکن است سرمایه گذاریهای کلانی در خصوص برنامه های موجود به عمل آمده باشد که هرگونه تغییرات عمده و اساسی را در مورد آنها غیرممکن نماید. این سرمایه گذاریها ممکن است در خصوص مسائل مالی، تجهیزات و ساختمان، مسائل روحی و انگیزه کارکنان، فعالیتهای اداری و یا ساختاری سازمانی باشد.48www.phdkar.ir

اسلاید 49: علل گرایش خط مشی گذاران به مدل جزئی تدریجی 3-مدل جزئی-تدریجی از لحاظ سیاسی مناسب به نظر می رسد. زمانی که مسائل مورد بحث تنها افزایش و کاهش در بودجه یا تغییر در برنامه های موجود است رسیدن به توافق در خط مشی گذاری به آسانی صورت می گیرد. در وضعیتی که تغییرات در برنامه ها و تصمیمات اختلاف و تعارض را شدت می بخشد. مدل جزئی-تدریجی در کاهش تعارض، برقراری ثبات و حفظ سیستم سیاسی نقش سازنده ای دارد .4-ویژگیهای شخصیتی خط مشی گذاران هم به مدل جزئی-تدریجی گرایش دارد. انسان به ندرت در پی آنست که منافع خود را به حداکثر برساند. زیرا عملاً این حداکثر سازی میسر نیست.49www.phdkar.ir

اسلاید 50: مدل بررسی تلفیقی: ترکیب دو مدل (Mixed Scanning Model) مدل بررسی تلفیقی به عنوان شیوه ای اقتضایی برای تصمیم گیری اولین بار در سال 1967 معرفی شد. این شیوه در قبال نارسائیها و محدودیتهای مدل عقلایی و جزئی-تدریجی درخط مشی گذاری اتخاذ شد. 50www.phdkar.ir

اسلاید 51: علل ارائه مدل بررسی تلفیقیاعتقاد بر این است که الگوی خط مشی گذاری عقلایی به واسطه زمان بر بودن، عدم دسترسی به منابع مورد نظر و ناتوانی پیش بینی شرایط احتمالی آینده، بیشتر یک مدل ایده آل به نظر می رسد تا یک مدل واقع بینانه و قابل اجراء از سوی دیگر مدل جزئی-تدریجی نیز امکانات و فرصتهای عالی را نادیده می گرفت و حقایق تجربی را که تصمیمات جزئی-تدریجی غالباً در مفهوم تصمیمات اساسی اتخاذ می نمود کم اهمیت تلقی می کرد و صرفاً برمبنای فعالیتهای گذشته و بدون توجه به دنیای متحول و پیچیده مدیریت سازمانها خط مشی گذاری می نمود.51www.phdkar.ir

اسلاید 52: ویژگیهای مدل بررسی تلفیقیمدل تلفیقی شیوه ای ترکیبی است که پدیده و مفاهیم را در تصمیمات عالی و استراتژیک با مسائل سطوح پائین و تدریجی که برای سطوح بالاتر تدارک دیده می شود تلفیق می نماید.شیوه تلفیقی کمتر به دنبال تمامی راه حلها و گزینه هایی است که مدل عقلایی در جستجوی آن است؛ ولی در عین حال راهبرد بهتر و زمینه خلاقیت مناسبتری را نسبت به شیوه جزئی-تدریجی برای تصمیم گیرنده فراهم می کند.52www.phdkar.ir

اسلاید 53: مدل انتخاب عمومی (Public Choice Model) یکی از رویکردهای عمده خط مشی گذاری از نظریه های اقتصادی نشات گرفته است. در این رویکرد یا مدل که آنرا مدل انتخاب عمومی نام نهاده اند، این هدف دنبال می شود که کالاها و خدمات عمومی کمیاب را در جامعه چگونه می توان تقسیم و توزیع نمود، 53www.phdkar.ir

