نوشابه های انرژی زا

صفحه 1:


صفحه 2:
* مدتي است که سر و صداي فراواني پیرو مقوله نوشابه هاي انرژي زا به گوش مي رسد. * حتما مي دانید که كمپاني هاي بزرگي در سراسر دنیادست به کار تولید و عرضه این نوشابه ها زده اند و تبلیغات فراواني پیرامون این محصولات بزرگ در سراسر دنیا صورت مي گيرد. . وخ 

صفحه 3:
نوشابه های انرژی زاچه نوع نوشیدنی هایی هستند؟ نوشابه های انرژی زا در واقع نوشیدنی هایی هستند که در آنها افزودنی هایی از قبیل : محرک های مجاز ویتامین ها (خصوصا ویتامین ) مواد معدنی و تائورین که تولید انرژی می کنند» به کار رفته است. وخ ه این نوشیدنی های بانام "نوشیدنیهای انرژی زا" بازار بسیار خوبی در با اههاى مواد غذايى بيدا کرده است. 

صفحه 4:
اولین نوشابه انرژی زا 015 ناول : نوشابه لويا ميزانكافئينبسيار زياد به عنولناولينن لنرژیزا از سال«09©)0 در آمريكاوشمالويه بازار لمد. در اين نوشابه درصد كافئين و شكر بيشتر از حد معمول بود خریداران آن اغلب جوانان» افراد پر تحرک و متخصصین بودند. بعدها اين نوشابه درمیان افرادی که کارهای فنی انجام می دادند رایج شد. هر چند خریداران می دانستند این نوشابه صد در صد سالم نیست. اما همین که به آنان امکان می داد ساعات بیشتری از روز را کار کنند برایشان کافی بود. عاوز) ول هنوز به عنوانیکنوشابه لنرژیزلی‌شناخته شدم در سرلسر دنیا به فروش‌می‌رسد تمه 01 

صفحه 5:
نوشابه های انرژی زا از کجا می آیند؟ در حال حاضر در داخل کشور یک شرکت ((,وسسم:) تولید کننده نوشابه ورزشی می باشد. بقیه شرکتهای ایرانی توزیع کننده مکملها و نوشابه های ورزشی؛ فقط وارد کننده مارکهای مختلف نوشیدنی های ورزشی از. جمله: Pkaviow,Dega basic , Orca, owba , 8 ‏كشور اتربيش‎ 5! Ghork Red Bul ‏جرا از کانادا‎ WY! 3! Geosac )راز سنگاپور هستند . 

صفحه 6:
۰ . در حال حاضر ‎Red Ou‏ هفتاد روش ابن نوع نوشابه ها را در دست دارد.| ۵ ۳ ۰ اوایل قرن 20 افزيش تعداد و نوع اين نوع نوشابه هاء بازار نوشابه هاى الكلى را Red Bull 

صفحه 7:
اين نوع از نوشیدنی ها بیشتر : در میان جوانان و دانش آموزان افراد پر تحرک ورزشکاران در بين متخصصین کامپیوتر هکر ها و به طور کلی افرادی که ساعت ها مقابل کامپیو: و کمتر می خوابند» بیشترین مصرف را داراست 

صفحه 8:
تند. 0 قابل مقایسه هستند د : ی 4 قر 1 جاي و ‎ae‏ شابه ها تفریبا با چ قهو ۰ قع اين نوشاب در واقع ای مي شوند . طبقه بندي مي 

صفحه 9:
جه مواقعى اين نوشابه ها محر فا شود؟ كسانى كه به فاصله © ساعت قبل از ورزش غذا مى خورند و یا اصلا هیج غذایی مصرف نمی کنند» می توانند 6 ساعت پیش از شروع ورزش از يك نوشابه ورزشی پرکربوهیدرات استفاده کنند. بهترین انتخاب در زمان خوردن یک نوشابه کربو هید گونه مواد افزودنی دیگر» یک ساعت قبل از ورزش؛ به علاوه نوشابه هاى ورزشى داراى قند ن ياد جذب مى شوند و مى توانند مانع بروز ناراحتی های گوا نیاز افراد متفاوت است و کارایی و فواید احتمالی نوشاب شدت و مدت ورزش, شرایط محیطی» و ویژگی‌های فرد خواهد بود . 

صفحه 10:
هدف از محر فا نوشابه های انرژی زا؟ به غیر از افزایش عملکرد ورزشی به منظور اهداف دیگری چون کاهش اثرلت تضعیف کننده الکل بر 000009 نيز مصرف می شوند. برخي سبب جايكزيني قندها والكتروليتها مي شوند. برخي سبب فراهم شدن يروتئين هاي مكمل مي شوند. برخي سبب فراهم شدن ويتامين ها و كافئين و ساير مواد مي شون اما نوشابه هاى جايكزين كننده آب و الكتروليتها مثل : ‎orate 5 Powercnte‏ به منظور افزایش عملکرد ورزشی یا کاهش اثرات دهیدراسیون مصرف می شوند. 

صفحه 11:
+تفاوت نوشابه های انرژی زا با قهوه ‎٠‏ افزودني هايي نظیر ویتامین هاي خانواده 8) و () در نوشابه هاي انرژي زا است که تاثیر چشمگیر و انكارناپذيري در تامین سلامت انسان بر عیده دارند. ‏۰ نوشابه هاي اترژي زا جيزي غير از يك نوشيدني مقوي نيست و به نظر مي رسد اگر ملاحظات تغذیه اي که در مورد مصرف هر ماده غذايي وجود دارد در مورد آنها رعایت شود» مصرف آن دست کم از نوشابه هاي عادي مفیدتر خواهد بود. ‎15 ۳» ۳ 

صفحه 12:
Aik Clie Japon ‏نوشابه های انرژی زا با نوشابه های ورزشی(صلنل‎ ٠ ۰ اکثر توشابه های انرژی زا شکر و کافنین فراوان دارند. ۰ در حالیکه نوشابه های ورزشی برای متعادل کردن میزان مواد قندی» آب و مواد مغذی مصرف می شوند و درصد به کار رفته این مواد در آنها معادل مقداری است که در بدن موجود لست. 

صفحه 13:
د 5 ۵ نوشابه انرزي زا مثل هر خوراكي مصنوعي و حتي طبيعي مي تواند مفيد و در عين حال مضر باشد . این ضرر یا منفعت را جدا لز مواد سازنده اين خوراكي به فاكتورها: فيزيولوزي فرد مصرف كننده مقدار مصرف يگري چون: و نوع مصرف نیز مرتبط است! 

