اوراق قرضه – Bond – finance
اسلاید 1: اوراق قرضهBond (finance)MGTools.ir
اسلاید 2: عنواناوراق قرضهنوعابزارمراحل استفادهاجراموضوعمالی و سرمایه گذاریسطحفردی / گروهی / سازمانیپیچیدگیمتوسط
اسلاید 3: طبق تعریف ماده۵۲ قانون تجارت، ورقه قرضه عبارت است از “برگه قابل معامله‌ای که مبلغی وام با بهره معین را معرفی می‌کند که تمامی‌آن یا بخش هایی از آن در موعد یا مواعد معینی باید مسترد گردد”. طبق ماده۲ قانون تأسیس بورس اوراق بهادار مصوب سال ۱۳۴۵، علاوه بر شرکتهای سهامی (عام)، شهرداری‌ها، مؤسسات وابسته به دولت و خزانه‌داری کل می‌توانند تحت شرایط مقرر در قوانین و تشکیلات خود اقدام به صدور اوراق قرضه نمایند، و طبق قسمت اخیر ماده۵۲ قانون تجارت برای ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره، حقوق دیگری نیز شناخته شود. قانون تجارت جهت حفظ و استیفای حقوق دارندگان اوراق قرضه که توسط شرکتهای سهامی عام صادر می‌شوند حقوقی را به آنها اعطاء کرده است از جمله اینکه چنانچه اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت باشد، مجمع عمومی فوق العاده باید بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و گزارش خاص بازرسان شرکت، مقارن اجازه انتشار اوراق قرضه، افزایش سرمایه شرکت را حداقل برابر با مبلغ قرضه تصویب که در این صورت حق تقدم (حق رجحان) سهامداران شرکت در خرید سهام قابل تعویض با اوراق قرضه خود بخود منتفی خواهد بود (ماده۶۳ قانون تجارت) و این حق اساساً به دارندگان اوراق قرضه تعلق می‌گیرد که با تعویض اوراق قرضه خود به سهام شرکت در زمره دارندگان سهام شرکت قرار بگیرند بر این اساس زمانی که مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصمیم به کاهش اختیاری سرمایه شرکت نماید دارندگان اوراق قرضه می‌توانند از تاریخ نشر آخرین آگهی شرکت مربوط به اعلامیه کاهش اختیاری سرمایه شرکت به دادگاه ذیصلاح مراجعه و نسبت به کاهش اختیاری شرکت اعتراض و حقوق خود را مورد مطالبه قرار دارند. البته دارندگان اوراق قرضه فقط بستانکار شرکت محسوب می‌شوند و در اداره امور شرکت نمی‌توانند دخالتی داشته باشند ولی حق دارند در ازاء خرید اوراق قرضه در مواعدی که تعیین شده است اصل وام و بهره تعیین شده خود را مسترد دارند و در صورت قابلیت تبدیل ورقه به سهام شرکت، دارندگان اوراق قرضه هم می‌توانند بدون توجه به این تبدیل و تعویض جهت دریافت اصل و بهره اوراق قرضه به شرکت مراجعه نمایند یا سهام شرکت را به تملک خود در آورند این است که قسمت دوم ماده ۶۴ قانون تجارت مقرر نموده: تعویض ورقه قرضه با سهم تابع میل و رضایت دارنده ورقه قرضه است. در صورت انجام تشریفات قانونی مربوط به تعویض اوراق قرضه یا سهام شرکت، دارندگان اوراق قرضه در هر موقع قبل از رسید (اصل و بهره) می‌توانند تحت شرایط و ترتیبی که در اوراق قرضه قید شده است، آن‌را با سهام شرکت تعویض کنند رابطه حقوقی شرکت با دارندگان اوراق قرضه صدور اوراق قرضه از طرف شرکتهای سهامی عام و رابطه حقوقی شرکت با دارندگان این گونه اوراق را شاید بتوان در چارچوب عقد قرض تبیین نمود زیرا بر اساس ماده ۶۵۳ قانون مدنی مقترض ( در اینجا شرکت) می‌تواند بوجه ملزمی به مقرض (در اینجا دارنده اوراق قرضه) وکالت دهد در مدتی که قرض بر ذمه او باقی است مقدار معینی از دارائی مدیون را در هر ماه