اسلاید 54: مبانی نظری مدل انتخاب عمومیبراساس نظریات اقتصاددانان سیاسی همچون J.Buchanan ، G.Tullock و W.Niskanen سه سئوال اساسی در این مدل قابل طرح است.اول-چرا جامعه خدمات و کالاهائی را از طریق دولت تولید و ارائه می کند؟دوم-چرا باید سازمانهای دولتی برای ارائه خدمات به کار گرفته شوند؟سوم-در این فرآیند، چگونگی نمایندگان می توانند کارگزاران بوروکراسی را کنترل نمایند و از گرایش به منافع فردی جلوگیری نمایند؟54www.phdkar.ir

اسلاید 55: طراحان این الگو معتقدند که برآوردن نیازهای شهروندان و ارائه خدمات عمومی و کالاها تنها نباید توسط سازمانهای عمومی و کارکنان بخش خدمات دولتی (Civil Service) صورت گیرد. به نظر آنها ارائه خدمات و تولید کالاهای عمومی در قالب دو تصمیم جداگانه انجام پذیر خواهد بود:1-اینکه آیا سازمانهای عمومی باید آن خدمات را ارائه داده یا کالاها را تولید نمایند.2-اینکه چگونه این خدمات و کالاها باید ارائه و تامین شود.55www.phdkar.ir

اسلاید 56: مشکلات مدل انتخاب عمومی کم اهمیت تلقی کردن نقش کارکنان عمومی: تئوری انتخاب عمومی برای کارکنان سازمانهای عمومی نقش مثبتی را منظور نمی کند. به نظر آنها خواسته کارکنان عمومی در جهت رشد دستگاههای اجرایی و افزایش بودجه است و بوروکراتها از تخصص خود برای افزایش هزینه، حقوق ماهانه و ترفیعات خود استفاده می کنند. به زعم آنان کارکنان، ماهر و برجسته از بخش عمومی باید به بخش خصوصی انتقال یابند.مشکل مساوات و برابری: فرض مدل انتخاب عمومی بر این است که سیستم بازار برای ارائه خدمات و تولید کالا از سازمان های عمومی کارایی بیشتری دارد و چنانچه شهروندان از نحوه ارائه خدمات یک منطقه رضایت نداشته باشند می توانند به مناطقی که توجه و رضایت آنان را جلب می کند نقل مکان نمایند. اما در این صورت قشرهای آسیب پذیر دیگر از حمایت و پشتیبانی سازمانهای عمومی بهره مند نخواهند شد.56www.phdkar.ir

اسلاید 57: مشکلات مدل انتخاب عمومی مسئله تعیین بخش سوم و قرارداد خدمات یا تولید کالاها: در دهه 1980، پدیده مهم خصوصی سازی به عنوان مکانیزم خط مشی عمومی (مدل انتخاب عمومی) به مسئولان سازمانهای دولتی عرضه شده است. به عقیده نظریه پردازان مدل انتخاب عمومی خصوصی سازی:-بازده منفی دیوانسالاران (بوروکراتها) را که به نفع شخصی خود عمل می کنند کاهش می دهد.-فعالیتهای تجاری و گرایش به بازرگانی را در محدوده سازمانهای عمومی رونق می بخشد.-رقابت را برای عقد قراردادها در میان طرفهای ارائه دهنده خدمات یا تولید کنندگان گسترده تر می سازد.-بخش خصوصی را به عنوان مجری و عهده دار اجرای برنامه های عمومی به منظور افزایش کارایی این سازمانها در فرآیند عملیات شرکت می دهد57www.phdkar.ir

اسلاید 58: مدل آشفته: تصمیم گیری در شرایط مبهم و بی نظم (Garbage Can Model) این مدل ابتدا به وسیله کوهن (Cohen) ، مارچ (March) و اولسن (Olsen) طراحی گردید. آنان با استفاده از این مدل می خواستند تصمیم گیری در شرایط بسیار مبهم و بی نظم را توصیف کنند. این مدل در واقع عکس العملی بود در مقابل مدلهای عقلایی و سیاسی، که به عقیده کوهن (Cohen) و یارانش فاقد قابلیت کافی برای تصمیم گیری در دنیای پیچیده بی ثبات و پر از ابهام امروز است.58www.phdkar.ir