صفحه 14:
نوشابه‌های انرژی زا سرطان‌زا وزارت بهداشت آمریکا» اظهار داشت که در نوشابه‌های غبر الکلی مقادیر قابل توجهی بنزن یافت شده است سازمان غذا و داروی آمریکا نیز بیان کرد که طی آزمایشات انجام شده بر روی بیش از 00200 قوطی نوشابه» مشخص شده است که در ‎٩‏ میلیارد ليترء مقادیر قابل توجهی از اين ماده سرطان زا وجود دارد. . بنزن یکی از مواد سرطان زا است. بنزن: ماده‌ای معطر است که از تقطیر یا قطران به دست می‌آید و انباشت آن در بدن به دلیل مصرف بیش از حد نوشابه‌های غیر الکلی سالانه جان صدها تن را می‌گیرد. از این روست كه 020709 از كارخانجات توليدكننده اين نوشابهها خواسته تا در نحوه تولید قوطی‌ها و مواد تشکیل دهنده» دقت لازم و کافی اعمال کنند . 

صفحه 15:
خانم لیز اپل گیت (عمسامم() عرا) متخصص تغذیه بخش ورزش دانشگاه کالیفورنیا اعتقاد دارد که : اين نوشيدنيها در واقع "يك قوطی کافئین همراه با شکر" هستند. در وب سایت «3) ا) توصیه شده است که اين محصول را "قبل از فعالیت ورزشی شدید و یا هنگام کم شدن انرژی در طی مسابقه" مصرف کنید. ولی خانم اپلگیت به مصرف کنندگان این نوشیدنیها اخطار کرده است که به هیچ وجه در طی ورزش از آن استفاده نکنند زیرا عصاره کافئین و شکر موجب میشود" توانایی بدن در جذب آب کم شده یا از بین برود. 

صفحه 16:
نظرات یک متخصص قلب دکتر لارنس اسپرلینگ رمابیم) سس‌سییرا؛ متخصص قلب می گوید: یک مورد نگران کننده دیگر» ترکیب نوشیدنیهای انرژی زا با نوشابه های الکلی است, تركيب كافثين و الكل» ترکیبی بسیار خطرناک است و میتواند موجب مشکلات ابتدايى قلبی مانند تپش قلب و افزایش فشار خون؛ تا حمله قلبی را به وجود آورد. البته در وب سایت ا9) ل() نوشته است : "با توجه به گزارشات طب نوشیدنی اثری بر هضم الکل ندارد." 

صفحه 17:
ترکیب نوشیدنیهای انرژی زا با الکل چه خطراتی دارد؟ ۶ نظر یک متخصص تغذیه: ‎٠‏ ترکیب الکل و کافنین علاوه بر خطرات قلبی خطر جانبی دیگری نیز در بز دارد, ترکیب یک ماده محرک با الکل» که خاصیت آرام بخش دارد» موجب میشود که نه تنها فرد مصرف کننده بیش از حد الكل بنوشد» بلکه به خاطر حس هوشیاری مصنوعی که به او دست داده است؛ متوجه مستی خود نیز نشده و با دست زدن به اعمالی که در آن به هوشیاری کامل نیاز است(مانند رانندگی) خطراتی برای خود و 

صفحه 18:
آیا این نوشابه ها اعتیاد آور | تنها مواد اعتیاد آوری که در این نوشابه ها وجود دارنة گیاه گوارانا (عممسسیب) است که مصرف زیاد و طولا باعث می شود به آن ها عادت کنیم . ,درصد این مواد در نوشابه های انرژی زا نقریبا با مقدارشان در قهوه برابراست » البته میزان کافنین در انواع مختلف قهوه ها بسته به میزان برشته شدن دانه هایش» متفاوت است. ترک اين مواد کار سختی نیست و سردرد از اصلی ترین عواقب آن است» اعتیاد به نوشابه های انرژی زا معمولا جنبه روانی دارد. 

صفحه 19:
‎Se‏ —- ها از اثر مخرب نوشابه های انرژی زا بر دختران ‏نظر یک کارشناس تغذیه (خانم پل گیت ): ‏آثر مخرب نوشابه هاي انرژي زا موجود در بازار بر دختران به دلیل ‏فعالیت کمتر بدني بیش از پسران است به طوري که يكي از دلایل ‏کاهش سن يانسگي در زنان همین مسنله مي باشد. ‏وی افزود اگر مصرف نوشابه از دوران كودكي به صورت یک عادت ‏در آید سبب بيماري چاقي در بین آنان خواهد شد و همچنین زمینه پوسيدگي دندان را فراهم مي آورد . ‎ ‎ 

صفحه 20:
نوشابه های ورزشی به منظور فراهم ساختن الکترولیتها و جایگزینی مواد معدنی ضروری از دست داده شده در جریان تعریق ابداع شدند. الکترولیتها همان مواد معدنی هستند و عرق حاوی مقادیر متفاوتی از الکترولیتهاست و سدیم و کلر» اصلی‌ترین الکترولیتهای عرق می‌باشند . الکترولیتهایی که معمولا در نوشابه‌های ورزشی یافت می‌شوند» مثل سدیم کلر و پتاسیم در جلوگیری از گرفتگی های عضلانی؛ نقش کلیدی دارند. جایگزینی سدیم در جلوگیری از هیپوناترمی حیاتی است. هیپوناترمی: یک وضعیت خیلی خطرناک حاصل از سطوح خیلی پایین سدیم خون که از هر دوی مصرت بیش از حد آب یدون الکترولیتها (آب مقطر) و اتلاف بیش از حد سدیم از طریق تعریق در عدم حضور جایگزینی سدیم رخ می‌دهد. 