یا در هرسال (در اینجا موعد یا مواعد معینه) مجانا به خود منتقل نماید اما اشکال در اینجاست که اصولا در عقد قرض بهره مصداقی ندارد زیرا مقترض باید مثل مالی را که قرض کرده است رد کند اگرچه قیما ترّقی یا تنزّل کرده باشد. البته بنابر تجویز قسمت اخیر ماده ۶۴۸ قانون مدنی در صورت تعذّر رد مثل، مقترض موظف است قیمت یوم الرد را بدهد، حال چنانچه ماده ۶۵۳ قانون مدنی را جواز ربح و بهره بدانیم و مقترض (در اینجا شرکت) تضمیناتی به مقرض (در اینجا دارنده اوراق قرضه) بدهد و آنها وکالت در انتقال دارایی مدیون را به عنوان اصل و بهره یا فقط بهره طبق مفاد ماده مزبور مجانا به خود داشته باشند،
اسلاید 4: از نقطه نظر مجوز قانونی و همچنین تبیین روابط حقوقی شرکت با دارندگان اوراق قرضه مشکل بوجود نمی‌آید اما چنانچه این تضمینات داده نشود و مقدمات مربوط به تنظیم وکالتنامه به مرحله اجرا در نیاید تکلیف چیست؟ در این صورت می‌شود روابط حقوقی طرفین را طبق عقد مضاربه تبیین نمود؟ به نظر می‌رسد جواب این سوال منفی باشد زیرا مضاربه عقدیست که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می‌دهد با قید این که طرف دیگر تجارت کرده و در سود و زیان آن شریک باشند در حالیکه در ما نحن فیه دارنده اوراق قرضه نمی‌تواند به سود یا زیان شرکت چشم داشته باشد بلکه او می‌خواهد در ازاء وجهی که پرداخت کرده در موعد یا مواعد تعیین شده اصل وجه همراه با بهره معینه و از پیش تعیین شده آن‌را دریافت دارد. با توجه به جمع بندی مطالب فوق باید ذهن را از روابط حقوقی بین شرکت و دارندگان اوراق قرضه منطبق با عقد قرض و مضاربه خارج و آن‌را معطوف ماده ۱۰ قانون مدنی کرد که مقرر داشته: “قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن‌را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است”، زیرا با توجه به حقوقی که قانون به دارندگان اوراق قرضه داده، روابط حقوقی بین شرکت و دارندگان اوراق قرضه را نمی‌توان فقط در چهارچوب عقد فرض تصور نمود، بلکه باید آن را یک رابطه خاص حقوقی تلقی کرد که به دارنده اوراق قرضه این حق و اجازه اعطا شده است طبق میل خود در مواعد تعیین شده اصل وام و بهره را دریافت و در صورت تمایل و تحت شرایط مربوطه، اوراق قرضه را به سهام شرکت تعویض و یا تبدیل نماید و در گروه صاحبان سهام شرکت درآید و یا اوراق قرضه خود را به عنوان اوراق بهادار معامله و به غیر منتقل کنند. شرایط لازم برای صدور اوراق قرضه برای صدور اوراق قرضه شرایط زیر از طرف شرکت سهامی الزامی است: ۱- نوع شرکت باید شرکت سهامی عام باشد، بنابراین و بطور کلی شرکتهای سهامی خاص از صدور اوراق قرضه محروم شده اند. ۲- از تاریخ ثبت شرکت دو سال تمام گذشته باشد. ۳- اجازه انتشار و صدور اوراق قرضه باید در اساسنامه شرکت قید شده باشد. در صورت عدم تصریح این موضوع در اساسنامه، بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و اجازه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اصلاح اساسنامه می‌توان به صدور اوراق قرضه اقدام نمود. ۴- شرکت زمانی بتواند نسبت به صدور اوراق قرضه اقدام نماید که تمام سرمایه ثبت شده شرکت، توسط صاحبان سهام پرداخت شده باشد. ۵- حداقل در دو نوبت ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت توسط مجمع عمومی صاحبان سهام به تصویب رسیده باشد.