اسلاید 59: ابهامات سازمانها در مدل آشفتهسازمانها در مدل G.C بی نظمی های سازمان (Organized Unarchies) محسوب می شوند که فاقد وضوح و شفافیت هستند. این ابهام به سه صورت جلوه می کند. 1- مشکل اولویتهاست. اولویت های تصمیم گیرندگان غالباً روشن و مشخص نیستند و در هاله ای از ابهام قرار دارند و حتی اولویتها گاهی پس از اتخاز تصمیم مشخص می گردند.اولویتها در آغاز تصمیم گیری نامشخص نامنسجم و متغیر است.2-ابهام در روابط علت و معلولی است. اعضاء سازمان و تصمیم گیرندگان آگاهی و شناخت خود را در این زمینه به وسیله آزمون و خطا به دست می آورند و هیچگاه نمی توانند با اطمینان اظهار کنند که علت اصلی کدام است.59www.phdkar.ir

اسلاید 60: ابهامات سازمانها در مدل آشفته3-ابهام ناشی از اعضاء دخیل در فرآیند تصمیم گیری است. آنان با توجه به علائق، نیروها، و زمانی که در اختیار دارند به جرگه تصمیم گیری می پیوندند یا از آن جدا می شوند. بنابراین پیش بینی این امر که چه کسانی واقعاً در تصمیم گیری مشارکت خواهند کرد بسیار دشوار است.60www.phdkar.ir

اسلاید 61: مدل G.C از تلاقی تصادفی و اتفاقی چهار جریان حاصل می شود. 1-فرصتهای انتخاب و موقعیت هایی که گرفتن تصمیمی را ایجاب می کنند.2-پاسخهائی که به حل مسائل و مشکلات می پردازد.3-اعضاء و افراد تصمیم گیرنده که با برنامه های زمانی متراکم توجه محدودی به مسئله دارند.4-مسائل و مشکلات افراد درون و بیرون سازمان که به نحوی با تصمیم مرتبط اند.بنابراین تصمیم گیری در تلاقی اتفاقی و آشفته انتخابهائی که در جستجوی مشکلات اند، مشکلاتی که در پی انتخابها هستند، راه حلهائی که در جستجوی مسائل اند تا به آنها پاسخ دهند و تصمیم گیرندگانی که به دنبال یافتن موردی برای تصمیم گیری می باشند، رخ می دهد.61www.phdkar.ir

اسلاید 62: مقایسه مدل آشفته با مدل عقلایی وسیاسی در مقام مقایسه با مدلهای عقلایی و سیاسی مدل G.C توجه خود را به شانس و تصادف معطوف می دارد. در تصمیم گیری، زمان و بخت و اقبال شدیداً موثر بوده و به علاوه تصمیمات، خود نیز حالتی آشفته و بی نظم دارند. آنها فاقد آغاز و انجام دقیق و مشخص تصمیمات به شیوه عقلایی و سیاسی هستند. تصمیم گیرندگان در این مدل حالتی گیج و حیران دارند. اولویتهایشان دستخوش تغییر و دگرگونی است. اهداف تعریف شده ای وجود ندارند و تصمیم گیرندگان به درستی نمی دانند به دنبال چه هستند و نظرشان دائماً تغییر می کند. تصمیمات، حاصل تجزیه و تحلیل های عقلایی نبوده و نتیجه اتفاقات و حوادث پیش بینی نشده اند62www.phdkar.ir

اسلاید 63: مدل تصمیم گیری اجتماعی مستقیم و غیرمستقیم (Citiprocess & Proxiprocess) تعریف فرآیند تصمیم گیری اجتماعی به اجتماع دو نفر یا بیشتر از شهروندان، جامعه گویند. به طور کلی جامعه ممکن است به یک شورای کوچک، یک تیم ، یک سازمان تجاری، یک حوزه انتخاباتی، یک استان، یک ملت، یک سازمان همکاری بین المللی، یک بازار یا افرادی که در یک فعالیت مشترک یا رقابت آمیز شرکت دارند اطلاق شود. فرآیند یک تصمیم گیری جمعی، یک فرآیند انتخاب جمعی است که براساس مجموعه انتخابهای فردی شهروندان یا مجموعه ترتیب اولویتهای فردی یا ترکیبی از هر دو تعیین می شود. موضوع اصلی برای یک فرآیند تصمیم گیری اجتماعی، شیوه یا روش کلی (جمعی) افراد است. 63www.phdkar.ir