صفحه 21:
در نوشابه های انرژی زا از چه موادی استفاده می شود که سازندگان آن ادعا می کنند به بدن انرژی می دهد و خستگی را از بين هى برد؟ 

صفحه 22:
عمده موادي که در ساخت آنها به کار رفته عبارتند از : کافئین» نیاسین ویتامین ۰۳69 انواع شیرین کننده هاي طبيعي و مصنوعيء ویتامین()» چند نوع اسید آمینه و طعم دهنده هاي دیگر, ویتامین ها به خصوص ویتامین هاي 9) و () چون در آب محلول هستند و اضافات آنها از بدن دفع مي شود بنابراین مصرف آنها عملا بدون مانع است. مواد شیرین کننده مثل اسپارتام» گلوکز و... در تمام خوراكي هاي شیرین وجود دارند و از طرق دیگر هم مصرف مي شوند پس نمي توانند چندان مشکل آفرین باشند چون همان ملاحظاتي كه براي مصرف شيريني ها وجود دارد اینجا هم مي تواند لحاظ شود. 

صفحه 23:
اماچه چیزی در نوشابه های انرژی زا وجود دارد که عمده ترین خواص این خوراکی ها به آن مربوط 

صفحه 24:
حتما مي دانيد كه: كافئين يك آلكالوئيد محرك است كه به طور طبيعى در بركها و دانه هاى تعدادی از كياهان يافت شده و اغلب به عنوان محرك سيستم عصبى مركزى شناخته مى شود و ماده اصلي تشكيل دهنده قهوه است. معمولا كافئين هر روزء از منابع غذايى جون: قهوهء چای» شکلات و تعداد زيادى از نوشابه هاى غير الكلى و نوشابه هاى ورزشى وارد بدن مى شود. این ماده» محرك سیستم عصبي است. تحريك سیستم عصبي توسط این ماده باعث مي شود تا فرد به طور نسبي احساس خستگي كمتري کرده و کمابیش بتواند فکر خود را بهتر متمرکز کند. 

صفحه 25:
کافنین متابولیسم بدن را افزایش مي دهد و از اين راه در فعالیت هاي فكري و بدني مي تواند كمكي براي تامين انرزي بيشتر در بدن باشد. باعث سرعت جريان خون و بالا رفن ضربان قل ‎ees‏ ‏سريعتر از سلول هاي عضلاني خارج كرده تا حدودي خستكي عضلاني را برطرف كند. همجنين كافئين موجود در نوشابه ها باعث مى شود سيستم عصبى بدن در حالت آماده باش يا به اصطلاح تحريك قرار كيرد و فرد تصور مى كند انرزى بيشترى دارد. كارشناسان هشدار داده اند كه در برخى از اين نوشابه ها مقدارى ن با مقاديرى از مواد آرام بخش وجود دارد تا افراد احساس خوبى داشته باشند» اما فعاليت عصبى را تشديد و ديكرى را سركوب مى كند و ممكن است منجر به تغييرات شديد در ضربان قلب و كته و مرك نيز شود . 

صفحه 26:
اما مصرف زياد از حد كافئي رهج /نيتتاعيف بي خوابيء اختلال در ضربان قلب. ناراحتي هاي 5 ۲ 38 شود. در عين حال کافنین مثل تنعق ۱ ۱۱ ##فووعي وابستكي خفیف در مصرف کننده ایجاد ۶ ۹ ۱ ۱ الراك جاي خوار يا قهوه خوار در طول روا 9 5 ۱۱ ۱9 قهوه مي نوشند. در سطحي بسیار بالاق( ‎٩‏ ۱ ۹۱ ۰ 987 به مواد مخدر است. اما نکته جالب میزان کافئین نوشابه هاي انرژي زا است. هر قوطي نوشابه انرژي زا ب هوه كافئين دارد. اين در حالى ‎١‏ بروز عوارضی نیز در بدا 

صفحه 27:
وی پروتئین و یا به صورت اسیدهای آمینه مثل آرژنین» گلوتامین و یا بصورت غیر معمول‌تر در قالب اسیدهای آمینه شاخه دار لوسین؛ ایزولوسین و والین افزوده می‌شود. پروتئین در تدارک انرژی در حین ورزش نقش خیلی زیادی ندارد. نقش اصلی آن در بدن» نقش ساختاری است. برخی تحقیقات نیز گزارش کرده‌اند که نوشابه‌های ورزشی حاوی پروتئین و کربوهیدرات باعث افزایش بیشتر بازسازی گلیکوژن نسبت به سایر انواعي که فقط دارای کربوهیدرات می‌باشند . 

صفحه 28:
اسیدهای ‎ain!‏ شاخه‌دار موجود در نوشاب 0 (سيدهاي‌آمینه شاخهدار): نظرية علمی در مورد افزودن 900909) به نوشابه‌های ورزش این است که این اسیدهای آمینه در حین ورزشهای طولانی مدت» در زمان کاهش سطوح گلوکز خون و گلیکوژن, به منظور تولید انرژی مصرف می‌شوند. زمانی که سطوح 00090() کاهش می‌یابده انتقال تریپتوفان از سد خونی مغزی افزايش مى يابد که منجر به خستگی عمومی بدن می‌شود (به خاطر افزایش سروتونین). به نظر می‌رسد که استفاده از مکمل 96(6969» سبب به تاخیر انداختن شروع این خستگی عمومی بدن شود. به علاوه» مصرف کربوهیدرات در حین ورزش از افت سطوح ‎BOO‏ ‏جلوگیری کرده و در نتیجه از بروز خستگی عمومی بدن جلوگیری می‌کند . 

صفحه 29:
۰ _اسمولالیته اکثر نوشیدنی های کربوهیدراتی/ الکترولیتی موجود در ‎Bul ; 6‏ ان مى باشد و بنابراين ايز ‎Bu‏ 

صفحه 30:


صفحه 31:
تریپتوفان * تریپتوفان پیش‌ساز سروتونین مي‌باشد. ۰ _استفاده از مکمل تریپتوفان با هدف افزایش سروتونین در جهت افزایش تحمل درد در حین انجام ورزش شدید انجام مي‌شود 

صفحه 32:
گلوتامات برخي محفقان عقیده دارند که ممکن است در ورزشكاري که دچار سندرم بیش تمريني است؛ سطوح گلوتامین پلاسمايي کاهش پیدا کند و عملکرد سیستم ايمني تحت تاثیر واقع شود که در نهایت به بيماري و آفت اجرا منجر خواهد شد. اگرچه ممکن است که گلوتامین موجب تحريك سنتز گلیکوژن عضله شود اما ات» هیچ گونه مزاياي آن را نسبت به كربوهيدراتهاي معمولي» گزارش نکردند و مشخص شد که مصرف کوتاه مدت یا دراز مدت گلوتامین » فاقد هر گونه اثر ارگوژنيكي بر اجراي قدرتي و یا اقزایش جرم عضله بوده است. 