اسلاید 5: ابزارهای مرتبطاوراق بهادارSecurity اوراق تجاری Commercial Papers مزایا۱. هزينه خاص سرمايه مربوط به اوراق قرضه از هزينه خاص سرمايه مربوط به سهام ممتاز کمتر است. اين پائين بودن هزينه دو علت دارد: اول، هزينه بهره يک هزينه قابل‌قبول مالياتى است و همين امر باعث مى‌شود که هزينه موثر اوراق قرضه کم گردد؛ دوم، با توجه به شرايط مندرج در قرارداد اوراق قرضه، ريسک دارندگان اوراق قرضه از ريسک سهامداران ممتاز، به مراتب کمتر است. بنابراين، نرخ بهره مورد توقع خريدارانِ اوراق قرضه کمتر از نرخ بازده موردنظر سهامداران ممتاز شرکت است.۲. معمولاً گرفتن وام‌هاى بلندمدت از طريق انتشار اوراق قرضه بر وام‌هاى کوتاه‌مدتى که بايد مرتب آنها را تجديد يا تمديد کرد ارجحيت دارد. براى مثال، شرکت‌هائى که اوراق قرضه منتشر مى‌کنند مجبور به نگهدارى مانده‌جبرانى نزد بانک‌ها نيستند. همچنين شرکتى که اوراق قرضه منتشر مى‌کند مجبور نيست طبق جدول زمان‌بندى‌شده اصل وام را بازپرداخت کند، يعنى همان شرطى که در مورد وام‌هاى بلندمدت بانکى صادق است. فراتر اينکه، نرخ بهره وام‌هاى کوتاه‌مدت مرتب تغيير مى‌کند و هيچ تضمينى وجود ندارد که در سررسيد بتوان اين وام‌ها را با همان شرايط تمديد يا تجديد کرد. به لحاظ همين ويژگى‌ها است که شرکت‌ها غالباً براى تأمين مالى خود اوراق قرضه منتشر مى‌کنند.۳. اوراق قرضه‌اى که قابل بازخريد هستند به شرکت اين امکان را مى‌دهند که در زمانى‌که نرخ بهره کاهش مى‌يابد، اوراق قرضه را بازخريد کرده، اوراق قرضه با نرخ بهره کمترى را جانشين آن کند. اوراق قرضه قابل تبديل و قابل بازخريد به شرکت اين امکان را مى‌دهد که آنها را با سهام عادى مبادله کند و مسئله بازپرداخت اصل وام و بهره ثابت را بدين‌وسيله حل کند. همچنين، اين شرکت مى‌تواند با انتشار اوراق قرضه قابل تبديل هزينه بهره خود را کاهش دهد.۴. دارندگان اوراق قرضه، در مجمع عمومى شرکت حق رأى ندارند (برعکس سهامداران)؛ بنابراين، آنها نمى‌توانند در مورد مسائل مربوط به کنترل و اداره شرکت نظر بدهند.۵. فروش اوراق قرضه نوعى اهرم مالى به‌وجود مى‌آورد. زمانى اين روش تأمين ممالى (انتشار اوراق قرضه) مطلوب مى‌گردد که شرکت بتواند نرخ بازده بيشترى از نرخ بهره اوراق قرضه به‌دست آورد
اسلاید 6: معایب۱. اگر شرکت نتواند معادل هزينه بهره اوراق قرضه بازدهى به‌دست آورد، اهرم مالى‌اى که از طريق انتشار اوراق بهاءدار (با بهره ثابت) به‌وجود مى‌آيد باعث افت شديد سود هر سهم خواهد شد.۲. شرکت مجبور است اصل و بهره اوراق قرضه را در موعد مقرر بپردازد. همچنين، شرکت ممکن است تعهد کند که هر سال مبلغى به‌عنوان وجوه استهلاک تدريجى وام پرداخت کند. اگر بهَ‌دلايلى وضعيت نقدينگى شرکت در آينده نامناسب گردد، ممکن است نتواند به‌موقع به تعهدات خود عمل کند و ناتوانى در پرداخت به موقع تعهدات ممکن است منجر‌به ورشکستگى شرکت گردد.۳. به لحاظ ساختار سرمايه، تصور بر اين است که هر شرکتى فقط مى‌تواند تعداد محدودى وام بگيرد، زيرا زياده‌روى در اين امر باعث خواهد شد که ريسک مالى و هزينه سرمايه شرکت به شدت افزايش يابد. شرکتى که امروز اوراق قرضه (يا بهره شناور) منتشر مى‌کند، در آينده بسيارى از امکانات مربوط به تأمين مالى را از دست خواهد داد و به راحتى نمى‌تواند وام ديگرى بگيرد.