اسلاید 64: طبقه بندی فرآیند تصمیم گیریهای اجتماعی :فرآیند انتخاب مستقیم شهروندان (citiprocesses) که در آن شهروندان مستقیماً انتخاب خود را به صورت همگانی و جمعی مشخص می کنند.فرآیند تصمیم گیری غیرمستقیم (proxiprocesses) : در این فرآیند یک نماینده یا گروهی از نمایندگان با در نظر گرفتن اولویتها و عقاد مشخص شهروندان مجاز به تصمیم گیری از طرف آنان هستند. در واقع اکثر فرآیندهای تصمیم گیری اجتماعی ترکیبی از فرآیند انتخاب مستقیم شهروندان و فرآیند تصمیم گیری غیرمستقیم به وسیله نمایندگان است که به آن Hybrid Processes می گویند.64www.phdkar.ir

اسلاید 65: 1-فرآیند انتخاب (مستقیم) شهروندان (citiprocesses):این فرآیند شامل رای دادن است که در آن شهروندان با علامت زدن اسم نامزدهای مورد علاقه خودروی ورقه رای و انداختن آنها به صندوقهای رای گیری انتخابهای مهم خود را مشخص می کنند.65www.phdkar.ir

اسلاید 66: 2-فرآیند تصمیم گیری غیرمستقیم (توسط نمایندگان، proxiprocesses) :نمایندگی سیاسی فرآیند تصمیم گیری شهروندان به وسیله وکلای قوه مقننه اعمال می شود. طبق قانون اساسی، هر نماینده منتخب قانوناً اختیار دارد که با مشخص کردن اولویتهای عمومی در یک مجمع قانونگذاری به انتخاب فردی بپردازد. او ممکن است تلاش نماید که با به دست آوردن نمونه هایی از ترتیب اولویت فردی، آنها را جمع بندی کرده و براساس آن ترتیب اولویت جمعی را مشخص کند.66www.phdkar.ir

اسلاید 67: فرایند خط مشی گذاری غیرمستقیم با نظام نمایندگیدر خط مشی گذاری غیرمستقیم با نظام نمایندگی به عنوان نوعی ازفرآیند تصمیم گیری عمومی خط مشی گذار در ارتباط با موکلان خود به اقدامات زیر می پردازد:الف-انتخاب موضوعات مناسب برای نظرخواهیب-گزینش افرادی برای تشریح و تبیین سئوالات مطرح شدهج-انتخاب سئوالات دیگر درباره راه حلهای مورد نظر برای حل مسائل و مشکلات د-تعیین ضوابط برای جمع بندی اولویتهاﻫ-مشخص کردن ضوابط انتخاب، مشکلات و جمع آوری اطلاعات لازم درباره آنها67www.phdkar.ir

اسلاید 68: 3-فرآیند انتخاب ترکیبی (مرکب از کاربرد هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم):به طور کلی دولت برای تصمیم گیری اجتماعی از یک فرآیند مرکب شامل انتخاب مستقیم توسط شهروندان و انتخاب غیرمستقیم به وسیله نمایندگان استفاده می کند. این نوع انتخاب شامل فرآیند انتخابات مستقیم نمایندگان مجلس، همه پرسی ها و مراجعه به آراء عمومی و شرکت در برخی تصمیمات سیاسی و اجرائی است.68www.phdkar.ir

اسلاید 69: مدلهای خط مشی گذاری عمومی از دیدگاهی دیگردر طبقه بندی دیگری که جونگ (jong) انجام داده، از چهار مدل تحت عناوین مدل عقلایی، مدل بحران، مدل تدریجی-جزئی و مدل اجتماعی یاد شده است. این مدلها در ارتباط با دو بعد اصلی (1) ارزشهای افراد مرتبط به موضوع خط مشی و (2) تمایل در جهت حل مسئله و تغییرطبقه بندی شده اند.69www.phdkar.ir

اسلاید 70: درک وتوجه به ارزشهای دیگراننحوه حل مساله و ایجاد تغییرمقایسه الگوهای چهار گانه 70www.phdkar.ir