صفحه 33:
تورین تورین يك اسید آمینه غیر ضروري حاوي سولفور مي باشد و بعد از گلوتامین؛ فراوانترین اسید آمینه عضله اسكلتي محسوب مي شود. .تورين به دليل نداشتن يك كد زنتيكي» نمي تواند در ساختمان پروتنینها یمها به کار رود» ولي در چندین فرایند فيزيولوژيکي مثل! اش ید و اكسيداني نقش دارد. تورین تولید نيروي عضلاني را با افزایش ذخیره و رها سازي کلسیم از شبکه سارکوپلاسمي» افزایش میدهد. فییر هاي عضلاني ممکن است در پاسخ به تکانه هاي عصد قياض پذيري خود را با افزايش و يا كاهش سطوح تورين در داخل عضلات تعديل ‎i SS‏ بنا براين تصور مي شود » افزايش غلظت تورين مثلا از طريق مصرف نوشابه انرزي زا مي تواند توليد نيروي عضلاني را افزايش دهد. 

صفحه 34:
آسپارتات آسپارتات پتاسیم و منیزیم» نمكهاي اسید آسپارتيك هستند. آنها به عنوان عوامل ارگوژنيکي » و با هدف افزایش متابولیسم اسيدهاي چرب و صرفه جوئي در مصرف گلیکوژن عضلاني و کاهش تجمع آمونياك در حين ورزش» استفاده مي شوند. نتایج ات در مورد اثرات استفاده از مکمل آسپارتات بر اجراي وزشي داراي تناقض است. اما حدود 660 درصد از شواهد تحقيقي » بهبود عملکرد در حین عملکرد هوازي را نشان داده اند. ۱ 

صفحه 35:
تیروزین تیروزین پیش ماده تولید کاتکولامينها و انتقال دهنده هاي عصبي (اپي نفرین؛ نوراپي نفرین و دوپامین) مي باشد. بعضي محتقان گزارش کرده اند كه: تولید نامناسب اين هورمونها مي تواند» اثرات نامطلوبي بر عملکرد ورزشي داشته باشد و بنابراین تیروزین مي تواند يك عامل ارگوژنيك تلقي شود. ارنیتین» لیزین و آرژنین» در تلاش براي افزایش هورمون رشد و با هدف افزایش جرم بدون چربي بدن و قدرث استفاده شده آند. با این وجود هیچ کدام از تحقیقات انجام شده بر روي وزنه برداران» افزایش ,20 و یا قدرت و توان عضلاني را نشان نادند . مصرف دزهای خوراكي که بتواند چنین الراتي را داشته باشده مي تواند سبب بروز ناراحتي هاي گوارشي نیز بشود. آرژنین پیش ماده ساخت اکسید نيتريك مي باشد» و از اين لحاظ ممکن است ارگوژنيك تلقي شود. () (لکسید نيتريك )ممکن‌لستبه بسهبود جریان‌خونو عملکرد لستقامتي‌منجر شود. 

صفحه 36:
گلوکورونولاکتون گلو کورونولاکتون, یک متابولیت طبیعی بدن است و در نوشابه های انرژی زا مثل رد بول یافت می شود در مورد کینیتیک گلو کورونولاکتون در انسانها اطلاعات محدودی وجود دارد» كلو كوز ۳ سریعا در بدن متابولیزه می شود و غلظت آن تا 5 ساعت و ند و همچنین یک ساعت يس از مصرف. به شکل اسيد ‎FRC‏ ظاهر می شود شواهدی وجود دارد که بیان می کنند. ممکن است گلوکورونولاکتون اثرات مثبتی بر بهبود عملکرد ورزشی داشته باشد» 

صفحه 37:
ویتامینها و مواد معدنی * به دلیل عدم جامعیت تحقيقاتي که تا کنون بر روي ویتامینها انجام شده اند. در حال حاضر امکان توصیف واكنشهاي ما بین متابولیسم ویتامينها و عملکرد ورزشي وجود ندارد. ‎٠‏ بدين منظورء ارزيابي دقیق میزان دریافت ویتامینها و مواد معدني» اندازه گيري بیو شيميايي وضعیت ويتاميني بدن و تعیین میزان فعالیت بدني روزانه مورد نیاز مي باشد و تا کنون تحقیقات خيلي كمي جنين اطلاعاتي را فراهم کرده اند. 

صفحه 38:
كروم * کروم ممكن است به عنوان يك كوفاكتور انسولين عمل كند. * کروم به جذب مواد مغذي از قبیل گلوکز» اسيدهاي آمینه و چربي‌ها به داخل سلولهاي بدن کمك مي‌کند. + اما طبق تحقیقات» کرومیوم هیچ گونه اثراتي بر افزایش قدرت يا توان نداشت. 

صفحه 39:
اینوزین اینوزین يك نوکلئوتید مي باشد که تصور مي شود داراي اثرات ارگوژنيكي مختلفي چون افزایش عملکرد استقامتي از طریق تسهیل تحویل اکسیژن به عضلات در حین ورزش باشد.. ۰ اگر چه تعداد تحقیقات محدود مي باشد. ولي نشان داده شده است که اینوزین در ورزشکاران استقامتي» هیچ گونه فوايدي براي بهبود عروقي و يا متابوليکي در حین ورزش بیشینه و یا نداشته است. 