۴. شايد شرايط حاکم بر بازار به‌گونه‌اى باشد که انتشار اوراق قرضه و تأمين مالى از اين منبع کار مطلوبى نباشد. اصولاً زمانى چنين وضعى پيش مى‌آيد که ميزان نرخ بهره اوراق قرضه بالا است و شرکت از کسب درآمدهاى مستمر به مبلغى بيش از هزينه بهره مطمئن نيست. همين امر باعث خواهد شد که شرکت موضوع انتشار اوراق قرضه و گرفتن وام‌هاى بلندمدت را به تأخير اندازد و سعى کند از وام‌هاى کوتاه‌مدت استفاده کند، ولى در مواردى هم اصلاً به فکر انتشار اوراق قرضه نيفتد يا اينکه درصدد انتشار سهام برآيد و از اين طريق تأمين مالى کند.۵. شرايط با قيد و بندهاى منفى که در قرارداد اوراق قرضه گنجانده مى‌شود، احياناً مانع بسيارى از فعاليت‌هاى شرکت خواهد شد. براى مثال، شرطى که در رابطه با وضعيت نقدينگى قيد مى‌گردد، احتمالاً به شرکت اجازه نمى‌دهد تا در پروژه‌هاى بلندمدت سرمايه‌گذارى کند و محدوديت‌هائى که در مورد ميزان سود تقسيمى قائل مى‌شوند باعث مى‌شود که بازده صاحبان سهام کاهش يابد
اسلاید 7: کاربردهااوراق قرضه به طور سنتی و برحسب عادت در قلمرو جذب سرمایه گذاران علاقه مند به امنیت سرمایه قرار دارد. این اوراق معمولا تحت کنترل و نظارت دولت و دستگاه های دولتی منتشر می شود، از آنجائی که اشخاصی در جستجوی آن بوده اند که در برنامه های مالی خود، تنوع به وجود آورند و عنصری را به قطعیت بازگشت سرمایه گذاری در آینده، اضافه نمایند، بنابراین، اوراق قرضه به صورت فرایندی عمومی درآمده است. اوراق قرضه دارای درآمد ثابت رسمیت و عمومیت یافته است. پذیره نویسی اوراق قرضه با شرایط سرمایه گذاری مبتنی بر پرداخت اصل مبلغ (ارزش اسمی) در سررسید و پرداخت شود. به صورت دوره ای و در طول مدت سرمایه گذاری می باشد. میزان سودی که پرداخت می شود، از طریق ضرب ارزش اسمی در نرخ سود (سود سهمیه بندی شده) اندازه گیری می شود. عملا تا پرداخت سود بر شش ماه یک بار صورت پذیرفته و مدت سرمایه گذاری، از یک تا چند سال، می باشد. قیمت اوراق مزبور براساس میزان و مدت تبدیل به نقد شدن مبلغ آن در آینده و نرخ جاری سود بازار، تعیین می شود. تبدیل به نقد شدن در آینده، شامل سودهای دریافتی در طول مدت سرمایه گذاری و برگشت مبلغ اسمی آن در زمان سررسید بوده و یا در صورتی که اوراق قرضه قبل از سررسید به فروش برسد، در مرحله فروش، وجوه جریان خواهد داشت. قیمت اوراق قرضه عمدتا براساس این فرض که سرمایه گذاری تا زمان سررسید نگهداری می شود، تعیین می گردد. قیمت اوراق قرضه شامل ارزش فعلی سودهای قابل پرداخت به اضافه ارزش فعلی مبلغ اسمی در زمان سررسید می باشد. با استفاده از نرخ جاری سود بازار محاسبه می گردد. اگر نرخ بهره بازار بیشتر از نرخ بهره مندرج در برگه اوراق قرضه باشد، قیمت اوراق قرضه پایین تر از ارزش اسمی آن معامله می گردد (با کسر قیمت). اگر نرخ جاری سود بازار کمتر از نرخ سود مندرج در آن باشد، اوراق قرضه با قیمت بالاتر از مبلغ اسمی آن معامله می گردد. اگر نرخ جاری سود بازار با نرخ مندرج بر روی اوراق قرضه، برابر باشد، قیمت آن معادل مبلغ اسمی اعلام شده، قابل معامله کردن می باشد. بدین ترتیب ملاحظه می شود، یک ارتباط معکوس بین تغییرات نرخ جاری بهره بازار و نرخ سود مندرج در برگه اوراق قرضه و قیمت آن، وجود دارد. هر چه نرخ سود بازار افزایش یابد، قیمت اوراق قرضه کاهش یافته و چنانچه نرخ سود بازار کاهش یابد، قیمت اوراق قرضه، افزایش می یابد.