اسلاید 71: ابعاد مقایسه الگوهای چهار گانه در بعد درک ارزشها، خط مشی گذار به افراد دیگر و نحوه گنجانیدن ارزشهای آنها در اهداف و استراتژیهای خط مشی اهمیت می دهد. در بعد دوم، خط مشی گذار مجموعه ای از عملیات فعال یا انفعالی را در قبال حل مسائل و تغییر آنها در نظر می گیرد. از چهار شیوه مختلف خط مشی گذاری که در بالا به آنها اشاره شد، دو مدل عقلایی و تدریجی-جزئی به عنوان شاخصهای علم و هنر مورد استفاده قرار می گیرند .71www.phdkar.ir

اسلاید 72: مدل بحران از اواسط دهه 1970، سازمانهای دولتی و خصوصی نسبت به راهبردهای حل مسائل و تغییر، موضعی انفعالی داشته و در مقایسه با عاملهای دیگر نظرشان کمتر به ارزشهای انسانی معطوف بوده است. اکنون بسیاری از سازمانهای دولتی به خاطرکمبود منابع و افزایش فشار، در جهت ارائه خدمات با بحران روبه رو هستند.در دستگاههای دولتی، مشکلات بحران، بیشتر از رشد نیازهای اجتماعی، کسر بودجه، قطع مالیاتها، جهت گیری نادرست خط مشی، کاهش بهره وری، خشم ارباب رجوع و اقتصاد در حال رکود ناشی می شود.72www.phdkar.ir

اسلاید 73: ویژگیهای خط مشی گذاری بر اساس مدل بحراندر مدل خط مشی گذاری بحران، به مشارکت کارمندان، ارباب رجوع و آموزشهای سازمانی توجه زیادی معطوف نمی شود. مدیران این شیوه خط مشی گذاری با اعمال قدرت و اختیارات رسمی و سازمانی خود بر اهمیت ضوابط، تنظیمات و رویه های جاری سازمان تاکید می کنند. به دلیل عدم توجه به مشارکت طرفهای ذینفع، افراد معدودی صلاحیت تصمیم گیری دارند. 73www.phdkar.ir

اسلاید 74: ویژگیهای خط مشی گذاری بر اساس مدل بحرانچون موقعیت تصمیم گیری برای خط مشی گذاران کاملاً شناخته نیست و از سوی دیگر مشکلات به طور اساسی و در بلند مدت مورد تجزیه و تحلیل قرار نمی گیرند، مدیران شیوه بحران تلاش می کنند که فقط به موقعیتهای بحرانی به صورتی عاجل و فوری عکس العمل نشان دهند. کاربرد و ادامه خط مشی گذاری بحران به زوال شدید کیفیت و سطح فعالیتهای سازمان منجر می شود. 74www.phdkar.ir

اسلاید 75: ویژگیهای خط مشی گذاری بر اساس مدل بحرانضمن رویارویی با کاهش: کارائی، بهره وری و همکاری در بین نیروی انسانی، افراد سازمان ممکن است نارضایتی شغلی، تنیدگی و اضطراب را نیز تجربه کنند. از آنجا که خط مشی گذاران در موقعیتهای بحرانی به صورتی مقطعی و کوتاه مدت عکس العمل نشان می دهند ممکن است مشکلی که به طور موقتی برطرف شده است در آینده نزدیک به شکل دیگر و به صورت حادتری ظاهر شود.75www.phdkar.ir

اسلاید 76: مدل اجتماعی این الگوی خط مشی گذاری با تلفیق عقلایی و جزئی-تدریجی، چارچوب کلی تصمیم گیری را با توجه به جنبه های علم و هنر و متغیرهای اجتماعی ارائه می دهد. 76www.phdkar.ir

اسلاید 77: ویژگیهای مدل اجتماعی با در نظر گرفتن مدیریت دولتی به عنوان یک فرآیند پویا، مدیران نیازمند شیوه خط مشی گذاری اجتماعی هستند تا بتوانند برنامه ها و طرحهای عمومی را پویا و کاملتر از الگوهای عقلایی، جزئی-تدریجی و بحران (چه به صورت منفرد یا ترکیبی) مورد بررسی قرار دهند. به عبارت دیگر، الگوی اجتماعی خط مشی گذاری از روشهای دیگر فراتر رفته و با شمول ملاحظات اجتماعی و فلسفی مدیر را قادر می سازد که با درک بهتر از واقعیات دنیای مدیریت دولتی به حل و فصل مشکلات و مسائل عمومی بپردازد.77www.phdkar.ir