تغذيه نوشابه هاي انرژي زا نوشابه هاي انرژي زا • مدتي است كه سر و صداي فراواني پيرو مقوله نوشابه هاي انرژي زا به گوش مي رسد. • حتما مي دانيد كه كمپاني هاي بزرگي در سراسر دنيادست به كار توليد و عرضه اين نوشابه ها زده اند و تبليغات فراواني پيرامون اين محصوالت بزرگ در سراسر دنيا صورت مي گيرد. . • از سوي ديگر از اطراف واكناف مي شنويم كه اين نوشابه ها مضرند ،به ارگان هاي بدن آسيب مي زنند ،اعصاب را به هم مي ريزند نوشابه های انرژی زاچه نوع نوشيدني هايي هستند؟ • • • • .1 • • • • • • • • نوشابه های انرژی زا در واقع نوشیدنی هایی هستند که در آنها افزودنی هایی از قبیل : محرک های مجاز ویتامین ها (خصوصا ویتامین )B مواد معدنی و ترکیبات ارگوژنیکی( هر آنچه كه براي بهبود عملكرد ورزشي كمك كننده باشد)مثل: قندها( گلوکز یا شکر) کافئین سدیم دانه قهوه کراتین بیکربنات و تائورین که تولید انرژی می کنند ،به کار رفته است. امروزه این نوشیدنی های بانام "نوشیدنیهای انرژی زا" بازار بسیار خوبی در باشگاههای ورزشی و فروشگاههای مواد غذایی پیدا کرده است. اولین نوشابه انرژی زا • • • • • • : Jolt ColaنIIوشابه IاIیبIIIا میزاIنکIIIافئینبIIIسیار زیاد بIIIه IعنواIناولیننIIوشابهI اIنرژیزا از سIIاIIل 1980در آIمریکایشIIماIIلیبIIIه IبIIIازار آIمد. در این نوشابه درصد کافئین و شکر بیشتر از حد معمول بود خریداران آن اغلب جوانان ،افراد پر تحرک و متخصصین بودند. بعدها این نوشابه درمیان افرادی که کارهای فنی انجام می دادند رایج شد. هر چند خریداران می دانستند این نوشابه صد در صد سالم نیست ،اما همین که به آنان امکان می داد ساعات بیشتری از روز را کار کنند برایشان کافی بود. یکIIوشابه IاIنرژیزاIیشIIناخته IشIIده Iدر سIIراIسر دنیا Jolt Colaهنوز بIIIه IعنواIن ن بIIIه IفIIIروشمیرسد نوشابه هاي انرژي زا از كجا مي آيند؟ • • • • • • در حال حاضر ،در Iداخل کشور Iیک شرکت (( Sinergyتولید کننده نوشابه ورزشی می باشد. بقیه شرکتهای ایرIانی توزیع کننده مکملها و نوشابه های ورزIشی، فقط وارIد کننده مارIکهای مختلف نوشیدنی های ورIزشی از Iجمله: ‏Phantom,Mega basic , Orgazma, Bomba , Shark ,Red Bullاز کشوراترIیش Lacteezاز کانادا Gensanاز ایتالیا ‏Power Goldاز سنگاپور هستند . باالترین بازار فروش • .در حال حاضر Red Bullهفتاد درصد از بازار فروش این نوع نوشابه ها را در دست دارد. • در کشور ژاپن قدمت این نوشابه ها به سال 1960برمی گردد، در آن زمان این نوشیدنی در بطری های دارو به فروش می رسید. آن دسته از کارگران ژاپنی که مجبور بودند شب ها بیدار بمانند از آن استفاده می کردند. • اوایل قرن ،21افزیش تعداد و نوع این نوع نوشابه ها ،بازار نوشابه های الکلی را تحت تاثیر قرار داد. طرف داراران این نوشابه ها؟ • • • • • • • این نوع از نوشیدنی ها بیشتر : در میان جوانان و دانش آموزان افراد پر تحرک ورزشکاران در بین متخصصین کامپیوتر هکر ها و به طور کلی افرادی که ساعت ها مقابل کامپیوتر می نشینند • و کمتر می خوابند ،بیشترین مصرف را داراست.. اين نوشابه هادر چه رده ای طبقه بندي مي شوند؟ • اين نوشابه ها در رده نوشيدني هاي غير الكلي طبقه بندي مي شوند . • در واقع اين نوشابه ها تقريبا با چاي و قهوه قابل مقايسه هستند. چه مواقعي اين نوشابه ها مصرف شود؟ • کسانی که به فاصله 2ساعت قبل از ورزش غذا می خورند و یا اصال هیج غذایی مصرف نمی کنند ،می توانند 1ساعت پیش از شروع ورزش از یک نوشابه ورزشی پرکربوهیدرات استفاده کنند. • بهترین انتخاب در زمان خوردن یک نوشابه کربو هیدراتی /الکترولیتی بدون هر گونه مواد افزودنی دیگر ،یک ساعت قبل از ورزش ،می باشد. • به عالوه نوشابه های ورزشی دارای قند نسبتا زیاد خیلی سریع تر از غذاهای جامد جذب می شوند و می توانند مانع بروز ناراحتی های گوارشی شوند0 ورزش بر مبنای • نیاز افراد متفاوت است و کارایی و فواید احتمالی نوشابه‌های شدت و مدت ورزش ،شرایط محیطی ،و ویژگی‌های فردی ورزشکار ،متفاوت خواهد بود . هدف از مصرف نوشابه های انرژی زا؟ • • • • • • • • به غیر از افزایش عملکرد ورزشی به منظور اهداف دیگری چون کاهش اثراIت تضعیف کننده الکلI بر CNSنیز مصرف می شوند. برخي سبب جايگزيني قندها والكتروليتها مي شوند. برخي سبب فراهم شدن پروتئين هاي مكمل مي شوند. برخي سبب فراهم شدن ويتامين ها و كافئين و ساير مواد مي شوند اما نوشابه های جایگزین کننده آب و الکترولیتها مثل : Poweradeو Gatorade به منظور افزایش عملکرد ورزشی یا کاهش اثرات دهیدراسیون مصرف می شوند. ،تفاوت نوشابه هاي انرژي زا با قهوه • • افزودني هايي نظير ويتامين هاي خانواده Bو Cدر نوشابه هاي انرژي زا است كه تاثير چشمگير و انكارناپذيري در تامين سالمت انسان بر عهده دارند. نوشابه هاي انرژي زا چيزي غير از يك نوشيدني مقوي نيست و به نظر مي رسد اگر مالحظات تغذيه اي كه در مورد مصرف هر ماده غذايي وجود دارد در مورد آنها رعايت شود ،مصرف آن دست كم از نوشابه هاي عادي مفيدتر خواهد بود. تفاوت نوشابه های انرژی زا با نوشابه های ورزشی • • نوشابه های انرژی زا با نوشابه های ورزشی( (sports drinksمتفاوت هستند. اکثر نوشابه های انرژی زا شکر و کافئین فراوان دارند. • در حالیکه نوشابه های ورزشی برای متعادل کردن میزان مواد قندی ،آب و مواد مغذی مصرف می شوند و درصد به کار رفته این مواد در آنها معادل Iمقداری است که در بدن موجود اIست. آیا این نوشیدنی ها مضرند؟ • • .1 .2 .3 نوشابه انرژي زا مثل هر خوراكي مصنوعي و حتي طبيعي مي تواند مفيد و در عين حال مضر باشد . اين ضرر يا منفعت را جدا اIز مواد سازنده اين خوراكي به فاكتورهاي ديگري چون: فيزيولوژي فرد مصرف كننده مقداIر مصرف و نوع مصرف نيز مرتبط است. آیا نوشابه‌های انرژي زا سرطان‌زا هستند؟ • • • • وزارت بهداشت آمریکا ،اظهار داشت که در نوشابه‌های غیر الکلی مقادیر قابل توجهی بنزن یافت شده است سازمان غذا و داروی آمریکا نیز بیان کرد که طی آزمایشات انجام شده بر روی بیش از 100قوطی نوشابه ،مشخص شده است که در 5میلیارد لیتر ،مقادیر قابل توجهی از این ماده سرطان زا وجود دارد. . بنزن یکی از مواد سرطان زا است. بنزن :ماده‌ای معطر است که از تقطیر یا قطران به دست می‌آید و انباشت آن در بدن به دلیل مصرف بیش از حد نوشابه‌های غیر الکلی ساالنه جان صدها تن را می‌گیرد. از این روست که FDAاز کارخانجات تولیدکننده این نوشابه‌ها خواسته تا در نحوه تولید قوطی‌ها و مواد تشکیل دهنده ،دقت الزم و کافی اعمال کنند . نظرات یک متخصص تغذیه • خانم لیز اپل گیت ( )Liz Applegateمتخصص تغذیه بخش ورزش دانشگاه کالیفورنیا اعتقاد دارد که : این نوشیدنیها در واقع "یک قوطی کافئین همراه با شکر" هستند. • در وب سایت Red Bullتوصیه شده است که این محصول را "قبل از فعالیت ورزشی شدید و یا هنگام کم شدن انرژی در طی مسابقه" مصرف کنید. • ولی خانم اپلگیت به مصرف کنندگان این نوشیدنیها اخطار کرده است که به هیچ وجه در طی ورزش از آن استفاده نکنند زیرا عصاره کافئین و شکر موجب میشود که توانایی بدن در جذب آب کم شده یا از بین برود. • نظرات یک متخصص قلب • دکتر الرنس اسپرلینگ ،Laurence Sperlingمتخصص قلب می گوید: • یک مورد نگران کننده دیگر ،ترکیب نوشیدنیهای انرژی زا با نوشابه های الکلی است. • ترکیب کافئین و الکل ،ترکیبی بسیار خطرناک است و میتواند موجب مشکالت ابتدایی قلبی مانند تپش قلب و افزایش فشار خون ،تا حمله قلبی را به وجود آورد. • البته در وب سایت Red Bullنوشته است " :با توجه به گزارشات طبی ،این نوشیدنی اثری بر هضم الکل ندارد". ترکیب نوشیدنیهای انرژی زا با الکل چه خطراتی دارد؟ • نظر یک متخصص تغذیه: • ترکیب الکل و کافئین عالوه بر خطرات قلبی خطر جانبی دیگری نیز در بر دارد. • ترکیب یک ماده محرک با الکل ،که خاصیت آرام بخش دارد، موجب میشود که نه تنها فرد مصرف کننده بیش از حد الکل بنوشد، بلکه به خاطر حس هوشیاری مصنوعی که به او دست داده است، متوجه مستی خود نیز نشده و با دست زدن به اعمالی که در آن به هوشیاری کامل نیاز است(مانند رانندگی) خطراتی برای خود و دیگران به وجود بیاورد. آیا این نوشابه ها اعتیاد آور است؟ • تنها مواد اعتیاد آوری که در این نوشابه ها وجود دارند ،کافئین و گیاه گوارانا ( )guaranaاست که مصرف زیاد و طوالنی مدت شان باعث می شود به آن ها عادت کنیم . • .درصد این مواد در نوشابه های انرژی زا تقریبا با مقدارشان در قهوه برابراست ،البته میزان کافئین در انواع مختلف قهوه ها بسته به میزان برشته شدن دانه هایش ،متفاوت است. • ترک این مواد کار سختی نیست و سردرد از اصلی ترین عواقب آن است ،اعتیاد به نوشابه های انرژی زا معموال جنبه روانی دارد. اثر مخرب نوشابه های انرژی زا بر دختران نظر يک کارشناس تغذيه (خانم پل گیت ): • اثر مخرب نوشابه هاي انرژي زا موجود در بازار بر دختران به دليل فعاليت کمتر بدني بيش از پسران است به طوري که يکي از داليل کاهش سن يائسگي در زنان همين مسئله مي باشد. • وی افزود اگر مصرف نوشابه از دوران کودکي به صورت يک عادت در آيد سبب بيماري چاقي در بين آنان خواهد شد و همچنین زمينه پوسيدگي دندان را فراهم مي آورد . نوشابه های ورزشی و الکترولیت ها • • • • نوشابه های ورزشی به منظور فراهم ساختن الکترولیتها و جایگزینی مواد معدنی ضروری از دست داده شده در جریان تعریق ابداع شدند. الکترولیتها همان مواد معدنی هستند و عرق حاوی مقادیر متفاوتی از الکترولیتهاست و سدیم و کلر ،اصلی‌ترین الکترولیتهای عرق می‌باشند . الکترولیتهایی که معموالً در نوشابه‌‌های ورزشی یافت می‌شوند ،مثل سدیم کلر و پتاسیم در جلوگیری از گرفتگی های عضالنی ،نقش کلیدی دارند. جایگزینی سدیم در جلوگیری از هیپوناترمی حیاتی است. • هیپوناترمی :یک وضعیت خیلی خطرناک حاصل از سطوح خیلی پایین سدیم خون که از هر دوی مصرف بیش از حد آب بدون الکترولیتها (آب مقطر) و اتالف بیش از حد سدیم از طریق تعریق در عدم حضور جایگزینی سدیم رخ می‌دهد. در نوشابه های انرژی زا از چه موادي استفاده مي شود كه سازندگان آن ادعا مي كنند به بدن انرژي مي دهد و خستگي را از بين مي برد؟ . • • • • • عمده موادي كه در ساخت آنها به كار رفته عبارتند از : كافئين ،نياسين ويتامين ،۳Bانواع شيرين كننده هاي طبيعي و مصنوعي ،ويتامين ،Cچند نوع اسيد آمينه و طعم دهنده هاي ديگر. ويتامين ها به خصوص ويتامين هاي Bو Cچون در آب محلول هستند و اضافات آنها از بدن دفع مي شود ،بنابراين مصرف آنها عمال بدون مانع است. مواد شيرين كننده مثل اسپارتام ،گلوكز و ...در تمام خوراكي هاي شيرين وجود دارند و از طرق ديگر هم مصرف مي شوند پس نمي توانند چندان مشكل آفرين باشند چون همان مالحظاتي كه براي مصرف شيريني ها وجود دارد اينجا هم مي تواند لحاظ شود. اماچه چيزي در نوشابه هاي انرژي زا وجود دارد که عمده ترين خواص اين خوراكي ها به آن مربوط .مي شود؟ كافئين كافئين • • • • • • مفيد يا مضر بودن اين نوشابه ها به نوعي به خواص تغذيه اي كافئين باز مي گردد. حتما مي دانيد كه: کافئین یک آلکالوئید محرک است که به طور طبیعی در برگها و دانه های تعدادی از گیاهان یافت شده و اغلب به عنوان محرک سیستم عصبی مرکزی شناخته می شود و ماده اصلي تشكيل دهنده قهوه است. معموال کافئین هر روز ،از منابع غذایی چون :قهوه ،چای ،شکالت و تعداد زیادی از نوشابه های غیر الکلی و نوشابه های ورزشی وارد بدن می شود. اين ماده ،محرك سيستم عصبي است. تحريك سيستم عصبي توسط اين ماده باعث مي شود تا فرد به طور نسبي احساس خستگي كمتري كرده و كمابيش بتواند فكر خود را بهتر متمركز كند. . • • • • كافئين متابوليسم بدن را افزايش مي دهد و از اين راه در فعاليت هاي فكري و بدني مي تواند كمكي براي تامين انرژي بيشتر در بدن باشد. در عين حال كافئين ترشح آدرنالين را افزايش مي دهد و از اين راه باعث سرعت جريان خون و باال رفتن ضربان قلب مي شود .اين افزايش جريان ،خود مي تواند اسيد الكتيك موجود در عضالت را سريعتر از سلول هاي عضالني خارج كرده تا حدودي خستگي عضالني را برطرف كند. همچنین کافئین موجود در نوشابه ها باعث می شود سیستم عصبی بدن در حالت آماده باش یا به اصطالح تحریک قرار گیرد و فرد تصور می کند انرژی بیشتری دارد. کارشناسان هشدار داده اند که در برخی از این نوشابه ها مقداری کافئین با مقادیری از مواد آرام بخش وجود دارد تا افراد احساس خوبی داشته باشند ،اما فعالیت عصبی را تشدید و دیگری را سرکوب می کند و ممکن است منجر به تغییرات شدید در ضربان قلب و حتی سکته و مرگ نیز شود . • • • • • اما مصرف زياد از حد كافئين مي تواند باعث بي خوابي ،اختالل در ضربان قلب ،ناراحتي هاي گوارشي و لرزش شود. در عين حال كافئين مثل تئين موجود در چاي نوعي وابستگي خفيف در مصرف كننده ايجاد مي كند.به همين دليل افراد چاي خوار يا قهوه خوار در طول روز چندين و چند ليوان چاي يا قهوه مي نوشند. در سطحي بسيار باالتر البته اين وابستگي شبيه اعتياد به مواد مخدر است. اما نكته جالب ميزان كافئين نوشابه هاي انرژي زا است .هر قوطي نوشابه انرژي زا به طور معمول ،معادل يك فنجان قهوه كافئين دارد. این در حالی است که میزان زیاد کافئین می تواند موجب بروز عوارضی نیز در بدن شود. . شكل پروتئین در نوشابه‌های ورزشی • • • • پروتئین در نوشابه‌های ورزشی ،یا به شکل پروتئین کامل مثل کازئین، وی پروتئین‌ و یا به صورت اسیدهای آمینه مثل آرژنین ،گلوتامین و یا بصورت غیر معمول‌تر در قالب اسید‌های آمینه شاخه‌دار لوسین، ایزولوسین و والین افزوده می‌شود. پروتئین در تدارک انرژی در حین ورزش نقش خیلی زیادی ندارد. نقش اصلی آن در بدن ،نقش ساختاری است. برخی تحقیقات نیز گزارش کرده‌‌اند که نوشابه‌های ورزشی حاوی پروتئین و کربوهیدرات باعث افزایش بیشتر بازسازی گلیکوژن نسبت به ساير انواعي که فقط دارای کربوهیدرات می‌باشند . اسيدهاي آمينه شاخه‌دارموجود در نوشابه‌های ورزش • • • • • ( BCAAاIسيدهايآIمينه IشIIاخه‌Iدار): نظریة علمی در مورد افزودن BCAAبه نوشابه‌های ورزش این است که این اسیدهای آمینه در حین ورزشهای طوالنی مدت ،در زمان کاهش سطوح گلوکز خون و گلیکوژن ،به منظور تولید انرژی مصرف می‌شوند. زمانی که سطوح BCAAکاهش می‌یابد ،انتقال تریپتوفان از سد خونی مغزی افزایش می يابد که منجر به خستگی عمومی بدن می‌شود (به خاطر افزایش سروتونین). به نظر می‌رسد که استفاده از مکمل ،BCAAسبب به تاخیر انداختن شروع این خستگی عمومی بدن شود. به عالوه ،مصرف کربوهیدرات در حین ورزش از افت سطوح BCAA جلوگیری کرده و در نتیجه از بروز خستگی عمومی بدن جلوگیری می‌کند . اسمواللیته نوشیدنی کربوهیدراتی /الکترولیتی • در نوشيدني هاي کربوهیدراتی /الکترولیتی کربوهیدرات سبب افزایش اسمواللیته محلول شده و به ابن ترتیب ،سبب کاهش سرعت تخلیه معده و افزایش جریان