اسلاید 8: کاربردهاسرمایه گذاران به منظور قضاوت در اینکه سرمایه گذاری در اوراق قرضه، خوب است یا نه، باید ویژگی های شخصیت و موارد حقوقی اشخاص صادرکننده اوراق قرضه و عوامل دیگر مخاطرات سرمایه گذاری با تفکیک عوامل احتمال خطر نکول یا عدم پرداخت و همچنین، احتمال خطر تغییر نرخ سود را مورد لحاظ قرار دهند و توجه خاصی به این مشخصه ها و عوامل نمایند. اشخاص حقوقی با گرایش های متفاوتی نسبت به یکدیگر، به احتمال خطر نکول در سطوح مختلف، اقدام به انتشار اوراق قرضه می نمایند. عموما هر چه نرخ برگشت سرمایه بالاتر باشد، احتمال خطر نکول بیشتر و وابستگی آنها در جهت معکوس قرار می گیرد. اوراق قرضه با احتمال خطر نزول کمتر، به وسیله خزانه داری انتشار یافته و اصل سود اینگونه سرمایه گذاری ها با احتمال خطر نکول روبرو نمی شوند. شهرداری و سایر نهادهای دولتی و مردمی، اوراق قرضه عمومی (مشارکت) را با پشتوانه اعتبار و اعتقاد داشتن به صادرکننده، منتشر می کنند چه بسا این گونه اوراق، در سطح فزاینده ای از احتمال خطر نکول در آینده به لحاظ مشکلات تأمین منافع مالی و بودجه قرار دارند. نهادهای دولتی و مردمی اوراق قرضه درآمدی را که به اتکای پروژه های ویژه تحصیل درآمد، صادر می شوند منتشر می کنند. (مثل: پروژه، بزرگراه ها و...) اوراق قرضه درآمدی، اغلب همراه با احتمال خطر بالاتری نسبت به اوراق قرضه عمومی مواجه می باشد زیرا، برگشت سرمایه گذاری، موکول به موفقیت اجرای پروژه مربوطه است. سودهای قابل وصول بابت اینگونه سرمایه گذاری، از مالیات بر درآمد، معاف هستند. اشخاص حقوقی غیردولتی (قرضه پذیر) نیز اقدام به انتشار اوراق قرضه می نماید. احتمال خطر نکول اینگونه اوراق بستگی به قدرت پرداخت دین از طرف انتشاردهنده، دارد، این احتمال خطر بستگی به شرایط عمومی اقتصاد و احتمال خطر فعالیت های صادرکننده دارد که عموما با آن روبرو خواهد بود. احتمال خطر نکول، می تواند با افزایش شرایط پیمان سرمایه گذاری، کاهش یابد. شرایط پیمان، جوانب احتیاط را برای دارنده اوراق قرضه از طریق ایجاد محدودیت در انجام فعالیت های تجاری، مهیا می سازد، احتمال خطر نرخ سود یا احتمال خطر تغییر در نرخ سود بازار، جزو لاینفک کلیه سرمایه گذاری ها است. اگر تغییر در نرخ ها زمانی که اوراق قرضه نگهداری می شود، اتفاق افتد، برگشت واقعی سرمایه گذاری با آنچه که مورد انتظار است، تفاوت خواهد داشت.
اسلاید 9: کاربردهادو جزء تشکیل دهنده احتمال خطر نرخ سود، عبارتند از مخاطرات سرمایه گذاری مجدد سود و احتمال خطر قیمت ها، احتمال خطر سرمایه گذاری مجدد سودهای دریافتی وقتی اتفاق می افتد که سود دریافتی در طول مدت سرمایه گذاری، نمی تواند مجددا مورد سرمایه گذاری با نرخ سود بازار، واقع شود. یک سرمایه گذاری در اوراق قرضه، موقعی ایمن و مطمئن است که سرمایه گذاری مجدد سودهای دریافتی و احتمال خطر ظرفیت به طور کامل با یکدیگر پایاپای شوند و ارزش آتی سرمایه گذاری را صرفنظر از تغییرات در نرخ سود بازار، بدون تغییر باقی مانده باشد. در پایان یک سرمایه گذاری وقتی ایمن و مطمئن می شود که مدت سرمایه گذاری با سقف زمانی مورد نظر آن، متعادل گردد.
اسلاید 10: زماننیروی کاردانشهزینهمنابع مورد نیاز
اسلاید 11: MGTools.irبرای کسب اطلاعات بیشتر به وب‌سایت ام‌جی‌تولز مراجعه نمایید...
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.