اسلاید 78: ویژگیهای مدل اجتماعی با توجه خط مشی گذار مدل اجتماعی تا حد زیادی به حل مسائل وتغییر اهمیت میدهد،ضمن بهره گیری از اصول ومفاهیم مدلهای عقلایی وجزئی تدریجی به ارزشهای والاتر وجامعیدر تصمیم گیری نیز نظر داردبه این ترتیب تلاش یک خط مشی گذار شیوه اجتماعی بر این است که با تلفیق فراینده ها،شاخصها،اعتقادات ورفتارها به همراه نظام ارزشی دیگر شیوه ها ،نظریه وعمل مدیریت را در استنباط از مشکلات گسترش داده وغنی سازد .مدلهای عقلایی جزئی تدریجی به تنهایی قادر به ارائه راهحلهای خلاق وگزینه های مناسب خط مشی نیستند .وهیچ کدام از این شیوه ها ترکیب مورد نیاز از منابع فردی ،گروههی ،تخصصهای فنی وارزشهای دیگر را در اختیار تصمیم گیرنده قرار نمیدهد. 78www.phdkar.ir

اسلاید 79: ویژگیهای مدل اجتماعی ازانجائیکه شیوه های عقلایی ،جزئی- تدریجی و بحران برای درک ارزشها و تمایل به حل مسائل و تغییر اهمیت کلی قائلند ،راهکارههایی هم که این روشها به خط مشی گذار پیشنهاد میکنند ناتوان از ایجاد انگیزه برای عمل مشترک و موثر کارمندان در قبال اجرای اهداف ومقاصد خط مشی است.از آنجائیکه ارزشهای اعضای سازمان و ارباب رجوع در شیوه های خط مشی گذاری عقلایی و بحرانی منعکس نمی شود و توجه به اینکه این روشها از تعامل و برقراری ارتباط مناسب به لحاظ امکانات عقلی – فنی برای رفع مشکلات آینده عاجزند فرایندهای این روشها برای درک وجوابگویی به واقعیات پیچیده اجتماعی مناسب نیستند.79www.phdkar.ir

اسلاید 80: ویژگیهای مدل اجتماعی بهسازی وتوسعه فرایند حل مسئله و تغییر ،اساس خط مشی گذاری اجتماعی است. این امر از طریق فعلو انفعلات اجتماعی ،ارتباط شبکه ای میان ودیران ،خبرگان ،گروهها ی اجتماعی ، ارباب رجوع وشهروندانی که دست به گریبان مسائل عمومی هستند تحقق می یابد .در مدل اجتماعی موضوع اصلی رسیدن به مصالحه وتوافق سیاسی نیست بلکه تاکید بر درک نظریات مختلف،تجربیات،دانش اجتماعی و فنی،ایجاد وتقویت مسئولیت مشترک است .در این الگو همچنین به دانش خبرگان ،علم تجربی ،احساسات و ارزشهای طرفهای ذینفع و مشارکت شهروندان توجه خاصی مبذول میشود. 80www.phdkar.ir

اسلاید 81: ویژگیهای مدل اجتماعی از شیوه خط مشی گذاری اجتماعی می توان در توسعه فرآیندها و اهداف بلند مدت که به طور مداوم و پویا در حال تکوین می باشند به بهترین نحو بهره گرفت. کوتاه سخن اینکه فرآیند شیوه خط مشی گذاری اجتماعی به آگاهی، برنامه ریزی مشارکتی و هدفمند جهت تدوین ساختارها، چارچوب نظریات، فرآیند خط مشی های دیگر و اهداف بلند مدت ارتباط دارد. بدین ترتیب این مدل خط مشی گذاری در فرآیندهای ابداع، خلاقیت ونوآوری، تکامل و ارزیابی، مستقیماً در اختیار مدیر قرار می گیرد تا بتواند هر چه بهتر فعالیتهای سازمان را در جهت کارائی و اثربخشی بیشتر تنظیم و سازماندهی کند.81www.phdkar.ir