آب به سمت روده می‌شود. • اسمواللیته اکثر نوشیدنی های کربوهیدراتی /الکترولیتی موجود در بازار ،نزدیک به اسمواللیته مایعات بدن انسان می باشد و بنابراین این نوشیدنیها هیچ‌ مشکلی ایجاد نمی‌کنند . . تريپتوفان • تريپتوفان پيش‌ساز سروتونين مي‌باشد. • استفاده از مكمل تريپتوفان با هدف افزايش سرIوتونين در جهت افزايش تحمل درد در حين انجام ورزش شديد انجام مي‌شود گلوتامات • برخي محققان عقيده دارند كه ممكن است در ورزشكاري كه دچار سندرم بيش تمريني است ،سطوح گلوتامين پالسمايي كاهش پيدا كند و عملكرد سيستم ايمني تحت تاثير واقع شود كه در نهايت به بيماري و افت اجرا منجر خواهد شد. • اگرچه ممكن است كه گلوتامين موجب تحريك سنتز گليكوژن عضله شود ،اما تحقيقات ،هيچ گونه مزاياي آن را نسبت به كربوهيدراتهاي معمولي ،گزارش نكردند و مشخص شد كه مصرف كوتاه مدت يا دراز مدت گلوتامين ،فاقد هر گونه اثر ارگوژنيكي بر اجراي قدرتي و يا اقزايش جرم عضله بوده است. تورين • • • • • تورين يك اسيد آمينه غير ضروري حاوي سولفور مي باشد و بعد از گلوتامين، فراوانترين اسيد آمينه عضله اسكلتي محسوب مي شود. تورين به دليل نداشتن يك كد ژنتيكي ،نمي تواند در ساختمان پروتئينها و آنزيمها به كار رود ،ولي در چندين فرايند فيزيولوژيكي مثل انقباض قلبي و فعاليت آنتي اكسيداني نقش دارد. همچنين تورين توليد نيروي عضالني را با افزايش ذخيره و رها سازي كلسيم از شبكه ساركوپالسمي ،افزايش ميدهد. فيبر هاي عضالني ممكن است در پاسخ به تكانه هاي عصبي ،انقباض پذيري خود را با افزايش و يا كاهش سطوح تورين در داخل عضالت تعديل كنند. بنا براين تصور مي شود ،افزايش غلظت تورين مثال از طريق مصرف نوشابه انرژي زا مي تواند توليد نيروي عضالني را افزايش دهد. آسپارتات • • • • آسپارتات پتاسيم و منيزيم ،نمكهاي اسيد آسپارتيك هستند. آنها به عنوان عوامل ارگوژنيكي ،و با هدف افزايش متابوليسم اسيدهاي چرب و صرفه جوئي در مصرف گليكوژن عضالني و كاهش تجمع آمونياك در حين ورزش ،استفاده مي شوند. نتايج تحقيقات در مورد اثرات استفاده از مكمل آسپارتات بر اجراي وزشي داراي تناقض است. اما حدود 50درصد از شواهد تحقيقي ،بهبود عملكرد در حين عملكرد هوازي را نشان داده اند. تيروزين • تيروزين پيش ماده توليد كاتكوالمينها و انتقال دهنده هاي عصبي (اپي نفرين ،نوراپي نفرين و دوپامين) مي باشد. • بعضي محققان گزارش كرده اند كه: • توليد نامناسب اين هورمونها مي تواند ،اثرات نامطلوبي بر عملكرد ورزشي داشته باشد و بنابراين تيروزين مي تواند يك عامل ارگوژنيك تلقي شود. • • • • • ارنيتين ،ليزين و آرژنين ،در تالش براي افزايش هورمون رشد و با هدف افزايش جرم بدون چربي بدن و قدرت استفاده شده اند. با اين وجود هيچ كدام از تحقيقات انجام شده بر روي وزنه برداران ،افزايش GHو يا قدرت و توان عضالني را نشان ندادند . مصرف دزهاي خوراكي كه بتواند چنين اثراتي را داشته باشد ،مي تواند سبب بروز ناراحتي هاي گوارشي نيز بشود. آرژنين پيش ماده ساخت اكسيد نيتريك مي باشد ،و از اين لحاظ ممكن است ارگوژنيك تلقي شود. ( NOاIكسيد نIIيتريك )ممكناIستبIIIه IبIIIهبود جIريانخIونو عملكرد اIستقIامتيمنجر شIIود. گلوكورونوالكتون • • • • گلوكورونوالكتون ،يك متابوليت طبيعي بدن است و در نوشابه هاي انرژي زا مثل رد بول يافت مي شود. در مورد كينيتيك گلوكورونوالكتون در انسانها اطالعات محدودي وجود دارد. گلوكورونوالكتون ،سريعا در بدن متابوليزه مي شود و غلظت آن تا 5ساعت در اوج مي ماند و همچنين يك ساعت پس از مصرف ،به شكل اسيد كلوكاريك در ادرار ظاهر مي شود شواهدي وجود دارد كه بيان مي كنند ،ممكن است گلوكورونوالكتون اثرات مثبتي بر بهبود عملكرد ورزشي داشته باشد. ويتامينها و مواد معدني • به دليل عدم جامعيت تحقيقاتي كه تا كنون بر روي ويتامينها انجام شده اند ،در حال حاضر امكان توصيف واكنشهاي ما بين متابوليسم ويتامينها و عملكرد ورزشي وجود ندارد. • بدين منظور ،ارزيابي دقيق ميزان دريافت ويتامينها و مواد معدني، اندازه گيري بيو شيميايي وضعيت ويتاميني بدن و تعيين ميزان فعاليت بدني روزانه مورد نياز مي باشد و تا كنون تحقيقات خيلي كمي چنين اطالعاتي را فراهم كرده اند. كروم • كروم ممكن است به عنوان يك كوفاكتور انسولين عمل كند. • كروم به جذب مواد مغذي از قبيل گلوكز ،Iاسيدهاي آمينه و چربي‌ها به داخل سلولهاي بدن كمك مي‌كند. • اما طبق تحقيقات ،كروميوم هيچ گونه اثراتي بر افزايش قدرت يا توان نداشت. اينوزين • اينوزين يك نوكلئوتيد مي باشد كه تصور مي شود ،داراي اثرات ارگوژنيكي مختلفي چون افزايش عملكرد استقامتي از طريق تسهيل تحويل اكسيژن به عضالت در حين ورزش باشد. • اگر چه تعداد تحقيقات محدود مي باشد ،ولي نشان داده شده است كه اينوزين در ورزشكاران استقامتي ،هيچ گونه فوايدي براي بهبود عملكردهاي قلبي عروقي و يا متابوليكي در حين ورزش بيشينه و يا زير بيشينه نداشته است.