اسلاید 82: مقایسه الگوهای خط مشی گذاری بر محورهای چهار گانه 82www.phdkar.ir

اسلاید 83: نحوه ارزیابی مدلهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل خط مشی های عمومی1-کاربرد یک مدل مطمئناً به قدرت آن بستگی دارد که تا چه اندازه ای می تواند زندگی واقعی اجتماعی را به صورتی منظم و ساده در آورد تا ما قادر باشیم روشن تر در مورد آن فکر کنیم.با وجود این ساده جویی بیش از حد می تواند ما را به جهت گیری نادرست در مورد دنیای واقعی بکشاند. اگر یک اصل نامحدود باشد یا برعکس فقط پدیده های ظاهری را شناسایی کند ممکن نیست ما را قادر سازد تا از آن برای توضیح خط مشی عمومی استفاده نمائیم. از سوی دیگر، اگر مفهوم بسیار گسترده و مبسوط باشد و تنها روابط خیلی پیچیده را پیشنهاد نماید ممکن است آن قدر بغرنج شود که در واقع کمکی به درک ما از پیچیدگی مسئله ننماید.83www.phdkar.ir

اسلاید 84: نحوه ارزیابی مدلهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل خط مشی های عمومی2-یک مدل همچنین باید جنبه های واقعی و مهم خط عمومی را بشناسد. این مدل باید نظر ما را از شرایط نامناسب به دلایل واقعی و پیامدهای مهم خط مشی عمومی معطوف کند. البته آنچه که واقعی، مربوط یا مهم است تا حدودی بستگی به ارزشهای شخصی فرد دارد، اما ما اتفاق نظر داریم که کاربرد یک مدل به قدرت آن در شناسایی اینکه واقعاً چه چیزی درباره مشکلات عمومی اهمیت دارد مربوط می شود.84www.phdkar.ir

اسلاید 85: نحوه ارزیابی مدلهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل خط مشی های عمومی3-به طور کلی یک مدل باید با واقعیت همساز بوده و آئینه تجربیات واقعی باشد. فرض ما بر این است که اگر مدل منعکس کننده دنیای واقعی نباشد تحلیل ها را دچار مشک خواهد ساخت. مدل باید مشخص کننده مسائل غیرواقعی نیز باشد و به ما قدرت تمیز واقعی از غیرواقعی را بدهد.4-یک مدل باید همچنین در بردارنده مفاهیم روشن و معینی باشد. اگر بین افراد اختلاف نظر فراوانی در مورد یک مفهوم وجود داشته باشد ناگزیر از کاربرد آن در ارتباطات کاسته می شود.85www.phdkar.ir

اسلاید 86: نحوه ارزیابی مدلهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل خط مشی های عمومی5-یک مدل باید همچنین راهنمای تحقیق و تفحص در زمینه خط مشی عمومی باشد. قابل اجرا بودن یک اصل، بدین معنی است که مستقیماً به پدیده هایی اشاره کند که در دنیای واقعی مشاهده شده و قابل اندازه گیری و رسیدگی باشند. یک اصل یا مجموعه ای از مفاهیم مرتبط (که ما از آن به عنوان مدل یاد می کنیم) باید در دنیای واقعی روابطی را پیشنهاد نماید که قابل آزمایش و رسیدگی باشند. چنانچه روشی برای تائید یا عدم تائید نظریات ارائه شده مدل وجود نداشته باشد، ناگزید مدل مذکور در توسعه علم نقشی نخواهد داشت.86www.phdkar.ir

اسلاید 87: نحوه ارزیابی مدلهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل خط مشی های عمومی6-یک مدل بالاخره باید حاوی فرضیه هایی را درباره علل و پیامدهای خط مشی عمومی باشد. فرضیه هایی که با رویدادهای دنیای واقعی قابل بررسی و امتحان باشند. مدلی که تنها خط مشی عمومی توصیف کند یا صرفاً به توضیح بعضی احتمالات بپردازد فایده چندانی نخواهد داشت.87www.phdkar.ir

اسلاید 88: 88www.phdkar.ir